Αρχιεπίσκοπος: "Αν δεν αλλάξουμε τρόπο ζωής, δεν θα ξεφύγουμε από την κρίση"

 

Είναι ιδιαίτερη τιμή αλλά και μέγιστη ευλογία, να σου παραχωρεί για 4η συνεχή χρονιά αποκλειστική συνέντευξη μια από τις πιο κορυφαίες προσωπικότητες της χώρας μας και πόσο όταν αυτή η προσωπικότητα είναι ο προκαθήμενος της Ελλαδικής Εκκλησίας, ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος.
Όταν μάλιστα αυτή η συζήτηση γίνεται κάτω από τις καλύτερες συνθήκες στην ευλογημένη ευρυτανική γη και έχοντας δίπλα σου τον Δ/ντη του Γραφείου του Μακαριωτάτου, Αρχιμανδρίτη π. Χρυσόστομο Παπαθανασίου, Ιεροκήρυκα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής, βαθύτατο γνώστη του δημοσιογραφικού λειτουργήματος, τότε σίγουρα νιώθεις, από τη μια τεράστια ευθύνη για το έργο που επιτελείς και από την άλλη μέγιστη αγαλλίαση για το αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας.
Ο Μακαριώτατος στην συνέντευξή του που ακολουθεί, με τον δικό του ξεχωριστό και ευλογημένο τρόπο, μας μίλησε για πολύ σημαντικά ζητήματα.
Ο κ. Ιερώνυμος, με περίσσια ευγένεια, απαντά στα ερωτήματά μας, για τις σχέσεις Πολιτείας – Εκκλησίας, για την περιβόητη περιουσία της Εκκλησίας, για τον διορισμό νέων κληρικών, για το Τζαμί που πρόκειται να γίνει στην Αθήνα και φυσικά για το μέγιστο κοινωνικό έργο της Εκκλησίας.
Αυτά και άλλα πολλά στην πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη που παραχώρησε ο Μακαριώτατος κατά την παραμονή του στην Ανατ. Φραγκίστα, στην Δ/ντρια του ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΟΥ ΠΑΛΜΟΥ, Βάσω Φεγγούλη
Η συνέντευξη του Αρχιεπισκόπου έχει ως εξής:
Αρχιερείς σας έχουν χαρακτηρίσει ευγενή, ήπιο, μαλακό, αλλά ισχυρίζονται ότι με το πετραχήλι δεν βγαίνει τίποτα. Μήπως σε κάποια θέματα ο προκαθήμενος της Ελλαδικής Εκκλησίας, σε αυτή την χρονική στιγμή θα έπρεπε να είναι πιο αυστηρός στον λόγο του, απέναντι σε αυτούς που έφεραν την Ελλάδα και τους Έλληνες σε αυτή την κατάσταση;
Είναι πάρα πολύ μεγάλη η ερώτηση και έχει πολλές πλευρές. Όπως ξέρετε εγώ δεν διορίστηκα, ούτε πήρα τη θέση διά της βίας. Με εξέλεξαν. Και αυτοί που με εξέλεξαν με ήξεραν ποιός είμαι, πως φέρομαι και λοιπά.
Έπειτα δεν αλλάζει κανείς τον χαρακτήρα του εύκολα. Θα πρέπει να ξέρουν τι σημαίνει Αρχιεπίσκοπος και τι σημαίνει Κυβέρνηση.
Όπως εγώ δεν θέλω η Κυβέρνηση να ανακατεύεται στα πράγματα της Εκκλησίας, δεν θέλω κι εγώ να ανακατεύομαι στα πράγματα των άλλων.
Τώρα, ως προς την κατάσταση στην οποία έχουμε βρεθεί, είναι μια ευκαιρία να κάνουμε αυτοκριτική όλοι μας.
