Περισπασμὸς καὶ προσοχὴ Ἅγιος Ἰγνάτιος Brianchaninov

Οἱ ἄνθρωποι ποὺ ἔχουν κοσμικὸ φρόνημα θεωροῦν τὸν περισπασμὸ ἀθῶο, οἱ ἅγιοι πατέρες ὅμως λένε πὼς εἶναι ἡ ἀρχὴ ὅλων τῶν κακῶν.

Ὅποιος ἔχει παραδοθεῖ στὸν περισπασμὸ ὅλων τῶν πραγμάτων καὶ τῶν θεμάτων, ἀκόμα καὶ τῶν πιὸ σοβαρῶν, ἔχει ἀντίληψη πολὺ περιορισμένη καὶ ἐπιφανειακή.

Ὅποιος ἔχει παραδοθεῖ στὸν περισπασμό, εἶναι συνήθως ἀσταθής. Τὰ αἰσθήματα τῆς καρδιᾶς του δὲν ἔχουν βάθος καὶ δύναμη, γι’ αὐτὸ εἶναι ρευστὰ καὶ ἐφήμερα.

Ὅπως ἡ πεταλούδα πετάει ἀπὸ λουλούδι σὲ λουλούδι, ἔτσι κι αὐτὸς ποὺ ἔχει παραδοθεῖ στὸν περισπασμό, τρέχει ἀπὸ τὴ μία σωματικὴ ἀπόλαυση στὴν ἄλλη κι ἀπὸ τὴ μία μάταιη φροντίδα στὴν ἄλλη.

Ὁ περισπασμὸς δὲν γνωρίζει τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον. Ἀδιάφορα κοιτάζει τὴ δυστυχία τῶν ἀνθρώπων καὶ εὔκολα τούς φορτώνει μὲ δυσβάσταχτα φορτία.

Ὅποιος ἔχει παραδοθεῖ στὸν περισπασμό, συνταράζεται ἀπὸ τὶς θλίψεις, ἀκριβῶς ἐπειδὴ δὲν τὶς περιμένει˙ μόνο χαρὲς προσδοκᾶ. Κάθε θλίψη, ἀκόμα καὶ τὴν πιὸ βαριά, ὅταν αὐτὴ δὲν ἔχει μεγάλη διάρκεια, γρήγορα τὴν ξεχνᾶ μέσα στὸν θόρυβο τῶν διασκεδάσεων καὶ τῶν μεριμνῶν του. Ἡ παρατεταμένη θλίψη, ὅμως, τὸν τσακίζει.

Ὁ ἴδιος ὁ περισπασμὸς τιμωρεῖ τὸν πολυμέριμνο ἄνθρωπο ποὺ τοῦ παραδίνεται, καθὼς αὐτός, μὲ τὸν καιρό, ὅλα τὰ βρίσκει βαρετὰ καὶ βουλιάζει σὲ μιάν ἀτέλειωτη, μιάν ἐξουθενωτικὴ πλήξη.

Ὁ περισπασμός, τόσο ἐπιζήμιος γενικά, εἶναι πραγματικὰ ὀλέθριος γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Θεοῦ, τὸ ἔργο τῆς σωτηρίας, ποὺ ἀπαιτεῖ συνεχῆ ἐγρήγορση καὶ ἐντατικὴ προσοχή.

«Μένετε ἄγρυπνοι καὶ προσεύχεστε, γιὰ νὰ μὴ σᾶς νικήσει ὁ πειρασμός», ἔλεγε ὁ Κύριος στοὺς μαθητὲς Του. Καὶ σ’ ὅλη τὴ χριστιανοσύνη, ἑπομένως καὶ σ’ ἐμᾶς, ἔδωσε ἐντολή: «Σὲ ὅλους τὸ λέω: Ἀγρυπνεῖτε!»3. Ὅποιος ἔχει παραδοθεῖ στὸν περισπασμό, ἐναντιώνεται μὲ τὴ ζωή του στὴν ἐντολὴ αὐτὴ τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Ὅλοι οἱ ἅγιοι μὲ ἐπιμέλεια ἀπέφευγαν τὸν περισπασμό. Ἀγωνίζονταν νὰ εἶναι συγκεντρωμένοι στὸν ἑαυτό τους καὶ νὰ προσέχουν τὶς κινήσεις τοῦ νοῦ καὶ τῆς καρδιᾶς τους, κατευθύνοντάς τες σύμφωνα μὲ τὶς εὐαγγελικὲς ἐντολές.

Ἂν συνηθίσουμε νὰ προσέχουμε τὸν ἑαυτό μας, θὰ ἀποφεύγουμε τὸν περισπασμὸ ἀκόμα καὶ ὅταν μᾶς κυκλώνουν ἀπὸ παντοῦ οἱ αἰτίες του. Ὁ προσεκτικός, ὁ αὐτοσυγκεντρωμένος ἄνθρωπος, καὶ σὲ πολυκοσμία μέσα νὰ βρίσκεται, παραμένει ἐσωτερικὰ ἀπομονωμένος.

Γνωρίζοντας ἐμπειρικὰ τὴν ὠφέλεια τῆς προσοχῆς καὶ τὴ βλάβη τοῦ περισπασμοῦ, ἕνας σοφὸς γέροντας εἶπε: «Χωρὶς προσοχὴ μεγάλη, δὲν προοδεύει ὁ ἄνθρωπος οὔτε σὲ μία ἀρετὴ».

Πόσο ἀνόητο εἶναι νὰ σπαταλᾶμε τὴ σύντομη ἐπίγεια ζωή, ποὺ μᾶς δόθηκε ὡς χρόνος προετοιμασίας γιὰ τὴν ἀτελεύτητη ἐπουράνια, σὲ ἐγκόσμιες μόνο ἀσχολίες, ἱκανοποιώντας ἀναρίθμητες ἰδιοτροπίες καὶ εὐτελεῖς ἐπιθυμίες, μεταπηδώντας ἐπιπόλαια ἀπὸ τὴ μία αἰσθησιακὴ ἱκανοποίηση στὴν ἄλλη, ξεχνώντας ἐντελῶς ἤ βάζοντας σπάνια καὶ ἐπιπόλαια στὸν νοῦ μας τὴν ἀναπόφευκτη, τὴ μεγαλειώδη καὶ συνάμα τρομερὴ αἰωνιότητα!

Εἶναι φανερὸ ὅτι τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ πρέπει νὰ τὰ μελετᾶμε καὶ νὰ τὰ γνωρίζουμε μὲ τὴν πιὸ μεγάλη εὐλάβεια καὶ προσοχή, ἀλλιῶς τόσο ἡ μελέτη ὅσο καὶ ἡ γνώση τους εἶναι ἀδύνατες. Θαυμαστὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ δημιουργία καί, μετὰ τὴν προπατορικὴ πτώση, ἡ λύτρωση καὶ ἀνακαίνιση τοῦ ἀνθρώπου. Τὰ ἔργα αὐτὰ πρέπει λεπτομερειακὰ νὰ τὰ γνωρίσει κάθε χριστιανός. Δὲν θὰ κατορθώσει, ὅμως, ποτὲ νὰ τὰ γνωρίσει, ἂν ζεῖ μέσα στὸν περισπασμό!

Οἱ ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ δόθηκαν ὄχι μόνο γιὰ τὴν ἐξωτερικὴ συμπεριφορὰ ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ἐσωτερικὴ κατάσταση τοῦ ἀνθρώπου˙ ἀγκαλιάζουν ὅλους τούς λογισμούς, ὅλα τὰ αἰσθήματα, ὅλες τὶς μυστικὲς κινήσεις τῆς ψυχῆς. Ἡ τήρηση τῶν ἐντολῶν δὲν εἶναι δυνατὴ χωρὶς τὴ διαρκή ἐγρήγορση καὶ τὴν ἔντονη προσοχή. Ἀλλὰ ἡ ἐγρήγορση καὶ ἡ προσοχὴ δὲν ἔχουν θέση στὴ ζωὴ τοῦ περισπασμοῦ.

Ἡ ἁμαρτία κι ἐκεῖνος ποὺ τὴ σπέρνει, ὁ διάβολος, τρυπώνουν στὸν νοῦ καὶ στὴν καρδιὰ μας ἀνεπαίσθητα. Γι’ αὐτὸ πρέπει νὰ βρισκόμαστε διαρκῶς σὲ ἐπιφυλακή, ὥστε, μόλις μᾶς πλησιάσουν αὐτοὶ οἱ ἀόρατοι ἐχθροί μας, νὰ τοὺς ἀπομακρύνουμε μὲ τὴν προσευχή. Ἀλλὰ πῶς εἶναι δυνατὸ νὰ βρίσκεται κανεὶς σὲ πνευματικὴ ἐπιφυλακή, ὅταν εἶναι παραδομένος στὸν περισπασμό;

Ὁ ἄνθρωπος, ποὺ ζεῖ μέσα στὸν περισπασμό, μοιάζει μὲ σπίτι δίχως πόρτες καὶ κλειδαριές. Κανένας θησαυρὸς δὲν μπορεῖ νὰ φυλαχθεῖ σὲ τέτοιο σπίτι, ποὺ εἶναι ἀνοιχτὸ γιὰ τοὺς κλέφτες καὶ τοὺς ληστές.

Ἡ ζωὴ τοῦ περισπασμοῦ, ζωὴ γεμάτη μὲ βιοτικὲς μέριμνες, βαραίνει τὴν ψυχὴ ἐξίσου μὲ τὴν κραιπάλη καὶ τὴ μέθη, κάνοντάς την δυσκίνητη σὲ κάθε πνευματικὸ ἔργο, ἀνίκανη νὰ προσέχει καὶ ν’ ἀγρυπνεῖ. Ἡ ψυχὴ αὐτὴ εἶναι κολλημένη στὴ γῆ, εἶναι ἀπορροφημένη ἀπὸ τὰ πρόσκαιρα καὶ τὰ μάταια. Γιὰ τὴ διακονία τοῦ Θεοῦ ἐλάχιστα ἐνδιαφέρεται, ἤ μᾶλλον δὲν ἐνδιαφέρεται καθόλου. Σκληρὴ βρίσκει καὶ μόνο τὴ σκέψη κάποιας πνευματικῆς ἐργασίας, σκληρὴ καὶ ἀσήκωτη καὶ ζοφερή.

