Ἐπίθεση κατὰ τοῦ οὐρανοῦ

(Οἱ ἀντιδράσεις ἐξ ἀφορµῆς τῆς γνωστῆς ὑποθέσεως τῆς µονῆς Βατοπαιδίου, τὸ κλίµα ποὺ ἔχει δηµιουργηθεῖ, οἱ τρόποι ἔκφρασης ποὺ χρησιµοποιοῦνται, δηµιουργοῦν στὴν καρδιὰ τοῦ πιστοῦ ἰδιαίτερα συναισθήµατα. Ἐν µέσῳ αὐτῶν τῶν συναισθηµάτων ἔπεσε στὰ χέρια µας τὸ θαυµάσιο βιβλίο τοῦ ἐπισκόπου Διοκλείας Κάλλιστου Ware «H ὀρθόδοξη Ἐκκλησία». Παραθέτουµε ἀπόσπασµα τοῦ βιβλίου ἀναφερόµενο στὸ τρόπο ποὺ ἔζησε ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας τὴν περίοδο 1917-1988. Εὐκαιρία γιὰ ἐκτίµηση τῆς σχέσης µας µὲ τά µεγάλα καί καίρια τῆς ζωῆς.)

«Αὐτοί πού ἐπιθυµοῦν νά Μέ δοῦν, θά περάσουν µέσα ἀπό βάσανα καί ἀπελπισία»
Ἐπιστολή τοῦ Βαρνάβα vii, 11.

Ἀπὸ τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 1917, ὅταν οἱ Μπολσεβίκοι κατέλαβαν τὴν ἐξουσία, µέχρι περίπου τὸ 1988, τὸ ἒτος ποὺ ὁ Ρωσικὸς Χριστιανισµὸς γιόρτασε τὴ χιλιετηρίδα του, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία στὴ Σοβιετικὴ Ἕνωση ἔζησε σὲ µία κατάσταση πολιορκίας. Ἡ ἔνταση τοῦ διωγµοῦ διέφερε ἀπὸ ἐποχὴ σὲ ἐποχὴ σ’ αὐτὰ τὰ ἑβδοµήντα χρόνια, ἀλλὰ ἡ βασικὴ στάση τῶν Κοµµουνιστικῶν Ἀρχῶν παρέµεινε ἡ ἴδια: ἡ θρησκευτικὴ πίστη, σὲ ὅλες της τὶς ἐκφάνσεις, εἶναι ἕνα λάθος ποὺ πρέπει νὰ καταπνιγεῖ καὶ νὰ ξερριζωθεῖ. Σύµφωνα µὲ τὰ λόγια τοῦ Στάλιν, «Τὸ Κόµµα δὲν µπορεῖ νὰ παραµείνει οὐδέτερο µπροστὰ στὴ θρησκεία. Διεξάγει ἕναν ἀντιθρησκευτικὸ ἀγώνα ἐναντίον κάθε θρησκευτικῆς προκατάληψης». Γιὰ νὰ κατανοήσουµε τὴν πλήρη σηµασία ποὺ ἔχουν αὐτὰ τὰ λόγια, θὰ πρέπει νὰ θυµηθοῦµε πὼς τὸ Κόµµα, ὑπὸ τὸν Σοβιετικὸ Κοµµουνισµό, ἦταν ἐντελῶς ταυτισµένο µὲ τὸ Κράτος.

Κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπο, ἀπὸ τὸ 1917 καὶ ἐφεξῆς, οἱ Ὀρθόδοξοι καὶ οἱ ἄλλοι χριστιανοὶ βρέθηκαν µπροστὰ σὲ µία κατάσταση, ποὺ ὅµοιά της δὲν ὑπῆρξε ἄλλη στὴν ἱστορία τοῦ ἀρχέγονου Χριστιανισµοῦ. Ἡ Ρωµαϊκὴ Αὐτοκρατορία, ἂν καὶ κατὰ καιροὺς καταδίωκε τοὺς χριστιανούς, ὅµως δὲν ἦταν κατὰ καµία ἔννοια ἀθειστικό κράτος, προσανατολισµένο στὴν καταπίεση αὐτῆς τῆς ἴδιας τῆς θρησκείας. Οἱ Ὀθωµανοί Τοῦρκοι, πιστοὶ τοῦ ἑνὸς Θεοῦ, ἂν καὶ δὲν ἦσαν χριστιανοί, φάνηκαν ἀρκετὰ ἀνεκτικοὶ ἀπέναντι στὴν Ἐκκλησία, καθὼς εἴδαµε. Ὁ Σοβιετικὸς ὅµως Κοµµουνισµός, λόγω τῶν βασικῶν του ἀρχῶν, ἦταν στραµµένος σὲ µιά ἐπιθετικὴ καὶ στρατευµένη ἀθεία. Δὲν τοῦ ἀρκοῦσε ἕνας οὐδέτερος χωρισµὸς µεταξὺ Ἐκκλησίας καὶ Πολιτείας, ἀλλά ἐπεζήτησε µὲ ὅλα τὰ µέσα, εὐθέα καὶ πλάγια, νὰ ἀναποδογυρίσει ὅλη τὴν ὀργανωµένη ἐκκλησιαστικὴ ζωή, καὶ νὰ ἐξαλείψει κάθε θρησκευτικὴ πίστη.

Οἱ Μπολσεβίκοι, µόλις κατέλαβαν τὴν ἐξουσία, ἔσπευσαν νὰ βάλουν σὲ ἐνέργεια τὸ πρόγραµµά τους. Ἡ Νοµοθεσία τοῦ 1918 ἀπέκλεισε τὴν Ἐκκλησία ἀπὸ κάθε συµµετοχὴ στὴν ἐκπαίδευση καὶ δήµευσε ὅλη τὴν ἐκκλησιαστικὴ περιουσία. Ἡ Ἐκκλησία ἔπαυσε νὰ ἒχει ὁποιοδήποτε δικαίωµα ἁπλῶς δὲν διέθετε καµιὰ νοµικὴ ὑπόσταση. Τὰ ἄρθρα τοῦ Σοβιετικοῦ Συντάγµατος ἔγιναν ὅλο καὶ πιὸ σκληρά.

Τὸ Σύνταγµα τοῦ 1918 ἐπέτρεπε τὴν «ἐλευθερία τῆς θρησκευτικῆς καὶ ἀντιθρησκευτικῆς προπαγάνδας» (ἄρθρο 13), ἀλλά στὸν «Νόµο γιὰ τὶς θρησκευτικὲς Ἑνώσεις» ποὺ µπῆκε σ’ ἐφαρµογὴ τὸ 1929, αὐτὸ ἄλλαξε καὶ ἒγινε «ἐλευθερία τῆς θρησκευτικῆς πίστης καὶ τῆς ἀντιθρησκευτικῆς προπαγάνδας». Εἶναι πολὺ σηµαντικὴ ἐδῶ ἡ διάκριση: στοὺς χριστιανοὺς ἐπιτρεπόταν -τουλάχιστον θεωρητικά- ἐλευθερία πίστης, ἀλλὰ δὲν τοὺς ἐπιτρεπόταν καµιὰ ἐλευθερία προπαγάνδας.

Η Ἐκκλησία ἐθεωρεῖτο ἁπλῶς ὡς µία λατρευτικὴ Ἕνωση. Οὐσιαστικά τῆς ἐπετράπη νὰ τελεῖ τὶς θρησκευτικὲς ἀκολουθίες καὶ στὴν πράξη -µετὰ µάλιστα ἀπὸ τὸ 1943-ἀποδόθηκαν ὁρισµένες ἐκκλησίες στὴ λατρεία. Ἐπίσης µετὰ ἀπὸ τὸ 1943 ἐπετράπη στὴν Ἐκκλησία νὰ διατηρεῖ λίγες ἱερατικὲς σχολὲς καὶ νὰ ἔχει κάποια περιορισµένη ἐκδοτικὴ δραστηριότητα. Ἀλλά πέρα ἀπ’ αὐτὰ δὲν τῆς ἐπετράπη οὐσιαστικὰ τίποτε ἄλλο.

Μ’ ἄλλα λόγια οἱ ἐπίσκοποι καὶ ὁ κλῆρος δὲν µποροῦσαν ν’ ἀσχοληθοῦν µὲ τὸ φιλανθρωπικὸ ἤ τὸ κοινωνικὸ ἔργο.Ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀσθενῶν ἦταν πολὺ περιορισµένη. Ἦταν ἀδύνατο τὸ ποιµαντικὸ ἔργο στὶς φυλακές, στὰ νοσοκοµεῖα ἤ στὰ ψυχιατρεῖα. 0ἱ ἐνοριακοὶ ἱερεῖς δὲν µποροῦσαν νὰ ὀργανώσουν κανενὸς είδους νεανικὲς ὁµάδες ἤ κύκλους µελέτης. Δὲν µποροῦσαν νὰ ὀργανώσουν κατηχητικὰ γιὰ τὰ παιδιά. Ἡ µόνη κατήχηση ποὺ οὐσιαστικὰ µποροῦσαν νὰ προσφέρουν στὸ ποίµνιό τους ἦταν µέσω τοῦ κηρύγµατος κατὰ τὴ διάρκεια τῶν ἀκολουθιῶν. (Συχνὰ µάλιστα δὲν ἄφηναν ἀνεκµετάλλευτη µία τέτοια εὐκαιρία: θυµᾶµαι τὴ συµµετοχή µου στὴν τέλεση µιᾶς Λειτουργίας, στὴ δεκαετία τοῦ ‘70, κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ὁποίας ἔγιναν τέσσερα ἤ πέντε διαφορετικὰ κηρύγµατα. Τὸ ἐκκλησίασµα τὰ παρακολούθησε µὲ µεγάλη προσοχὴ καὶ στὸ τέλος εὐχαρίστησε τὸν κήρυκα µὲ ἐκδηλώσεις µεγάλης εὐγνωµοσύνης - ἦταν µιά ἐµπειρία ποὺ δὲν τὴν ἒχω συνήθως ὅταν κηρύττω στὴ Δύση!)

Ὁ κλῆρος δὲν µποροῦσε νὰ ὀργανώσει κάποια ἐνοριακὴ βιβλιοθήκη, καθόσον τὰ µόνα βιβλία ποὺ ἐπιτρεπόταν νὰ ὑπάρχουν στὴν ἐκκλησία ἦσαν τὰ λειτουργικὰ βιβλία γιὰ λατρευτικὴ χρήση. Δὲν διέθεταν οὔτε φυλλάδια, οὔτε τὸ παραµικρότερο ἄλλο πληροφοριακὸ ὑλικό. Ἀκόµη καὶ ἡ Ἁγία Γραφὴ ἦταν σπάνιο εἶδος, ποὺ ἀνταλλασσόταν στὴ µαύρη ἀγορὰ σὲ τεράστιες τιµές. Τὸ χειρότερο δὲ ἀπ’ ὅλα ἦταν πὼς ὁ κάθε κληρικός, ἀπὸ τὸν ἐπίσκοπο µέχρι τὸν ταπεινότερο ἐνοριακὸ ἱερέα, χρειαζόταν νὰ ἒχει ἄδεια ἀπὸ τὸ Κράτος γιὰ νὰ ἐξασκήσει τὸ λειτούργηµά του, καὶ βρισκόταν κάτω ἀπὸ τὴ στενὴ καὶ ἀνελέητη παρακολούθηση τῆς µυστικῆς ἀστυνοµίας. Κάθε λέξη ποὺ ἔλεγε ὁ ἱερέας στὰ κηρύγµατά του σηµειωνόταν προσεκτικά. Ὁλόκληρη τή µέρα, κάποια ἐχθρικὰ καὶ παρατηρητικὰ µάτια θὰ παρακολουθοῦσαν ποιὸς ἐπισκεπτόταν τὴν ἐκκλησία γιὰ βαπτίσεις ἤ γάµους, γιὰ ἐξοµολόγηση ἤ ἁπλὴ προσωπικὴ συζήτηση.

