ΕΙΣΑΙ ΠΤΩΧΟΣ; ΕΧΕΙΣ ΕΞΑΠΑΝΤΟΣ ΑΛΛΟΝ ΠΤΩΧΟΤΕΡΟΝ ΑΠΟ ΕΣΕ.

Είσαι πτωχός; έχεις εξάπαντος άλλον πτωχότερον από εσέ.

Έχεις δια δέκα ημέρας τρόφιμα εσύ; εκεί­νος έχει δια μίαν. 

Σαν καλός και ευγνώμων να εξισώσης το περίσσευμά σου με τον ενδεή. Μη διστάσης να δώσης από το ολίγον. Μη προτιμήσης το συμφέρον σου εμπρός εις την κοινήν συμφοράν.

Και αν ο άρτος σου περισσεύη κατά ένα ψωμί και σου κτυπήση την πόρταν ο ζητιάνος, πάρε από την αποθήκην το ένα ψωμί και αφού το βάλης εις τα χέρια του ύψωσε το βλέμ­μα σου εις τον ουρανόν και είπε λόγον θλιβερόν μαζί και ευ­γνώμονα ένα ψωμί, όπως βλέπεις, Κύριε, και ο κίνδυνος είναι ολοφάνερος.

Αλλ’ εγώ θέτω την εντολήν σου επάνω από εμέ και από το ολίγον δίδω εις τον αδελφόν μου που λιμοκτονεί.

Δώσε λοιπόν και συ εις τον δούλον σου, που κινδυνεύει. Γνω­ρίζω καλά την αγαθότητά σου και ελπίζω εις την δύναμίν σου. Δεν αναβάλλεις επί πολύ τας δωρεάς, αλλά τας σκορπάς, όταν θέλης…. 
πηγή

Αποχαιρετώντας ένα φτωχό ιεραπόστολο (π. Αθανάσιος Manalu, † Χριστούγεννα 2013)

Η Μαρτυρία του Χριστού στα Σύγχρονα Έθνη

"Ἐν πίστει καὶ ἀγάπῃ, καὶ ἐλπίδι, καὶ πραότητι, καὶ ἀγνείᾳ, καὶ ἐν τῷ Ἱερατικῷ ἀξιώματι, εὐσεβῶς διέπρεψας, ἀείμνηστε· διὸ σε ὁ προαιώνιος Θεός, ὧ καὶ ἐδούλευσας, αὐτὸς κατατάξει τὸ πνεῦμά σου, ἐν τὀπῳ φωτεινῷ, καὶ τερπνῷ ἔνθα οἱ Δίκαιοι ἀναπαύονται· ἐντεύξῃ δὲ καὶ παρὰ Χριστοῦ τῇ κρίσει τὴν ἄφεσιν, καὶ τὸ μέγα ἔλεος" (από τη νεκρώσιμο ακολουθία σε ιερείς).

Σε κλίμα οδύνης τελέστηκε στο χωριό Siparbue στην εκκλησία της Ανάστασης του Χριστού της ομώνυμης ορθόδοξης κοινότητας της Σουμάτρας, η εξόδιος ακολουθία [=κηδεία] του π. Αθανασίου Manalu (αδελφού του Γενικού Αρχιερατικού Επιτρόπου της Ινδονησίας π.Χρυσοστόμου Manalu), ο οποίος κοιμήθηκε τα ξημερώματα της 25ης Δεκεμβρίου 2013. Η Στρατευομένη Εκκλησία [δηλ. η Εκκλησία της Γης, με τους ζωντανούς ανθρώπους] έχασε ένα εκλεκτό της μέλος, κέρδισε όμως η Θριαμβεύουσα Εκκλησία [η Εκκλησία του ουρανού, με τις ψυχές, τους αγγέλους και το Χριστό]ένα άξιο Λειτουργό στο Υπερουράνιο Θυσιαστήριο για να προσεύχεται και να πρεσβεύει για τους αδελφούς του στην μακρυνή Ινδονησία.
Ο π. Αθανάσιος ήταν βασικό στέλεχος του Ορθόδοξου Ιεραποστολικού κλιμακίου της Μητρόπολης Σιγκαπούρης στην Σουμάτρα της Ινδονησίας. Αφανής και πρόθυμος εργάτης της Ιεραποστολής αφήνει δυσαναπλήρωτο κενό στονιεραποστολικό αγρό της Ινδονησίας. Ήταν έγγαμος και πατέρας πέντε παιδιών. 
Αντιγράφουμε από το φιλικό ιστολόγιο της Ορθόδοξης Ιεραποστολής τα παρακάτω: 

“Η κοίμηση του π. Αθανασίου Μανάλου, ανήμερα των Χριστουγέννων, δημιουργεί μέσα μας αισθήματα χαρμολύπης. Χαρά γιατί γνωρίζουμε ότι ευρίσκεται πλησίον του Τριαδικού Θεού και θλίψη γιατί δεν βρέθηκαν έγκαιρα τα 4.000 ευρώ για την εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς στην οποία έπρεπε να υποβληθεί ούτε τα 200 δολάρια μηνιαίως για τη φαρμακευτική του αγωγή, την οποία είχε σταματήσει για να προσφέρει στα 5 παιδιά του και την οικογένειά του. Εμείς, ως μπλογκ της Ορθόδοξης Ιεραποστολής, εκφράζουμε τη βαθιά μας θλίψη που δεν καταφέραμε ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί σε Ελλάδα, Κύπρο, εξωτερικό, ως Πατριαρχεία, Μητροπόλεις, ενορίες, μοναστήρια, ιεραποστολικοί σύλλογοι κλπ να βρούμε το ποσό, έστω των 200 δολαρίων, για τα φάρμακα του μακαριστού αδελφού μας, τη στιγμή -μάλιστα- που δόθηκαν μεγάλα ποσά για υπό κατασκευή γήπεδο ποδοσφαιρικής ομάδας, αλλά ούτε τα λεφτά για την άμεση χειρουργική επέμβαση στο εξωτερικό. Λυπούμαστε που η έλλειψη έγκαιρης ενημέρωσης από τους αρμοδίους δεν βοήθησε να γνωστοποιηθεί έγκαιρα το μέγεθος του ιατρικού προβλήματος και να μπορέσουν οι φίλοι της Ορθόδοξης Ιεραποστολής να προσφέρουν έγκαιρα για τον αδελφό μας, μακαριστό π. Αθανάσιο Μανάλου. 
Καλό Παράδεισο, Καλή Ανάσταση, π. Αθανάσιε Μανάλου, και συγγνώμη εκ μέρους όλων μας. Θεωρούμε και πιστεύουμε ότι η Αποστολική Διακονία και άλλοι ιεραποστολικοί σύλλογοι θα φροντίσουν τη σύζυγο και τα 5 παιδιά του εκλιπόντος ορθόδοξου ιεραποστόλου. Είναι ηθικό χρέος για να ξεπληρώσουμε το βαρύ ατόπημα της αδράνειάς μας στο θέμα της υγείας του π. Αθανασίου Μανάλου.”

π. Αθανάσιος Μανάλου. Αιωνία η μνήμη του.

Η Ομάδα της Ορθόδοξης Ιεραποστολής ξεκινάει από σήμερα μία προσπάθεια για την οικονομική στήριξη της οικογένειας του π. Αθανασίου. Όσοι ενδιαφέρονται να συμμετέχουν σε αυτή την προσπάθεια μπορούν να καταθέσουν τις δωρεές τους στον παρακάτω λογαριασμό.
.ALFA BANK (πρώην ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ) /66046796ΙBAN : GR 66 0120 5450 0000 0006 6046 796BIC :EMPOGRAA. (Δικαιούχος π. Δημήτριος Αθανασίου). 

Τα χρήματα αποστέλλονται δια μέσου Ιεραποστολικού Συλλόγου, ο οποίος εκδίδει και τις σχετικές αποδείξεις. Ως εκ τούτου παρακαλούμε τους δωρητές να μας γνωστοποιούν τα απαραίτητα στοιχεία (ονοματεπώνυμο, διεύθυνση διαμονής) προκειμένου να τους αποσταλούν αποδείξεις των δωρεών τους και να γράφουν στο καταθετήριο της Τράπεζας ότι τα χρήματα προορίζονται για την οικογένεια του π.Αθανασίου Manalu.
Όσοι επιθυμούν να στείλουν απευθείας χρήματα στην οικογένεια ας επικοινωνήσουν μαζί μας στο e-mail fdathanasiou@gmail.com, για να να τους δώσουμε τον τραπεζικό λογαριασμό της οικογένειας στην Σουμάτρα.

Για την ΟΜΑΔΑ ΦΙΛΩΝ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗΣ
Πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Αθανασίου 

Δημοσιεύουμε στην συνέχεια φωτογραφίες από την εξόδιο ακολουθία του π. Αθανασίου. Εκφράζουμε τα θερμά συλλυπητήρια στην πρεσβυτέρα Θεοδώρα και στα πέντε παιδιά του και παρακαλούμε τον Δικαιοκρίτη Κύριο: "δέξαι ἐν ταῖς χερσί σου, τὴν ψυχὴν αὐτοῦ Σῶτερ· τάξον αὐτὸν ἐν ταῖς αὐλαῖς σου καὶ Ἀγγέλων χορείαις, καὶ ἀνάπαυσον ὃν προσελάβου, τῇ προστάξει σου Κύριε, διὰ τὸ μέγα ἔλεος" (ακολουθία Νεκρώσιμος εις Ιερείς, στιχηρό των αίνων, Μέγα Ευχολόγιο 461). 





 
"Πολιτευμένος ἐν εὐσεβεία, καὶ κεκοσμηκευμένος ὁ Ἱερεύς σου, ὁ θύτης καὶ πρόπολος τῶν θείων Μυστηρίων, θείᾳ προστάξει σου μετῆλθε, τῶν τοῦ βίου θορύβων· ὃν περ ὥς Ἱερέα Σῶτερ προσδεξάμενος σῶσον, καὶ ἀνάπαυσον μετὰ Δικαίων, ὁν προσελάβου τῇ προστάξει σου, Κύριε, διὰ τὶ μέγα σου ἔλεος" (από την νεκρώσιμο ακολουθία σε ιερείς).
πηγή

Όλοι στόν αγώνα προστασίας τού Ορθοδόξου λαού μας

ΤΡΙΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ, ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΣ,

ΠΡΩΗΝ ΑΡΧΙΓΡΑΜΜΑΤΕΩΣ Ι. ΚΟΙΝΟΤΗΤΟΣ

ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ

Πρός τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών κ.κ. Ιερώνυμο Β΄

και την Αγία και Ιερά Σύνοδο 

Μετά τη δημοσίευση στο Ιστολόγιο Κατάνυξις, των δύο πρώτων, υπ΄ αριθμ. 39 και 41 επιστολών του οσιολογιωτάτου Ιερομονάχου Δαμασκηνού Αγιορείτου, πρώην Αρχιγραμματέως της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους (1977-78 και 1982-1992) προς τον Προκαθήμενο της Αγιωτάτης Εκκλησίας της Ελλάδος και την Αγία και Ιερά της Σύνοδο, δημοσιεύουμε και την τρίτη, πλέον πρόσφατη επιστολή του.
Αυτή αποτελεί απάντηση στην απαντητική επιστολή 2937/2013 του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος. Ο οσιολογιώτατος π. Δαμασκηνός επισημαίνει στην τρίτη αυτή επιστολή του, αφ΄ ενός την εκ μέρους του Αρχιεπισκόπου παράκαμψη της ΙΣΙ και της ΔΙΣ στην απάντηση του υπομνήματός του, αφ’ ετέρου δε τη μεγίστη προσωπική ευθύνη του Αρχιεπισκόπου τόσο για την κάλυψη, υποστήριξη και εκκλησιαστική ενσωμάτωση των καινοτόμων θεολόγων του θρησκειολογικής κατεύθυνσης Μαθήματος των Θρησκευτικών (της «εναγούς συμμορίας» κατά τον Γέροντα Δαμασκηνόν), όσο και για τη συμπόρευση με τους πολιτικούς που καταστρέφουν την Ελλάδα, αρχής γενομένης από τον προ-προηγούμενο Πρωθυπουργό.

Έναντι της μομφής του Αρχιεπισκόπου κατά του π. Δαμασκηνού (στην επιστολή 2937/2013), ότι ο π. Δαμασκηνός ως απαρνησάμενος τον κόσμον δεν πρέπει να ασχολείται με τα θέματα αυτά, ο Γέρων Δαμασκηνός επικαλείται το παράδειγμα των μεγίστων Ομολογητών της Πίστεως, οι οποίοι υπήρξαν Μοναχοί, με τους οποίους συμπαρατάσσει ταπεινώς τον εαυτό του, ως άλλος εκ δεξιών ληστής και Ιωσήφ από Αριμαθαίας. 

Ἐν Ἁγίῳ ὄρει τῇ 12.12.2013

Ἀριθμὸς πρωτ. 43

1. Τῷ Μακαριωτάτῳ

Ἀρχιεπισκόπῳ Ἀθηνῶν

καὶ πάσης Ἑλλάδος

κ.κ. ἹΕΡΩΝΥΜΩι

2. Τῇ Ἁγίᾳ καὶ Ἱερᾷ Συνόδῳ

τῆς Ἱεραρχίας τῆς

Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος

Μακαριώτατε, Σεπτὴ τῶν Ἱεραρχῶν χορεία, 

Βαθυσεβάστως ἀσπάζομαι τὰς Ὑμετέρας τιμίας Δεξιάς.

Εἰς ἀπάντησιν τοῦ ὑπ΄ ἀρ. πρωτ. 2937/2013 καὶ ἀπὸ 7 Νοεμβρίου 2013 ἐγγράφου τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν, καὶ ἐν συνεχείᾳ τῶν ὑπ΄ ἀρ. 39/15-9-13 καὶ 41/20-10-2013 ἡμετέρων ἐγγράφων πρὸς τὴν σεπτὴν Ἱεραρχίαν τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, καὶ τὴν διαρκῆ Ἱερὰν Σύνοδον ἀντιστοίχως, ἀναγκάζομαι μετὰ βαθυτάτης ὀδύνης νὰ ἐπανέλθω.

 Λυποῦμαι βαθύτατα, Μακαριώτατε, διότι παρεκάμψατε τὸν ἱερώτατον θεσμὸν τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ὡς καὶ τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου, εἰς ἃς ἀπηύθυνα τὰς ἐπιστολάς μου, αἱ ὁποῖαι ἀνεφέροντο εἰς ἓν θέμα κεφαλαιώδους σημασίας, ζωῆς ἢ θανάτου, τῆς ἐν Ἑλλάδι στρατευομένης Ἐκκλησίας, ὡς εἶναι τὸ μάθημα τῆς ὀρθοδόξου Ἀγωγῆς τῶν Ἑλληνοπαίδων πασῶν τῶν βαθμίδων τῆς Ἐκπαιδεύσεως.

 Ἡ παράκαμψις τοῦ θεσμοῦ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἐν προκειμένῳ, ἐπιβεβαιοῖ τὰς κατηγορίας Ὀρθοδόξων Ἱεραρχῶν ὑψηλῆς περιωπῆς καὶ εὐθύνης, ὅτι εἰς τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν δὲν λειτουργεῖ ὀρθῶς τὸ Συνοδικὸν σύστημα διοικήσεως τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, καὶ ἔνθα λειτουργεῖ τυπικῶς, οὐσιαστικῶς ἐπιβάλλεται ἡ γνώμη τοῦ ἑκάστοτε Πρώτου, τῶν λοιπῶν Ἱεραρχῶν μὴ τολμώντων νὰ εἴπωσι τὰς γνώμας των, ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον, ἀπὸ μίαν κακῶς νοουμένην εὐλάβειαν εἰς τὸν Πρῶτον. Τὸ «ἔδοξε τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι καὶ ἡμῖν» τῆς Ἀποστολικῆς Συνόδου ἀποτελεῖ κατὰ κανόνα ἱστορικὴν ἀνάμνησιν. Ἐντεῦθεν καὶ τὰ τραγικὰ λάθη εἰς θέματα «ὑψίστης πνευματικῆς στρατηγικῆς», ἅτινα σκανδαλίζουν τὸ Ὀρθόδοξον Πλήρωμα.