Ἡ προσοχὴ ἐξασκεῖ καὶ ἐνισχύει τὶς ψυχικὲς αἰσθήσεις στὸν ἄνθρωπο, ἐνῶ ἐξασθενίζει τὴν ψυχοβλαβή ἐπενέργεια τῶν σωματικῶν του αἰσθήσεων. Ὁ περισπασμός, ἀπεναντίας, ἀδρανοποιεῖ καὶ ἀποκοιμίζει τὶς ψυχικὲς αἰσθήσεις, ἐνῶ τρέφεται μὲ τὴν ἀδιάλειπτη λειτουργία τῶν σωματικῶν αἰσθήσεων.

Μάταια οἱ ἄνθρωποι, ποὺ ζοῦν μέσα στὸν περισπασμό, θεωροῦν τὴ ζωὴ τους φυσιολογική, ὑγιή, ἀπαλλαγμένη ἀπὸ ἐνοχές! Ἔτσι δὲν ἀποκαλύπτουν παρὰ τὴν ἀσθένειά τους σ’ ὅλη της τὴ σοβαρότητα: Τόσο ἔχει πωρωθεῖ ἡ ψυχή τους, πού, μολονότι εἶναι ἄρρωστοι, δὲν τὸ ἀντιλαμβάνονται.

Ὅσοι ἐπιθυμοῦν νὰ οἰκειωθοῦν τὴν προσοχή, ὀφείλουν νὰ ἐγκαταλείψουν ὅλες τὶς μάταιες ἀσχολίες. Καὶ σ’ αὐτές, βέβαια, δὲν ἀνήκουν οἱ ἀπαραίτητες καὶ ὠφέλιμες ἐργασίες, διακονίες καὶ ὑποχρεώσεις, προσωπικὲς ἤ κοινές, οἱ ὁποῖες δὲν ἀποτελοῦν περισπασμό. Ὁ περισπασμὸς συνδέεται πάντοτε εἴτε μὲ τὴν ἀργία εἴτε μὲ ἀνώφελες ἐνασχολήσεις ποὺ δὲν διαφέρουν οὐσιαστικὰ ἀπὸ τὴν ἀργία.

Ὄχι μόνο δὲν διασπᾶ ἀλλὰ καὶ συντρέχει τὴν προσοχὴ ἡ ἐργασία, ὅταν ἀποτελεῖ διακονία τοῦ Θεοῦ ἤ τοῦ πλησίον καὶ ὅταν γίνεται μὲ ὑπευθυνότητα. Στὴν ἀπόκτηση, τὴν καλλιέργεια καὶ τὴ διατήρηση τῆς προσοχῆς συντελοῦν πολὺ περισσότερο τὰ μοναστηριακὰ διακονήματα, ὅταν αὐτὰ ἐκτελοῦνται ὅπως πρέπει.

Προσέχοντας τὸν ἑαυτό μας σὲ ἀπόλυτη μόνωση, ἀποκομίζουμε πολύτιμους πνευματικοὺς καρπούς. Γιὰ τὴ μόνωση, ὡστόσο, εἶναι ἱκανοὶ μόνο ἄνθρωποι ὥριμοι πνευματικά, ἄνθρωποι ποὺ πραγματοποίησαν πρόοδο στὴν ἄσκηση καὶ τὴν εὐσέβεια, ἀφοῦ πρῶτα διδάχθηκαν τὴν προσοχὴ στὴν πρακτικὴ ζωή.

Ἡ ὑποταγὴ εἶναι ὁ καλύτερος τρόπος ἀσκήσεως στὴν προσοχή. Κανένας δὲν θὰ σὲ διδάξει τόσο καλὰ νὰ προσέχεις τὸν ἑαυτό σου ὅσο ἕνας συνετὸς καὶ αὐστηρὸς προϊστάμενος.

Ὅταν ἐργάζεσαι πρακτικὰ μαζὶ μὲ ἄλλους ἀνθρώπους, μὴν ἐπιτρέπεις στὸν ἑαυτό σου νὰ ξεστομίζει μάταια λόγια καὶ ἀνόητα ἀστεῖα. Καὶ ὅταν ἡ ἐργασία σου εἶναι γραφικὴ καὶ γενικότερα διανοητική, μὴν ἀφήνεσαι στὴν ὀνειροπόληση, τὸν ρεμβασμὸ καὶ τὸν μετεωρισμό. Ἔτσι σύντομα ἡ συνείδησή σου θὰ εὐαισθητοποιηθεῖ καὶ θ’ ἀρχίσει νὰ σοῦ ὑποδεικνύει κάθε ὑποχώρησή σου στὸν περισπασμὸ ὡς ἀθέτηση ὄχι μόνο τοῦ εὐαγγελικοῦ νόμου ἀλλὰ ἀκόμα καὶ τῆς ὀρθοφροσύνης. Ἀμήν.

Μιὰ προσέγγιση τῶν βασανιστηρίων

Μία ψυχαναλυτικὴ καὶ θεολογικὴ προσέγγιση τῶν βασανιστηρίων

Τὸ πρόβλημα τῶν βασανιστηρίων, κρινόμενο ἀπὸ ψυχολογικὴ καὶ θεολογικὴ πλευρά, μᾶς φέρνει ἀναπόφευκτα ἀντιμέτωπους μὲ τὸ ἐρώτημα τοῦ μίσους καὶ τοῦ σαδισμοῦ. Πῶς μπορεῖ ἕνας ἄνθρωπος νὰ ἐπινοεῖ τρόπους γιὰ νὰ προκαλεῖ σωματικὸ ἢ ψυχικὸ πόνο σὲ ἕναν ἄλλο ἄνθρωπο; Προφανῶς μόνο ἂν τὸν θεωρεῖ ἐχθρό του. Θεολογικὰ ἡ ἀπάντηση πρέπει νὰ περιλάβει τὸ γεγονὸς τῆς πτώσεως τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὴν ἀρχικὴ παραδεισιακὴ ἑνότητα ποὺ εἶχε μὲ τὸν Θεὸ καὶ τὸν συνάνθρωπό του. Ἄρχισε νὰ τοὺς βλέπει ὡς ἀπειλή. Ἔκτοτε ἡ ἀνθρώπινη φύση παραμένει διχασμένη καὶ πρὸς τὸν ἑαυτό της καὶ πρὸς τοὺς ἄλλους. Τὸ μίσος καὶ ὁ σαδισμὸς σηματοδοτοῦν μία ἀπὸ τὶς ἀποκλειστικότητες τοῦ ἀνθρώπινου ὄντος. Οἱ Χριστιανοὶ γεύθηκαν αὐτὲς τὶς δραστηριότητες ἐπάνω τους ἤδη ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ τῆς ἐμφάνισής τους.

Τὸ θέμα ποὺ μᾶς ἀπασχολεῖ πηγαίνει πιὸ πέρα ἀπὸ τὴν ἀτομικὴ ψυχολογία καὶ ψυχοπαθολογία, ἐφ’ ὅσον ἀναφέρεται σὲ συλλογικὲς συμπεριφορές, Τί εἶναι αὐτὸ ποὺ ὠθεῖ ὁρισμένες ὁμάδες (κυβερνήσεις, ἀστυνομικὲς ἢ στρατιωτικὲς ἀρχὲς) νὰ ἐφαρμόζουν βία σὲ ἀνθρώπους καί, μάλιστα, πολλὲς φορὲς νὰ τὴν δικαιολογοῦν; Ποιοὶ συναισθηματικοὶ καὶ νοητικοὶ δρόμοι ἔχουν διανυθεῖ προκειμένου νὰ φθάσει κάποιος σὲ αὐτὸ τὸ κατάντημα ποὺ ἀπαξιώνει τὴν ἀξία ἄνθρωπος;

Ἀρκετὴ συζήτηση ἔχει γίνει πάνω στὸ ἐρώτημα ἂν τὸ μίσος αὐτὸ κατοικεῖ μέσα στὴν ἀνθρώπινη φύση ἢ ἂν ἐμφυτεύεται ἀπ’ ἔξω, ἀπὸ τὶς δομὲς καὶ νοοτροπίες. Καὶ ἀκόμη, ὅλοι διαθέτουμε τὴν προδιάθεση νὰ ἀσκήσουμε τόσο ἔντονη σωματικὴ ἢ ψυχολογικὴ βία καὶ ἁπλῶς μᾶς προστατεύουν οἱ περιστάσεις; Ἤ, μήπως, εἶναι «προνόμιο» ὁρισμένων μόνο οἱ ὁποῖοι χαρακτηρίζονται ἀπὸ σοβαρὴ ψυχοπαθολογία;

Ὁ Robert Jay Lifton στὸ βιβλίο του The Nazi doctors προσπάθησε νὰ ἀπάντησει στὰ ἐρωτήματα αὐτά. Θεωρεῖ ὅτι «κανένας δὲν εἶναι ἐγγενῶς κακός, δολοφονικός, γενοκτόνος. Ἀλλὰ κάτω ἀπὸ ὁρισμένες συνθῆκες ὁ καθένας εἶναι ἱκανὸς νὰ γίνει τέτοιος». Συνεπῶς θέτει ὡς προϋπόθεση τὴν ἀλληλεπίδραση μεταξύ τοῦ ἐνδοψυχικοῦ κακοῦ καὶ τῶν ὀργανισμῶν ἢ φορέων μὲ τὶς ἰδεολογίες τους. Ἡ ἱστορία δὲν δημιουργεῖ τὸ κακὸ ἀλλὰ τοῦ ἐπιτρέπει νὰ ἀνέλθει στὴν ἐπιφάνεια. Ἰδεολογίες καὶ κινήματα οὐσιαστικὰ παίζουν μὲ τὴ φωτιά, διότι δημιουργοῦν τὶς προϋποθέσεις νὰ βγεῖ στὴν ἐπιφάνεια ἡ ἐσωτερικὴ ἀγριότητα.