Τὸ ὁλοκληρωτικὸ κοµµουνιστικὸ καθεστὼς χρησιµοποίησε ὅλες τὶς δυνατὲς µορφὲς ἀντιθρησκευτικῆς προπαγάνδας, ἐνῶ εἶχε στερήσει ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία κάθε δικαίωµα ἀνταπάντησης. Πρῶτα ἀπ’ ὅλα ὑπῆρχε ἡ ἀθειστικὴ διδασκαλία ποὺ µεταδιδόταν συστηµατικὰ σὲ κάθε σχολεῖο. Οἱ δάσκαλοι ἔπαιρναν ἐντολές, σὰν αὐτή:

΄΄Ὁ Σοβιετικὸς δάσκαλος πρέπει νὰ καθοδηγεῖται ἀπὸ τὶς ἀρχὲς τοῦ ἐπιστηµονικοῦ πνεύµατος τοῦ Κόµµατος. Ὑποχρεοῦται ὄχι µόνον νὰ εἶναι ὁ ἴδιος ἄπιστος, ἀλλά καὶ νὰ εἶναι ἕνας δραστήριος προπαγανδιστὴς τῆς Ἀθεΐας µεταξὺ τῶν ἄλλων, νὰ εἶναι φορέας τῶν ἰδεῶν τοῦ στρατευµένου προλεταριακοῦ ἀθεϊσµοῦ. Μὲ ἱκανότητα καὶ ἠρεµία, µὲ λεπτότητα καὶ ὑποµονὴ θὰ πρέπει ὁ Σοβιετικὸς δάσκαλος νὰ ἀποκαλύπτει καὶ νὰ ὑπερβαίνει τὶς θρησκευτικὲς προκαταλήψεις στὴ διάρκεια τῆς ἐργασίας του στὸ σχολεῖο ἀλλά καί ἔξω ἀπ’ αὐτό, κάθε µέρα΄΄.

Ἔξω ἀπὸ τὸ σχολεῖο, µιά τεράστια ἀντιθρησκευτικὴ ἐκστρατεία διεξαγόταν ἀπὸ τὸν Σύνδεσµο Στρατευµένων Ἀθέων. Τὸν Σύνδεσµο αὐτὸν ἀντικατέστησε τὸ 1942 ἡ λιγότερο ἐπιθετικὴ «Πανενωσιακὴ Ἑταιρεία γιὰ τὴ διάδοση τῆς Ἐπιστηµονικῆς καὶ Πολιτικῆς Γνώσης». Ἡ ἀθεΐα καλλιεργεῖτο συστηµατικὰ µεταξὺ τῶν νέων ἀπὸ τὸν Σύνδεσµο Νέων Κοµµουνιστῶν. Δηµιουργήθηκαν Μουσεῖα Θρησκείας καὶ Ἀθεΐας, συχνὰ σὲ πρώην ἐκκλησίες, ὅπως στὸν Καθεδρικὸ Ναὸ τῆς Παναγίας τοῦ Καζάν, στὴν Ἁγία Πετρούπολη. Στὴ δεκαετία τοῦ ‘20 διοργανώνονταν στοὺς δρόµους ἀντιθρησκευτικὲς «λιτανεῖες» µὲ ὠµὸ καὶ προκλητικὸ χαρακτήρα, ἰδιαίτερα τὸ Πάσχα καὶ τὰ Χριστούγεννα. Ἐδῶ ἔχουµε µιά περιγραφὴ ἀπὸ κάποιον αὐτόπτη µάρτυρα: ΄΄Δὲν ὑπῆρχαν διαµαρτυρίες ἀπό τούς σιωπηλοὺς δρόµους -τὰ χρόνια τοῦ τρόµου, εἶχαν κάνει καλὰ τὴ δουλειά τους — καὶ ὅλοι προσπαθοῦσαν νὰ παρακάµψουν τὸν δρόµο ὅταν συναντοῦσαν αὐτὴ τὴν προκλητικὴ «λιτανεία». Ἐγώ, προσωπικά, ποὺ παραβρέθηκα στὸ Καρναβάλι τῆς Μόσχας, µπορῶ νὰ διαβεβαιώσω πὼς δὲν ὑπῆρχε οὔτε µιά σταγόνα λαϊκῆς εὐχαρίστησης σ’ αὐτό. Ἡ πορεία ἐκινεῖτο σὲ ἄδειους δρόµους καὶ ἡ προσπάθειά της νὰ δηµιουργήσει γέλιο ἤ πρόκληση συναντοῦσε τὴ βαθιὰ σιωπὴ τῶν τυχαίων περαστικῶν.΄΄

Ὄχι µόνο ἔκλεισε ἕνας µεγάλος ἀριθµὸς ἐκκλησιῶν στὶς δεκαετίες τοῦ ‘20 καὶ τοῦ ‘30, ἀλλά καὶ πάρα πολλοὶ ἐπίσκοποι, ἱερεῖς, µοναχοί, µοναχὲς καὶ λαϊκοὶ κλείστηκαν σὲ φυλακὲς καὶ σὲ στρατόπεδα συγκέντρωσης. Δὲν µποροῦµε νὰ ὑπολογίσουµε πόσοι ἐκτελέστηκαν ἤ πέθαναν ἀπὸ τὰ βασανιστήρια. Ὁ Νικήτας Στροῦβε µᾶς δίνει ἕναν κατάλογο µὲ 130 ὀνόµατα µαρτύρων ἐπισκόπων, ἀλλὰ ἀκόµη κι αὐτὸν τὸν ἀποκαλεῖ «προσωρινὸ καὶ ἀτελῆ». Ὁ συνολικὸς ἀριθµὸς τῶν ἱερέων ποὺ µαρτύρησαν πρέπει νὰ φτάνει σὲ δεκάδες χιλιάδες. Φυσικὰ οἱ Χριστιανοὶ δὲν ἦσαν κατὰ κανένα τρόπο οἱ µόνοι ποὺ ὑπέφεραν κατὰ τὴν ἐποχὴ τῆς τροµοκρατικῆς ἐξουσίας τοΰ Στάλιν, ἀλλ’ ὑπέφεραν περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλον. Τίποτε δὲν θὰ µποροῦσε νὰ συγκριθεῖ µὲ ὅ,τι συνέβαινε στοὺς διωγµοὺς κατὰ τὴ Ρωµαϊκὴ περίοδο. Τὰ λόγια τοῦ Πρωτόπαπα Ἀββακούµ, ποὺ ἒζησε τὸν δέκατο ἕβδοµο αἰώνα, βγῆκαν ἀληθινὰ στὴν περίοδο τοῦ κοµµουνιστικοῦ καθεστῶτος, τρεῖς αἰῶνες ἀργότερα: «Ὁ Σατανᾶς ἀπέσπασε ἀπὸ τὸν Θεὸ τὴ φωτεινὴ Ρωσία µας, γιὰ νὰ γίνει κόκκινη ἀπὸ τὸ αἷµα τῶν µαρτύρων».

Πῶς ἐπηρέασε τὴν Ἐκκλησία ἡ κοµµουνιστικὴ προπαγάνδα καὶ οἱ διωγµοί; Σὲ πολλὲς περιοχὲς ὑπῆρξε µιά καταπληκτικὴ ἀναζωογόνηση τῆς πνευµατικῆς ζωῆς. Οἱ ἀληθινοὶ Ὀρθόδοξοι πιστοί, καθαρισµένοι ἀπὸ τὰ κοσµικὰ στοιχεῖα, ἐλευθερωµένοι ἀπὸ τὸ βάρος τῶν ψευδῶν µελῶν τῆς Ἐκκλησίας ποὺ ἁπλῶς συµµορφώνονταν µὲ τοὺς τύπους γιὰ κοινωνικοὺς λόγους, «κεκαθαρµένοι ὡς διὰ πυρός», συγκεντρώθηκαν καὶ ἀντιστάθηκαν µὲ ἡρωισµὸ καὶ ταπείνωση. Ἕνας Ρῶσος τῆς διασπορᾶς ἒχει γράψει: «Ἐκεῖ ὅπου δοκιµάστηκε ἡ πίστη, ἡ χάρις ξεχύθηκε ἄφθονη, καὶ συνέβησαν τὰ πιὸ καταπληκτικὰ θαύµατα: εἰκόνες ποὺ ἀνακαινίστηκαν µπροστὰ στὰ ἔκθαµβα µάτια τῶν πιστῶν(1), θόλοι τῶν ἐκκλησιῶν ποὺ ἔλαµψαν µ’ ἕνα φῶς ποὺ δὲν εἶναι ἀπὸ τὸν κόσµο αὐτό... Μολαταῦτα, πολὺ λίγοι τὰ πρόσεξαν αὐτά. Ἡ ἔνδοξη πλευρὰ ὅσων συνέβησαν στὴν Ρωσία δὲν ἐνδιέφερε σχεδὸν καθόλου τὸ σύνολο τῆς ἀνθρωπότητας... Ὁ σταυρωµένος καὶ ἐνταφιασµένος Χριστὸς πάντοτε θὰ κρίνεται ἔτσι ἀπ’ αὐτοὺς ποὺ εἶναι τυφλοὶ στὸ φῶς τῆς ἀναστάσεώς Του». Τὸ ἐκπληκτικὸ δὲν εἶναι πὼς ἕνας τόσο µεγάλος ἀριθµὸς ἀνθρώπων ἐγκατέλειψε τὴν Ἐκκλησία στὴν ὥρα τοῦ διωγµοῦ, ἐπειδὴ αὐτὸ ἀνέκαθεν συνέβαινε, καὶ χωρὶς ἀµφιβολία θὰ ξανασυµβεῖ. Ἐκπληκτικότερο εἶναι τὸ γεγονὸς πὼς τόσοι πολλοὶ παρέµειναν πιστοί.



(1). Lossky, Ή Μυστική Θεολογία της Ανατολικής Εκκλησίας. Ἡ θαυµατουργή «ἀνακαίνιση τῶν εἰκόνων», στήν ὁποία ἀναφέρεται ὁ Λόσσκυ, ἔλαβε χώρα σέ ἀρκετές περιοχές ὑπό τό κοµµουνιστικό καθεστώς. Εἰκόνες καί τοιχογραφίες, µαυρισµένες καί παραµορφωµένες ἀπό τόν καιρό, ξαφνικά, χωρίς καµιά ἀνθρώπινη ἐπέµβαση, ἀπόκτησαν ξανά τά λαµπρά καί φωτεινά χρώµατά τους.

πηγή

Γιατί ο Θεός διάλεξε τον Ισραηλιτικό λαό, για να αποκαλυφθεί;

Ο Θεός είχε πολλές δυνατότητες επιλογής λαού για την ενανθρώπησή Του. Το ότι διάλεξε αυτόν, δημιουργώντας τον από τον Αβραάμ, σημαίνει ότι ήταν η καλύτερη εκδοχή. Δεν μπορούμε και δεν επιτρέπεται να ελέγχουμε το Θεό για τις πράξεις Του.

Τον Ισραηλιτικό λαό ο Θεός, αν και αποτελούσε τον περιούσιο λαό Του, όταν Τον αρνήθηκε και λάτρευσε τα είδωλα, τον εγκατέλειψε και τον άφησε να υποδουλωθεί σε

ξένους λαούς. Κι όταν οι πολιτικοί και θρησκευτικοί αρχηγοί μαζί με τον όχλο των Ιεροσολύμων καταδίκασαν και σταύρωσαν το Μεσσία, ο Θεός πήρε απ’ αυτόν την ιδιαίτερη ευλογία Του και την έδωσε σε κάθε λαό, που θα τηρεί το θέλημά Του (Ματθ. 21, 43). Σήμερα κάθε άνθρωπος, που ζει κατά Θεόν, ανήκει στον περιούσιο λαό του Θεού.

Κάθε λαός είναι παιδί του Θεού και έχει το ρόλο του στο θείο σχέδιο για τον κόσμο. Ο απόστολος Παύλος στο λόγο του στον Άρειο Πάγο είπε ότι ο Θεός από ένα αίμα δημιούργησε όλα τα έθνη της γης και όρισε εποχή εμφάνισης και χώρο εξάπλωσης του καθενός έθνους (Πράξ. 17,26).

Οι Έλληνες με την καλλιέργεια της ελληνικής γλώσσας και της ελληνικής φιλοσοφίας βοήθησαν στη διατύπωση και στη δογματική θεμελίωση της αλήθειας του Ευαγγελίου.

