Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν· μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.

Σάββατο, Νοεμβρίου 04, 2017

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ;


                Ποιο είναι το πρακτικό όφελος να είναι κάποιος χριστιανός; Αυτό είναι το ερώτημα που πολλοί άνθρωποι, ιδίως νέοι, διατυπώνουν στην εποχή μας. Η κοινωνική σημασία της χριστιανικής ιδιότητας εξαίρεται. Η Εκκλησία, από την περιουσία της, βοηθά φτωχούς και ανήμπορους και αυτό είναι σημαντικό. Αυτό όμως είναι ένα έργο το οποίο το πραγματοποιούν και διάφορες ανθρωπιστικές οργανώσεις, όπως και κρατικοί φορείς. Η ηθική διάσταση της εκκλησιαστικής πίστης και ζωής παραμένει εν ισχύει, παρότι ο κόσμος σήμερα γοητεύεται από ποικίλες ιδέες, φιλοσοφικές και συγκρητιστικές, αλλά και μεθόδους και τεχνικές άλλων θρησκειών. Η μεταφυσική, μεταθανάτια προοπτική της πίστης συγκινεί αρκετούς, καθότι τα υπαρξιακά ερωτήματα δεν θα πάψουν να απασχολούν τον άνθρωπο, όσο κι αν ο πολιτισμός μας τα θέτει στο περιθώριο. Είναι άλλωστε τόσες οι περιστάσεις της ζωής, οι αρρώστιες, οι δοκιμασίες, ο θάνατος, που η ήττα του ανθρώπου είναι δεδομένη και η αγωνία του για το μετά δεν καταπραΰνεται, όση αθεΐα κι αν παρουσιαστεί ως το μόνο φάρμακο.
      Το ερώτημα δεν αφορά στους άλλους. Αφορά σε μας προσωπικά. Τις σχέσεις μας μία μειοψηφία τις ρυθμίζει με βάση τους ευαγγελικούς κανόνες. Τα κηρύγματα δεν συγκινούν τους πολλούς. Η μειοψηφία των πιστών εργάζεται συνειδητά στην διακονία του ευαγγελικού λόγου και τρόπου. Μόνο χρήματα προσφέρονται για να στηριχτεί το έργο της Εκκλησίας και υπάρχουν εκείνοι οι λίγοι, κληρικοί και λαϊκοί, που τ φέρουν εις πέρας, σηκώνοντας στους ώμους τους τον κάποτε βαρύ σταυρό του. Το ερώτημα παραμένει: σε προσωπικό επίπεδο, τι μου προσφέρει ο χριστιανισμός; Γιατί να τον ακολουθήσω, όταν έχω τόσες ευκαιρίες να είμαι καλά, να σκέφτομαι, να δρω, να ελπίζω σε μένα ή στους άλλους; Γιατί να αναλώνω τον εαυτό μου στην ακολούθηση κανόνων, οι οποίοι δεν είναι βέβαιο ότι έχουν πραγματικό αντίκρισμα, καθώς η πίστη ελάχιστα στηρίζεται στον τρόπο των αισθήσεων και του λογικού, αλλά κηρύττει άνοιγμα πέρα από αυτόν; Οι νέοι ιδιαίτερα προβληματίζονται. Συχνά, στην πράξη απορρίπτουν τον εκκλησιαστικό τρόπο και λόγο. Τον συναντούν μόνο σε περιστάσεις της ζωής, σε γιορτές και συνήθειες, σε φάσεις οπότε και κάτι αισθάνονται ότι χρειάζονται.
       Ο απόστολος Παύλος αναφέρει στους Γαλάτες, ότι όποιος πιστεύει και καυχιέται για τον Σταυρό του Χριστού, όποιος υπερβαίνει την προσκόλληση  σε έθιμα της παραδοσιακής θρησκευτικότητας όπως ήταν «η περιτομή και η ακροβυστία» και ζει την «καινή κτίση» της πίστης, ακολουθεί έναν νέο κανόνα. «Όσοι τω κανόνι τούτω στοιχήσουσιν, ειρήνη επ’ αυτούς και έλεος, και επί τον Ισραήλ του Θεού» (Γαλ. 6,16). «Όσοι ακολουθούν αυτή την αρχή, θα έχουν την ειρήνη και το έλεος του Θεού μαζί τους, αυτοί και όλος ο λαός του Θεού».
      Ο λόγος του Παύλου δίνει μία απάντηση στο ερώτημα του πρακτικού οφέλους, μεταμορφωτική για όλη μας την ύπαρξη. Όποιος ακολουθεί τον σταυρό, την καινή κτίση, υπερβαίνει τις πρακτικές της θρησκευτικότητας, οι οποίες είχαν πρακτικό αντίκρισμα, καθώς ξεχώριζαν τους πιστούς από τους απίστους, τότε λαμβάνει από τον Θεό δύο δώρα: το ένα είναι η ειρήνη και το άλλο το έλεος. Και αυτή η δωρεά επεκτείνεται σε όλο τον λαό του Θεού, μέσα από τον δωρολήπτη.  Δεν είναι μόνο η δική του προσωπική πορεία που μεταμορφώνεται διά των δώρων. Είναι και η πορεία των όσων συνυπάρχουν με τον δωρολήπτη. Γιατί ένας μπορεί να επηρεάσει πολλούς. Να προσφέρει σε πολλούς. Να αγιάσει αγιαζόμενος. Και αυτό το αίσθημα της ευθύνης και της προσφοράς στο σύνολο, που τόσο έχει λείψει στους καιρούς του ατομοκεντρισμού, η χαρά του να μοιράζεσαι Αυτόν που έχεις λάβει, Αυτόν που πιστεύεις, ακόμη και μέσα από τον δρόμο του Σταυρού, είναι μοναδική, διότι είναι μία ελπίδα αληθινά μεταμορφωτική, που δεν τελειώνει.
       Ειρήνη. Ο Χριστός είναι η ειρήνη της καρδιάς. Η εμπιστοσύνη στην πρόνοιά Του, ακόμη κι όταν οι εξωτερικές συνθήκες είναι αποκαρδιωτικές, η αίσθηση ότι όσο κι αν οι συνάνθρωποί μας δεν είναι όπως τους θέλουμε, η κοινωνία δεν πορεύεται σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, η ζωή δεν είναι ατέλειωτη,  είναι όψεις της ειρήνης που μας δίνεται μέσα από την σχέση με τον Χριστό. Μέσα από την προσευχή, την ασκητική διάσταση, την κοινωνία με τους άλλους, οι οποίοι δεν υπάρχουν μόνο για να μας κάνουν χαρούμενους επειδή μας ευχαριστούν, αλλά επειδή μας προκαλούν να παλέψουμε για να νικήσουμε τον φανερό και αφανή εαυτό μας, να καταλάβουμε ότι ακόμη και οι ήττες του θελήματός μας είναι γόνιμες, διότι είναι αποτυπώσεις του Σταυρού του Χριστού, Τον οποίο κι εμείς αίρουμε. Ζωή και θάνατος δεν μπορούν να μας υφαρπάξουν την ειρήνη της πίστης. Και η ειρήνη τότε μας δίνει την δυνατότητα να μοιραστούμε με τους άλλους νηφαλιότητα, διάλογο, συνάντηση, πειθώ, έγνοια.
      Έλεος. Ο Χριστός είναι έλεος και μας δίνει το έλεος του Θεού. Μας συγχωρεί για όσα δεν μπορούμε, αλλά, κυρίως, γι’ αυτό που είμαστε. Μας δείχνει την αγάπη Του στέλνοντας ανθρώπους από τους οποίους, είτε το καταλαβαίνουν είτε όχι, κάτι λαμβάνουμε που ανοίγει την καρδιά μας. Κάποτε και στην καθημερινή μας ζωή υπάρχουν άνθρωποι που μας βοηθούν να καλύψουμε ανάγκες οι οποίες μας θλίβουν. Το έλεός όμως έχει να κάνει και με την αιωνιότητα. Είναι η οδός των Αγίων. Αυτοί ζούνε την κοινωνία με τον Χριστό πέρα από τον χρόνο και μας το αποδεικνύουν, όχι μόνο εμπνέοντάς μας με την ζωή τους, αλλά και με τα θαύματα και τις δωρεές τις οποίες βιώνουμε όταν τους τιμούμε και απευθυνόμαστε σ’ αυτούς στην εκκλησιαστική ζωή.
      Επί τον Ισραήλ του Θεού. Όλοι είμαστε ο νέος Ισραήλ. Η Εκκλησία είναι πέρα από οποιαδήποτε πρακτική θρησκευτικότητα. Την ενσωματώνει, αλλά δεν την απομονώνει από την σχέση, την πίστη, την ζωή που ο Χριστός μας προσφέρει. Και ό,τι έχουμε δίνουμε. Δεν σώζουμε εμείς τον κόσμο, αλλά και δεν είναι αμελητέα η μαρτυρία μας γα να ζήσει ο κόσμος. Ο χριστιανός που αντανακλά την ειρήνη και το έλεος του Θεού μπορεί να μην κάνει την μεγάλη επανάσταση, αλλά γίνεται πηγή φωτός, ελπίδας και εμπιστοσύνης ότι η πίστη δίνει ζωή!
       Έτσι καταξιώνεται ο χριστιανός!        

