Ομιλία περί μνήμης θανάτου

 

Αρχιμ.   Εφραίμ Καθηγουμένου Ι. Μονής Φιλοθέου

Όταν είχε πρωτοδημιουργηθεί η αδελφότης μας στη Νέα Σκήτη, συνέβη ένα γεγονός με κάποιον γέροντα της σκήτης, και τρομακτικό και ωφέλιμο. Οι παλαιοί πατέρες βέβαια το θυμούνται.

Αυτός ο γέροντας ήταν άρρωστος από την καρδιά του, άλλα ο πειρασμός «έβαζε το πόδι του» και δεν τον είχε αφήσει να εξομολογηθεί ορισμένα σφάλματα, που είχαν σχέση με την κοσμική του ζωή, όταν ήταν ακόμη λαϊκός. Όταν βάρυνε και κατάλαβε ότι πλησιάζει ο καιρός για να φύγει, με ξανακάλεσε με τον αδελφό του, που ήταν και αυτός μοναχός. Ο αδελφός του μου είπε ότι ο άρρωστος ανυπομονεί και να πάω να τον τονώσω, μήπως χάσει την ψυχή του.

Απόρησα βέβαια, που μου είπε ότι έχασε την υπομονή του, γιατί ξέρω ότι οι μοναχοί είναι κάπως υπομονετικοί στους πειρασμούς, στην ασθένεια κ.λ.π. Ξεκινήσαμε για το κελλί του.

Όταν αντίκρισα αυτόν τον Γέροντα είδα ότι δεν ανυπομονούσε, αλλά ότι τον είχαν περικυκλώσει οι δαίμονες. Αφού μείναμε οι δυο μας με τον ασθενή, τον ρώτησα αν τον πλησίασαν πονηρά πνεύματα. Απάντησε καταφατικά. Ήταν εξαγριωμένος, κοίταζε δεξιά-αριστερά και προσπαθούσε να πάρει προφυλακτικά μέτρα σαν να προσπαθούσαν να τον δαγκώσουν σκυλιά λυσσασμένα.

Τόνωσα τη φωνή μου, για να αποσπάσω την προσοχή του από τους δαίμονες και τον ρώτησα τι του έλεγαν τα δαιμόνια. «Ου...! τι μου λένε..., δεν λέγεται». «Όχι, όχι! Για πρόσεξε καλά, του είπα, γιατί αυτά γνωρίζουν καλύτερα τα δικά μας αμαρτήματα απ' όσο τα ενθυμούμεθα εμείς». Οι δαίμονες τον κατηγορούσαν για διάφορα σφάλματα, που κατά το πλείστον δεν τα είχε εξομολογηθεί και του τα θεάτριζαν, για να τον απελπίσουν. Μου τα έλεγε κι εγώ του τα έπαιρνα ελπίζοντας ότι ο Θεός θα κάμει το έλεος Του και σ' αυτόν τον άνθρωπο σ' αυτή τη δύσκολη ώρα που βρέθηκε.

Επειδή έβλεπα όμως ότι εξακολουθούσε να είναι ανήσυχος, απελπισμένος, εξαγριωμένος, του ζήτησα να φύγω λίγο από κοντά του, για να ζητήσω από τους πατέρες της αδελφότητος να του κάνουν κομποσχοίνι. «Όχι πνευματικέ, μου λέει, κάθισε δίπλα μου». Με παρακαλούσε με αγωνία. Τον έπεισα και απομακρύνθηκα 2-3 λεπτά από κοντά του, για να ζητήσω την προσευχή των πατέρων. Όταν επέστρεψα, τον βρήκα ειρηνικό. Οι δαίμονες, όπως μου είπε, ήταν εκεί, αλλά σιωπούσαν.

Το βράδυ, στην κατ' ιδίαν αγρυπνία, ένιωσα ότι όλα εκείνα τα δαιμόνια που ήταν στο γέροντα ήλθαν μέσα στο δικό μου κελλί και μου δημιουργούσαν ανησυχία, φασαρία. Στα χρονικά μου για πρώτη φορά γνώρισα τόσα δαιμόνια, τόσο κοντά, τόσο αισθητά να με πολεμούν. Άναψα τη λάμπα να διαβάσω, αλλά πού να διαβάσω! Δεξιά-αριστερά δαιμόνια! Δεν φοβήθηκα καθόλου. Ήξερα ότι ήθελαν να με φοβίσουν, για να μην ξαναπάω στο γέροντα, αλλά εγώ τους απάντησα: «Εσείς τη δουλειά σας κι εγώ τη δική μου δουλειά». Έπειτα, στη θεία Λειτουργία, δεν παρουσιάστηκαν καθόλου.

Μετά το πέρας της θείας Λειτουργίας ξαναπήγα στον άρρωστο, για να τον βοηθήσω με ευχέλαιο, εξομολόγηση και όλα τα απαραίτητα. Τον ρώτησα αν έκτος από τα δαιμόνια είναι εκεί και ο φύλακας άγγελος του. Απάντησε καταφατικά και επίσης ότι περιμένει ανωτέρα διαταγή για να τον «πάρει». «Καλά, του είπα, τον δικό σου άγγελο τον βλέπεις, τους δικούς μας (γιατί ήμουν μαζί με έναν άλλο πνευματικό) δεν τους βλέπεις;» «Τους βλέπω, απάντησε, και μάλιστα οι δικοί σας άγγελοι φέρουν σαν στέμμα στο κεφάλι και κάτι άλλο περισσότερο» (που φανερώνει ότι οι άγγελοι που φυλάγουν τους πνευματικούς έχουν κάτι ιδιαίτερο επάνω τους). Στη συνέχεια μου είπε ότι την Δευτέρα (ήταν Παρασκευή) θα γίνει πανήγυρις (εννοούσε την κηδεία του) και ότι θα παρευρεθούν και κάποια πρόσωπα που έλειπαν εκείνες τις μέρες, πράγμα που έγινε.

Στα τελευταία του οι δαίμονες, επειδή είδαν ότι έχασαν αυτοί, λόγω του ότι ο γέροντας εξομολογήθηκε τις αμαρτίες του, εξαγριώθηκαν και θέλησαν να τον υποσκελίσουν σε κάτι σοβαρό, ώστε να χάσει την ψυχή του. Τη νύχτα της προπαραμονής του θανάτου του έστειλα τον π. Ιωσήφ, να του συμπαρασταθούν να του κάνουν κομποσχοίνι και να τον ξενυχτίσουν.

Όταν πήγα το πρωί, μου είπε ότι κατά την διάρκεια της νύχτας, παρά λίγο να χάσει την ψυχή του εξ αιτίας της πονηρίας των δαιμόνων. Του έδειχναν δηλ. ένα σταμνί γεμάτο με νερό, που ήταν εκεί δίπλα, και του έλεγαν πως, αν το πιει όλο, θα γίνει καλά. Ο γέροντας κατάλαβε πως, αν το έκανε αυτό, θα έσκαζε, αλλά τον νίκησε ο λογισμός να το κάμει, για να τελειώσει το βάσανό του. Ζήτησε το σταμνί από έναν πατέρα, αλλά επενέβη άλλος και είπε πως αν το κάμει αυτό θα πεθάνει. Έτσι ξέφυγε κι απ' αυτή την παγίδα των δαιμόνων.

Μετά την Θεία Λειτουργία της Κυριακής τον βρήκα να κάθεται ειρηνικός σε μια πολυθρονίτσα. «Είμαι πολύ καλά, πνευματικέ μου, μου είπε, ο θεός να σε ξεπληρώσει το καλό που μου έκαμες». Έφυγα, για να ξεκουραστώ λίγο μετά την ολονύκτιο αγρυπνία και με την προοπτική να επιστρέψω ξανά στον ετοιμοθάνατο. Όταν ξύπνησα, έμαθα ότι προ μισής ώρας χτύπησαν οι καμπάνες. Πράγματι ο γέροντας είχε τελειώσει.

Αυτή η περίπτωση φανερώνει άνθρωπο που δεν ήταν προετοιμασμένος για την έξοδό του. Τώρα θα σας πω και την περίπτωση του προετοιμασμένου πνευματικού άνθρωπου, για να δούμε τη διαφορά μεταξύ τους.

Αυτός ο καλώς προετοιμασμένος άνθρωπος είναι ο Γέροντας μου. Όταν καθόταν για να προσευχηθεί, πρώτα σκεπτόταν πως πέρασε την ημέρα, ποιο πάθος τον ενοχλεί, ποια αδυναμία ζει και έπαιρνε νέα απόφαση, για να τα καταπολεμήσει να σβήσουν. Αυτή η προεργασία γινόταν κάθε νύχτα στην προσευχή του Γέροντα και τον είχε ετοιμάσει ανθρωπίνως, θα μπορούσα να πω, τέλεια, ώστε να αντιμετωπίσει το θάνατο. «Παιδί μου, πώς θα περάσω το γεφύρι του θανάτου», μου  έλεγε. «Από κει και πέρα με τη χάρη του Θεού είναι όλα τακτοποιημένα».

Το ότι ήταν πολύ καλά προετοιμασμένος το έδειξαν οι προθανάτιες καταστάσεις. Μια απ' αυτές τις καταστάσεις ήταν ότι έκλαιγε από πολύ αγάπη προς το Χριστό και την Παναγία μας. Δεν είχε κανέναν έλεγχο στη συνείδησή του. Περίμενε το θάνατο σαν μια πανήγυρη, σαν μια λύτρωση από την πίεση έδώ του κόσμου, ανυπομονούσε να δει το Θείο Πρόσωπο και να απολαύσει και να χορτάσει το κάλλος Του, να μπει μέσα στο αγγελικό τάγμα, το όποιο συνεχώς το εζούσε. Και λίγο πριν το θάνατό του στενοχωριόταν που δεν έφευγε, ενώ η πληροφορία από Θεού ήταν τέλεια και θετική και η απόφαση παρμένη. «Τώρα, Γέροντα, του είπα εγώ, εμείς θα κάνουμε κομποσχοίνι και εσείς θα φύγετε». Πράγματι σε ένα εικοσάλεπτο της ώρας, εκεί που ο Γέροντας μιλούσε στους πατέρες κοίταξε προς τον ουρανό, είδε κάτι που αυτός μόνο το είδε και δεν μπόρεσε να μας το πει, έκλινε το κεφάλι, έκλεισε τα μάτια και λέγοντας το «φεύγω, αναχωρώ, ευλογείτε, όλα τελείωσαν» δέχθηκε τον ύπνο του μακαρίου άνθρωπου.

Για τη μνήμη του θανάτου ο Γέροντας μας έκαμνε πολλές διδασκαλίες πολλλά παραδείγματα και ιστορικά από διαφόρους ανθρώπους και έτσι μας την είχε εμφυτεύσει πολύ βαθειά στην ψυχή μας. Με το που ξυπνούσαμε ηλιοβασίλευμα, για να ξεκινήσουμε την αγρυπνία, νιώθαμε αυτή τη μνήμη να μας προκαταλαμβάνει και να μας προδιαθέτει, ώστε να δοθούμε στην προσευχή με κατάνυξη περισυλλογή, με πένθος, για να βρούμε λίγο την Χάρη του Θεού.

Πράγματι αυτή η ώρα του θανάτου είναι η πιο δύσκολη ώρα του κάθε ανθρώπου. Αυτή την ώρα πλησιάζουν οι δαίμονες, έχουν στα χέρια τους διάφορα χαρτιά με γραμμένα τα διάφορα αμαρτήματα λεπτομερώς, ακόμη και την ώρα, το πρόσωπο και το όνομα του προσώπου, με το οποίο κάναμε κάποια αμαρτία. Τα παρουσιάζουν, για να φοβίσουν τον άνθρωπο και να πουν ότι με τόσα πολλά αμαρτήματα δεν υπάρχει έλεος Θεού και σωτηρία, ο Άδης τον περιμένει, να χάσει  το θάρρος και την εμπιστοσύνη του στον Ουράνιο Πατέρα και να πιστεύση ότι θα του φερθεί σαν δήμιος, που ήλθε η ώρα να πάρει την εκδίκησή του. Η ψυχή συστέλλεται, μαζεύεται, χάνει το ηθικό της και, χωρίς να το θέλει, κάθεται και προσέχει τι  λένε οι δαίμονες.

Πρέπει να ‘ναι πολύ γενναία η ψυχή, να έχει πολύ μεγάλη μαρτυρία συνειδήσεως μέσα της, ότι είναι εντάξει, ότι όλα όσα λένε οι δαίμονες είναι ψέματα, κι αν δεν είναι ψέματα, ότι τα αμαρτήματα έχουν τακτοποιηθεί με την ειλικρινή εξομολόγηση.

Τον Αββά Αρσένιο, όταν πλησίαζε η ώρα να φύγει, τον είδαν οι μαθηταί του να κλαίει και απόρησαν. «Κι εσύ, Γέροντα, φοβείσαι τον θάνατο; Εμείς τι έχουμε να πούμε;» Κι ο μέγας στην αρετή και την προετοιμασία Αρσένιος απάντησε: «Παιδιά μου, αυτή την ώρα του θανάτου δεν τη λησμόνησα ποτέ και γι αυτό δεν αμέλησα ποτέ τα καθήκοντά μου» .

Η μνήμη αυτή του θανάτου είναι πάρα πολύ δυνατή, συνέχει τον άνθρωπο και τον κάνει προσεκτικό. Λεπτύνει τη συνείδηση και τη φέρνει στο σημείο να ελέγχει και τα παραμικρά αμαρτήματα και να ωθεί τον άνθρωπο να τα τακτοποιεί, για να ‘ναι εντάξει απέναντι του Θεού. Από στιγμή σε στιγμή δεν ξέρουμε τι θα μας συμβεί. Πόσο πρέπει να είμεθα έτοιμοι με μια προσεκτική ζωή!

Θα σάς πω ένα ακόμη γεγονός προετοιμασμένου και πάρα πολύ πετυχημένου άνθρωπου στην υπακοή. Όταν ο μακαριστός μου Γέροντας ήταν στην έρημο, πριν ακόμα εγώ πάω και μονάσω κοντά του, είχε έναν υποτακτικό (δυνάμει βέβαια, διότι ήταν σε κάποιον άλλον Γέροντα, αλλά τον δικό μου Γέροντα είχε πνευματικό οδηγό). Αυτός ο αδελφός ήταν νέος, γερός, εύρωστος, αλλά προσεβλήθη από φυματίωση και προχωρούσε προς το θάνατο. Ο Γέροντάς μου τον νουθετούσε πολύ και τον προετοίμαζε σαν ένας καλός γυμναστής για την ώρα τη δύσκολη του θανάτου. Όταν ο αδελφός πλησίαζε προς το τέλος του, ο Γέροντας του είπε, όταν θα φύγει από το σώμα και θα είναι με τον άγγελο του μαζί, πριν πάρει τον ανήφορο για πάνω, να περάσει από την καλύβα του να τον χαιρετήσει. «Να ‘ναι ευλογημένο, Γέροντα», απάντησε ο υποτακτικός. Αλλά ο Γέροντας, για να είναι σίγουρος, είπε στους αδελφούς της συνοδείας, όταν ξεψυχήσει ο μοναχός, να χτυπήσουν το καμπανάκι, για να ειδοποιηθεί. Σε λίγες μέρες, ενώ ο Γέροντας έκανε εργόχειρο κι ο γέρο-Αρσένιος ήταν απ' έξω, του είπε ο Γέροντας: «Αρσένιε, ο αδελφός Ιωαννίκιος πέθανε, εκοιμήθη και τώρα είναι εδώ, μας χαιρετάει και φεύγει». Σε λίγο χτύπησε το καμπανάκι, που ανήγγειλε το θάνατο του υποτακτικού.

Μια άλλη μοναχή του Γέροντος έξω στη Θεσσαλονίκη, όταν ήλθε η ώρα της, είδε τους δαίμονες που ήλθαν να την πάρουν. Γύριζε προς τα αριστερά και λέγοντας «γκιτ, γκιτ» (τουρκ. φύγε) έδιωχνε τους δαίμονες με ανοιχτά μάτια και μ' όλες της τις φρένες εκεί, και προς τα δεξιά έλεγε στον άγγελο «γκελ, γκελ» , δηλ. «έλα προς τα εδώ, έλα κοντά».

Με όλα αυτά που είπαμε γίνεται φανερό ότι οι δαίμονες κάνουν αυτή τη δουλειά στον άνθρωπο που πρόκειται να φύγει. Αυτά έγιναν εδώ, στον δικό μας τον καιρό. Τα παραδείγματα βέβαια των Αγίων Πατέρων γύρω από το θάνατο πάρα πολλά. Γι’ αυτό πρέπει να προετοιμαζόμεθα κι εμείς και στην προσευχή μας να παρακαλούμε τον Θεό να μας χαρίσει αυτή την αγία μνήμη του θανάτου να βρεθούμε έτοιμοι σ' αυτή τη δύσκολη στιγμή. Και δεν αρκεί μόνο το να βρεθούμε έτοιμοι σ' αυτή την ώρα, αλλά μετά την επιθανάτιο δοκιμασία ακολουθεί συνέχεια προς τα πάνω.

Πρόκειται να περάσουμε τα εναέρια τελώνια κατά τους Πατέρας. Εκεί πρόκειται να δώσουμε λογαριασμό στο κάθε τελώνιο, τι του χρωστάμε. Κι αν μεν βρεθεί ότι το χρέος μας, ο φόρος, τα τέλη που χρεωστούμε είναι το ένα κατόπιν του άλλου θα τα περνούμε, θα τα τελειώσουμε και θα φθάσουμε έπειτα στον Θείο Θρόνο. Εκεί θα προσκυνήσουμε τον Δεσπότη Χριστό και θα ακούσουμε τον τελευταίο λόγο, δηλαδή την απόφαση του Θεού, πού θα βρεθούμε πού θα κατοικήσουμε αιώνια. Πολλά ιστορικά από ανθρώπους που πέρασαν τα τελώνια μας λένε ότι η περίπτωση είναι πολύ δύσκολη. Μέγας φόβος καταλαμβάνει την ψυχή, γιατί οι δαίμονες ορμούν με αγριότητα μεγάλη, να την αρπάξουν από τα χέρια των αγγέλων. Η ψυχή συμμαζεύεται, αγκαλιάζει τους αγγέλους, τους κρατάει σφικτά φοβούμενη, μη την πάρουν οι δαίμονες και την κατεβάσουν στον Άδη. Όμως εκείνη την ώρα δεν βοηθούν οι άγγελοι, αλλά τα έργα του ανθρώπου. Εάν οι άγγελοι έχουν την «αβάντα» των καλών έργων, μάχονται ξεπερνούν την ψυχή από τα τελώνια. Όταν όμως πιασθεί η ψυχή ότι έσφαλε θανάσιμα, τότε αναγκαστικά την εγκαταλείπουν στα χέρια των δαιμόνων κι εκείνα με πολύ πάταγο την κατεβάζουν προς τα κάτω θριαμβευτικώς, ότι κέρδισαν μια και λύπησαν τον Πανάγαθο Θεό.

Τώρα θυμήθηκα κάτι που το είχα διαβάσει πριν πολλά χρόνια. Μια ψυχή ήταν αγιασμένη, στολισμένη με παρθενία και πνευματικότητα, με μια χαριτωμένη ζωή, και ένας άγιος άνθρωπος έβλεπε ότι την πήραν οι άγγελοι, δυο άγγελοι την ανέβαζαν ακώλυτα προς συνάντηση του Θεού. Στη συνέχεια έβλεπε ότι άγγελοι κατέβαιναν από τον ουρανό, που είχαν οδηγήσει άλλες ψυχές πιο πάνω, κι όταν συνάντησαν αυτή την ψυχή από τη χαρά τους που γλύτωσε από τα δαιμόνια κι ανέβαινε προς τον Θεό, την ησπάζοντο και η ψυχή επληρώνετο άρρητον ευωδία από τον ασπασμό και το πλησίασμα των αγγέλων. Οι άγγελοι επειδή πλησιάζουν το Θρόνο του Θεού, πηγαίνουν προς τον Παράδεισο, βρίσκονται μέσα στην Βασιλεία του Θεού, ευωδιάζονται από κάθε προσέγγιση τόπου στον άλλο κόσμο κι έχουν ποικιλία από ευωδίες επάνω τους. Από τον ασπασμό αυτόν η ψυχή εκείνη πληρώθηκε από την ευωδία των αγγέλων και την μακάριζε ο άγιος καθώς ανέβαινε προς τα πάνω.