Αν εγώ, π.χ. σαν Αρχιεπίσκοπος είχα τη συνείδηση μου καθαρή πέρα ως πέρα ότι δεν φταίω γι’ αυτά που έγιναν, θα είχατε δίκαιο να μου λέγατε γιατί δεν μιλάω. Αφού, όμως κι εγώ έχω φταίξει, πρέπει να δω που έφταιξα και τι πρέπει να κάνω.
Γι’ αυτό στις ομιλίες μου πάντα λέω, κάτι που το παρεξηγούν, ότι αν έφτασε η Ελλάδα, εδώ που έφτασε, δεν φταίνε μόνο οι μεγάλοι, αλλά και οι μικροί.
Θα σας πω, όμως και αυτό που είπε πριν λίγες ημέρες στην κ. Στάη, όταν απ’ τα μπαλκόνια μας λένε ψέματα, εμείς χειροκροτούμε και λέμε πέστε μας κι άλλα ψέματα.
Ποιος φταίει; Αυτός που λέει ψέματα ή εμείς που του λέμε να μας τα πει; Επομένως η ευθύνη είναι όλων μας και πρέπει να συνεργαστούμε.
Και στην γιορτή που έγινε για την ανάδειξή μου ως επίτιμο δημότης Φραγκίστας, το 2009, το είπα και παντού το λέω, ότι αν δεν μάθουμε να συνεργαζόμαστε όλοι μας μην περιμένετε να γίνουν θαύματα.
Κάποιοι λένε ότι ο Αρχιεπίσκοπος δεν αντιδρά, γιατί είναι φίλος του Πρωθυπουργού και ότι κρατά θέση θετική για την κυβέρνηση;
Αυτά είναι ξεκαθαρισμένα πράγματα, το είπα και στην Ιεραρχία και στον πρωθυπουργό.
Είπα του πρωθυπουργού ότι εμείς δεν είμαστε ούτε με την Νέα Δημοκρατία, ούτε με τον ΠΑΣΟΚ, ούτε με κανένα άλλο κόμμα.
Εμείς είμαστε με τη χώρα μας, για τη χώρα μας. Όποιος κι αν είναι κυβέρνηση, έχουμε υποχρέωση να συνεργαζόμαστε για τον λαό.
Επομένως, δεν υπάρχουν για εμάς διακρίσεις και όποιος κι αν είναι στην κεφαλή της πολιτείας εμείς θα συνεργαζόμαστε.
Στις τελευταίες συνεδριάσεις της η Διαρκής Ιεράς Σύνοδος μεταξύ των άλλων αποφάσισε, να μην γίνεται κανένας σχολιασμός από τους Ιεράρχες για πολιτικά θέματα, στα ΜΜΕ. Από την άλλη πλευρά όμως πολλοί είναι εκείνοι που ισχυρίζονται ότι η εκκλησία θα πρέπει να έχει λόγο, μέσα βέβαια στα πλαίσια των διακριτών ρόλων. Υπήρξαν όμως και 2-3 Αρχιερείς που μίλησαν για φίμωση. Ποια είναι η θέση σας;
Είναι ένα θέμα πάρα πολύ λεπτό. Ο καθένας θα πρέπει να ξέρει τους ρόλους του. Η Εκκλησία έχει όργανα που διοικείται.
Είναι η Διαρκής Ιερά Σύνοδος και η Ιεραρχία. Η Σύνοδος συνέρχεται μια φορά το μήνα.
Επομένως εκεί συγκεντρώνονται όλα τα θέματα. Αυτοί που έχουν συνείδηση εκκλησιαστική, και το τονίζω αυτό το πράγμα, ξέρουν ότι κανένας δεν υπερβαίνει την εκκλησία.
Ας είμαι εγώ Αρχιεπίσκοπος, δεν μπορώ να υπερβώ την Εκκλησία.
Και η Εκκλησία μιλά με τα όργανά της. Πρέπει να πάρουμε έγκριση από την Διαρκή Ιερά Σύνοδο και από την Ιεραρχία για να εκφράζουμε απόψεις γενικότερες.
Αν θέλει, όμως κάποιος να πει προσωπικές απόψεις μπορεί να τις πει.