Στὴν ἐξέλιξη τῆς ψυχαναλυτικῆς θεωρίας ἦταν ἡ Μelanie Nlein πού, ἐπηρεασμένη καὶ αὐτὴ ἀπὸ τὰ δεινά τοῦ 2ου παγκοσμίου πολέμου, ἐπεξεργάσθηκε τὴν ἔννοια τοῦ ἐσωτερικοῦ κακοῦ καὶ μίσους. Ἐντελῶς περιληπτικὰ καταγράφω τὴν θεωρία της γιὰ τὴν σχιζοειδῆ- παρανοειδῆ θέση τοῦ βρέφους, κατὰ τὴν ὁποία αὐτὸ βιώνει τὴν ἔνταση τῶν δικῶν του ἐπιθετικῶν ἐνορμήσεων ποὺ δὲν ἔχουν ἀκόμη ἀπαρτιωθεῖ σὲ ἕνα ὅλο μὲ τὶς καλὲς μαζί, ὅσο καὶ τῶν ἐρεθισμάτων στέρησης ἢ πόνου ποὺ ἔρχονται ἀπ’ ἔξω καὶ τὰ ὁποῖα βιώνει ὡς ἐπιθέσεις. Καθοριστικὸ ὁρόσημο γιὰ τὴν ὁμαλὴ ψυχικὴ ἀνάπτυξη ἀποτελεῖ ἡ κατάκτηση τῆς ἑπόμενης θέσης, τῆς καταθλιπτικῆς, ὅπου ὁ ψυχισμὸς ἐνσωματώνει καλὲς καὶ κακὲς ἐνορμήσεις καὶ τὶς ὀμαλοποιεῖ ὀργανώνοντάς τες, μὲ ἀποτέλεσμα τὸ κακὸ νὰ ἀναγνωρίζεται καὶ ὡς ἐσωτερικὴ πραγματικότητα. Αὐτὸ θὰ ἐπιτρέψει ἀργότερα τὶς ἐξελίξεις τῆς ὡριμότητας: ἀνάληψη εὐθύνης, ἐνοχή, μετάνοια.

Οἱ περισσότεροι ἀπὸ ἐκείνους ποὺ ἐφαρμόζουν συστηματικὴ βία στὴν πραγματικότητα δὲν ἔχουν κατακτήσει ἐπιτυχῶς τὴν καταθλιπτικὴ θέση. Ἡ ἀναπηρία αὐτὴ τῆς ψυχικῆς ἐξελίξεως ὁδηγεῖ σὲ δύο συνέπειες: ἀφ’ ἑνός, συντηρεῖ ἕνα μίσος ἰσχυρὸ καὶ ἱκανὸ πρὸς δράση χωρὶς νὰ ἀναχαιτίζεται ἀπὸ αἰσθήματα καλοσύνης· ἀφ’ ἑτέρου, τὸ προβάλλει πρὸς τὰ ἔξω, στοὺς ἄλλους, οἱ ὁποῖοι εἶναι καὶ οἱ ὑπαίτιοι γιὰ ὅλα τὰ προβλήματα καὶ γι’ αὐτὸ πρέπει νὰ τιμωρηθοῦν. Ἐκτὸς αὐτοῦ ἐμποδίζει τὴν ἐκ τῶν ὑστέρων μεταμέλεια: ποιὸς ἀπὸ τοὺς δικτάτορες ἢ βασανιστὲς ζήτησε ποτὲ εἰλικρινὰ συγγνώμη;

Δὲν εἶναι καθόλου τυχαῖο ὅτι κατὰ κανόνα τὰ βασανιστήρια ἐφαρμόζονται στὸ πλαίσιο μιᾶς κρατικῆς ἢ ἐμπόλεμης ἰδεολογίας ἡ ὁποία ἀναφέρεται σὲ ἐχθρούς, ὁ κίνδυνος ἐκ τῶν ὁποίων δῆθεν τὰ νομιμοποιεῖ. Ἀπαιτεῖται ἕνα συλλογικὸ ἐποικοδόμημα τὸ ὁποῖο ἄλλωστε θὰ πείσει καὶ τοὺς μελλοντικοὺς βασανιστὲς νὰ προσχωρήσουν. Ἐδῶ βρίσκεται ὁ κρίσιμος ρόλος τῆς διανοητικοποιήσεως προκειμένου νὰ ἐξωραϊσθεῖ τὸ ἀτομικὸ μίσος. Κανένας μηχανισμὸς βίας δὲν στέκεται χωρὶς αὐτό.

Σὲ ἄρθρο του μὲ τίτλο The organization of evil ὁ πολιτικὸς ψυχολόγος C. Fred Alford ἐξηγεῖ τὴν ἐν λόγω διαδικασία. «Ἡ ἰδεολογία δίνει στὸ ἄγχος ἕνα ὄνομα καὶ ἕνα νόημα. Αὐτὰ μειώνουν τὸ ἄγχος, τὸ καθιστοῦν περισσότερο διαχειρίσιμο καὶ δὲν τοῦ ἐπιτρέπουν νὰ ἀποδιοργάνωση τὸν ἑαυτό. Τὸ πρόβλημα εἶναι πὼς οἱ ἰδεολογίες τὰ πράττουν ὅλα αὐτὰ ἐνισχύοντας τὶς παρανοειδεῖς- σχιζοειδεῖς ἄμυνες (σχάση, προβολή, ἐξιδανίκευση) καὶ ὄχι τὶς καταθλιπτικὲς». Αὐτὰ ἀπαιτοῦν καὶ ἀνάλογη διαστρέβλωση τοῦ λόγου. Ὁ Θουκυδίδης τὸ ἐπεσήμανε ἀπὸ πολὺ νωρὶς σπουδάζοντας τὸν πόλεμο: «Γιὰ νὰ ταιριάξουν μὲ τὶς μεταβολὲς τῶν γεγονότων ἔπρεπε καὶ οἱ λέξεις νὰ ἀλλάξουν τὰ συνηθισμένα τους νοήματα. Αὐτὸ ποὺ συνηθιζόταν νὰ περιγράφεται ὡς μία ἀπερίσκεπτη ἐπιθετικὴ πράξη τώρα ἐθεωρεῖτο θάρρος». Γιὰ νὰ πράξουμε κάτι πολὺ κακὸ δὲν ἀρκεῖ νὰ ἀγνοήσουμε τὸ καλό. Πρέπει μὲ κάποιο τρόπο νὰ μετασχηματίσουμε τὸ κακὸ σὲ καλό. Σὲ μερικὲς περιπτώσεις (Ναζί, Ἰράν, ἑλληνικὴ δικτατορία) αὐτὴ ἡ ἀλλοίωση τῆς πραγματικότητος ἔφθασε στὸ σημεῖο νὰ ἐξομοιώνεται ἡ κρατικὴ βία μὲ ἀναγκαία καὶ σωτήρια ἰατρικὴ παρέμβαση!

Ὅσο περισσότερο σαδιστικὴ εἶναι ἡ ὑποδομὴ τοῦ ὑποκειμένου τόσο μεγαλύτερη ἀνάγκη ἔχει ἀπὸ ἰδεολογικὰ προσχήματα, προκειμένου νὰ μὴν προλάβει νὰ νοιώσει τὴν εὔλογη ἐνοχή. Ὁ σαδιστὴς ποὺ αἰσθάνεται ἐνοχὴ ἀναζητεῖ ψυχοθεραπεία, γεγονὸς ποὺ σηματοδοτεῖ πρόοδο πρὸς τὴν κατάσταση τῆς καταθλιπτικῆς θέσης. Αὐτὴ ἡ προβληματικὴ ἰδεολογικοποίηση ἐγείρει πελώρια ἐρωτήματα γύρω ἀπὸ τὸ πῶς δομεῖται ἡ ἐθνικὴ ταυτότητα, δηλαδὴ στὴ βάση ἑνὸς «ἐπικίνδυνου» ἐχθροῦ.

Θεωρῶ πὼς ὁ συνδυασμὸς ψυχαναλυτικῶν καὶ κοινωνικοπολιτικῶν παραγόντων ὡς ἑρμηνεία γιὰ τὴ ἐνδοψυχικὴ καὶ ἐξωτερικὴ βία ἀντίστοιχα εἶναι λειτουργικὸς καὶ γιὰ ἕναν πρόσθετο λόγο: ἐξηγεῖ μὲ ἐπάρκεια τὸ φαινόμενο κατὰ τὸ ὁποῖο κάποια πολιτικὴ ἀλλαγὴ ἀντιστρέφει τὰ στρατόπεδα θυτῶν καὶ θυμάτων. Ὅπως ἔγινε καὶ μὲ πολλὲς ἐπαναστάσεις ποὺ ἐπικράτησαν καὶ υἱοθέτησαν ἐξίσου αὐταρχικὲς μεθόδους μὲ τὸ καθεστὼς τὸ ὁποῖο ἀνέτρεψαν. Ἔτσι παρατηροῦμε καὶ ὁμάδες ποὺ διώχθηκαν καὶ βασανίσθηκαν ὅταν καταλαμβάνουν τὴν ἐξουσία νὰ προχωροῦν σὲ βασανιστήρια τῶν πρώην ἀντιπάλων τους. Καὶ τοῦτο διότι κανεὶς ἄνθρωπος δὲν διαθέτει ἀνοσία ἀπέναντι σὲ παθολογικὲς ἐνδοψυχικὲς δομὲς καὶ κανένας φορέας δὲν μπορεῖ ἐξ ὁρισμοῦ νὰ εἶναι ἀπρόσβλητος ἀπὸ τὸν πειρασμὸ τῆς ἰδεολογικοποιήσεως.

Ἡ γενίκευση αὐτὴ μπορεῖ νὰ προαγάγει, ἂν τὸ θέλουμε, καὶ μία ταπεινότερη ἀντιμετώπιση τοῦ προβλήματος ποὺ συζητοῦμε. Ἡ ψυχικὴ ἐξέλιξη δὲν χαρακτηρίζεται ἀπὸ σχήματα τοῦ τύπου «ἄσπρο- μαῦρο». Γνωρίζει ἀποχρώσεις καὶ κλιμακώσεις, γεγονὸς ποὺ μᾶς καθιστᾶ ὅλους λιγότερο ἢ περισσότερο εὐάλωτους στὸ μίσος καὶ τὰ συνεπακόλουθά του. Ὁ C. Fred Alford καταλήγει ρωτώντας: «Ἡ πραγματικὴ ἐρώτηση δὲν εἶναι ἂν ὑπάρχει ἕνας Ἄϊχμαν μέσα στὸν καθένα ἀπὸ ἐμᾶς, διότι ὑπάρχει. Οἱ πραγματικὲς ἐρωτήσεις εἶναι: Πόσο καλὰ ἔχει ἐνσωματωθεῖ μὲ τὸ τμῆμα μας ἐκεῖνο ποὺ νοιάζεται καὶ ἀγαπᾶ; Πόσο καλὰ μπορεῖ νὰ ἀντέχουμε τὴν ἀμφιθυμία ποὺ αὐτὲς οἱ δύο ἐσωτερικὲς δυνάμεις μᾶς προκαλοῦν; Καὶ πῶς οἱ θεσμοὶ καὶ φορεῖς μποροῦν νὰ ἐνισχύουν τὴν ὡριμότητα τῶν μελῶν τους;».

