Δεν σκέφτονται όλοι οι άνθρωποι με τον ίδιο τρόπο. Υπάρχουν πολλές "ποιότητες απιστίας", και ομοίως, πολλά "είδη πίστης" στον Θεό, ή σε κάποιο θεό. Αυτές τις διαφορές θα παρουσιάσουμε στο παρόν άρθρο, πάντοτε σε σχέση με το θέμα του πως βλέπει η κάθε ομάδα την ύπαρξή του Θεού.
Αν και δεν υπάρχουν "στεγανά" στις ιδεολογίες των ανθρώπων, θα επιχειρηθεί εδώ να δοθεί μια κατάταξη των διαφόρων ιδεολογιών, περί της αποδοχής ή όχι θεού. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και ενδιάμεσες καταστάσεις. Ούτε σημαίνει ότι είναι σταθερός ο προσανατολισμός κάποιου. Ο ίδιος άνθρωπος μπορεί σε κάποιο χρονικό διάστημα να μεταβάλλει τις απόψεις του, και να διανύσει όλες αυτές τις ποιότητες πίστης ή απιστίας, από το ένα άκρο ως το άλλο!
Επιγραμματικά, υπάρχουν τρεις διακριτές κατηγορίες:
1. Οι θεϊστές
2. Οι αγνωστικιστές
3.Οι αθεϊστές
Όμως και οι παραπάνω κατηγορίες, χωρίζονται σε αρκετές υποκατηγορίες, οι οποίες βρίσκονται κοντύτερα προς το ένα ή το άλλο άκρο. Θα δούμε στη συνέχεια τις υποκατηγορίες αυτές, και θα τις σχολιάσουμε σχετικά με τη συνέπεια που περιέχει η κάθε μία από αυτές.
1. Οι θεϊστές
Οι θεϊστές, χωρίζονται σε δύο βασικές ομάδες ως προς το ζήτημα της αποδειξιμότητας του Θεού:
α. Σε αυτούς που πιστεύουν ότι ο Θεός δεν μπορεί να αποδειχθεί, παρά μόνο αποκαλύπτεται, και
β. Σε αυτούς που πιστεύουν ότι μπορούν να αποδείξουν την ύπαρξη του Θεού.
Από τις δύο αυτές ομάδες, η πρώτη ομάδα είναι συνεπής προς την πίστη, αλλά και προς τα γεγονότα. Αναγνωρίζει ότι ο Θεός ως ελεύθερο πρόσωπο, δεν είναι δυνατόν να "ανακαλυφθεί", παρά μόνο να "αποκαλυφθεί" όταν και όποτε Εκείνος το θελήσει. Αυτή η θέση, τους βγάζει από την υποχρέωση να αποδείξουν την ύπαρξη του Θεού, και απλώς παραδέχονται ότι πρόκειται για θέμα πίστης. Πιστεύουν στον Θεό, όχι επειδή μπορεί να αποδειχθεί με κάποια φυσική μέθοδο στον καθένα, αλλά επειδή είτε το βρίσκουν λογικότερο από το να μην πιστεύουν, είτε είχαν κάποια ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ εμπειρία γνωριμίας μαζί Του, είτε και τα δύο! Πιστεύουν ότι για λόγους σεβασμού της ελευθερίας του πλάσματός Του, ο Θεός ΠΟΤΕ δεν αποδεικνύει την ύπαρξή Του πέραν πάσης αμφιβολίας στο πλάσμα Του, ώστε να του δώσει τη δυνατότητα να απορρίψει την ύπαρξή Του, αν αυτή είναι η προαίρεση της καρδιάς του. Η πρώτη αυτή ομάδα των ανθρώπων, είναι η μόνη συνεπής ομάδα του θεϊσμού.