      Κέρκυρα, 5 Νοεμβρίου 2017

Παρασκευή, Νοεμβρίου 03, 2017

Ο άγιος (& μεγάλος) πολιτικός: αυτοκράτορας Ιωάννης ο Ελεήμονας Δούκας Βατάτζης

το είδαμε εδώ
Εικ. από εδώ

4 Νοεμβρίου κι ο λαός μας τιμούσε (όταν θυμόταν την παράδοσή του) έναν ιδιαίτερο άγιό του: τον αυτοκράτορα Ιωάννη Γ΄ Βατάτζη, που βασίλεψε στη Νίκαια της Μικράς Ασίας όταν η ΚΠολη ήταν υπόδουλη στους σταυροφόρους(13ος αιώνας). Ο άγιος Ιωάννης Βατάτζης, ο Πτωχός Βασιλιάς, που ζούσε ως αγρότης, δε νοιάστηκε για την τσέπη του και τα προνόμια που μπορούσε να του αποφέρει η θέση του, αλλά προσπάθησε να απελευθερώσει την Πόλη (αυτό ήταν το όνειρο της αυτοκρατορίας της Νίκαιας, που ήταν κομμάτι της υπόδουλης βυζαντινής αυτοκρατορίας), ν' αντισταθεί στους ποικίλους εχθρούς της πατρίδας του, να προωθήσει την ένωση των Εκκλησιών (χωρίς υποταγή στον πάπα) και να βελτιώσει τη ζωή και το μορφωτικό και πνευματικό επίπεδο του λαού του. 
Μάλλον ένας τέτοιος πολιτικός είναι ό,τι λείπει από την πατρίδα μας (κι όχι μόνο) σήμερα. Ένας έντιμος και άγιος πολιτικός.
Γι' αυτό και ο λαός τον τίμησε ως άγιο και είναι ο αυτοκράτορας που έμεινε στο θρύλο ως "ο μαρμαρωμένος βασιλιάς, που θ' αναστηθεί και θα επιστρέψει ως ελευθερωτής", επειδή μετά την κοίμησή του παρέμεινε άφθαρτος σε τέτοιο βαθμό, που (κατά τις πηγές) έμοιαζε ζωντανός. 
Ανεβάζουμε ένα μικρό αφιέρωμα. Ας έχουμε την ευχή του (ως πρόσωπα και ως λαός)....
ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΤΑΤΖΗΣ;


(βιβλιοθήκη Estense, Modena)


Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΟΥΚΑΣ ΒΑΤΑΤΖΗΣ, γεννήθηκε το 1193 στο ιστορικό Κάστρο της Θράκης, στο Διδυμότειχο. Καταγόταν από οικογένεια η οποία βρισκόταν κοντά στη βασιλική σύγκλητο, αφού ο παππούς του Κωνσταντίνος, ο Βατάτζης λεγόμενος, ήταν Στρατοπεδάρχης του βασιλέως Μανουήλ του Κομνηνού.
Όταν πέθαναν οι γονείς του Ιωάννη, του άφησαν πολύ μεγάλη περιουσία, την οποία όμως ως σώφρων εκείνος, μοίρασε στους φτωχούς, καθώς και σε αφιερώματα σε Εκκλησίες. Στη συνέχεια ο Ιωάννης, μια που η Κωνσταντινούπολη ήταν στα χέρια των Φράγκων, κατευθύνθηκε στο Νυμφαίο της Βιθυνίας, όπου τότε ήταν η έδρα της βυζαντινής αυτοκρατορίας μας, αφού από το 1204 ο Πόλη είχε αλωθεί και κατακυριευθεί με δόλο από τους “Σταυροφόρους” και νέος αυτοκράτωρ είχε ανακηρυχθεί στη Νίκαια της Βιθυνίας ο ευσεβέστατος Θεόδωρος Λάσκαρης, ο ποιητής της Μεγάλης Παράκλησης στην Παναγιά, την οποία και ψάλλουμε εναλλάξ με την Μικρή, κάθε ημέρα, από την 1η έως τις 15 Αυγούστου!
Εκεί κατέφυγε λοιπόν ο Ιωάννης, για να βρει ένα θείο από τον πατέρα του, ο οποίος ήταν Ιερεύς στα ανάκτορα του Θεοδώρου Λάσκαρη. Έτσι, γνωρίστηκε με τον καλό βασιλέα, αλλά ούτε στιγμή δεν υπερηφανεύτηκε για εκείνη τη συναναστροφή του, αλλά εξακολούθησε να είναι φιλικός και ταπεινός με όλους, ευπρόσιτος, πράος, άκακος, γαλήνιος, σεμνός και πάντα ήρεμος στο διάλογο. Έτσι, με όλα αυτά τα χαρίσματα, ήταν αξιαγάπητος τόσο, που η αρετή του έλαμψε μπροστά στα μάτια του Αυτοκράτορα Θεοδώρου, ο οποίος και του έδωσε ως σύζυγο τη θυγατέρα του Ειρήνη.

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΑΡΧΟΝΤΟΣ «πατέρας των Ελλήνων»


Ο Ιωάννης Βατάτζης στέφεται από την Παναγία (εικ. σε υπέρπυρον = νόμισμα)

Ο Βατάτζης υπήρξε ο προστάτης και συμπαραστάτης της αγροτικής και αστικής τάξης και επιδίωκε διαρκώς την άνοδο του βιοτικού επιπέδου κυρίως των γεωργών και κτηνοτρόφων, αφού για να τους βοηθήσει έκανε μεγάλη απογραφή (κάτι σαν Εθνικό Κτηματολόγιο) και επίταξε κατόπιν τεμάχια γης από τους μεγαλοκτήμονες και τους αριστοκράτες και τα διένειμε σε όλους τους φτωχούς υπηκόους του, ώστε να ζουν άνετα και ανθρώπινα!
Στάθηκε αληθινός “πατέρας των Ελλήνων”, πατάσσοντας με κάθε τρόπο την εκμετάλλευση του λαού, νιώθοντας κάθε λεπτό όχι σαν απλός βασιλιάς, αλλά ως ταγμένος από το Θεό να βοηθάει το λαό του και τους αδικουμένους!
Έλαβε ακόμη και μέτρα οικονομίας τέτοια, που απαγόρευαν τη σπατάλη του δημοσίου και του ιδιωτικού πλούτου, ενώ ίδρυσε φιλανθρωπικούς και ευκτήριους οίκους, πτωχοκομεία, νοσοκομεία, γηροκομεία, βιβλιοθήκες, έχτισε Ναούς και βοήθησε αποφασιστικά τα Μοναστήρια. 
Μάλιστα τέτοια ήταν η πολιτική ποιότητά του, που όταν κάποτε συνάντησε το γιο του Θεόδωρο στο κυνήγι να φορά πολυτελή ρούχα, αρνήθηκε να τον χαιρετήσει!Και όταν το παιδί του τον ρώτησε σε τι είχε σφάλει, ο Ιωάννης του απάντησε ότι εκείνα τα μεταξωτά και χρυσοΰφαντα που φορούσε ήταν από το αίμα του λαού του και πως θα έπρεπε να ξέρει ότι κάθε έξοδο, πρέπει να γίνεται για τον λαό. Ο πλούτος των βασιλέων, έλεγε, ανήκει στο λαό!
Ο Ιωάννης Βατάτζης δεν έβγαζε από το νου του το μεγάλο ποθούμενο, την ανάκτηση της Κωνσταντινουπόλεως από τους Σταυροφόρους και την ανασύσταση της Ελληνοχριστιανικής Αυτοκρατορίας. Γι’ αυτό εργάστηκε προς την κατεύθυνση αυτή με όλη τη δύναμη της ψυχής του.
Σώφρων, συνετός και προνοητικός στην πολιτική του, αν και είχε επιλέξει ικανότατους στρατηγούς, επιδίωκε την αποφυγή των μαχών, χρησιμοποιώντας αρχικά την διπλωματία. Γνώριζε να μην αναλαμβάνει τίποτε πριν το προπαρασκευάσει κατάλληλα.
Κατασκεύασε κατόπιν ισχυρό στόλο και ελευθέρωσε Λέσβο, Χίο, Σάμο, Ικαρία, Κω και άλλα νησιά του Ελληνικού Αρχιπελάγους, υπολογίζοντας σωστά ότι κουμάντο στο Αιγαίο κάνει όποιος έχει στόλο και άρα οι Λατίνοι χωρίς πολεμικά πλοία και βάσεις, δεν θα κρατούσαν για πολύ ακόμη τη Θεοφύλακτη Πόλη.
Έφτιαξε ένα πανίσχυρο κράτος από τις στάχτες του <<Βυζαντίου>> και είχε σφίξει ασφυκτικά τον κλοιό γύρω από την Κωνσταντινούπολη, την οποία κατέλαβε ο διάδοχός του σε λίγα χρόνια μετά, αφού στις 4 Νοεμβρίου του 1254, σε ηλικία 72 ετών, αφήνει την τελευταία πνοή του, επάνω στο δρόμο για τη πραγματοποίηση του ονείρου του. 

Η αυτοκρατορία της Νίκαιας το 1254, έτος θανάτου του Ιωάννη Γ'

ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΕ Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΟΥ ΜΑΡΜΑΡΩΜΕΝΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ

Ο Ιωάννης Βατάτζης ήταν ο προστάτης των αδικουμένων, ο δικαιότατος κριτής, η πηγή η αστείρευτη της ελεημοσύνης, τόσο, που του δόθηκε το προσωνύμιο Ελεήμων για την πληθώρα των ιδρυμάτων και την προσωπική φροντίδα παντός αδικουμένου. Ζούσε απλά, λιτά και ενάρετα και η Εκκλησία τον ανακήρυξε άγιο και τον τιμά στις 4 Νοεμβρίου, ημέρα της κοιμήσεώς του. Ιδιαίτερα τιμάται στη πατρίδα του στο Διδυμότειχο. 