Δεν ξέρουμε τη στιγμή και την ώρα, που θα μας καλέσει ο Θεός. Γι’ αυτό να έχουμε προσεκτική ζωή. Σαν μοναχοί να προσπαθούμε ολοένα και να καλυτερεύουμε την ψυχική μας κατάσταση, να μην αδιαφορούμε, να μην παίρνουμε τα πράγματα ρηχά, να κοιτάμε τον σκοπό μας. Γιατί, ναι μεν, εμείς έτσι εδώ  τα λογαριάζουμε. Να όμως που θα έλθει η ώρα εκείνη, που τη γνωρίζουμε και την περιμένουμε! Θα έλθει αυτή η ώρα! Τότε βέβαια δεν θα «περάσουν» αυτά που λέμε σήμερα, ότι «δεν βαριέσαι, δεν πειράζει, ας κάμω κι εκείνο και το άλλο, κι όσα θέλω, και μετά όσα θέλουν ας έλθουνε». Όχι έτσι! θα 'ρθεί αυτή η δύσκολη περίσταση και τότε ο καθένας μας θα βάλει μυαλό, θα 'ρθεί το μυαλό του στη θέση του, αλλά θα είναι πλέον αργά.

Πόσα και πόσα δεν σκέπτεται κανείς εκείνη την ώρα! «Γιατί να μην προσέξω, γιατί να μην βιασθώ λίγο παραπάνω; Τώρα πού θα πάω; Τώρα τι θα συναντήσω; θα περάσω τα τελώνια άραγε; Ποια θα είναι η απόφαση του Χριστού; Αν είναι αρνητική, με τους δαίμονες στην κόλαση; Χωρίς τέλος, χωρίς τέρμα, ατελείωτα, αβασίλευτα, κάτω στο σκότος το εξώτερο, το ψηλαφητό, με τους δαίμονες;» Εδώ ένας λογισμός μας έρχεται και είναι τόσο βασανιστικός, ωσότου με τη Χάρη του Θεού μπορέσουμε να τον αποβάλουμε. Μα εκεί δεν θα είναι απλός λογισμός, αλλά τελεία στέρηση του Θεού και μια τελεία, μπορώ να πω, επαφή με την κόλαση και τους δαίμονας. Τρομακτικό το πράγμα, ασύλληπτο. Δεν μπορεί να το βαστάσει ο νους του άνθρωπου. Αυτά και τόσα άλλα που δεν θα ‘χουν αριθμό θα μας βασανίζουν εκείνη την ώρα. Τότε θα παρακαλούμε, θα δεόμεθα του Θεού, των αγίων να μας βοηθήσουν. Τότε η συνείδησή μας θα μας καταμαρτυρεί για ό,τι εκωφεύσαμε στη φωνή της. Η μεταμέλεια εκείνη την ώρα θα είναι σκληρή, μαστίγιο αλύπητο, βασανιστικότερη κι από τους δαίμονες. Ούτε ένα λεπτό από τα χρόνια που πέρασαν δεν θα μας χαρισθεί. Οι λογισμοί αυτοί θα είναι μία πρόγευση της αιωνίου κολάσεως.

Όλα αυτά να τα σκεπτόμεθα συνέχεια, για να βάλουμε καλή αρχή, να μας βρει ένα καλό τέλος, να μη χάνομε τον σκοπό μας. Διάβασα στο βίο του Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ ότι στο μοναστήρι του είχε πάνω από εκατό μοναχές και προείδε ότι όλες θα σωθούν έκτος από τρεις που θα κολασθούν... Πόσο τρομερό είναι να χωρίζεται κανείς από την αδελφότητα αιώνια! Είναι κάτι πολύ τρομακτικό! Εδώ νιώθουμε όλοι μαζί αγάπη, θαλπωρή, σιγουριά, θάρρος, νιώθουμε ευχάριστα, αλλά αυτό δεν είναι τίποτα μπροστά σ' αυτό που θα ζούμε στον Παράδεισο, που όλα είναι τέλεια. Εκεί επάνω λένε οι Πατέρες ότι η αγάπη θα είναι η τροφή των άγιων ψυχών. Γι’ αυτό δεν πρέπει κανείς, όχι μόνο από την αδελφότητα μας να χάσει τη σωτηρία του, αλλά κι όλος ο κόσμος να σωθεί. Δυστυχώς όμως η πραγματικότητα λέγει ότι ολίγοι οι σωζόμενοι, «πολλοί οι κλητοί, αλλά ολίγοι οι εκλεκτοί». Και πολλοί καλούνται να εργασθούν τον Θεό, αλλά εκείνοι που θα τον ευαρεστήσουν με την εργασία τους είναι ολίγοι. Κι αυτό το «ολίγοι» πρέπει να μας συνέχει διαρκώς, μήπως από τους πολλούς είμαστε κι εμείς που θα χάσουμε τη σωτηρία μας.

Ας αγωνισθούμε, πατέρες μου, ας βιάζουμε τον εαυτό μας και ας προσπαθούμε κάθε μέρα, κάθε στιγμή να καλυτερεύουμε τον ψυχικό μας κόσμο. Να τηρούμε τα μοναχικά μας καθήκοντα, να ‘χουμε αγάπη, αδελφοσύνη, να μη πικραίνει ο ένας τον άλλον, να μη σκανδαλίζει ο ένας τον άλλον, να υπομένουμε αλλήλους. Ο ένας να συνεργεί στο καλό του άλλου με το καλό παράδειγμα. Να ωφελούμεθα, να ωφελούμε και τους άλλους που μας πλησιάζουν και έρχονται να δουν κάτι καλύτερο στο μοναστήρι. Έχουμε χρέος και για τους αδελφούς μας, τους λαϊκούς. Εκείνος που είναι ωφέλιμος, και στον εαυτό του είναι ωφέλιμος και στον πλησίον του. Όπως, όταν κανείς έχει μικρόβιο κολλητικό, το μεταδίδει και στους άλλους, έτσι γίνεται και στα πνευματικά. Όταν είναι κανείς ψυχικά άρρωστος, μεταδίδει την ασθένειά του και στον άλλον και τον παρασύρει στο κακό. Και θα δώσουμε λόγο εάν σκανδαλίζουμε τον πλησίον μας.

Αυτά τα ολίγα για την αγία μνήμη του θανάτου, την οποία εύχομαι να την  κάνουμε όλοι κτήμα μέσα στην ψυχή μας. Και νύχτα-μέρα αυτό το βιβλίο, αυτό τον τόμο, της μνήμης του θανάτου να τον ανοίγουμε και να το διαβάζουμε συνέχεια για να διδασκόμεθα την προετοιμασία και να βρεθούμε εντάξει την ώρα που θα λογοδοτήσουμε ενώπιον του Θεού.

Θα επανέλθω σε λίγες συμβουλές, που σας τις έχω ξαναπεί, αλλά θα τις ανανεώσω, για να προσέξετε περισσότερο. Στην εκκλησία να είμεθα εγκρατείς στις κινήσεις μας και να μη γίνεται μετακίνηση, αν δεν υπάρχει σοβαρός λόγος, ώστε να μη δημιουργείται οχλαγωγία, επειδή συμβαίνει να είμαστε κάμποσοι στην συνοδεία. Σε ορισμένα σημεία της ακολουθίας να στεκόμεθα όρθιοι, π.χ. στον ψαλμό, στον πεντηκοστό ψαλμό, στην «Τιμιωτέρα», στις απολύσεις, στις ευχές της κεφαλοκλισίας, στη Θεία Λειτουργία, στις Ιεροτελεστίες, στους αγιασμούς, στη θεία μετάληψη. Συνάμα να καταβάλουμε και λίγο κόπο, για να πάρουμε μισθό από τον Θεό. Όταν κτυπάει το ξύλο για να κατεβούμε κάτω, να τρέχουμε, όπως τρέχουν οι αθλητές: ποιος θα πάρει το βραβείο, έτσι κι εμείς να τρέχουμε στην εκκλησία του Θεού. Είναι η Κιβωτός που σώζει κάθε άνθρωπο, που μπαίνει εκεί. Επίσης να αποφεύγουμε τις πολλές επαφές και με τους λαϊκούς, εκτός από τους πατέρες που είναι ορισμένοι για την διακονία των λαϊκών αδελφών μας.

Να είμαστε αθόρυβοι και σιωπηλοί. Να είμαστε πρόθυμοι να βοηθήσουμε τον αδελφό με το διακόνημά του και να μην ξεφεύγουμε, γιατί ο κόπος έχει μισθό και χάρη από το Θεό. Οποιαδήποτε παρέκκλιση από το πρόγραμμα χωρίς λόγο ή ευλογία από το Γέροντα είναι αμαρτία και πολλές φορές το έχω επισημάνει.

Κάτι άλλο, που πρέπει να προσέξουμε είναι ότι δεν πρέπει να πηγαίνουμε  εύκολα ο ένας στο κελλί του άλλου χωρίς σοβαρό λόγο, π.χ. σε περίπτωση ασθενείας ενός αδελφού- αλλά και πάλι να είμαστε σύντομοι και διακριτικοί. Οι Πατέρες λέγουν ότι οι νεότεροι αρχίζουν από την θεολογία και καταλήγουν στην αισχρολογία. Προσοχή λοιπόν, να φυλάξουμε την εντολή.

Μετά το Απόδειπνο να πηγαίνουμε κατ' ευθείαν στο κελλί μας, να μελετάμε και να «τραβάμε κομποσχοίνι» ή και να χορταίνουμε τον ύπνο μας, ώστε να σηκωνόμαστε ξεκούραστοι για την αγρυπνία. Το να πηγαίνουμε εδώ κι εκεί μετά το απόδειπνο είναι αταξία, γιατί και την εντολή παραβαίνουμε και τους αδύνατους στο λογισμό αδελφούς σκανδαλίζουμε.

Αυτά είχα να σας πω σαν συμβουλές και εύχομαι να μας αξιώσει ο Θεός να προετοιμαζόμεθα συνέχεια, για να αξιωθούμε της σωτηρίας. Αμήν.  

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ
ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΙΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΞΗΡΟΠΟΤΑΜΟΥ
ΤΕΥΧΟΣ 4
ΙΟΥΝΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 1989

Άκουσον τους λόγους μου αγαθέ μου Υιέ (10)

Ιερά Μονή Καλτεζών

Η ίδρυσις της Μονής
Η πρώτη αναφορά για ύπαρξη μοναστηριού στο χώρο αυτό πάει πίσω στα 1233. Στα 1696 εντοπίσθηκε από ανασκαφή η εικόνα της Ευρέσεως και άρχισε η οικοδόμηση της Μονής η οποία ολοκληρώθηκε 100 χρόνια αργότερα, στα 1795. Στα μαύρα χρόνια της σκλαβιάς λειτούργησε ως κρυφό σχολείο, όπου τα παιδιά και οι μεγάλοι μάθαιναν να διαβάζουν το Ψαλτήρι και το Οκτάηχο. Μήπως όμως δεν έκαναν μόνον αυτό, μήπως πραγματικά εδώ σχεδίαζαν την εξέγερση για το λυτρωμό του Γένους;
Ηγούμενος της Μονής το 1821 ήταν ένας εμπνευσμένος αγωνιστής ο Καλλίνικος Σουρλόπουλος ο οποίο αφιέρωσε τη ζωή του και το βιος της Μονής στους σκοπούς της Επανάστασης. Το μοναστήρι αποτέλεσε το αποκούμπι των κατατρεγμένων κλεφτών και αρματωλών. Ο Κολοκοτρώνης διηγόταν: «Φτάσαμε στο μοναστήρι των Καλτεζών και μέσα ήταν 200 Τούρκοι…», και ο Νικηταράς είχε πει: «στο μοναστήρι στις Καλτεζές ενδύθηκα ως δούλος δια να υπάγω να ανταμώσω τον Αναγνωσταρά…».
Το πόσο σημαντική ήταν η προσφορά της Μονής στον αγώνα φαίνεται από την καταστροφική μανία του Ιμπραήμ. Στα 1825 έβαλε φωτιά, έκαψε τους ξενώνες και τα κελιά, σκότωσε όσους μοναχούς βρήκε και αφού λεηλάτησε το μοναστήρι αποχώρησε, αφήνοντας πίσω μόνο τους τοίχους του μοναστηριού και στάχτη.
Η Συγκρότηση της “Πελοποννησιακής Γερουσίας”
(Πρώτης Διοικητικής Αρχής του Επαναστατημένου Έθνους)
Το μέγα και θεμελιώδες για την ύπαρξή μας ιστορικό γεγονός, το οποίον έλαβε χώραν στην Ιερά Μονή των Καλτεζών τον Μάιον του 1821 και ολοκληρώθηκε την 26ην του ιδίου μηνός με τη συγκρότηση της Πελοποννησιακής Γερουσίας δεν έχει ανάγκη φιλολογιών εμφάσεων και υπερβολών, διότι η αναντίρρητη ιστορική αλήθεια πηγάζει από σωρείαν εγγράφων, τα οποία βρίσκονται στα αρχεία της Ελληνικής Πολιτείας και κοσμούν την Ιστορίαν του Ελληνικού Έθνους.
Με πιο απλά λόγια: μετά την κήρυξη της επαναστάσεως τον Μάρτιον του 1821, ουδεμία διοικητική αρχή υπήρχεν εν λειτουργία εις τον τόπον μας για την οργάνωση του Ιερού Αγώνος αλλά και για την εκπροσώπηση της Ελλάδος, τουλάχιστον ως διεκδικούσης τα δίκαιά της εις την Ευρώπην και το εξωτερικόν εν γένει και η αρχή του παντός, το θεμέλιον της διοικητικής οργάνωσης έλαβεν χώραν στην Ιερά Μονή των Καλτεζών με τη συγκρότησιν της Γερουσίας της Πελοποννήσου, η οποία εξέδωκεν μνημειώδη και πρωτοποριακά για την εποχή εκείνη νομοθετήματα και εγκυκλίους.
Η «ΠΡΑΞΙΣ» που υπεγράφη την 26ην Μαΐου 1821 στην Ιερά Μονή των Καλτεζών αποτελεί όχι μόνο το πρώτον δημόσιον έγγραφον του Ελεύθερου Ελληνικού Κράτους, αλλά πλέον των οργανωτικών διατάξεων αποτελεί και την κορωνίδα όλων των μέχρι τότε προσπαθειών για την εγκαθίδρυση του Κοινοβουλευτισμού στην Ελλάδα. Περιέχει ρίζες και θεμέλια αρίστου πατριωτισμού, δημοκρατικών αντιλήψεων, ισότητος, μεσότητος σωφροσύνης και μετριοπαθείας. Από το περιεχόμενό του: «Η γενική ευταξία των υποθέσεων της πατρίδας μας… και η αισία έκβασις του προκειμένου Ιερού Αγώνος περί της σεβαστής ελευθερίας του Γένους μας… συναθροίστημεν κατά την σεβαστήν Μονήν των Καλτεζών εκλέξαντες… να συσκέπτονται διοικώσι τα του Ιερού Αγώνος καθ’ όποιον τρόπον η Θεία Πρόνοια τους φωτίσει και γνωρίσωσιν ωφέλιμον… και τούτο το υπούργημα των και η ημετέρα εκλογή θέλει διατρέξει και έχει κύρος μέχρι της αλώσεως της Τριπολιτσάς και δευτέρας κοινής σκέψεως». Αυτό είναι το πρώτον σπέρμα δημοκρατικής αντίληψης για την διακυβέρνηση της αναγεννώμενης Ελλάδος».

Πηγή: http://www.monikaltezon.gr

Άγιες παρθενομάρτυρες Λιβύη, Λεωνίς και Ευτροπία

Το μαρτύριο της αγίας Ευτροπίας

Οί άγιες αυτές μάρτυρες, κατά σάρκαν αδελφές, ζούσαν εν παρθενία και με εργα θεάρεστα υπό τήν καθοδήγηση της πνευματικής μητρός τους Θωμαΐδος, τήν εποχή της αγίας Φεβρωνίας. Όταν αναγγέλθηκε η άφιξη του Σελήνου, οί χριστιανοί προσέφυγαν μαζικά στην μονή της Θωμαΐδος για να ζητήσουν από τις μοναχές τις δεήσεις καί τήν ενθάρρυνση τους, κατόπιν δέ έφυγαν για να κρυφτούν. Μένοντας μόνη με τις τρεις αδελφές της, η Θωμαΐς τις παρότρυνε να αντιμετωπίσουν με θάρρος τήν επερχόμενη δοκιμασία, στρέφοντας τό βλέμμα τους στον ουρανό με σκοπό να μήν απαρνηθούν τις δεσμεύσεις που είχαν αναλάβει απέναντι στον θείο Νυμφίο τους. Κατέληξε δέ λέγοντας ότι η μόνη επιθυμία της ήταν να τις παρουσιάσει ενώπιον του θρόνου του Θεού ένδεδυμένες μέ τήν παρθενική έσθήτα τους πορφυρωμένη άπό το αίμα του μαρτυρίου. Οί στρατιώτες πήραν τις άμναδες του Χρίστου και τις οδήγησαν μαστιγώνοντας τες στον Σελήνο. Εκείνος προσπάθησε να τις κερδίσει με ψεύτικους γλυκούς τρόπους, άλλα αυτές του απάντησαν με θάρρος ότι ήσαν μαθήτριες και νύμφες του Χριστού και ότι ήσαν έτοιμες να υποστούν τα μεγαλύτερα μαρτύρια για χάρη Του. Καθώς ομολόγησαν ότι θα παρέμεναν και οί τρεις μαζί ακλόνητες, ενδυναμωμένες άπό τήν πίστη τους στήν Άγια Τριάδα, τις χώρισαν καί ό τύραννος προσπάθησε να τίς εξαπατήσει μία-μία ξεχωριστά. Όταν απευθύνθηκε στήν Εύτροπία πού ήταν μόλις εννέα χρονών, ύποκρινόμενος ότι ήθελε να τήν προστατέψει σαν πατέρας, τό παιδί απάντησε: «Αν είναι έτσι, πώς μπορείς να μέ παραδώσεις στον θάνατο και στήν απώλεια προτείνοντας μου να χωρισθώ άπό τον ζώντα Θεό καί να λατρεύω τους δαίμονες;» Καί για να του αποδείξει τήν αποφασιστικότητα της του πρότεινε να βασανισθεί πρώτη. Έξαλλος ό τύραννος διέταξε να τήν αφήσουν κρεμασμένη πάνω άπό τό έδαφος με τά μέλη της τεντωμένα μεταξύ τεσσάρων πασσάλων καί να τήν κτυπούν. η Λιβύη καί η Λεωνίς υπέστησαν μέ τήν σειρά τους τό μαρτύριο επικαλούμενες τήν βοήθεια του Κυρίου. “Οταν βράδιασε, ένας άγγελος ήλθε να τίς περιθάλψει στήν φυλακή τους. Όταν τήν άλλη μέρα παρουσιάσθηκαν αβλαβείς, τό πλήθος άνέκραξε μέ θαυμασμό. Ό Σελήνος, παραμένοντας ασυγκίνητος, πρόσταξε να τίς λιθοβολήσουν, άλλά οί άγιες ένιωθαν μεγάλη αγαλλίαση στήν σκέψη ότι μοιράζονται με τον τρόπο αυτό τήν δόξα του πρωτομάρτυρα Στεφάνου. Κατόπιν η Λιβύη αποκεφαλίσθηκε καί οι δύο αδελφές της πού είχαν θεραπευτεί άπό τά τραύματα τους οδηγήθηκαν μπροστά σε κάμινο τρομερότερη καί άπό εκείνη τής Βαβυλώνας. Καθώς πλησίαζαν στις φλόγες στράφηκαν προς τήν πνευματική μητέρα τους, τήν Θωμάίδα, για να ζητήσουν τήν προσευχή της καί εν συνεχεία εισήλθαν στήν κάμινο όπως σε νυφική παστάδα. Η Θωμαΐς ήλθε αργότερα για να πάρει τά σώματα τους πού είχαν διαφυλαχθεί άφθορα καί τά ενταφίασε μέ τιμή στήν μονή της τήν 1η Μαΐου.
Πηγή: Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Εκδόσεις Ίνδικτος

Ο Ζακύνθου αποδείχθηκε εμπράκτως ο υπ’ αριθμόν Ένα Εθελοντής

Με μια λαμπρή πολιτιστική εκδήλωση χθες το βράδυ στο Υπαίθριο Δημοτικό Θέατρο Ζακύνθου, πραγματοποιήθηκε ο αποχαιρετισμός από το νησί 230 αθλητών των Special Olympics, οι οποίοι βρέθηκαν για λίγο χρονικό διάστημα στη Ζάκυνθο πριν την επίσημη έναρξη των Αγώνων προερχόμενοι από τήν Γκάνα, το Αφγανιστάν, τη Νότιο Αφρική, το Τζιμπουτί, το Κατάρ και την Πορτογαλία.