Η δεύτερη ομάδα, δεν είναι συνεπής. Και ο λόγος είναι, ότι ενώ δεν είναι δυνατόν να αποδειχθεί η ύπαρξη του Θεού πέραν πάσης αμφιβολίας, νομίζουν ότι μπορούν να το αποδείξουν. Βεβαίως παρουσιάζουν πλήθος σοβαρών ενδείξεων για την ύπαρξή Του, δείχνουν ότι είναι η λογικότερη θέση, όμως ΠΟΤΕ δεν μπορούν αυτό να το αποδείξουν. Άλλο είναι οι ενδείξεις, άλλο οι ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ.
Αν θα το αποδείκνυαν άλλωστε, αυτό αφ' ενός θα στερούσε από τον Θεό την ελευθερία να αυτοκαθορίζει την αποκάλυψή Του, αφ' ετέρου, θα στερούσε την ελευθερία των απίστων να τον απορρίψουν! Η δεύτερη αυτή ομάδα μάλιστα, (αν τα μέλη της θεωρούν τους εαυτούς τους Χριστιανούς), αυτοαναιρεί την ίδια την έννοια της πίστεως, γιατί και κατά την Αγία Γραφή: "Εστί δε πίστις ελπιζομένων υπόστασις, πραγμάτων έλεγχος ου βλεπομένων" (Εβραίους 11/ια΄1). Αν νομίζουν ότι θεωρείται "πίστη" αυτό που λαμβάνεται με τις αισθήσεις, δηλαδή τα "βλεπόμενα", απατούν τους εαυτούς τους ότι είναι πιστοί! Σύμφωνα και με τα λόγια τού Χριστού προς τον Θωμά: "ότι εώρακάς με, πεπίστευκας· μακάριοι οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες" (Ιωάννης 20/κ΄29). Εάν ο άνθρωπος πιστεύει επειδή είδε, τότε η πίστη του εξαναγκάστηκε! Τότε δεν έχει εκφράσει έμπρακτα την καλοπροαίρετη διάθεση της καρδιάς του!
Αυτή η ομάδα, αυτοακυρώνει αφ' ενός την πίστη την οποία επικαλείται, εκτίθεται αφ' ετέρου, αποτυγχάνοντας να αποδείξει αυτό που υποτίθεται ότι μπορεί να αποδείξει.
2. Οι αγνωστικιστές
Σύμφωνα με την Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα, η λέξη Αγνωστικισμός λέχθηκε δημόσια για πρώτη φορά το 1869 σε μια συνεδρίαση της μεταφυσικής κοινωνίας στο Λονδίνο από τον Sir Thomas H. Huxley, έναν Βρετανό βιολόγο και πρωτοπόρο της Δαρβίνιας θεωρίας της εξέλιξης. Δημιούργησε τον όρο ως κατάλληλη ετικέτα για τη θέση του. "Μπήκε στο κεφάλι μου ως αντιθετικός όρος στους Γνωστικούς της ιστορίας των εκκλησιών που δήλωναν φανερά πως ξέρουν τόσο μεγάλο μέρος για τα ίδια τα πράγματα των οποίων ήμουν ανίδεος." Όρισε ως: "Αγνωστικιστή", αυτόν που δεν δέχεται ούτε τον θεϊσμό, ούτε τον αθεϊσμό, θεωρώντας τους ακραίους, και που πιστεύει ότι το ερώτημα για το αν υπάρχει κάποια ανώτερη, πέρα και πάνω από την Φύση δύναμη, παραμένει άνευ απάντησης, και ότι δεν είναι δυνατόν να το γνωρίσουμε. Μάλιστα ορισμένοι Αγνωστικιστές, υποστηρίζουν ότι ούτε θα μπορέσουμε ποτέ να μάθουμε αν υπάρχει Θεός. Η λέξη αγνωστικιστής προέρχεται από το Ελληνικό στερητικό "α", και "γνώσις".