Το τίμιο σώμα του ευσεβέστατου, δίκαιου, γενναίου και ελεήμονος βασιλέα Ιωάννη, ενταφιάστηκε σε ένα Μοναστήρι που είχε κτίσει ο ίδιος και το είχε ονομάσει Σώσανδρα, ενώ αργότερα δια θαυμαστής αποκαλύψεως ο ίδιος ο Ιωάννης, ζήτησε να μετακομισθεί το λείψανό του στη Μαγνησία (της Μικράς Ασίας). Όταν όμως πήγαν να ανοίξουν τον τάφο για να εκτελέσουν τη μετακομιδή, μια γλυκιά ευωδία απλώθηκε τριγύρω, σαν να είχε ανθίσει απότομα κήπος αρωματικός! Αλλά δεν ήταν μονάχα αυτό. Ο νεκρός φαινόταν σαν να κάθεται επί βασιλικού θρόνου, χωρίς να έχει καμιά μελανότητα, καμιά δυσωδία, κανένα απολύτως σημείο που να φανέρωνε πως ήταν νεκρός! ΕΠΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ήταν μέσα στον τάφο και το χρώμα του σώματός του ήταν όπως κάθε φυσιολογικού εν ζωή ανθρώπου!
Έμοιαζε πραγματικά σαν ένας ολοζώντανος, αλλά ΜΑΡΜΑΡΩΜΕΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ!
Και μάλιστα και αυτά ακόμη τα ρούχα του επίσης είχαν διατηρηθεί επί επτά χρόνια αδιάφθορα και έμοιαζαν σαν να είχαν μόλις ραφτεί! Γιατί έτσι αντιδοξάζει ο Θεός εκείνους που Τον δοξάζουν στη γη! Μάλιστα από τότε το τίμιο λείψανο του Αγίου βασιλέως Ιωάννη Δούκα Βατάτζη του Ελεήμονος έδωσε πάμπολλα θαύματα, γιατρεύοντας θαυματουργικά Χάριτι Θεού ασθένειες, διώκοντας δαίμονες και θεραπεύοντας ένα σωρό πάθη, με την κατοικούσα εν αυτώ Χάρη του Αγίου Πνεύματος! Για το τι απέγινε το λείψανό του, υπάρχουν πάλι θρύλοι, που τον θέλουν να βρίσκεται κάπου Μαρμαρωμένος και κάποτε να ξαναζωντανεύει και να απελευθερώνει τη Πόλη από το Τουρκικό ζυγό, γιατί σαφώς όλες οι προφητείες μιλάνε για κάποιον Ιωάννη που θα έχει Θεϊκή βοήθεια προς τούτο. Και συνδυάσθηκε να είναι ο Άγιος Ιωάννης αυτός που τον θέλουν οι προφητείες και ο θρύλος, να ανακαταλάβει τη Πόλη. "Πάλι με χρόνια με καιρούς πάλι δικιά μας θά' ναι..." 
Δεν θεωρείται ως Μαρμαρωμένος Βασιλιάς ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, και ούτε θα ανακηρυχθεί ποτέ άγιος από την Εκκλησία αφού αναγκάσθηκε και παρέστη στη τελευταία "π α π ι κ ή" Θεία Λειτουργιά στην Αγία Σοφία, προσδοκώντας βοήθεια ο ταλαίπωρος από το Πάπα και τους Δυτικούς. 
Το Απολυτίκιο του ΙΩΑΝΝΗ ΒΑΤΑΤΖΗ:

“Τον λαμπρόν Βασιλέα και των πιστών μέγα καύχημα και των νυμφαίων το κλέος, Ιωάννην τιμήσωμεν, εν ύμνοις και ωδαίς πνευματικαίς, την μνήμην επιτελούντες αυτού, συμφώνως ανακράζοντες. Δόξα τω σε Δοξάσαντι, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα των ενεργούντι δια σου πάσιν ιάματα”
Εικόνα του αγίου στο ναό του, στην ιδιαίτερη πατρίδα του, το Διδυμότοιχο (λεπτομέρειες εδώ)


Εσωτερική πολιτική - "Ωάτον": ένα μαργαριταρένιο στέμμα από... αβγά!


Σπουδαίο έργο επιτέλεσε ο Βατάτζης και ως προς την εσωτερική αναδιοργάνωση της χώρας, σε όλα τα επίπεδα. Ακολουθώντας ένα πρόγραμμα οικονομικής ανόρθωσης, έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για ευημερία των υπηκόων του και κυρίως των χαμηλών και μεσαίων κοινωνικών στρωμάτων. Αναζωογονήθηκαν η γεωργία και η κτηνοτροφία, το εμπόριο γνώρισε σπουδαία άνθηση, ενώ παράλληλα υπήρξε ιδιαίτερα αυστηρός απέναντι στις καταχρήσεις και σπατάλες που παρατηρούντο από την μεριά της διοίκησης. Έτσι μπόρεσε να εφαρμόσει πολιτική ελαφριάς φορολογίας, χωρίς να παρατηρηθεί ποτέ έλλειψη οικονομικών πόρων. Περιόρισε τις εισαγωγές ειδών πολυτελείας και με το προσωπικό του παράδειγμα προέτρεψε τον λαό να αποφεύγει την πολυτέλεια και τη χλιδή χάριν της λιτότητας. Αναφέρεται ότι επέπληξε τον γιο και διάδοχό του όταν κάποια μέρα τον είδε ντυμένο με ακριβά ενδύματα. 
Στην ιστορία έμεινε το «ωάτον» στέμμα που πρόσφερε στην γυναίκα του. Επρόκειτο για ένα στέμμα κατασκευασμένο από μαργαριτάρια, το οποίο χρηματοδοτήθηκε αποκλειστικά από τις πωλήσεις αυγών του κτήματός του. Μ’ αυτόν τον τρόπο ήθελε να δείξει που μπορεί να φτάσει κάποιος με συνετή και συνεπή διαχείριση. Μάλιστα, αναφέρεται ότι ασχολείτο και ο ίδιος με αγροτικές εργασίες στα κτήματά του, όταν του το επέτρεπαν οι κρατικές υποθέσεις. 

Η μείωση των εισαγωγών ακολουθήθηκε από αύξηση των εξαγωγών. Ειδικά μετά την επιδρομή των Μογγόλων, το καταστραμμένο Σουλτανάτο του Ικονίου εισήγαγε από την Νίκαια είδη διατροφής έναντι χρυσού, ακριβών υφασμάτων και άλλων πολυτελών ειδών. 

Σπουδαία άνθηση, επίσης, γνώρισαν τα γράμματα και οι τέχνες. Ο αυτοκράτορας έδειξε προσωπικό ενδιαφέρον για την παιδεία και τις επιστήμες. Σημαντικές προσωπικότητες, όπως ο ιστορικός Γεώργιος Ακροπολίτης και ο μοναχός και λόγιος Νικηφόρος Βλεμμύδης, έδρασαν την εποχή εκείνη στην Νίκαια. Ακόμη, με ειδική μέριμνα του Ιωάννη και της πρώτης συζύγου του, ιδρύθηκαν μοναστήρια, ναοί, νοσοκομεία και άλλα φιλανθρωπικά ιδρύματα. 

Όλα αυτά διασφαλίστηκαν με την ισχυρή φρούρηση των συνόρων, που επετεύχθη με μια σειρά αποτελεσματικών μέτρων που ελήφθησαν προς αυτήν την κατεύθυνση. Συγκεκριμένα χτίστηκαν ή/και επανδρώθηκαν ισχυρά φρούρια κατά μήκος των συνόρων και χορηγήθηκαν ατέλειες και πρόνοιες σε συνοριακούς πληθυσμούς. Ουσιαστικά αναβίωσε ο θεσμός των ακριτών, χάρις στην επανίδρυση των στρατιωτικών αγροκτημάτων. Η άμυνα και προστασία των συνόρων ήταν αποτελεσματική όσο λίγες φορές, ακόμα και εναντίον των αεικίνητων τουρκομανικών φυλών που ζούσαν στις παρυφές της βυζαντινοσελτζουκικής μεθορίου, και από τις οποίες η Μικρά Ασία υπέφερε από τα μέσα σχεδόν του 11ου αιώνα.
Οι άγιοι Ιωάννης Βατάτζης και Ονούφριος (από εδώ)

Έγραψαν άλλοι (από εδώ, αριστερή στήλη)

Γεγονός είναι ότι ο Ιωάννης Βατάτζης πρέπει να θεωρηθεί πολύ ικανός και πολύ δραστήριος πολιτικός, καθώς και ως ο κύριος δημιουργός της αποκατασταθείσης Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι το όνομα του Ιωάννου Βατάτζη ήτο τόσο αγαπητό και σεβαστό, από τον ελληνικό λαό, ώστε, λίγο μετά τον θάνατό του, ο Ιωάννης έγινε ένας Άγιος της λαϊκής παραδόσεως. Θαύματα ήρχισεν να συνδέωνται με την μνήμη του, ενώ συγχρόνως συνετέθη «Ο Βίος του Αγίου Ιωάννου του Ευσπλάγχνου».

Το ορθόδοξο ημερολόγιο αναφέρει στις 4 Νοεμβρίου, το όνομα του «Ιωάννου Δούκα Βατάτζη»
(Ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, A.A Vasiliev)

*****

O Ιωάννης Δούκας Βατάτσης (ή Βατάτζης κατά την παλαιοτέραν γραφήν) υμνήθη και ζων και μετά θάνατον ως ουδείς ίσως άλλος αυτοκράτωρ του Βυζαντίου.

Εις τον δημοσιευθέντα υπό του Heissenberg βίον, καθώς και εις ενθυμήσεις ο Ιωάννης Βατάτσης ονομάζεται άγιος, αναφέρονται και θάυματα αυτού.

Φαίνεται λοιπόν ότι ενωρίς δηλ. από του δεκάτου τετάρτου αιώνος εις την Μικράν Ασίαν εθεωρήθη υπό του λαού άγιος.