Κι αν ο Θεός διάλεγε κάποιον άλλο λαό και αυτός Τον σταύρωνε, ποιο το όφελος γι’ αυτόν; Σημασία έχει η είσοδος κάθε λαού στην Εκκλησία του Χριστού, στην κιβωτό της σωτηρίας.

Ο Ισραηλιτικός λαός, είπε ο Χριστός, θα δεχθεί κάποτε ότι Αυτός είναι ο Μεσσίας και θα τον δοξολογήσει (Ματθ. 23,39). Τη  μελλοντική είσοδο του Ισραήλ στο χριστιανισμό την επαναλαμβάνει και ο απόστολος Παύλος (Ρωμ. 11,25-36).

Από το βιβλίο «Νεανικές Αναζητήσεις - Α’ Τόμος: Ζητήματα πίστεως» (σελ.82), Αρχ. Μαξίμου Παναγιώτου, Ιερά Μονή Παναγίας Παραμυθίας Ρόδου

πηγή

ΤΙ ΜΟΥ ΚΑΤΕΘΕΣΕ Ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΙΣΙΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΜΕΛΛΟΥΜΕΝΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ Ι.Μ ΚΟΥΤΛΟΥΜΟΥΣΙΟΥ. ΔΗΜΗΤΡΙΑ 2016.

Δοκιμασίες καί παρουσία τοῦ Θεοῦ

«Πιστεύω… εἰς ἕνα Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, τόν Υἱόν τοῦ Θεοῦ τόν μονογενῆ,... σαρκωθέντα... καί ἐνανθρωπήσαντα».

Ἀνησυχία, πόνος καί φόβος ἁπλώνονται αὐτό τόν καιρό στή ζωή μας. Πολύμορφη ἀνέχεια, ξενιτεμοί, δυσβάστακτες στερήσεις· τρομοκρατικά ξεσπάσματα ἐπιθετικότητας καί μίσους. Καί μέσα στή θολή ἀναταραχή, ἡ ἑορτή τῶν Χριστουγέννων ἔρχεται σάν ὁλοφώτεινη δέσμη παρηγοριᾶς, εἰρήνης καί ἐλπίδας.

Τά γεγονότα σχετικά μέ τή Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, ὅπως τά περιγράφουν οἱ Εὐαγγελιστές Ματθαῖος καί Λουκᾶς, τονίζουν ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἀπό βρέφος ἀκόμη ἀντιμετωπίζει σειρά δυσκολιῶν. Γεννιέται ὕστερα ἀπό ἕνα μακρύ ταξίδι τῆς Παναγίας μητέρας Του, σέ χῶρο φτωχικό τῆς Βηθλεέμ, οἱ κάτοικοι τῆς ὁποίας μένουν ψυχροί καί ἀδιάφοροι. Ἀκολουθεῖ τό μίσος τῶν ἰσχυρῶν, τό διαβολικό σχέδιο τοῦ Ἡρώδη, ἕνας παράλογος καί ἄδικος διωγμός, πού Τόν ἀναγκάζει νά καταφύγει στήν Αἴγυπτο. Σέ ὅλες ὅμως τίς δύσκολες συνθῆκες τῆς ζωῆς τοῦ μικροῦ Ἰησοῦ δεσπόζει ἡ παρουσία τοῦ Θεοῦ Πατρός.

Μήν ἀποροῦμε, λοιπόν, καί μήν τά χάνουμε, ὅταν βρισκόμαστε ἐμπρός σέ κακουχίες, ἐχθρότητες, ἀδικίες, φτώχεια, ἀδιαφορία καί ἀδιέξοδα. Οἱ δοκιμασίες εἶναι ἀναπόσπαστα στοιχεῖα τοῦ ἀνθρώπινου βίου. Ἄς μάθουμε νά τίς ἀντιμετωπίζουμε εἰρηνικά. Κυρίως μέ πίστη καί ἐμπιστοσύνη στήν πρόνοια καί τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ. Ἀκόμη καί στίς σκοτεινές φάσεις τοῦ βίου μας, ὅταν ἀπειλές, στερήσεις, ἀσθένειες, ἀποτυχίες μᾶς συνθλίβουν, ἀντηχεῖ παρηγορητικά ὁ στίχος τοῦ Ψαλμωδοῦ: «Ἐάν γάρ καί πορευθῶ ἐν μέσῳ σκιᾶς θανάτου, οὐ φοβηθήσομαι κακά, ὅτι σύ μετ’ ἐμοῦ εἶ» (Ψαλμ. 22:4). Ἡ αἴσθηση τῆς πανταχοῦ καί πάντοτε παρουσίας τοῦ Θεοῦ παρηγορεῖ, ἐνισχύει καί ἐξασφαλίζει ἀντοχή καί εἰρήνη στόν πόνο καί τίς θλίψεις. Γεμίζει ἐπίσης τήν ψυχή μέ φῶς ἀγαλλιάσεως σέ ὧρες ἐπιτυχίας καί δημιουργίας.

Ἡ γνώση τῆς παρουσίας καί προνοίας τοῦ Θεοῦ στόν κόσμο ἦταν μία ἀλήθεια ἀποδεκτή ἤδη ἀπό τήν ἀποκάλυψη τῆς Π. Διαθήκης. Τό συγκλονιστικό Νέο πού τονίζει ἡ ἑορτή τῶν Χριστουγέννων εἶναι ὅτι ὁ Θεός ὄχι ἁπλῶς εἶναι παρών στόν κόσμο μας, ἀλλά ὅτι ὁ Υἱός καί Λόγος Του «σαρκώθηκε», προσέλαβε τήν ἀνθρώπινη φύση. Αὐτή ἡ ἀποκάλυψη διαφοροποιεῖ τή χριστιανική πίστη ἀπό τά ποικίλα θρησκεύματα. Τό σύμβολο τῆς χριστιανικῆς πίστεως ὑπογραμμίζει: «Πιστεύω… εἰς ἕνα Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, τόν Υἱόν τοῦ Θεοῦ τόν μονογενῆ,... σαρκωθέντα ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καί Μαρίας τῆς Παρθένου καί ἐνανθρωπήσαντα».

Ἔκτοτε, ὅσοι πιστεύουν σ’ Αὐτόν καί βαπτίζονται στό ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος γίνονται μέλη τοῦ μυστικοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ «ὅ ἐστιν ἡ Ἐκκλησία» (Κολ. 1:24). Λαμβάνουν τή Χάρη καί τή δύναμη νά μένουν «ἐν αὐτῷ», νά βρίσκονται σέ προσωπική κοινωνία μέ τόν Χριστό.

Τό βίωμα πού γαληνεύει τόν πιστό Χριστιανό εἶναι κάτι ἀκόμα ἐντονώτερο ἀπό τήν ἁπλή θεϊκή παρουσία. Εἶναι ἡ ὑπαρξιακή «κοινωνία» μέ τόν ἐνανθρωπήσαντα Λόγο τοῦ Θεοῦ, μέ τόν Ἰησοῦ Χριστό. «Ὁ φανερωθεὶς Λόγος διά τοῦτο κατέμειξεν ἑαυτόν τή ἐπικήρῳ τῶν ἀνθρώπων φύσει, ἵνα τῇ τῆς θεότητος κοινωνίᾳ συναποθεωθῇ τό ἀνθρώπινον» (Ἅγ. Γρηγόριος Νύσσης: Ὁ φανερωθεὶς Λόγος, γι’ αὐτό ἔσμιξε τόν ἑαυτό Του μέ τή θνητή φύση τῶν ἀνθρώπων, γιά νά συναποθεωθεῖ τό ἀνθρώπινο μέσω τῆς κοινωνίας μέ τή Θεότητα). Μέ τή «σάρκωσή» Του, ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ μᾶς προσέφερε τό ἀσύλληπτο δικαίωμα νά «μένωμε ἐν Αὐτῷ», νά μετέχουμε μυστικά στή ζωή ἀγάπης τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης διατύπωσε λακωνικά τήν ἐκπληκτική ἀλήθεια πού συνοψίζει τήν Καινή Διαθήκη: «Ὁ Θεός ἀγάπη ἐστι, καί ὁ μένων ἐν τῇ ἀγάπῃ ἐν τῷ Θεῷ μένει καί ὁ Θεός ἐν αὐτῷ.» (A΄ Ἰω. 4:16).

Ὁ Χριστός ἐπανειλημμένως ἀναφέρθηκε στό μυστήριο τῆς σχέσεώς Του μέ τόν Οὐράνιο Πατέρα. «Πιστεύετέ μοι ὅτι ἐγώ ἐν τῷ πατρί καί ὁ πατήρ ἐν ἐμοί» (Ἰω. 14:11), «Καί ὁ πέμψας με μετ’ ἐμοῦ ἐστίν οὐκ ἀφῆκε με μόνον ὁ πατήρ, ὅτι ἐγώ τά ἀρεστά αὐτῷ ποιῶ πάντοτε» (Ἰω. 8:29). Σέ αὐτή τή σχέση κοινωνίας μαζί Του καλεῖ ὅλους τοὺς μαθητές καί ἀποστόλους Του. Μέ σαφήνεια δήλωσε: «Ἐάν τις ἀγαπᾶ με, τόν λόγον μου τηρήσει, καί ὁ πατήρ μου ἀγαπήσει αὐτόν, καί πρός αὐτόν ἐλευσόμεθα καί μονήν παρ’ Αὐτῶ ποιήσομεν.» (Ἰω. 14:23). Προαπαιτούμενο λοιπόν γιά τήν «κοινωνία» μαζί Του εἶναι ἡ συμμόρφωση τῆς συμπεριφορᾶς μας μέ τόν λόγο Του, μέ τό θέλημά Του, μέ τίς ἀρχές πού Ἐκεῖνος καθόρισε: τή δικαιοσύνη, τή φιλαλήθεια, τή μακροθυμία, τή συγχωρητικότητα, τήν ἁγνότητα, τήν ταπεινοφροσύνη καί τήν αὐτοθυσία.

Τό μεγαλύτερο δῶρο, ἀδελφοί μου, πού μᾶς προσφέρουν τά Χριστούγεννα εἶναι ἡ βεβαιότητα ὅτι ὁ Θεός εἶναι «μεθ’ ἡμῶν». Ὁ ἄπειρος καί παντοδύναμος Θεός, ὁ ἄχρονος καί ἀχώρητος, ὁ Ὁποῖος «Ἀγάπη ἐστι», εἰσῆλθε στόν χρόνο καί τόν χῶρο τόν δικό μας. «Καί ὁ μένων ἐν τῇ ἀγάπῃ ἐν τῷ Θεῷ μένει καί ὁ Θεός ἐν αὐτῷ» (A΄ Ἰω. 4:16). Ὅποιος ἀγαπᾶ καί νιώθει διαρκῶς τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ, τήν κοινωνία μέ τόν ἐνανθρωπήσαντα Λόγο Του, δέν φοβᾶται κανέναν καί τίποτε. «Φόβος οὐκ ἔστιν ἐν τῇ ἀγάπῃ, ἀλλ’ ἡ τελεία ἀγάπη ἔξω βάλλει τόν φόβον» (A΄ Ἰω. 4:18), κάθε μορφῆς φόβο.

Ἄς δεηθοῦμε, ὁ ἐν Τριάδι Θεός νά μᾶς δίνει τή δύναμή Του γιά νά μή λυγίζουμε ἀπό τίς θλίψεις, τίς ἀδικίες, τίς κακουχίες πού ὀρθώνονται στόν δρόμο μας. Γιά νά ἐνισχύει τήν αἴσθηση τῆς παρουσίας τοῦ οὐρανίου Πατρός, τή βεβαιότητα ὅτι στό κέντρο τῆς ἀνθρώπινης ἱστορίας δεσπόζει ὁ Ἐμμανουήλ - ὁ Χριστός. Καί μέ τή Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, οἱ δοκιμασίες νά μεταμορφώνονται σέ εὐκαιρίες πνευματικῆς ὡριμότητας καί ἁγιασμοῦ.

Εἰρηνοφόρα Χριστούγεννα, εὐλογημένος καί δημιουργικός ὁ νέος χρόνος.