 Ἡ Ἐκκλησία, ὡς εἰκὼν τῆς ζωῆς τῆς Ἁγίας Τριάδος, καθ΄ ἣν «μηδὲν ἐποίησεν ὁ Πατὴρ ἄνευ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος», κατὰ τὴν ῥῆσιν τοῦ Ἁγίου Οἰκουμενίου Τρίκκης, δὲν ἀνταποκρίνεται εἰς τὴν οὐσίαν Της ἐν τῇ διοικήσει, ἥτις καὶ διαφοροποιεῖ τὴν Ὀρθοδοξίαν ἀπὸ τὸν αἱρετικὸν Παπικὸν ἀπολυταρχισμόν, ὅστις κατήργησε τὴν Συνοδικότητα καὶ «Τριαδικότητα» τῆς Ἐκκλησίας.

 Λυποῦμαι διότι ἀναγκάζομαι νὰ ἀπευθύνω τὴν ἐπιστολήν μου μὲ ὕφος καὶ τρόπον, ποὺ ἀπᾴδει εἰς τὸν σεβασμόν, ποὺ τρέφω εἰς τὸν θεσμὸν τοῦ Ἐπισκόπου.

 Ἀντελήφθητε, Μακαριώτατε, τοὺς κινδύνους, τοὺς ὁποίους ἐπεσήμανα διὰ τῶν ἐπιστολῶν μου ἢ προσποιεῖσθε, ὅτι δὲν ἀντιλαμβάνεσθε; Ἀντιλαμβάνεσθε, Μακαριώτατε, τὰς τραγικὰς ἱστορικὰς εὐθύνας, ἃς ἐπωμίζεσθε ἔναντι τῶν ἐπερχομένων γενεῶν;

 Εὐτυχῶς δὲν εἶμαι μόνος εἰς τὰς ἐπισημάνσεις μου. Καὶ ἄλλοι σεπτοὶ Ἁγιορεῖται καὶ Καθηγούμενοι, ὡς καὶ Πανεπιστημιακοὶ θεολόγοι, Σᾶς ἔγραψαν διὰ τὸ αὐτὸ θέμα καὶ ὅμως ἐξακολουθεῖτε νὰ περιβάλλετε μὲ τιμὴν καὶ ἐμπιστοσύνην, τὸν «στρατηγὸν καὶ ἀρχιτέκτονα» μεταλλαγῆς τοῦ μαθήματος τῆς ὀρθοδόξου ἀγωγῆς τῶν τέκνων τῆς Ἑλλάδος εἰς θρησκειολογίαν, τὸν νέον Ἰούδαν, τὸν ὑποκριτήν, τὸν προδότην τῆς Ὀρθοδοξίας, ὅστις ἐξακολουθεῖ μὲ τὴν ἰδικήν Σας προσωπικὴν ἐμπιστοσύνην νὰ διευθύνῃ τὸ περιοδικὸν «Θεολογία». Εἶναι προσωπικός Σας φίλος καὶ Ὑμετέρα ἐπιλογή, διὸ καὶ εἶσθε συνένοχος διὰ τὰ ἐπιχειρούμενα ἐγκλήματά του, διὰ τὰ ὁποῖα θὰ δώσητε λόγον εἰς τὸ ἀδέκαστον βῆμα τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Κυρίου. Εἶναι ἡ συμπύκνωσις ἁπασῶν τῶν αἱρέσεων τῆς ἱστορίας τὸ ἐπιχειρούμενον Πιλοτικὸν πρόγραμμα.

 Οἱ αἱρετικοὶ ὅλων τῶν αἰώνων ἔσφαλλον εἰς θέματα κατανοήσεως τοῦ προσώπου τοῦ Θεανθρώπου καὶ τῶν σχέσεων τῶν δύο φύσεών Του. Ὁ εἰρημένος καὶ ἡ μετ΄ αὐτοῦ δαιμονιώδης ὁμήγυρις ἐξισώνουν τὸν ἀληθῆ Θεὸν καὶ ἄνθρωπον Ἰησοῦν Χριστόν, μὲ τοὺς ἀρχηγοὺς τῶν ψευδοθρησκειῶν. Ἆραγε σφάλλει καὶ ὁ τέως Πρόεδρος τοῦ Ἀρείου Πάγου, κ. Κόκκινος, ὅστις πέρυσι τὸν Δεκέμβριον, διὰ περισπουδάστου ἄρθρου του εἰς τὴν Ἐφημερίδα «ΕΣΤΙΑ», ἐστηλίτευσε τὴν ὀλιγωρίαν τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, διότι δὲν εἰσηγάγατε πρὸς ἐξέτασιν καταγγελίαν ὑγιοῦς Πανεπιστημιακοῦ Καθηγητοῦ τῆς Θεσσαλονίκης, ἀφορῶσαν τὸ ἐλεεινὸν Πιλοτικὸν Πρόγραμμα θρησκειολογίας, τὸ ὁποῖον συνέταξεν ὁ φίλος Σας θρησκειολόγος καὶ ἡ μετ΄ αὐτοῦ ἐναγὴς συμμορία;

 Τὸ πλῆθος τῶν συνεργατῶν, οἱ ὁποῖοι Σᾶς περιβάλλουν, δὲν ὑπεβλήθησαν εἰς τὸν κόπον νὰ ἀναγνώσουν τὸ πρόγραμμα καὶ τὰ διάφορα δημοσιεύματά των, διὰ νὰ Σᾶς ἐνημερώσουν;

 Ὑπάρχει, Μακαριώτατε, ἄλλη ὑψίστη προτεραιότης ἐν τῇ μερίμνῃ τῶν Ἁγίων Ἀρχιερέων, ἱερέων καὶ διακόνων, ἐκτὸς τῆς ὀρθοδόξου ἀγωγῆς τῶν τέκνων τῆς Ἑλλάδος καὶ τῆς Ἐκκλησίας;

 Ποῖα σκοτεινὰ κέντρα κατευθύνουν τὰ νήματα πνευματικῆς μεταλλάξεως τῆς Ἑλλάδος καὶ ποῖος εἶναι ὁ ἀπόρρητος λόγος καὶ ἡ αἰτία, ποὺ Σᾶς ἐμποδίζει νὰ τὸν ἀποπέμψητε καὶ νὰ ἀποκηρύξητε δημοσίως, καὶ ἀνταξίως τῶν ἁγίων, τὰ πιλοτικὰ προγράμματα θρησκειολογίας, εἰς ἃ ἀντιτίθενται οἱ ὑγιεῖς Θεολόγοι, Μοναχοὶ καὶ Ἀρχιερεῖς;

 Πρὸς τί αὕτη ἡ ἡττοπάθεια ἔναντι τῶν δυνάμεων τοῦ σκότους;

 Ἀξίζει περισσότερον ἡ Ἀρχιεπισκοπικὴ καθέδρα ἀπὸ τὴν ὀρθοτόμησιν ἐν προκειμένῳ τῆς Ἀληθείας;

 Διατί δειλιᾶτε καὶ φοβεῖσθε νὰ συγκρουσθῆτε μὲ τοὺς ἐκπροσώπους τοῦ κακοῦ;

 Τί ἄλλο ἔγκλημα, εἶναι δυνατὸν νὰ ἐνεργήσουν οἱ ἀνάξιοι Πολιτικοί μας, τοὺς ὁποίους ἐστηρίξατε μὲ τὴν παρουσίαν Σας εἰς τὸ Ὑπουργικὸν Συμβούλιον, χωρὶς μέχρι σήμερον νὰ ζητήσητε συγγνώμην ἀπὸ τὸν Ἑλληνικὸν λαόν, διὰ τὸ πρωτάκουστον ἀτόπημά Σας, τὸ ὁποῖον προηγήθη τῆς παγιδεύσεως τῆς χώρας εἰς τὸ Δ.Ν.Τ. καὶ τῆς ἐκχωρήσεως τῆς Ἐθνικῆς κυριαρχίας καὶ τοῦ ξεπουλήματος τῆς δημόσιας περιουσίας ὑπὸ τοῦ τότε φίλου Σας Πρωθυπουργοῦ; 

 Οἱ ἀξιοδάκρυτοι ὁμοφυλόφιλοι παρελαύνουν ἀνερυθριάστως εἰς τὴν Ἑλληνικὴν πρωτεύουσαν ἐν ὀνόματι τῆς ἐλευθερίας - ὁποία ἀποκτήνωσις τοῦ ἀνθρώπου τῶν ἡμερῶν μας! - καὶ Ὑμεῖς, Μακαριώτατε, δὲν τοὺς ἀντελήφθητε, ζῶντες ἐν τῷ κόσμῳ, διὰ νὰ τοὺς στηλιτεύσητε, ὡς ἐστηλιτεύθησαν ὑπὸ πασῶν τῶν ὁμοδόξων ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν ἐν τῇ ἀλλοδαπῇ τοιαῦται παρελάσεις;

 Μὲ ὠνειδίσατε, Μακαριώτατε, ὅτι δὲν ἔπρεπε νὰ ἀσχολοῦμαι μὲ θέματα τῆς ἁρμοδιότητος τῆς ἐν τῷ κόσμῳ δρώσης Ἐκκλησίας, διότι «ἀπηρνήθην τὸν κόσμον». Ἔδει ὅμως νὰ γνωρίζητε, ὡς ὀρθόδοξος Ἱεράρχης, ὅτι «κόσμος», ὃν ἀπαρνεῖται ἕκαστος ἐξ ἡμῶν ὀρθόδοξος χριστιανὸς καὶ μοναχός, δὲν εἶναι τὸ ἐνδιαφέρον διὰ τὴν σωτηρίαν τῶν ἀνθρώπων, ἀλλὰ ἡ ἁμαρτία. «Κόσμος ἐν θεολογικῇ ἐννοίᾳ εἶναι τὸ κακόν», καὶ οὐχὶ ἡ ἀγάπη διὰ τὴν σωτηρίαν τῶν ἐν τῷ κόσμῳ ἀδελφῶν. Μήπως ἔπραξε λάθος ὁ Τίμιος Πρόδρομος ἐκ τῆς ἐρήμου στηλιτεύων τὰς παρανομίας τοῦ Ἡρώδου; Πῶς τὰ ἔμαθε ἀφοῦ ἔζη ἐν τῇ ἐρήμῳ; Μήπως ἔπραξε λάθος ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής, ποὺ ἤλεγξε Πατριάρχας διὰ τὰς αἱρέσεις τοῦ Μονοθελητισμοῦ καὶ τοῦ Μονοενεργητισμοῦ; Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, πρεσβύτερος καὶ μοναχὸς ὑπερασπίσας τὴν τιμητικὴν προσκύνησιν τῶν ἱερῶν εἰκόνων; Ὁ ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης ὑπεραμυνθεὶς δογματικῶν καὶ ἠθικοκανονικῶν θεμάτων; Ὁ ἱερομόναχος τότε καὶ μετέπειτα Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς δογματίσας ὀρθῶς τὴν φύσιν τοῦ ἀκτίστου φωτός; Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, ὅστις ἐξῆλθε τοῦ ἁγίου Ὀρους διὰ νὰ κηρύξῃ μετάνοιαν καὶ νὰ στηρίξῃ τὴν ἐν τῷ κόσμῳ Ἐκκλησίαν κ.λπ.;

 Ἀσφαλῶς δὲν συμπαρατάσσω τὸν εὐτελῆ ἑαυτόν μου μὲ τοὺς εἰρημένους ἁγίους καὶ ὁμολογητὰς τῆς εὐσεβείας. Μοῦ ἀρκεῖ νὰ μιμηθῶ τὸν ἐκ δεξιῶν λῃστήν, ὅστις ὡμολόγησε Θεὸν ἀληθινὸν τὸν Χριστόν, ἐν τῷ Σταυρῷ, ὅτε Οὗτος ἐμυκτηρίζετο ὑπὸ πάντων, ὡς καὶ σήμερον.

 Πρότυπόν μου εἶναι ὁ Ἰωσὴφ ὁ ἀπὸ Ἀριμαθαίας, ὅστις ἐτόλμησε νὰ ζητήσῃ ἀπὸ τὸν Πιλᾶτον τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ, τοῦ πλέον περιφρονημένου ἐν Ἰερουσαλὴμ ἐν ἐκείναις ταῖς ἡμέραις.

 Πῶς ἐγνώριζον οὗτοι τὰ τοῦ κόσμου, ποὺ καθ΄ Ὑμᾶς, ἀπηρνήθησαν; Ἀσφαλῶς, οὔτε τηλεόρασιν παρηκολούθουν, οὔτε ραδιόφωνον, οὔτε διαδίκτυον.

 Καὶ ὁ γράφων, καίτοι δὲν παρακολουθεῖ τὰ μέσα ἐνημερώσεως καὶ τὸ διαδίκτυον, τὰ γνωρίζει «ἐν ἑτέρῳ τρόπῳ». Ἐπειδὴ λοιπὸν γνωρίζω καλῶς τὸ προκείμενον θέμα, διὰ τὸ ὁποῖον ἀπηκριβωμένως καὶ διὰ συγκεκριμένων παραπομπῶν ἐνημέρωσα ὑπευθύνως, πρωτίστως ἅπασαν τὴν σεπτὴν Ἱεραρχίαν τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καὶ Ὑμᾶς προσωπικῶς, καὶ Ὑμεῖς, Μακαριώτατε, ἀπηξιώσατε νὰ τὸ συμπεριλάβητε εἰς τὸν κατάλογον τῶν πρὸς συζήτησιν θεμάτων τῆς σεπτῆς Ἱεραρχίας τοῦ παρελθόντος Ὀκτωβρίου καὶ τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου ἐν συνεχείᾳ, ἀναγκάζομαι νὰ δώσω τὰς ἐπιστολάς μου εἰς τὸ διαδίκτυον καὶ τὸν Τύπον, διὰ νὰ τὰς κρίνῃ τὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας, ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ, τὰ πρόβατα, τὰ ὁποῖα ἀπειλοῦνται ἀπὸ τοὺς λύκους, χωρὶς οἱ ποιμένες, νὰ θύουν τὴν ψυχήν των ὑπὲρ τῶν προβάτων, ὡς ἐπιτάσσει ὁ εὐαγγελικὸς λόγος τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου. Τὴν κρίσιν ἔχει πλέον ἡ ἐκκλησιαστικὴ συνείδησις τοῦ Ἑλληνικοῦ Λαοῦ.

 Ὡσαύτως ἐν κατακλεῖδι δηλῶ, ὅτι εἶμαι ἀποφασισμένος νὰ ὑποστῶ διωγμοὺς μέχρι θανάτου ὑπὲρ τῆς εὐσεβείας, τοῦ Θεοῦ συνεργοῦντος, ὅστις εἶναι «χθὲς καὶ σήμερον ὁ Αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας», σοφίζων τοὺς μωροὺς καὶ ἐνισχύων τοὺς ἀδυνάτους εἰς τὸ μαρτύριον.

Δὲν θὰ ἀρκεσθῶ μόνον εἰς ὅσα μέχρι σήμερον Σᾶς ἐνημέρωσα, ἐν περιπτώσει ὀλιγωρίας. Ἀναλόγως τῶν ἐξελίξεων, ἐν συνεχείᾳ θὰ ἀπευθυνθῶ δι’ ἐμπεριστατωμένης ἐπιστολῆς εἰς τοὺς Προέδρους τῶν Ὀρθοδόξων Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν, διότι ἀπειλεῖται ἡ ὑπόστασις τῆς Ἐκκλησίας, εἰς τὴν κοιτίδα τῆς Ὀρθοδοξίας, διὰ τὰ κατ΄ Αὐτούς.