Ἀκριβῶς ἐπειδὴ ὁ προβληματισμὸς γενικεύεται ἡ θεολογική μας παράδοση ἐνδιαφέρεται ὄχι μόνο γιὰ τὶς ἐξωτερικές μας συμπεριφορὲς ἀλλὰ κυρίως γιὰ τὸν ἐσωτερικὸ ἄνθρωπο, μέρος τοῦ ὁποίου εἶναι ἀκόμη καὶ τὸ ἀσυνείδητο. Ἡ ὡριμότητα τῶν μεγάλων ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας εἶχε φθάσει σὲ ὑψηλὴ κατάκτηση τῆς προσωπικῆς εὐθύνης, τονίζοντας ἰδιαίτερα τὴν προσεκτικὴ καὶ ἔντιμη αὐτοεξέταση καὶ τὴν μετάνοια. Αὐτὴ ἡ ἐκλέπτυνση τῶν κινήτρων ἀποτελεῖ προϊὸν τῶν λόγων τοῦ Χριστοῦ: «Στὴν Παλαιὰ Διαθήκη ἡ ἐντολὴ ἦταν «μὴ φονεύσῃς». Ἐγὼ σᾶς λέγω νὰ μὴ μισῆτε καὶ νὰ ἀγαπᾶτε, διότι ἀπὸ τὴν καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου βγαίνουν οἱ φόνοι» (Ματθ. 5.22- 23 καὶ 15,19). Στὴ συνέχεια αὐτῆς τῆς στάσης ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης γράφει: «Κάθε ἕνας ποὺ μισεῖ τὸν ἀδελφό του εἶναι ἀνθρωποκτόνος»(Α’ Ἰω. 3. 15). Γιὰ τὸν ἴδιο λόγο παρατηρεῖ κανεὶς στὶς προσευχὲς τῶν Ἁγίων τὴ φράση «εἶμαι φονέας». Στὴν πραγματικότητα δὲν εἶχαν ποτὲ ἀφήσει χῶρο γιὰ μίσος στὴν καρδιά τους. Ἔνοιωθαν, ὅμως, βαθιὰ τὴν ἑνότητα τῆς ἀνθρώπινης φύσης, γι’ αὐτὸ καὶ θεωροῦσαν τὸν ἑαυτὸ τους συμμέτοχο στὰ πάθη της. Μόλις ἡ ἀγάπη ψυχρανθεῖ καὶ οἱ ἐκλογικεύσεις ἐγκατασταθοῦν, ἔχει ἐγκαινιασθεῖ ὁ δρόμος ποὺ δυνητικὰ ὁδηγεῖ στὸ μίσος καὶ τὸν σαδισμό.

Ἡ γραμματεία τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἀποδίδει σὲ κάθε ἐνέργεια ἢ κατάσταση ποὺ εἰσάγει μίσος ἀντὶ ἀγάπης μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων δαιμονικὰ χαρακτηριστικά. «Ὁ ἀρχηγὸς τῆς κακίας ἐνοικιζόμενος εἰς θηρία μετασκευάζει οὐ πολὺ δὲ εἰπεῖν, ὅτι καὶ δαιμόνων ἦθος κεκτῆσθαι παρασκευάζει τοὺς ἐν οἷς εἰσοικίζεται καὶ οὕτως ἀνθρωποκτόνον τὸν ἄνθρωπον ὁ ἐξαρχῆς ἀνθρωποκτόνος καὶ μισάνθρωπος ἀπεργάζεται, καὶ τῷ ζωοδότῃ Χριστῷ ἀντικείμενον».

Μὲ λίγα λόγια, ὅποιος ἀντιμάχεται τὸν ἄλλο, ἀντιμάχεται τὸν Χριστό. Ἡ ἀπόρριψη τοῦ μίσους καὶ ἡ ἐγκατάσταση (κοινωνικῆς, ἐθνικῆς, πολιτικῆς καὶ ὅποιας ἄλλης) ἀλληλεγγύης δὲν νομίζω ὅτι θὰ μποροῦσε νὰ βρεῖ ἰσχυρότερη θεμελίωση.

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΕΣ ΤΟΥ ΚΡΥΦΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΕΣ ΤΟΥ  ΚΡΥΦΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

ΣΠΑΝΙΟ ΒΙΝΤΕΟ

Στο σπάνιο αυτό ηχητικό ντοκουμέντο, ομιλεί και ψάλλει ο άγιος γέροντας Ευμένιος Σαριδάκης για τον οποίο είχε πει ο Άγιος Πορφύριος ότι είναι ο κρυφός Άγιος των Αθηνών.

Πρόκειται για ένα σπάνιο βίντεο όπου ο άγιος γέροντας Ευμένιος μιλάει για την ταπείνωση και τις άλλες αρετές, το πως θέλει ο Θεός να ζούμε, να αγαπούμε τους ανθρώπους και να μην βλέπουμε τα ελαττώματα των άλλων αλλα μόνο τα δικά μας.

Άλλοτε διδάσκει σαν σύγχρονος πατέρας της Εκκλησίας και άλλοτε ρωτάει τον συνομιλητή του σαν μικρό παιδί.
Η αγία ψυχή του ακτινοβολεί και μεταδίδει την Χάρη του Παναγίου Πνεύματος σε κάθε καλοπροαίρετο ακροατή.

Η ΑΚΡΟΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΝΤΕΟ ΕΧΕΙ ΚΥΡΙΟΛΕΚΤΙΚΑ ΑΜΕΣΗ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ

ΑΚΟΥΣΤΕ ΤΟ ΚΑΙ ΘΑ ΤΟ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΤΕ

Το ηχητικό αυτό ντοκουμέντο είναι πνευματική ιδιοκτησία του Καθηγητή Μιχαήλ Χατζηγεωργίου, ο οποίος και συνομιλεί με τον γέροντα τη δεκαετία του 1980.

πηγή

Μάθε νά προσεύχεσαι Anthony Bloom

Ἄν ἡ ἀπελπισία μας πηγάζει ἀπό πολύ βαθιά μέσα μας, ἄν αὐτό πού ζητᾶμε, αὐτό γιά τό ὁποῖο κραυγάζουμε, εἶναι τόσο οὐσιαστικό ὥστε νά καλύπτει ὅλες τίς ἀνάγκες τῆς ζωῆς μας, τότε βρίσκουμε κατάλληλα λόγια νά προσευχηθοῦμε καί μποροῦμε νά φτάσουμε στήν κορυφαία στιγμή τῆς προσευχῆς μας, τή συνάντηση μέ τό Θεό.

Θά ἤθελα νά πῶ κάτι γιά τήν «κραυγή» τῆς προσευχῆς. Φώναζε δυνατά ὁ τυφλός Βαρτίμαιος. Τί λέει ὅμως τό Εὐαγγέλιο γιά τούς ἀνθρώπους γύρω του; Προσπαθοῦσαν, λέει, νά τόν κάνουν νά σιωπήσει. Μποροῦμε νά φανταστοῦμε ὅλους ἐκείνους τούς εὐσεβεῖς ἀνθρώπους μέ τήν καλή ὅραση, τά γερά πόδια, τήν καλή ὑγεία πού περικύκλωναν τό Χριστό καί μιλοῦσαν γιά ὑψηλά θέματα, γιά τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ πού ἔρχεται, γιά τά μυστήρια τῶν Γραφῶν, νά γυρίζουν πρός τό Βαρτίμαιο καί νά τοῦ λένε: «ἐπί τέλους, δέν μπορεῖς νά ἡσυχάσεις; Τά μάτια σου, τά μάτια σου, καί τί σημασία ἔχουν αὐτά ἐνῶ μιλοῦμε γιά τό Θεό;»

Ὁ Βαρτίμαιος φαινόταν σάν κάτι ξένο πού ξαφνικά ἔμπαινε στή μέση καί, ἀδιαφορῶντας τελείως γιά τά συμβαίνοντα, ζητοῦσε ἀπό τό Θεό κάτι πού ἀπελπιστικά τό εἶχε ἀνάγκη. Καί ὅλα αὐτά τά ἔκανε παρά τό γεγονός ὅτι μέ τίς φωνές του κατέστρεψε τήν ἁρμονία τῶν ἐθιμοτυπικῶν συζητήσεων γύρω του. Οἱ ἐνοχλημένοι θά μποροῦσαν νά τόν ἀπομακρύνουν καί νά τόν κάνουν νά σιωπήσει. Τό Εὐαγγέλιο ὅμως λέει πώς, ἐνῶ ὅλοι αὐτοί οἱ ἄνθρωποι ἤθελαν νά τόν ἡσυχάσουν, αὐτός ἐπέμενε, γιατί αὐτό πού ζητοῦσε εἶχε πολύ μεγάλη σημασία γιά τόν ἴδιο. Ὅσο περισσότερο προσπαθοῦσαν νά τοῦ κλείσουν τό στόμα, τόσο πιό πολύ ἐκεῖνος φώναζε.

Ἐδῶ βρίσκεται τό μήνυμά μου. Ὑπάρχει στήν Ἑλλάδα ἕνας ἅγιος, ὀνομάζεται Μάξιμος. Ἦταν νέος ὅταν μία μέρα πῆγε στήν Ἐκκλησία καί ἄκουσε τό ἀνάγνωσμα τοῦ Ἀποστόλου πού λέει ὅτι πρέπει νά προσευχόμαστε «ἀδιαλείπτως». Αὐτό ἔκανε τόση ἐντύπωση στό Μάξιμο ὥστε σκέφτηκε πώς δέν θά μποροῦσε νά κάνει τίποτα ἄλλο παρά νά προσπαθήσει νά τηρήσει αὐτή τήν ἐντολή.