Από όλους τους συμμετέχοντες στην Τοπική Οργανωτική Επιτροπή τονίστηκε ότι ο Μητροπολίτης Ζακύνθου κ. Χρυσόστομος αποδείχθηκε εμπράκτως ο υπ’ αριθμόν Ένα Εθελοντής, ο οποίος σε άψογη συνεργασία με τους ξενοδόχους και λοιπούς παράγοντες του τόπου, έφεραν ένα άριστο αποτέλεσμα, οι δε φιλοξενούμενοι αναχώρησαν σήμερα κατενθουσιασμένοι από την όλη υποδοχή και φιλοξενία στην Αμφιτρύωνα  πόλη Ζάκυνθο

Δραματική αύξηση των Ελλήνων στα συσσίτια της Εκκλησίας

Κάτοικοι ακόμη και των Βορείων Προαστίων, όπως το Νέο Ψυχικό, το Χαλάνδρι, ο Χολαργός και η Αγία Παρασκευή εντάσσονται στα προγράμματα αρωγής που εφαρμόζει η οργάνωση «Αποστολή» της Εκκλησίας.

Σύμφωνα με την ειδική έρευνα που έγινε, από τα 1500 δέματα που διανέμονται στα σπίτια ανθρώπων που βρίσκονται κοντά στα όρια της φτώχειας, αλλά και τα συσσίτια που προσφέρονται, προκύπτει ότι:

- Το 65,8 ζει στο πολεοδομικό συγκρότημα των Αθηνών, το 4,6 στο Χαλάνδρι, το 3,7% στο Χολαργό και το 3,5% στο Νέο Ψυχικό.

- Η διανομή πακέτων στα σπίτια αποτελεί μια από τις καινούριες δράσεις της Αρχιεπισκοπής και όπως λένε οι κληρικοί τα αιτήματα πολλαπλασιάζονται καθημερινά.

- Η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων που ζητούν τη βοήθεια της Εκκλησίας είναι Ελληνες και τα ποσοστά ακόμη και στα βόρεια προάστια αυξάνονται δραματικά.

Είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις πριν από ενάμιση χρόνο στα συσσίτια της Αρχιεπισκοπής έσπευδαν κυρίως μετανάστες και πριν από ένα χρόνο το ποσοστό ελλήνων και μεταναστών ήταν σχεδόν ίδιο. Ομως σύμφωνα με τα νέα στοιχεία που συγκέντρωσε η «Αποστολή» πλέον οι Ελληνες που λαμβάνουν τα συσσίτια της Εκκλησίας αποτελούν το 60% και το υπόλοιπο 40% μοιράζεται σε μετανάστες.

Από αυτούς το 16,6% προέρχονται από αφρικανικές χώρες, το 13,8% είναι πολίτες χωρών της Ανατολικής Ευρώπης και το 9,6% από άτομα που μετανάστευσαν στη χώρα μας από την Ασία.

Όπως επισημαίνει στο «Βήμα» ο Γενικός Διευθυντής της Οργάνωσης «Αποστολή» κ. Κ. Δήμτσας «η ανθρωπογεωγραφία των νεόπτωχων έχει αλλάξει δραματικά. Υπάρχει πλήρης ανατροπή των δεδομένων που ίσχυαν μόλις πριν από δύο χρόνια».

Μάλιστα προσθέτει ότι πριν από δύο χρόνια μόλις το 20% όσων προσερχόταν στα συσσίτια της Αρχιεπισκοπής ήταν Ελληνες ενώ σήμερα μερίδες φαγητού ζητούν και λαμβάνουν ακόμη και οι κάτοικοι περιοχών των βορείων προαστίων.

«Οι λεγόμενες αριστοκρατικές περιοχές δέχονται καθημερινά μεγάλη οικονομική πίεση και υπάρχει και εκεί φτώχεια. Ακόμη και οι χορηγοί που χρόνια στηρίζουν την Εκκλησία στις προσπάθειες της πλέον δεν μπορούν να ανταποκριθούν» δηλώνει ο κ. Δήμτσας.

Αξίζει ακόμη να σημειωθεί ότι από τα 5.000 άτομα που λαμβάνουν καθημερινά φαγητό οι 2.414 είναι άνδρες, οι 2.312 γυναίκες και 274 είναι παιδιά και νέοι, από βρέφη έως και 18 ετών. Οι 604 είναι νέοι 19 έως 30 ετών. Οι 1.574 από 31 έως 50 χρόνων.

Η συντριπτική πλειονότητα, ωστόσο, (2.548) είναι άτομα ηλικίας από 51 έως και 80 και πλέον χρόνων. Μάλιστα σύμφωνα με τον Γενικό Διευθυντής της «Αποστολής» «ακόμη και 20 χιλιάδες μερίδες φαγητού να προσφέραμε πάλι δεν θα αρκούσαν για να καλύψουν τις ανάγκες των ανθρώπων. Η δυστυχία, προσθέτει χαρακτηριστικά ξεχειλίζει στους δρόμους της Αθήνας».

Φώτο: Χρήστος Μπόνης

Η 185η Επέτειος της Μάχης του Διρού

 

Το Σάββατο 25 και την Κυριακή 26 Ιουνίου θα πραγματοποιηθούν οι διήμερες εκδηλώσεις για την 185η Επέτειος της Μάχης του Διρού.
Η Μάχη του Διρού έλαβε χώρα στις 22 - 26 Ιουνίου 1826, όπου οι Μανιάτισσες με όπλα τους δρεπάνια θερισμού, ξύλα και πέτρες κατάφεραν να συντρίψουν τα τουρκικά στρατεύματα του Ιμπραήμ και να κράτησαν τη Μάνη αδούλωτη σε μια από τις πιο ηρωικές μάχες του Ελληνικού Έθνους. Το πρόγραμμα έχει ως εξής:
Σαββάτο 25 Ιουνίου 2011
«Βέργα – Διρός – Πολυάραβος»
Ιστιοπλοϊκός αγώνας Μάνης, στους όρμους του Οιτύλου και του Διρού. Ο ιστιοπλοϊκός αγώνας διοργανώνεται από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Γυναικών Μάνης – Καλαμάτα σε συνεργασία με τον Ναυτικό Όμιλο Καλαμάτας Ν.Ο.Κ. «ο Ποσειδών».
19.30 μ.μ. Απονομή επάθλων στους νικητές των αγώνων στο Λιμένι.

Κυριακή 26 Ιουνίου 2011
7.00 π.μ. Χαιρετισμός της ημέρας με ταυτόχρονες κωδωνοκρουσίες όλων των εκκλησιών του Πύργου Διρού.
8.00 π.μ. Έπαρση της σημαίας στην κεντρική πλατεία του Πύργου Διρού.
10.30 π.μ. Προσέλευση επισήμων στον Ενοριακό Ναό του Αγίου Δημητρίου.
10.40 π.μ. Επίσημη Δοξολογία χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Γυθείου Οιτύλου και πάσης Μάνης κ.κ. Χρυσοστόμου.
11.15 π.μ. Μετάβαση επισήμων και κοινού στην κεντρική πλατεία.
Επιμνημόσυνη δέηση στο χώρο του Ηρώου.
Κατάθεση στεφάνων σύμφωνα με την νομοθεσία.
Σιγή ενός λεπτού στη μνήμη των ενδόξων νεκρών.
Εκφώνηση του πανηγυρικού της ημέρας από την κα. Δέσποινα Π. Περιμένη, Manager για την Μεσόγειο της πετρελαϊκής εταιρείας O.W. BUNKER
Απαγγελία ποιημάτων. Παραδοσιακοί χοροί.
Μετά το πέρας της εκδήλωσης ο Δήμαρχος και το Δημοτικό Συμβούλιο θα δεξιωθεί τις Αρχές.
Τελετάρχες της εκδήλωσης ορίζονται ο Πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Πύργου Διρού κ. Αντώνιος Γρηγορακάκης και ο Διευθυντής 2ου Δημοτικού Σχολείου Γυθείου κ. Δημήτριος Ροζάκης.

ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΔΥΡΟΥ Όταν οι Μανιάτισσες… θέρισαν τους κατακτητές

  «Σε περιμένουμε με όσας διαθέτεις δυνάμεις. Οι κάτοικοι της Μάνης γράφομε και σε περιμένομε».

Μια από τις σημαντικότερες νίκες που επέτυχαν κατά τη διάρκεια της Επανάστασης συμπληρώνει σήμερα185 χρόνια.

Πρόκειται για τη νίκη στη Μάχη του Δυρού.

Μια μάχη που έδωσαν οι ουσιαστικά άοπλες γυναίκες της Μάνης και η οποία απέκτησε μεγάλη για το έθνος μας σημασία, αφού σημειώθηκε την περίοδο που η Επανάσταση κινδύνευε να χαθεί από τις εσωτερικές έριδες που αποδυνάμωσαν τα στρατεύματα και έκαμψαν το ηθικό των αγωνιστών.

Έτσι η Πάτρα βρίσκεται στα χέρια του Γιουσούφ πασά, η Εύβοια τουρκοκρατείται, το Μεσολόγγι πολιορκείται από τον Κιουταχή και οι κάτοικοί του βρίσκονται μια ανάσα πριν από την ηρωική έξοδο.

Στο μεταξύ ο Ιμπραήμ που είχε αποβιβαστεί στη Μεθώνη έσπερνε το τρόμο, κατέκαιγε και κατέσφαζε.

Στο Μανιάκι ο Παπαφλέσσας που επιχείρησε να τον σταματήσει σκοτώνεται μαζί με τους 300 άντρες του μετά τα απανωτά γιουρούσια του στρατού του.

Κάτω, λοιπόν, από αυτό το πρίσμα, η μάχη του Δυρού αναδεικνύεται ως υψίστης ιστορικής σημασίας, αφού η νίκη των Μανιατισσών που έτρεψαν σε φυγή τα λεφούσια του Ιμπραήμ, έδωσε πνοή, σε μια δύσκολη καμπή, στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, ενώ παράλληλα αναγέννησε τις ελπίδες και την πίστη των αγωνιστών.

Εθνικός διχασμός

Προκειμένου να αντιληφθούμε τη σημασία της και τη θέση της μάχης στο Δυρό στην ιστορία του γένους, οφείλουμε να λάβουμε υπόψη το ιστορικό περιβάλλον μέσα στο οποίο έλαβε χώρα.

Ο εθνικός διχασμός του 1824-1825, οι πολιτικές αντιθέσεις και οι συγκρούσεις οδήγησαν σε γεγονότα όπως:

• Την καθαίρεση του πρόεδρου του νομοτελεστικού σώματος Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και την αντικατάστασή του από τον Κουντουριώτη.

• Τη δημιουργία δύο κυβερνήσεων, μία υπό τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη με έδρα την Τρίπολη και μία δεύτερη υπό τον Κουντουριώτη με έδρα το Κρανίδι.

• Τις συγκρούσεις μεταξύ «κυβερνητικών» και «αντικυβερνητικών» στο Άργος και στο Ναύπλιο.

• Την «εισβολή» του υπουργού Εξωτερικών Παπαφλέσσα στην Αρκαδία στις 22 Οκτωβρίου του 1824, για να πλήξει τους οπαδούς του Κολοκοτρώνη.

• Την προφυλάκιση του Θόδωρου Κολοκοτρώνη, των αδελφών Δεληγιάννη, των Παναγιώτη και Ιωάννη Νοταρά, του Θ. Γρίβα, του Οδυσσέα Ανδρούτσου και άλλων αγωνιστών από τους «κυβερνητικούς».

• Τη δολοφονία του Οδυσσέα Ανδρούτσου στην Ακρόπολη όπου κρατούνταν φυλακισμένος τον Ιούνιο του 1825.

Όπως ήταν φυσικό, η διχόνοια των Ελλήνων δεν άργησε να αποβεί τραγική.

Ο Ιμπραήμ πασάς εκμεταλλεύτηκε την πολιτική και κοινωνική κρίση και άρχισε τις επελάσεις του για να καταστείλει την ελληνική επανάσταση.

Στις 10 με 12 Φεβρουαρίου του 1825 τα τουρκοαιγυπτιακά στρατεύματά του αποβιβάζονται στη Μεθώνη και παραμένουν εκεί τελείως ανενόχλητα και ατουφέκιστα.

Παρότι, όπως λένε οι ιστορικοί, η κυβέρνηση Κουντουριώτη έχει σπάνιες, σαφείς και σημαντικές πληροφορίες για τις δυνάμεις και τα πιθανά σημεία απόβασής του, στις ακτές της Πελοποννήσου.

Είναι, δε, στρατηγικά παραδεκτό ότι αν υπήρχε πρόνοια, με ελάχιστα οργανωμένο στράτευμα, θα μπορούσαν να χτυπηθούν αποφασιστικά οι πρώτοι 5.000 Τουρκοαιγύπτιοι που επί ημέρες ζαλισμένοι από τη θάλασσα περίμεναν αναποφάσιστοι στην παραλία της Μεθώνης την άφιξη του ιδίου του Ιμπραήμ και των υπολοίπων 27.000 πεζών, πυροβολητών, ναυτικών και ιππέων του, που έρχονταν με το φόβο ότι υπάρχει πιθανότητα να πάθουν την ίδια «ζημιά» με τον Δράμαλη.

Τελικά οι ενισχύσεις από την Αίγυπτο κατέφθασαν το Μάρτιο και ο Ιμπραήμ νίκησε τις επαναστατικές δυνάμεις στο Νεόκαστρο, στο Κρεμμύδι και στο Παλαιόκαστρο.

Σύντομα κατέλαβε όλη τη Μεσσηνία, μέχρι την περιοχή του Οιτύλου, κατέκαψε το Άργος και νίκησε τις υπό τον Κολοκοτρώνη ελληνικές δυνάμεις στα Τρίκορφα της Τριπολιτσάς, προκαλώντας σημαντικές απώλειες στους Έλληνες.

Τον Αύγουστο ο Ιμπραήμ καταλαμβάνει τη Μονεμβασιά, το Δεκέμβριο φθάνει στο Μεσολόγγι για να ενισχύσει τους πολιορκητές και στις 10-11 Απριλίου καταλαμβάνει την πολιορκημένη πόλη μετά την ηρωική έξοδο με τους 4.000 νεκρούς και τους 6.000 αιχμαλώτους.

Οι ήττες στο πεδίο των πολεμικών επιχειρήσεων των Ελλήνων δεν άφηναν περιθώρια για αισιοδοξία. Τα αισθήματα που κυριαρχούσαν ήταν η φρίκη, η απελπισία και ο φόβος.

Επιστροφή στην Πελοπόννησο

Κάτω από αυτό το κλίμα ο Ιμπραήμ επιστρέφει στην Πελοπόννησο με την έπαρση του αήττητου στρατάρχη και τον τίτλο του πορθητή. Από όπου περνά σπέρνει τον όλεθρο και την καταστροφή.

Προκειμένου, δε, να εκμηδενίσει τις πενιχρές αντιστάσεις και με σκοπό να «τιμωρήσει» τους Μανιάτες, στράφηκε προς το μοναδικό ελεύθερο κομμάτι της Ελλάδας, τη Μάνη.

Στόχευε όπως εκτιμάται να την καταστρέψει ολοσχερώς, γιατί διέβλεπε ότι η ελεύθερη Μάνη ήταν μεγάλο και επικίνδυνο εμπόδιο στα σχέδιά του να αποκτήσει τον έλεγχο της Πελοποννήσου.

Φθάνοντας κοντά στη Βέργα του Αλμυρού, όπου οι Μανιάτες είχαν ταμπουρωθεί για να τον αντιμετωπίσουν, ο Ιμπραήμ απαιτεί την παράδοση όλης της Μάνης, γιατί αλλιώς –όπως διαμηνύει- «θα την περάσει όλη από το σπαθί του και δεν θα αφήσει ούτε ίχνος σπιτιού».

Όμως ο Γιωργάκης Μαυρομιχάλης, ο ηγέτης των Μανιατών, απαντά σαν άλλος Λεωνίδας και υπογράφοντας το έγγραφο ως «αρχηγός των Σπαρτιατών» τού διαμηνύει: «Σε περιμένουμε με όσας διαθέτεις δυνάμεις. Οι κάτοικοι της Μάνης γράφομε και σε περιμένομε».

Το πρωί της 22ης-6-1826 αρχίζει η διπλή επίθεση του Ιμπραήμ στη Μάνη. Με κατά μέτωπο επίθεση, με 8.000 πεζούς και 2.000 ιππείς εναντίον των περίπου 2.400 Μανιατών στη Βέργα του Αλμυρού.

Ταυτόχρονα θέτει σε εφαρμογή την αποβίβαση από τη θάλασσα περίπου 3.500 ανδρών στην «καρδιά» της Μάνης, ώστε να τη διασπάσει και να χτυπήσει «πισώπλατα» τους αγωνιστές που είχαν συγκεντρωθεί στη Βέργα.

Τα πλοία αρχικά προσέγγισαν τον όρμο της Μάλσοβας, όμως μετά τον «κανονιοβολισμό» της ναυαρχίδας συνεχίζουν προς τον Όρμο του Δυρού. Στο χωριό του Δυρού δεν υπήρχε σχεδόν κανένας Μανιάτης και οι δυνάμεις του Ιμπραήμ αρχίζουν να αποβιβάζονται τα ξημερώματα της 22ας προς την 23η Ιουνίου.

Στη Βέργα ο στρατός του Ιμπραήμ κυριολεκτικά αποδεκατίζεται από τους ηρωικά μαχόμενους Μανιάτες.

Νέες αμαζόνες

Η ίδια πανωλεθρία περίμενε τον επαρμένο σερασκέρη και στο δεύτερο μέτωπο που άνοιξε στην «καρδιά» της Μάνης, στο Δυρό, όπου οι γυναίκες με τα δρεπάνια του θερισμού, με πέτρες, με ξύλα, με τα δόντια και τα νύχια ακόμα, ξέσχισαν και θέρισαν στην κυριολεξία τις δυνάμεις του.

Οι τρομερές σκηνές άφθαστου ηρωισμού που λαμβάνουν χώρα στο Δυρό και σ’ όλη τη γύρω περιοχή είναι απίστευτου ιστορικού και εθνικού μεγαλείου.

Ο ακαδημαϊκός Διον. Κόκκινος (Τόμος Ε’. σελ. 424), αναφερόμενος στη Μάχη του Δυρού και ιδιαίτερα στις ηρωίδες της Μάνης, τους αφιερώνει τα ακόλουθα λυρικά λόγια:

«Διά μίαν ακόμη φοράν, η δραματική και ηρωική πραγματικότης υπερέβη τας συλλήψεις των θρύλων κατά τον Ιερόν Αγώνα της ανεξαρτησίας μας.

Όλα όσα αναφέρονται διά τας γυναίκας της Μάνης, που έτρεξαν εις την μάχην και εκρατούσαν αντί όπλων δρεπάνια, ρόπαλα και πέτρας, ξεπερνούν την φαντασίαν. Είναι ασύλληπτου πολεμικού μεγαλείου. Η Μάνη μάς έδωσε νέας Αμαζόνας…».