Ακολουθίαν όμως όσον γνωρίζω, έγραψε πρώτος ο Νικόδημος ο Αγιορείτης, την δημοσιευθείσαν εις τον Συναξαριστήν του Σεργίου Ραφτάνη (1868) και έπειτα υπό του Εφέσου Αγαθαγγέλου. (Κ. Άμαντος, Ο βίος Ιωάννου Βατάτση του ελεήμονος, 1953)
Κarl Praechter “Zum Enkommion auf Kaiser Johannes Batatzes der Barmherzige”, BZ 16 (1907) 143-48

*****
Η φήμη των χριστιανικών αρετών του Βατάτζη η φιλελεημοσύνη, η ευλάβεια, η ανέγερσις ευαγών οίκων και ναών, είχε διεγείρει τοσούτον υπέρ αυτού την κοινήν συνείδησιν των εν Βιθυνία υπηκόων του κοσμικών και κληρικών, ώστε μετά παρέλευσιν ικανών ετών από του θανάτου του ανεγνωρίσθη ως άγιος και εωρτάζετο η μνήμη αυτού τη 4 Νοεμβρίου εν Νυμφαίω , όπου ανηγέρθη ναός επ΄ονόματι αυτού. Και νυν δ’ έτι υπάρχει ναϊσκος εν Νυμφαίω επ΄ονόματι αυτού, ένθα πολλοί προσέρχονται ποιούμενοι παρακλήσεις.
Η υπέρ του Βατάτζη μεγαληγορία των συγχρόνων και μεταγενεστέρων ανεύρεν έτι και εις χρησμούς παλαιοτέρους γεραμμένους υπό Λέοντος του Σοφού προφητείας υποδηλούσας την έλευσίν του, εις ας η δεισσιδαιμονία των χρόνων απέδιδεν πίστιν.
Ιστορία Βασιλείου της Νικαίας και του Δεσποτάτου της Ηπείρου (Μηλιαράκης Αντώνιος, 1898)

H εκπαίδευση και η μόρφωση στα χρόνια του Βατάτζη
  

 
Φωτ. (Αριστερά): Sir Steven Runciman - Ο μέγιστος βυζαντινολόγος του 20ου αιώνα

Η λεηλασία του 1204 αναστάτωσε όλο το εκπαιδευτικό σύστημα. Ο ελληνισμός βρισκόταν τότε στο ύψος του. Ο Μιχαήλ Ακομινάτος μόλις είχε πάει στην Αθήνα γεμάτος ενθουσιασμό για το κλασικό της παρελθόν και ο μεγάλος κληρικός Ευστάθιος Θεσσαλονίκης μόλις πριν από λίγο είχε τελειώσει τα σχόλιά του στον Πίνδαρο. Τώρα οι λόγιοι σκορπίστηκαν, οι σχολές τους εξαφανίστηκαν και τα βιβλία τους καταστράφηκαν από τις φλόγες των Λατίνων.
Η λογιοσύνη ωστόσο δεν χάθηκε και πολύ γρήγορα κέντρο της έγινε η εξόριστη αυλή της Νικαίας. Εκεί εγκαταστάθηκε ο σοφός Βλεμμύδης. Ο πατέρας του ήταν γιατρός στην Κων/πολη και το 1204 αποσύρθηκε στην Προύσα. Στο χάος που επακολούθησε μετά την καταστροφή, ο Βλεμμύδης δυσκολεύτηκε να βρει δασκάλους και τελικά τα περισσότερα τα έμαθε από έναν ερημίτη στα βουνά της Βιθυνίας που τον έλεγαν Πρόδρομο και που του δίδαξε αριθμητική, γεωμετρία και αστρονομία.
Το 1238 ο Βλεμμύδης περιόδευσε τον παλιό βυζαντινό κόσμο και συγκέντρωσε χειρόγραφα, εφοδιασμένος με συστατικά γράμματα του αυτοκράτορα της Νικαίας Ιωάννη Γ’ Βατάτζη. Χάρη κυρίως στις δικές του προσπάθειες η παιδεία στη Νίκαια έφτασε σ΄ένα επίπεδο υψηλό. Εκεί σπούδασε και δίδαξε ο Παχυμέρης και ο Ακροπολίτης. Και η αυλή της Νικαίας προστάτεψε ιδιαίτερα τα γράμματα.
(Steven Runsiman, Βυζαντινός πολιτισμός)


Ο Βυζαντινός Ιστορικός Γεώργιος Παχυμέρης, που χαρακτηρίζεται από αρκετά ορθολογιστικό πνεύμα, αναφέρει, ένα θαύμα που έγινε γύρω στο 1300 στη Μαγνησία, όταν η πόλη υπέφερε από τους Τούρκους.

Ο καστροφύλακας της πόλης έβλεπε κάθε νύχτα μια αναμμένη λαμπάδα να περιέρχεται το πόλισμα δυο και τρείς φορές.
Οι έρευνές του δεν μπόρεσαν να λύσουν το μυστήριο. Ώσπου μια νύχτα, ο αδελφός του, που ήταν κουφός εκ γενετής, είδε έναν άνδρα με βασιλικό παράστημα να κρατά μια λαμπάδα και να τριγυρίζει στα τείχη λέγοντας πως οφείλει να τα περιφρουρεί. Ο κουφός μέσα στην ταραχή του γιατρεύτηκε και άκουσε. Ο άντρας με τη λαμπάδα ήταν ο αυτοκράτορας Ιωάννης Βατάτζης.
(Ελισάβετ Ζαχαριάδου, Ιστορία και Θρύλοι των Παλαιών Σουλτάνων, 1300-1400)

Συγχωρώντας τους συνομώτες εναντίον του

...Εναντίον του συγκεντρώθηκε αξιόμαχο στράτευμα, επικεφαλής του οποίου ήταν οι σεβαστοκράτορες Αλέξιος και Ισαάκιος Λάσκαρης, αδελφοί του βασιλιά Θεόδωρου Α΄ Λάσκαρη [του πεθερού του αγίου], οι οποίοι είχαν καταφύγει στην Κωνσταντινούπολη μετά τον θάνατο του αδερφού τους και την απόρριψή τους από το θρόνο της Νίκαιας και, όπως ήταν φυσικό, ήθελαν να εκδικηθούν τον Ιωάννη Βατάτζη ["Ν": επειδή είχε γίνει ο διάδοχος του Θεόδωρου και αυτοί είχαν μείνει στην απέξω]. [...] Οδηγώντας ο ίδιος το στρατό του, νίκησε τους Λατίνους κατά κράτος. [...] Μαζί με πολλούς Λατίνους, αιχμαλωτίστηκαν και οι αδελφοί Λάσκαρη, οι οποίοι είχαν την ίδια τύχη με όλους τους Βυζαντινούς που κατά καιρούς συντάσσονταν με τον εχθρό ή επαναστατούσαν, δηλαδή τύφλωση. [...]
Ενώ λοιπόν ο Ιωάννης αγωνιζόταν σε στεριά και θάλασσα, οργανώθηκε εναντίον του συνομωσία. Κύριος υπεύθυνος ήταν ο πρώτος εξάδελφός του Ανδρόνικος Νεοστόγγος, με συνεργούς τον αδελφό του Ισαάκιο, τον Φλαμούλιο, τον οποίο ο Βατάτζης είχε τιμήσει με το αξίωμα του ετεριάρχου, τον Συναδηνό, τον Ταρχανιώτη και πολλούς άλλους άρχοντες. [...]
Όλοι οι συνομώτες κρίθηκαν ένοχοι με πρώτο τον Νεοστόγγο και τον Ισαάκιο. [...] Επειδή όμως αγαπούσε τον Νεοστόγγο, τον φυλάκισε στο φρούριο της Μαγνησίας, όπου μετέπειτα κάνοντας τα στραβά μάτια τον άφησε να αποδράσει. Τους υπόλοιπους συνομώτες, μερικους τους καταδίκασε σε μικρές ποινές, ενώ άλλους τους άφησε αφού τους έκλεισε για λίγο στη φυλακή.
Μετά από αυτή τη συνομωσία, ο Ιωάννης έλαβε μέτρα για την ασφάλειά του, προσλαμβάνοντας σωματοφύλακες ["Ν": δηλ. μέχρι τότε δεν είχε ούτε σωματοφύλακες!!] και αλλάζοντας γενικώς τη στάση του στα θέματα της προσωπικής του ασφάλειας.

Ιωάννου Σαρσάκη, Ιωάννης Γ΄ Βατάτζης, ο άγιος αυτοκράτορας του Βυζαντίου, εκδ. Ορθόδοξος Κυψέλη, σελ. 68-69.

Συμπέρασμα: Ο άγιος άφησε να εφαρμοστεί ο νόμος στην περίπτωση των αδελφών Λάσκαρη, που είχαν τεθεί επικεφαλής του στρατού των κατακτητών της ΚΠολης και πολεμούσαν εναντίον της πατρίδας τους, αλλά συγχώρησε τους συνομώτες που είχαν στραφεί εναντίον του προσωπικά κι όχι εναντίον της πατρίδας.

Ο Άγιος Ιωάννης Βατάτζης και η εθνική μας αξιοπρέπεια

Του Κωνσταντίνου Χολέβα, Πολιτικού Επιστήμονα

Μία ομάδα διανοητών και δημοσιογράφων επιχειρεί να μάς πείσει πόσο καλό πράγμα είναι η απώλεια της εθνικής μας κυριαρχίας. Συνιστούν να είμαστε ευγνώμονες στην τρόικα που θα φέρει ξένους επιτρόπους στα υπουργεία μας για να μας κάνουν σωστούς Ευρωπαίους και να μας φέρουν τα φώτα τους. Φαίνεται ότι τα παπαγαλάκια της εξάρτησης και της υποτέλειας δεν θέλησαν ποτέ να διαβάσουν την ελληνική Ιστορία ή αν την διάβασαν, δεν μπόρεσαν να την καταλάβουν. Διότι στις πάμπολλες σελίδες αυτής της Ιστορίας υπάρχουν παραδείγματα Ελλήνων ηγετών που βρέθηκαν μεν σε δυσχερή θέση, αλλά δεν απώλεσαν την αξιοπρέπειά τους και δεν λησμόνησαν τα ιστορικά δικαιώματα και τις ιστορικές υποχρεώσεις του Έθνους μας. 

Μία τέτοια σημαντική μορφή πατριώτη, ικανού και εντίμου κυβερνήτη τιμά στις 4 Νοεμβρίου η Εκκλησία μας. Πρόκειται για τον Άγιο Ιωάννη Γ΄ Δούκα Βατάτζη, αυτοκράτορα της Νικαίας όπου είχε μεταφερθεί προσωρινά η έδρα των Βυζαντινών Αυτοκρατόρων. Από το 1204 έως το 1261 η Αυτοκρατορία της Νικαίας μαζί με την Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας και το Δεσποτάτο της Ηπείρου αποτέλεσαν τα πρώτα ελληνικά εθνικά κράτη μετά από τον κατακερματισμό της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (Ρωμανίας) από τους Δυτικούς Σταυροφόρους. Στη Νίκαια της Μικράς Ασίας ο Θεόδωρος Λάσκαρις, ο γαμπρός του Ιωάννης Βατάτζης και ο γιός του Βατάτζη Θεόδωρος Β΄ Λάσκαρις, μαζί με τον ελληνοκεντρικό φιλόσοφο Νικηφόρο Βλεμμύδη ονόμασαν για πρώτη φορά το κράτος τους Ελληνίδα Επικράτειαν και αγωνίσθηκαν για να απελευθερώσουν την Κωνσταντινούπολη από τους Σταυροφόρους. Το επέτυχε ο διάδοχός τους Μιχαήλ Παλαιολόγος το 1261. Αξίζει να σταθούμε λίγο περισσότερο στον ευλαβή στρατηγό από το Διδυμότειχο Ιωάννη Βατάτζη, τον οποίο τιμά ως Άγιο η Ορθόδοξη Εκκλησία λόγω του ελεήμονος χαρακτήρα του και διότι μοίρασε δίκαια τον κρατικό πλούτο ώστε να ωφεληθούν οι φτωχότεροι. 