Όμως γιατί τις λέει; Τις λέει για να κάνει φιγούρα; Θέλει συζήτηση αυτό το θέμα.
Ακούστηκε μάλιστα γιατί να μην πάρουμε το καριοφίλι και αυτό που είπατε πιο πριν να αντιδράσουμε έντονα.
Γιατί να το κάνουμε αυτό; Αν θέλει ο Άγιος Καρπενησίου, παραδείγματος χάρη, να πάρει το καριοφίλι και να κάνει την επανάστασή του, ας το κάνει.
Οι σχέσεις κράτους εκκλησίας είναι σχέσεις συναλληλίας η σχέσεις που οδηγούν στον διαχωρισμό;
Είναι ένα μεγάλο θέμα οι σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας. Η Εκκλησία και η Πολιτεία είναι δυο μεγάλοι θεσμοί. Αυτά τα πράγματα δημιουργούνται και εξελίσσονται και εξαρτώνται από τις σχέσεις των ανθρώπων.
Τα πρόσωπα πάντοτε παίζουν το μεγάλο ρόλο. Μπορεί να υπάρχει ένα πρόσωπο στην πολιτική που να θέλει να ανακατεύεται στα πράγματα της Εκκλησίας και να υπάρξει κι ένας Αρχιεπίσκοπος που να θέλει να ανακατεύεται σε όλα τα θέματα της πολιτικής.
Αυτή την εποχή μιλάμε για διακριτούς ρόλους.
Άλλος ο ρόλος της Εκκλησίας και άλλος ο ρόλος της Πολιτείας. Αλλά υπάρχουν και θέματα που είναι κοινά και δεν μπορεί η Εκκλησία να μην έχει λόγο.
Έχει λόγο αλλά με διάκριση. Η εκκλησία δεν είναι μόνο για να κηδεύει και για να παντρεύει, η εκκλησία δημιουργεί χαρακτήρες, ρυθμίζει την πορεία των ανθρώπων. Αυτό δεν μπορεί να το ελέγξει κανένας.
Η Εκκλησία όχι απλώς ενδιαφέρεται για τον κόσμο αλλά έχει χρέος να ενδιαφέρεται.
Σε προηγούμενη συνέντευξή σας αναφέρατε ότι η Εκκλησία έχει διαθέσει το 96% της περιουσίας της στο κράτος και το 4% που έχει προς χρήση είναι δεσμευμένο. Αφού έχει έτσι το θέμα γιατί η πολιτεία σταμάτησε τον διορισμό νέων κληρικών;
Το θέμα αυτό θα πρέπει να το χωρίσουμε σε δύο ενότητες. Η Εκκλησία από το 100% της περιουσίας της έχει ληστευθεί και δεν έχει ευθύνη μόνο η Πολιτεία, αλλά φταίει και η ίδια η Εκκλησία και η απληστία των ανθρώπων.
Το θέμα της μη χειροτόνησης κληρικών εντάσσεται στα πλαίσια της οικονομίας. Έρχεται η Πολιτεία και λέει ότι δεν μπορώ να πληρώσω υπαλλήλους και λέει ότι στους 11 που θα φεύγουν θα διορίζεται 1 γιατί είναι απαίτηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια εντάσσονται και οι Ιερείς, αφού πληρώνονται από το δημόσιο, πρέπει να ακολουθήσουν την ίδια γραμμή.
Έγιναν πάρα πολλές συζητήσεις και πάρθηκαν αποφάσεις ότι σταδιακά θα καλύπτονται τα κενά. Τα κενά είναι πολλά και δεν ξεκινάμε από τα κενά, αλλά από τους ανθρώπους που θέλουν να χειροτονηθούν.