Την ίδια καταστροφή παθαίνει ο Ιμπραήμ και δύο μήνες αργότερα στον Πολυάραβο, όπου κινδύνευσε να πιαστεί και ίδιος αιχμάλωτος από τους επιτιθέμενους Μανιάτες.

Στις τρεις αυτές ήττες ο Ιμπραήμ, εκτός από την καταισχύνη που υπέστη, έχασε τα 2/3 του στρατού του.

Η σημασία όμως της ανέλπιστης αυτής νίκης των Μανιατισσών στο Δυρό είναι τεράστια και ωφέλησε τα μέγιστα την εθνική παλιγγενεσία καθώς οι Μανιάτισσες κατόρθωσαν κάτι που φαινομενικά φάνταζε ακατόρθωτο.

Η «Κοψοχείλα» ανέκοψε την απόβαση

Ένα σπάνιο ιστορικό… παραλειπόμενο που συνέβη πριν από τη μάχη του Δυρού και έπαιξε ρόλο στο να φτάσουν τα πλοία του Ιμπραήμ στον ομώνυμο όρμο φέρνει σήμερα στο φως ο «Έ», και το οποίο εντόπισε στην ιστοσελίδα www.mani.org.gr.

Όπως αναφέρεται σε αυτή, ο Ιμπραήμ παραπλέει τα παράλια της Μάνης και κανονιοβόλησε τις Κιτριές, την Καρδαμύλη, τη Σελίνιτσα (σ.σ.: το σημερινό Άγιο Νικόλαο), τον Άγιο Δημήτριο και την Τραχήλα, για να καταλήξει τελικά στο Δυρό.

Αρχικά, σύμφωνα με όσα έχουν προκύψει από έρευνες Μανιατών ιστορικών, τα πλοία του Ιμπραήμ επιχείρησαν να κάνουν απόβαση στη Σελίνιτσα, στον όρμο της Μάλσοβας – όπου στην αρχαία εποχή βρισκόταν το λιμάνι της Πέφνου.

Ο συγκεκριμένος όρμος βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τη Βέργα και ήταν άριστα προφυλαγμένος από το νότο.

Το σχέδιο όμως του Ιμπραήμ έγινε αντιληπτό από το γέρο καπετάνιο Χριστέα, που έμενε στον πύργο του, κτισμένο κοντά στη Μάλσοβα και απέναντι από τη νησίδα της Πέφνου.

Ο καπετάν Στρατής Χριστέας λόγω ηλικίας δεν μπόρεσε να πάρει μέρος στη μάχη της Βέργας.

Όταν όμως είδε τα εχθρικά πλοία να παραπλέουν τον μύτικα της Καρδαμύλης, έδωσε το σύνθημα του συναγερμού στα γύρω χωριά με συνέπεια γέροι, καλόγεροι, γυναίκες να οχυρώνονται στη βραχονησίδα, στον πύργο, στον όρμο και στη παραλία «Πανταζί».

Λάφυρο κουρσέματος

Καθώς τα πλοία πλησίαζαν τον όρμο, ο κανονιέρης Στέφανος Χριστέας κανονιοβόλησε τα εχθρικά πλοία με το κανόνι που βρισκόταν εμπρός από τον πύργο.

Το κανόνι αυτό το είχε κουρσέψει ο καπετάν Χριστέας με τα παλικάρια του από ένα μεγάλο βενετσιάνικο καράβι στα πέλαγα της Μπαρμπαριάς.

Η πρώτη οβίδα, για καλή τύχη των υπερασπιστών, «τσάκισε» το φλάμπουρο της ναυαρχίδας του Ιμπραήμ, ενώ παράλληλα οι Μανιάτες πυροβολούσαν τους Τουρκοαιγύπτιους εισβολείς.

Ο Ιμπραήμ, νομίζοντας ότι θα βρεθεί αντιμέτωπος με δύναμη Μανιατών, έδωσε τότε εντολή να κινηθεί ο στόλος προς το νότο.

Κατευθύνθηκε λοιπόν στην Τραχήλα την οποία και κανονιοβόλησε, αλλά, επειδή η απόσταση από τον Άγιο Δημήτριο ήταν μικρή, δεν επιχείρησε να κάνει ούτε εκεί απόβαση και συνέχισε κατευθυνόμενος προς την Αρεόπολη και τον όρμο του Δυρού.

Το κανόνι που χτύπησε τη ναυαρχίδα του Ιμπραήμ έγινε αργότερα γνωστό στη Μάνη με το όνομα «Κοψοχείλα», γιατί κόπηκε από τη βολή ένα κομμάτι από το επάνω μέρος του χείλους του.

Σήμερα η θρυλική «Κοψοχείλα» δεν υπάρχει. Όπως μαθαίνουμε από το βιβλίο του Αλέκου Χρυσομάλλη «Η απόπειρα αποβάσεως του Ιμπραήμ εις Μάλσοβαν και το θρυλικό κανόνι “Κοψοχείλα”» (Καλαμάτα 1974), κομματιάστηκε στις 26 Οκτωβρίου του 1936, στη γιορτή του Αγίου Δημήτριου.

Αναφέρεται συγκεκριμένα: «Είχε μείνει ως έθιμο κάθε χρόνο στη γιορτή του καθολικού του χωριού Άγιος Δημήτριος να ρίχνουν μία κανονιά, “για να δίνουν τόνον εις την εορτήν, αλλά και να έρχεται εις την θύμησιν των Μανιατών το μεγάλο επίτευγμα του Ιστορικού αυτού κανονιού”.

Εκείνο το χρόνο (1936), είχαν παραταπώσει το θρυλικό κανόνι με πολύ στουπί και βρεγμένο κεραμίδι για να κάνη έτσι μεγάλο κρότο. Όταν η μπαρούτη πήρε φωτιά, το γερασμένο πια κανόνι δεν άντεξε.

Με ένα δαιμονισμένο βογκητό που ακούσθηκε σε ολόκληρη τη Μάνη, η θρυλική “Κοψοχείλα” έγινε χίλια κομμάτια.

Τα… λείψανα της “Κοψοχείλας” μέχρι πρότινος ήταν διασκορπισμένα και περιφρονημένα, από καιρό του διαμελισμού της γύρω από τον Ιστορικό Πύργου των Χριστέων, χωρίς να δυνηθούν ποτέ να εύρουν μίαν κάποιον θέσιν εις μίαν έστω φτωχή γωνιά ενός Μουσείου δια να διατηρηθή ούτως η ωραία παράδοσις του Ιστορικού γεγονότος της Μάλσοβας, από το οποίον εξηρτήθη όχι μόνον η τύχη της Μάνης, αλλά και η τύχη ίσως και αυτού τούτου του μεγάλου και ιερού αγώνος, του αθανάτου Ελληνικού Έθνους!

Το ότι η Μάλσοβα έσωσε την Βέργα, και η Βέργα έσωσε την επανάστασιν είναι κάτι το οποίον πολλοί πιστεύουν και υποστηρίζουν.

Επιμένω -μου έγραφε πριν αρκετά χρόνια ο λόγιος Μανιάτης συμβολαιογράφος Πέτρος Κυβέλος- ότι η μάχη της Βέργας – Αρμυρού θα εχάνετο, πλευροκοπουμένων των αγωνιστών, αν επετύγχανον ν’ αποβιβασθούν οι Τούρκοι εις Μάλσοβαν, ως επεχείρησαν…».

Ο ένθερμος Γάλλος Ορθόδοξος ασκητής της Μαρτινίκας

 
 Γράφει ο Διονύσης Μακρής   


 Ορισμένοι θα τον κοίταζαν με θαυμασμό... Κάποιοι άλλοι θα τον περνούσαν για τρελό! Μερικοί πιθανόν να τον αγνοούσαν επιδεικτικά και να τον προσπερνούσαν γρήγορα...  Είναι πράγματι σήμερα θαυμαστό σε μια κοινωνία αδιάφορων η άγανακτισμένων πολιτών να βλέπεις έναν νέο άνδρα να αγκιστρώνεται στο άρμα του Σωτήρα Χριστού κατά το παράδειγμα των Αγίων Αποστόλων, των Αγίων Πατέρων και τόσων άλλων αγίων ασκητών, μαρτύρων και ομολογητών. Προκαλεί θαυμασμό σε μια παραπαίουσα ηθικά και πνευματικά κοινωνία το να αντικρύζεις γενικά άνθρωπο προσηλωμένο ψυχή και σώματι στο λειτουργικό νόμο του τριαδικού Θεού. Είναι θαυμαστό να συναντάς ζηλωτές της ορθόδοξης τριαδικής πίστεως, που αντιστέκονται στο σύνηθες ρεύμα της εποχής. Να συνομιλείς με αληθινά δοχεία θείας Χάριτος, μεστά με την ουράνια αρετή της ανιδιοτέλειας και της ειλικρινούς αγάπης για τον συνάνθρωπο, τον πλησίον, και γενικά τον άλλο. Και είναι θαυμαστό το να συνειδητοποιήσεις εγκαίρως ότι η ανυπέρβλητη αυτή αγάπη και προσφορά θυσίας προς τον άλλο κατά το παράδειγμα του Κυρίου αποτελεί μονόδρομο της δικής μας σωτηρίας. Γιατί καλοί μου χριστιανοί μέσω αυτής της εξαίσιας οδού επικοινωνεί το ορατό με το αόρατο. Μέσω αυτής της οδού "νικάται η φύσεως τάξις" και καθίσταται το θαύμα ως απλή καθημερινότητα και συνεχές βίωμα.  Δίκαιο ακόμη έχουν και όσοι θα τον εκλάμβαναν ως τρελό... Μετά λόγου γνώσεως θα συμφωνούσα μαζί τους στη λογική αυτή διαπίστωσή τους πως είναι τρελός αυτός που γυρίζει την πλάτη σήμερα στο λεγόμενο κατεστημένο. Είναι τρελός πράγματι αυτός που εναντιώνεται στο σαθρό σύστημα μίας χιλιο -δοκιμαζόμενης εδώ και αιώνες γνωστής συνταγής, που πάντοτε οδηγεί σε προδιαγραμμένη παταγώδη αποτυχία. Είναι τρελός ακόμη αυτός που αγανακτεί για τη μετατροπή των αξιών και ιδανικών σε ένα ξέρασμα ιδιοτέλειας. Είναι πράγματι τρελός αυτός που απορεί για την ύψωση του ευτελούς σε ψευδεπίγραφους χάρτινους και ανόητους θρόνους που έχτισε η φιλοσοφική σατανική αντίληψη που θέλει τον άλλο να λογίζεται ως εχθρός! Είναι τρελός επίσης αυτός που εγκαίρως κατανοεί πως οι άρχοντες του κόσμου τούτου και οι κάθε λογής άχαροι, εφήμεροι και ανίκανοι κατά το πλείστον ευτελείς πρόεδροι, πρωθυπουργοί και βασιλιάδες που επιβεβαιώνουν με την όλη βιωτή τους τον χαρακτηριστικό ψαλμό του προφήτη Δαυίδ ...ωσεί χόρτος ταχύ αποξηρανθήσονται και ωσεί λάχανα χλόης ταχύ αποπεσούνται (ψαλμ. 36, 1-2). Είναι τρελός αυτός που επιλέγει ως μόνιμο τόπο κατοικίας του αντί της ανθρώπινης ζούγκλας, προϊόν ενός συνεχούς ιδιαίτερα τις τελευταίες δεκαετίες φλερτ με την ανομία, την αληθινή ζούγκλα με τις πολύ σκληρές συνθήκες διαβίωσης και με συντροφιά τα δηλητηριώδη φίδια και ερπετά!  Τι λέτε έχουν λοιπόν δίκαιο η άδικο αυτοί που βιαστικά αγνοούν και προσπερνούν έναν τέτοιο αγανακτισμένο άνθρωπο με το σαθρό κοινωνικό αντιχριστιανικό στην κυριολεξία σύστημα; Έχουν δίκαιο να απορρίπτουν και να βάλλουν ορισμένες φορές κατά του περίεργου αυτού συστήματος που ακολουθεί... γιατί στην πραγματικότητα δεν αντέχουν τη σύγκριση με το δικό τους! Και δεν την αντέχουν λόγω της συνειδητής επιλογής και εμπράκτου αποδοχής τους σε αυτό το επικεντρωμένο σύστημα ιδιοτέλειας συμπεριλαμβανομένων και όλων των δορυφόρων αυτού (καπιταλισμός, σοσιαλισμός, κομουνισμός, δεξιά η αριστερά φιλοσοφία, δικτατορία) μέσω του οποίων κάθε φορά εκδηλώνεται. 
Γιατί καλοί μου χριστιανοί η σαθρότητα του όλου πολιτικό -κοινωνικού συστήματος έγκειται στο ότι αυτό εκλαμβάνει την εξουσία ως ευκαιρία ανάδειξης ηγετικών προσόντων και συναφών εγωπαθειών, ως αιτία δηλαδή της έμπρακτης εκδήλωσης νοσηρών εγωκεντρικών καταστάσεων...  Αντιθέτως στο σύστημα που έχει ως βασικό άξονα λειτουργίας το νόμο του τριαδικού Θεού, κυριαρχεί αντί του εγώ το εσύ, νοούμενο ως προσφορά και θυσία στον συνάνθρωπο. Πρόκειται για τον χριστιανικό τρόπο διαβίωσης, ο οποίος έχει ως αρχή και βάση τον κόκκο της σινάπεως, τον πιο μικρό σπόρο, δηλαδή απ' όλους και την ανάλογη παραβολή του Κυρίου μας (Μαρκ. 4, 26-32). Τρόπος δηλαδή ζωής που παρουσιάζεται και λογίζεται και ταυτίζεται με την άκρα ταπείνωση, την εξαίσια θα υποστηρίζαμε προσήλωση στη σπουδαιότητα του τίποτε και της πλήρους αναξιότητας και μηδαμινότητάς μας έναντι του έργου της αιωνιότητας που επεξεργάζεται ο τριαδικός Θεός. Αυτό το χριστιανικό σύστημα διαβίωσης ακριβώς με την ανυπέρβλητη θυσία προς τον πλησίον στηρίζεται σε πραγματικά τρελούς για την πίστη στον Χριστό αλλά θαυμαστούς ανθρώπους του πνεύματος, γνησίους φίλους του Χριστού και εραστές του Παραδείσου. Γιατί είναι αληθινή τρέλα σύμφωνα με τον Απόστολο Παύλο να μην ζεις εσύ αλλά να ζει Χριστός μέσα από εσένα! Είναι αληθινή τρέλα να επιλέγεις τον χριστιανικό τρόπο ζωής για το κράτος σου στηριζόμενος μετά βίας στο 5-10% του πληθυσμού, όπως έκανε ο Άγιος αυτοκράτορας Μέγας Κωνσταντίνος. Είναι αληθινή τρέλα να τραγουδάς ύμνους στο Θεό οδεύοντας προς το μαρτύριο, όπως έκανε ο Άγιος Γεώργιος αλλά και εκατομμύρια αγίων που πότισαν με το αίμα τους το δέντρο της αληθινής ζωής, προβάλλοντας χριστιανικές αξίες και ιδανικά που θωράκισαν ολάκερο τον πλανήτη. Είναι αληθινή τρέλα η ανάβαση στο Γολγοθά. Αλλά χωρίς την ανάβαση αυτή ανάσταση δεν βλέπουμε...  Έναν λοιπόν γνήσιο καθ' όλα εκφραστή αυτής της θείας τρέλας είχα μπροστά μου, τον έβλεπα, τον περιεργαζόμουν με απορία και θαυμασμό! Η επίσκεψη και παρουσία του ασκητή ορθοδόξου ιερέα π. Λαζάρου, του ένθερμου αυτού ιεραποστόλου από τη Μαρτινίκα στα γραφεία της εφημερίδος προκάλεσε τους ανωτέρω συλλογισμούς μου. 