Ας σκεφθούμε τις αναλογίες με την εποχή μας. Ο Βατάτζης το 1234 κυβερνά ένα μικρό κομμάτι του Ελληνισμού, ενώ η πρωτεύουσα του Γένους κατέχεται από Λατίνο Βασιλιά. Ο Ελληνισμός είναι ταπεινωμένος και διαμοιρασμένος σε φραγκικά βασίλεια και δουκάτα. Ο Πάπας που κρυβόταν πίσω από τις Σταυροφορίες ήταν ο πλανητάρχης της εποχής. Τότε, λοιπόν, ένας συγκεκριμένος Πάπας, ο Γρηγόριος Θ΄, έστειλε μία προκλητική επιστολή στον Ιωάννη Βατάτζη και τού ζήτησε να ξεχάσει δια παντός την Κωνσταντινούπολη και να εγκαταλείψει τον βυζαντινό τίτλο «Βασιλεύς και Αυτοκράτωρ Ρωμαίων».

Ο Ιωάννης Βατάτζης, αν και ήταν σε δυσμενέστερη θέση από πλευράς πολιτικής και οικονομικής, έστειλε μία εκπληκτική επιστολή –απάντηση που αποτελεί μνημείο ελληνικής υπερηφάνειας και εθνικής αξιοπρέπειας. Μακάρι να εδιδάσκοντο από αυτήν οι σημερινοί κυβερνήτες μας, οι φιλομνημονιακοί αρθρογράφοι και ορισμένοι ηγέτες των ευρωπαίων εταίρων μας, επίγονοι των Σταυροφόρων του 1204. Αντιγράφω μερικές φράσεις σε νεοελληνική γλώσσα, όπως δημοσιεύονται –μαζί με το πρωτότυπο στο βιβλίο του Ιωάννη Σαρσάκη «Ιωάννης Γ΄ Βατάτζης-ο Άγιος Αυτοκράτορας του Βυζαντίου» (έκδοση Ορθοδόξου Κυψέλης, Θεσσαλονίκη 2008): 


«... Μάς γράφεις ότι από το δικό μας, το Ελληνικό γένος, άνθησε η σοφία και τα αγαθά της διαδόθηκαν στους άλλους λαούς. Αυτό σωστά το γράφεις. Πώς όμως αγνόησες, ή και αν υποτεθεί ότι δεν το αγνόησες, πώς ξέχασες να γράψεις ότι, μαζί με τη σοφία, το γένος μας κληρονόμησε από τον Μέγα Κωνσταντίνο και τη βασιλεία;... Συ απαιτείς να μην αγνοήσουμε τον θρόνο σου και τα προνόμιά του. Αλλά εμείς έχουμε να ανταπαιτήσουμε να δεις καθαρά και να μάθεις τα δικαιώματα που έχουμε εμείς επί της εξουσίας και του κράτους της Κωνσταντινούπολης, το οποίο από τον Μέγα Κωνσταντίνο διατηρήθηκε για μία χιλιετία και έφτασε σε μάς. 
Οι γενάρχες της βασιλείας μου είναι από το γένος των Δουκών και των Κομνηνών, για να μην αναφέρω εδώ και όλους τους άλλους βασιλείς που είχαν ελληνική καταγωγή και για πολλές εκατοντάδες χρόνια κατείχαν τη βασιλική εξουσία της Κωνσταντινούπολης. .... Εμείς εξαναγκαστήκαμε από την πολεμική βία και φύγαμε από τον τόπο μας. Όμως δεν παραιτούμαστε από τα δικαιώματά μας της εξουσίας και του κράτους της Κωνσταντινούπολης... Ποτέ δεν θα πάψουμε να δίνουμε μάχες και να πολεμούμε αυτούς που την κατέκτησαν και την κατέχουν. Γιατί, αλήθεια, πώς δεν θα διαπράτταμε αδικία απέναντι στους νόμους της φύσης και στους θεσμούς της πατρίδας μας και στους τάφους των προγόνων μας και στα θεία και ιερά τεμένη, αν δεν πολεμήσουμε για όλα αυτά με τη δύναμή μας;... Ωστόσο να ξέρει η αγιότητά σου ότι υποδεχτήκαμε χωρίς λύπη το αγροίκο ύφος του γράμματός σου και φερθήκαμε με ηπιότητα στους κομιστές του, μόνο και μόνο για να διατηρήσουμε την ειρήνη μαζί σου»!
Αν αντικαταστήσουμε τη λέξη «Πάπας» με τη λέξη «τρόϊκα» και τη λέξη «Κωνσταντινούπολη» με τη λέξη «εθνική κυριαρχία» κατανοούμε ποια απάντηση επιβάλλεται να δίδουν οι εκάστοτε κυβερνήτες μας σε προκλητικές απαιτήσεις των διαφόρων δανειστών μας. Το ότι δανειζόμαστε δεν σημαίνει ότι πρέπει να δώσουμε γην και ύδωρ εξευτελιζόμενοι εθνικά. Ο Ιωάννης Βατάτζης διοικούσε ένα καθημαγμένο τμήμα του ηττημένου τότες Ελληνισμού, αλλά απήντησε με θαυμαστή παρρησία στον πανίσχυρο Πάπα. Τιμώντας τη μνήμη του στις 4 Νοεμβρίου ας διδαχθούμε από το ήθος του.

Θέλουμε άθεα ή ένθεα γράμματα;

Θέλουμε άθεα ή ένθεα γράμματα;