Μόνον τυφλοὶ δὲν ἀντιλαμβάνονται τοὺς κινδύνους καταστροφῆς τῆς Ἑλλάδος καὶ τῆς Ὀρθοδοξίας ἀπὸ τοὺς αἰωνίους ἐχθροὺς τοῦ Χριστοῦ, οἱ ὁποῖοι κίνδυνοι ἐπαυξάνονται, διότι οἱ Ποιμένες εἶναι δειλοί, δὲν ὁμολογοῦν μέχρι θανάτου, δὲν ἀφυπνίζουν τοὺς λαούς, τοὺς ὁποίους ἔχει ἀποκοιμίσει ἡ ἁμαρτία, ἡ διεφθαρμένη τηλεόρασις καὶ τὸ χρηματιστήριον. Τὸ πλοῖον κινδυνεύει νὰ βυθισθῇ καὶ οἱ «καπετάνιοι», ἀσχολοῦνται μόνον μὲ τὰς καμπίνας των.

«Οἱ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου εἰσὶ φρονιμώτεροι τῶν υἱῶν τοῦ φωτός!»

Οἱ ἔνοχοι Πολιτικοὶ παραμερίζουν ἔριδας καὶ μίση δεκαετιῶν καὶ ἑνώνονται διὰ νὰ ἀποφύγουν τὴν φυλακὴν καὶ νὰ ὁλοκληρώσουν τὰ ἄνομα σχέδια τῶν ἰσχυρῶν τῆς Γῆς, καὶ ὀρθόδοξοι Ἐπίσκοποι ἀπαγορεύουν εἰς ὀρθοδόξους κληρικοὺς καὶ θεολόγους νὰ χρησιμοποιήσουν τὸν ἱερὸν ἄμβωνα τῆς Ἐκκλησίας, διὰ νὰ ὡμολογήσουν τὴν Ἀλήθειαν. Ὁ Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανὸς ὕψωσε τὴν σημαίαν διὰ τὴν ἐλευθερίαν καὶ οἱ διάδοχοί του εἰς τοὺς θρόνους, ποὺ ἐξησφάλισαν τὰ αἵματα καὶ αἱ θυσίες τῶν ἡρώων τῆς ἐλευθερίας, δειλιοῦν νὰ στηλιτεύσωσι τοὺς Πολιτικούς, ποὺ καταστρέφουν τὴν Ἑλλάδα, τοὺς ἐναγκαλίζονται, ἂν καὶ ξεπουλοῦν τὴν Ἑλλάδα εἰς τοὺς ξένους καὶ καταστρέφουν τὴν ὀρθοδοξίαν. Αἱ ἐξαιρέσεις εἰσὶν ἐλάχισται. Ὁποία κρίσις!

Δὲν ζητοῦν σήμερον οἱ ἄνθρωποι τὴν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην Αὐτοῦ, διὸ καὶ τὰ ὑλικὰ ἀγαθὰ ἀντὶ νὰ προστεθοῦν, ἀφῃρέθησαν.

Τί κάμνουν οἱ ποιμένες, ἐκτὸς ἐλαχίστων φωτεινῶν ἐξαιρέσεων, διὰ νὰ ἀφυπνίσουν τὸν λαόν; Ἂς ἐρωτήσῃ ἕκαστος τὴν συνείδησίν του.

Ταῦτα μετ΄ ὀδύνης ἀφάτου, ἀλλὰ καὶ μετὰ παρρησίας, ἀπευθύνω εἰς τὰς Ὑμετέρας Ἀρχιερατικὰς ἀξίας διὰ τὰ καθ΄ Ὑμᾶς. Ἐπὶ δὲ τούτοις διατελῶ μετὰ βαθυτάτου σεβασμοῦ, ἐπικαλοῦμαι τὰς εὐχάς Σας καὶ ἀσπάζομαι τὰς Ὑμετέρας Τιμίας Δεξιάς. 

Ἱερομόναχος Δαμασκηνός

ὁ τοῦ Φιλαδέλφου

http://katanixis.blogspot.gr/

Βίος καί Πολιτεία τοῦ Ἁγίου Βασιλείου τοῦ Μεγάλου

Ὁ Ἅγιος Βασίλειος, γεννημένος τό 330μ.Χ. στή Νεοκαισάρεια τοῦ Πόντου ἀπό γονεῖς εὐγενεῖς μέ δυνατό χριστιανικό φρόνημα, ἔμελλε νά γίνει Μέγας πνευματικός διδάσκαλος καί κορυφαῖος θεολόγος καί Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας, ἀφοῦ ἡ χριστιανική του ἀνατροφή καί ἡ πνευματική του πορεία τόν ὁδήγησαν στήν Θεία θεωρεία τοῦ Ἁγίου Εὐαγγελίου, καί στήν αὐστηρή ἀσκητική ζωή, παράλληλα μέ τό ποιμαντικό, παιδαγωγικό καί φιλανθρωπικό του ἔργο.

Ὁ πατέρας του Βασίλειος ἦταν καθηγητής ρητορικῆς στή Νεοκαισάρεια καί ἡ μητέρα του Ἐμμέλεια ἀπόγονος οἰκογένειας Ρωμαίων ἀξιωματούχων. Στήν οἰκογένεια ἐκτός ἀπό τό Βασίλειο ὑπῆρχαν ἄλλα ὀκτώ παιδιά. Μεταξύ αὐτῶν, ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης, ὁ Ὅσιος Ναυκράτιος ἀσκητής καί θαυματουργός, ἡ Ὁσία Μακρίνα καί ὁ Ἅγιος Πέτρος, Ἐπίσκοπος Σεβαστείας.

Τά πρῶτα γράμματα, τοῦ τά δίδαξε ὁ πατέρας του. Συνέχισε τίς σπουδές του στήν Καισαρεία τῆς Καππαδοκίας, στήν Κωνσταντινούπολη καί στήν Ἀθήνα. Ἐκεῖ σπούδασε γεωμετρία, ἀστρονομία, φιλοσοφία, ἰατρική, ρητορική καί γραμματική. Οἱ σπουδές του διήρκησαν τεσσεράμισι χρόνια. Ἡ ἀσκητική του ζωή ξεκίνησε ἤδη ἀπό τά χρόνια ὁποῦ φοιτοῦσε στήν Ἀθήνα. Ὁ σοφός δάσκαλός του Εὔβουλος ἐντυπωσιασμένος ἀπό τήν αὐστηρή νηστεία, τοῦ Ἁγίου, καί μετά τήν παραίνεσή του, λέγεται ὅτι ἔγινε Χριστιανός.

Συμφοιτητές του ἦταν καί δύο νέοι πού ἔμελλε νά διαδραματίσουν σπουδαῖο ρόλο στήν ἱστορία. Ὁ ἕνας, φωτεινό ὁ Ἅγιος καί Μέγας Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας ὁ Θεολόγος Γρηγόριος καί ὁ ἄλλος μελανό στόν ἀντίποδα, προδότης τοῦ Ἰησοῦ, εἰδωλολάτρης καί διώκτης τῶν Χριστιανῶν, ὁ Ἰουλιανός ὁ Παραβάτης. Κατά τήν διάρκεια αὐτῶν τῶν ἐτῶν, ὁ Ἅγιος Βασίλειος καί ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ἀνέπτυξαν μεγάλη καί ἰσχυρή φιλία. Ταυτόχρονα μέ τίς σπουδές τους, εἶχαν ἱεραποστολική δράση. Διοργάνωναν χριστιανικές συγκεντρώσεις, στίς ὁποῖες ἀνέλυαν θρησκευτικά ζητήματα. Ἵδρυσαν ἐπίσης καί τόν πρῶτο φοιτητικό χριστιανικό σύλλογο.

Ἐπέστρεψε στήν Καισαρεία τό καλοκαίρι τοῦ 356μ.Χ. καί συνεχίζοντας τήν παράδοση τοῦ πατέρα του, ἔγινε καθηγητής τῆς ρητορικῆς. Τό 358 μ.Χ. ἐπηρεασμένος ἀπό τό θάνατο τοῦ ἀδερφοῦ του μοναχοῦ Ναυκρατίου, καθώς καί μέ τήν παρότρυνση τῆς ἀδερφῆς του Μακρίνας, βαπτίζεται Χριστιανός, καί ἀποφασίζει νά ἀφιερώσει τόν ἑαυτό του στήν ἀσκητική πολιτεία. Ἀποσύρθηκε λοιπόν σέ ἕνα κτῆμα τῆς οἰκογενείας του στόν Πόντο. Χαρακτηριστικό τῆς μεγαλοψυχίας του εἶναι, ὅτι μετά τήν βάπτισή του δώρισε στούς φτωχούς καί στήν ἐκκλησία τό μεγαλύτερο μέρος τῆς περιουσίας του. Τό φθινόπωρο τοῦ ἴδιου ἔτους ξεκινᾶ ἕνα ὁδοιπορικό σέ γνωστά κέντρα ἀσκητισμοῦ τῆς Ἀνατολῆς, Αἴγυπτο, Παλαιστίνη, Συρία καί Μεσοποταμία, ἐπιθυμώντας νά συναντήσει πολλούς ἀσκητές καί μοναχούς γιά νά γνωρίσει τόν τρόπο ζωῆς τους. Ὅταν γύρισε στό Πόντο ἀπό τό ταξίδι αὐτό, μοίρασε καί τήν ὑπόλοιπη περιουσία του καί ἀποσύρθηκε στό κτῆμα του ἐπιθυμώντας νά ζήσει πλέον ὡς μοναχός. Ἐκεῖ ἔγραψε τούς: «Κανονισμούς διά τόν Μοναχικόν βίον», κανόνες πού ρυθμίζουν τήν ζωή στά μοναστήρια μέχρι τίς μέρες μας. Μέ τήν ὑψηλή του κατάρτιση στήν Ὀρθόδοξη Πίστη καί τόν ἀσκητικό, θαυμαστό του βίο, ἡ φήμη τοῦ Ἁγίου Βασιλείου ἐξαπλώθηκε μέ τόν καιρό σέ ὅλη τήν Καππαδοκία. Ἔτσι καί ὁ Μητροπολίτης τῆς Καισαρείας Εὐσέβιος πραγματοποιώντας τήν Θεία Βούληση ἀλλά καί αὐτή τῶν χριστιανῶν τῆς περιοχῆς, χειροτόνησε τό 364 μ.Χ. τόν Ἅγιο Βασίλειο πρεσβύτερο. Τό 370 μ.Χ., μετά τόν θάνατο τοῦ Εὐσεβίου καί σέ ἡλικία 41 ἐτῶν, τόν διαδέχθηκε ὁ Ἅγιος Βασίλειος στήν ἐπισκοπική ἕδρα, μέ τή συνδρομή τοῦ Εὐσεβίου ἐπισκόπου Σαμοσάτων καί τοῦ Γρηγορίου ἐπισκόπου Ναζιανζοῦ. Ἐπίσκοπος πλέον, ὁ Ἅγιος Βασίλειος ἀντιμετώπισε τήν προσπάθεια τοῦ Αὐτοκράτορα Οὐάλη νά ἐπιβάλει τόν Ὁμοιανισμό (ρεῦμα τοῦ Ἀρειανισμοῦ), ἐπικοινωνώντας μέσω ἐπιστολῶν μέ τόν Μέγα Ἀθανάσιο, Πατριάρχη Ἀλεξανδρείας καί τόν Πάπα Ρώμης Δάμασο. Στόν τόπο του, στήν περιφέρεια τῆς δικῆς του ποιμαντικῆς εὐθύνης εἶχε νά ἀντιμετωπίσει τήν ἔντονη παρουσία τοῦ ἀρειανικοῦ στοιχείου καί ἄλλων κακοδοξιῶν. Ἀπό τίς ἐπιστολές του φαίνονται οἱ προσπάθειες πού κατέβαλε γιά τήν καταπολέμηση τῆς σιμωνίας τῶν ἐπισκόπων, γιά τήν ἀνάδειξη ἄξιων κληρικῶν στό ἱερατεῖο, καθώς καί γιά τήν πιστή ἐφαρμογή τῶν ἱερῶν κανόνων ἀπό ὅλους τοὺς πιστούς καί φανερώνεται ἐπίσης ἡ ποιμαντική φροντίδα στά ἀποκομμένα καί περιθωριοποιημένα μέλη τῆς Ἐκκλησίας.

Στήν οἰκουμενική Ἐκκλησία ὁ Μέγας Βασίλειος οὐσιαστικά ἀναλαμβάνει τά πνευματικά ἡνία ἀπό τό Μέγα Ἀθανάσιο, ὁ ὁποῖος γηραιός πλέον, ἀποσύρεται ἀπό τήν ἐνεργό δράση. Ἐργάζεται συνεχῶς γιά τήν ἐπικράτηση τῶν ὀρθόδοξων χριστιανικῶν ἀρχῶν καί ὑπερασπίζεται μέ σθένος τό δογματικό προσανατολισμό τῆς Οἰκουμενικῆς Συνόδου τῆς Νίκαιας.

Ὁ Ἅγιος Βασίλειος, βοηθοῦσε πάντοτε τούς ἀδικημένους καί κουρασμένους, τούς πεινασμένους καί τούς ἀρρώστους, ἀνεξάρτητα ἀπό τό γένος, τή φυλή καί τό θρήσκευμα. Ἔτσι τό ὅραμά του τό ἔκανε πραγματικότητα ἱδρύοντας ἕνα πρότυπο καί γιά τίς μέρες μας κοινωνικό καί φιλανθρωπικό σύστημα, τή «Βασιλειάδα». Ἕνα ἵδρυμα πού λειτουργοῦσε νοσοκομεῖο, ὀρφανοτροφεῖο, γηροκομεῖο καί ξενώνας γιά τήν φροντίδα καί ἰατρική περίθαλψη τῶν φτωχῶν ἀρρώστων καί ξένων. Τίς ὑπηρεσίες του τίς πρόσφερε τό ἵδρυμα δωρεάν σέ ὅποιον τίς εἶχε ἀνάγκη. Τό προσωπικό τοῦ ἱδρύματος αὐτοῦ ἦταν ἐθελοντές πού προσφέρανε τήν ἐργασία γιά τό καλό τοῦ κοινωνικοῦ συνόλου. Ἦταν ἕνα πρότυπο καί σέ ἄλλες ἐπισκοπές καί στούς πλουσίους ἕνα μάθημα νά διαθέτουν τόν πλοῦτο τους μέ ἕνα ἀληθινά χριστιανικό τρόπο. Πραγματικά εἶναι ἄξιο θαυμασμοῦ ἡ ἔμπνευση πού εἶχε ὁ Ἅγιος Βασίλειος, τόν 4ο αἰώνα μ.Χ. νά ἱδρύσει καί νά λειτουργήσει ἕνα τέτοιο ἵδρυμα - πρότυπο.

Καταπονημένος ἀπό τήν μεγάλη δράση πού ἀνέπτυξε σέ τόσους πολλούς τομεῖς, ἐναντίον τῶν διαφόρων κακοδοξιῶν καί εἰδικά τῆς αἱρέσεως τοῦ Ἀρειανισμοῦ, μή διστάζοντας πολλές φορές νά ἀντιταχθεῖ μέ τήν ἑκάστοτε πολιτική ἐξουσία, μέ ὅπλα του τήν πίστη καί τήν προσευχή, μέ τά κηρύγματα καί τούς λόγους του, μέ τά πολλά ἀσκητικά καί παιδαγωγικά συγγράμματα, καθώς καί τήν ἀσκητική ζωή του ὁ Ἅγιος Βασίλειος ὁ Μέγας παραδίδει τό πνεῦμα στό Θεό τήν 1η Ἰανουαρίου τοῦ 379 μ.Χ. σέ ἡλικία 49 ἐτῶν. Ὁ θάνατός του βυθίζει στό πένθος ὄχι μόνο τό ποίμνιό του ἀλλά καί ὅλο τό χριστιανικό κόσμο τῆς Ἀνατολῆς. Στήν κηδεία του συμμετέχει καί ἕνα πλῆθος ἀνομοιογενές ἀπό ἄποψη θρησκευτικῆς καί ἐθνικῆς διαφοροποιήσεως. Τό ὑψηλῆς σημασίας θεολογικό καί δογματικό του ἔργο καθώς καί ἡ λειτουργική καί πρωτότυπη ἀνθρωπιστική του δράση, εἶναι ἡ μεγάλη παρακαταθήκη πού μᾶς ἄφησε. Ἡ μνήμη του τιμᾶται ἀπό τήν Ὀρθόδοξη Καθολική Ἐκκλησία τήν 1ην Ἰανουαρίου. Ἀπό τό 1081 μ.Χ. ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως - Νέας Ρώμης Ἰωάννης Μαυρόπους (ὁ ἀπό Εὐχαϊτῶν) θέσπισε ἕναν κοινό ἑορτασμό τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Ἰωάννη τοῦ Χρυσοστόμου καί Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, στίς 30 Ἰανουαρίου, ὡς προστατῶν τῶν γραμμάτων καί τῆς παιδείας.