Ὅταν βγῆκε ἀπό τό ναό σκέφτηκε νά πάει στό κοντινότερο βουνό καί ἐκεῖ ἥσυχος νά ἀρχίσει νά προσεύχεται ὅπως ἄκουσε στό Εὐαγγέλιο. Σάν Ἕλληνας χωρικός τοῦ τετάρτου αἰώνα, ἤξερε τό «Πάτερ ἠμῶν» καί μερικές ἄλλες προσευχές. Ἔτσι, ὅπως μᾶς λέει ὁ ἴδιος, ἄρχισε νά τίς λέει τή μία ὕστερα ἀπό τήν ἄλλη, καί πάλι ἀπό τήν ἀρχή, ἀσταμάτητα. Αἰσθάνθηκε, πραγματικά, πολύ ὄμορφα. Προσευχόταν, ἦταν συντροφιά μέ τό Θεό, ἦταν χαρούμενος. Τό καθετί τοῦ φαινόταν τόσο τέλειο! Μόνο πού σιγά- σιγά ὁ ἥλιος ἄρχισε νά πέφτει, ἄρχισε νά κάνει κρύο καί νά σκοτεινιάζει.

Ἡ νύχτα εἶχε πέσει γιά τά καλά ὅταν ἄρχισε ν’ ἀκούει γύρω του θορύβους, πολλούς καί παράξενους θορύβους. Ἄκουγε τό σπάσιμο τῶν κλαδιῶν κάτω ἀπό τά πόδια τῶν ζώων, ἔβλεπε τά λαμπερά μάτια τῶν ἄγριων θηρίων, ἄκουγε τίς κραυγές τῶν μικρῶν ζώων πού τά ἔτρωγαν τά μεγαλύτερα. Ἄκουγε ὅλων τῶν εἰδῶν τούς γνωστούς νυχτερινούς θορύβους τοῦ δάσους.

Τότε αἰσθάνθηκε πώς ἦταν μόνος. Πραγματικά μόνος, ἕνα μικρό ἀπροστάτευτο πλάσμα μέσα στόν κόσμο τοῦ κινδύνου, τοῦ θανάτου, τοῦ σπαραγμοῦ. Ἔνιωσε ὅτι δέν εἶχε καμιά ἄλλη βοήθεια ἄν ὁ Θεός δέν τοῦ ἔδινε τή δική Του. Δέν συνέχισε πιά νά λέει τό «Πάτερ ἠμῶν» καί τό «Πιστεύω». Ἔκανε ὅ,τι ἔκανε καί ὁ Βαρτίμαιος. Ἄρχισε νά φωνάζει δυνατά: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με». Τό φώναζε αὐτό ὅλη τή νύχτα γιατί τά ζωντανά τοῦ δάσους καί τά λαμπερά τους μάτια δέν τοῦ ἔδιναν εὐκαιρία γιά ὕπνο.

Τέλος ξημέρωσε. Σκέφτηκε, λοιπόν, ἀφοῦ ὅλα τά ζῶα ἔχουν φύγει πιά καί πῆγαν νά κοιμηθοῦν «τώρα μπορῶ καί ἐγώ νά προσευχηθῶ». Ἀλλά τότε ἔνιωσε ὅτι πεινοῦσε. Σκέφτηκε ὅτι θά μποροῦσε νά μαζέψει μερικά βατόμουρα, γιά νά φάει. Πλησίασε ἕνα θάμνο, ἀλλά ξαφνικά τοῦ ἦρθε ἡ σκέψη ὅτι ὅλα τά ἀστραφτερά μάτια καί ἄγρια νύχια θά πρέπει νά εἶναι κρυμμένα κάπου ἐκεῖ στούς θάμνους.

Ἔτσι ἄρχισε νά προχωρεῖ πολύ προσεκτικά καί σέ κάθε του βῆμα ἔλεγε: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, σῶσε με, βοήθησέ με, βοήθησέ με, σῶσε με. Ὦ Θεέ μου, βοήθησέ με, προστάτεψέ με». Γιά κάθε βατόμουρο πού μάζεψε, σίγουρα, εἶχε προσευχηθεῖ πολλές φορές.

Πέρασε ὁ καιρός καί ὕστερα ἀπό πολλά χρόνια συνάντησε ἕνα γέροντα καί ἔμπειρο ἀσκητή, ὁ ὁποῖος τόν ρώτησε πῶς εἶχε μάθει νά προσεύχεται ἀδιάλειπτα. Ὁ Μάξιμος εἶπε: «Νομίζω πώς ὁ διάβολος μέ δίδαξε νά προσεύχομαι ἀδιάλειπτα». Ὁ γέροντας ἀπάντησε: «Καταλαβαίνω τί θέλεις νά πεῖς. Ἀλλά θά ἤθελα νά εἶμαι βέβαιος ὅτι σέ καταλαβαίνω σωστά». Ὁ Μάξιμος τότε τοῦ ἐξήγησε πῶς εἶχε σιγά- σιγά συνηθίσει ὅλους τοὺς θορύβους καί τούς κινδύνους τῆς μέρας καί τῆς νύχτας. Ὕστερα ὅμως τοῦ ἦρθαν πειρασμοί σαρκικοί, πειρασμοί τοῦ νοῦ, τῶν αἰσθημάτων καί ἀργότερα πιό ἰσχυρές ἐπιθέσεις τοῦ διαβόλου. Ὕστερα ἀπ’ ὅλα αὐτά δέν ὑπῆρχε στιγμή τῆς μέρας καί τῆς νύχτας πού νά μήν κραυγάζει στό Θεό: «Ἐλέησον, ἐλέησον, βοήθησε, βοήθησε, βοήθησε».

Μιὰ μέρα, ὕστερα ἀπό δεκατέσσερα χρόνια ἀδιάλειπτης προσευχῆς ὁ Κύριος τοῦ ἀποκαλύφτηκε. Ἀπό τή στιγμή ἐκείνη ἡσυχία, εἰρήνη καί γαλήνη τόν πλημμύρισαν. Δέν ὑπῆρχε πιά φόβος – φόβος ἀπό τό σκοτάδι, ἀπό τούς θάμνους, οὔτε ἀπό τό διάβολο- ὁ Κύριος εἶχε ἐπικρατήσει. «Τότε», εἶπε ὁ Μάξιμος, «ἔμαθα ὅτι ἄν δέν ἔλθει ὁ Κύριος, εἶμαι ἀπελπιστικά ἀβοήθητος. Ἔτσι, καί ὅταν ἀκόμα ἤμουνα γαλήνιος, εἰρηνικός καί εὐτυχισμένος, συνέχισα νά προσεύχομαι λέγοντας: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με, γιατί μόνο στό θεῖο ἔλεος ὑπάρχει ἡ εἰρήνη τῆς καρδιᾶς καί τοῦ νοῦ, ἡ γαλήνη τοῦ σώματος καί ἡ δύναμη τῆς θέλησης».

Ἔτσι δέν μποροῦμε νά ποῦμε πώς ὁ Μάξιμος ἔμαθε νά προσεύχεται παρά τήν ταραχή πού τόν κατεῖχε, ἀλλά ἀκριβῶς ἐξ αἰτίας τῆς ταραχῆς. Γιατί ἡ ταραχή του ἦταν ἕνας πραγματικός κίνδυνος. Ἄν μπορούσαμε νά ἀντιληφθοῦμε ὅτι καί μεῖς βρισκόμαστε σέ πολύ μεγάλη ταράχη, σέ κίνδυνο, ὅτι ὁ διάβολος παραφυλάει προσπαθῶντας νά μᾶς πιάσει καί νά μᾶς καταστρέψει, τότε θά προσευχόμαστε συνέχεια, ἀσταμάτητα.

πηγή

Όλοι τώρα θυμούνται τι έλεγε ο Όσιος...

;

Η είδηση: 
Η Ευρώπη στο έλεος ακροδεξιών Πολιτοφυλάκων! - Από την Βαλτική μέχρι την Βουλγαρία συλλαμβάνουν πρόσφυγες και επιχορηγούνται από το κράτος!

Η προειδοποίηση: 
Τόν Γέροντα  Παϊσιο τόν γνώρισα, όταν μέ αξίωσε ό Θεός νά υπηρετήσω ώς διοικητής τού Αστυνομικού Τμήματος τού Αγίου Όρους. 
Τόν Νοέμβριο τού 1991 μαζί μέ έναν συνάδελφο αστυνομικό κατηφορίσαμε από τίς Καρυές γιά τό κελλί του. 
Εκείνη τήν εποχή ξέραμε καλά ότι, άν τήν ημέρα έμπαιναν 300  προσκυνητές, οί μισοί από αυτούς πήγαιναν στόν πατέρα Παϊσιο...  
Στήν επάνω πόρτα τού φράκτη σέ καλωσόριζε μιά πινακίδα πού έγραφε " κεραστείτε " καί από κάτω υπήρχε  ένα κουτί μέ λουκούμια. Υπήρχε ακόμη τρεχούμενο νερό καί μερικά σιδερένια κύπελλα γιά νά πίνουν οί προσκυνητές. 
 Όταν φθάσαμε, ήταν ευτυχώς εκεί καί σκάλιζε τόν κήπο του.  
Εκείνο πού μού έκανε μεγάλη εντύπωση ήταν ότι ό Γέροντας, άν καί απομονωμένος από τόν κόσμο,  γνώριζε σχεδόν τά πάντα πού συνέβαιναν, από πλευράς αστυνομεύσεως καί εθνικής ασφάλειας καί αφορούσαν τό  Αγιο Ορος.  Ηταν ακόμη  ενήμερος γιά όλα όσα συνέβαιναν στήν Ελλάδα. 
Μού έλεγε, ότι οί ξένες δυνάμεις στήν Ευρώπη μέ τά τεράστια κεφάλαια πού διαθέτουν, έχουν σάν στόχο νά αλλοιώσουν τίς αρχές, τίς παραδόσεις, καί τούς θεσμούς τού Αγίου Ορους. Τό πολύ χρήμα, οί ανέσεις, τά περιουσιακά στοιχεία, ή διάνοιξη δρόμων, τά μηχανήματα, καί οί ευκολίες, ήτανε θέματα πού τόν προβλημάτιζαν. 
Θυμάμαι κάποια φορά, πού είχα συνοδεύσει ώς διοικητής τής Αστυνομίας τρείς ξένους επισήμους, πού ήθελαν νά γνωρίσουν τόν " μεγάλο ασκητή  Παϊσιο ", μέσα από όσα είχαν ακούσει γι΄ αυτόν στήν πατρίδα τους.  
Ενας από αυτούς τόν ρώτησε γιά τήν Ενωμένη Ευρώπη, καί πήρε τήν εξής απάντηση. 
-- Είναι πολύ ζεστό ακόμη τό αίμα... 
Οί επίσημοι απόρησαν μή μπορώντας νά καταλάβουν τήν κρυπτογραφημένη απάντησή του. Αργότερα πού τόν ρώτησα τί σημαίνει , ότι είναι ακόμη ζεστό τό αίμα, μού είπε. 
-- Είναι αδύνατο, καί θά φανεί αυτό αργότερα, νά υπάρξει ποτέ συνεργασία τών Αγγλων, τών Γάλλων, τών Γερμανών, τών Ιταλών, τών Αυστριακών, κλπ. όταν υπάρχουν ακόμη άνθρωποι πού χάσανε στόν Δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο τούς πατεράδες  καί τούς θείους τους.  
Είναι ποτέ δυνατόν νά ονομάζει ό ένας τόν άλλο "σύμμαχε" καί νά τό εννοεί;  
Μή βλέπουμε τά πράγματα κοντόφθαλμα καί μόνο χάριν τής Οικονομίας. Θά βγεί ό Εθνικισμός στήν επιφάνεια καί τότε... 
Μιά άλλη φορά πού βρέθηκα στό κελλί του συνοδεύοντας Ελληνες επισήμους, μάς είπε. 
-- Η Κωνσταντινούπολη θά γίνει  Ελληνική, καί η Αγία Σοφία πάλι θά λειτουργήσει.   Η Τουρκία θά διαλυθεί. Ετσι θά απελευθερωθούν τά χωριά μας καί οί αλύτρωτες πατρίδες μας... 