Τὸ πρόβλημα τῆς θεοδικίας

Τὸ πρόβλημα τῆς θεοδικίας συγκλονίζει πολλούς. Γιατί ὑποφέρει ὁ δίκαιος σ' αὐτὴ τὴ ζωή; Γιατί εὐημερεῖ ὁ ἄδικος; Γιὰ τὸν πιστὸ δὲν μπορεῖ νὰ δοθεῖ ἀπάντηση σ' αὐτὰ τὰ ἐρωτήματα ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὴν πραγματικὴ ἐλπίδα τοῦ χριστιανοῦ, ποὺ δὲν ἀναφέρεται ἀσφαλῶς στὴν ἀντιμετώπιση τῶν δυσχεριῶν αὐτῆς τῆς ζωῆς.

Τονίζοντας τὴν ἐλπίδα αὐτὴ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ὑπογραμμίζει: Ἐὰν μόνον διὰ τὴν ζωὴν αὐτὴν ἔχομεν ἐλπίσει εἰς τὸν Χριστόν, τότε εἴμεθα οἱ πιὸ ἀξιολύπητοι ἀπὸ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους... ἀλλὰ ὁ Χριστὸς πραγματικὰ ἀναστήθηκε ἐκ νεκρῶν καὶ ἔγινε ἀπαρχὴ τῶν κεκοιμημένων... ὅλοι θὰ ζωοποιηθοῦν ἐν τῷ Χριστῷ, ὁ καθένας εἰς τὴν ἰδίαν τάξιν του.

Ἡ ἀρχὴ εἶναι ὁ Χριστός, ἔπειτα, κατὰ τὴν παρουσίαν του, ὅσοι εἶναι τοῦ Χριστοῦ μετὰ ἔρχεται τὸ τέλος... ὁ τελευταῖος ἐχθρὸς ποὺ θὰ καταργηθεῖ εἶναι ὁ θάνατος (Α Κορ. ιε, 19-26).

Οἱ θλίψεις στὴ ζωή μας δὲν εἶναι ἡ τελικὴ ἔκβαση τῶν πραγμάτων, γιατί ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ εἶναι πραγματικότης καὶ ἡ τελικὴ νίκη κατὰ τῶν θλίψεων καὶ τοῦ θανάτου εἶναι γιὰ τὸν πιστὸ βεβαιότητα. Εἴμαστε χριστιανοὶ ὄχι ἀποβλέποντες σ' αὐτὴ τὴ ζωή, ἀλλὰ στὴν Ἀνάσταση. Ἑπομένως δὲν μπορεῖ κανεὶς νὰ δώσει ἀπάντηση στὸ πρόβλημα τῆς θεοδικίας μὲ βάση τὴ χριστιανικὴ πίστη, ἀνεξάρτητη ἀπὸ τὴ χριστιανικὴ ἐλπίδα.

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος λέγει πὼς μεταξὺ δύο πονηρῶν ὁ ἕνας τιμωρεῖται σ' αὐτὴ τὴ ζωὴ ἐνῶ ὁ ἄλλος ἀντίθετα εὐδαιμονεῖ. Καὶ μεταξὺ δύο εὐσεβῶν ἀνθρώπων συμβαίνει κάτι ἀνάλογο. Ὁ ἕνας ἀπολαμβάνει πλούσια τὰ ἀγαθὰ τῆς ζωῆς, ἐνῶ ὁ ἄλλος δοκιμάζεται. Ὅλα αὐτά, λέγει, εἶναι ἔργο τῆς προνοίας τοῦ Θεοῦ...

Ἐὰν ἀνομίαις παρατηρήσῃς, Κύριε, Κύριε, τὶς ὑποστήσεται;, ἂν λάβεις ὑπ' ὄψιν σου τὶς ἀνομίες, ποιὸς θὰ ἀντέξει; (Ψαλμ. ρκθ/ρλ 3). Ἂν ὁ Θεὸς τιμωροῦσε ὅλους, γιὰ ὅλα τὰ ἁμαρτήματα, θὰ εἶχε πρὸ πολλοῦ ἐξαφανιστεῖ τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων καὶ δὲν θὰ διατηροῦσε τὴ συνέχειά του, σχολιάζει ὁ ἴδιος πατέρας τῆς Ἐκκλησίας.

Ἐὰν ἡ ζωὴ περιοριζόταν μόνο στὸν παρόντα κόσμο, δὲν θὰ ἐπέτρεπε ὁ Θεὸς ποτέ, νὰ μὴ λάβουν ἀμοιβὴ ἐκεῖνοι ποὺ ἔπαθαν τόσο μεγάλα καὶ πολλὰ κακὰ καὶ περνοῦν ὁλόκληρον τὴν ζωὴν των μὲ πειρασμοὺς καὶ ἀναριθμήτους κινδύνους. Εἶναι φανερὸν ὅτι καλυτέραν καὶ λαμπροτέραν ἄλλην ζωὴν ἠτοίμασε, κατὰ τὴν ὁποίαν μέλλει νὰ στεφανώνη καὶ νὰ ἀνακηρύττη νικητὰς τοὺς ἀθλητὰς τῆς εὐσεβείας, ἐνώπιον ὅλου τοῦ κόσμου.

Γι' αὐτὸ ὁ Θεὸς ἔκανε τὴ ζωὴ μας κοπιαστική, γιὰ νὰ ἐπιθυμήσουμε τὰ μέλλοντα ἀγαθὰ ἐξαιτίας τῶν ἐδῶ θλίψεων, λέγει σὲ ἄλλο σημεῖο ὁ Χρυσόστομος. Ἂν τώρα ποὺ μᾶς περιστοιχίζουν τόσα δυσάρεστα εἴμαστε τόσο προσκολλημένοι σ' αὐτὴ τὴ ζωή, πότε θὰ ἐπιθυμούσαμε τὰ μέλλοντα, ἂν ἡ ζωὴ μας ἦταν χωρὶς καθόλου λύπες;...

Γιὰ ὅσους δυσανασχετοῦν γιὰ τὶς θλίψεις, οἱ πατέρες γνωρίζουν μία συνταγὴ νὰ μὴ θεωροῦν συνεχῶς τὰ λυπηρὰ καὶ νὰ μὴ ἀφοσιώνονται στὰ παροδικὰ πράγματα τῆς ζωῆς αὐτῆς νὰ περιφέρουν τὸ βλέμμα τους στὴ θεωρία τῶν ἀληθινῶν ἀγαθῶν, ὅπως ἀκριβῶς κάνουν ἐκεῖνοι ποὺ εἶναι ἄρρωστοι στὰ μάτια ἀποφεύγουν νὰ κοιτάζουν λαμπερὰ ἀντικείμενα (Μ. Βασίλειος).

Μπροστὰ σ' αὐτὸ τὸ μεγάλο ταξείδι γιὰ τὸν οὐρανό, εἶναι ντροπὴ νὰ ἐνοχλεῖται κανεὶς μὲ τὶς δυσκολίες ποὺ ὑπάρχουν στὸ δρόμο του, λέγει ὁ Χρυσόστομος. Διότι καὶ ἐὰν συνεκεντρώνοντο ὅλα τὰ δεινὰ ποὺ ὑφίστανται οἱ ἄνθρωποι, εἴτε λοιδορίαι, εἴτε ὕβρεις, εἴτε ἀτιμίαι, εἴτε συκοφαντίαι, εἴτε ξίφος, εἴτε πῦρ, εἴτε ἁλυσίδες καὶ θηρία καὶ καταποντισμοὶ καὶ ὅσα ἀπὸ κτίσεως κόσμου ὁ παρὼν βίος ἐδοκίμασε κακά, δὲν θὰ περιγελάσης ὅλα αὐτά, εἰπέ μου, καὶ δὲν θὰ τὰ καταφρονήσης; Θὰ σκεφθῆς λοιπὸν αὐτά;.

Οἱ πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἀπαριθμοῦν διάφορες αἰτίες, γιὰ τὶς ὁποῖες ὁ Θεὸς ἐπιτρέπει τὶς θλίψεις στὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου.

Ἡ ζωὴ αὐτὴ εἶναι μέσο δοκιμασίας, πειρατήριον, ἀναφέρεται στὸ βιβλίο τοῦ Ἰὼβ (ζ, 1)στάδιο ἀθλήσεως γιὰ τοὺς ἀνθρώπους. Οἱ θλίψεις καὶ γενικὰ οἱ πειρασμοὶ στὴ ζωὴ εἶναι τὰ ὄργανα αὐτῆς τῆς ἀθλήσεως. Ἀγαθὸν μοι ὅτι ἐπείρασάς με, ὅπως ἂν μάθω τὰ δικαιώματά σου, λέγει ὁ ψαλμωδὸς (Ψαλμ. ριη/ριθ 7). Αὐτὸ εἶναι τὸ γνώρισμα τῶν συνετῶν, λέγει ἕνας πατέρας τῆς Ἐκκλησίας: λέγοντας τὴ φράση αὐτή, διαπαιδαγωγοῦνται ἀπὸ τὶς συμφορὲς καὶ καθαρίζονται ὅπως τὸ χρυσάφι, γιατί ἡ ταλαιπωρία γεννᾶ τὴν γνῶσιν τῶν προσταγμάτων τοῦ Θεοῦ. Τὰ γενναῖα φρονήματα, λέγει σὲ ἄλλο σημεῖο, συνηθίζουν νὰ ἀντιδροῦν ἐναντίον τῆς διὰ τῆς βίας ἐπιβουλῆς, ὅπως ἀντιδρᾶ ἡ φλόγα ὅταν προσβάλλεται ἀπὸ τὸν ἄνεμο καὶ ἀνάπτει τόσο περισσότερο, ὅσο δυνατώτερα φυσᾶται.

Οἱ θλίψεις λοιπὸν εἶναι ἀπαραίτητες γιὰ τοὺς ἀθλητὲς τοῦ Χριστοῦ. Ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς προειδοποίησε: Στὸν κόσμο σᾶς περιμένει θλίψι, ἀλλὰ ἔχετε θάρρος, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον (Ἰω. ιστ, 33).

Ὅλοι ὅσοι θέλουν νὰ ζοῦν μὲ εὐσέβεια ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ θὰ διωχθοῦν (Β Τιμ. γ 12)...

Οἱ δοκιμασίες στὴ ζωή, λέγουν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, συντελοῦν στὸ νὰ γνωρίσει ὁ ἄνθρωπος τὴν ἀδυναμία του καὶ νὰ ταπεινωθεῖ προφυλάσσοντας τὸν ἑαυτό του ἀπὸ τὸ λογισμὸ τῆς ὑψηλοφροσύνης.

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἔλαβε ἰδιαίτερα χαρίσματα ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ ὅμως ἐβασανίζετο ἀπὸ ἕνα ἀγκάθι στὸ σῶμα του, γιὰ τὸ ὁποῖο τρεῖς φορὲς παρακάλεσε τὸν Θεό, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ πάρει τὴν ἀπάντηση: Σοῦ ἀρκεῖ ἡ χάρις μου, διότι ἡ δύναμίς μου φανερώνεται τέλεια ἐκεῖ ποὺ ὑπάρχει ἀδυναμία· ἡ γὰρ δύναμίς μου ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦται. Ὁ ἴδιος προσθέτει: Καὶ διὰ νὰ μὴ ὑπερηφανεύομαι διὰ τὰς πολλὰς ἀποκαλύψεις, μοῦ δόθηκε σκόλοψ τὴ σαρκί μου, ἕνας ἄγγελος τοῦ Σατανᾶ, διὰ νὰ μὲ ραπίζη, διὰ νὰ μὴ ὑπερηφανεύομαι (Β Κορ. ιβ 79)...

Ὁ πιστὸς δὲν θέτει τὸ ἐρώτημα, γιατί αὐτὸς ὑποφέρει καὶ ἐκεῖνος εὐτυχεῖ στὴ ζωή, ἐπειδὴ τὸ ἀξιολογικὸ κριτήριο εἶναι διαφορετικό. Ἡ σκέψη του συγκεντρώνεται στὸ λόγο τῆς Γραφῆς: Παιδί μου μὴ περιφρονήσης τὴν διαπαιδαγώγησιν τοῦ Κυρίου καὶ μὴ χάσης τὸ θάρρος σου, ὅταν ἐλέγχεσαι ἀπὸ αὐτόν, διότι ἐκεῖνον ποὺ ἀγαπᾶ ὁ Κύριος τὸν παιδαγωγεῖ, καὶ μαστιγώνει κάθε παιδί, τὸ ὁποῖον δέχεται. Ὑπομείνατε τὴν διαπαιδαγώγησίν σας....