Μέ σοφία, στό ἀπολυτίκιο του ἀναφέρεται ἡ φράση «... τά τῶν ἀνθρώπων ἤθη κατεκόσμησας...». Καί ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, στόν Ἐπιτάφιο γιά τόν καλό καί Μέγα φίλο του Ἅγιο Βασίλειο, ἀποδίδει σ' αὐτόν, μέ τήν ποιητική καί βαθιά στοχαστική ματιά του, τό χαρακτηρισμό «παιδαγωγός τῆς νεότητος»

Ὁ Μ. Βασίλειος, ἐκτός τῶν ἄλλων θαυμάσιων καί Θείας ἐμπνεύσεως ἔργων του, ἔγραψε καί τήν ἐκτενή καί κατανυκτική Θεία Λειτουργία, πού, μετά τήν ἐπικράτηση τῆς συντομότερης Θείας Λειτουργίας τοῦ Ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, τελεῖται 10 φορές τό χρόνο:
τήν 1η Ἰανουαρίου (ὅπου γιορτάζεται καί ἡ μνήμη του),
τίς πρῶτες πέντε Κυριακές τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς,
τίς παραμονές τῶν Χριστουγέννων καί τῶν Θεοφανείων,
τήν Μ. Πέμπτη καί τό Μ. Σάββατο.


Λίγα θαυμαστά γεγονότα ἀπό τόν βίο τοῦ Ἁγίου
Ἰουλιανός ὁ Παραβάτης

Ὅταν ὁ Ἰουλιανός ὁ παραβάτης, ὁ ἀσεβής καί διώκτης τῶν Χριστιανῶν, θέλησε νά πάει στήν Περσία νά πολεμήσει πέρασε κοντά ἀπό τήν Καισαρεία. Ὁ Ἅγιος Βασίλειος γνωρίζοντάς τον ἀπό τήν Ἀθήνα ὅπου ἦταν συμφοιτητές πῆγε μαζί μέ τόν λαό νά τόν τιμήσει. Ὁ Ἰουλιανός ἀπαίτησε νά τοῦ δωρίσει, ἀφοῦ ὁ Ἅγιος δέν εἶχε τίποτε ἄλλο, τρεῖς ἀπό τούς κριθαρένιους ἄρτους του. Ὁ Ἅγιος τό ἔκανε καί ὁ Ἰουλιανός διέταξε τούς ὑπηρέτες νά ἀνταμείψουν τή δωρεά καί νά δώσουν χόρτο ἀπό τό λειβάδι. Ὁ Ἅγιος Βασίλειος βλέποντας τήν καταφρόνηση τοῦ βασιλιᾶ τοῦ εἶπε «ἐμεῖς, βασιλιᾶ ὅτι μᾶς ζήτησες ἀπό κεῖνο πού τρῶμε σοῦ τό προσφέραμε κι ἐσύ μᾶς ἀντάμειψες ἀπό κεῖνο πού τρῶς». Τότε ὁ Ἰουλιανός θύμωσε πάρα πολύ καί ἀπείλησε, ὅτι ὅταν θά ἐπιστρέψει ἀπό τήν Περσία νικητής, θά κάψει τήν πόλη καί τόν λαό θά τούς πάρει δούλους. Ὅσο γιά τόν ἴδιο τόν Ἅγιο Βασίλειο θά τόν ἀνταμείψει ὅπως πρέπει.

Ὁ Ἅγιος Βασίλειος ὅταν πῆγε στήν πόλη ζήτησε ἀπό τό λαό νά μαζέψουν ὅτι πολύτιμο εἶχαν καί νά τό ἀποθηκεύσουν κάπου ἕως ὅτου ἐπιστρέψει ὁ φιλοχρήματος Ἰουλιανός γιά νά τοῦ τό προσφέρουν. Ἴσως κι ἔτσι κατευνάσουν τήν ὀργή του.

Ὅταν ἔμαθε ὅτι ἐπιστρέφει ὁ ἄφρων βασιλιάς, ὁ Ἅγιος Βασίλειος ζήτησε ἀπό τούς πολίτες νά προσευχηθοῦν καί νά νηστεύσουν τρεῖς μέρες. Μετά ὅλοι μαζί ἀνέβηκαν στό δίδυμον ὄρος τῆς Καισαρείας ὅπου στή μία ἀπό τίς δύο κορυφές ἦταν ὁ ναός τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου. Ἐκεῖ προσευχόμενος ὁ Ἅγιος εἶδε σέ ὀπτασία, μία μεγάλη οὐράνια στρατιά, νά κυκλώνει τό ὄρος καί στή μέση νά κάθεται σέ θρόνο μία γυναίκα (ἡ Παναγία) καί νά δοξάζεται, ἡ ὁποία γυναίκα εἶπε στούς ἀγγέλους νά τῆς φέρουν τόν Μερκούριο γιά νά φονεύσει τόν Ἰουλιανό, τόν ἐχθρό του υἱοῦ της. Ἔπειτα εἶδε τόν Μάρτυρα Μερκούριο νά φθάνει ὁπλισμένος μπροστά στήν βασίλισσα τῶν Ἀγγέλων κι ὅταν ἐκείνη τόν πρόσταξε αὐτός νά φεύγει γρήγορα. Κατόπιν προσκάλεσε τόν Ἅγιο Βασίλειο καί τοῦ ἔδωσε ἕνα βιβλίο πού ἦταν γραμμένη ὅλη ἡ δημιουργία τῆς κτίσεως κι ἔπειτα τοῦ ἀνθρώπου. Στήν ἀρχή τοῦ βιβλίου ἦταν ἡ ἐπιγραφή «Εἶπε» καί στό τέλος τοῦ βιβλίου ἐκεῖ πού ἔγραφε γιά τήν πλάση τοῦ ἀνθρώπου ἦταν ἡ ἐπιγραφή «Τέλος». Μόλις εἶδε τήν ὀπτασία αὐτή ὁ Ἅγιος ξύπνησε.

Τό νόημα τῆς ὀπτασίας τοῦ βιβλίου, ἦταν ὅτι ὁ Ἅγιος Βασίλειος ἔγραψε, ὄντως, ἑρμηνεία στήν Ἑξαήμερον τοῦ Μωϋσέως στήν ὁποία διηγεῖται, πῶς ὁ Θεός ἐποίησε τόν οὐρανό, τήν γῆ, τόν ἥλιο, τήν σελήνη, τή θάλασσα, τά ζῶα καί ὅλα τά αἰσθητά κτίσματα. Ὅταν ὅμως, ἔμελλε νά γράψει καί γιά τήν ἕβδομη ἡμέρα κατά τήν ὁποία ὁ Θεός ἔπλασε τόν Ἀδάμ καί τήν Εὔα, τότε ὁ Μέγας αὐτός Ἅγιος ἄφησε τήν τελευταία του πνοή στή γῆ καί πῆγε στούς οὐρανούς νά συναντήσει τόν Κύριόν του πού μέ δύναμη ἀγάπησε καί πού γι' Αὐτόν μέσα σέ πολύ σύντομο διάστημα πού ἔζησε ἔπραξε τόσα πολλά καί τόσο μεγάλα. Τό ἔργο του συμπλήρωσε κατόπιν ὁ ἀδελφός του ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Νύσσης, πού ἔγραψε γιά τήν ἕβδομη ἡμέρα τῆς πλάσεως τοῦ ἀνθρώπου.

Ὅταν ὁ Ἅγιος εἶδε τήν ὀπτασία, πῆγε στήν πόλη μέ μερικούς κληρικούς, στό Ναό τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Μερκουρίου, ὅπου μή βρίσκοντας τό λείψανο τοῦ Ἁγίου καί τά ὅπλα του πού φυλάσσονταν στόν Ναό ἕναν αἰώνα ἀφότου μαρτύρησε ἐπί τῆς βασιλείας τοῦ Βαλεριανοῦ καί Βαλερίου, κατάλαβε τί εἶχε συμβεῖ κι ἔτρεξε ἀμέσως στό λαό νά τούς εἰδοποιήσει ὅτι ὁ ἄφρων Ἰουλιανός φονεύθηκε.

Βλέποντας τό θαῦμα οἱ Χριστιανοί καί τήν παρρησία τοῦ Ἁγίου Βασιλείου δέν θέλησαν νά πάρουν πίσω τήν περιουσία πού εἶχαν ἀποθηκεύσει γιά τόν τύραννο Ἰουλιανό. Ὁ Ἅγιος ὅμως ἀφοῦ τούς ἐπαίνεσε γιά τήν πράξη τους, τό ἕνα τρίτο τοῦ ποσοῦ τούς τό ἔδωσε καί τά ὑπόλοιπο ποσό τό διέθεσε γιά νά κτίσουν πτωχοτροφεῖα, ξενοδοχεῖα, νοσοκομεῖα, γηροτροφεῖα καί ὀρφανοτροφεῖα.


Οὐάλης

Μετά τόν Ἰουλιανό τόν παραβάτη, βασίλευσε ὁ θεοσεβής Ἰοβιανός μόνο γιά ἕνα χρόνο καί κατόπιν τή βασιλεία παρέλαβαν ὁ Οὐαλεντιανός καί ὁ ἀδελφός του Οὐάλης πού ἦταν αἱρετικός, ὀπαδός τοῦ Ἀρειανισμοῦ καί διώκτης τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν. Ὁ Οὐάλης ἀφοῦ πῆρε μέ τό μέρος του ὅλους τοὺς ἐπισκόπους, θέλησε νά κάμψει καί τόν Μέγα Βασίλειο πού ἔμαθε ὅτι ἦταν ἀνένδοτος. Ἔστειλε δύο δικούς του ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι μέ ἀπειλές προσπάθησαν νά ἀποδεχθεῖ ὁ Ἅγιος τίς αἱρετικές καί βλάσφημες δοξασίες τοῦ Ἀρείου. Ὁ ἕνας, μάλιστα ὁ ἄρχοντας Μόδεστος ἀφοῦ γύρισε ἄπραγος στόν βασιλιά τοῦ εἶπε ὅτι, εὐκολότερο εἶναι νά μαλακώσει κανείς τό σίδηρο παρά τήν γνώμη τοῦ Βασιλείου. Ἀκούγοντας αὐτά ὁ βασιλιάς Οὐάλης θέλησε νά πάει ὁ ἴδιος στόν Μέγα Βασίλειο. Αὐτό καί ἔκανε. Ἦταν ἡ μεγάλη ἑορτή τῶν Θεοφανείων, ὅταν ἔφθασε ὁ βασιλιάς στόν Ναό. Ἐκεῖ εἶδε τήν τάξη καί τήν ἡσυχία τῶν Χριστιανῶν πού παρακολουθοῦσαν, τόν Ἅγιο Βασίλειο νά τούς διδάσκει, σεμνός, ἀπέριττος, μέ λόγο δυνατό, γεμάτο σοφία καί χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὁ βασιλιάς ἔδειξε νά μετανιώνει κι ἀφοῦ μίλησε μέ τόν Ἅγιο, ἔφυγε.

Οἱ Ἀρειανοί Ἀρχιερεῖς, ὅμως καί πάλι μετέβαλαν τή γνώμη τοῦ βασιλιᾶ καί τόν ἔπεισαν νά ἐξορίσει τόν Ἅγιο. Ὅρισε τότε ὁ βασιλιάς νά συντάξουν ἕνα κείμενο μέ τήν ἀπόφαση τῆς ἐξορίας τοῦ Ἁγίου. ‘Ομως, βλέποντας ὅτι τό χέρι ἐκείνου πού θά ἔγραφε τήν ἀπόφαση τῆς ἐξορίας, ξεράθηκε καί τό ἴδιο του τό παιδί ἀρρώστησε βαριά, κάλεσε τόν Ἅγιο νά προσευχηθεῖ. Καί κεῖνος μόνο πού εἶδε τό παιδί τό ἴασε. Καί τόν Μόδεστο, ἀκόμη γιάτρευσε πού καί κεῖνος κινδύνευε νά πεθάνει. Αὐτά εἶδε ὁ βασιλιάς καί γύρισε στό θρόνο του.

Ὁ βασιλιάς Οὐάλης ἀργότερα, θέλησε νά χωρίσει τήν ἐπαρχία τῆς Καππαδοκίας σέ δύο ἐπαρχίες, μέ ἕδρα τήν Καισάρεια στή μία καί τά Τύανα στήν ἄλλη. Οἱ ἐπίσκοποι αἱρετικοί ὅπως ἦταν βρῆκαν εὐκαιρία, γιατί συνέχεια φιλονικοῦσαν μέ τόν Ἅγιο Βασίλειο νά χωρίσουν καί τίς Μητροπόλεις σέ δύο, ὁρίζοντας δική τους Μητροπολίτη στά Τύανα. Τότε ὁ Ἅγιος μέ ταπείνωση τούς εἶπε ὅτι ἡ Ἐκκλησία δέν ἔχει ὑποχρέωση νά ἀκολουθεῖ τήν βασιλεία, ἀλλά ἡ βασιλεία τήν Ἐκκλησία, οὔτε εἶναι πρέπον νά χωρίζουν οἱ Μητροπολίτες, οἱ μιμητές τοῦ Χριστοῦ ἐπειδή χώρισαν οἱ ἔπαρχοι. Δέν τόν ἄκουσαν ὅμως οἱ ἐπίσκοποι καί ὅρισαν Μητροπολίτη Τυάνων κάποιον Ἄνθιμον. Κι ὄχι μόνο αὐτό ἀλλά ἔκλεψαν καί κάποια κτήματα τοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Ὀρέστου πού ἦταν στή δικαιοδοσία τοῦ Ἁγίου Βασιλείου. Ὁ Ἅγιος ὡς μιμητής Χριστοῦ, εἰρήνευσε καί ἀρκέσθηκε στήν ἐπαρχία τῆς Καισαρείας. Βλέποντας ὁ Θεός τήν ὑπομονή του, σύντομα τιμώρησε τόν Μητροπολίτη Τυάνων Ἄνθιμον καί ἑνώθηκαν καί πάλι οἱ ἐπαρχίες. Τότε εἶναι καθώς λένε ὅτι χειροτόνησε ὁ Ἅγιος Βασίλειος τόν Ἅγιο Γρηγόριο τόν Θεολόγο Ἐπίσκοπο στά Σάσιμα.