Στην εποχή των μεγάλων αμφισβητήσεων και της απαρνήσεως του Θεού, ως η μόνη και Δημιουργική δύναμη του Κόσμου, υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν στα ένθεα και όχι «άθεα γράμματα», που έλεγε ο Παπουλάκος!.. Ίσως γιατί «Οι Παπουλάκηδες του Ελληνισμού», για τους οποίους ετοιμάζουμε ειδικό βιβλίο, έλεγαν και διεκήρυτταν συνεχώς: «Από τους διαβασμένους θα σας έρθει το κακό», όπως μας θυμίζουν το γεγονός, πολλά νέα παιδιά, που καλλιεργούν την ορθοφροσύνη και τον «ένθεο λόγο» σε πολλά εκπαιδευτικά σχολεία της Ελλάδος!..
ΜΙΑ  παλιά συνήθεια της εποχής του Παπουλάκου, αλλά και σήμερα, ήταν πολλοί γέροντες η γερόντισσες, για διάφορους προσωπικούς ή συνειδησιακούς λόγους, να γίνονται μοναχοί (Παπουλάκηδες ή Καλόγριες). Ένας εξ αυτών ήταν και ο παππούς της μητέρας μου Κανέλλας Ζαφειροπούλου - Σακκέτου, ο περίφημος στην περιοχή «Χατζηαράπης», που πέθανε ως καλόγηρος στο μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής στη Βάχλια, παρά το γεγονός ότι είχε οικογένεια και παιδιά. «Παπουλάκη» ή «Παπουλάκο» τον φώναζαν κι αυτόν!..
Βεβαίως, για μοναχούς «παπουλάκηδες» κάνουν λόγο πολλοί ιστορικοί, όπως γράφουμε σε ειδικό κεφάλαιο στο βιβλίο μας για τον Παπουλάκο, όπως για παράδειγμα, ο Θεόδωρος Ρηγόπουλος, γραμματεύς των Κολοκοτρωναίων και του Νικηταρά, ο Μπάμπης Άννινος, ο Κωστής Μπαστιάς, ο Κώστας Σαρδελής, με τον οποίον κάναμε και εκπομπές στην τηλεόραση, ο Δημήτρης Τσάκωνας, ο Ανδρέας Νασιόπουλος, ο π. Νεκτάριος Μουλατσιώτης, ο Αθανάσιος Καψιώτης, και τόσοι άλλοι. Οι περισσότεροι τον τιμούν και μάλιστα με δέοντα σεβασμό, κάποιοι άλλοι, όμως, τον ειρωνεύονται, όπως για παράδειγμα ο Μπάμπης Άννινος, που έγραψε πολλά εις βάρος του μεγάλου αυτού προφήτη του Μοριά.
Όμως, «η τάσις προς το ειρωνεύεσθαι και κακολογείν είναι ένδειξις κακής ανατροφής», έλεγαν οι πρόγονοί μας. Και ίσως αυτό να το αγνοούσε ο Μπάμπης Άννινος, που δεν θέλησε να εγκύψει περισσότερο στο έργο ενός Παπουλάκου, παρά το γεγονός ότι ήταν σύγχρονός του και παρά το γεγονός ότι ο ίδιος υποστηρίζει ότι: «Ο λαός του συμπαραστάθηκε. Η εξουσία τον κατεδίωξε».
Ήταν απαίδευτος ο Παπουλάκος, λέει ο Μπάμπης Άννινος!.. Αγράμματος, δηλαδή!..
Μα τόσοι και τόσοι άγιοι δεν ήσαν απαίδευτοι και αγράμματοι; Το «Αγιολόγιον της Ορθοδοξίας» μας είναι γεμάτο από παρόμοιους ανθρώπους! Είχαν, όμως, το χάρισμα του Θεού να επικοινωνούν με τον κόσμο και να τον διδάσκουν με τα θεία λόγια της Αγίας Γραφής, το «Βαγγέλιο», που λέγανε οι φτωχοί κι αγράμματοι πατεράδες μας!…
Κι αφού έτσι είχαν τα πράγματα και ήταν τόσο απαίδευτος κι αγράμματος ο Παπουλάκος, γιατί τόσοι και τόσοι υμνογράφοι της Εκκλησίας μας του αφιέρωσαν ολόκληρες ακολουθίες, παρακλητικούς κανόνες και τόσους ωραίους ύμνους; Μήπως διότι η σοφία αυτού του απλοϊκού γέροντα ξεπερνούσε σε βαθμό ευφυΐας ορισμένους «γραμματιζούμενους» της εποχής εκείνης, που έσπερναν παντού τα λεγόμενα «άθεα γράμματα»;
«Χάρις εν σοι εδόθη κλεινέ, του διηγείσθαι μεγαλεία του πλαστού σου, παρά τους σοφούς ποιούντος, Γεννησαρέτ αλιείς, και μωρά του κόσμου προεκλέξαντος, στομώσαι σοφούς της γης, δυνατούς αφοπλίσασθαι, και πάντας όσοι την τε πίστιν διώκουσι, και την αίρεσιν εισηγούνται οι πάντολμοι. Όθεν και συ κατήσχυνας, στομώσαι τους άθεα γράμματα φέροντας ώδε, εν τη κοιτίδι του πνεύματος, και μη εδραιώσαι εν καρδίαις του λαού σου τα ιερά αυτά»!
Αλλά δεν πειράζει!… «Από τους διαβασμένους θα σας έρθει το κακό», έλεγε ένας άλλος Παπουλάκος, ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, που πέθανε λίγα χρόνια πριν γεννηθεί ο Παπουλάκος του Μοριά. Κι αυτό το βλέπουμε σήμερα!.. Το νιώθουμε!… Το βιώνουμε!.. Το ζούμε με όσα μας «διδάσκουν» οι λεγόμενοι «διαβασμένοι», «διανοούμενοι» και «μορφωμένοι»!..
Δυστυχώς έχει εξαντληθεί το βιβλίο μας για τον Παπουλάκο, κάτι που μας ζητάει συνεχώς ο κόσμος και που μας αναγκάζει να σκεφτούμε την άμεση επανέκδοσή του. Ας θυμηθούμε, όμως, τι έλεγε στον πρόλογο του βιβλίου μας ο γνωστός μοναχός π. Νεκτάριος Μουλατσιώτης, που μνημονεύει τα λεγόμενα «άθεα γράμματα»:
«…Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον ο αναγνώστης θα παρακολουθήσει τον αναλογικό συσχετισμό που παραθέτει ο συγγραφέας, παραβάλλοντας την κηρυγματική δράση το Παπουλάκου για τα «άθεα γράμματα» με τις άθεες διαθέσεις πολλών επιστημόνων και εκπροσώπων της νεοελληνικής διανόησης, που πολλές φορές στάθηκαν και στέκονται φορείς διχασμού του χριστεπώνυμου πλήθους, αλλά και πληγές για την εθνική μας κληρονομιά, συνείδηση και παιδεία. Εξίσου αξιόλογη είναι και η παραβολή των ηθών της εποχής μας με τις σχετικές προφητείες του αγίου.
Η εικόνα της σύγχρονης ελληνικής αλλά και παγκόσμιας πραγματικότητας, με τον ξεπεσμό των αξιών, τη φθορά των ηθών, την «ποιότητα ζωής» ενός τεχνολογικού πολιτισμού στερημένου από πνευματική ανάσα, που καθημερινά διογκώνει τα προβλήματα του σύγχρονου ανθρώπου και τον οδηγεί σε αδιέξοδα, έρχονται να επαληθεύσουν το κήρυγμα του αγράμματου Παπουλάκου και να καταδείξουν την οξύτατη διορατικότητα και προορατικότητά του…».
ΠΟΣΟ ΔΙΚΙΟ ΕΙΧΕ Ο ΠΑΠΟΥΛΑΚΟΣ!
Θεέ μου!.. Πόσο δίκιο είχε ο Παπουλάκος!...
Ακόμη περισσότερο όταν αυτά τα γεγονότα γινόντουσαν σε μία εποχή που ενώ ο κόσμος ήταν πιστός στον Χριστό, η επίσημη πολιτεία γκρέμιζε τα «βλαπτικά» μοναστήρια και άρπαζε ακόμη και τα καντήλια, όπως γράφει και ο Κωστής Μπαστιάς μέσα στο δικό του βιβλίο για τον Παπουλάκο.
Πολύ φοβάμαι, ότι η εποχή των Βαυαρών θα ξαναγυρίσει πιο ωμή και πιο ανάλγητη απέναντι στην Εκκλησία, η οποία θα δεχθεί ένα νέο κύμα επιθέσεων για τον «ξεκληρισμό» και την «παράδοση άνευ όρων» της εκκλησιαστικής περιουσίας σε κάποιους άλλους «αφεντάδες». Δεν είναι τυχαίο το γεγονός η απαξίωσή της μέσω πολλών ΜΜΕ και διαφόρων σχολιαστών και αρνησίθρησκων αρθρογράφων. Εκτός κι αν ορισμένοι λησμονούν τις διδαχές του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, του μεγάλου αυτού Προφήτη του Γένους μας, που έλεγε για τους ιερωμένους τα εξής:
«Να προσέχετε, αδελφοί μου, οι κοσμικοί και μη κατηγορήτε τους παπάδες σας, να μη τους υβρίζετε και να μη τους παραμελήτε, διότι βάνετε φωτιά και καίεσθε • διότι οι παπάδες είναι ανώτεροι και από τους Αγγέλους και από τους βασιλείς. Εγώ, αδελφοί μου, η γνώμη μου έτσι με λέγει να κάμω. Εάν απαντώ ένα παπά και ένα βασιλέα, με φαίνεται εύλογον τον παπά να βάλω να καθήση υψηλότερα από τον βασιλέα • και εάν απαντήσω ένα παπά και έναν άγγελον, πρώτα θα χαιρετήσω τον παπά και έπειτα τον άγγελον. Διότι, αδελφοί μου, είναι ανώτερος και από την αγίαν Τράπεζαν, ανώτερος και από το άγιον Ποτήριον • διότι το άγιον Ποτήριον είναι άψυχον, μα ο ιερεύς μεταλαμβάνει τα Άχραντα Μυστήρια καθ’ εκάστην ημέραν, το τίμιον σώμα και αίμα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και Θεού. Εγώ, αδελφοί μου, δεν έχω καμμίαν κατηγορίαν να κάμω των παπάδων, διότι είναι παπάδες και έχουν τον Χριστόν οπού τους παιδεύει και ό,τι σφάλμα κάμουν οι παπάδες, έχει ο Χριστός μας ράβδον σιδηράν δι’ αυτούς…».
Τουλάχιστον αυτά, που τους είπαμε σήμερα, τους έπεισαν; 

Πάντως βασιλείαν είπε την των ουρανών σοι, κόκκον...

Φωτογραφία του Panteleimon Krouskos.


"Πάντως βασιλείαν είπε την των ουρανών σοι, κόκκον. 
Ο δε κόκκος ούτος εστι, θείου Πνεύματος η χάρις.

 Ο δε κήπος η καρδία η εκάστου των ανθρώπων Ένθα ο λαβών το Πνεύμα βάλλει ένδον τε, και κρύπτει.
 Και φυλάττει μετά πάσης ακριβείας, όπως φύη, όπως γένηται εις δένδρον, εις ουρανών ανέλθη. Ει ουν λέγεις ουχί ώδε, αλλά μετά τέλος πάντες λήψονται την βασιλείαν, οι θερμώς ταύτης ορώντες, ανατρέπεις του Σωτήρος και Θεού ημών τους λόγους....... 
Πότε δε ει μη ενταύθα άλλοτε τον σπόρον λάβοις;
 Μετά θάνατόν μοι είπης; αλλά σφάλλης του εικότος. 
Ποίω κήπω τότε τούτον κατακρύψεις ερωτώ σε; 
Ποίαις δε ταις εργασίαις θεραπεύσεις, ίνα φύη; 
Όντως όλως γέμεις πλάνης, αδελφέ ηπατημένης".
(Ποίημα του αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου) 

Στο ποίημα αυτό του αγίου Συμεών φαίνεται καθαρά η εμπειρία των αγίων, ότι η βασιλεία του Θεού, δεν είναι μια κατάσταση αποκατάστασης που θα συμβεί στην άλλη ζωή, μετά θάνατον, αλλά συμβαίνει από τώρα μέσα στην καρδιά του ανθρώπου, καθώς και ο Χριστός είπε "η βασιλεία του Θεού, εντός ημών εστί". Σε ελεύθερη ερμηνεία ο άγιος Συμεών τονίζει ότι η βασιλεία του Θεού μοιάζει με κόκκο σινάπεως ο οποίος φυτεύεται στη γη. Ο κόκκος αυτός είναι η χάρις του Παναγίου Πνεύματος και η γη είναι η καρδιά του ανθρώπου. Εάν πούμε ότι η βασιλεία του Θεού δεν την λαμβάνουμε απ΄' αυτή την ζωή, τώρα, ανατρέπουμε το λόγο του Θεού. Και ρωτά ο άγιος. Πότε άλλοτε, αν όχι από εδώ θα λάβεις τον κόκκο, την χάριν του Παναγίου Πνεύματος; Αν μου πεις μετά θάνατο, πιθανόν σφάλλεις. Γιατί μετά θάνατον πως θα λάβεις τον κόκκο και σε ποιόν κήπο, καρδιά , θα τον φυτέψεις; Και ποιες εργασίες θα κάνεις για να θεραπεύσεις την καρδιά σου ώστε να βλαστήσει ο κόκκος, η βασιλεία του Θεού;
Δυστυχώς έχουμε εθιστεί σε μια ανόητη θεολογία της δύσης, η οποία δεν κατάλαβε ποτέ ότι η βασιλεία του Θεού είναι μέσα μας και την μεταφέρει ως μια κτιστή κατάσταση μετά θάνατον. Στην ευχή της αναφοράς, στη θεία Λειτουργία λέμε: "...και παραπεσόντας ανέστησας πάλιν και ουκ απέστης πάντα ποιών έως ημάς εις τον ουρανόν ανήγαγες και την βασιλείαν σου εχαρίσω την μέλλουσαν". Και όταν ξεπέσαμε, λόγω της αμαρτίας, εσύ πάλι μας σήκωσες και έκανες τα πάντα, ώσπου μας ΑΝΕΒΑΣΕΣ στον ουρανό και μας ΧΑΡΙΣΕΣ την βασιλεία την ΜΕΛΛΟΥΣΑ. Τόνισα τρεις λέξεις. Μας ανέβασες στον ουρανό (πνευματική κατάσταση) δεν θα μας ανεβάσεις σε κάποια άλλη ζωή. Μας χάρισες την βασιλεία σου, δεν θα μας την χαρίσεις σε κάποιο μέλλον. Και το μέλλουσα εδώ δεν σημαίνει χρόνο, αλλά τόπο. Ότι η βασιλεία του Θεού δεν είναι εκ του κόσμου τούτου. Η βασιλεία του Θεού είναι η από τώρα κατοίκηση του Τριαδικού Θεού μέσα στη καρδιά μας, δια της ακτίστου ενέργειας του Παναγιου Πνεύματος, της θείας χάριτος. Οπότε η βασιλεία του Θεού δεν είναι μια κτιστή αποκατάσταση στο μέλλον, αλλά μετοχή του ανθρώπου στην Αγία Τριάδα, όσο το ανθρώπινο δυνατό, διά ,της άκτιστης χάρης του Παναγίου Πνεύματος. Για τον λόγο αυτό ο Χριστιανισμός δεν είναι θρησκεία, αλλά Εκκλησία, σύναξη Θεού και ανθρώπων, από τώρα.