Γιατί αν π.χ. η Μητρόπολη Καρπενησίου έχει 30 κενά, δεν ξεκινάμε από τα 30 κενά, ξεκινάμε από όσους έχει να χειροτονήσει για να καλύψει τα κενά. Έτσι λοιπόν μας είπαν ότι μέσα στο 2011 θα μας δώσει η Κυβέρνηση 117 θέσεις κληρικών μια θέση για κάθε Μητρόπολη. Μετά από λίγο καιρό, ανάλογα με την οικονομική πορεία, θα διορίσει το Υπουργείο άλλη μία σειρά νέων κληρικών, ώσπου να φτάσουμε περίπου τους 300.
Δεν είναι θέμα ούτε μειώσεως του κύρους της Εκκλησίας, ούτε εκδικήσεως, ούτε κάτι άλλο, αλλά είναι μέσα στα μέτρα της λιτότητας.
Με πρόσφατη τροπολογία εξπρές στη Βουλή προχωράει η κατασκευή του Τζαμιού στην Αθήνα. Για την ίδρυσή του μάλιστα υπόγραψε και η Εκκλησία ; Το εν λόγω έργο προϋπολογισμού 15 εκ. ευρώ, το χρηματοδοτεί το Υπουργείο Παιδείας, την ίδια στιγμή που αρνείται τον διορισμό νέων κληρικών.
Για τους νέους κληρικούς είπαμε. Δεν πέρασε από την Βουλή το θέμα του τζαμιού. Δεν έχει υπογράψει η Εκκλησία, απλώς δεν αρνήθηκε.
Μέσα στα μέτρα του πολυπολιτισμού, της ανταλλαγής απόψεων δεν το αρνηθήκαμε, δεν υπογράψαμε, αλλά επισημάναμε και τους κινδύνους. Υπάρχουν πολύ κίνδυνοι γιατί οι μουσουλμάνοι δεν είναι μια ομάδα, είναι πολλές αιρέσεις που αλληλοσπαράζονται.
Δεν είναι ωραίο πράγμα να έρθουν στην Ελλάδα και να έχουμε αλληλοσφαγές και συγκρούσεις. Δεν είναι απλό το θέμα. Δεύτερο θέμα που επισημάναμε είναι το πώς θα διοικείται το τζαμί.
Θα το διοικούν μουσουλμάνοι, Έλληνες; Και με ποιο τρόπο; Είναι θέμα που θα πρέπει να εξεταστεί από κοινωνιολόγους, νομικούς, πολιτικούς, εθνολόγους και άλλους. Και τρίτο θέμα που επισημάναμε είναι για το ποιος θα διορίζει τους καθηγητές;
Θα είναι μόνο οι ιερείς που θα κάνουν τη θρησκευτική τελετή ή θα είναι και καθηγητές που θα κάνουν φανατική κατήχηση στα παιδιά των μουσουλμάνων.
Κάναμε την παραχώρηση γιατί είναι πολλοί οι μουσουλμάνοι που δουλεύουν στην Ελλάδα και έχουν κι αυτοί το δικαίωμα να προσεύχονται, αλλά πρέπει να ληφθούν τα μέτρα για να κρατηθούν ισορροπίες.
Όσον αφορά για τα 15 εκ ευρώ που θα διαθέσει, όπως ακούγεται, το κράτος για το τζαμί, δεν ξέρω αν αυτό θα γίνει και πότε θα γίνει λόγω της οικονομίας μας.
Ποια είναι η θέση της εκκλησίας στο μεγάλο πρόβλημα της μετανάστευσης;
Είναι κάτι που το έχουμε πει κατ’ επανάληψη. Για τη μετανάστευση δεν είμαστε εμείς οι αρμόδιοι, αλλά το κράτος.
Εμείς όπως δίνουμε ένα πιάτο φαγητό σε έλληνες που το χρειάζονται το δίνουμε και στους μετανάστες, χωρίς καμιά διάκριση. Η αλήθεια, όμως είναι ότι το βάρος είναι πολύ μεγάλο και δυσβάστακτο και αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο.
Θα πρέπει να βρεθεί τρόπος σε συνεργασία της Ελλάδος με την Ευρώπη.