Το χαρούμενο πρόσωπο και το πλατύ χαμόγελο του π. Λαζάρου Φιλογένη βοηθούσε να ταξιδέψεις μαζί του στις ιεραποστολικές δραστηριότητες αλλά και στις πνευματικές ασκητικές αναβάσεις του. Ο λόγος της επίσκεψης, όπως εξήγησε, απέβλεπε πέραν της εν Χριστώ συνάντησης και συνομιλίας και στη θερμή παράκλησή του, όπως μέσα από τις σελίδες της εφημερίδας απευθύνει ευχαριστίες στους πιστούς που ενεργοποιήθηκαν μετά το σχετικό δημοσίευμά μας το 2006 και βοήθησαν οικονομικά στην προσπάθεια που καταβάλλει για ανέγερση ιερού ναού στη Μαρτινίκα.  "Ένιωθα την ανάγκη να ευχαριστήσω όλους αυτούς τους ανώνυμους χριστιανούς που βοήθησαν ώστε να τεθεί η βάση για τον πρώτο ορθόδοξο ναό. Ο Θεός να ευλογεί προσωπικά τους ίδιους αλλά και τις οικογένειές τους. Να ευλογεί και την Ελλάδα και τους Έλληνες, ώστε να βγουν νικητές από τη μεγάλη αυτή δοκιμασία τους", μας είπε χαρακτηριστικά.  Ο γυρολόγος αυτός του πνεύματος καλοί μου χριστιανοί ζει ασκητικά σε μία καλύβα που ανέγειρε ο ίδιος μέσα στη ζούγκλα. Ακολουθεί το αυστηρό αγιορείτικο τυπικό καθημερινά ενώ τροφή του αποτελούν φρούτα και χόρτα που μαζεύει από τον τόπο κατοικίας του. Στις μεγάλες γιορτές και τις Κυριακές εξέρχεται νύχτα από την καλύβα του και μεταβαίνει σε ένα σπήλαιο που ανακάλυψε λίγο έξω από την πόλη της Μαρτινίκα, το οποίο μετέτρεψε σε ιερό ναό. Στο σπήλαιο αυτό τελεί τη Θεία Λειτουργία και τα μυστήρια της Αγίας Εκκλησίας μας.  Όπως μας έλεγε μάλιστα, πιστός από τη Θεσσαλονίκη που τον επισκέφθηκε πριν από αρκετούς μήνες ο περίεργος αυτός ιεραπόστολος όλο το 24ωρο είναι σε εγρήγορση έχοντας πάντα ένα κινητό τηλέφωνο ανοικτό. Αρκετοί πιστοί επί το πλείστον πρώην Καθολικοί που ασπάστηκαν την Ορθοδοξία του τηλεφωνούν ανά πάσα ώρα και στιγμή προκειμένου να ζητήσουν την συμβουλή του η τη βοήθειά του.  Τα λιγοστά χρήματα που ελάμβανε ως βοήθημα από συγκεκριμένη Μητρόπολη της Β. Ελλάδος και τα οποία διέθετε σχεδόν εξ ολοκλήρου στους χρήζοντες βοήθεια κόπηκαν εδώ και καιρό. Ο ίδιος δεν πτοείται, ωστόσο, αφού κατανοεί τις οικονομικές δυσκολίες... "Έχει ο Θεός", είθισται να λέγει. Όσο μεγαλύτερες είναι οι δοκιμασίες τόσο μεγαλύτερη γίνεται και η χαρά που προκαλεί η παρέμβαση του τριαδικού Θεού λέγει χαμογελώντας ο π. Λάζαρος.  Τον ρωτήσαμε αν το ποσό που μάζεψε φθάνει για να αγοραστεί μία μικρή έκταση. "Μαζέψαμε περίπου 10.000 ευρώ τα οποία δεν φθάνουν για την αγορά οικοπέδου. Ωστόσο, σε συνεργασία με το Δήμο υπάρχει το ενδεχόμενο παραχώρησης μίας μικρής έκτασης. Σ' αυτό βοηθούν και οι πιστοί με τις πιέσεις τους προς τη Δημοτική Αρχή. Στην περίπτωση λοιπόν που παραχωρηθεί η έκταση σκεπτόμαστε δύο πράγματα. Το πρώτον είναι να καταφέρουμε να τοποθετήσουμε άμεσα ένα μικρό έτοιμο ναό που θα εξυπηρετεί τις λατρευτικές ανάγκες των λιγοστών επί του παρόντος πιστών αλλά και των κατηχουμένων μας. Το κόστος ενός τέτοιου ναού και η μεταφορά του από την Ελλάδα κυμαίνεται από 40.000 - 50.000 ευρώ. Πιστεύουμε πως θα φωτίσει ο Χριστός κάποιους πιστούς οικονομικά εύρωστους, ώστε να βρεθούν αυτά τα χρήματα. Η δεύτερη σκέψη είναι να πάρουμε άδεια ανεγέρσεως και να ρίξουμε τα θεμέλια με όσα χρήματα περισσέψουν. Και στη συνέχεια σιγά- σιγά και όποτε μπορούμε να ανεγείρουμε τον ιερό ναό Ζωοδόχου Πηγής! Με την προσευχή μας θα δείξει ο Κύριος τι πρέπει να κάνουμε. Προς το παρόν το σπήλαιο εξυπηρετεί τις ανάγκες..."  Ο ταπεινός αυτός ασκητής της Μαρτινίκας συνηθίζει να επισκέπτεται μία φορά τον χρόνο το Περιβόλι της Παναγίας μας, το Άγιο Όρος. Πολλοί είναι οι Αγιορείτες Πατέρες που τον φιλοξενούν και τον ενισχύουν παντί τρόπω και κυρίως με τις προσευχές τους. "Παίρνω δύναμη από κάθε προσκύνημα. Νιώθω κάθε φορά πως οι προσευχές των γερόντων θωρακίζουν την καλύβα και το σπήλαιο. Έχω την αίσθηση της ένωσης των προσευχών μου μ' αυτές που αναδύονται από το λιβανωτό της Μητέρας Παναγίας που διατηρεί αιώνες τώρα στο θαυμαστό Περιβόλι Της" μας λέει.  Αυθόρμητα τον ρώτησα εάν στην προσπάθειά του έχει αρωγό τον Μητροπολίτη του. Αρχικά διέκρινα στο πρόσωπό του μία έντονη πικρία, την οποία, ωστόσο φρόντισε με περίσσεια δεξιοτεχνία να συγκαλύψει μόλις αντιλήφθηκε πως την κατάλαβα. "Τι να πρωτοκάνει ο Επίσκοπός μας; Που να τρέξει και που να βοηθήσει; Στ' αλήθεια δεν πρέπει να έχουμε απαιτήσεις απ' αυτόν. Κάνει ότι μπορεί. Ελπίζω κάποτε να μας επισκεφθεί μαζί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη μας. Όταν υπάρχει εμφανής δυσκολία μεταφοράς των μηνυμάτων και των εγκυκλίων τι άλλο θα μπορούσε να περιμένει κανείς; Προσεύχομαι γι' αυτόν καθημερινά..."  Του ζήτησα την ευλογία να ξαναδημοσιεύσω μαζί με τις ευχαριστίες του προς τους πιστούς που στήριξαν οικονομικά την προσπάθεια ανεγέρσεως και το λογαριασμό που ανοίξαμε το 2006 στο όνομά του στην Εθνική Τράπεζα.  "Η Ορθόδοξη Ελλάδα πορεύεται στον ανηφορικό δρόμο του Γολγοθά. Χρειάζεται εμείς που την αγαπούμε να τη στηρίξουμε, ώστε να φθάσει στην ανάσταση. Δεν είναι σωστό και πρέπον να ζητάμε τούτες τις ώρες από τους Έλληνες βοήθεια" είπε ο π. Λάζαρος. Η θέση του με ξάφνιασε. Του εξήγησα όμως, πως υπάρχουν και πολλοί αναγνώστες της εφημερίδος στο εξωτερικό που πληροφορούνται μέσω της ιστοσελίδας μας (http://www.orthodoxia.gr/) αλλά και από την αποστολή της εφημερίδας τις ειδήσεις που αφορούν την Ορθοδοξία. Υπάρχουν ακόμη και ιεραποστολικοί σύλλογοι στην Ελλάδα και στο εξωτερικό που θα μπορούσαν να δείξουν ενδιαφέρον.  Τελικώς καταφέραμε και τον πείσαμε πως θα έπρεπε να παρουσιάσουμε μαζί με τη διεύθυνσή του και το λογαριασμό. Τρέφουμε μάλιστα την ελπίδα πως η προσπάθεια που καταβάλλει θα τύχει και πάλι της δικής μας ανταπόκρισης στην ενίσχυση του έργου ιεραποστολής που κάνει ο ταπεινός αυτός γυρολόγος του πνεύματος και ζηλωτής της θυσίας
π. Λάζαρος Φιλογένης. 
   Fr Lazare Philogene  Quartier bois Lezard
 97226 MORNE VERT  (CAVBET MARTINIQUE) 
Τηλ. 00596696344321 και 00596696949125  Λογαρισμός ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ (ΕΤΕ) 449/952754-09 (Alain Philogene)     

Συντάκτης: ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΜΑΚΡΗΣ
Πηγή: ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2011
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Ο ΓΕΡΩΝ ΠΑΪΣΙΟΣ (1924 – 1994) – Απόσπασμα από το βιβλίο «Σκεύος εκλογής» του ιερομονάχου Χριστόδουλου Αγιορείτου

24 Ιουνίου, 2011 — VatopaidiFriend

Ήταν του Αγίου Χριστοδούλου, 21 Οκτωβρίου. Στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου γιόρταζε ο Γέροντας της Μονής και επειδή έφερα κι εγώ το όνομα του αγίου, γιόρταζα κι εγώ. Οι πατέρες όλοι βρισκόντουσαν μέσα στο συνοδικό κι ευχόντουσαν στον ηγούμενο της μονής. Εγώ με έναν αδελφό ήμασταν παραπλεύρως, στο κουζινάκι κι ετοιμάζαμε τα κεράσματα.
Εκείνο τον καιρό ο εγωισμός μου ήταν πολύ μεγάλος. Ήμουν νέος στη μοναχική ζωή κι είχα λογισμούς να γίνω καλύτερος και πιο ενάρετος από τον γέροντά μου. Φυσικά, δεν καταλάβαινα τους λογισμούς μου, αλλά επειδή δεν τους έλεγα και πουθενά, δεν μπορούσε κανείς να με βοηθήσει.
Ο Γέροντας Παΐσιος όμως, που μέσα του είχε πάντα ενεργό τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος, πληροφορήθηκε από αυτήν, τους λογισμούς μου και με τον γεμάτο καλοσύνη και στοργή τρόπο του με έκανε να συναισθανθώ λίγη από την μεγάλη κατάντια μου.
Ενώ λοιπόν, εμείς ετοιμάζαμε τα κεράσματα, από τον διάδρομο ακούστηκε μια φασαρία. Κάποιοι αδελφοί ανέβαιναν βιαστικά για να αναγγείλουν ότι ερχόταν ο Γέροντας Παΐσιος. Άφησα τότε τα κεράσματα και βγήκα στην πόρτα της μικρής κουζίνας που έβλεπε στον διάδρομο. Όταν ο Γέροντας πλησίασε, έσκυψα να του βάλω μετάνοια και να ασπαστώ το χέρι του. Τότε ένας από τους πατέρες που τον ακολουθούσαν του είπε :
-Γέροντα, γιορτάζει σήμερα και ο πατήρ Χριστόδουλος.
Τότε με ρώτησε ο Γέροντας :
-Γιορτάζεις και συ σήμερα; Τι να σου ευχηθώ; Σου εύχομαι ο ηγούμενος της Μονής να γίνει σαν τον όσιο Χριστόδουλο τον εν Πάτμω και συ να γίνεις σαν τον ηγούμενο!
Χαμογελώντας κάπως, προχώρησε δύο – τρία βήματα προς το διάδρομο και αφού σταμάτησε γύρισε πάλι προς το μέρος μου και μου είπε μειδιώντας :
-Σου φτάνει αυτό;
Και μπήκε μέσα στο συνοδικό.
Από εκείνη τη στιγμή ο εγωισμός μου εκδηλώθηκε! Εσωτερικά άρχισα να παιδεύομαι από λογισμούς και να στενοχωρούμαι που ευχήθηκε στον ηγούμενο να γίνει σαν τον όσιο Χριστόδουλο και σε μένα μόνο (!) σαν τον ηγούμενο. Με αυτόν τον ωραίο τρόπο όμως, μ’ έκανε ο Γέροντας να συναισθανθώ ότι με παίδευε ο εγωισμός μου. Χωρίς να το καταλαβαίνω. Κάποια στιγμή λοιπόν, είδα ότι η ευχή που έκανε ο Γέροντας για τον ηγούμενο και για μένα ήταν απολύτως η ίδια. Σ’ εκείνο όμως που τελικά έμεινα ήταν ο πολύ διακριτικός και γεμάτος αγάπη τρόπος του Γέροντα, που με έκανε, έστω και αν δεν είχα διάθεση, να ταπεινωθώ και να αγωνίζομαι πλέον φιλότιμα, το κατά δύναμη, για να διώξω τον εγωισμό μου.

Ἡ κλήση τῶν μαθητῶν

Ἰωὴλ Φραγκάκος (Μητροπολίτης Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας)

«Ἐκάλεσεν αὐτοὺς»

Στὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα ὁ Χριστὸς προσκαλεῖ τοὺς τέσσερις πρώτους μαθητὲς νὰ Τὸν ἀκολουθήσουν, τὸν Πέτρο καὶ τὸν Ἀνδρέα ἀλλὰ καὶ τὸν Ἰάκωβο καὶ τὸν Ἰωάννη, τοὺς ἀδελφούς. Στὰ ἱερὰ Εὐαγγέλια δυὸ φορὲς φαίνεται νὰ καλεῖ ὁ Χριστὸς τοὺς μαθητὲς αὐτούς. Ἡ πρώτη κλήση ἦταν δοκιμαστική, ἐνῶ ἡ δεύτερη ὁριστικὴ καὶ γίνεται στὸ χρονικὸ διάστημα ποὺ ὁ Ἰωάννης ὁ Βαπτιστὴς εἶχε δολοφονηθεῖ ἀπὸ τὸν Ἡρώδη. Ἡ σημερινὴ κλήση ποὺ περιγράφεται στὸ ἀνάγνωσμα εἶναι ἡ δεύτερη, ποὺ ὅπως εἴπαμε εἶναι καὶ ἡ ὁριστική.


Ἡ ποιότητα ζωῆς τῶν Ἀποστόλων

Τί ἄνθρωποι ἦταν αὐτοὶ οἱ ψαράδες ποὺ κάλεσε ὁ Κύριος γιὰ νὰ γίνουν μαθητές του; Ἦταν ἄνθρωποι ταπεινοί, ἀγράμματοι καὶ ἀφανεῖς κοινωνικά. Δὲν ἀνῆκαν στὴν τάξη τῶν Φαρισσαίων καὶ τῶν νομικῶν. Ὁ Βασίλειος ὁ Σελευκείας παρατηρεῖ: «ζητώντας ὁ Κύριος ἀνθρώπους νὰ παιδεύσουν τὴν οἰκουμένη παρέβλεψε πόλεις, δήμους καὶ βασιλεῖες. Ἀπεστράφη τοὺς ἀνθρώπους τοῦ πλούτου, τοὺς ρήτορες, «ἐμίσησε κράτος ρητόρων»... «Ὁ Κύριος μὲ τὸν τρόπο τῆς κλήσεως τῶν πρώτων εἶναι σὰν νὰ ἔλεγε στοὺς ἀνθρώπους: «ἁλιεῖς, οὐ βασιλέας ζητῶ». Ὁ Ματθαῖος γράφει πὼς ὁ Κύριος τοὺς βρῆκε «ἐν τῷ πλοίῳ μετὰ Ζεβεδαίου τοῦ πατρὸς αὐτῶν καταρτίζοντας τὰ δίκτυα αὐτῶν» (Ματθ. 4,21). Διόρθωναν τὰ δίχτυά τους «μὴ δυνάμενοι ὠνήσασθαι ἕτερα», δηλ. δὲν μποροῦσαν νὰ ἀγοράσουν ἄλλα, κατὰ τὸν Ἱερὸ Χρυσόστομο. Ἦσαν ἄνθρωποι ποὺ εἶχαν ἀγάπη μεταξύ τους. Ὅλοι μαζὶ ψάρευαν, ὅλοι μαζὶ διόρθωναν τὰ δίχτυα. Πατέρας καὶ παιδιὰ ἐργαζόντουσαν μαζὶ κι εἶχαν χαρακτηριστικὸ γνώρισμα «τὸ ἀπὸ δικαίων τρέφεσθαι πόνων», νὰ τρέφονται μὲ τὸν ἱδρώτα καὶ τὸν κόπο τους (Χρυσόστομος). Μπορεῖ νὰ μὴν εἶχαν μόρφωση ἀλλὰ τοὺς διέκρινε ἡ ἀρετὴ τῆς ἀγάπης. Ἕνας σύγχρονος θεολόγος θὰ προσθέσει πὼς ὁ Κύριος δὲν κάλεσε ἀνέργους στὸ ἔργο τοῦ εὐαγγελισμοῦ τῶν λαῶν, ἀλλ’ ἀνθρώπους ποὺ ἐργάζονταν. Τὰ παράτησαν ὅλα, γιατί εἶχαν ἐμπιστοσύνη στὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ.


Ἡ κλήση τῶν μαθητῶν δείχνει τὴ δύναμη τοῦ Θεοῦ

Αὐτοὺς ποὺ περιφρονοῦσε ὁ κόσμος, αὐτοὺς διάλεξε γιὰ Ἀποστόλους Του ὁ Κύριος.Ὁ Παῦλος τὸ σημειώνει αὐτὸ χαρακτηριστικά: «Τὰ μωρά τοῦ κόσμου ἐξελέξατο ὁ Θεός, ἵνα καταισχύνῃ τὰ ἰσχυρὰ» (Α’ Κορ. 1,27). Αὐτοὺς ἐπέλεξε ὁ Κύριος, γιὰ νὰ φανεῖ στὸν κόσμο πὼς ἡ διάδοση τοῦ Εὐαγγελίου δὲν ἦταν ἀποτέλεσμα δυνάμεως καὶ σοφίας ἀνθρώπινης, ἀλλ’ ἦταν ἀποτέλεσμα τῆς δυνάμεως καὶ τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, «ὅπως μὴ καυχήσηται πᾶσα σὰρξ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ» (ὅπ.π. στίχ. 29). Ἡ ἀνταπόκριση τῶν μαθητῶν εἶναι αὐθόρμητη καὶ ὁλοκληρωτική. «Ἄφησαν τὰ δίχτυα, τὰ πλοῖα καὶ τὸν πατέρα αὐτῶν» (Ματθ. 4,22) καὶ τὸν ἀκολούθησαν. Δὲν εἶχαν δεῖ ἀπὸ τὸ Χριστὸ μεγάλα θαύματα ἢ δὲν ἄκουσαν σπουδαίους λόγους κι ὅμως ἀντελήφθησαν καὶ κατανόησαν τὸ πρόσωπο τοῦ Κυρίου καὶ θυσίασαν τὰ πάντα γι’ Αὐτόν.


Οἱ πιστοὶ μόνο μὲ τὸ Χριστὸ δένονται ἄρρηκτα

Ὁ Χριστιανὸς δὲν πρέπει νὰ δένεται μὲ κανένα πράγμα ἢ πρόσωπο τῆς παρούσης ζωῆς τόσο, ὅσο μὲ τὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ. Τὸν πρῶτο λόγο στὴ ζωή μας τὸν ἔχει ὁ Κύριος. Δὲν μᾶς προτρέπει ἡ Ἐκκλησία μας νὰ ἐγκαταλείψουμε τὰ σπίτια μας, τὰ ὑπάρχοντά μας καὶ τὶς οἰκογένειές μας. Θέλει ὅμως περισσότερο ἀπὸ τὰ ὑλικὰ καὶ τὰ ἀγαπημένα μας πρόσωπα νὰ ἀγαπᾶμε τὸ Χριστό. Νὰ ἔχουμε ζωντανὴ σχέση μὲ τὸ Χριστό. Ὁ σύνδεσμός μας μὲ τὸν Ἰησοῦ νὰ μὴν περιορίζεται σὲ μία διανοητικὴ σχέση, σ’ ἕνα ἰδεολόγημα. Νὰ εἶναι ζωντανὸς καὶ νὰ ἐκφράζεται στὴν προσευχή, στὴ συμμετοχή μας στὰ μυστήρια καί, ἂν παραστεῖ ἀνάγκη, στὴ δημόσια ὁμολογία καὶ στὴ θυσία ὁρισμένων προσφιλῶν μας πραγμάτων.

Στὶς ἡμέρες μας ἀνθεῖ ἡ ἁλιεία τῶν ἀνθρώπων γιὰ διαφόρους σκοπούς. Ἁλιεύονται μὲ πολλὴ τέχνη ἄνθρωποι, γιὰ νὰ ἐξυπηρετήσουν πολιτικούς, κοινωνικούς, ἰδεολογικούς, παραθρησκευτικοὺς κι ἀκόμα καὶ αἰσχροὺς σκοπούς. Ἀνθεῖ στὶς ἡμέρες μας μία στρατολόγηση ποὺ διακρίνεται γιὰ τὴν ἰδιοτέλεια καὶ τὸ κέρδος. Παρουσιάζονται πολλοὶ «μεσσίες» μὲ ἀξιώσεις ὑποταγῆς σ’ αὐτοὺς ἐκ μέρους τῶν ἀνθρώπων. Οἱ προσωπικὲς φιλοδοξίες εἶναι στὴν ἡμερήσια διάταξη. Ζητᾶμε ἀπὸ τοὺς ἄλλους ἀφοσίωση καὶ ὑπακοὴ γιὰ νὰ ἱκανοποιήσουμε τὰ πάθη μας ποὺ πολλὲς φορὲς εἶναι καὶ ποταπά. Μόνον ἡ ὑπακοὴ στὸ Χριστὸ ὠφελεῖ τὸν ἄνθρωπο πολλαπλῶς. Τὸν κάνει εἰρηνικὸ ἀπέναντι στοὺς ἄλλους, χωρὶς μικροσυμφέροντα καὶ ὑλικὲς ἀπολαβές. Τὸν καταξιώνει ὡς ἄνθρωπο καὶ ἀναδεικνύει τὰ χαρίσματά του καὶ τὶς ἀρετές του. Τὸν προάγει στὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, γιὰ νὰ ζήσει αἰώνια κοντὰ στὸ Χριστὸ ποὺ ἀγάπησε ὁλοκληρωτικὰ καὶ ἐγκάρδια.

Κυριακή Β Ματθαίου-Πρεσβύτερος Χρήστος Πυτιρίνης

Ματθαίου

«Δεῦτε ὀπίσω μου καὶ ποιήσω ὑμᾶς ἀλιεῖς ἀνθρώπων».

Ο Κύριος, αγαπητοί μου αδελφoί, είναι ο Πρώτος και Μοναδικός αλιεύς, ο Θείος Ψαράς των ψυχών των ανθρώπων. Αλλά θέ­λησε να αναδείξει και άλλους αλιείς και άλ­λους ψαράδες μέσα στη νοητή θάλασσα της ανθρωπότητος, που θα συνέχιζαν το άγιο, αλιευτικό, κηρυκτικό, ποιμαντικό και αγιαστικό του έργο. Και κάλεσε ο Χριστός μας τους Αποστόλους Του να τον ακολου­θήσουν, για να τους ετοιμάσει και να τους αποστείλει.

Πότε και πώς τους κάλεσε; Μας το λέει το σημερινό Ιερό Ευαγγέλιο. Μόλις ξεκίνησε για το θείο Του έργο περπατούσε μια μέρα στην θάλασσα της Τιβεριάδος. Ήταν εκεί δύο απλοϊκοί ψαρά­δες με απλή και αγαθή καρδιά, πτωχοί επαγ­γελματίες, που πάλευαν να βγάλουν το με­ροκάματό τους. Και ήταν αδέλφια οι ψαράδες αυτοί. Τον ένα τον έλεγαν Πέτρο και τον άλλον Ανδρέα. Την ώρα εκείνη δόλωναν και έριχναν τα αγκίστρια τους στη θάλασσα.

