Η Θεοτόκος και η Πόλη

 

του Αρχιμ. Ιωακείμ Οικονομίκου, Γενικού Αρχιερατικού Επιτρόπου Ιεράς Μητροπόλεως Κίτρους. Ο μήνας Άύγουστος είναι αφιερωμένος στην Κυρία των Αγγέλων, την Υπεραγία Θεοτόκο. Η Παναγία, είναι το πρόσωπο Εκείνο το οποίο εκλήθη από τον Θεό να παίξει τον πρωταγωνιστικό ρόλο για την σωτηρία της ανθρωπότητος. Έγινε το εκλεκτό σκεύος της χάριτος του Θεού, ώστε μέσα της να σκηνώσει “ο Αχώρητος παντί”. Έτσι η Παναγία έγινε η Μητέρα του Θεού μας, και κατ’ επέκταση και δική μας Μητέρα. Έγινε η “γέφυρα η μετάγουσα τους εκ γής προς ουρανόν” (Από τους χαιρετισμούς). Η Παναγία όμως ιδιαιτέρως ευλόγησε το ευσεβές Γένος μας. Αυτό το ευλογημένο Γένος των Ρωμηών. Η Παναγία στάθηκε δίπλα μας σε κάθε δύσκολή αλλά και χαρούμενη στιγμή. Γι’ αυτό και εμείς την έχουμε προστάτιδα και καταφυγή στις δυσκολίες μας. Πέρα όμως από αυτό, το Γένος δεν θα μπορούσε να μην αφιερώσει και μιά ολόκληρη Πόλη κάτω από την σκέπη και την προστασία Της. Όταν στις 11 Μαΐου του 330 μ. Χ. ο Μέγας Κωνσταντίνος εγκαινίασε την Νέα Πρωτεύουσα του Κράτους την Νέα Ρώμη – Κωνσταντινούπολη, δεν θα μπορούσε να μην την αφιερώσει παρά μόνο στην Παναγία. Από τότε η Παναγία έγινε η Έφορος και το Απόρθητον τείχος της Βασιλευούσης. Ο Ιωσήφ Βρυέννιος σ’ ένα ευχαριστήριο λόγο του προς την Παναγία αναφέρει:”Και ο πρώτος εν Βασιλεύσι Χριστιανός Κωνσταντίνος ο Μέγας και κτίτωρ της Πόλεως και πάντες οι Ορθόδοξοι Βασιλείς, οί τε πατέρες ημών και οι πάπποι και πρόππαποι,αφιερώσαντες την Πόλιν ταύτην τη Θεοτόκω”. Στο Μηναίο του Μαΐου και στις έντεκα του μηνός, διαβάζουμε από τον Ιερό Συναξαριστή: “Τω αυτώ μηνί 11η, την ανάμνησιν επιτελούμεν του γενεθλίου ταύτης της Θεοφυλάκτου και Βασιλίδος των Πόλεων, της κατ’ εξαίρεσιν ανακειμένης τη Δεσποίνη ημών Αγία Θεοτόκω, και υπ\’ αυτής δια παντός σωζομένης”. Η αγάπη και ο σεβασμός των κατοίκων της Πόλεως, αλλά και όλων των Ρωμηών, φάνηκε και από τις πολλές Εκκλησίες και Μοναστήρια τα οποία έχτισαν προς τιμή της. Οι ιστορικοί αναφέρουν ένα πλήθος από Ναούς και Μονές μέσα στην Πόλη, αλλά και πολλές εορτές αφιερωμένες προς τιμή Της. Η σωτηρία μάλιστα της Πόλεως τον Ιούλιο του 626 μ. Χ. από τις επιδρομές των Αβάρων, ύστερα από το θαύμα της Παναγίας, έκαναν τους κατοίκους της Πόλεως να την αγαπήσουν ακόμα περισσότερο και να προστρέχουν σ’ Αυτήν. Σημαντικοί Ναοί που αποτελούν μέχρι και σήμερα σημεία αναφοράς όχι μόνο για τους Ρωμηούς της Πόλεως, αλλά και για όλους εμάς που επισκεφτόμαστε την Πόλη για να προσκυνήσουμε τα αγιάσματα και τα ιερά του Γένους μας, είναι