Διότι η Ευρώπη έχει την ευθύνη για την εισροή των μεταναστών στη χώρα μας, αφού λέμε ότι τα σύνορά μας είναι και σύνορα της Ευρώπης.
Προ ημερών είχατε συνάντηση με τον Γ.Γ. Θρησκευμάτων του Υπουργείου Παιδείας. Έχουμε κάποια εξέλιξη στο θέμα του μαθήματος των θρησκευτικών και γενικότερα στα θέματα εκκλ. Παιδείας;
Έχει δημιουργηθεί μια επιτροπή μεταξύ Εκκλησίας και Πολιτείας, η οποία αντιμετωπίζει κάποια θέματα και τα συζητάει. Μεταξύ αυτών είναι και το μάθημα το θρησκευτικών.
Είναι ένα θέμα που θέλει πολύ συζήτηση. Είναι μια εποχή δύσκολη και αγωνιζόμαστε να καταφέρουμε ότι δυνατόν καλύτερο.
Μιλήστε μας για τα δέκα υπό κατασκευή ιδρύματα της Αρχιεπισκοπής όπως είναι το πολιτιστικό περιβαλλοντικό κέντρο για παιδιά, το κέντρο για παιδιά με αυτιστικό σύνδρομο καθώς και το ποια είναι η θέση της Εκκλησίας στο μεγάλο πρόβλημα των ναρκωτικών;
Είμαστε στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσουμε ότι πήραμε την άδεια μετά από 3 χρόνια να δημιουργήσουμε ξενώνα ηλικιωμένων στο Βαρνάβα.
Το κέντρο για τα παιδιά γίνεται στα Δήλια γιατί δεν καταφέραμε να το κάνουμε σε άλλον χώρο.
Πήραμε 70 στρέμματα έκταση και προχωράνε οι διαδικασίες και το Σεπτέμβριο πιστεύω πως θα αρχίσουν οι εργασίες και για το Κέντρο με παιδιά με αυτισμό.
Για τα ναρκωτικά ήδη έχουμε ξεκινήσει τις εργασίες, αλλά υπήρχαν αντιδράσεις από τους περιοίκους και φύγαμε από το οικόπεδο αυτό.
Ο στρατός μας βοήθησε να φύγουμε από εκεί και μας έδωσε ένα άλλο οικόπεδο έξω από την Αθήνα. Εκεί θα κάνουμε δύο κέντρα.
Ένα κέντρο απεξάρτησης με ξενώνα για να μένουν τα παιδιά που θα το έχουν ανάγκη, μέχρις ότου θα είναι έτοιμα για να ενταχθούν και πάλι στην κοινωνία και ένα άλλο κέντρο για να βοηθάμε και να στηρίζουμε όσα παιδιά θέλουν τη βοήθειά μας, αλλά αυτό χρειάζεται νομική ρύθμιση.
Τελικά είναι μόνο οικονομική η κρίση στη χώρα μας;
Η κρίση είναι πνευματική και γι’ αυτό φταίμε όλοι μας. Για να γίνει η αμαρτία χρειάζονται δυο –τρεις για να γίνει. Όλοι είχαμε και έχουμε ευθύνη, λίγη – πολλή, για την κατάσταση της χώρας μας.
Ακόμα και για το πιο απλό, παραδείγματος χάριν, το ρουσφέτι, όλοι μας το έχουμε ζητήσει είτε για εμάς τους ίδιους είτε για κάποιον δικό μας άνθρωπο.
Η αμαρτία είναι μέσα στον άνθρωπο. Είναι πνευματική η κρίση και δεν υπάρχει άλλη λύση. Λύση είναι μόνο αυτή που είπε ο Ιωάννης ο Βαπτιστής: Μετανοείτε! Και μετάνοια τι είναι;
Αλλαγή μυαλού, σκέψης και επομένως αλλαγή τρόπου ζωής. Αν δεν μάθουμε να ζούμε διαφορετικά δεν θα μπορέσουμε να ξεφύγουμε από την κρίση.