Σταύρος Βαλίδης, πρώην διοικητής Αστυνομικού τμήματος τού Αγίου Όρους 

ΣΚΕΥΟΣ ΕΚΛΟΓΗΣ
πηγή 

ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΦΗΤΙΚΗ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ! Mην αγνοείτε τους προφήτες!

«Ο ΗΣΑΙΑΣ ΜΑΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΕΙ»

ΛΕΤΕ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΛΑΘΟΣ Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΣΑΙΑΣ ΟΤΑΝ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΟΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΑΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΕΙ ΓΙΑ ΤΑ ΕΠΕΡΧΟΜΕΝΑ;
ΛΕΤΕ ΤΟ ΠΡΟΦΗΤΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ, ΝΑ ΜΗΝ ΠΡΟΛΕΓΕΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΟΥ ΘΑ ΚΤΙΣΟΥΝ ΟΙ ΠΙΣΤΟΙ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΕΠΙ ΤΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ;

«….και συμβοσκηθήσεται λύκος μετά αρνός,
και πάρδαλις συναναπαύσεται ερίφω,
και μοσχάριον και ταύρος και λέων άμα βοσκηθήσονται,
και παιδίον μικρόν άξει αυτους.
και βους και άρκτος άμα βοσκηθήσονται,
και άμα τα παιδία αυτών έσονται,
και λέων και βους άμα φάγονται άχυρα.
Και παιδίον νήπιον επί τρώγλην ασπίδων και επί κοίτην εκγόνων ασπίδων την χείρα επιβαλεί. Και ου μη κακοποιήσωσιν, ουδέ μη δύνωνται απολέσαι ουδένα …»
(Ησαΐα ια΄)

Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΤΟΝ ΔΙΚΑΙΩΣΕ ΤΟΤΕ, ΟΤΑΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΛΛΗΨΗ ΤΟΥ, ΚΑΙ ΕΝΩ Ο ΠΕΤΡΟΣ ΕΙΧΕ ΚΟΨΕΙ ΤΟ ΑΥΤΙ ΤΟΥ ΔΟΥΛΟΥ, ΟΜΟΛΟΓΗΣΕ ΟΤΙ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΖΗΤΗΣΕΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ ΤΟΥ ΕΝΑ ΤΑΓΜΑ ΑΓΓΕΛΩΝ ΩΣΤΕ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΧΘΟΥΝ ΟΛΑ ΑΥΤΑ, ΑΛΛΑ ΤΟΤΕ ΘΑ ΕΒΓΑΖΕ ΨΕΥΤΗ ΤΟΝ ΗΣΑΙΑ ΠΟΥ ΕΙΧΕ ΠΡΟΟΡΗΣΕΙ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΣΤΑΥΡΙΚΗ ΤΟΥ ΘΥΣΙΑ …

ΘΑ ΤΟΝ ΔΙΚΑΙΩΣΕΙ ΚΑΙ ΤΩΡΑ, ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΚΑΘΕ ΠΡΟΦΗΤΗ ΠΟΥ ΜΕΤΑΦΕΡΕΙ ΤΑ ΘΕΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ …

ΚΑΙ ΤΑ ΘΕΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΓΚΡΕΜΙΣΤΕΙ ΑΥΤΟΣ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜΙΣΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΓΩΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΝΑ ΧΤΙΣΤΕΙ ΠΑΛΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΜΕ ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ ΠΙΣΤΗ …

ΜΑΣ ΜΙΛΟΥΝ ΟΙ «ΑΝΘΡΩΠΟΙ» ΤΟΥ ΚΑΙ ΜΑΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΟΥΝ ΟΤΙ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΕΚΕΙΝΗ ΠΟΥ ΘΑ ΤΡΩΕΙ ΠΑΡΕΑ Ο ΛΥΚΟΣ ΜΕ ΤΟ ΑΡΝΙ ΚΑΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΧΡΥΣΑ ΚΟΥΤΑΛΙΑ, ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΚΟΝΤΑ, ΑΛΛΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΟ ΔΥΣΚΟΛΟΤΕΡΟ ΔΙΑΒΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ …

ΜΑΣ ΖΗΤΟΥΝ ΝΑ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΤΟΥΜΕ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΜΕ ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΚΑΙ ΤΑΠΕΙΝΟΤΗΤΑ ΩΣΤΕ ΝΑ ΠΛΗΣΙΑΣΟΥΜΕ ΟΣΟ ΠΙΟ ΚΟΝΤΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΤΟΝ ΙΗΣΟΥ …

ΝΑ ΝΙΩΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΓΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΖΕΣΤΗ ΚΑΙ ΠΑΝΤΑ ΕΤΟΙΜΗ ΝΑ ΥΠΟΔΕΧΘΕΙ ΚΑΘΕ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΜΑ ΤΟΥ !!!

ΠΟΙΟΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ ΥΠΟΛΟΓΙΖΕΙ ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ !!! Κανών ΛΔ’ τῆς ἐν Λαοδικείᾳ Συνόδου: «ὅτι οὐ δεῖ πάντα χριστιανόν ἐγκαταλείπειν Μάρτυρας Χριστοῦ, καί ἀπιέναι πρός τούςψευδομάρτυρας, τοῦτ’ ἐστιν αἱρετικῶν, ἤ αὐτούς πρός τούς προειρημένους, αἱρετικούς γινομένους· οὗτοι γάρ ἀλλότριοι τοῦ Θεοῦ τυγχάνουσιν. Ἔστωσαν οὖν ἀνάθεμα οἱ ἀπερχόμενοι πρός αὐτούς».

"ΙΕΡΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ: ΟΣΟΙ ΣΥΜΠΡΟΣΕΥΧΟΝΤΑΙ ΜΕ ΑΙΡΕΤΙΚΟΥΣ ΚΑΘΑΙΡΟΥΝΤΑΙ"

ΠΟΙΟΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ ΥΠΟΛΟΓΙΖΕΙ ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ !!!

Πέραν της «όμορφης» τηλεοπτικής παράστασης της Λέσβου προς κατανάλωση του φιλοθεάμονος κοινού, τελέστηκε και συμπροσευχή με την συμμετοχή του Αρχιεπίσκοπου Ιερώνυμου, του Πατριάρχη Βαρθολομαίου και του Πάπα.

Σύμφωνα με τους Ιερούς Κανόνες που παραθέτουμε παρακάτω, στην περίπτωση αυτή οι συμπροσευχόμενοι τίθενται εκτός εκκλησίας και αναθεματίζονται, εκτός αν οι Ιεροί Κανόνες είναι… χαρτιά απορριμμάτων!

Ποιος θεολόγος ή Ιεράρχης θα μας εξηγήσει τι γίνεται στην περίπτωση αυτή και να σταματήσουν να παίζουν κρυφτούλι πίσω από τα ράσα τους.

Κανών ΛΒ’ τῆς ἐν Λαοδικείᾳ Τοπικῆς Συνόδου:
»ὅτι οὐ δεῖ αἵρετικῶν εὐλογίας λαμβάνειν, αἵτινες εἰσίν ἀλογίαι μᾶλλον, ἤ εὐλογίαι».

Κανών ΛΔ’ τῆς ἐν Λαοδικείᾳ Συνόδου:

«ὅτι οὐ δεῖ πάντα χριστιανόν ἐγκαταλείπειν Μάρτυρας Χριστοῦ, καί ἀπιέναι πρός τούςψευδομάρτυρας, τοῦτ’ ἐστιν αἱρετικῶν, ἤ αὐτούς πρός τούς προειρημένους, αἱρετικούς γινομένους· οὗτοι γάρ ἀλλότριοι τοῦ Θεοῦ τυγχάνουσιν. Ἔστωσαν οὖν ἀνάθεμα οἱ ἀπερχόμενοι πρός αὐτούς».

Κανών Θ’ τοῦ Τιμοθέου Ἀλεξανδρείας:
»Ἐρώτησις.

Εἰ ὀφείλει Κληρικός εὔχεσθαι, παρόντων Ἀρειανῶν, ἤ ἄλλων αἱρετικῶν; ἠ οὐδέν αὐτόν βλάπτει, ὁπόταν αὐτός ποιῇ τήν εὐχή, ἤγουν τήν προσφοράν;

Ἀπόκρισις.

Ἐν τῇ θεία ἀναφορᾷ ὁ Διάκονος προσφωνεῖ πρό τοῦ ἀσπασμοῦ: «Οἱ ἀκοινώνητοι περιπατήσατε». Οὐκ ὀφείλουσιν οὖν παρεῖναι, εἰ μή ἄν ἐπαγγέλλωνται μετανοεῖν καί ἐκφεύγειν τήν αἵρεσιν».

πηγή

το είδαμε εδώ

Θα έρθουν μέρες.....

Θα έρθουν μέρες, ώρες και στιγμές που θα νιώσουμε αδύναμοι να προσευχηθούμε.Να σταθούμε ενώπιον του Θεού και να ψελλίσουμε τις γνωστές μας προσευχές. Ίσως τότε που δεν υπάρχει καμία πλέον δική μας προσπάθεια και δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε τον εαυτό μας με καμία δική μας κατάκτηση, προσπάθεια, αρετή και κατόρθωμα, να είναι η ώρα που η Χάρις θα μας αρπάξει στην κυριολεξία στην πλεονάζουσα αγκαλιά της.