ο Ναός της Παναγίας των Βλαχερνών, η Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής Μπαλουκλί, η Παναγία των Μογγόλων, η Παμμακάριστος και άλλες. Η Παναγία των Βλαχερνών, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αγιάσματα της Πόλης. “Εις τας Βλαχέρνας έστησαν οι Βασιλείς κατά καιρούς θυσιαστήρια και αγιάσμτα, και ο λαός συνεχώς ελάμβανε λουόμενος τας ιάσεις εκ της θαυματουργού μαρμαρίνης Εικόνος της Θεοτόκου”. Την ίδρυση του Ναού, η παράδοση την θέλει από τους Αυτοκράτορες Μαρκιανό και Πουλχερία. Το συγκρότητα των Βλαχερνών αποτελείτο από τρία μέρη. Από τον Μεγάλο Ναό, από τον Ναό της Αγίας Σορού όπου και η Τιμία Εσθήτα της Παναγίας και το Αγίασμα. Σύμφωνα με το έργο του Αυτοκράτορος Κωνσταντίνου του Ζ’ του Πορφυρογεννήτου, οι Αυτοκράτορες μετέβαιναν κάθε Παρασκευή στο Αγίασμα των Βλαχερνών για να λουστούν. Ο Ναός επισκευάστηκε επι Αυτοκρατόρων Ιουστινιανού, και Ρωμανού Διογένους,ενώ με την Άλωση ο Ναός όπως και τα Ανακτόρα είχαν ερημώσει. Το 1847, επι Πατριάρχου Ανθίμου του ΣΤ\’ ο Ναός ξαναχτίζεται, ενώ σήμερα είναι ανακαινισμένος, προσφέροντας σε όλους μας που τον επισκεπτόμαστε, την ευλογία και το αγίασμα της Παναγίας. Ένα άλλο σημαντικό Θεομητορικό προσκύνημα της Πόλης είναι και η Πατριαρχική Μονή της Ζωοδόχου Πηγής Μπαλουκλί. Ιδρύθηκε από τον Αυτοκράτορα Λέοντα τον Α’ τον Θράκα, ύστερα από ένα θαύμα πού έγινε στον ίδιο, όπου άκουσε την φωνή της Παναγίας. Αργότερα ο Ιουστινιανός χτίζει ένα μεγαλοπρεπέστατο Ναό στον ίδιο τόπο, ο οποίος από σεισμό γκρεμίζεται, για να έρθει η Ειρήνη η Αθηναία και να χτίσει ένα καινούργιο Ναό, ύστερα από την θεραπεία κάποιας ασθενείας της. Ο ιστορικός Νικηφόρος Κάλλιστος (14ος αιώνας), αναφέρει 63 θαύματα εκ των οποίων τα 15 έγιναν όταν ο ίδιος ήταν στην ζωή. Στα χρόνια της Φραγκοκρατίας, ο Ναός περιήλθε στα χέρια των Φράγκων, ενω μετά την Άλωση παθαίνει μεγάλες ζημιές. Στα μέσα του 19ου αιώνος ο Ναός και τα Κελλιά ξαναχτίζονται με την μορφή πού έχουν σήμερα. Σήμερα η Ιερά Πατριαρχική Μονή είναι πλήρως ανακαινισμένη, ύστερα από τις ενέργειες του Παναγιωτάτου Οικουμενικού μας Πατριαρχου Κυρίου Βαρθολομαίου. Η Θεοτόκος ακόμα και σήμερα συνεχίζει να φρουρεί και ευλογεί το Γένος μας αλλά και την Πόλη της. Ας την παρακαλέσουμε ποτέ να μη πάψει να μας σκέπει με τις ευχές, τις προσευχές αλλά και με το Μαφόριό της, όπως την είδε ο Άγιος Ανδρέας ο δια Χριστός Σαλός εντός του Ναού των Βλαχερνών κατά την διάρκεια μιάς αγρυπνίας, αλλά να είναι πάντοτε αρωγός και συμπαραστάτης μας στις δύσκολες στιγμές μας.