Μα σαν ήλθε και στάθηκε μπροστά τους ο Χριστός, σταμάτησαν και Τον κοίταζαν πε­ρίεργα. Ήταν ξένος, αλλά η μορφή Του μα­γνήτιζε. Πρέπει να τους είπε  πολλά, που δεν τα αναφέρει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος. Μόνο ένας Του λόγος, τούς ξεσήκωσε, τους έκανε ανάστατους, τους οδήγησε στο σημείο να πάρουν μία ηρωϊκή απόφαση. Να παρατήσουν τα δίχτυα και το ψάρεμα, τις βάρκες και την θάλασσα και να Τον ακολουθήσουν. «Δεῦτε ὀπίσω μου - τούς είπε – καὶ ποιήσω ὑμᾶς ἀλιεὶς ἀνθρώπων».

Ελάτε πίσω μου και θα σας κάνω ψαράδες ανθρώπων. Προχωρώντας λίγο πιο πέρα, είδε άλλο ένα ζευγάρι ψαράδων μαζί με τον πατέρα τους τον Ζεβεδαίο. Ήταν ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης. Ανεβασμένοι και αυτοί πάνω στη βάρκα, ετοίμαζαν σιωπηλοί και αφοσιωμένοι τα δίχτυα. Τούς πλησίασε, κουβέντιασε μαζί τους και μετά, τους κάλεσε να Τον ακολου­θήσουν. Εκείνοι, χωρίς κανένα δισταγμό, χωρίς καμία αναβολή τον ακολούθησαν «καὶ εὐθέως ἀφέντες τό πλοῖον καί τόν Πατέρα αὐτῶν ἠκολούθη­σαν αὐτῷ».

Άφησαν δουλειά, πατέρα, μητέρα, οικογένεια, προγράμματα, όνειρα, λογαρια­σμούς, όλα τα υλικά αγαθά, για να πιάσουν μια άλλη Ιερή, αγία, υψηλή, ουράνια δουλειά, ένα έργο θεϊκό. Για να δώσουν όλη την στοργή και την αγάπη τους σε μία άλλη οικο­γένεια, στην Εκκλησία του Χριστού. Ευλογημένη η κλήσις των αγίων Απο­στόλων του Χριστού, των δώδεκα και των εβδομήκοντα και όλων των Αποστόλων και Ιεραποστόλων, των Ιερέων και Αρχιερέων ό­λων των αιώνων.

Χάρη σε αυτή την κλήση εμείς γίναμε Χριστιανοί, ακούσαμε τον λόγο του Ευαγγελίου, λαμβάνουμε Πνεύμα Άγιο, μετέχουμε των Αγίων και αχράντων μυστηρίων, ενωνόμαστε με τον Χριστό. Δεν υπάρχει, αγαπητοί  μου,  στον κόσμο μεγαλύτερη τιμή και δόξα, ευθύνη και φωτιά από το να γίνει κανείς Απόστολος, Αλιεύς των ανθρώπων, από το να γίνει κανείς Ιε­ρέας. Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός μας λέει πώς αν στο δρόμο θα δεις έναν Ιερέα και έναν άγγελο θα πρέπει πρώτα να πας να φιλήσεις το χέρι του Ιερέως και μετά του αγγέλου. Διότι τα μυστήρια, που κάνει ο Ιερέας δεν μπορεί να τα κάνει ο άγγελος.

Η αξία του Ιερέως είναι πάνω από την αξία των πρωθυπουργών και των βασιλιάδων και όλων των επιστημόνων της γης αυτής. Παλιά δεν προσέρχονταν στην Ιερωσύ­νη από συναίσθηση βαθειά και φόβο μεγάλο. Διότι η Ιερωσύνη είναι καμίνι και φωτιά και αλλοίμονό μας! Ο Ιερέας χρειάζεται να είναι χρυσός στην καρδιά και στη ζωή του, για να μπει μέσα σε αυτό το καμίνι που ονομάζεται ιερωσύνη. Σήμερα τον ιερέα αντί να τον θεωρούν ευλογία, δένουν κόμπο στο μαντήλι τους, τον βλέπουν στο δρόμο και τον κοροϊδεύουν.

Παλιά, πολλές ευλαβείς Χριστιανές μητέρες προσεύχονταν και έλεγαν: «Χριστέ μου, δος μου ένα αγόρι να τον κάνω παππά, να με μνημονεύη για πάντα». Σήμερα, το θεωρούν υποτιμητικό, για να  μήν πούμε, ότι το θεωρούν κατάρα το να γίνει ένα παιδί τους Ιερέας. Τόσο πολύ αγαπητοί μου, έχει χαλάσει η κοινωνία μας.

Ας προσευχηθούμε, αδελφοί, να βγουν και στην εποχή μας καινούργιοι Απόστολοι, καινούργιοι Ιερείς, άγιοι Ιερείς με φόβο Θεού και αγάπη, Ιερείς, που να αγαπούν το Χριστό, να αγαπουν τον λαό, τα λογικά πρόβατά Του. Ιερείς «όχι για ένα κομμάτι ψωμί», Ιερείς όχι έπαγγελματίες, Ιερείς όχι για την επίγεια, κοσμική δόξα. Η κοινωνία μας έχει ανάγκη από Ιερείς και ποιμέ­νες καλούς. "

Ας προσευχηθούμε αδελφοί να βγουν πα­τέρες άγιοι, που με την αγία, ορθόδoξη, α­σκητική ζωή, με προσευχή και με παράδειγμα θα φτιάξουν ανθρώπους. Φθάνουν πια οι μη­χανές που μας έφτιαξαν οι μηχανικοί, Φθά­νουν οι θεωρίες των φιλοσόφων, φθάνουν οι ανθρώπινοι νόμοι των νομοθετών. Τίποτε δεν έφερε την ποθούμενη ευτυχία και ευη­μερία στην ταλαίπωρη ανθρωπότητα.

Οι Ιε­ρείς, οι άγιοι Ιερείς, οι απαθείς Ιερείς, και απόστολοι του Χριστού. Αυτοί είναι που θα φέρουν  την πραγματική ευτυχία, αυτοί είναι που θα φέρουν την αγιότητα, γιατί θα φέρουν τον ίδιο το Χριστό στην έρημο και στον αλειτούργητο αυτό κόσμο. ΑΜΗΝ

H θαλασσα και «αλιεις ανθρωπων»

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ ὁ Ἰησοῦς περιπατῶν παρὰ τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας…» (Ματθ. 4,18)

ΑΚΟΥΣΑΤΕ, ἀγαπητοί μου, τὸ εὐαγγέλιο; Ἐ­ρωτῶ, γιατὶ πολλοὶ ἔχουν αὐτιά, μὰ τὸ Εὐ­αγγέλιο ὄχι μόνο δὲν θέλουν νὰ τὸ ἀκούσουν ἀλλὰ καὶ τὸ κοροϊδεύουν. Τὸ Εὐαγγέλιο πάλιωσε, λένε· σήμερα δὲν ἰσχύει…
Αὐτὰ λένε οἱ λεγόμενοι κουλτουριάρηδες. Ἔμαθαν μερικὰ γράμματα, πῆ­ραν ἕνα χαρτί, καὶ φαντάζονται ὅτι ἔλυσαν ὅ­λα τὰ προβλήμα­τα καὶ δὲν ἔχουν πλέον ἀνάγ­κη τὸ Θεό. Καὶ στὶς μέρες μας αὐτοὶ πλήθυναν. Τὸ Εὐαγγέλιο ἦταν γιὰ «τῷ καιρῷ ἐκεί­νῳ», λένε εἰρωνικά. Τί ἔχουμε νὰ τοὺς ἀπαντήσουμε;
Κάποτε ποὺ ἤμουν στὴ Θεσσαλονίκη, περπατώντας στὸ δρόμο εἶδα ξαφνικὰ κάποιον νὰ τρέχῃ, νὰ σκαρφαλώνῃ σὰν τὸ γάτο σ᾽ ἕνα τηλεγραφόξυλο, κι ἀπὸ ᾽κεῖ νὰ φτύνῃ συνε­χῶς. ―Τί κάνεις ἐκεῖ; τοῦ φώναζαν. ―Θὰ σβή­σω τὸν ἥλιο! ἔλεγε. Δὲν ἦταν στὰ λογικά του. Ἐ­ὰν λοιπὸν εἶνε τρελλὸς ὅ­ποιος νομίζει ὅτι μὲ τὸ σάλιο του θὰ σβήσῃ αὐτὸ τὸν ἥλιο ―ποὺ κάποτε βέβαια θὰ σβή­σῃ ἀπὸ μόνος του ὅ­πως τὸ καντήλι―, ἀσυγκρίτως περισσότερο τρελλοὶ εἶ­νε αὐτοὶ ποὺ νομίζουν πὼς μὲ τὰ λόγια τους θὰ μπορέσουν νὰ σβήσουν τὸ Εὐ­αγγέλιο τοῦ Χριστοῦ, ποὺ εἶνε ὁ ἄδυτος ἥλιος.
Γιὰ τὸν Κύ­ριο ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν λέμε «νῦν καὶ ἀ­εὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶ­νας τῶν αἰώνων· ἀμήν». Καὶ πράγματι· πέρασαν τόσοι αἰῶνες, ἀλλὰ τὰ λόγια ποὺ εἶπε ὁ Χριστὸς ἰσχύουν, ἔ­χουν δύναμι, ἀφοροῦν καὶ ἐμᾶς, ἔχουν ἐφαρμο­γὴ γιὰ ὅλους ἀνεξαιρέτως τοὺς ἀνθρώπους.

* * *

Στὴν Παλαιστίνη, στοὺς Ἁγίους Τόπους, ὑ­πάρχει μιὰ λίμνη, ποὺ λέγεται λίμνη τῆς Γαλιλαίας ἢ τῆς Τιβεριάδος ἤ, ἐπει­δὴ εἶνε μεγάλη, τὴ λένε καὶ θάλασσα. Ψηλὰ ἀ­π᾽ τὸ ἀερο­πλά­νο νομίζεις ὅτι ἔχει σχῆμα ἅρ­πας – κιθάρας· ὅσοι ἔχουν πάει στοὺς Ἁγίους Τόπους τὴν ἔ­χουν δεῖ. Τὰ νερά της εἶνε πεντακά­θα­ρα· προέρχονται ἀπὸ πηγὲς σὲ ψη­λὰ βουνὰ χιονισμέ­να. Ἀπὸ ᾽κεῖ κατεβαίνουν ῥυ­άκια καὶ πο­ταμάκια καὶ φθάνουν σ᾽ αὐτήν. Ἐ­κεῖ ἔρχεται καὶ ὁ Ἰορδάνης ποταμός. Τὰ νερά του πέφτουν στὴ λίμνη, κι ὅσα περισσεύουν φεύγουν ἀπὸ τὸ ἄλλο μέρος της καὶ συνεχίζουν. Εὐλογημένος ποταμός, εὐλογημένη λίμνη.
Εἶνε ὡραῖες οἱ λίμνες. Γιά φανταστῆτε, ἡ γῆ νὰ ἦταν ὅλη ξηρά, χωρὶς καθόλου νερό, ὅ­πως εἶνε τὸ φεγγάρι. Φανταστῆτε αὐτὴ τὴν ξεραΰλα, σὰν τὴ Σαχάρα. ῾Ρυάκια, ποταμάκια, λίμνες, θάλασσες, δίνουν ὀμορφιὰ καὶ χάρι στὸν πλανήτη μας, τὸν μοναδικὸ στὸ σύμπαν. Θὰ ἔλθῃ ὅμως μιὰ μέρα ―τὸ λέει ἡ Ἀποκάλυψις―, ποὺ τί θὰ γίνῃ· τὰ καθαρὰ νερά, μέσα στὰ ὁποῖα ζοῦν ψάρια ποὺ ἔπλασε ὁ Θεὸς χάριν τοῦ ἀνθρώπου, θὰ πικραθοῦν, καὶ ἀπὸ τὰ πικρὰ νερὰ θὰ πεθάνουν πολλοὶ ἄνθρωποι (βλ. Ἀπ. 8,11). Κι αὐτὸ τὸ βλέπουμε ἤδη.
Ἡ μητρόπολις Φλωρίνης ἔχει ἀρκετὲς λίμνες. Ἐγὼ τὴν ὀνομάζω μητρόπολι τῶν 5 λιμνῶν. Μία ἀπὸ αὐτὲς εἶνε ἡ Βεγορίτις ἢ λίμνη τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονος. Πῆγα λοι­πὸν ἐκεῖ καὶ εἶδα τοὺς ψαρᾶδες λυπημένους. ―Δὲν ὑπάρ­χουν ψάρια, μοῦ εἶπαν. ―Γιατί; ―Γιατὶ πικρά­θηκαν τὰ νερά.… Πῶς πικράθηκαν; ―Ἀπὸ τὰ λύματα τῶν ἐργοστασίων ποὺ χύνονται ἐδῶ. Πᾶνε τὰ ψάρια! Μοῦ ᾽λεγε γέρος ψαρᾶς στὴ Βεγορίτιδα, ὅτι ὁ παπποῦς του ἔπιασε παλαιότερα ἐκεῖ ἕνα ψάρι ποὺ λέγεται γουλιανός. Ἦταν 40 κιλά, καὶ ἔτρωγαν μιὰ βδομάδα στὸ σπίτι ἀπ᾽ αὐτό! Τώρα…
Κι ὄχι μόνο στὶς μικρὲς λίμνες. Μιὰ μεγάλη λίμνη εἶνε καὶ ἡ Μεσόγειος θάλασσα, λίμνη μεγάλων κρατῶν· Ἱσπανία, Γαλλία, Ἰταλία, Ἑλ­λάδα, Τουρκία, Κύπρος, Αἴγυπτος, Λιβύη, Μαρόκο, ὅλα μέσα σ᾽ αὐτὴν βλέπουν. Στὴ μεγάλη αὐτὴ λεκάνη πέφτουν οἱ ἀκαθαρσίες ὑ­πονόμων 70 περίπου μεγάλων πόλεων. Καὶ ἤ­δη οἱ ἐπιστήμονες κρούουν τὸν κώδωνα γιὰ τὴ μόλυνσι· σὲ λίγο δὲν θὰ ὑπάρχῃ ψαράκι.
Ἀλλὰ τί ἔπαθα καὶ μιλῶ γιὰ λίμνες καὶ θάλασσες; Τὸ εὐαγγέλιο μοῦ ἔδωσε τὴν ἀφορμή. Ἀκούσαμε σήμερα νὰ λέῃ, ὅτι ὁ Χριστὸς περπα­τοῦσε «πα­ρὰ τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας» (Ματθ. 4,18). Ἐ­κεῖ πῆγε ὁ Κύριος, ὁ ὁποῖ­ος ἀγαπᾷ τὰ ὡ­ραῖα, τὰ δημιουργήματα ποὺ ὁ ἴδιος ἔ­φτειαξε. Περπατοῦσε κοντὰ στὴ χαριτωμένη λίμνη. Για­τί πῆγε ἐκεῖ; μήπως γιὰ ν᾽ ἀναπνεύ­σῃ καθαρὸ ἀ­έρα; Πῆγε γιὰ κάποιον ἄλλο ἀνώτερο σκοπό. Πῆγε, γιὰ νὰ ἐκλέξῃ τοὺς μαθητάς του, τὸ ἐ­πι­τελεῖο του μὲ τὸ ὁποῖο θὰ ἀνακαίνιζε τὸν κόσμο. Δὲν πῆγε οὔτε στὴ ῾Ρώμη, οὔτε στὴν Ἀ­θή­να, οὔτε σὲ ἄλλο ἀπὸ τὰ ἀστι­κὰ κέντρα· πῆγε στὴ θάλασσα, κοντὰ στοὺς ψαρᾶδες.
Εἶδε ἐκεῖ δυὸ βάρκες. Στὴ μία δυὸ ἀδέρφια, ὁ Πέτρος κι ὁ Ἀνδρέας, ἔρριχναν τὸ δίχτυ γιὰ ψάρεμα. Στὴν ἄλλη ἄλλα δυὸ ἀδέρφια, ὁ Ἰωάννης καὶ ὁ Ἰάκωβος μαζὶ μὲ τὸν πατέρα τους τὸ Ζεβεδαῖο διώρθωναν καὶ τακτοποιοῦ­σαν τὰ δί­χτυα τους. Καὶ τοὺς κάλεσε. Ἀφῆστε, λέει, αὐτὰ τὰ δίχτυα, ἀκολουθῆστε με, κ᾽ ἐγὼ θὰ σᾶς δώσω χάρι· θὰ σᾶς κάνω «ἁλιεῖς ἀνθρώπων», θὰ ψα­ρεύετε ψυχές. Κι αὐτοί; «Εὐθέως» τὸν ἀκολού­θησαν (ἔ.ἀ. 4,19-22). Αὐτὴ ἡ λέξι, «εὐθέως», ζυγίζει πολύ. Τί θὰ πῇ «εὐθέως»; «Ἀμέσως», χωρὶς δι­σταγμό. Δὲν εἶπαν Αὔριο, μεθαύριο, ὕστερα ἀπὸ ἕνα μῆνα, ὕστερα ἀπὸ ἕνα χρόνο. Ἀ­μέσως ἔδωσαν τὸ «παρών», ὅπως ὁ στρατιώτης στὸν ἀξιωματικό. Ἄφησαν βάρκες, δίχτυα, συγγενεῖς, καὶ ἦρθαν κοντὰ στὸ Χριστό.