Ὁ Κύριος ἀφήνει τὸν δοῦλο του νὰ παλεύη ἐνῶ τὸν προσέχει ὁ ἴδιος ἀπὸ κοντά, ὅπως πρόσεχε καὶ τὸν Μ. Ἀντώνιο, ὅταν πάλευε μὲ τὰ δαιμόνια. Κατοικοῦσε μέσα σ’ ἕνα μνῆμα κι ἐκεῖ τὸν ἔδειραν οἱ δαίμονες μέχρι ποὺ ἔμεινε ἀναίσθητος. Ὁ φίλος του ποὺ τὸν ὑπηρετοῦσε τὸν μετέφερε στὸ Κυριακό τοῦ χωριοῦ. Τὴν νύχτα, ὅταν ὁ Ἀντώνιος ξαναβρῆκε τὶς αἰσθήσεις του, παρακαλοῦσε τὸ φίλο του νὰ τὸν ξαναπάη πίσω στὸ μνῆμα. Ἄρρωστος βαρειὰ ὁ ὅσιος δὲν μποροῦσε νὰ σταθῆ στὰ πόδια του καὶ προσευχόταν ξαπλωμένος. Τότε δέχτηκε νέα σκληρὴ ἐπίθεση τῶν δαιμόνων καὶ ὑπέφερε πολὺ σὲ μία στιγμὴ ἀνέβλεψε, εἶδε φῶς καὶ τότε κατάλαβε πὼς εἶχε ἔλθει ὁ Κύριος μέσα στὸ φῶς, καὶ τοῦ εἶπε:

Ποῦ ἤσουν; Γιατί δὲν φάνηκες ἀπὸ τὴν ἀρχή, γιὰ νὰ πάψης τὰ βάσανά μου; Καὶ ὁ Κύριος τοῦ ἀποκρίθηκε:

Ἐδῶ ἤμουν, Ἀντώνιε, ἀλλὰ περίμενα νὰ δῶ τὰ ἀγωνίσματά σου.

Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νὰ θυμόμαστε πάντοτε πὼς ὁ Κύριος παρακολουθεῖ τὸν ἀγώνα μας κατὰ τοῦ ἐχθροῦ καὶ γι’ αὐτὸ νὰ μὴ φοβόμαστε, ἔστω καὶ ἂν μᾶς ἐπιτεθῆ ὅλος ὁ Ἅδης, ἀλλὰ νὰ εἴμαστε ἀνδρεῖοι (π. Σωφρόνιος).

Ταπεινώσου καὶ θὰ δῆς πὼς ὅλες οἱ δυστυχίες σου θὰ μετατραποῦν σὲ ἀνάπαυση, ἔτσι ποὺ σὺ ὁ ἴδιος ἔκπληκτος θὰ λές: Γιατί βασανιζόμουν καὶ στενοχωριόμουν τόσο πολὺ πιὸ πρίν; Τώρα ὅμως χαίρεσαι, γιατί ἔχεις ταπεινωθῆ καὶ ἦλθε ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ. Τώρα, κι ἂν ἀκόμη μείνης μόνον ἐσὺ πτωχὸς στὸν κόσμο, δὲν θὰ σὲ ἐγκαταλείψει ἡ χαρά. Γιατί δέχθηκες στὴν ψυχή σου ἐκείνη τὴν εἰρήνη γιὰ τὴν ὁποία λέει ὁ Κύριος εἰρήνην τὴν ἐμὴν δίδωμι ὑμῖν, (Ἰω. ιδ 27). Ἔτσι δίνει ὁ Κύριος σὲ κάθε ταπεινὴ ψυχὴ τὴν εἰρήνη Του, ποὺ ξεπερνᾶ τὰ ὅρια τοῦ νοῦ.

Εἶπε ὁ Ἀββᾶς Ποιμὴν γιὰ τὸν Ἀββᾶ Ἰωάννη τὸν Κολοβό, ὅτι παρακάλεσε τὸν Θεὸ καὶ σηκώθηκαν τὰ πάθη ἀπ' αὐτὸν καὶ ἔγινε ἀμέριμνος. Καὶ πῆγε σ' ἕνα γέροντα καὶ τοῦ εἶπε: Βλέπω τὸν ἑαυτό μου νὰ ἀναπαύεται καὶ νὰ μὴν ἔχη κανένα πόλεμο. Καὶ τοῦ λέγει ὁ γέρων: Πήγαινε παρακάλεσε τὸν Θεὸ νὰ σοῦ ξαναφέρη τὸν πόλεμο, καθὼς καὶ τὴ συντριβὴ καὶ τὴν ταπείνωση ποὺ εἶχες πρῶτα. Γιατί μέσ' ἀπὸ τοὺς πολέμους προοδεύει ἡ ψυχή. Παρακάλεσε λοιπὸν καὶ σὰν ἦλθε ὁ πόλεμος ποτὲ δὲν ξαναζήτησε πλέον νὰ ἀπαλλαγῆ ἀπ' αὐτόν. Ἀλλὰ ἔλεγε: Δόσε μου, Κύριε, ὑπομονὴ στοὺς πειρασμοὺς (Ἀπὸ τὸ Γεροντικό).

Ἡ διδαχὴ αὐτὴ γιὰ τοὺς γενναίους ἀθλητὲς τῶν θλίψεων κηρύττεται ὁμόφωνα ἀπὸ τοὺς πατέρες τῆς Ἐκκλησίας...

Κανένας ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ ἀδικήση ἕνα πιστό. Ὁ μόνος ποὺ μπορεῖ νὰ τὸν ἀδικήσει εἶναι ὁ ἴδιος ὁ ἐαυτός του, τονίζει ὁ Χρυσόστομος. Ἂν ὁ ἴδιος δὲν ἀδικήσει τὸν ἑαυτό του, δὲν θὰ μπορέσει κανεὶς νὰ τὸ κάνει καὶ ἂν ἀκόμη ὁλόκληρος ἡ οἰκουμένη ἐγείρη ἐναντίον του σκληρὸν πόλεμον. Ἂν κάποιος οἰκοδομήσει τὴν οἰκία του ἐπὶ τὴν πέτραν, δὲν ἔχει νὰ φοβηθῆ οὔτε τὴ βροχή, οὔτε τοὺς ποταμούς, οὔτε τοὺς σφοδροὺς ἀνέμους· τεθεμελίωτο γὰρ ἐπὶ τὴν πέτραν. Ἀντίθετα ἡ οἰκοδομὴ τοῦ ἄλλου γκρεμίστηκε, ὄχι ἐξαιτίας τῆς βροχῆς, τῶν ποταμῶν ἢ τῶν ἀνέμων, ἀλλὰ ἐπειδὴ ὁ ἴδιος τὴν θεμελίωσε πάνω στὴν ἄμμο (Ματθ. ζ 24-27)...

Διότι τί ἐπροξένησε ἡ ἀσθένεια εἰς τὸν πτωχὸν Λάζαρον; Τί δὲ ἡ ἔλλειψις προστατῶν; Τί ἡ ἔφοδος τῶν σκύλων; Ἡ γειτονία του πρὸς τὸν πλούσιον; Καὶ εἰς τί ἐζημίωσε τὸν ἀθλητὴν τοῦτον ἡ μεγάλη πολυτέλεια καὶ ὑπερηφάνεια καὶ ἡ ἠθικὴ φαυλότης ἐκείνου; Μήπως τὸν κατέστησεν ἀσθενέστερον διὰ τοὺς ὑπὲρ τῆς ἀρετῆς ἀγῶνας; Καὶ τί ἔβλαψεν τὴν ψυχικήν του δύναμιν; Πουθενὰ τίποτε. Ἀντίθετα ὅλα αὐτὰ ἦταν πρόσθετος λόγος δόξης, διότι δὲν ἐστεφανώνετο μόνον διὰ τὴν πτωχείαν του, οὔτε διὰ τὴν πεῖναν, οὔτε διὰ τὰς πληγάς, οὔτε διὰ τὰς γλῶσσας τῶν σκύλων ἀλλὰ διὰ τὸ ὅτι ἐνῶ εἶχε τοιοῦτον γείτονα, καὶ ἐνῶ κάθε ἡμέραν ἐβλέπετο ἀπὸ αὐτὸν καὶ περιφρονεῖτο διαρκῶς, μὲ γενναιότητα καὶ μὲ πολλὴν καρτερίαν ὑπέμεινε τὸν πειρασμὸν τοῦτον, ὁ ὁποῖος ὄχι ὀλίγον, ἀλλὰ πάρα πολὺ ἔκαιε τὴν πενίαν καὶ τὴν ἐγκατάλειψίν του.

Διότι τί ἠμπορεῖ νὰ κάμη εἰς τὸν γενναῖον ἄνδρα διὰ νὰ τὸν ρίψη εἰς τὴν λύπην; θὰ τοῦ ἀφαιρέση χρήματα; Ὅμως ἔχει πλοῦτον εἰς τὸν οὐρανόν. Θὰ τὸν ἐκδιώξη ἀπὸ τὴν πατρίδα του; Ὅμως θὰ τὸν στείλη εἰς τὴν ἄνω πατρίδα. Θὰ τὸν δέση μὲ δεσμά; Ὅμως ἔχει τὴν συνείδησίν του ἐλευθέραν καὶ δὲν αἰσθάνεται τὰ ἐξωτερικὰ δεσμά. Θὰ τὸν φονεύση; Ὅμως πάλιν θ' ἀναστηθῆ. Καὶ ὅπως ἐκεῖνος ποὺ κτυπᾶ τὴν σκιὰν καὶ δέρνει ἀέρα κανένα δὲν θὰ ἠμπορέση νὰ κτυπήση, ἔτσι κι ἐκεῖνος ποὺ πολεμάει τὸν δίκαιον ἄνθρωπον ματαιοπονεῖ μόνον καὶ καταναλίσκει τὴν δύναμίν του καὶ εἰς ἐκεῖνον οὐδεμίαν πληγὴν θὰ ἠμπορέση νὰ ἐπιφέρη....

Τὴν ἴδιαν διδαχὴ προβάλλει καὶ ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος. Ἂς μὴ γίνουμε πονηροὶ δοῦλοι, λέγει, οἱ ὁποῖοι δοξολογοῦν τὸν Κύριο ὅταν τοὺς εὐεργετεῖ καὶ δὲν τὸν πλησιάζουν ὅταν τοὺς τιμωρεῖ ἂν καὶ πολλὰς φορὰς ὁ πόνος εἶναι καλύτερος ἀπὸ τὴν ὑγείαν, ἡ ἐγκαρτέρησις εἰς τὰς θλίψεις ἀπὸ τὴν ἔλλειψιν τῶν θλίψεων, ἡ ἐξονυχιστικὴ ἔρευνα ἀπὸ τὴν ἀμέλεια καὶ ἡ μετάνοια ἀπὸ τὴν συγχώρησιν. Θὰ τὸ εἴπω μὲ συντομίαν: Δὲν πρέπει οὔτε νὰ ἀπελπιζόμεθα διὰ τὰς συμφοράς, οὔτε νὰ ὑπερηφανευόμεθα διὰ τὴν ἀφθονίαν.

Γιὰ τὸ ἴδιο θέμα μιλοῦν καὶ οἱ Ἀσκητικοὶ πατέρες. Ἔτσι ὁ Ἰσαὰκ ὁ Σύρος ἀναφέρει πὼς ἂν ὁ πόθος τοῦ Χριστοῦ δὲν νικᾶ μὲ τέτοιον τρόπο μέσα στὸν πιστό, ὥστε νὰ μένει ἀπαθὴς στὶς θλίψεις του, τότε πρέπει νὰ γνωρίζει πὼς ὁ πόθος τοῦ κόσμου ὑπερτερεῖ τοῦ πόθου τοῦ Χριστοῦ. Καὶ ὅταν ἡ ἀρρώστια, ἡ φτώχεια, ὁ ἀφανισμὸς τοῦ σώματος καὶ τὰ ἄλλα κακὰ ταράσσουν τὸ λογισμό του καὶ τοῦ ἀφαιροῦν τὴ χαρὰ ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὴν ἐλπίδα πρὸς τὸν Θεὸ καὶ ἀπὸ τὴ φροντίδα κατὰ Θεόν, τότε πρέπει νὰ γνωρίζει πὼς μέσα του ζεῖ ἡ ἀγάπη τοῦ σώματος καὶ ὄχι ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ...