Ἀργότερα πάλι, μέ περίσσιο θράσος οἱ Ἀρειανοί ἐπίσκοποι καί μέ τήν ἄδεια τοῦ βασιλιᾶ Οὐάλη ἐκδίωξαν τόν Ὀρθόδοξο Ἀρχιερέα τῆς Νίκαιας καί τούς Χριστιανούς τῆς πόλης καί κατέλαβαν τόν Μητροπολιτικό Ναό. Τότε ἔδρασε γι' ἄλλη μιὰ φορά ὁ Μέγας αὐτός Ἅγιος τῆς Ἐκκλησίας μας καί ἀφοῦ πῆρε τήν ἄδεια τοῦ βασιλιᾶ νά διευθετήσει ὅπως αὐτός ἤθελε μέ τόν τρόπο του, ἀρκεῖ νά εἶναι δίκαιος καί γιά τά δύο μέρη, ἔφθασε στή Νίκαια καί εἶπε νά σφραγίσουν τόν Ναό καί οἱ Ὀρθόδοξοι καί οἱ Ἀρειανοί καί ἀφοῦ προσευχηθοῦν πρῶτα οἱ ὀπαδοί τοῦ Ἀρείου, ἐάν ἀνοίξουν οἱ πύλες νά πάρουν αὐτοί τόν Ναό, ἐάν ὅμως ὄχι νά προσευχηθοῦν οἱ Ὀρθόδοξοι καί ἐάν ἀνοίξουν οἱ πύλες νά τούς δοθεῖ καί πάλι ὁ Ναός ἐάν ὄχι νά πάει στούς Ἀρειανούς. Συμφώνησαν ὅλοι καί περισσότερο οἱ Ἀρειανοί ἀφοῦ πλεονεκτοῦσαν στή περίπτωση πού δέν ἄνοιγαν οἱ πύλες. Ἔτσι κι ἔγινε. Προσευχήθηκαν πρῶτα οἱ Ἀρειανοί, γιά τρεῖς ἡμέρες. Πῶς νά τούς ἀκούσει ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, ὅταν αὐτοί τόν ὑβρίζουν; Οἱ πύλες καί βέβαια ἔμειναν κλειστές. Μετά προσευχήθηκαν οἱ Ὀρθόδοξοι μέ τόν Ἅγιο Βασίλειο στό Ναό τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Διομήδους, πού ἦταν κοντά στόν Μητροπολιτικό Ναό. Κατόπιν ὁ Ἅγιος Βασίλειος μέ ὅλο τό πλῆθος τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν πῆγαν στό Μητροπολιτικό Ναό καί ὅταν ἀκούσθηκε ὁ Μέγας Βασίλειος νά λέει «Εὐλογητός ὁ Θεός τῶν Χριστιανῶν εἰς τούς αἰώνας τῶν αἰώνων», ἔσπασαν οἱ μοχλοί καί οἱ κλειδαριές καί οἱ πύλες ἄνοιξαν. Μετά ἀπό αὐτό τό θαῦμα ὁ Ναός ἐπανῆλθε στούς Ὀρθοδόξους καί πολλοί ἀπό τούς πιστούς τοῦ Ἀρείου ἔγιναν Ὀρθόδοξοι.


Ὅσιος Ἐφραίμ ὁ Σύρος

Μαθαίνοντας ὁ Ὅσιος Ἐφραίμ ὁ Σύρος, τά θαύματα τοῦ Ἁγίου Βασιλείου, παρακάλεσε τόν Θεό νά τοῦ ἀποκαλύψει ποιός εἶναι ὁ Ἅγιος. Εἶδε τότε στήλη πυρός πού ἔφθανε μέχρι τόν οὐρανό καί ἄκουσε μία φωνή νά λέει «Ἐφραίμ, Ἐφραίμ, καθώς τήν πυρίνην ταύτην στήλην, τοιοῦτος εἶναι ὁ Μέγας Βασίλειος». Τότε γρήγορα ἔφυγε ἀπό τήν ἔρημο παίρνοντας μαζί του ἕνα διερμηνέα πού νά μιλάει τήν Ἑλληνική καί Συριακή γλώσσα καί πῆγε νά βρεῖ τόν Ἅγιο Βασίλειο. Ἔφθασε τήν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς τῶν Θεοφανείων, ὅταν τήν ὥρα ἐκείνη λειτουργοῦσε ὁ Μέγας Βασίλειος καί βλέποντας ὁ Ὅσιος Ἐφραίμ τά λαμπρά καί πολύτιμα ἄμφια τά ὁποῖα φοροῦσε ὁ Ἅγιος Βασίλειος, θέλησε νά φύγει γιατί νόμιζε ὅτι μάταια πῆγε. Τότε ἔστειλε, ὁ Ἅγιος Βασίλειος ἕνα διάκονο νά βρεῖ στή δυτική πύλη τόν Ὅσιο Ἐφραίμ καί νά τόν φέρει στό ἱερό. Ὁ Ὅσιος δέν θέλησε νά πάει λέγοντας στόν διάκονο, ὅτι μᾶλλον πλανήθηκε ὁ Ἀρχιερέας, γιατί αὐτοί εἶναι ξένοι. Ἔστειλε πάλι τόν διάκονο ὁ Ἅγιος Βασίλειος λέγοντάς του νά τοῦ πεῖ «Κύριε Ἐφραίμ, ἐλθέ εἰς τό Ἅγιον Βῆμα, διότι σέ καλεῖ ὁ Ἀρχιεπίσκοπος». Κατάλαβε ἔτσι ὁ Ὅσιος ὅτι στήλη πυρός ἦταν ὁ Μέγας Βασίλειος καί πῆγε στό Ἅγιο Βῆμα καί ἀφοῦ τόν ἀσπάσθηκε συνομίλησε μαζί του γιά πνευματικά θέματα καί θεία νοήματα.

Μία χάρη σοῦ ζητῶ, Ἅγιε Δέσποτα τοῦ εἶπε μέσω τοῦ διερμηνέα του ὁ Ὅσιος Ἐφραίμ, νά προσευχηθεῖς στόν Κύριό μας νά μοῦ χαρίσει τό Πανάγιο Πνεῦμα τήν δύναμη νά μιλήσω Ἑλληνικά. Προσευχήθηκε ὁ Ἅγιος Βασίλειος μαζί μέ τόν Ὅσιο Ἐφραίμ καί νά τό θαῦμα. Ὁ Ὅσιος πραγματικά μίλησε Ἑλληνικά. Κατόπιν ὁ Ἅγιος Βασίλειος ἐχειροτόνησε τόν Ὅσιο Ἐφραίμ Ἱερέα καί τόν διερμηνέα του Διάκονο.


Μιμητής Χριστοῦ

Ὅταν κάποτε παρατήρησε τόν τοπικό ἄρχοντα γιά μία ἀδικία πού ἔκανε σέ μία χήρα γυναίκα, κι ἀφοῦ ὁ ἄρχοντας δέν συμμορφώθηκε, ἀναγκάσθηκε ὁ Ἅγιος νά τοῦ πεῖ, ὅτι ὅπως ἔμενε ἀσυγκίνητος στίς ἐκκλήσεις αὐτῆς τῆς ἀδικημένης γυναίκας ἔτσι κάποιοι θά μένουν ἀσυγκίνητοι ὅταν αὐτός ὁ ἴδιος θά ἔχει τήν ἀνάγκη τους. Ἔτσι ἔγινε ὅταν ὁ βασιλιάς τοῦ ἔδειξε τήν ὀργή του, ὁδηγώντας τον σιδηροδέσμιο οἱ στρατιῶτες του στίς πόλεις γιά νά πληρώσει τίς ἀδικίες πού εἶχε κάνει. Τότε κατάλαβε τήν πρόρρηση τοῦ ἁγίου καί παρακάλεσε τόν Ἅγιο Βασίλειο καί τόν Θεό νά τόν λυπηθεῖ. Ὁ ἀμνησίκακος Ἅγιος προσευχόμενος στόν Θεό καί μόνο μέ τήν εὐχή του ἠρέμησε τό βασιλιᾶ καί μετά ἀπό ἕξι μέρες ἀφ' ὅτου ὁ δυστυχής ἄρχοντας παρακάλεσε τόν Ἅγιο Βασίλειο ἔφθασε γράμμα ἀπό τό βασιλιᾶ ὅπου τόν ἐλευθέρωνε. Μ' αὐτό τόν τρόπο συνετίσθηκε ὁ ἄρχοντας κι ἀναγνώρισε τήν καλωσύνη τοῦ Ἁγίου τόν ὁποῖο κι εὐχαρίσθησε. Καί στή γυναίκα πού εἶχε ἀδικήσει ἔδωσε διπλάσιο τό ποσό.

Πρός τό τέλος τῆς ἐπίγειας πορείας του, καθώς μετέβαινε στήν Ἐκκλησία, μία ἁμαρτωλή γυναίκα ἔπεσε στά πόδια του ρίχνοντας ἕνα γράμμα στό ὁποῖο ἔγραψε τίς ἁμαρτίες της, γιατί ντρεπόταν ἡ ἴδια νά τίς ξεστομίσει καί κλαίγοντας παρακαλοῦσε τόν Ἅγιο νά τό διαβάσει καί νά συγχωρήσει τίς ἁμαρτίες της. Ὁ Ἅγιος τήν παρηγόρησε, καί εἶπε ὅτι μόνο ὁ Κύριος συγχωρεῖ τίς ἁμαρτίες μας. Φιλεύσπλαχνος, ὅπως ἦταν, κρατοῦσε τό γράμμα σ' ὅλη τή διάρκεια τῆς Θείας Λειτουργίας. Στό τέλος κάλεσε τή γυναίκα καί τῆς ἐπέστρεψε τό γράμμα. Ἐκείνη μόλις τό ἄνοιξε δέν βρῆκε τίποτε γραμμένο, παρά μόνο ἕνα σημεῖο ὅπου ἀναφέρει ἕνα θανάσιμο ἁμάρτημά της. Κλαίγοντας πάλι τόν παρακαλοῦσε νά τήν λυπηθεῖ καί νά προσευχηθεῖ καί πάλι στό Θεό νά τή συγχωρήσει. Ὁ Ἅγιος Βασίλειος τότε τῆς εἶπε νά πάει ἀμέσως στήν ἔρημο νά βρεῖ τόν Ὅσιο Ἐφραίμ καί νά δεηθεῖ αὐτός, στόν Θεό γιά τό ἁμάρτημά της. Ἡ γυναίκα χωρίς νά χρονοτριβήσει μέ τήν εὐχή τοῦ Ἁγίου πῆγε ἀμέσως στήν ἔρημο. Ἐκεῖ βρῆκε τόν Ὅσιο Ἐφραίμ κι ἀφοῦ τοῦ διηγήθηκε τήν ἱστορία της, τόν παρακάλεσε θερμά.

Ὁ Ὅσιος ὅμως τῆς ἀρνήθηκε, λέγοντάς της νά πάει στόν Ἅγιο Βασίλειο ὅπου οἱ δικές του δεήσεις ἔσβησαν τίς ἁμαρτίες της ἔτσι αὐτός πάλι μπορεῖ νά δεηθεῖ στόν Κύριο καί γιά τή μία ἁμαρτία πού ἔμεινε. Νά τό κάνει σύντομα ὅμως γιατί ὁ Ἅγιος σέ λίγο πεθαίνει. Ἐκείνη μόλις τό ἄκουσε ἔφυγε τρέχοντας νά προλάβει ζωντανό τόν Ἅγιο. Ὅταν ἔφθασε, ὅμως ἡ δύστυχη βρῆκε τό φέρετρό του καί πλῆθος κόσμου πάνω του. Ἔκλαιγε καί φώναζε, ρίχνοντας τό γράμμα στά πόδια τοῦ Ἁγίου εἶπε σέ ὅλους τήν ἱστορία. Κλαίγοντας ἔλεγε ὅτι ὁ Ἅγιος μποροῦσε νά δεηθεῖ καί γι' αὐτή τήν ἁμαρτία ἀλλά τήν ἔστειλε σέ ἄλλον. Ἕνας Ἱερέας τότε θέλησε νά δεῖ στό γράμμα γιά ποιά ἁμαρτία μιλοῦσε ἡ γυναίκα. Καί τότε νά τό θαῦμα. Δέν ὑπῆρχε στό γράμμα τίποτε γραμμένο.

Κατά τήν τελευταία μέρα πάλι τῆς ζωῆς του ὁ Ἅγιος καί Μέγας Βασίλειος ἔκανε Χριστιανό τόν Ἑβραῖο γιατρό καί φίλο του Ἰωσήφ καθώς καί ὅλη του τήν οἰκογένεια μέ θαυμαστό τρόπο. Ἀφοῦ ὁ γιατρός τόν ἐπισκέφθηκε, ρώτησε ὁ Ἅγιος νά τοῦ πεῖ πόσες ὧρες τοῦ μένουν. Αὐτός πιάνοντας τόν σφυγμό του, τοῦ εἶπε ὅτι μένουν λίγες ὧρες, κι ὅτι στή δύση τοῦ ἡλίου θά πεθάνει. Ὁ Ἅγιος τότε τοῦ εἶπε ὅτι ἄν ζήσει μέχρι τήν ἑπόμενη ἡμέρα τί θά κάνει. Ὁ Ἰωσήφ τοῦ εἶπε ὅτι ἄν συμβεῖ κάτι τέτοιο νά πεθάνει ὁ ἴδιος. Καλά τό λές τοῦ εἶπε ὁ Ἅγιος νά πεθάνεις τήν ἁμαρτία καί νά ζήσεις ἐν Χριστῷ. Δέχθηκε ὁ Ἰωσήφ γιατί ἦταν ἀδύνατο μέ τούς φυσικούς νόμους νά συνέβαινε κάτι τέτοιο. Ὅταν ἔφυγε ὁ Ἑβραῖος, προσευχήθηκε ὁ Ἅγιος Βασίλειος στόν Θεό νά τοῦ παρατείνει τή ζωή καί γιά νά δώσει τήν πραγματική ζωή στό φίλο του Ἰωσήφ καί στήν οἰκογένειά του καί γιά νά προλάβει νά ἔρθει ἐκείνη ἡ δυστυχισμένη γυναίκα, πού ἔστειλε στήν ἔρημο στόν Ὅσιο Ἐφραίμ. Ὁ Θεός ἄκουσε τή δέηση τοῦ ἀγαπημένου δούλου του. Τήν ἑπόμενη ἡμέρα τό πρωΐ ζήτησε νά τοῦ φέρουν τόν Ἑβραῖο γιατρό. Ἐκεῖνος ἀμέσως πῆγε στό σπίτι τοῦ Ἁγίου νομίζοντας ὅτι θά τόν βρεῖ νεκρό. Βλέποντας ὅμως ὅτι ὁ Ἅγιος Βασίλειος ἦταν ζωντανός χωρίς κἄν σφυγμό καί ζωή στίς φλέβες του ἔπεσε στά πόδια του κι ἀναγνώρισε τόν ἀληθινό Θεό καί Σωτήρα Ἰησοῦ Χριστό. Σέ λίγο ὁ ἴδιος ὁ Ἅγιος βάπτισε τόν Ἰωσήφ μέ τό ὄνομα Ἰωάννη καί ὅλη του τήν οἰκογένεια.

Γύρω στίς δέκα ρώτησε πάλι ὁ Ἅγιος τόν φίλο του «Κύριε Ἰωάννη πότε θά πεθάνω;» κι ἐκεῖνος τοῦ ἀπάντησε «ὅταν ὁρίσεις ἐσύ Δέσποτα»


Ἡ Θεία Λειτουργία τοῦ Μεγάλου Βασιλείου

Κατανοώντας ὁ Ἅγιος Βασίλειος τά προβλήματα πού εἶχαν δημιουργηθεῖ καί στόν κλῆρο καί στό λαό, νά παρακολουθήσουν τήν μακρά Θεία Λειτουργία καί τίς εὐχές πρός τόν Θεό, στήν ὅλη ἀκολουθία τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου τοῦ ἀδελφοθέου, παρακάλεσε τόν Κύριο μέ νηστεία καί προσευχή νά τοῦ φανερώσει τόν τρόπο νά βοηθήσει τούς πιστούς. Ὁ τρόπος, θαυμαστός, ὅπως μόνο σέ ἕναν Μεγάλο διδάσκαλο, Πατέρα καί Ἅγιο τῆς Ἐκκλησίας θά ταιρίαζε. Σέ ὀπτασία, λοιπόν, εἶδε ὁ Ἅγιος, ὁ σοφότατος Βασίλειος, τόν Κύριο μέ τούς Ἀποστόλους, νά τελεῖ τήν Θεία Μυσταγωγία, λέγοντας τίς εὐχές ὄχι ὅπως ἀκριβῶς εἶναι γραμμένες στή Θεία λειτουργία τοῦ ἀδελφοθέου Ἰακώβου, ἀλλά συντετμημένες μέ τέτοιο τρόπο, ὅπως τίς συνέθεσε κατόπιν ὁ Ἅγιος στή Θεία Λειτουργία του. 

ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΑΤΡΕΣ του Αρχιμανδρίτη Εφραίμ Γ. Τριανταφυλλοπούλου

ΒΑΘΥΤΕΡΟΙ  ΛΟΓΟΙ  ΥΠΟΤΙΜΗΣΗΣ

ΤΗΣ  ΠΑΛΑΙΑΣ  ΔΙΑΘΗΚΗΣ

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟ:

ΠΑΛΑΙΑ  ΔΙΑΘΗΚΗ  ΚΑΙ  ΑΡΧΑΙΟΛΑΤΡΕΣ

του Αρχιμανδρίτη Εφραίμ Γ. Τριανταφυλλοπούλου

Ιεροκήρυκα Ιεράς Μητροπόλεως Σισανίου και Σιατίστης

Εντεταλμένου επί θεμάτων αιρέσεων

Επεξεργασμένο κείμενο ομιλίας σε δύο μέρη που δόθηκαν στις Ιερατικές συνάξεις

 της Ιεράς Μητροπόλεως Σισανίου και Σιατίστης κατά την περίοδο Μαρτίου - Μαΐου 2004.

Η Παλαιά Διαθήκη υποτιμάται και από χριστιανούς και από μη χριστιανούς. Το λάθος βρίσκεται στο ότι την ερμηνεύουμε ιστορικά και ηθικά και όχι θεολογικά με αποτέλεσμα να επέρχεται σύγχυση και σκανδαλισμός. Την υποτιμούμε λοιπόν διότι:

Δεν βλέπουμε σ' αυτήν τον άσαρκο -ακόμη- Ιησού Χριστό.

Η Παλαιά Διαθήκη δεν είναι ένα βιβλίο πού λέει την Ιστορία των Εβραίων, αλλά ένα Ιερότατο βιβλίο πού μιλάει για τον Ιησού Χριστό. Παρουσιάζει τον Χριστό, έχει θεοφάνειές Του, μιλάει για δικαίους, πατριάρχες, προφήτες, πού είχαν θεοπτίες του Ιησού Χριστού, του δευτέρου εκ των προσώπων της Αγίας Τριάδος και αναφέρει τις θεοπτίες τους αυτές. Το να την παρουσιάζουμε να μας μιλάει για ένα Θεό οργισμένο και κεραυνοβολούντα είναι αιρετική απόκλιση μάλιστα γνωστική, μαρκιωνιστική ακριβέστερα, διότι κυρίως οι γνωστικοί μιλούσαν για καλό και κακό Θεό.

Η Παλαιά Διαθήκη λοιπόν είναι βιβλίο δράσεως του Ιησού Χριστού πριν ακόμη σαρκωθεί, ο Όποιος εμφανιζόταν μεταξύ των ανθρώπων ως άσαρκος Υιός του Θεού, σαν να βιαζόταν να λάβει σάρκα και να μας συναντήσει. Καταχρηστικώς βέβαια μιλάμε για Ιησού Χριστό πριν τη σάρκωση Του γιατί «ότε γέγονεν σαρξ ο Λόγος, τότε και ωνομάσθαι λέγομεν αυτόν Χριστόν Ιησούν»10. Στην Παλαιά Διαθήκη εμφανίζεται με την έκφραση «ο άγγελος του Κυρίου» (MAL’ ΑΚ-JΑΗVΕ στο εβραϊκό) ένα μυστηριώδες πρόσωπο, το οποίο παρουσιάζεται ως Θεός και ονομάζεται ενίοτε ρητώς «Γιαχβέ».

Στην παλαιά μελέτη του με τίτλο «MAL’ ΑΚ-JΑΗVΕ», ο καθηγητής Βασίλειος Βέλλας έχοντας υπόψη βασικά πατερικά κείμενα, αποδεικνύει ότι ο εμφανιζόμενος ως άγγελος Κυρίου είναι ο Ιησούς Χριστός, ο Υιός του Πατρός11. Αυτός στο (Ήσ. 9,6) ονομάζεται «μεγάλης βουλής άγγελος», στο δε (Μαλ. 3,1) χαρακτηρίζεται ως ο «άγγελος της διαθήκης». «Άγγελος» επειδή μας ανήγγειλε την «πατρικήν βουλήν κατά την αυτού φωνήν» λέει ο Θεοδώρητος¹².

Πρόκειται περί προσώπου της Θεότητας αφού το πρόσωπο αυτό ονομάζεται «Γιαχβέ». Ας δούμε το (Γεν. 22,11-12). Ο άγγελος του Κυρίου λέει στον Αβραάμ: «Αβραάμ, ... νυν έγνων ότι φόβη συ τον Θεόν και ουκ εφείσω του υιού σου του αγαπητού δι' εμέ». Δηλαδή εδώ ο άγγελος και διακρίνεται από το Θεό αλλά και ταυτίζεται. Μία η ουσία, διαφορετικές οι υποστάσεις. Ο Αβραάμ εδώ λοιπόν είχε θεοπτία! Είδε τον άσαρκο -ακόμη- Υιό του Θεού! Γι' αυτό και ο Κύριος είπε σχετικά μ' αυτό το γεγονός: «Αβραάμ ηγαλλιάσατο ίνα ίδη την ημέραν την εμήν και εΐδε και εχάρη»! (Ιωάν. 8,56).

Ο Ιακώβ όταν ετοιμάζεται να φύγει από τη Μεσοποταμία είπε: «είπε μοι ο άγγελος του Θεού καθ' ύπνον, εγώ ειμί ο Θεός, ο οφθείς σοι εν τόπω Θεού». (Γεν.31,11).

Άλλη θεοφάνεια του αγγέλου του Κυρίου έχουμε στο (Εξ. 3,2-21) οπού ο Μωυσής βρίσκεται ενώπιον της φλεγόμενης και μη καιομένης βάτου: «Ώφθη δε αυτώ άγγελος Κυρίου εν πυρί φλογός και είπεν: εγώ ειμί ο Θεός του πατρός σου...». Άλλες θεοφάνειες βλ. Ίησ. Ν. 5,13-15, Κριτ. 2,1-5.

Άλλα ενώ οι άγιοι Πατέρες μας ομόφωνα συμφωνούν ότι ο άγγελος του Κυρίου πού εμφανίζεται είναι ο άκτιστος Λόγος του Θεού -άσαρκος- ο Ιερός Αυγουστίνος ερμηνεύει λανθασμένα ότι πρόκειται για κτιστό άγγελο. Το λάθος του είναι ότι δεν έκανε διάκριση ουσίας και ενέργειας στο Θεό κι επομένως αν ο άγγελος ήταν άκτιστος, αυτό θα σήμαινε για τον Ι. Αυγουστίνο φανέρωση της θείας ουσίας, όπερ άτοπον. Η ερμηνεία αυτή αποτελεί τη βάση της θεολογίας των φραγκολατίνων με συνακόλουθη υποτίμηση της Παλαιάς Διαθήκης, αφού αυτή πια ερμηνεύεται ηθικολογικά.

Εμείς οι Ορθόδοξοι την ερμηνεύουμε θεολογικά - χριστολογικά. Λέει ο άγιος Χρυσόστομος: «Α περί του Πατρός Μωυσής λέγει, Παύλος εις τον Υιόν εκλαμβάνει, πολλήν την ισότητα δεικνύς»¹³.

Η Παλαιά Διαθήκη στα α' και β' κεφάλαια της Γένεσης μιλάει για το Χριστό ως Δημιουργό του κόσμου, γιατί «πάντα δι' αυτού εγένετο και χωρίς αυτού εγένετο ουδέ εν ο γέγονεν». (Ίωάν. 1,3) και «εν αυτώ εκτίσθη τα πάντα». (Κολ. 1,16). Ο προφήτης Βαρούχ πάλι, παρουσιάζοντας το Θεό ως νομοθέτη στο Σινά, λέει: «εξεύρε πάσαν οδόν επιστήμης και έδωκεν αυτήν Ιακώβ» και στον επόμενο στίχο: «μετά ταύτα επί της γης ώφθη και τοις ανθρώποις συνανεστράφη» (3, 37-38), δηλαδή ο Θεός είναι ο Χριστός μας!

Σχολιάζοντας ο απ. Παύλος το (Εξ. 17,5-6) και (Αριθμ. 20,7-11) οπού ο Μωυσής χτυπάει με τη ράβδο του την πέτρα, τον βράχο και πίνει νερό ο λαός, κάμει χριστολογική ερμηνεία: «έπινον εκ της πνευματικής ακολουθούσης πέτρας, ή δε πέτρα ην ο Χριστός» (Α' Κορ. 10,1-4).

Ενώ η Παλαιά Διαθήκη λέει ότι οι Ισραηλίτες στην έρημο επείρασαν τον Γιαχβέ και περιέπεσαν σε ποικίλους πειρασμούς (Ταλ. 77,18-20), ο απ. Παύλος λέει ότι έπείρασαν τον Χριστό και «υπό των όφεων απώλοντο» (Α' Κορ. 10,1-4). Άρα ο Γιαχβέ είναι ο Χριστός.

Ο Χριστός μας λοιπόν ασάρκως φανερούται στην Παλαιά Διαθήκη και ενσάρκως στην Καινή. Όπως λέει ο άγιος Χρυσόστομος: «και προ της παρουσίας της ενσάρκου πάντα αυτός (ο Χριστός) ωκονόμει και πάντα αυτός έπραττε, νομοθετών, προνόων, κηδόμενος, ευεργετών»¹⁴. Και άλλου: «δυο διαθήκαι και δυο παιδίσκαι και δυο άδελφαί τον ένα Δεσπότην δορυφορούσιν. Κύριος παρά προφήταις καταγγέλεται, Χριστός εν Καινή κηρύσσεται... ουκ εσβέσθη τα παλαιά, ηρμηνεύθη γαρ εν τη Καινή»¹⁵. Και άλλου πιο όμορφα: «...και εν τη Παλαιά προηγείται νόμος και ακολουθούσιν προφήται, και εν τη Καινή... προηγείται το Ευαγγέλιο και ακολουθούσιν απόστολοι»¹⁶.

Υποτιμούμε λοιπόν εν πρώτοις και οι εντός της Εκκλησίας την Παλαιά Διαθήκη γιατί δεν την ερμηνεύουμε χριστολογικά, κατ επίδραση αυγουστίνεια φραγκολατινική, εκτός πού ερμηνεύουμε νομικά το προπατορικό αμάρτημα όπως οι λατίνοι, σαν ένοχη δηλαδή του Αδάμ η οποία κληρονομείται στους απογόνους του. Συνακόλουθα υποτιμούμε και το λαό της Παλαιάς Διαθήκης.

Κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας μας όμως, οι δίκαιοι της Παλαιάς Διαθήκης ήταν φίλοι του Θεού ακόμη και πριν από την καταλλαγή της σταυρικής θυσίας του Χριστού στο Γολγοθά, γιατί το μυστήριο του Σταυρού ενεργείτο και σ' αυτούς. Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς αναφέρει στην ΙΑ' ομιλία του «Εις τον τίμιον και ζωοποιόν Σταυρόν»¹⁷, ότι φίλοι του Θεού υπήρχαν και πριν το Σταυρό, την καταλλαγή επί του Γολγοθά δηλαδή. Αναφέρει για παράδειγμα ο Δαυίδ: «εμοί δε λίαν ετιμήθησαν οι φίλοι σου ο Θεός». Πώς οι προ του Σταυρού είναι φίλοι του Θεού; Με τον ίδιο τρόπο πού ο άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος ομιλεί περί του Αντίχριστου σαν να έχει ήδη έρθει: «και νυν αγαπητοί ο αντίχριστος εν τω κοσμώ εστίν ήδη» (Ιωάν. α' 4,3). Έτσι και ο Σταυρός υπήρχε προγενέστερα (πριν το Γολγοθά).

Η πατερική άποψη λοιπόν λέει ότι υπήρχε σωτηρία και στην Παλαιά Διαθήκη δια του αγγέλου του Θεού. Οι σύγχρονοι του αγίου Χρυσοστόμου πολεμώντας την Παλαιά Διαθήκη έλεγαν γι' αυτήν ότι «ουκ εισάγει εις την βασιλείαν». Ο άγιος ο όποιος δεχόταν τη σωτηρία του προ Χριστού κόσμου δια της Παλαιάς Διαθήκης τους άπαντα: «και ο Λάζαρος δε των μεγάλων επάθλων απολαύων, εν τοις εκείνου (Αβραάμ) κόλποις φαίνεται ενδιαιτώμενος. Και πάντες, όσοι μεθ' υπερβολής έλαμψαν εν τη Παλαιά, δια ταύτης έλαμψαν άπαντες»¹⁸. Η εις Άδου Κάθοδος βέβαια του Κυρίου μας, τακτοποίησε τα πάντα.

Άλλα και όσα έγιναν στην Παλαιά Διαθήκη, για χάρη του Χριστού έγιναν σύμφωνα με τα λόγια του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά19: «όταν λοιπόν ο Πατήρ είπε από πάνω για τον κατά σάρκα βαπτιζόμενο -ούτος εστίν ο υιός μου ο αγαπητός εν ώ ηυδόκησα (Ματθ. 3,17)- έδειξε ότι όλα εκείνα πού είχαν προαναγγείλει οι προφήτες, οι νομοθεσίες, οι επαγγελίες, οι υιοθεσίες, ήταν ατελή και δεν ειπώθηκαν και δεν πραγματοποιήθηκαν σύμφωνα με το κυρίως θέλημα του Θεού, αλλά απέβλεπαν στον παρόντα σκοπό, στον ίδιο τον Χριστό και με αυτά πού τώρα γίνονται τελειοπούνται και τα παλαιά εκείνα. Μα γιατί περιορίζομαι μόνο στις προφητείες, νομοθεσίες, επαγγελίες, υιοθεσίες; Και η ίδια η δημιουργία του κόσμου, στο Χριστό απέβλεπε, ο οποίος τώρα κάτω βαπτίζεται ως υιός ανθρώπου, από πάνω όμως μαρτυρείται ως μόνος αγαπητός Υιός Θεού από τον οποίο έγιναν τα πάντα και για τον οποίο έγιναν τα πάντα, όπως λέγει και ο Απόστολος (Εβρ. 2,10). Συνεπώς και η εξαρχής δημιουργία του ανθρώπου γι' Αυτόν έγινε, για το Χριστό, και γι' αυτό ο Αδάμ πλάστηκε κατ' εικόνα του Θεού, για να μπορέσει κάποτε να χωρέσει το αρχέτυπο. Άλλα και ο νόμος της υπακοής (με τον καρπό στον Παράδεισο), γι' Αυτόν δόθηκε, πού έκανε τέλεια υπακοή. Αλλιώς δε θα χρειαζόταν ο νόμος της υπακοής στον Παράδεισο, αν δεν επρόκειτο να εφαρμοσθεί ποτέ. Και όλα αυτά πού μετέπειτα ειπώθηκαν από το Θεό κι εκπληρώθηκαν όλα σχεδόν, γι' Αυτόν έγιναν, θα τολμήσω να πω και όλα τα υπερκόσμια, οι άγγελοι και τα αγγελικά τάγματα και οι ουράνιες θεσμοθεσίες έγιναν γι' αυτό το σκοπό, για την κατά σάρκα οικονομία του Θεού Λόγου την οποία υπηρέτησαν από την αρχή ως το τέλος». Δηλαδή με άλλα λόγια, ο άγιος μας λέγει ότι ο Χριστός ως Λόγος του Θεού, είναι η αιτία και ο σκοπός του σύμπαντος κόσμου.

Ο Θεός λοιπόν της Παλαιάς Διαθήκης είναι ένας Θεός αγάπης. [Ως Κύριος Παντοκράτωρ δεν ανέχεται προσκύνηση άλλου Θεού καθώς ρητά τονίζει στις πρώτες εντολές, εκλαμβάνει δε την απιστία και την ειδωλολατρία ως πορνεία: «αρχή πορνείας επίνοια ειδώλων» (Σοφ. Σολ. 14,12) και «επόρνευσαν οπίσω θεών» (Α' Παραλ. 5,25). Παραπονείται, παραπικραίνεται, θέλει μπροστά στην υπέρμετρη αγάπη Του προς τον λαό Του ν' ανταποκρίνονται και οι πιστοί με την ανάλογη προς Αυτόν αγάπη. Αυτό είναι το θέλημα Του, η αποκάλυψη του εαυτού Του και η αντίστοιχη ανταπόκριση του ανθρώπου με την τήρηση των εντολών Του, πράγμα πού μέχρι σήμερα ισχύει. Συνεπώς ο Νόμος Του, η Τορά, δεν είναι μία νομικίστικη δικανική αντίληψη οπού ο άνθρωπος υποχρεώνεται να πειθαρχήσει άβουλα και άνευ ορών, αλλά είναι σχέση αγάπης, ελευθερίας και κοινωνίας μαζί Του αφού ο Θεός είναι φύσει καλός. Ο Νόμος έστω και ατελής καθίσταται «παιδαγωγός εις Χριστόν» (Γαλ. 3,24) και δεν παρερμηνεύεται. Ούτε απορρίπτεται όπως νομίζουν οι Προτεστάντες, ούτε τυποποιείται όπως νομίζουν οι Εβραίοι και οι Παπικοί. Εφαρμογή του Νόμου σημαίνει θεία ζωή και θεοκοινωνία]²⁰.