Είναι τέτοιες στιγμές που πολλές φορές γεννιέται κάτι ειλικρινές και αληθινό μεταξύ εμάς και του Θεού, όταν εμείς έχουμε τσακιστεί και τσαλακωθεί, όταν νιώθουμε ανίσχυροι μέσα στην αποτυχία μας.

Άλλωστε ας μην ξεχνάμε οτι η προσευχή πολλές φορές εκφράζεται ως βαθιά σιωπή απέναντι στην δική μας αδυναμία και στην μεγάλη του φιλανθρωπία.

π.λίβυος

πηγή

Η Κυριακή των Βαίων στην λαογραφία

Την Κυριακή των Βαίων ο λαός μας τη γιορτάζει με ιδιαίτερη λαμπρότητα. Σύμφωνα με το χριστιανικό εορτολόγιο καθιερώθηκε να ονομάζεται Κυριακή των Βαΐων, ή Κυριακή του Λαζάρου, ή Κυριακή Βαϊοφόρος, η προηγούμενη Κυριακή της εορτής της Ανάστασης.

Από την Κυριακή των Βαΐων αρχίζει ουσιαστικά η λεγόμενη Μεγάλη Εβδομάδα ήΕβδομάδα των Παθών. Κατά την ημέρα αυτή εορτάζεται η ανάμνηση της θριαμβικής εισόδου του Ιησού Χριστού στα Ιεροσόλυμα όπου, κατά τους συγγραφείς των Ιερών Ευαγγελίων, οι Ιουδαίοι τον υποδέχθηκαν κρατώντας βάια ή βάγια (κλάδους φοινίκων) και απλώνοντας στο έδαφος τα φορέματά τους ζητωκραύγαζαν «Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου».

Κατά τους πρώτους αιώνες του Χριστιανισμού η εορτή της ανάμνησης αυτής τελούταν μαζί με την ανάσταση του Λαζάρου. Αργότερα η δεύτερη, η ανάσταση του Λαζάρου, μετατέθηκε κατά μία ημέρα πριν, το λεγόμενο Σάββατο του Λαζάρου.

Σήμερα η Κυριακή αυτή, τόσο στην Ανατολική όσο και στη Δυτική Εκκλησία, θεωρείται ως η αρχή των Αγίων Παθών. Αρχικά, η κατάλυση ψαριών, λαδιού και κρασιού την ημέρα αυτή, θεωρήθηκαν ασυμβίβαστα προς την ιερότητα της Μεγάλης Εβδομάδας και της ακολουθούμενης νηστείας, (Μεγάλη Τεσσαρακοστή). Όμως, όλα αυτά για το χαρμόσυνο χαρακτήρα της ημέρας προσαρμόστικαν ανάλογα.

Η παραπάνω ανάμνηση τιμάται ιδιαίτερα με εξέχουσα υμνολογία και μεγαλοπρεπή λειτουργία, στο τέλος της οποίας διανέμονται βάγια που έχουν προηγουμένως ευλογηθεί κατά την ακολουθία του όρθρου.

Σημειώνεται ότι στις πρώτες εκκλησίες, εορταζόταν η μνήμη αυτή με αναπαράσταση του γεγονότος.

Ιεροσόλυμα

Συγκεκριμένα στους Αγίους Τόπους κατά τον 4ο αιώνα, ο επίσκοπος ξεκινώντας με πομπή από το Όρος των Ελαιών εισερχόταν στα Ιεροσόλυμα επί «πώλου όνου»περιστοιχιζόμενος από τον κλήρο, ενώ οι πιστοί προπορευόταν κρατώντας κλάδους φοινίκων.

Βυζάντιο

Στους δε Βυζαντινούς χρόνους τελούνταν ο λεγόμενος «περίπατος του Αυτοκράτορα». Η πομπή ξεκινούσε από τα ανάκτορα και ο αυτοκράτορας συμμετείχε ο αυτοκράτορας κρατώντας την εικόνα του Χριστού, πλαισιωμένος από το ιερατείο. Η πομπή κατέληγε στην Αγιά Σοφιά. Της αυτοκρατορικής αυτής πομπής προηγούνταν ο λαμπαδάριος ο οποίος έψελνε «Εξέλθατε έθνη και θεάσασθε σήμερον τον βασιλέα των ουρανών…».

Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Βαλσαμώνα στο τέλος της εορτής αυτής ο μεν Αυτοκράτορας διένειμε ιδιόχειρα βάγια και σταυρούς, ο δε Πατριάρχης κεριά για την Μεγάλη Εβδομάδα.

Ρωσία - Μόσχα

Το βυζαντινό αυτό έθιμο παρέλαβαν και τηρούσαν με ευλάβεια και οι Τσάροι της Ρωσίαςτους οποίους ακολουθούσε ο κλήρος ξεκινώντας από το Κρεμλίνο και καταλήγοντας στο Μητροπολιτικό Ναό.

 

Από wikipedia. Κυριακή των Βαΐων στη Μόσχα με συμμετοχή του Τσάρου Αλέξανδρου Β'. (πίνακας του V. Greg. Schwarz, 1865).

Ελλάδα

Στην Ελλάδα αντ΄ αυτών διατηρείται μόνο η διανομή των βαγιών από τους ιερουργούς των εκκλησιών.

Κατά το Μεσαίωνα στη Δυτική Εκκλησία υπήρξε ένα περίεργο έθιμο όπου μέσα στην εκκλησία περιαγόταν όνος επί του οποίου φερόταν ομοίωμα του Χριστού.

Η Νηστεία της ημέρας

Αναφορικά με τη νηστεία της ημέρας αυτής, υπάρχει μια διαφοροποίηση στο ζήτημα του αν καταλύεται ψάρι ή όχι. Η γνώμη του Θεόδωρου του Στουδίτη είναι ότι την Κυριακή των Βαΐων «τρώγεται ψάρι», επειδή θεωρείται Δεσποτική εορτή. Για τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη μόνο μία ημέρα της Μεγάλης Σαρακοστής τρώγεται ψάρι δηλαδή, την ημέρα του Ευαγγελισμού. Είναι χαρακτηριστική η θέση των Aποστολικών εντολών όταν λένε:, «Μετά από αυτές (δηλαδή τις εορτές των Χριστουγέννων και τωνΘεοφανείων), να τηρείται τη νηστεία της Τεσσαρακοστής, η οποία περιλαμβάνει ανάμνηση της ζωής του Κυρίου και της νομοθεσίας. Να κρατιέται αυτή η νηστεία πριν από το Πάσχα, αρχίζοντας από τη Δευτέρα και συμπληρούμενη την Παρασκευή. Μετά από αυτές αφού σταματήσετε τη νηστεία, να αρχίζετε τηνΑγία εβδομάδα του Πάσχα, νηστεύοντες κατ΄αυτήν όλοι με φόβο...» Είναι ενδεικτικοί οι όροι ΄΄αφού σταματήσετε τη νηστεία΄΄ και ΄΄να αρχίζετε΄΄, οι οποίες δείχνουν ότι μια νηστεία τελειώνει και μία άλλη αρχίζει. Αυτή που τελειώνει είναι η νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής και αυτή που αρχίζει είναι η νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας. άρα η εορτή αυτή βρίσκεται ανεξάρτητα ανάμεσα σε δύο νηστείες. Η θέση της λοιπόν δίνει το δικαίωμα να ομιλούν περί καταλύσεως κατ΄αυτήν την ημέρα ψαριού ή ακόμα και αυγού.

Υμνολογία

Η Ελληνορθόδοξη Χριστιανική Υμνολογία, ειδικά για την Κυριακή των Βαΐων, περιλαμβάνει τρία θριαμβικά αναστάσιμα απολυτίκια και ένα κοντάκιο της ημέρας.1ο

Απολυτίκιο Α¨ (Ήχος α΄)

Την κοινήν ανάστασιν προ του σου πάθους πιστούμενος,
εκ νεκρών ήγειρας τον Λάζαρον, Χριστέ ο Θεός
όθεν και ημείς ως οι παίδες, τα της νίκης σύμβολα φέροντες,
σοι τω νικητή του θανάτου βοώμεν. Ωσαννά εν τοις υψίστοις,
ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου

Απολυτίκιο Β΄ (Ήχος δ΄)

Συσταφέντες σοι δια του βαπτίσματος, Χριστέ ο Θεός ημών
της αθανάτου ζωής ηξιώθημεν τη Αναστάσει σου
και ανυμνούντες κράζομεν: Ωσαννά εν τοις υψίστοις,
ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου.

Απολυτίκιο Γ΄ (Ήχος πλάγιος του Β΄)

Μετά κλάδων υμνήσαντες πρότερον
μετά ξύλων συνέλαβον ύστερον
οι αγνώμονες Χριστόν, Ιουδαίοι τον Θεόν.
Ημείς δε πίστει αμεταθέτω,
αεί τιμώντες ως ευεργέτην,
δια παντός βοήσωμεν αυτώ.
Ευλογημένος ει ο ερχόμενος
τον Αδάμ ανακαλέσασθαι.

Κοντάκιο (αυτόμελο)*, (Ήχος πλάγιος του Β΄)
Τω θρόνω εν ουρανώ,
τω πώλω επί της γης
εποχούμενος Χριστέ ο Θεός.
Των αγγέλων την αίνεσιν
και των παίδων ανύμνησιν
προσεδέξω βοώντος σοι,
Ευλογημένος ει ο ερχόμενος,
τον Αδάμ ανακαλέσασθαι.

(*)αυτόμελο = ψάλλεται με δική του μουσικότητα, κατ΄ ίδιο μέλος)

Η Κυριακή των Βαΐων στην πραγματικότητα δεν συναριθμείται στη Μεγάλη Εβδομάδα, δεδομένου ότι κατά τον Χριστιανισμό πρώτη ημέρα της Εβδομάδας είναι η Δευτέρα. Καθιερώθηκε όμως να συναριθμείται λατρευτικά, από το γεγονός ότι στις ορθόδοξες εκκλησίες, κατά τον εσπερινό της Κυριακής αυτής, τελείται η ακολουθία του Νυμφίου, αν και ανάγεται στον όρθρο της Μεγάλης Δευτέρας.