Γίνεσθε μιμηταί μου, καθὼς ἐγὼ εἶμαι μιμητὴς τοῦ Χριστοῦ, λέγει ὁ Ἀπόστολος (Α Κορ. ια 1) καὶ σὲ ἄλλο σημεῖο προσθέτει: ἐγὼ γὰρ τὰ στίγματα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ ἐν τῷ σώματί μου βαστάζω (Γαλ. στ, 17)...

Σ' αὐτοὺς ποὺ γνωρίζουν τὸν πόθο τοῦ Χριστοῦ, λέγει ὁ Χρυσόστομος, τὸ νὰ κακοποιηθοῦν γιὰ χάρη Του θεωρεῖται τὸ πιὸ ἀξιομακάριστον ἀπὸ ὅλα...

Ὁ ἀνόητος ἄνθρωπος δὲν ἀποδέχεται τὰ φάρμακα τοῦ Θεοῦ καὶ ζητάει ἀπὸ τὸ Θεὸ νὰ ἐπέμβει στὴ ζωή του, ὅπως ὁ ἴδιος θέλει καὶ ὄχι ὅπως κρίνει ὁ μεγάλος ἰατρὸς τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου ὅτι συμφέρει. Γι' αὐτὸ δείχνει ἀδιαφορία καὶ κυριεύεται ἀπὸ ἀνησυχία καὶ ἄλλοτε πολεμεῖ μὲ πεῖσμα τοὺς ἀνθρώπους, ἄλλοτε δὲ βλασφημεῖ πρὸς τὸν Θεὸ καὶ μὲ τὸν τρόπο λοιπὸν αὐτὸ καὶ τὴν ἀγνωμοσύνη του δείχνει, καὶ παρηγοριὰ δὲν βρίσκει (Μάξιμος ὁμολογ.).

Ὅποιος σκέπτεται πὼς ὁ πειρασμὸς παρουσιάστηκε γιὰ κάτι καλό, γιὰ τὴ διαπαιδαγώγησή του, γιὰ τὴν ἐξάλειψη ἁμαρτιῶν, γιὰ νὰ ἐμποδίσει μελλοντικὰ ἁμαρτήματα, δὲν ἀγανακτεῖ, ἀλλὰ ἀποβλέπει στὸν Θεὸ καὶ τὸν εὐχαριστεῖ γιατί παρεχώρησε τὸν πειρασμό. Δέχεται πρόθυμα τὴν παιδαγωγικὴ τιμωρία, ὅπως ὁ Δαβὶδ (Β Βασιλ./Β Σαμ. ιστ 10) ἢ ὁ Ἰὼβ (Ἰὼβ β, 10)...

Ἂς μὴ δυσφοροῦμε λοιπὸν διὰ τὰ παρόντα κακὰ διότι ἐὰν ἔχεις ἁμαρτίας, ἐξαφανίζονται καὶ κατακαίονται εὔκολα ἀπὸ τὴν θλίψιν ἐὰν δὲ ἔχης ἀρετὴν γίνεσαι λαμπρὸς καὶ φαιδρὸς ἀπὸ αὐτήν. Διότι ἐὰν διαρκῶς ἀγρυπνῆς καὶ εἶσαι νηφάλιος θὰ εἶσαι ἀνώτερος ἀπὸ κάθε βλάβην. Διότι δὲν εἶναι αἰτία τῶν ἠθικῶν πτώσεων ἡ φύσις τῶν πειρασμῶν, ἀλλὰ ἡ ἀμέλεια αὐτῶν ποὺ πειράζονται (ἱ. Χρυσόστομος).

Συμπερασματικὰ ἀναφέρουμε πὼς οἱ δυσχέρειες σ' αὐτὴ τὴ ζωή, οἱ λεγόμενες κακώσεις ἢ τὸ φυσικὸ κακὸ δὲν ἀποτελοῦν τὴν τελικὴ ἔκβαση. Εἶναι ἁπλῶς ἐμπόδια στὸ δρόμο τοῦ ἀνθρώπου πρὸς τὴν τελικὴ πραγματικότητα, χρήσιμα νὰ τὸν γυμνάσουν καὶ νὰ τὸν ἀναδείξουν ἀθλητὴ τοῦ Χριστοῦ.

Ἂν οἱ κακώσεις ἐπιβληθοῦν στὸν πιστὸ καὶ περνώντας μέσα ἀπὸ αὐτὲς συνεχίσει ἀτάραχος τὸ δρόμο του προσηλώνοντας τὰ μάτια του στὸ σκοπό, χαρακτηρίζονται στίγματα τοῦ Κυρίου ποὺ βαστάζονται ἀπὸ τοὺς πιστοὺς μὲ χαρὰ καὶ λογίζονται ἀπὸ αὐτοὺς καύχημα. Οἱ ταλαιπωρίες στὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου ἀποτελοῦν δόξα γιὰ τὸν πνευματικὸ ἀθλητὴ καὶ χαρίζουν σ αὐτὸν παρρησία ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ.

Ὁ Κύριος εἶναι καὶ μένει πάντοτε στοργικὸς πατέρας, δὲν ἐγκαταλείπει ποτὲ τὰ παιδιά του καὶ δὲν ἐπιτρέπει νὰ δοκιμαστοῦν πάνω ἀπὸ τὴ δύναμή τους, ἀκόμη καὶ ἂν νομίσει κανεὶς πὼς ἐγκαταλείφθηκε ἐντελῶς ἀπὸ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ... Ὁ Κύριος βρίσκεται κοντά του καὶ ἐπεμβαίνει ὅταν χρειασθεῖ.

Τὸ πρόβλημα τῆς θεοδικίας δὲν ὑφίσταται γιὰ ἕνα πιστό, ποὺ βαδίζει συνειδητὰ τὸ δρόμο του, μὲ κατεύθυνση τὴν Ἀνάσταση, τὴν ἀφθαρσία καὶ τὴν ἀθανασία, τὴν ἐπιστροφὴ στὴν κοινωνία μετὰ τοῦ Θεοῦ καὶ στὴ μία φύση, δηλαδὴ στὴ βασιλεία τῆς εἰρήνης, τῆς δικαιοσύνης, τῆς ἁρμονίας, τῆς Ἀγάπης στὴν ἐπιστροφὴ στὸ κατ' εἰκόνα καὶ στὴν πραγμάτωση τοῦ καθ' ὁμοίωσιν Θεοῦ. Κάθε πιστὸς γνωρίζει πὼς ἡ σημερινὴ κατάσταση, ὅσο ἀπαράδεκτη καὶ ἂν εἶναι, δὲν ἀποτελεῖ τὴν τελικὴ ἔκβαση τοῦ ἀγῶνος, δὲν εἶναι ἡ αἰώνια πραγματικότης.

Γιὰ τοὺς Ἀθλητὲς τοῦ Χριστοῦ οἱ κακώσεις εἶναι πλοῦτος καὶ γιὰ τοὺς ἀμελεῖς βοηθός, ποὺ τοὺς προφυλάσσει ἀπὸ τὰ βλαβερά, ἐνῶ ἐκείνους ποὺ βρίσκονται μακρυὰ ἀπὸ τὸ Θεὸ τοὺς διευκολύνει νὰ ἐπιστρέψουν. Σὲ κάθε λοιπὸν περίπτωση, στὸ κέντρο βρίσκεται τὸ συμφέρον τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ Θεὸς δὲν εἶναι ἐκδικητής, ἀλλὰ στοργικὸς πατέρας καὶ πνευματικὸς γιατρός. Ποτὲ κανεὶς δὲν θὰ μποροῦσε νὰ κατηγορήσει τὸ γιατρὸ γιὰ τὶς κακώσεις στὶς ὁποῖες ὑποβάλλει τὸν ἀσθενῆ του δὲν εἶναι ὁ ἀσθενὴς ὁ ἐχθρός του γιατροῦ, ἀλλὰ ἡ ἀσθένεια. Αὐτὴ εἶναι ἡ αἰτία, ὄχι ὁ γιατρός. Ὅπως καὶ ὅταν φυσήξει ἄνεμος, πέφτει μόνο τὸ σπίτι ποὺ θεμελιώθηκε στὴν ἄμμο, ὄχι ἐκεῖνο ποὺ κτίσθηκε πάνω στὴν πέτρα καὶ κανεὶς δὲν θὰ πεῖ πὼς φταίει ὁ ἄνεμος ποὺ ἔπεσε τὸ σπίτι.

Ἡ κάκωση λοιπὸν δὲν εἶναι ὁ ἐχθρὸς καμμία κάκωση δὲν μπορεῖ νὰ ἀδικήσει τὸν πιστὸ χριστιανό. Μόνο ὁ ἴδιος θὰ μποροῦσε νὰ ἀδικήσει τὸν ἑαυτὸ του ἂν ἐκλάβει τὶς κακώσεις σὰν τὴν τελικὴ κατάσταση καὶ τὰ βάλει ἀκόμη καὶ μὲ τὸ Θεό!
πηγή

Να μην εφησυχάζουμε...

του αρχιμ.Ιακώβου Κανάκη

Η κοινωνία «ΕΝ ΥΠΝΩΣΕΙ» και η αναζήτηση των διανοουμένων

Πώς να χαρακτηρίσεις την σύγχρονη κοινωνία μας αφού την στιγμή που κοσμοϊστορικές αλλαγές συντελούνται σε όλα τα επίπεδα οι πολίτες βρίσκονται «εν υπνώσει»;  Απορείς,  πώς μπορεί να κυριαρχεί τόση απάθεια; Απάθεια στους νέους, απάθεια και στους μεγαλύτερους. Μήπως τελικά δεν πρόκειται για αδιαφορία αλλά για άμυνα; Μήπως η απογοήτευση οδήγησε κάποιους σε αυτήν την στάση ζωής;

            Πράγματι, γίνονται σημαντικές αλλαγές σε βασικά στοιχεία της ζωής μας. Δεν υπάρχουν πλέον σταθερές. Έτσι, ενώ στην παιδεία, στην θρησκεία, και σέ άλλες αξίες όλα αλλάζουν, οι νέοι βρίσκονται «κολλημένοι» και ανήμποροι μπροστά σε οθόνες. Δαπανούν το πολυτιμότερο του χρόνου τους σε ηλεκτρονικά παιχνίδια και σε απρόσωπες σχέσεις. Ζουν και χαίρονται την εικονική πραγματικότητά τους, ζoυν στον «κόσμο τους» και γιατί να μην το κάνουν αφού οι μεγαλύτεροι δεν ετοίμασαν κάτι καλύτερο γι᾽αυτούς. Τους προσέφεραν σε μεγάλο βαθμό «καμένη γη». Βασικό τους μέλημα είναι όχι η δημιουργική τους αποκατάσταση αλλά μόνο η επαγγελματική τους αποκατάσταση. Αυτοί ευθύνονται γι᾽αυτό ή όποιοι τούς γαλούχησαν σε αυτήν την ζοφερή προσέγγιση; Αυτοί που τούς μιλούν μόνο για χρήματα συμβουλεύουν γονείς και κηδεμόνες: «κάνε κάτι που θα έχει χρήματα και μάλιστα όσο πιο γρήγορα γίνεται». Δεν νοιάζει κανέναν ότι ο νέος άνθρωπος σηκώνεται το πρωί να πάει στη δουλειά του και είναι άκεφος γιατί δεν σπούδασε αυτό που αγαπάει; Δεν νοιάζει κανέναν ότι ο νέος αυτός δεν θα χαρεί τη χαρά της δημιουργίας στη ζωή του; Ότι θα είναι ουσιαστικά αποτυχημένος;  Χτίζουμε στην άμμο την κοινωνία μας με αυτόν τον τρόπο και τα αποτελέσματα ήδη καταγράφονται τραγικά.