Υπάρχουν δύο ειδών Αγνωστικιστές:
α. Οι Εμπειρικοί Αγνωστικιστές, είναι αυτοί που δεν αποκλείουν κάποια στιγμή να βρεθούν αποδείξεις για τον Θεό, και
β. Οι Απόλυτοι Αγνωστικιστές, είναι αυτοί που πιστεύουν ότι ΠΟΤΕ δεν θα μπορέσουν να βρεθούν αποδείξεις για τον Θεό.
Η πρώτη ομάδα, (αν και η δεύτερη έχει δίκιο, ότι "ποτέ δεν είναι δυνατόν να αποδειχθεί ο Θεός"), είναι συνεπής με αυτό που πρεσβεύει. Όμως είναι λάθος το ενδεχόμενο για "αποδείξεις" περί Θεού.
Η δεύτερη ομάδα, αν και έχει δίκιο, είναι ασυνεπής προς τον αγνωστικισμό της! Γιατί εφόσον δεν δέχονται τις θεϊστικές λογικεύσεις, δεν είναι δυνατόν δια τού αγνωστικισμού να καταλήξουν σε ένα τέτοιο συμπέρασμα. Το συμπέρασμα λοιπόν ότι "ποτέ δεν θα μπορέσουμε να βρούμε αποδείξεις για τον Θεό", αποτελεί ΔΟΓΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ, κάτι που καθιστά τη θέση τους "θρησκευτική".
Παρατηρούμε λοιπόν, ότι και οι δύο μορφές Αγνωστικισμού, πάσχουν από κάποια μικρή αντιφατικότητα. Παρ' όλα αυτά, είναι θα λέγαμε συνεπέστεροι από τους Αθεϊστές.
3. Οι Αθεϊστές
Ο Αθεϊσμός, είναι πολύ πιο μπερδεμένος από τις ανωτέρω θέσεις. Και οι λόγοι είναι συνήθως δύο:
Ο πρώτος λόγος είναι ότι συνήθως οι αθεϊστές είναι άνθρωποι αμόρφωτοι και ημιμαθείς, που νομίζουν ότι τα ξέρουν όλα. Έτσι μπερδεύουν τις έννοιες, και ενώ μερικές φορές δεν είναι αθεϊστές, οι ίδιοι λένε ότι είναι... "αθεϊστές"!
Ο δεύτερος λόγος είναι, ότι όσοι έχουν διαβάσει λίγο περισσότερο, αντιλαμβάνονται τα αδιέξοδα στα οποία τους οδηγεί η αθεϊστική τους θρησκεία, και καταφεύγουν σε διάφορες υπεκφυγές και επινοήσεις, για να "κουκουλώσουν" τις αντιφάσεις τους.
Έτσι, εμφανίζονται ΤΡΕΙΣ ομάδες "αθεϊστών", που στην πραγματικότητα είναι ΜΟΝΟ ΔΥΟ, αλλά παρουσιάζονται ως τρεις, για τους παραπάνω λόγους. Θα τις κατονομάσουμε στη συνέχεια, και θα τις αναλύσουμε περιληπτικά, δείχνοντας την αμάθεια και το δόλο της τελευταίας αυτής αθεϊστικής ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ. Κατά δικό τους διαχωρισμό λοιπόν, οι άθεοι χρησιμοποιούν τρία (γνωστά σ' εμάς) ονόματα ομάδων:
1. Ασθενής Αθεϊσμός.
2. Ισχυρός Αθεϊσμός.
3. Αντιθεϊσμός.
Ο Ασθενής Αθεϊσμός, στην πραγματικότητα είναι ΑΝΥΠΑΡΚΤΟΣ εντός της Αθεϊστικής θρησκείας. Πρεσβεύει ότι "δεν πιστεύει στον Θεό εφόσον δεν έχει στοιχεία, αλλά δεν αποκλείει την ύπαρξή Του". Όμως αυτό δεν είναι αθεϊσμός, αλλά ΑΓΝΩΣΤΙΚΙΣΜΟΣ. Και ονομάζεται "αθεϊσμός", λόγω αγνοίας αυτών που τον πρεσβεύουν!