Θράκη - Βαγιοχτυπήματα

Την Κυριακή των Βαΐων στη Θράκη όπως και σε άλλα μέρη της πατρίδας μας συνηθίζονται τα «βαγιοχτυπήματα». Οι γυναίκες χτυπούν με βάγια τις έγκυες για να λευτερωθούν πιο εύκολα . Ο λαός αποδίδει γονιμοποιό δύναμη στα βάγια. Επίσης σε άλλα χωριά της Θράκης τα κορίτσια έκαναν στεφάνια από βάγια, που τους έδινε ο παπάς στην εκκλησία, και τα έριχναν στο ρέμα. Όποιας το στεφάνι έφτανε πρώτο στη ρεματιά φίλευε τις υπόλοιπες στο σπίτι της και διασκέδαζαν με χορό και τραγούδια.

Τήνος - την Κυριακή των Βαίων

Στην Τήνο, τα παιδιά τριγύριζαν στους δρόμους κρατώντας μαζί με το στεφάνι τους την«αργινάρα», μια ξύλινη ή και σιδερένια ροκάνα που τη στριφογύριζαν με δύναμη. Όταν έφταναν στη θάλασσα πετούσαν στο στεφάνι στο νερό.

Λέσβος - Κυριακή των Βαίων

Την Κυριακή των Βαΐων , στη Λέσβο τα παιδιά, μετά την εκκλησία, στόλιζαν ένα δεμάτι από κλαδιά δάφνης με κόκκινα ή πράσινα κομματάκια από ύφασμα, κρεμούσαν κι ένα κουδούνι και καθώς πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι ψάλλοντας και λέγοντας εξορκισμούς για τους ψύλλους και τα ποντίκια, έδιναν και ένα κλαράκι δάφνης στη νοικοκυρά, η οποία τα κερνούσε κάτι.

Κυριακή των Βαίων. Στη Δυτική Μακεδονία, Αλμωπία - Αριδαία -Σωσάνδρα

Την Κυριακή των Βαίων τα κορίτσια στη Σωσάνδρα καλοντυμένα κρατούν καλάθια και γυρνούν στα σπίτια. Επειδή η Εκκλησία τη μέρα αυτή επιτρέπει το ψάρι, τραγουδούν τα παρακάτω κάλαντα:

Βάγια, βάγια των βαγιών,

τρώνε ψάρι και κολιό,

και την άλλη Κυριακή

τρώνε το ψημένο αρνί.

Στη Σωσάνδρα τα κορίτσια μαζεύουν στα καλάθια αλεύρι, ψάρια και κρεμμύδια, τα οποία πηγαίνουν σε μια χήρα να τα μαγειρέψει. Επειδή το σπίτι της χήρας είναι καθαρό, της ψέλνουν ευχές. Γυρίζουν μετά στο χωριό και μαζεύουν, τώρα πια, αυγά για το Πάσχα. Στο μεταξύ η χήρα ζυμώνει το ψωμί και τηγανίζει τα ψάρια που θα φάνε το μεσημέρι οι κοπέλες.

Κυριακή των Βαίων στην Αιτωλία

Στην Αιτωλία, την Κυριακή των Βαίων, τα βάγια που θα μοίραζε ο ιερεύς, τα έφερναν στην εκκλησία οι νεόνυμφες. Η κάθε νεόνυμφη, έφερνε στην εκκλησία ένα κάνιστρο με βάγια, τα οποία είχε φροντίσει η ίδια με ιδιάιτερη επιμέλεια.

Κήρυγμα Κυριακής των Βαϊων - «Έλαβον τα βαϊα των Φοινίκων»

Κήρυγμα Κυριακής των Βαϊων
( Ιωάν. Ιβ 1 – 18 )
« Έλαβον τα βαϊα των Φοινίκων »

Οι μαθητές του Κυρίου και τα πλήθη του λαού με τα βάϊα των φοινίκων στα χέρια και κραυγάζοντας με ενθουσιασμό " Ωσσανά ", υπεδέχθησαν στα Ιεροσόλυμα τον μεγάλο Αναμενόμενο. Κατόπιν της πρωτοφανούς εκείνης υποδοχής θα νόμιζε κανείς ότι η κυριαρχία του Ιησού θα ήταν μόνιμη και σταθερή τόσο στις καρδιές των μαθητών, όσο και στις ψυχές του πλήθους. Και όμως αυτό δεν συνέβη, αλλά το τελείως αντίθετο. Τόσος ενθουσιασμός, τόση συγκίνησις, που όμως μέσα σε λίγες ημέρες όλα εξατμίσθηκαν. Οι μαθητές του τον εγκαταλείπουν στον κήπο της Γεθσημανή, ένας τον προδίδει, άλλος τον αρνείται και τα πλήθη κραυγάζουν « άρον, άρον, σταύρωσον αυτόν ». Πού τα « Ωσαννά »; Πού το « Ευλογημένος ο ερχόμενος »; Τι έγιναν οι ενθουσιώδεις ζητωκραυγές; Τα ερωτήματα αυτά μας φέρνουν εμπρός στο μεγάλο πνευματικό θέμα: των μεταπτώσεων. Ένα πρόβλημα που δεν φάνηκε μόνο σε μια εποχή και σε ωρισμένους ανθρώπους, ένα θέμα που παρουσιάζεται σε δύο όψεις.

Η πρώτη όψις του θέματος περιλαμβάνει τις μεγάλες μεταπτώσεις, που εξελίσσονται σε κατακόρυφες πτώσεις, και φθάνουν στην άρνηση του Κυρίου, την προδοσία, την έχθρα. Αυτό συνέβη στην περίπτωση του Ιούδα και του όχλου. Έφθασαν να τον αρνηθούν και να ζητήσουν την θανατική του καταδίκη. Μήπως όμως και σε κάθε εποχή και σήμερα το ίδιο φαινόμενο δεν παρατηρείται; Δεν υπάρχουν άνθρωποι, που ένα διάστημα της ζωής τους ήταν στην παράταξη του Κυρίου και κατόπιν τον αρνούνται και τον ξανασταυρώνουν;

Ξεκίνησε ο Ιούδας καλά, υπέμεινε κι αυτός κοντά στον θείο Διδάσκαλο τις ταλαιπωρίες του ιεραποστολικού έργου, ήρθε όμως και η ώρα που η δύναμις του πάθους τον παρέσυρε στο τρομερώτερο έγκλημα της ιστορίας. Το ίδιο δεν συνέβη και με τα πλήθη; Άκουσαν τόσες διδασκαλίες, ύμνησαν τον μέλλοντα, όπως τον νόμιζαν, Βασιλέα τους, σε λίγες ημέρες έφθασαν στο άλλο άκρο. Πόσοι και σήμερα δεν πέφτουν από το ένα στρατόπεδο στο άλλο; Νέοι και ώριμοι, άνθρωποι μορφωμένοι και άνθρωποι με λίγες γραμματικές γνώσεις εγκαταλείπουν τον Θεό, στον οποίον ως χθές επίστευαν και σήμερα παρουσιάζονται αρνητές του!

Η μετάπτωση, που φθάνει στην τελεία αλλαγή πορείας, ίσως είναι κάπως σπάνια. Οι περισσότεροι ανήκουμε στην παράταξη των μαθητών, που ενθουσιάζονται κατά την ημέρα της θριαμβευτικής εισόδου του στα Ιεροσόλυμα και οι οποίοι σε ώρα πειρασμού και κινδύνου εγκαταλείπουν τον θείον Διδάσκαλο και σκορπίζονται. Μοιάζουμε με τον Απόστολο Πέτρο, που είναι έτοιμος να θυσιαστεί για τον Διδάσκαλό του και σε λίγο λέει εκείνο το φοβερό « ουκ οίδα τον άνθρωπον » από ανθρωπαρέσκεια.

Έτσι και εμείς: συχνά από ανθρωπαρέσκεια ή από τον φόβο της ειρωνείας και του χλευασμού τον εγκαταλείπουμε. Σήμερα η πίστις είναι μέσα μας φλόγα θερμή και σε λίγο κυριευόμεθα από την αμφιβολία και την ολιγοπιστία. Πολλές φορές μεταπίπτουμε από τις ανώτερες σκέψεις στα βορβορώδη τέλματα του κακού. Πριν η αγάπη στην αρετή γέμιζε την ύπαρξή μας με αγωνιστικότητα. Τώρα ο ενθουσιασμός μας χάνεται.

Μπορεί καμμιά φορά και σε μερικούς οι μεταπτώσεις να είναι από αδυναμία και πάλι να σηκώνονται, όπως συνέβη με τον απόστολο Πέτρο. Αλλά δυστυχώς συμβαίνει συχνά οι μεταπτώσεις να είναι μια πιο μόνιμη κατάσταση, που την δεχόμαστε και την δικαιολογούμε με χίλιες δυο προφάσεις, με την κακή κληρονομικότητα, με το περιβάλλον μας, την πεσμένη εποχή μας κ.λ.π.

Αυτά όμως είναι τα εξωτερικά αίτια. Οι μεταπτώσεις πηγή έχουν τον έσω άνθρωπο. Όταν βλέπεις ότι από την ελπίδα φθάνεις στην απελπισία, από την θερμή πίστη στην ολιγοπιστία, πρέπει να καρφώνεις το βλέμμα σου στην βαθύτερη πτυχή της ψυχής σου. Οι μεγάλες μάχες δίδονται στην καρδιά του ανθρώπου. Και οι μεταπτώσεις εκεί σημειώνονται. Διότι λείπει η εσωτερική αναγέννηση, η θεία φλόγα, που καίει συνεχώς. Και υπάρχει μόνο ο επιφανειακός χριστιανισμός. Τα Βάϊα στα χέρια. Τα ωσαννά στα χείλη. Με τα χείλη τον τιμούμε, ενώ η καρδιά μας « πόρρω απέχει » από του να είναι ενωμένη στενά με τον Θεό.

Μια λύση υπάρχει, ένας δρόμος: ο συνεχής αγώνας για την εσωτερική μας αναγέννηση, που θα μας απαλλάξει από τις μεταπτώσεις. Το αληθινό μεγαλείο του πνευματικού ανθρώπου βρίσκεται στην αμετακίνητη παραμονή του στο στρατόπεδο της Πίστεως και της αρετής!

Αρχιμ. Σπυρίδων Πετεινάτος, Ιεροκήρυκας
Ιεράς Μητροπόλεως Κεφαλληνίας