π. Παναγιώτης Βαρδουνιώτης

Ο πολιτικός, ο ναρκέμπορος και ο μητροπολίτης

το μεταφέρουμε από εδώ
Ο σπουδαίος stand-up comedian George Carlin (1937-2008), ιδιοφυής και οξυδερκής προσωπικότητα με αστείρευτο χιούμορ και ασύγκριτη ρητορική ικανότητα, προκειμένου να περιγράψει τις διασυνδέσεις μεταξύ του πολιτικού προσωπικού και της ολιγαρχίας στις ΗΠΑ είχε πει το αμίμητο: It's a big club and you ain't in it.
Σε ελεύθερη μετάφραση: Πρόκειται για ένα μεγάλο club, και εσύ δεν είσαι μέσα σε αυτό...
Οι αποκαλύψεις της εφημερίδας Documento για την υπόθεση Αυγενάκη μάς δίνουν μια ελληνική εκδοχή αυτής της ιδέας. Εκπρόσωποι της πολιτικής εξουσίας σε αγαστή συνεργασία με μέλη του υποκόσμου να εξυπηρετούν παράνομες δραστηριότητες με κύριο ωφελούμενο έναν ιεράρχη. Ο ιεράρχης δεν είναι άλλος από τον Μητροπολίτη Σύρου, Τήνου και Μυκόνου, ο οποίος φαίνεται να εμπλέκεται στην παράνομη μετατροπή των ταμάτων των πιστών σε πλάκες χρυσού. Αν φανεί ότι στην υπόθεση συμμετείχαν ένας δικαστής και ένας δημοσιογράφος τότε θα πρόκειται για την πιο γνήσια περιγραφή του μαφιόζικου τρόπου με τον οποίο ασκείται πολλές φορές η εξουσία στην Ελλάδα. 
Βλέπουμε τον κ. Αυγενάκη να έχει προνομιακές σχέσεις με έναν επιχειρηματία, τον κ. Παναγιώτη Μπαμπάμτση, με τον δεύτερο να αναφέρεται στις ειδυλιακές στιγμές που πέρασε με τον Κρητικό πολιτικό:  
«Αλλά πήγαμε και διήμερο με το σκάφος μαζί με τον Αυγενάκη και αυτά, είναι πολύ καλός άνθρωπος. Και πολύ δυνατός. Θα γίνει σίγουρα υπουργός. Είναι πρώτος στην Κρήτη. Φαντάσου ότι έφαγε τον Κεφαλογιάννη».
 Το ενδιαφέρον είναι ότι σύμφωνα με την εφημερίδα ο κ. Μπαμπάμτσης, δηλώνει μηδενικό εισόδημα παρόλο που οδηγεί πανάκριβα αυτοκίνητα και συμμετέχει σε στοιχηματικές δραστηριότητες τεράστιων ποσών. Μάλλον η ευλογία του Μητροπολίτη Σύρου είναι εξαιρετικά αποτελεσματική και ο κ. Μπαμπάμτσης αν και άπορος απολαμβάνει όλα τα αγαθά της θεϊκής δημιουργίας.  Ταυτόχρονα, ο Μητροπολίτης Σύρου, Δωρόθεος, δεν ενοχλείται καθόλου από το γεγονός ότι βασικό μέλος της ομάδας Μπαμπάμτση, είναι ο κ. Παπουτσάκης (καταδικασμένος για εμπόριο ναρκωτικών από τον Μάρτιο του 2017, φυγόποινος και πρόσφατα συλληφθείς). Θα είχε ενδιαφέρον να αναζητηθούν κηρύγματα του ιεράρχη τα οποία αναφέρονται στη μάστιγα των ναρκωτικών.
Ταυτόχρονα, ο κ. Αυγενάκης μνημονεύεται από τον προσωπικό του φρουρό στις συνομιλίες που είχε ο τελευταίος με τον κ. Μπαμπάμτση για τη βοήθεια (και εικάζουμε ότι δεν επρόκειτο απλώς για τσιγάρα και εφημερίδες) που προσέφερε σε έναν από τους φυλακισμένους για την απαγωγή του επιχειρηματία Περικλή Παναγόπουλου:
«Εγώ λοιπόν ήμουν κάτω, αγκαλιές φιλιά με τον Πετράκη και λοιπά, αδελφέ κ.λπ. Και του λέει, σε θυμάμαι από τότε, του λέει, Λευτέρη, στη δύσκολη στιγμή πήρες τηλέφωνο στις φυλακές για να μη με πειράξουνε. Να ξέρεις, τέτοιο παιδί είναι ο Λευτέρης. Είναι πολύ εντάξει.»
Ο γραμματέας της μεγαλύτερης συντηρητικής παράταξης της χώρας φέρεται να κάνει παρακρατικές εξυπηρετήσεις σε έγκλειστους των φυλακών. Να συνεργάζεται με φυγόποινους εμπόρους ναρκωτικών και με διεφθαρμένους ιεράρχες. Να παίρνει δωράκια από επιχειρηματίες μηδενικού εισοδήματος. Αφού «τέτοιο παιδί είναι ο Λευτέρης». 
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Κάποια αρχικά συμπεράσματα είναι τα εξής: 
1) Εκπρόπωποι του πολιτικού κόσμου συμμετέχουν είτε οι ίδιοι είτε μέσω στενών συνεργατών τους σε κυκλώματα παράνομων δραστηριοτήτων.
2) Άτομα του κοινού ποινικού δικαίου έχουν ευνοϊκότερη μεταχείριση μέσω της σχέσης τους με βουλευτές.
3) Ένας ιεράρχης εκτός από θεματοφύλακας του κηρήγματος του Ευαγγελίου, είναι και εμπλεκόμενος σε μια διαδικασία παραγωγής πλούτου αμφισβητούμενης ή πλήρως απούσας νομιμότητας.
4) Ηγετικά στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχουν μια ιδιαίτερα «ελεύθερη» αντίληψη για το πώς πρέπει να γίνονται οι επιχειρηματικές δραστηριότητες. Φαίνεται ότι η δημιουργία ενός ευνοϊκού προς το επιχειρείν περιβάλλοντος συνδέεται με «πουκάμισα Paul Shark», «διήμερα με σκάφη», και  εκβιασμούς.
5)  Ο κ. Αυγενάκης είναι ακόμα Γραμματέας της ΝΔ. Αυτό ίσως είναι και το σημαντικότερο. Ελάχιστοι θα πίστευαν τον ισχυρισμό ότι δεν υπάρχουν εκπρόσωποι του νομοθετικού σώματος που δεν σέβονται ιδιαίτερα τη νομιμότητα, έχουν χαλαρή σχέση με την ηθική, και συνεργάζονται με βασικά στελέχη του υποκόσμου. Αυτό που όμως εκπλήσσει δυσάρεστα είναι η πλήρης απουσία ευθιξίας, ενός αισθήματος ντροπής όταν πλέον και ο τελευταίος Έλληνας καταλαβαίνει τη φαυλότητα του πολιτικού που πιάστηκε με την κατσίκα στον ώμο. Θυμάμαι ένας υπουργός της κυβέρνησης Καραμανλή, ο Σάββας Τσιτουρίδης, μετά την αποκάλυψη ότι διευκόλυνε τη μεταγραφή σε άλλο πανεπιστημιακό ίδρυμα του γιου του, παραιτήθηκε αμέσως. Εδώ έχουμε να κάνουμε με έναν πολιτικό που συνομιλεί με μαφιόζους, κάνει εξυπηρετήσεις σε έγκλειστους φυλακών και υπόσχεται τη βοήθειά του σε παράτυπες δραστηριότητες με βάση την πολιτική του δύναμη αλλά δεν παραιτείται ούτε καλείται σε παραίτηση. Όσο μεγάλη είναι η πολιτική του δύναμη, τόσο μικρή είναι η αξιοπρέπειά του.
Το ίδιο ισχύει και για τον ελλογιμώτατο ιεράρχη Δωρόθεο. Θεωρεί πιθανότατα ότι το έργο του είναι θεάρεστο και εξυπηρετεί τη διάδοση του λόγου του Θεού. Κανένα πρόβλημα συνείδησης για τον Μητροπολίτη Δωρόθεο ότι το εκκλησιαστικό σώμα θα ακούει το όνομά του και θα σκέφτεται τις πλάκες χρυσού.
Πρόκειται για ένα μεγάλο club... Όχι μόνο παντοδύναμων πολιτικών, διεφθαρμένων ιεραρχών και καταδικασμένων ναρκέμπορων. Αλλά και για ένα μεγάλο club ανθρώπων χωρίς το παραμικρό ίχνος αξιοπρέπειας.
*Ο Νίκος Μυλωνάς είναι υποψήφιος Διδάκτορας του Durham University

Τρίτη, Οκτωβρίου 31, 2017

“Ορθοδοξία και Halloween: Ξεχωρίζοντας την αλήθεια από τον Μύθο”.