Απομένουν λοιπόν οι δύο άλλες ομάδες, οι οποίες είναι πραγματικές:
Ο Ισχυρός Αθεϊσμός, είναι αυτός που διατυπώνει ΔΟΓΜΑΤΙΚΑ, ότι "Δεν υπάρχει Θεός (ή θεοί)", αποκλείοντας οριστικά αυτό το ενδεχόμενο.
Η δογματική αυτή διατύπωση, φέρνει τον αθεϊστή στη δυσάρεστη θέση, να ανήκει σε ΘΡΗΣΚΕΙΑ!!! Ο άνθρωπος αυτός, παραθεωρεί όλες τις μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων που γνώρισαν προσωπικά τον Θεό, κλείνει τα μάτια στις ενδείξεις που τον περιτριγυρίζουν για τον Θεό, και η κακή προαίρεση της καρδιάς του, δεν του αφήνει το παραμικρό περιθώριο να δεχθεί την πραγματικότητα της ύπαρξης κάποιου Θεού. Πρόκειται για μια θρησκεία απωλείας, που κλείνει στον άνθρωπο την πόρτα τής Χάρης τού Θεού, και τον αφήνει μόνο σε μια ζωή χωρίς αληθινό νόημα.
Οι αθεϊστές, για να ξεφύγουν από αυτή την αντίφαση, λένε: "Εμείς δεν λέμε ότι πιστεύουμε σε κάτι. Λέμε ότι ΔΕΝ πιστεύουμε. Άρα είναι παράλογο να μας ονομάζει κάποιος θρησκεία". Όμως η ουσία του θέματος, δεν βρίσκεται στη διατύπωση. Βρίσκεται στο ότι ΔΟΓΜΑΤΙΖΟΥΝ χωρίς αποδείξεις. Και μάλιστα πολύ περισσότερο, όταν οι ίδιοι επικαλούνται την έλλειψη αποδείξεων για να δεχθούν τον Θεό! Πώς βλέπουν την έλλειψη αποδείξεων για την ύπαρξη τού Θεού, αλλά δεν τη βλέπουν όταν πρόκειται για την ανυπαρξία Του; Πώς μετράνε με δύο μέτρα και δύο σταθμά;
Δεν λέμε ότι πρέπει να πιστέψουν. Αλλά η ΔΟΓΜΑΤΙΚΗ τους πεποίθηση ότι "θεός δεν υπάρχει", και μάλιστα χωρίς αποδείξεις, τους κάνει άλλη μία ΘΡΗΣΚΕΙΑ. Δεν είναι «απουσία πίστης». Είναι: «δογματική διατύπωση θέσης» ότι «δεν υπάρχει Θεός». Δεν αφήνει το ενδεχόμενο να υπάρχει. Το δογματίζει, χωρίς αποδείξεις! Όποιος δογματίζει, θρησκεύει. Είτε δογματίζει θετικά, (Υπάρχει Θεός), είτε δογματίζει αρνητικά (Δεν υπάρχει Θεός).
Θα μπορούσαν να πουν: "Δεν πιστεύω ότι υπάρχει Θεός ελλείψει αποδείξεων, αλλά δεν το αποκλείω". Τότε φυσικά δεν θα ήταν "αθεϊστές", αλλά Αγνωστικιστές. Θα ήταν όμως συνεπέστεροι. Ως Αθεϊστές όμως είναι εντελώς αντιφατικοί, και αποτελούν πράγματι ΘΡΗΣΚΕΙΑ.
Τα παραπάνω όμως, δημιούργησαν την τρίτη αθεϊστική ομάδα, τών Αντιθεϊστών. Μόνο που αυτή είναι η ομάδα για την οποία μιλούσαμε πιο πάνω, και τους ονομάζουν έτσι, κάποιοι πιο καινούργιοι αθεϊστές, για να πουν ότι δήθεν: "αυτοί είναι οι κανονικοί αθεϊστές". Όμως όπως θα δείξουμε, πρόκειται περί τσαρλατάνων.