Είναι γεμάτη σκάνδαλα.

Μερικά απ' αυτά είναι: η διήγηση του Αβραάμ και της Σάρας στην Αίγυπτο (Γεν. 12, 10-20), του Ισαάκ και της Ρεβέκκας στα Γέραρα (Γεν. 20,1-18. 26,1-14), η αιμομιξία του Λωτ με τις θυγατέρες του (Γεν. 19,30-38), η συνεύρεση του Ρουβήμ με τις παλλακίδες του πατέρα του Ιακώβ (Γεν. 35-21), το αίσχος των Σοδομιτών (Γεν. 19,1 κ.έξ.), η σκανδαλώδης συνεύρεση Ιούδα-Θάμαρ (Γεν. 38,1-30). Αναφέρονται επίσης πόλεμοι και φόνοι, η λατρεία δε συνήθως γίνεται με κνίσσα θυσιών.

Η Παλαιά Διαθήκη είναι βιβλίο ρεαλιστικό. Ο Θεός μιλάει στον πεσμένο άνθρωπο με τη γλώσσα του: είναι τραχιά λόγια πού απευθύνονται σε ασθενείς και βαρέως αμαρτάνοντας. Οι τότε άνθρωποι είναι ατελείς πνευματικώς σε σχέση με μας. Ο Θεός δέχεται και τη λατρεία τους (με κνίσσες), πράγμα ανάξιο γι' Αυτόν, αλλά «συγκαταβαίνει στην ατέλεια των ανθρώπων των χρόνων εκείνων»²¹.

Θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας, όταν ερευνούμε τα πρόσωπα της Παλαιάς Διαθήκης, το περιβάλλον και τα δεδομένα της εποχής τους, όχι αυτά της εποχής μας. Η πολυγαμία και η αιμομιξία ήταν νόμιμα και αναπόφευκτα κάποια εποχή. Ισχύει το ανδρικό πολυγαμικό σύστημα και δεν υπάρχει απαγορευτικός νόμος γι' αυτό²². Την πολυγαμία συναντούμε στο γενεαλογικό δένδρο του Κάϊν, αν και συνήθως αποφεύγεται. Την εποχή των Κριτών, αλλάζει η παλιά νομοθεσία. Η διγαμία αναγνωρίζεται ως νομικά σωστό γεγονός, οι βασιλείς διαθέτουν χαρέμι, ενώ οι κοινοί θνητοί έπρεπε να αρκεστούν σε μία ή δυο γυναίκες²³. Σε μεταγενέστερη εποχή έχουμε τη μονογαμία, υστέρα την εγκράτεια στο γάμο (Σοφ. Σειρ. 23,6) έπειτα δε, κατά τους χρόνους της Καινής Διαθήκης, γίνεται λόγος για παρθενία, ως μία «υπέρ φύση κατάσταση»²⁴.

Η σαρκολατρεία και η ειδωλολατρία όμως, ήταν παράνομες και τότε και σήμερα. Και οι Σοδομίτες καταδικάζονται λόγω παρά φύσιν σχέσεων, και οι άνθρωποι της εποχής του Νώε (προ του κατακλυσμού) «δια το είναι αυτούς σάρκας» (Γεν. 6,3). Επομένως οι άνθρωποι εκείνης της εποχής δεν θα κριθούν από το Θεό με τα σημερινά δεδομένα.

Ο Αβραάμ αποκρύπτει ότι η όμορφη Σάρα (πού είναι και ετεροθαλής αδελφή του) είναι σύζυγος του, στο Φαραώ και τον Αβιμέλεχ, όχι -φυσικά- για να γίνει... προαγωγός της(!), αλλά από φόβο μήπως τον σκοτώσουν για να του την αρπάξουν, όπως συχνά τότε συνηθιζόταν. Αίτιο λοιπόν είναι ο φόβος του θανάτου, αναφέρει και η Γραφή (Γεν. 20,11-12). Ασχέτως με τη δειλία του θανάτου πού δεν αρέσει στο Θεό, ο Αβραάμ εμφανίζει στον υπέρτατο βαθμό τις αρετές της ξενιτείας και της αμεριμνίας, υπακούοντας δίχως εσωτερικό αντίλογο στην εντολή του Θεού «έξελθε εκ της γης σου... και δεύρο εις γην ην αν σοί δείξω» (Γεν. 12,1). Φεύγει από τη Χαρράν με κατεύθυνση προς το άγνωστο, μαζί με την οικογένεια του (σύζυγο, περιουσία), περιμένοντας με υπομονή την εκπλήρωση της υπόσχεσης του Θεού περί πλήθους απογόνων -άτεκνος αυτός- προτιμώντας στο τέλος, βυθισμένος σε θεοπτία, να θυσιάσει το γιο του Ισαάκ, χάριν του Θεού.

Η Παλαιά Διαθήκη τα σκάνδαλα τα κατηγορεί, δεν τα επαινεί (Γέν. 19,11 εξ. 34,30), ούτε αποδίδει στο Θεό ασέλγειες και ακατονόμαστες πράξεις, όπως οι αρχαίοι "Έλληνες στους Ολύμπιους θεούς, κάνοντας τους κατόπιν δασκάλους στη μοιχεία, την πορνεία και την παιδεραστία.25 Ας μη όμως σχολιάσουμε τα τεκταινόμενα στην αρχαία ελληνική μυθολογία, ονομαστά και ακατονόμαστα.

10.Ιω. Δαμασκηνού «Έκδοσις ακριβής περί της Ορθοδόξου Πίστεως» εκδ. ΕΠΕ, ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ.

11.Άρχιμ. Ιερεμίου Φούντα «Η Παλαιά Διαθήκη πολεμουμένη και απολογουμένη» περιοδ. ΘΥΜΙΑΜΑ, τεύχ. 34, Αθήνα 2003, σελ. 8 κ.ε.

12.Θεοδώρητος Κύρρου «Ερμηνεία κατ' εκλογήν εις τον Ησαΐαν» ΡG 81, 296.

13.Ιω. Χρυσοστόμου «Ομιλία εις τον Η' Ψαλμόν» ΡG 55, 120.

14.Ιω. Χρυσοστόμου « Προς τέ Ιουδαίους και Έλληνας απόδειξις ότι...» ΡG 48, 815.

15.Βλ. παραπ. 8.

16.Ιω. Χρυσοστόμου «Ομιλία Γ περί δημιουργίας του κόσμου» ΡG 56, 433.

17.Γρηγορίου του Παλαμά «ΙΑ' Ομιλία εις τον   Τίμιον και Ζωοποιόν Σταυρόν» ΕΠΕ 9,281 κ.ε.

18.Ιω. Χρυσοστόμου «Ομιλία XVI   δ'   εις   το κατά Ματθαίον». ΡG 57, 244.

19.Γρηγορίου του Παλαμά «Λόγος εις την εορτήν των Φώτων.» ΕΠΕ, 11,532-537.

20.Βλ. παραπ. 4.

21.Ιω. Χρυσοστόμου, «Ομιλία XVII εις το κατά Ματθαίον» ΡΟ 57,261.

22.Θεοδωρήτου Κύρρου, «Απορία εις την Α' Βασιλειών» έρωτ. β', ΡG 80, 532 ΑΒ.

23.Ι.Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Μικροκάστρου «Η εν Χριστώ τελείωση της γυναίκας» σελ. 16.

24.Μεθοδίου Ολύμπου «Συμπόσιον ή περί αγνείας» Λόγος α Π, ΒΕΠ   18, 19.5 εξ.

25.Μέγ. Αθανασίου «Λόγος κατά Ελλήνων» ΒΕΠ 30,40 42.53- Γρηγορίου του θεολόγου «Λόγος προς τον Ιουλιανό περί του αίσχους των Ολυμπίων θεών» ΡG 35, 705.

26.Ιω· Χρυσοστόμου «Ομιλία εις την αποστολικήν ρήσιν» ΡG 51, 286.

πηγή

Περί της Βασιλόπιτας

Κατά παράδοσιν ότε εν τη Βασιλευούσι αυτοκράτωρ ήτο ο Ιουλιανός ο Παραβάτης εξεστράτευσε κατά των Αβάρων στην Μικρά Ασία. Περνώντας την Καισαρεία εστάθμευσεν με τα στρατεύματά του και έστειλε τον αγγελιοφόρο του να ζητήσει ψωμί από τον Επίσκοπο, που ήταν ο παλαιός συμμαθητής του Βασίλειος. Εκείνος του έστειλε δύο κριθαρένια ψωμιά και μια Καινή Διαθήκη. Ο αγγελιοφόρος τα πήγε στον Αυτοκράτορα Ιουλιανό και εκείνος μόλις είδε ότι τα ψωμιά ήταν κριθαρένια τα επέστρεψε συνοδά με δύο δέματα σανό. Ο Βασίλειος αφού τα δέχθηκε είπε στον αγγελιοφόρο του Ιουλιανού: «Πες του Αυτοκράτορός μας, ότι εγώ από αυτά που τρώγω του έστειλα, φαίνεται ότι και αυτός έκανε το ίδιο, δηλαδή από αυτό που τρώει μου έστειλε… Πάντως τον ευχαριστώ». Όσον δε διά το βιβλίο της Καινής Διαθήκης και αυτό ο Ιουλιανός το επέστρεψε γράφων: «ανέγνων – κατέγνων». Ο Βασίλειος διά του αγγελιοφόρου και πάλι του το έστειλε γράφων: «ανέγνως ούκ έγνως, ή έγνως ου κατέγνως», δηλαδή το διάβασες αλλά δεν το κατάλαβες, διότι αν το καταλάβαινες δεν θα το απέρριπτες.

Τότε ο Ιουλιανός ο Παραβάτης εθύμωσε σφόδρα και ήθελε να καταστρέψει την Καισάρεια, αλλά επειδή είχε ανοικτό μέτωπο με τους Αβάρους, είπε στην επιστροφή θα τους καταστρέψω.

Ο Επίσκοπος Βασίλειος γνωρίζοντας την φιλοχρηματία του Ιουλιανού ενημέρωσε το ποίμνιό του και απεφάσισαν να συγκεντρώσουν όλα τα τιμαλφή που είχαν για να τα προσφέρουν στον Αυτοκράτορα και να γλυτώσουν την καταστροφή. Όμως (άλλα άνθρωπος βούλεται και άλλα ο Θεός κελεύει). Ο θάνατος του Αυτοκράτορα απήλλαξε την ταλαιπωρία των Χριστιανών. Τότε ο Βασίλειος -επειδή ήταν αδύνατο να επιστρέψει στον καθένα το δικό του χρυσαφικό- είπε να φτιάξουν ψωμιά και να βάλουν από ένα χρυσαφικό μέσα και να πάρει ο καθένας από ένα ψωμί με το περιεχόμενό του και συμφώνησαν. Ω του θαύματος! Ο καθένας πήρε το δικό του χρυσαφικό και τούτο αποδόθηκε στην χάρη του Θεού.

Έτσι επικράτησε η πίττα του Άη-Βασίλη και η κάθε οικογένεια βάζει διάφορα αντικείμενα εις τη βασιλόπιττα και δοκιμάζουν την επιθυμία τους να βρούν αυτό που επιθυμούν.

Πρωτοχρονιά και Άγιος Βασίλειος του Μητροπολίτη Προικοννήσου Ιωσήφ

Η 1η Ιανουαρίου καθιερώθηκε ως πρώτη του έτους από τον Αυτοκράτορα της Ρώμης Ιούλιο Καίσαρα, που μεταρρύθμισε το Ημερολόγιο το 45 π.Χ. Μέχρι τότε πρωτοχρονιά στη Δύσι εθεωρείτο η 1η Μαρτίου.Κατά τη Βυζαντινή περίοδο η χρονολόγησι γινόταν με βάσι το υποτιθέμενο έτος κτίσεως του κόσμου και τις Ινδικτιώνες, ενώ πρωτοχρονιά ήταν η 1η Σεπτεμβρίου, ήδη από το 312 μ.Χ., βάσει διατάγματος του Αγίου Κωνσταντίνου του Μεγάλου. Αυτή την 1η Σεπτεμβρίου καθαγίασε κ’ η Εκκλησία μας ως αρχή του νέου έτους, κι αυτήν τιμά λειτουργικώς μέχρι σήμερα. Ο Άγιος Ιερομάρτυς Κύριλλος Λούκαρις, κατά την β  πατριαρχεία του στον Οικουμενικό Θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως, το 1623, καθιέρωσε την χρονολόγησι από θεογονίας (δηλ. από της Γεννήσεως του Χριστού), αντί της από κοσμογονίας που ίσχυε και σε μας ως τότε. Εκκλησιαστική Πρωτοχρονιά όμως παρέμεινε η 1η Σεπτεμβρίου.

Η ακολουθία της 1ης Σεπτεμβρίου στο Μηναίο είναι άμεσα και απόλυτα συνδεδεμένη με το νέο έτος. Διαβάζουμε στο Συναξάρι: «Τη Α  τοῦ μηνός Σεπτεμβρίου, Αρχή της Ινδίκτου, ήτοι του νέου έτους. Ίνδικτον ημίν ευλόγει νέου χρόνου, ω και Παλαιέ, και δι’ ανθρώπους Νέε». Γι’ αυτό στο Οικουμενικό Πατριαρχείο την 1η Σεπτεμβρίου γίνεται επίσημη τελετή ευλογίας του νέου χρόνου. Ο Πατριάρχεις χοροστατεί μαζί με τη Σύνοδο και όλους τους παρευρισκόμενους Μητροπολίτες κατά τη Θεία Λειτουργία. Η περίπυστη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Παμμακαρίστου έχει κατέβει από το μόνιμο προσκυνητάρι της πίσω από τον δεξιό χορό κι έχει τοποθετηθή μπροστά στα «ηγεμονικά στασίδια» στον σολέα, στεφανωμένη με άνθη της εποχής. Μετά την απόλυσι της Λειτουργίας, ο Πατριάρχης φοράει επιτραχήλι κι ωμοφόριο, βάζει «Ευλογητός…», ψάλλονται ύμνοι κατάλληλοι, γίνεται δέησι «υπέρ των χειμαζομένων του Θεού Εκκλησιών, του φωτισμού και αγαθών επινεύσεων των ισχυρών της γης, και του εολογηθήναι τον στέφανον του νέου ενιαυτού της χρηστότητος του Κυρίου».