 Αν και αυτή η τόσο γνωστή γιορτή στους Αμερικάνους, όπως έχει εξελιχθεί με φρικιαστικές και δαιμονικές μεταμφιέσεις, είναι μια συνήθεια αρκετά προβληματική για έναν Χριστιανό, οι ρίζες της είναι πράγματι Χριστιανικές και όχι Παγανιστικές, όπως ισχυρίζονται ορισμένοι, κάτι που καταδεικνύεται στο παρακάτω περιληπτικό άρθρο τού κ. Ι. Σανιδόπουλου. Και στα Χριστούγεννα υπάρχουν καταχρήσεις, αλλά αυτό δεν ακυρώνει την σημασία τής εορτής όταν γίνεται σωστά.


Πρόλογος του κ. Ι. Σανιδόπουλου “Το παρακάτω είναι ένα απόσπασμα από το βιβλίο “The Stations of the Sun”, του Ronald Hutton (Oxford University Press, Οξφόρδη, 1996). Είναι συμπληρωματικό του άρθρου μου “Ορθοδοξία και Halloween: Ξεχωρίζοντας την αλήθεια από τον Μύθο”.  Ο Χάτον είναι Βρετανός ιστορικός και το βιβλίο του είναι μια καλή ερευνητική μελέτη των εποχιακών εορτών στην Βρετανία. Μερικές από τις παρατηρήσεις του μπορεί να ενδιαφέρουν αυτούς που αγχώνονται για το Halloween  - είτε τους παγανιστές που πιστεύουν ότι “το έκλεψαν οι Χριστιανοί”  ή Χριστιανούς που νομίζουν ότι είναι “δαιμονικό”.
Στην αρχή του 19ου αιώνα, δύο ακαδημαϊκοί εγνωσμένου κύρους, ένας στην Οξφόρδη και ο άλλος στο Κέμπριτζ, συνέβαλαν σημαντικά στην δημοφιλή σύλληψη του “Samhain”. Ο πρώτος ήταν ο φιλόλογος Σερ Τζον Ρυς, ο οποίος πρότεινε ότι επρόκειτο για την “Κελτική” Νέα Χρονιά... Η θεωρία του Ρυς έγινε ακόμα περισσότερο δημοφιλής από τον διανοούμενο του Κέμπριτζ, Σερ Τζέϊμς Φράζερ. Ο τελευταίος ορισμένες φορές παραδέχονταν ότι τα στοιχεία δεν ήταν αρκετά για οριστικό συμπέρασμα, αλλά άλλες φορές αγνοούσε τις επιφυλάξεις του και το χρησιμοποιούσε ως επιχείρημα για να υποστηρίξει μια δική του θεωρία: Ότι το Σάμχεην ήταν η παγανιστική Κέλτικη εορτή των Νεκρών.
Έφτασε σε αυτή την παραδοχή με την απλή διεργασία του να ξεκινήσει την αποδεικτική του γραμμή ανάποδα, από το γεγονός ότι η 1η και η 2η Νοεμβρίου ήταν αφιερωμένες σε αυτό τον σκοπό από την Μεσαιωνική Χριστιανική Εκκλησία, γεγονός από το οποίο θα μπορούσε να υποθέσει πως πρόκειται για εκχριστιανισμό μιας προϋπάρχουσας εορτής. Παραδέχθηκε ότι δεν υπήρχε πραγματική καταγραφή κάποιας τέτοιας εορτής, αλλά υπαινίχθηκε την ύπαρξή της μέσα από έναν αριθμό προτάσεων: Ότι η Εκκλησία είχε υιοθετήσει και άλλες παγανιστικές ιερές μέρες, ότι “πολλοί” πολιτισμοί έχουν ετήσιες τελετές για να τιμούν τους νεκρούς, “συνήθως” στην αρχή του έτους, και ότι (βεβαίως) η πρώτη Νοεμβρίου ήταν η Κέλτικη πρωτοχρονιά. Θεώρησε πως αν και η Εορτή των Αγίων Πάντων (All Hallows day) είχε επισήμως εισαχθεί στην Βορειο-δυτική Ευρώπη από τον [Φράγκο] Βασιλιά Λέοντα Πίο το 835, με την παρότρυνση του Πάπα Γρηγορίου IV, δεν είχε υπάρξει στην μετέπειτα ημερομηνία της 1 Νοεμβρίου, στην Αγγλία την εποχή του Αγίου Bede. Πρότεινε ότι άρα ο Πάπας και ο Βασιλιάς, απλά άλλαξαν μια ήδη υπάρχουσα θρησκευτική πρακτική, βασιζόμενοι στην πρακτική των Αρχαίων Κελτών.
Η Ιστορία, στην πραγματικότητα, είναι περισσότερο πολύπλοκη. Μέχρι τα μέσα του τέταρτου αιώνα, οι Χριστιανοί στην Μεσόγειο ήδη τηρούσαν μία εορτή προς τιμή όσων μαρτύρησαν από τους παγανιστές Αυτοκράτορες: Αναφέρεται στο Carmina Nisibena του Αγ. Εφραίμ, (ο οποίος κοιμήθηκε περίπου το 373), ότι εορταζόταν στις 13 Μαΐου. Κατά τον πέμπτο αιώνα αποκλίνουσες πρακτικές ξεφύτρωσαν, οι Συριακές Εκκλησίες την εόρταζαν κατά την Μεγάλη Εβδομάδα και οι Εκκλησίες του Ελληνικού κόσμου προτιμούσαν την Κυριακή μετά την Πεντηκοστή. Η Εκκλησία της Ρώμης προτιμούσε να την εορτάζει τον Μάιο, και ο Πάπας Βονιφάτιος IV επισήμως την υποστήριξε το έτος 609. Αντίθετα, μέχρι το έτος 800 οι Εκκλησίες της Αγγλίας και της Γερμανίας, οι οποίες είχαν επαφή η μία με την άλλη, εόρταζαν την εορτή των Αγίων Πάντων στην πρώτη Νοεμβρίου. Το αρχαιότερο κείμενο του Μαρτυρολογίου του Αγίου Bede, από τον όγδοο αιώνα, δεν την περιέχει, αλλά  οι αναθεωρήσεις στο τέλος του αιώνα, την περιλαμβάνουν. Η αγαπημένη Εκκλησιαστική προσωπικότητα του Καρλομάγνου, ο Αλσουίνος, την εόρταζε ήδη, όπως και ο φίλος του Αρνό, Επίσκοπος Σάλτσμπουργκ και μία Εκκλησία στην Βαυαρία. Ο Πάπας Γρηγόριος, λοιπόν, προωθούσε μία παράδοση που είχε ξεκινήσει στην Βόρεια Ευρώπη.  Όμως, δεν είχε ξεκινήσει στην Ιρλανδία, στην οποία όπως μας αποδεικνύει  ο Oengus και το κείμενο του “Μαρτυρολόγιο του Tallaght” οι πρώιμες μεσαιωνικές εκκλησίες, εόρταζαν τους Αγίους Πάντες κατά την 20 Απριλίου”.
Τα παραπάνω στοιχεία δείχνουν πόσο ανόητη είναι η άποψη ότι ο Νοέμβριος επιλέχθηκε λόγω “Κελτικών” επιρροών: Αντίθετα και η “Κέλτικη” Ευρώπη και η Ρώμη ακολούθησαν μία Γερμανική ιδέα. 

Κυριακή, Οκτωβρίου 29, 2017

Πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν


??????ý C? c??? ??üý?? c??P???Q?O??? ????--?U???ýU

Ο εκκλησιαστικός τρόπος υπάρξεως μας βοηθάει να βλέπουμε και να ζούμε τα πράγματα με τρόπο ασκητικό και να νιώθουμε ευτυχείς με τα λιγα. Όποιος είναι δίπλα στον Θεό δεν φοβάται τίποτε ακόμη κι αν στερείται και τα αναγκαία υλικά αγαθά

«Πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν, οι δε εκζητούντες τον Κύριον ουκ ελαττωθήσονται παντός αγαθού»
(μτφρ: Πλούσιοι εξέπεσαν στη φτώχεια και πείνασαν, όσοι όμως ζήτησαν με πόθο τον Κύριο και στήριξαν σ’ Αυτόν τις ελπίδες τους, δεν θα στερηθούν κανένα αγαθό), 33ος ψαλμός του Δαυίδ. 

Ο ύμνος αυτός είναι πολύ γνωστός από την ακολουθία της αρτοκλασίας.
Στο λόγο αυτό δεν προτείνεται απλά μια διέξοδος στα υλικά προβλήματα του ανθρώπου, ούτε δίνεται ένας οδηγός επίλυσης κοινωνικών ή ακόμα και ταξικών θεμάτων. 
Το νόημα του έχει ευχαριστιακή προοπτική. 
Ο Κύριος έρχεται να δώσει στον άνθρωπο, αυτό που πραγματικά έχει ανάγκη, δηλαδή τον ίδιο τον Θεό. 
Θέλει τον άνθρωπο αληθινό μέτοχο της όντως ζωής και της αιώνιας ζωής, που είναι το σώμα Του και το αίμα Του.
 Στη Θεία Ευχαριστία στην οποία προσφέρεται ο Κύριος, εκεί βιώνεται το αληθινό νόημα της μη ελάττωσης των αγαθών και καθίσταται ο άνθρωπος αληθινά πλούσιος. 
Ο εκκλησιαστικός τρόπος υπάρξεως μας βοηθάει να βλέπουμε και να ζούμε τα πράγματα με τρόπο ασκητικό και να νιώθουμε ευτυχείς με τα λιγα.
 Όποιος είναι δίπλα στον Θεό δεν φοβάται τίποτε ακόμη κι αν στερείται και τα αναγκαία υλικά αγαθά.

  Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...