Ενήμεροι μερικοί πιο διαβασμένοι αθεϊστές, για τις αντιφάσεις της θρησκείας τους, προχωρούν σε μια ΣΟΦΙΣΤΕΙΑ, με σκοπό να ξεφύγουν από τις αντιφάσεις στις οποίες τους οδηγεί το παράλογο δόγμα της "ανυπαρξίας τού Θεού". Και το σκεπτικό τους είναι το εξής: "Αν παρουσιάσουμε το θέμα περί Θεού ως κάτι χωρίς νόημα, δεν χρειάζεται να απολογηθούμε για την έλλειψη αποδείξεών μας!". Έτσι, προχώρησαν στην εξής επιχειρηματολογία:
Ξεκινούν πρώτα, δίνοντας έναν εσφαλμένο ορισμό περί Θεού. Λένε: "Θεϊστής είναι αυτός που πιστεύει σε κάποια απροσδιόριστη ανωτέρα, συνήθως δημιουργό, δύναμη που την αποκαλεί Θεό, ή σε κάποιο αόριστο και απροσδιόριστο Θεό, συνήθως δημιουργό, που τον αποκαλεί ανωτέρα δύναμη." Και αυτόν τον ορισμό τον δίνουν, επειδή τους βολεύει, για να παρουσιάζουν τον Θεό ως κάτι "αόριστο", "απροσδιόριστο", ή "ανωτέρα δύναμη". Τους βολεύει επειδή η ΨΕΥΔΗΣ ΑΟΡΙΣΤΙΑ αυτή, είναι απαραίτητη για τη συνέχεια τής σοφιστείας που δημιούργησαν.
Στον 20ό αιώνα, σύμφωνα με τον Ludwig Wittgenstein στην Αναλυτική Φιλοσοφία και τη Γλωσσανάλυση, ο ορισμός του αθεϊσμού έλαβε την εξής τεχνητή και παράλογη μορφή:
Κατά τον αθεϊστή αυτόν, και όσους άλλους αθεϊστές με μειωμένη αντίληψη τον ακολουθούν, "Η έννοια του «θεού» και όλες οι έννοιες που παράγονται από αυτήν είναι ψευδοέννοιες και ως εκ τούτου κάθε συζήτηση περί αυτών είναι στερημένη νοήματος και δεν οδηγεί σε κανένα συμπέρασμα. Άρα έχουμε να κάνουμε με ανόητη συζήτηση".
Με τον τρόπο αυτό, προσπαθεί να ΥΠΕΚΦΥΓΕΙ από τις αντιφάσεις που δημιουργεί στη θρησκεία τού αθεϊσμού η δογματική απόρριψη ύπαρξης τού Θεού. "Γιατί, αν δεν έχει περιεχόμενο η λέξη: "θεός", αν είναι "ψευδοέννοια", τότε δεν είμαστε υποχρεωμένοι να τη συζητήσουμε", υποστηρίζει.
Με άλλα λόγια, οι θέσεις αυτές, όχι μόνο δεν λύνουν τον παραλογισμό τού αθεϊσμού, αλλά αντιθέτως, κηρύσσουν γενική υποχώρηση από κάθε συζήτηση. Αποφεύγουν έτσι κάθε συζήτηση, ώστε να μη βρεθούν στην αντιφατική θέση να φανούν ασυνεπείς! Αν μη τι άλλο, αυτή η στάση από μέρους τους δείχνει επίγνωση τής αντιφατικότητάς τους, και ΥΣΤΕΡΟΒΟΥΛΙΑ. Μάλιστα ο συγγραφέας αυτός, θεωρεί ότι "η θέση αυτή είναι η μόνη άτρωτη". Με άλλα λόγια, παραδέχεται έτσι τα προβλήματα τής αθεϊστικής θέσης, και η μόνη άτρωτη θέση, είναι η άρνηση συζήτησης περί Θεού!!!