* * *

Ἄν, ἀγαπητοί μου, ἐρχόταν σήμερα ὁ Χριστὸς καὶ ἔλεγε «Ἐλᾶτε μαζί μου, ἀφῆστε τα ὅλα κι ἀκολουθῆστε με», ποιός θὰ τὸν ἀκολουθοῦσε; Κάποιος θὰ ἔλεγε· Τί λὲς τώρα, τρελλὸς εἶμαι νὰ τ᾽ ἀφήσω ὅλα;… Ἄλλος θά ᾽λεγε· Πόσα θὰ μοῦ δίνῃς;… Θέλουν χρήματα. Ἂν ὁ Χριστὸς ἔταζε κέρδη, πολλοὶ θὰ δέχονταν· τώρα, οὔτε ἕνας.
Ἀπὸ ἄλλα ἔθνη (Ἰτάλια, Γαλλία, Γερμανία κ.λπ.), ξεκινοῦν ἱεραπόστολοι γιὰ τὴν Ἀφρικὴ καὶ τὴν Ἀσία, καὶ ἐργάζονται συχνὰ μὲ κίνδυνο τῆς ζωῆς τους. Ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα; Τρία ἑκατομμύρια ἔχουν φύγει στὸ ἐξωτερικό· ὄχι ὅ­μως γιὰ ἱεραποστολή, ἀλλὰ γιὰ νὰ ἐργασθοῦν καὶ νὰ βγάλουν χρήματα. Κάποτε ἔφευγαν κι ἀπ᾽ ἐδῶ καὶ πήγαιναν ἀλλοῦ νὰ κηρύξουν τὸ Εὐαγγέλιο. Ἂν λ.χ. στὴ ᾽Ρωσία, στὴ Βουλγαρία, στὴ Σερβία εἶνε σήμερα ὀρθόδοξοι Χριστιανοί, αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι ὑπέροχοι νέοι ἔ­φυγαν ἀπ᾽ τὴν Κωνσταντινούπολι καὶ τὴ Θεσ­σαλονίκη καὶ πῆγαν ἐκεῖ καὶ τοὺς ἔκαναν χριστιανούς. Τώρα σπανίως παρουσιάζεται κάποιος ἱεραπόστολος. Τέτοιος ἦταν ὁ ἀείμνηστος Ἰωάννης Ἀσλανίδης, ἕνα χαριτωμένο θαυμάσιο παιδί, ἔξυπνος, τετραπέρατος, πολυτάλαντος. Αὐτὸς μὲ βοήθησε καὶ ὕψωσα στὸ ὕψωμα 1020 τῆς Φλωρίνης τὸ μεγάλο σταυρὸ ὕψους 30 μέτρων, ἕνα ἔργο ποὺ ἄλλος δὲν τὸ ἀνελάμβανε. Τοῦ ἔλεγαν τότε ὡρισμένοι· Πόσα λεφτὰ σοῦ δίνει ὁ δεσπότης; Κι ὅταν ἔμαθαν ὅτι δὲν πληρώνεται, τοῦ ἔλεγαν· Ἀνόητος εἶσαι; ἀφοῦ δὲν παίρνεις λεφτά, τί κάθεσαι κοντὰ στὸ δεσπότη;… Τοὺς σιχάθηκε γιὰ τὴ νοοτροπία τους καὶ ἔφυγε. Πῆγε κάτω στὴν Ἀφρική, ἔγινε ἱεραπόστολος μὲ τὸ ὄνομα Κοσμᾶς (πῆρε τὸ ὄνομα τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ), καὶ ἔφερε πολλοὺς στὸ Χριστό.
Σπανίζουν στὴν ἐποχή μας τέτοιοι ἄνθρωποι. Καλεῖ ἡ Ἐκκλησία στὴν ἱεραποστολή, καὶ οἱ «χριστιανοὶ τοῦ γλυκοῦ νεροῦ» λένε· Ἐγὼ δὲ γίνομαι ἱεραπόστολος, εἶνε δύσκολο πρᾶ­γμα. Καλεῖ στὴν ἱερωσύνη, ἀλλὰ οἱ γονεῖς δὲν δίνουν οὔ­τε ἕνα παιδί τους νὰ ὑπηρετήσῃ τὴν Ἐκκλησία ὡς κληρικός. Ἕνα καλὸ παιδὶ εἶπε στὸν πατέρα του ὅτι θέλει νὰ γίνῃ πα­πᾶς, κι αὐτὸς πῆγε νὰ τὸ σκοτώσῃ!
Λοιπόν, ἱεραπόστολος δὲ γίνεσαι, παπᾶς δὲ γίνεσαι. Ἔ, τότε σοῦ ζητῶ κάτι ἄλλο, τὸ πιὸ εὔκολο. Δὲ σοῦ λέω νὰ σηκώσῃς ἕνα βουνό· σοῦ δίνω νὰ σηκώσῃς ἕνα χαλικάκι. Ποιό εἶνε τὸ χαλικάκι; Ὁ ἐκκλησιασμός. Ἀκοῦς τὴν καμπάνα ποὺ χτυπάει; Σὲ καλεῖ ὁ Χριστός. Πήγαινε νὰ ἐκκλησιασθῇς. Πήγαινε νὰ προσ­κυ­νή­σῃς καὶ νὰ λατρεύσῃς τὸ Θεό, νὰ τοῦ πῇς ἕνα εὐχαριστῶ. Τὸ εἶπα κι ἄλλοτε· 168 ὧρες ἔχει ἡ ἑβδομάδα, 1 ὥρα μᾶς ζητάει ὁ Θεός, τόσο βαστάει ἡ θεία Λειτουργία ἀπὸ τὸ «Εὐ­λογημένη ἡ βασιλεία τοῦ Πατρός…» μέχρι τὸ «Δι᾽ εὐχῶν…». Μπὲς στὴν ἐκκλησία, θυμήσου ὅτι εἶσαι ἄνθρωπος, πὲς ἕνα «Δόξα σοι, ὁ Θεός», ἕνα «Ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτω­λῷ», ἕνα «Μνήσθητί μου, Κύριε».
Διαφορετικά; Τὸ ἕνα δὲν κάνουμε, τὸ ἄλλο δὲν κάνουμε, στὸ τέλος θὰ μᾶς τιμωρήσῃ ὁ Θεὸς. Καὶ ἔρχονται πονηρὲς ἡμέρες….

* * *

Βλέπετε, ἀγαπητοί μου, τί ἀφορμὲς καὶ τί θέ­ματα δίνει τὸ Εὐαγγέλιο, ποὺ κάποιοι νομίζουν ὅτι πάλιωσε; Καὶ δὲν προχωρήσαμε στὴν ἑρ­μηνεία· μόλις ἀγγίξαμε τὸ στίχο ποὺ λέει ὅτι ὁ Ἰησοῦς περπατοῦσε «παρὰ τὴν θάλασσαν».
Εἴθε τὰ πτωχὰ αὐτὰ λόγια νὰ τὰ ἐφαρμό­ζουμε καὶ νὰ ζοῦμε κατὰ τὸ Εὐαγγέλιο. Καὶ ὁ Θεός, διὰ πρεσβειῶν τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου καὶ πάντων τῶν ἁγίων, νὰ ἐλεήσῃ καὶ σώσῃ πάντας ἡμᾶς· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναό του Ἁγίου Γερμανοῦ Πρεσπῶν 21-6-1987

Ἡ κλήση τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου

Νικάνωρ Καραγιάννης (Ἀρχιμανδρίτης)

Ὁ Χριστὸς ἀναζητᾶ καὶ καλεῖ τοὺς πρώτους μαθητὲς Του «παρὰ τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας», μέσα σὲ ἕνα περιβάλλον καθημερινὸ καὶ ἁπλό, μὲ ἐλεύθερο φυσικὸ ὁρίζοντα. Οἱ πρῶτοι στοὺς ὁποίους ἀπευθύνεται εἶναι ἄνθρωποι τοῦ καθημερινοῦ μόχθου, γνήσιοι καὶ ἀληθινοὶ καί, ὡς ἐκ τούτου, ἀνεπιτήδευτοι, ἂν καὶ μὲ διαφορετικὴ ἰδιοσυγκρασία μεταξύ τους.


Ἡ κλήση τοῦ Χριστοῦ

Ὁ Θεὸς μᾶς καλεῖ στὴν ὕπαρξη, ἐπειδὴ μᾶς ἀγαπᾶ, πρὶν ἀκόμη μᾶς δημιουργήσει, γι' αὐτὸ καὶ μᾶς γνωρίζει, πρὶν μᾶς φέρει στὴ ζωή. Αὐτὸς ποὺ μᾶς καλεῖ εἶναι ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ, ὁ Χριστός. Δὲν μᾶς καλεῖ στὴν ὕπαρξη, γιὰ νὰ γεννηθοῦμε καὶ νὰ πεθάνουμε, ἀλλὰ γιὰ νὰ ζήσουμε καὶ νὰ σωθοῦμε, δηλαδὴ γιὰ νὰ ἑνωθοῦμε μαζί Του σὲ μία ἀτέλειωτη ζωή. Ἡ κλήση τοῦ Χριστοῦ στὸ γεγονὸς τῆς Ἐκκλησίας, στὴν πραγματικότητα τῆς σωτηρίας, εἶναι ἕνα μυστήριο, ἔργο τοῦ θελήματος καὶ τῆς πρόγνωσης τοῦ Θεοῦ. «Οὐχ ὑμεῖς με ἐξελέξασθε, ἀλλ' ἐγὼ ἐξελεξάμην ὑμᾶς» (Ἰω. 15,16), δὲν μὲ διαλέξατε ἐσεῖς, ἀλλὰ ἐγὼ σᾶς διάλεξα. Αὐτὸ τὸ κάλεσμα ἀπευθύνεται στὸν κάθε ἄνθρωπο ξεχωριστά, μὲ διαφορετικὸ τρόπο, ἀλλὰ μὲ κοινὸ σκοπό, τὴ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ὅταν ὁ Θεὸς μᾶς διαλέγει καὶ μᾶς ἐκλέγει, ὅταν Ἐκεῖνος μᾶς καλεῖ, σέβεται τὴν ἰδιαιτερότητα τῆς προσωπικότητάς μας. Δὲν παραβλέπει τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ καθένας ἀπὸ ἐμᾶς εἶναι μοναδικὸς καὶ ἀνεπανάληπτος. Γι' αὐτὸ καὶ δὲν καταργεῖ τὴν ἐλευθερία μας, δὲν μᾶς ἰσοπεδώνει καὶ δὲν μᾶς ἐξισώνει, γιατί ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ δὲν κατασκευάζει πανομοιότυπους ἁγίους.

Μέσα στὸ μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας καλούμαστε νὰ χωρέσουμε ὅλοι, κλειστοὶ καὶ ἀνοιχτοὶ τύποι χαρακτήρων, πρόσχαροι καὶ σοβαροί, ἐπιεικεῖς καὶ αὐστηροί, εὐαίσθητοι καὶ δυναμικοί, ὅποιοι καὶ ἂν εἴμαστε ἐμεῖς, ὅποιοι καὶ ἂν εἶναι oι ἄλλοι, oἱ διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς. Οἱ μαθητὲς δέχθηκαν ἀμέσως τὴν κλήση τοῦ Χριστοῦ, ἀνταποκρίθηκαν αὐθόρμητα καὶ ὁλοκληρωτικά. Γιατί, ἄραγε; Ἐπειδὴ ἦταν καλοπροαίρετοι ἄνθρωποι. Ἡ ἀπάντησή τους στὴν κλήση τοῦ Χριστοῦ ἦταν πράξη ὑπακοῆς.

Ἐμπιστεύθηκαν τὸν Χριστὸ καὶ παραδόθηκαν στὸ θέλημά Του καὶ στὴν ἀγάπη Του. Ἐδῶ, λοιπόν, ὁ δρόμος πρὸς τὸν Χριστὸ εἶναι ἕνας καὶ μοναδικός, ἡ ὑπακοὴ στὴν κλήση Του.

Ἡ κλήση τοῦ Θεοῦ εἶναι πάντα βαθύτατα προσωπική. Ἀγγίζει τὸ κέντρο τοῦ ἑαυτοῦ μας, τὸν πυρήνα τῆς ὕπαρξής μας. Ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ δὲν εἶναι μία νεφελώδης φιλοσοφία οὔτε μία ἀκατανόητη, ὑψηλὴ καὶ φλύαρη θεολογία, ὅπως, δυστυχῶς, κάποτε τὸν παραμορφώνουμε καὶ τὸν κακοποιοῦμε ἐμεῖς. Ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ ἔχει πάντοτε ἀμεσότητα μὲ τὰ ἐνδιαφέροντα καὶ τὴ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἀναφέρει πολλὲς φορὲς τὸ Εὐαγγέλιο. Ἀρκεῖ νὰ θυμηθοῦμε ὅτι στοὺς ἀκροατές Του ποὺ σκέφτονται τὸν θερισμό, μιλᾶ γιὰ τὸν πνευματικὸ θερισμό. Στὴ Σαμαρείτιδα ποὺ πῆγε γιὰ νερὸ στὸ πηγάδι, κάνει λόγο γιὰ τὸ «ὕδωρ τὸ ζῶν». Στοὺς ψαράδες ποὺ τοὺς ἀπασχολεῖ ἡ ἐργασία τους, τοὺς μιλᾶ γιὰ μία διαφορετικὴ παράδοξη καὶ θαυμαστὴ ἁλιεία.


Ἡ ἀπάντηση στὴν κλήση τοῦ Θεοῦ εἶναι ἐλευθερία

«Οἱ δὲ ἀφέντες ἅπαντα ἠκολούθησαν τὸν Χριστό». Ἐγκατέλειψαν τὰ πάντα καὶ ἀκολούθησαν τὸν Χριστό. Δὲν ἦταν μὲ κανέναν καὶ μὲ τίποτε στὸν κόσμο τόσο δεμένοι ὅσο μπόρεσαν νὰ δεθοῦν μὲ τὸν Χριστὸ καὶ νὰ παραδοθοῦν στὴν ἀγάπη Του. Γι' αὐτὸ καὶ ὅποιος ἀκολουθεῖ πραγματικὰ τὸν Χριστὸ δὲν προτρέχει οὔτε στέκεται μακριά του, ἀλλὰ ἀπελευθερώνεται ἀπὸ κάθε δέσμευση μὲ πρόσωπα, πράγματα καὶ καταστάσεις καὶ ζεῖ μιὰ καινούργια πραγματικότητα. Βιώνει τὴν ἐσωτερικὴ ἐλευθερία, ποὺ πηγάζει ἀπὸ τὴν ἀκλόνητη πίστη καὶ βεβαιὸτητα ὅτι ἔχει βρεῖ τὴν ἀλήθεια ποὺ ἐλευθερώνει ἀπὸ ὅλα ὅσα καθημερινὰ τὸν περικυκλώνουν.

Πράγματι, ὅσο ὡριμάζουμε καὶ ὁλοκληρωνόμαστε ἐσωτερικά, συνειδητοποιοῦμε ὅτι ἡ πολυσυζητημένη ἐλευθερία τὴν ὁποία ὁ κόσμος ἐπιδιώκει καὶ ὁ πολιτισμὸς προβάλλει ὡς βασικὸ σύνθημα εἶναι ἐξωτερική, σχετικὴ καὶ περιορισμένη. Γιατί εἴμαστε αἰχμάλωτοι τῶν περιστάσεων καὶ τῶν συνθηκῶν μέσα στὶς ὁποῖες ζοῦμε, τῆς κληρονομικότητας καὶ τῆς ἰδιοσυγκρασίας μας, τοῦ περιβάλλοντός μας, ἀλλὰ καὶ ὁτιδήποτε ἄλλου μᾶς δεσμεύει καὶ μᾶς ὑποτάσσει σ' αὐτό. Ἄλλωστε, δὲν πρέπει νὰ ξεχνᾶμε ὅτι δὲν εἴμαστε ἐλεύθεροι στὰ σύνορά τῆς ζωῆς καὶ τοῦ θανάτου. Κανεὶς δὲν μᾶς ρωτᾶ πότε, ποῦ καὶ ἀπὸ ποιοὺς θὰ ἔρθουμε στὴ ζωή, ἀλλὰ οὔτε πότε, ποῦ καὶ μὲ ποιὸ τρόπο θὰ φύγουμε ἀπὸ αὐτὴν.

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, μόνο ὅταν θεληματικὰ ὑποταχθοῦμε στὴν κλήση τοῦ Χριστοῦ, μποροῦμε νὰ ἀπελευθερωθοῦμε ἀπὸ κάθε δουλεία στὴν ὁποία εἴμαστε φυλακισμένοι, γιὰ νὰ ζήσουμε τὴν «ἐλευθερία τῆς δόξης τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ». Ἀμήν.

ΚΥΡΙΑΚΗ 26 ΙΟΥΝΙΟΥ (Β' Ματθαίου

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ Ματθ.δ' 18-23

Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ  «Δεύτε οπίσω μου και ποιήσω υμάς αλιείς ανθρώπων»

   Το σημερινό ιερό Ευαγγέλιο μάς μετα­φέρει στην ακροθαλασσιά της Γαλιλαίας. Έριχναν τα δίχτυα τους ό Πέτρος και ό Ανδρέας, και λίγο πιο πέρα ό Ιάκωβος και ό Ιωάννης. Τότε τούς πλησίασε ό Κύ­ριος Ιησούς και τούς κάλεσε να Τον ακο­λουθήσουν, ώστε στο έξης να απλώνουν δίχτυα πνευματικά και να αλιεύουν ψυ­χές για τη Βασιλεία των ουρανών: «Δεύτε οπίσω μου και ποιήσω υμάς αλιείς αν­θρώπων», τούς είπε. Ακολουθήστε με και θα σάς κάνω αλιείς ανθρώπων.

«Αλιείς ανθρώπων»! Αυτός ό παραβο­λικός λόγος του Κυρίου μάς δίνει την α­φορμή να δούμε ποιό είναι αυτό το έργο της αλιείας ανθρώπων και τί σχέση μπο­ρεί να έχει με τη δική μας ζωή.

1. ΕΡΓΟ ΥΨΗΛΟ

«Αλιεία ανθρώπων» ό Κύριος ονόμασε το έργο του κηρύγματος και της ιεραπο­στολής, πού ό Ίδιος ανέθεσε στους αγί­ους Αποστόλους πρώτα κι έπειτα σε όλη την Εκκλησία. Μετά την Ανάσταση του ό Κύριος Ιησούς άφησε ως ιερή παρακα­ταθήκη στους μαθητές του την εντολή να μεταδώσουν το μήνυμα του Ευαγγελίου σε όλο τον κόσμο: «Πορευθέντες μαθη­τεύσατε πάντα τα έθνη», τούς είπε. Με τα λόγια αυτά κάλεσε τούς μαθητές του να ρίχνουν σαν άλλοι ψαράδες τα δίχτυα του θείου λόγου και να ελκύουν τις ψυχές των ανθρώπων στην αληθινή ζωή.

Αυτό το έργο της αλιείας των ψυχών πού άρχισαν οι άγιοι Απόστολοι, το συνέ­χισαν οι διάδοχοι τους, οι επίσκοποι και οι ιερείς, οι όποιοι έχουν την κύρια ευθύ­νη στο έργο αυτό. Αυτοί, με το να κηρύτ­τουν το λόγο του Θεού, να συμβουλεύουν και να καθοδηγούν τούς ανθρώπους, κυ­ρίως όμως με την τέλεση των ιερών Μυ­στηρίων, βοηθούν ώστε όλο και περισ­σότερες ψυχές να απεγκλωβίζονται από τα δίχτυα του κόσμου και να ασφαλίζον­ται στη σαγήνη της Εκκλησίας.

Αυτή ακριβώς είναι και ή αποστολή του ιερέως, όπως μάς την περιγράφει ό άγιος Γρηγόριος ό Θεολόγος: «πτερώσαι ψυχήν, άρπάσαι κόσμου και δούναι Θεώ»-δηλαδή, να δώσει φτερά στην ψυχή, να την αρπάξει από τα νύχια του διεφθαρμέ­νου κόσμου και να την προσφέρει στον Θεό. Υπάρχει σπουδαιότερη προσφορά από αυτή; Ακόμη και μία ψυχή να σω­θεί, το έργο αυτό δεν παύει να είναι με­γαλειώδες. Διότι όπως μάς βεβαίωσε ό ίδιος ό Κύριος, τίποτε στον κόσμου δεν α­ξίζει όσο μία ψυχή (Μάρκ. η' 36)!

Πώς όμως μπορούμε κι εμείς να βοηθή­σουμε σε αυτό το μεγάλο και υψηλό έργο, το όποιο κατ' εξοχήν επιτελείται από τούς κληρικούς;

2. ΤΟ ΔΙΚΌ MAΣ ΧΡΕΟΣ

Πρωτίστως αυτό πού μπορούμε όλοι να κάνουμε είναι να προσευχόμαστε στον άγιο Θεό να αναδεικνύει πρόσωπα κατάλληλα και άξια για να αναλάβουν μία τόσο υπεύθυνη και μεγάλη αποστολή. Ό ίδιος ό Κύριος μάς προτρέπει: «Δεήθητε ούν του κυρίου του θερισμού όπως έκβάλη έργάτας εις τον θερισμόν αυτού» (Ματθ. θ' 38)- δηλαδή, προσευχηθείτε θερμά στον Κύριο, ώστε να βγάλει και να αποστείλει εργάτες στον θερισμό του.

Έπειτα ό καθένας από εμάς μπορεί να συμπαρίσταται στο έργο των ιερέ­ων με διάφορους τρόπους: είτε στη δια­κονία του ιερού ναού, είτε στο έργο της κατηχήσεως, της φιλανθρωπίας ή σε κά­ποια άλλη ευκαιρία πού παρουσιάζεται, ας είμαστε πρόθυμοι να συνδράμουμε το έργο της αλιείας ψυχών και με τις δικές μας πτωχές δυνάμεις.

Κανείς δεν είναι άξιος να αναλάβει από μόνος του ένα τέτοιο έργο. Γι' αυτό και ό Κύριος δεν είπε «ελάτε να γίνετε αλιείς ανθρώπων», αλλά τί είπε; «Δεύτε οπίσω μου και ποιήσω υμάς αλιείς ανθρώπων». Θα σάς κάνω εγώ αλιείς ανθρώπων. Πράγματι ή Χάρις του Θεού είναι αυτή πού μετέβαλε τούς αγράμματους ψαρά­δες σε πάνσοφους Αποστόλους και κή­ρυκες του Ευαγγελίου. Ή Χάρις του Θεού είναι αυτή πού μπορεί να εμπνεύσει και άλλους ώστε να γίνουν «αλιείς ψυ­χών».