Κατόπιν ο Αρχιγραμματεύς με τον Υπογραμματέα φέρνουν τον επίσημο Κώδηκα που περιέχει την Πράξι της Ινδίκτου κι ο Πατριάρχης αναπέμπει την ειδική ευχή ευλογίας και αγιασμού του νέου έτους κ’ ύστερα κατεβαίνει, κάνει τρεις μετάνοιες στην εικόνα της Παμμακαρίστου, προσκυνά, ασπάζεται και το Ευαγγέλιο που κρατάει ο Μέγας Εκκλησιάρχης, και κατόπιν κάθεται και υπογράφει στον Κώδηκα την Πράξι ευλογίας της Ινδίκτου (νέου έτους), ευλογεί τον λαό με το τρικέρι και ψάλλεται ο πολυχρονισμός του. Ένας – ένας οι αρχιερείς κατεβαίνουν από τα στασίδια τους, προσκυνούν την Παμμακάριστο, περιβάλλονται επιτραχήλι κι ωμοφόριο, ασπάζονται το Ευαγγέλιο, κάθονται και υπογράφουν κι αυτοί στον Κώδηκα με τη σειρά τους κι ασπάζονται τον Πατριάρχη ανταλάσσοντας ευχές για το νέο έτος. Οι χοροί ψάλλουν τα ιδιόμελα των αίνων: «Προαιώνιε Λόγε του Πατρός, ο εν μορφή Θεού υπάρχων και συστησάμενος την κτίσιν εκ του μη όντος εις το είναι• και καιρούς και χρόνους εν τη ιδία εξουσία θέμενος, ευλόγησον τον στέφανον του ενιαυτού της χρηστότητός σου…», «Η βασιλεία Σου, Χριστέ ο Θεός, βασιλεία πάντων των αιώνων, και η δεσποτεία Σου εν πάση γενεά και γενεά• πάντα γαρ εν σοφία εποίησας, καιρούς ημίν και χρόνους προθέμενος…», «Αι πορείαι Σου, ο Θεός, αι πορείαι σου μεγάλαι και θαυμασταί…» Όντως, ουράνια απηχήματα, που θάλεγε κι ο Κόντογλου! Μεγαλείο, κατάνυξι, ατμόσφαιρα χάριτος, που αξίζει να τη ζήσει κανείς έστω και μια φορά στη ζωή του!

Παρά ταύτα, επειδή στις ημέρες μας έχει πια ολοκληρωτικά επικρατήσει η αρχαία ρωμαϊκή πρωτοχρονιά του Ιουλίου Καίσαρος, γι’ αυτό σιωπηλά και κατ’ οικονομίαν η Εκκλησία την ανέχθηκε, και καθιέρωσε μάλιστα, αρχής γενομένης από την Αυτοκέφαλο Εκκλησία της Ελλάδος, να τελείται την 1η Ιανουαρίου επίσημη Δοξολογία «επί τη εισόδω εις το νέον έτος», κι εμείς ανταλλάσσουμε ευχές.

Αν οι αρχαίοι εθνικοί, οι ειδωλολάτρες, γιόρταζαν την 1η Ιανουαρίου με θυσίες, μεθύσια, μεταμφιέσεις, τυχερά παιχνίδια και όργια, κι αν κάποιοι σημερινοί λεγόμενοι Χριστιανοί ακολουθούν ανάλογη πρακτική με χαρτοπαίγνια, ρουλέτες και ξενύχτια στα καζίνα και στις λέσχες του «τζόγου», η  με ποδαρικά, δεισιδαιμονίες, μεθύσια, ακολασίες κι εξωφρενισμούς, οι πιστοί χρωστούμε να υποδεχόμαστε τον καινούργιο χρόνο με την επιβαλλόμενη σεμνότητα και σοβαρότητα, και με ευχαριστία προς τον Θεό που μας τον χαρίζει. «Ευσχημόνως περιπατούντες, μη κώμοις και μέθαις, μη κοίταις και ασελγείαις, μη έριδι και ζήλω», όπως θα συνιστούσε ο άγιος Απόστολος Παύλος (Ρωμ. 13, 13). Με περισυλλογή και τίμιο λογαριασμό των πεπραγμένων μας κατά το προηγούμενο έτος. Με μετάνοια για όσα άτοπα και άθεσμα εκάμαμε και είπαμε και για όσα καλά και θεάρεστα παραλείψαμε να κάνουμε. Με καλό λογισμό και θεοφιλείς αποφάσεις για καλή χρήσι του νέου έτους ως «καιρού», δηλ. ευκαιρίας για αγιασμό και σωτηρία, για περισσότερη συνέπεια στα χριστιανικά μας χρέη απέναντι στο Θεό, στους συνανθρώπους μας, στο περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούμε, και στον ίδιο τον εαυτό μας. Για φιλότιμες προσπάθειες να βιώσουμε την Ορθόδοξη πίστι μας και τις όμορφες παραδόσεις του ευσεβούς Γένους μας, ακολουθώντας τα ίχνη των πατέρων μας και των Αγίων.

Πολλοί που χαιρετούν την ανατολή της μιας χρονιάς, δεν προλαβαίνουν να καλωσωρίσουν την αυγή της επομένης. Μεσολαβεί το έκτακτο δρομολόγιο για την αιωνιότητα, κι όλοι περιμένουμε το ξαφνικό κάλεσμά μας …από το μεγάφωνο!. Γι’ αυτό και κάπου πρέπει να μας συνέχη ο ένθεος φόβος. Όχι για να μαραζώνουμε και να μας λειώνη η θλίψι για το «μοιραίον», μα για να φιλοτιμούμαστε και να εξαγοράζουμε με σύνεσι τον καιρό, όπως μας προτρέπει ο ουρανοδρόμος Απόστολος Παύλος: «Βλέπετε ουν πως ακριβώς περιπατείτε, μη ως άσοφοι, αλλ’ ως σοφοί, εξαγοραζόμενοι τον καιρόν, ότι αι ημέραι πονηραί εισιν» (Εφεσ. 4, 15-16). Να εξαγοράζουμε τον καιρό με τη λογική του Χριστού. Με προσευχή και προσοχή σε κάθε μας κίνησι, πράξι η λόγο. Με υπομονή στις θλίψεις, τους πειρασμούς και τα «οϊζυρά και δακρυώδεα»  εν γένει  της ζωής. Με μακροθυμία σ’ όσους ενεργούν αδικίες εναντίον μας. Με καλλιέργεια της φιλαδελφίας και της αγάπης, που είναι η συγκεφαλαίωσι των χριστιανικών αρετών. Με λιβανισμένη και λειτουργημένη ζωή, που θα μας συνδέη δια των ιερών Μυστηρίων με την πηγή της ζωής και της αθανασίας, τον Χριστό.

Η 1η Ιανουαρίου είναι και η ημέρα της μνήμης του Αγίου Βασιλείου του Μεγάλου, Αρχιεπισκόπου Καισαρείας της Καππαδοκίας. Ενός από τους υψηλότερους και σταθερότερους στύλους της Εκκλησίας και της Θεολογίας, που στη μεν προσωπική του ζωή «τα των ανθρώπων ήθη κατεκόσμησε» («νόμος αρετής» ήταν η ζωή του κατά τον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο ), με τη διδασκαλία του δε «θεοπρεπώς εδογμάτισε». Η μελίρρυτη διδαχή του, τα θεόσοφα συγγράμματά του και το ηλιόφωτο παράδειγμά του, μας φανερώνουν εναργέστατα τα θεία μυστήρια και μεγαλεία του νοητού ουρανού, δηλ. της Βασιλείας του Θεού, γι’ αυτό και άξια ονομάσθηκε «Ουρανοφάντωρ». Τελείται μάλιστα και η Λειτουργία που ο ίδιος συνέταξε, στην οποία, μετά τον καθαγιασμό των Τιμίων Δώρων, την ώρα που είναι ορθάνοιχτα τα ουράνια κ’ η γη έχει γίνει ουρανός με την αναίμακτη θυσία μας και την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος, εκεί, μπροστά στο άγιο θυσιαστήριο, καταπρόσωπο στο Σώμα και το Αίμα του Χριστού, ανάμεσα στα πολλά αιτήματα που αναφέρει ο λειτουργός, δέεται: «Ευλόγησον τον στέφανον του ενιαυτού της χρηστότητός Σου». Δηλ. Κύριε, ευλόγησε τον κύκλο της χρονιάς που μας χαρίζει η αγάπη Σου!

Ο Άγιος Βασίλειος, περιττεύει και να το σημειώσουμε, δεν έχει καμμιά σχέσι μ’ εκείνον τον κοκκινοφορεμένο χοντρούλη γέροντα που σκαρφίστηκε ο γελοιογράφος Thomas Nast στις ΗΠΑ το 1863 και τον «ετελειοποίησε» ο ομότεχνός του Haddon Sundblom το 1931 για να χρησιμέψη ως διαφημιστικό σήμα της εριτίμου Coca Cola, η οποία και το εθεάτρισε παγκοσμίως. Ο Σάντα Κλως η Φάδερ Κρίστμας η Μπαμπά Νοέλ (υπάρχει, βλέπετε, και η τουρκική «εκδοχή»!) με τους ταράνδους του, τα έλκυθρά του, τις σακκούλες με τα παιχνίδια, τις καθόδους από τις καμινάδες κ.λπ. κ.λπ., είναι απλώς ένα κακόγουστο εμπορικό κατασκεύασμα, προοριζόμενο αποκλειστικώς και μόνο για αλισβερίσι και μπεζαχτά. Τίποτε περισσότερο! Ο Άγιος Βασίλειος ήταν ένας ωχρός ξερακιανός ασκητής, ολότελα σαρακοστινός, λειωμένος από τη νηστεία, τις μετάνοιες και τις αγρυπνίες! Ένας ασυμβίβαστος με οποιαδήποτε κοσμικότητα και ανθρώπινη ανάπαυσι μοναχός, που μάλιστα πέθανε νεώτατος, σαρανταεννέα μόλις χρόνων, εξουθενωμένος από την υπερβολική άσκησι και εξαντλητική εργασία, και τον έκλαψε με απαρηγόρητους θρήνους όλη η Χριστιανοσύνη!

Αυτός ο άνθρωπος της προσευχής, της εγκρατείας, της παρθενίας, της νηστείας, της εντελούς αυταπαρνήσεως, της μελέτης των Γραφών, της υπομονής, του κατά Θεόν πένθους και της υψηλής πνευματικής θεωρίας, της σπάνιας αγιότητος, ήταν μια τρυφερότατη καρδιά που την πλήγωνε ο πόνος των ανθρώπων, η φτώχεια τους, η μοναξιά τους κ’ η δυστυχία τους. Και στάθηκε πατέρας στοργικός του λαού του Θεού κι εσιτοδότησε το ποίμνιό του απλόχερα. Με τη στέρρεα τροφή της απλανούς Θεολογίας και της ευαγγελικής διδαχής. Οργάνωσε τον Μοναχισμό σε υγιείς κοινοβιακές βάσεις. Εδίδαξε με θεϊκό φωτισμό όλες τις αλήθειες που χρειάζεται να ξέρεη κανείς για να βρη τον Θεό του και να σωθή. Εστήριξε την Εκκλησία σε καιρούς χαλεπούς και την προστάτεψε από τους λύκους της αθεΐας και των αιρέσεων. Από τους διωγμούς του συμπλεγματικού νεοειδωλολάτρη Αυτοκράτορα Ιουλιανού του Αποστάτη, που μαγάρισε το βάφτισμά του και πολέμησε την Εκκλησία, πιστεύοντας, ο παράφρων τύραννος, πως θα μπορούσε να νεκραναστήση το «οδωδός και τυμπανιαίον» πτώμα της δωδεκάθεης αθεΐας του Ολύμπου. Εδιαφέντεψε τις ανάγκες της Εκκλησίας της Καππαδοκίας (και όχι μόνο!) με τον καλλίτερο τρόπο, κατά το θέλημα του Θεού. Αλλά παράλληλα νοιάστηκε τους γέρους, τους αρρώστους, τους σακάτηδες, τους λεπρούς, τα ορφανά, τους ξεπεσμένους, τους φτωχούς, τις απροστάτευτες χήρες, τους ξένους, τους μοναχικούς, τους παραστρατημένους. Όλους εκείνους που ο κόσμος δεν θέλει να τους ξέρη και να τους θυμάται. Και τους έφτιαξε σπίτι ζεστό, γεμάτο στοργή και χριστιανική αγάπη, γεμάτο φροντίδα και περιποίησι. Την περίφημη «Βασιλειάδα», πολιτεία ολόκληρη, που έμεινε στην ιστορία ως έργο πρωτοποριακό, όχι μόνο για την εποχή του, που η κοινωνική πρόνοια ήταν έννοια ολότελα άγνωστη ανά τον κόσμο, αλλά και για όλους τους μετέπειτα αιώνες! Κι εκεί, ο ίδιος, με τα αποστεωμένα άγια χέρια του διακονούσε τις χρείες των περιθαλπομένων, καθαρίζοντας τις φυσικές ακαθαρσίες των ανήμπορων και περιποιούμενος με τις πλούσιες ιατρικές γνώσεις του τις πληγές των λεπρών και τ’ αρρωστήματα των ασθενών! Αυτό το μεγάλο κοινωνικό έργο του Αγίου που μοιρασε ψωμί και χαρά σ’ όσους τα υστερούνταν, μας θυμίζει το έθιμο της Βασιλόπιττας.

Και τηρώντας το, αγιάζουμε την είσοδο του νέου έτους με την υπενθύμισι του κεφαλαιώδους ιερού χρέους της έμπρακτης αγάπης! Άλλο που σήμερα μερικοί τόχουν ολότελα διαστρέψει σε «γκαλά» και κόβουν «βασιλόπιτες» μέχρι τη Μεγάλη Σαρακοστή, «μετά χορών και τυμπάνων». («Απολαμβάνω» το τρέξιμο των πολιτικών σε τέτοιες αδιαφόρετες εκδηλώσεις, μάλιστα όταν στην ατμόσφαιρα μυρίζη να πλησιάζουν εκλογές! -Έχω να πάω σε δεκατέσσερεις πίττες σήμερα [τέλη Ιανουαρίου, σημειωτέον!], μου είχε  πῆ κάποτε ένας… Κι ο συνειρμός των παραστάσεων μου θύμισε πως στη Σητεία «πίττες» ονομάζουμε τις μούτζες• τα φάσκελα!… Αμαρτία μου εξομολογημένη!…)

Τα Πρωτοχρονιάτικα Κάλαντα, όπως ψάλλονται σε πολλά μέρη, έχουν ένα σωρό ανακρίβειες σχετικά με τον Μέγα Βασίλειο. Αλλού τον παρουσιάζουν αγράμματο, αυτόν που ήταν ένας αληθινός πανεπιστήμονας, η σοφία προσωποποιημένη και κινούμενη επί της γης! Αλλού τον παρουσιάζουν ζευγολάτη, ακατάδεχτο και άλλες χειρότερες ανοησίες, που φθάνουν συχνά στα όρια της βλασφημίας. Τέτοιας λογής Κάλαντα ας έλλειπαν! Και είναι λυπηρό, ενώ τα Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα είναι συνήθως όμορφα και με ιστορική και θεολογική βάσι, τα Πρωτοχρονιάτικα να είναι από αφελή και ληρώδη μέχρι βλάσφημα! Μια προσπάθεια είχε γίνει από κάποιους λογίους που βυζαντινόφερναν, κι έφτιαξαν Κάλαντα Πρωτοχρονιάς νόστιμα, με όμορφο περιεχόμενο και ηθικοπλαστικά μηνύματα. Αρχίζουν έτσι:

«Και νέον έτος αριθμεί
η του Χριστού Περιτομή,
και η μνήμη του Αγίου
Ιεράρχου Βασιλείου.
      Του χρόνου μας αρχή καλή,
      και ο Χριστός μας προσκαλεί
      την κακίαν ν’ αρνηθώμεν,
      μ’ αρετάς να στολισθώμεν.
      Να ζώμεν βίον τέλειον,
      κατά το Ευαγγέλιον.
      Με αγάπην, με ειρήνην
      και με την δικαιοσύνην…»

Αλλ  ας κρατήσουμε τη μορφή και τη ζωή του Μεγάλου Βασιλείου ως «κοινόν αρετής πίνακα και πρόγραμμα σωτήριον»  για την προσωπική μας πορεία, κι ας κατακλείσουμε τις γραμμές αυτές, επικαλούμενοι τις υπέρ ημών θεοπειθείς ευχές του Θεοφόρου Πατρός, μ’ έναν πυκνό σε άγια επίκαιρα νοήματα ύμνο της Λιτής της εορτής της Ινδίκτου (1ης Σεπτεμβρίου):
«Ο Πνεύματι Αγίω συνημμένος, άναρχε Λόγε και Υιέ, ο πάντων ορατών και αοράτων συμπαντουργός και συνδημιουργός, τον στέφανον του ενιαυτού ευλόγησον, φυλάττων εν ειρήνη των Ορθοδόξων τα πλήθη, πρεσβείαις της Θεοτόκου και πάντων των Αγίων Σου».  Άμποτε!…