Έτσι, οι οπαδοί αυτής της θέσεως, ονομάζουν τους εαυτούς τους: "αθεϊστές", και εκείνους που δέχονται συζήτηση περί Θεού, τους ονομάζουν: "αντιθεϊστές"! Με το σκεπτικό, ότι "εφόσον συζητούν περί Θεού, είναι σαν να αποδέχονται ότι αυτή η έννοια έχει κάποιο περιεχόμενο, και την αντιστρατεύονται".
Τώρα που δείξαμε την υστεροβουλία αυτής τής νέας αθεϊστικής θεωρίας, θα προχωρήσουμε εν συντομία, να δείξουμε ότι στην πραγματικότητα, είναι ακόμα πιο σκοτισμένοι από τους άλλους αθεϊστές, (και ας τους ονομάζουν αντιθεϊστές).
Πρώτα - πρώτα, η νέα αυτή θεωρία τους, πάσχει στο ότι παρουσιάζουν τον Θεό ως κάτι: "αόριστο", "απροσδιόριστο", και "ανωτέρα δύναμη". Και ενώ αυτό είναι αλήθεια για πλήθος θρησκειών, δεν είναι αλήθεια για τη Χριστιανική πίστη. Όμως δεν τολμούν να κάνουν αυτό το διαχωρισμό, παρά βάζουν τη Χριστιανική πίστη ανάμεσα σε άλλες συγκεχυμένες θεϊστικές θεωρίες, γιατί έτσι τους συμφέρει!
Στη Χριστιανική πίστη δεν έχουμε έναν Θεό αόριστο, αλλά η λέξη: "Θεός", είναι μια καλά διατυπωμένη έννοια, με πλήρες και σαφώς συγκεκριμένο περιεχόμενο. Πρόκειται μάλιστα για σαφέστατο ιστορικό πρόσωπο, για τον Ιησού Χριστό! Μαρτυρημένος επαρκώς από αυτόπτες μάρτυρες, και από προφητείες, τόσο στο παρελθόν, όσο και σήμερα. Σαφέστατα η Χριστιανική πίστη, δογματίζει ότι το πρόσωπο αυτό, ήταν η ενσάρκωση τού "Θεού τού αοράτου", τον οποίο σαφέστατα πάλι κατονομάζει ως "παντοδύναμο", "πανταχού παρόντα", "δημιουργό τού σύμπαντος", "άχρονο", και "απεριχώρητο". Σαφέστατη ύπαρξη, με σαφέστατες ιδιότητες. Πώς λοιπόν λένε ότι είναι κάτι αόριστο;
Η Χριστιανική πίστη, δίνοντας στη λέξη: "θεός" συγκεκριμένο περιεχόμενο, στερεί από τους κομπογιαννίτες αυτούς το επιχείρημα τής αοριστίας, και τους σύρει ξανά πίσω στο στίβο τής αντιπαράθεσης επιχειρημάτων, από την οποία αντιπαράθεση σπεύδουν να ξεφύγουν τρέχοντας!
Η Χριστιανική πίστη, αποτελεί τη μόνο συνεπή θεϊστική θέση. Έχει για τον Θεό συγκεκριμένα δόγματα, συγκεκριμένες μαρτυρίες, συγκεκριμένη μέθοδο γνωριμίας μαζί Του. Έχει μια πλήρη και συνεπή διατύπωση για το κάθε τι σχετικά με Αυτόν, ο οποίος ο Ίδιος αποκαλύφθηκε στους Χριστιανούς. Γι' αυτό κανείς, όσο πονηρά και αν φερθεί, όσο λογικά και αν προσπαθήσει να συζητήσει, ΠΟΤΕ δεν θα μπορέσει να αποδείξει πως η Χριστιανική αλήθεια για τον Θεό είναι εσφαλμένη.
N. M.