Εμείς το μόνο πού έχουμε να κάνου­με είναι να απαντήσουμε πρόθυμα στην πρόσκληση του Κυρίου «δεύτε οπίσω μου...» και να παρακαλούμε τον Κύριο να μάς δίνει τη χάρη του, ώστε να αξιο­ποιούμε κάθε ευκαιρία πού μάς παρου­σιάζεται, προκειμένου να ελκύσουμε ψυ­χές κοντά του: είτε προσφέροντας ένα ορθόδοξο έντυπο, είτε παρακινώντας για την ιερά Εξομολόγηση, είτε με ένα λόγο οικοδομής και στηριγμού, πού τόσο πο­λύ έχει ανάγκη κάθε ανθρώπινη ψυχή.

   Στις μέρες μας είναι φανερό ότι το κακό έχει πληθυνθεί. Απλώνει τα δίχτυα του ό κόσμος της αμαρτίας και παγιδεύει πολ­λούς. Έχει ανάγκη λοιπόν ή εποχή μας από «αλιείς ανθρώπων». Από εκείνους πού θα απλώσουν το δίχτυ του θείου λό­γου. Το δίχτυ πού δεν συλλαμβάνει αλλά απελευθερώνει. Οδηγεί τις ψυχές στην αληθινή ζωή και σωτηρία, στη σαγήνη της Βασιλείας του Θεού.

Β' ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΜΑΤΘΑΙΟΥ (Η ΚΛΗΣΙΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ)

Κυριακή Β’ Ματθαίου – Μπροστά στη μέλλουσα κρίση

Απόστολος Κυριακής: Ρωμ. β’ 10-16
Ἀδελφοί, δόξα καὶ τιμὴ καὶ εἰρήνη παντὶ τῷ ἐργαζομένῳ τὸ ἀγαθόν,  Ἰουδαίῳ τε πρῶτον καὶ  Ἓλληνι· 11 οὐ γὰρ ἔστι προσωποληψία παρὰ τῷ Θεῷ. 12 ὅσοι γὰρ ἀνόμως ἥμαρτον, ἀνόμως καὶ ἀπολοῦνται· καὶ ὅσοι ἐν νόμῳ ἥμαρτον, διὰ νόμου κριθήσονται. 13 οὐ γὰρ οἱ ἀκροαταὶ τοῦ νόμου δίκαιοι παρὰ τῷ Θεῷ, ἀλλ᾿ οἱ ποιηταὶ τοῦ νόμου δικαιωθήσονται. 14 ὅταν γὰρ ἔθνη τὰ μὴ νόμον ἔχοντα φύσει τὰ τοῦ νόμου ποιῇ, οὗτοι νόμον μὴ ἔχοντες ἑαυτοῖς εἰσι νόμος, 15 οἵτινες ἐνδείκνυνται τὸ ἔργον τοῦ νόμου γραπτὸν ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν, συμμαρτυρούσης αὐτῶν τῆς συνειδήσεως καὶ μεταξὺ ἀλλήλων τῶν λογισμῶν κατηγορούντων ἢ καὶ ἀπολογουμένων – 16 ἐν ἡμέρᾳ ὅτε κρινεῖ ὁ Θεὸς τὰ κρυπτὰ τῶν ἀνθρώπων κατὰ τὸ εὐαγγέλιόν μου διὰ  Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Μπροστά στη μέλλουσα κρίση

Χωρίς διακρίσεις

Ένα ερώτημα που συχνά προβληματίζει πολλούς είναι το εξής: Τι θα γίνουν στην άλλη ζωή τα αμέτρητα εκατομμύρια των ανθρώπων που δεν γνώρισαν ποτέ στη ζωή τους τον Χριστό και το νόμο του; Θα καταδικαστούν όλοι στην Κόλαση; Είναι δυνατόν ο Θεός να επιτρέψει μια τέτοια αδικία; Στο ερώτημα αυτό μας απαντά το σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα. Μας λέει λοιπόν ο απόστολος Παύλος ότι ο Θεός δεν κάνει διακρίσεις σε πρόσωπα. Θα χαρίσει τις δωρεές του σ’ όλους τους ανθρώπους που κάνουν το καλό, ανεξάρτητα εάν είναι Ιουδαίοι ή ειδωλολάτρες. Σ’ όλους αυτούς θα χαρίσει τη δόξα, την τιμή και την ειρήνη του.
Βέβαια δεν θα κρίνει όλους ο Θεός με τον ίδιο τρόπο. Αλλά τον καθένα θα τον κρίνει ανάλογα με τα όσα γνώρισε και έμαθε. Γι’ αυτό όσοι αμάρτησαν χωρίς να έχουν κάποιο γραπτό νόμο, θα κριθούν χωρίς να έχουν ως κατήγορο το νόμο αυτό. Και όσοι αμάρτησαν, ενώ γνώρισαν το νόμο του Θεού, αυτοί θα κριθούν με βάση το νόμο αυτό. Διότι τελικά θα δικαιωθούν και θα σωθούν όχι όσοι απλώς άκουσαν το θείο νόμο, αλλά όσοι τον τήρησαν στη ζωή τους.
Με βάση λοιπόν όλα αυτά θα κρίνει ο Θεός πολύ αυστηρότερα όχι όσους έζησαν μέσα στην άγνοια και την αμάθεια, αλλά εμάς που γνωρίσαμε το θέλημα του Θεού. Διότι εμείς, εάν δεν εφαρμόσουμε τα όσα μάθαμε, θα είμαστε αναπολόγητοι. Θα έχουμε κατήγορό μας το νόμο του Θεού που γνωρίσαμε.
Έτσι όμως τελικά εμείς οι πιστοί είμαστε προνομιούχοι ή όχι; Είμαστε προνομιούχοι, αλλά έχουμε και μεγαλύτερη ευθύνη. Διότι εμείς γνωρίσαμε και μάθαμε τι θέλει ο Θεός από μας. Ζήσαμε μέσα στη χάρη της Εκκλησίας του, απολαύσαμε τις ευλογίες των ιερών Μυστηρίων. Αλλά όλα αυτά τα προνόμιά μας μεγαλώνουν κατά πολύ και την ευθύνη μας. Διότι δεν αρκεί να γνωρίζουμε μόνο το θέλημα του Θεού, αν είμαστε μόνο ακροατές του νόμου. Πρέπει και να τον τηρούμε στη ζωή μας. Δεν φθάνει να καυχιόμαστε ότι έχουμε την αληθινή πίστη, την Ορθοδοξία. Θα πρέπει και να ζούμε όπως ο Θεός θέλει. Και θα είναι πράγματι τραγικό κάποιοι από μας τους Ορθοδόξους πιστούς να βρεθούμε κάποτε στην αιώνια Κόλαση, ενώ αμέτρητοι άλλοι που δεν γνώρισαν τον αληθινό Θεό, να ζουν αιωνίως μαζί Του στην άληκτη χαρά του Παραδείσου. Ας προσέξουμε λοιπόν πολύ, για να μη βρεθούμε στην άλλη ζωή μπροστά σε φοβερές εκπλήξεις.
Με ποιο κριτήριο όμως θα κριθούν όλοι όσοι δεν γνώρισαν στη ζωή τους το νόμο του Θεού; Σ’ αυτό μας απαντά ο θείος Απόστολος στη συνέχεια.

Η φωνή της συνειδήσεως

Λέει λοιπόν ο απόστολος Παύλος ότι αρκετοί από τους ειδωλολάτρες, ενώ δεν έχουν λάβει από τον Θεό γραπτό νόμο, τηρούν στη ζωή τους όσα προστάζει ο γραπτός νόμος. Γιατί; Επειδή ακριβώς έχουν ως οδηγό στη ζωή τους τον έμφυτο ηθικό νόμο, δηλαδή τη συνείδησή τους. Και εξηγεί ο Απόστολος ότι αυτοί οι ειδωλολάτρες ξέρουν να διακρίνουν το καλό από το κακό, διότι έχουν γραμμένο μέσα στις καρδιές τους τον έμφυτο ηθικό νόμο. Η συνείδησή τους τους δίνει τα κριτήρια για κάθε πράξη. Όλοι αυτοί, συνεχίζει, θα ανακηρυχθούν δίκαιοι και τηρητές του νόμου την ημέρα που θα κρίνει ο Θεός τις απόκρυφες πράξεις των ανθρώπων σύμφωνα με το Ευαγγέλιο του Κυρίου.
Η συνείδηση λοιπόν είναι το κριτήριο με το οποίο θα κριθούν οι άνθρωποι που δεν έχουν λάβει γραπτό νόμο. Διότι μέσα στη συνείδηση κάθε ανθρώπου ο Θεός φύτεψε το νόμο του. Βέβαια ο θείος Απόστολος δεν αναφέρεται σ’ όλους τους ειδωλολάτρες αλλά σε όσους φοβούνται τον Θεό. Για να έχει όμως η συνείδηση φωνή θα πρέπει ο άνθρωπος να την καλλιεργεί με τη μελέτη του λόγου του Θεού, να την εξαγιάζει με τη χάρη των Μυστηρίων, να την αφήνει να ενεργεί μέσα του. Αρκετοί άνθρωποι όμως με την αδιαφορία και τη σκληρότητά τους, την καθιστούν πορωμένη, τυφλή και αδρανή. Μια καλλιεργημένη συνείδηση επιτελεί τεράστιο πνευματικό έργο στην ψυχή κάθε ανθρώπου. Τον βοηθά να διακρίνει ποιο είναι το σωστό και ποιο όχι. Και αντίστοιχα τον προτρέπει στο καλό ή τον αποτρέπει από το κακό. Αυτή δίνει εσωτερική μαρτυρία για καθετί. Η φωνή της αντηχεί μυστικά στα βάθη της ψυχής μας. Κάποτε διαμαρτύρεται τόσο έντονα που κυριολεκτικά μας αναστατώνει. Διότι είναι το λυχνάρι που έβαλε ο Θεός στις ψυχές όλων μας, ένα λυχνάρι που φανερώνει ότι είναι θεόπλαστος ο άνθρωπος.
Ας μάθουμε λοιπόν να ακούμε τη φωνή της συνειδήσεώς μας, ιδιαιτέρως εμείς που γνωρίζουμε το θείο θέλημα. Ας αγαπήσουμε τη μυστική αυτή φωνή της ψυχής μας κι ας ακούμε τις διαμαρτυρίες της και τις προτροπές της με φόβο Θεού και με διάθεση μετανοίας. Κι ας εκθέτουμε στον Πνευματικό μας τους λογισμούς που αυτή μας αποκαλύπτει. Έτσι θα καθαίρεται η συνείδησή μας. Έτσι θα προοδεύουμε περισσότερο στην εν Χριστώ ζωή. Και έτσι θα αξιωθούμε κάποτε να παρασταθούμε μπροστά στο φοβερό βήμα του Κριτού με ελπίδα στο έλεός του και να ζήσουμε μαζί Του στην αιώνια μακαριότητα.

Περιοδικό «Ο Σωτήρ»,

Μητροπολίτη Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΥ-ΚΥΡΙΑΚΗ Β' ΜΑΤΘΑΙΟΥ

Το σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα αναφέρεται στην ανάλυση που κάνει ο Απόστολος Παύλος της Σκηνής του Μαρτυρίου που είχε θεσπίσει ο Θεός στην Παλαιά Διαθήκη. Όπως είναι γνωστόν η Σκηνή του Μαρτυρίου είχε καθιερωθή κατόπιν οδηγιών του Θεού, πριν κτιστή ο Ναός του Σολομώντος στα Ιεροσόλυμα και βέβαια θεωρείται και προτύπωση του χριστιανικού Ναού.

Σύμφωνα με την περιγραφή της προς Εβραίους επιστολής η Σκηνή του Μαρτυρίου ήταν χωρισμένη σε δύο τμήματα, ήτοι το άγιο, και το εσωτερικό που ονομαζόταν άγια αγίων. Και φυσικά έξω από την σκηνή υπήρχε μία αυλή που λεγόταν κοσμικόν. Στον αύλειο χώρο, που είχε την ονομασία κοσμικό παρέμεναν οι Ιουδαίοι, οι Ναζιραίοι, οι προσήλυτοι και οι ειδωλολάτρες. Στο εσωτερικό, δηλαδή στο άγιον, εισέρχονταν οι ιερείς, που επιτελούσαν τα της λατρείας και εκεί υπήρχεν η λυχνία, η τράπεζα και η πρόθεση των άρτων. Και τέλος, στο εσωτερικό της σκηνής ήταν τα άγια των αγίων, όπου εισέρχονταν μόνο ο Αρχιερεύς και μάλιστα μια φορά τον χρόνο, κατά την ημέρα του εξιλασμού και εκεί υπήρχαν το χρυσούν θυμιατήριο και η Κιβωτός της Διαθήκης, μέσα στην οποία φυλασσόταν η στάμνα η χρυσή που είχε το μάννα, η ράβδος του Ααρών που βλάστησε και οι πλάκες της Διαθήκης, επάνω στις οποίες εγράφη ο νόμος που έδωσε ο Θεός στον Μωϋσή.

Αυτός ο τύπος της Σκηνής του μαρτυρίου ήταν πρότυπο του Χριστιανικού Ναού, που είναι χωρισμένος σε τρία μέρη, τον Νάρθηκα, τον κυρίως Ναό και το ιερό Βήμα, όπου τελείται η αναίμακτη μυσταγωγία. Ο Χριστιανισμός αποτελεί την νέα Διαθήκη, η οποία έχει οικουμενικό χαρακτήρα, αυτή είναι που σώζει τον άνθρωπο, αφού τον οδηγεί στην τελεία κοινωνία και ένωσή του με τον Θεό εν προσώπω Ιησού Χριστού.

Αυτή η περικοπή διαβάζεται σήμερα γιατί εορτάζουμε την Κατάθεση της τιμίας Εσθήτος της Παναγίας στον ναό των Βλαχερνών. Και βέβαια, στην ερμηνεία των αγίων Πατέρων φαίνεται ότι η Παναγία είναι στην πραγματικότητα η έμψυχη σκηνή του Θεού, αυτή είναι η λυχνία, η τράπεζα και η πρόθεση των άρτων, αυτή είναι το χρυσούν θυμιατήριο, η Κιβωτός της Διαθήκης, η στάμνα, η ράβδος του Ααρών και οι πλάκες της Διαθήκης. Όλα όσα έγιναν στην παλαιά Διαθήκη απέβλεπαν στο να προετοιμασθή ο λαός, να ευρεθή το κατάλληλο πρόσωπο, από το οποίο θα εγεννάτο ο Χριστός. Γι’ αυτό τιμούμε πολύ την Παναγία μας, που είναι η χαρά, η ελπίδα, η παρηγοριά και η θερμή μας πρεσβεία.

Και βέβαια, πρέπει να πούμε ότι, όπως η Παλαιά Διαθήκη είναι προτύπωση της Καινής Διαθήκης, έτσι και η Καινή Διαθήκη και όσα τελούνται στην λατρεία μας είναι προτύπωση και βίωση των όσων θα ακολουθήσουν στον ουρανό μετά την συντέλεια του κόσμου. Η Παναγία, που έγινε αιτία της ενσαρκώσεως του Χριστού, να γίνη και η γέφυρα, που θα μας οδηγήση στην επουράνια και αιώνια λατρεία.

† Ο Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ Β΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ 26η Ιουνίου 2011

26 ΙΟΥΝΙΟΥ 2011 ΚΥΡΙΑΚΗ Β’ ΜΑΤΘΑΙΟΥ ΚΛΗΣΗ ΤΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ (Ματ. δ', 18-23) κήρυγμα επί του Ευαγγελίου    Η σημερινή ευαγγελική περικοπή αναφέρεται στην κλήση των τεσσάρων μαθητών του Κυρίου, δηλαδή του Ανδρέα του Πέτρου του Ιάκωβου και του Ιωάννη, οι οποίοι άφησαν τα δίκτυα και ακολούθησαν Αυτόν. Κατόπιν προσχώρησαν και οι υπόλοιποι μαθητές και έτσι συμπληρώθηκε ο αριθμός των δώδεκα. Ο μαγνήτης όμως του Χριστού σαγηνεύει τους ανθρώπους και έτσι πολλοί άλλοι προστέθηκαν στους ακολούθους Του εις τρόπον ώστε ο κύκλος μεγάλωσε με την προσέλευση των εβδομήκοντα, των πεντακοσίων, καθώς και των τριών χιλιάδων που προστέθηκαν στην Εκκλησία κατά την ημέρα της Πεντηκοστής. Αλλά και στη συνέχεια η εκκλησιαστική κοινωνία των πιστών συνεχώς μεγάλωνε με την προσέλευση μυριάδων ανθρώπων από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Έγινε αυτό, γιατί   η Εκκλησία έχει στόχο να συμπεριλάβει όσο το δυνατό περισσότερους ανθρώπους που θα αποτελούν μία οικογένεια με πατέρα το Θεό. Οι πύλες της Εκκλησίας παραμένουν διαρκώς ανοιχτές ώστε κάθε συνετός άνθρωπος να μπορεί να εισέλθει σ' Αυτή ελεύθερα εκμεταλλευόμενος την ευκαιρία, γιατί οι ημέρες είναι πονηρές. Ο Θεός φυσικά δεν εκβιάζει κανένα να γίνει μέλος της Εκκλησίας.   Οι προσερχόμενοι όμως αναλαμβάνουν την υποχρέωση να είναι συνεπείς με τα καθήκοντα τους ως χριστιανοί, γιατί η χριστιανική ζωή είναι αγώνας και δεν είναι αρκετό να είναι κανείς χριστιανός μόνο των τύπων. Πολλοί είναι εκείνοι οι οποίοι αγνοούν το περιεχόμενο του Ευαγγελίου και συνεχίζουν να βρίσκονται στους κόλπους της αμαρτίας. Άλλοι πάλι δεν προσέχουν το Ευαγγέλιο και συνεχίζουν να ζουν στο βασίλειο της ανομίας αν και άκουσαν τη χριστιανική διδασκαλία   και διαπίστωσαν ποια είναι η αλήθεια και η οδός της ζωής. Αυτοί αν και νομίζουν ότι απολαμβάνουν τη ζωή, κατά βάθος είναι δυστυχείς, δούλοι των παθών και της αμαρτίας, αφού «πας ο ποιών την αμαρτίαν δούλος εστί της αμαρτίας». Ασκεί δε τέτοια γοητεία και δύναμη η αμαρτία σ' εκείνους που υποτάσσονται σ' αυτή ώστε όχι μόνο η σκέψη τους ρέπει επιμελώς στα πονηρά αλλά και όλα τα κέντρα της ψυχής μαγνητίζονται, και έλκονται από αυτή. Μοναδικός δρόμος σωτηρίας είναι η χριστιανική διδασκαλία την οποία απολαμβάνουν όσοι είναι αφοσιωμένοι σ' αυτή. Μόνο η πνευματική καθαρότητα και η συνεχής πειθαρχία στη διδασκαλία του Κυρίου εξασφαλίζουν τη σωτηρία του ανθρώπου καθότι χωρίς αυτούς τους δύο σημαντικούς παράγοντες δεν είναι δυνατή η ελπίδα σωτήριας του ανθρώπου. Τα ρήματα της χριστιανικής διδασκαλίας αρδεύουν όλη την οικουμένη, αποτελούν ζωηφόρα νάματα κάθε ψυχής, εμποτίζουν την ανθρώπινη οντότητα, φρεσκάρουν τη δύναμη της ανθρώπινης προσωπικότητας, τονώνουν την τάση της ψυχής προς το αγαθό, διατηρούν τη λαμπρότητα της πνευματικής στολής, προσθέτουν ενθουσιασμό και αισιοδοξία και κάνουν τα φτερά της ψυχής καθαρά. Έτσι η πίστη δυναμώνει και ο πιστός ατενίζει τον ουράνιο κόσμο και συμμετέχει και προγεύεται τα ουράνια αγαθά, τα οποία οφθαλμός δεν είδε, αυτιά δεν άκουσαν και καρδιά ανθρώπινη δεν ένιωσε. Όταν όμως ο πιστός βρεθεί στον ουρανό τότε θα ολοκληρωθεί η γνώση του και θα γνωρίσει «πρόσωπον προς πρόσωπον» την ουράνια πραγματικότητα, την οποία μακάρι να απολαύσουμε όλοι μας. Αμήν. π. Χ.Φ