         Η απογοήτευση όμως είναι εξίσου μεγάλη και από την στάση των διανοουμένων. Πού είναι η παρέμβαση των διανοουμένων; Πάντοτε στην πατρίδα μας και ειδικά σε στιγμές κρίσιμες και δύσκολες, όπως η σημερινή, τον λόγο λάμβαναν οι διανοούμενοι. Μέσα από την χώρα ή έξω από αυτήν ευρισκόμενοι αναλάμβαναν την «διάσωσή της», την υπεράσπιση της. Πού βρίσκονται αυτές οι τόσο αναγκαίες φωνές σήμερα; Είναι τραγικό να υποστηρίξει κάποιος ότι δεν υπάρχουν πια. Το πιθανότερο είναι ότι υπάρχουν αλλά σιγούν εκκωφαντικά.  «Καιρός όμως του σιγάν αλλά και καιρός του λαλείν». Είναι όντως ο καιρός πλέον, που ο καθένας αναλαμβάνει τις ευθύνες του για την στάση του. Είναι καιρός που με σύνεση και νηφαλιότητα πρέπει να εκφραστεί ένας καθάριος λόγος. Ας είναι αυτός ο γνωστός από παλιά γνήσιος πατερικός θεολογικός λόγος, ένας λόγος ειλικρινής που θα τονώσει την ψυχή τού Έλληνα. Ένας σύγχρονος λόγος με αναφορά στις παραδόσεις μας.

         Σε μια εποχή λοιπόν δύσκολη χρειαζόμαστε φωνές καθαρές για να πουν το αυτονόητο. Ποιο; Ότι πλέον δεν μπορούμε να εφησυχάζουμε και να αναμηρυκάζουμε τα λάθη μας.  Είναι καιρός να εντοπίσουμε και αξιολογήσουμε τις σημαντικές στιγμές της ένδοξης ιστορίας μας και να προχωρήσουμε με βάση αυτές, με βάση τα ιδεώδη μας, σε νέα ανοδική πορεία. Είτε κάποιοι θέλουν να το αποδεχθούν είτε όχι η Εκκλησία ήταν στους αγώνες αυτούς τού γένους μας η στοργική μάνα, που μέσα της γεννήθηκαν, μεγάλωσαν και στην συνέχεια μεγαλούργησαν τόσες γενεές ηρώων. Η Εκκλησία ήταν και είναι η τροφός αυτή που πλάθει προσωπικότητες θαυμαστές της πατρίδας μας. Η Ορθόδοξη πίστη είναι αυτή που από την φύση της έχει την δυναμική να γιγαντώνει τον άνθρωπο χωρίς να τον παραμορφώνει. Να τον ζωογονεί, να τον εμπνέει και να τον καθιστά πραγματικά ελεύθερο και δημιουργικό. Ποιος θα μιλήσει για αυτά; Ποιος θα προσφέρει αυτόν τον ήρεμο, γαλήνιο βιωματικό αλλά ταυτόχρονα δυναμικό και αφυπνιστικό λόγο; Ζητούμε να μιλήσουν αυτοί που μπορούν πέρα από σκοπιμότητες και συμφέροντα. Αυτοί που πραγματικά αγαπούν την πατρίδα μας. Είναι βέβαιο ότι υπάρχουν τα πρόσωπα αυτά. Είναι αυτοί που απογοητεύθηκαν και πικράθηκαν για διάφορους λόγους αλλά σήμερα δεν 

υπάρχει καιρός για τέτοιες πολυτέλειες. Ας παλέψει ο καθένας από την θέση του και με τις δυνάμεις του. Και μην ξεχνάμε και το άλλο γνωστό χαρακτηριστικό της φυλής μας, τό οποίο εφαρμόζεται όταν έχουμε εμφανή κίνδυνο, «ισχύς εν τη ενώσει».

πηγή

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΘΑΥΜΑΤΑ, ΟΝΕΙΡΑ, ΟΡΑΜΑΤΑ, ΕΜΦΑΝΙΣΕΙΣ ΑΓΓΕΛΩΝ ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ

AΠΟΠΟΙΝΙΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ (Ἀρχιμ. Δαν. Ἀεράκης)

Ἀποποινικοποιήσεις

Τοῦ ἀρχιμ. Δανιήλ Ἀεράκη

.             Ἔχουν ἀποποινικοποιήθῆ ἐγκλήματα, ὅπως τό φρικτότερο, ἡ ἔκτρωσις. Ὁ νόμος ἐπιτρέπει τή βρεφοκτονία! Ἀποτέλεσμα τοῦ ἐγκληματικοῦ αὐτοῦ νόμου εἶναι τό ὅτι φονεύονται κάθε μέρα περίπου 800 κυοφορούμενα βρέφη στήν Ἑλλάδα! Καί βέβαια, ὅσο κι ἄν ὁ νόμος τοῦ κράτους ἀπελευθερώνει τό ἔγκλημα, ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ, φυτεμένος (ἔμφυτος) στήν ψυχή κάθε ἀνθρώπου, ἐλέγχει καί τιμωρεῖ τόν ἔνοχο (τόν φονιά καί τή φόνισσα) μέ τό μαστίγιο τῆς συνειδήσεως.

.                Πρέπει νά εἶναι πολύ πωρωμένη ἡ συνείδησις τῆς γυναίκας, πού τέλεσε ἔκτρωσι, γιά νά μήν αἰσθάνεται τήν ποινή τῶν τύψεων. Μία ποινή, πού εἶναι πολύ αὐστηρότερη ἀπό τήν τιμωρία τοῦ ποινικοῦ κώδικα.

•Ἀποποινικοποιεῖς τό ἔγκλημα τῶν ἐκτρώσεων; Ὄχι μόνο δέν ἀποποινικοποιεῖς τήν ψυχή ἀπό τήν τιμωρία τῆς συνειδήσεως, ἀλλά καί διευκολύνεις τή διάδοση τοῦ ἐγκλήματος, πού στόν μέν εὐαίσθητο ἐπιφέρει τήν ποινή τῶν ἰσοβίων τύψεων, στόν δε ἀναίσθητο ἐπιφέρει τήν ποινή τῆς αἰωνίου κολάσεως (ἰδέ και Γαλ. ε´ 21. Ἐφεσ. ε´ 6).

•Εὐαίσθητες γυναίκες στή Γεωργία, πού βαρύνονται μέ τό βάρος (εἶναι ποινή καί αὐτό) ἐκτρώσεων, ὑπέβαλαν ὁμαδικά στόν Πατριάρχη Γεωργίας κ. Ἠλία τήν εἰλικρινῆ τους μετάνοια καί ζήτησαν γονυπετῶς καί μετά δακρύων συγχώρησι. Συμβολικά δέ ἀνέφεραν, ὅτι χτίζουν ναό πρός ἐξιλέωσί τους. Καί ὁ Πατριάρχης τόνισε, ὅτι ὡραιότερο θά εἶναι, ὅσες ἀκόμα μποροῦν, νά ἀνεγείρουν τόν ἔμψυχο ναό, πού κατέστρεψαν, δηλαδή, νά γεννήσουν παιδιά!

• Ἔχει ἀποποινικοποιηθῆ ἀπό τό κράτος καί ἡ ἀτιμία τῆς μοιχείας, διά τῆς ὁποίας δολοφονεῖται ὀ θεσμός τῆς οἰκογένειας καί γκρεμίζονται ἠθικῶς χιλιάδες σπίτια, μέ θύματα τά παιδιά. Ὅσο ὅμως και ἄν δέν θεωρῆται ἀπό τούς ἀνθρώπους ἀδίκημα ἡ μοιχεία, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ὁ τέλειος Νομοθέτης, θά θεωρῆ πάντοτε τή μοιχεία ὡς τή χειρότερη αἰτία διαλύσεως τοῦ γάμου (Ματθ. ε´ 32). Ἠ δε ἐκκλησιαστική ποινή στόν μοιχό ή τήν μοιχαλίδα εἶναι νά μην ξαναπαντρεύωνται (Μάρκ. ι´ 12)! Δυστυχώς καί μερικοί ἐκκλησιαστικοί ἡγέτες σάν νά δέχωνται την ἀποινικοποίησι τῆς μοιχείας! Οὔτε τήν θεωροῦν λόγο (μοναδικό…) διαζυγίου, οὔτε ἀπαγορεύουν νέο γάμο στό δράστη τοῦ ἐγκλήματος τῆς μοιχείας (ἄντρα ἤ γυναῖκα). Πολλά διαζύγια καί πολλές ἄδειες γάμου ἔχουν ὡς ὑποδομή τήν ἀποποινικοποίησι τῆς μοιχείας!

•Καί οἱ ἀποποινικοποιήσεις συνεχίζονται. Μέ τήν πρώτη λέει τό κράτος:

• Φονεύετε ἐλεύθερα κυοφορούμενα βρέφη!

Μέ τή δεύτερη λέει:

• Μοιχεύετε ἐλεύθερα!

•Καί μέ τήν τρίτη; Ἡ τρίτη ἀφορᾶ στή βλασφημία. Βουλευτές τοῦ ΣΥΡΙΖΑ ζητοῦν νά ἀποποινικοποιηθῆ ἡ ἀσέβεια τῆς βλασφημίας! Δηλαδή:

• Βλασφημεῖτε ἐλεύθερα!

•Καί τώρα ἔχουμε τέταρτη προκλητική ἀποποινικοποίησι. Σχετική μέ τή σημαία. Ὁ μέχρι πρό τινος ὑπουργός Δικαιοσύνης κ. Ν. Παρασκευόπουλος πρότεινε τήν ἀποποινικοποίησι τοῦ καψίματος τῆς ἑλληνικῆς σημαίας!

• Καῖτε, λοιπόν, ἐλεύθερα! Κάτω τά χριστιανικά καί τά ἐθνικά σύμβολα!

•Ὁ προτείνων τό ἀτιμώρητο στό κάψιμο τῆς σημαίας ἐπικαλεῖται την «ἐλευθερία τῆς ἔκφρασης»! Ἀλλ’ ἡ λεγόμενη «ἐλευθερία τῆς ἔκφρασης» δέν εἶναι ἀπόλυτη καί σίγουρα δέν περιλαμβάνει τήν προσβολή ἐθνικῶν καί θρησκευτικῶν συμβόλων.

• Κάποτε ὁ σεβασμός στή σημαία, στό Σταυρό, στό Ὄνομα τοῦ Κυρίου, ἦταν αὐτονόητος. Τώρα ἡ κουλτούρα τῆς ἀναρχοασυδοσίας θεωρεῖ τό σεβασμό αὐτό… καταπίεσι!

Μοναχός Παίσιος Ἁγιορείτης: Τίς αἱρέσεις πάντα τίς ἀκολουθοῦν διωγμοί

Τίς αἱρέσεις πάντα τίς  ἀκολουθοῦν διωγμοί.

            Πόσα δεινά ἔχουν ἔλθει στόν κόσμο; Οἰκονομική κρίση,φτώχεια καί πεῖνα,μετανάστευση λαῶν,τρομοκρατικές ἐνέργειες,πόλεμοι σφαγές  καί ἐγκλήματα,νόμοι ἀντίχριστοι ἀσεβεῖς καί ἀνήθικοι,ἐξάπλωση τῆς διαστροφῆς  τῶν ἀνθρώπων,ἀγωνιώδης προσμονή παγκόσμιου πυρηνικοῦ πολέμου,ἐξαγγελίες κυβερνητῶν, προετοιμασίες ἐθνῶν, 

μετακινήσεις στρατῶν,χρεοκοπίες κρατῶν,καταστροφή τῆς χώρας μας ἀπό ἀντεθνικές κυβερνήσεις,ἐξαθλίωση τοῦ λαοῦ μας μέ ἐντολές ἐξωτερικῶν δυνάμεων,εἰσροή φανατικῶν μωαμεθανῶν στήν ὀρθόδοξη πατρίδα μας,ἀπειλές γειτονικῶν κρατῶν γιά τήν ἐδαφική μας ἀκεραιότητα κ.ἄ.π.πού ξαφνικά ἐμφανίζονται καί δέν ξέρουμε πού θά ὁδηγήσουν τήν ζωή μας.

            Καί σάν νά μή μας ἔφταναν αὐτά,ξεκινᾶμε ἕναν ἐμφύλιο πόλεμο,χωρίς ὅπλα πού ἀφαιροῦν τήν ζωή,ἀλλά πού κλονίζουν τήν ψυχή καί σαλεύουν τήν πίστη.

            Ὅπως ὅταν ἐμφανίζονταν οἱ αἱρέσεις καί ὅταν ἄλλαξε τό ἡμερολόγιο καί διχάζονταν οἱ χριστιανοί,ἔτσι καί τώρα μ΄αὐτή τήν μυστήρια Σύνοδο τῆς Κρήτης,Ἐκκλησίες χωρίζονται,Μητροπολίτες διχάζονται,οἱ λαϊκοί ἀποροῦν καί στό Ἅγιον Ὄρος,Πατέρες διώκουν καί διώκονται.

            Ὅλες τίς Συνόδους γιά νά ἐπικυρωθοῦν,ἔπρεπε πρῶτα νά τίς ἀποδεχθοῦν οἱ χριστιανοί,ἐνῶ αὐτήν τήν Σύνοδο ὁποῖος δέν τήν ἀποδέχεται διώκεται.Καί μόνο αὐτό φτάνει γιά νά καταλάβει κι ἕνας ἁπλός χριστιανός ὅτι δέν εἶναι θεϊκή ἀλλά ληστρική.

            Τόσα χρόνια ζούσαμε μαζί ἀγαπημένοι καί ὑμνούσαμε τόν Θεό  «ἐν ἑνί στόματι καί μιᾷ καρδίᾳ»   καί τώρα ξαφνικά γίναμε ἐχθροί;

            Σχεδόν ὅλο τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας,εἰδικά οἱ Ἕλληνες καί οἱ Σλάβοι βρίσκονται σέ ἀναταραχή καί ἀντιδροῦν στίς ἀλλαγές πού βλέπουν,ὅπως ἡ ἀναγνώριση -ἐμμέσως πλήν σαφῶς-τῶν ἑτερόδοξων ὡς ἱστορικῶν ἐκκλησιῶν,τοῦ Προτεσταντικοῦ Παγκόσμιου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν,τοῦ βαπτίσματος τῶν αἱρετικῶν ὁμολογιῶν,τοῦ γάμου μετά τῶν αἱρετικῶν,τῶν διαχριστιανικών διαλόγων μετά συμπροσευχών καί τελετῶν πού ἀπαγορεύονται κ.ἄ.π.ὅπως,ἡ ὑποβάθμιση τῶν Ποιμένων δηλ.τῶν Ἐπισκοπῶν στήν Σύνοδο,ἡ ἐγκαθίδρυση πρωτείων στήν Σύνοδο δηλ.οἱ πρῶτοι πού ἀποφασίζουν,οἱ δεύτεροι πού ψηφίζουν,οἱ τρίτοι πού συνυπογράφουν,οἱ τέταρτοι πού δέν συμμετέχουν,οἱ παρόντες αἱρετικοί πού συγχαίρουν καί οἱ ὀρθόδοξοι πού ὑποχρεωτικά ἀποδέχονται,ἡ παρουσία τοποτηρητῶν ἀπό ὅλες τίς αἱρέσεις καί συμπροσευχές μέ αὐτούς,ἡ συμμετοχή γυναικός πράκτορος τῆς CIA στήν Σύνοδο κ.λ.π.πού εἶναι ἀτελείωτα καί ἀνεκδιήγητα.

            Ἄς προσευχηθοῦμε νά μᾶς δείξει ὁ Θεός τί νά κάνουμε.Δόξα τῷ Θεῷ,ἡ Ἐκκλησία μας,ἔχει ἀφήσει Κανόνες πού μᾶς λένε τί μποροῦμε καί τί πρέπει νά κάνουμε.Ἄς μή βιαστοῦμε νά βγάλουμε συμπεράσματα καί ἀποφάσεις.

            Ἡ Ἐκκλησία ἐπιτρέπει μέ Κανόνες νά μή μνημονεύουμε ἕναν Ἐπίσκοπο πού ἀλλάζει τήν τάξη τῆς Ἐκκλησίας,διότι πῶς μπορεῖ χριστιανός πού πιστεύει καί ἀγαπάει τόν Χριστό,ν΄ἀποδέχεται ἕναν βλάσφημο ἐχθρό του Χριστοῦ ὅπως τό εἶπε ἡ Παναγία στήν Μονή Ζωγράφου «ἔρχονται οἱ ἐχθροί τοῦ Υἱοῦ Μου καί ἐμοῦ» καί ἐννοοῦσε τούς  Παπικούς καί τούς Φιλενωτικούς.

            Ὡστόσο δέν ἐπιτρέπει νά κάνουμε σχίσμα,διότι ἡ Ἐκκλησία εἶναι μία «καί πύλαι ἅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς».

            Σχίσμα δέν κάνει αὐτός πού ἀποτρέπει τήν δημιουργία σχίσματος πολεμώντας τά ἀλλότρια δόγματα διακόπτοντας ἐπικοινωνία μετά τοῦ αἱρετικοῦ Πατριάρχου.

            Σχίσμα γίνεται ὅταν κάποιος χωρίζεται ἀπό τήν μία ἁγία καί ἀποστολική Ἐκκλησία καί κάνει δική του ἐκκλησία,ἐπίσης ὅταν κάποιος βγάζει ἀλλότρια δόγματα,ὅπως ἔκαναν οἱ αἱρετικοί καί οἱ σημερινοί Οἰκουμενιστές πού ἀποδέχονται τούς αἱρετικούς καί μέ τήν «Οἰκουμενική Κίνηση» ὁδηγοῦν αὐθαίρετα τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία σέ ἕνωση μέ αὐτούς πού οἱ ἅγιοι Πατέρες μας καί οἱ Οἰκουμενικές μας Σύνοδοι τούς καταδίκασαν καί τούς ἀναθεμάτισαν καί παραμένουν ἀδιόρθωτοι καί προκόπτοντες εἰς τά χείρω.

            Συμμέτοχοι γίνονται καί ὅσοι τούς ἀκολουθοῦν γιά ὁποιοδήποτε λόγο,διότι οἱ πιστοί δέν κάνουν συμβιβασμούς στήν πίστη,ἐνῶ οἱ αἱρετικοί προσπαθοῦν νά ἐπιβληθοῦν μέ διωγμούς.

            Δυστυχῶς ἕνα τέτοιο φαινόμενο ἐμφανίζεται στό Ἅγιον Ὄρος,τό ὁποῖο φαίνεται ὅτι εἶναι ἐντολή ἄπ΄ἔξω καί εἶναι κρίμα νά συμβαίνει αὐτό ἐδῶ μέσα στήν Ἀθωνική πολιτεία καί οἰκογένεια.

            Νά διωχθεῖς ἀπό ἕναν ἀλλόπιστο ἢ αἱρετικό,ναί εἶναι εὐλογία,ἀλλά ἀπό τόν πατέρα σου ἢ τόν ἀδελφό σου εἶναι κρίμα γι΄αὐτόν.

            Ἄς προσευχηθοῦμε νά μᾶς φωτίσει ὁ Θεός νά κάνουμε τό καλό μέ καλόν τρόπο χωρίς ν΄ἀφήσουμε νά μειωθεῖ ἡ ὀρθόδοξη πίστη πουθενά καί σέ τίποτα.

            Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ἐλέησον ἡμᾶς τούς Ὀρθόδοξους Χριστιανούς Σου, καί τόν κόσμον ἅπαντα φώτισον.

            Ὑπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς τούς Ἁγιορεῖτες Μοναχούς τοῦ Περιβολιοῦ σου.

Μοναχός Παίσιος Ἁγιορείτης.

πηγή

«Ώφθη επι γης ως άνθρωπος δι’ ημάς». Το μυστήριο της Γέννησης του Χριστού

‘’ΩΦΘΗ ΕΠΙ ΓΗΣ ΩΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΔΙ’ ΗΜΑΣ’’, ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟΝ ΤΗΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Του Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

«Η εορτή των Χριστουγέννων δίνει πρωτίστως μήνυμα θεολογικό και έπειτα διδάγματα ηθικά.  Η Εκκλησία μας εορτάζει τα Χριστούγεννα, για να δοξολογήσει τον Κύριο και Θεό μας Ιησού Χριστό, τον Υιό και Λόγο του Θεού, που από άπειρη αγάπη σαρκώθηκε και έγινε άνθρωπος για τη σωτηρία μας», τόνιζε ο   Αρχιμανδρίτης Γεώργιος Καψάνης σε εόρτιο κείμενό του για τα Χριστούγεννα,  το έτος 2004.

Το μυστήριο της Γέννησης του Χριστού πρέπει Ορθοδόξως να το κατανοούμε. Τα διανοήματα που δεν στηρίζονται στην Πατερική μας Παράδοση, δεν έχουν θέση στην Εκκλησία μας.  «Εις την Γέννησιν του Χριστού μας εδόθη η αποκάλυψις και το νόημα τόσον του μυστηρίου του ανθρώπου όσον και του μυστηρίου του ουρανού και της γης», λέγει ο Αγιος Ιουστίνος Πόποβιτς.

Σχολιάζοντας ο Όσιος Παΐσιος αυτό που αναφέρεται στην Υμνογραφία της Εκκλησίας μας, ‘’χαίρουσα ομού και δακρύουσα’’ και το ‘’επιδώσω σοι μαζόν, τω τα σύμπαντα τρέφοντι, ή υμνήσω σε, Υιόν και Θεόν μου;’’, ανέφερε πως ‘’αυτά είναι τα μυστήρια του Θεού, η πολύ μεγάλη συγκατάβαση του Θεού, την οποία εμείς δεν μπορούμε να συλλάβουμε’’.

Η Υμνογραφία της Εκκλησίας είναι γεμάτη από τον πλούτο της Παράδοσης μας, για τη μεγάλη αυτή εορτή της Γέννησης του Χριστού.  ‘’Μυστήριον ξένον ορώ και παράδοξον’’.  «Θεός εφανερώθη εν σαρκί».   «Ώφθη επι γης ως άνθρωπος δι’ ημάς», ‘’...μυστήριον εκδιηγούμενοι, το μεσότοιχον του φραγμού διαλέλυται, η φλογίνη ρομφαία τα νώτα δίδωσι, και τα Χερουβίμ παραχωρεί του ξύλου της ζωής, καγώ τουπαραδείσου της τρυφής μεταλαμβάνω, ου προεξεβλήθην δια της παρακοής.  Η γαρ απαράλλακτος εικών του Πατρός, ο χαρακτήρ της αϊδιότητος αυτού, μορφήν δούλου λαμβάνει, εξ απειρογάμου Μητρός προελθών, ου τροπήν υπομείνας∙ ό γαρ ήν διέμεινε, Θεός ων αληθινός∙ και ό ουκ ην προσέλαβεν, άνθρωπος γενόμενος δια φιλανθρωπίαν».

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος αναφέρει «Σήμερον αι εκκλησίαι των Ορθοδόξων καθάπερ λειμώνες ρόδων και κρίνων και ίων την πνευματικήν αυτών ευωδίαν τω Θεώ αναπέμπουσιν.  Αι δε των αιρετικών παρασυνάξεις, καθάπερ σκοτεινόχροα άνθη, αντί ευωδίας δυσωδίαν οι άθλιοι πνέουσιν.  Σήμερον ο Θεός Λόγος δι’ ημάς άνθρωπος εγένετο, και ο θνητός άνθρωπος κατά χάριν γεγένηται» (Εις την Χριστού Γέννησιν λόγος).

«Συνεορτάζουμε με όλους τους εν Χριστώ Ορθοδόξους αδελφούς μας, τα μέλη τα τίμια του Σώματος του Χριστού, τις εορτές της Θείας Ενανθρωπήσεως», έγραφε το χριστουγεννιάτικο μήνυμα του Αρχιμανδρίτη Γεώργιου Καψάνη (Χριστούγεννα 1976). 

Χριστός ετέχθη.  Ώφθη επι γης ως άνθρωπος δι’ ημάς».

πηγή