Η θέση της γυναίκας στην ορθόδοξη θεολογία και ζωή

Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστόδουλος (Παρασκευαΐδης) (†) 

Η Ορθόδοξη Εκκλησία, όπως καθοδηγείται από την Αγία Γραφή και 

από την Ιερά Παράδοση, έχει συνείδηση της ιερότητας και της

 πληρότητας του προσώπου της γυναίκας, αποδίδει δε στην γυναίκα 

την ισότιμη θέση και αξία μαζί με τον άνδρα. Αυτή η συνείδηση της

 Εκκλησίας βρήκε την ύψιστη έκφρασή της στο μοναδικό πρόσωπο 

της Παρθένου Μαρίας, της Υπεραγίας Θεοτόκου, της Παναγίας 

Μητέρας όπως την αποκαλούμε αλλιώς, καθώς και στα πρόσωπα

 μυριάδων αγίων γυναικών, τόσο των πρώτων αιώνων, όσο

 και των νεώτερων χρόνων. Όταν αναφερόμαστε στη χριστιανή

 γυναίκα, οφείλουμε να σκεπτώμεθα ότι η χριστιανή γυναίκα 

είναι βαπτισμένη και χρισμένη και έχει έτσι λάβει τη σφραγίδα 

της δωρεάς του Αγίου Πνεύματος, έχει αγιοπνευματικά 

χαρίσματα. Και ακόμη περισσότερο έχει την δυνατότητα της 

κοινωνίας του Σώματος και του Αίματος του Χριστού. 

Γίνεται και αυτή Χριστοφόρος και Θεοφόρος, φορέας του 

Παρακλήτου, κατοικητήριον του Θεού εν Πνεύματι.

 Απ’ αυτή την μυστηριακή θεμελίωση εκπηγάζει και η

 χαρισματική άποψη περί της χριστιανής γυναίκας. 

Στην αρχαία Εκκλησία λειτούργησε και ο γνωστός θεσμός

 της διακόνισσας, ο οποίος, βέβαια, πολύ αργότερα έπεσε 

σε αχρηστία, αλλά μελετάται πάντως σήμερα η αναβίωσή 

του. Ο Χριστιανισμός εξύψωσε πραγματικά ουσιαστικά και

 θαρραλέα την γυναίκα. Δεν θα πρέπει δε να

 λησμονήσουμε τις μαθήτριες του Χριστού, όπως μας τις 

παρουσιάζουν οι ιεροί Ευαγγελιστές, είτε ως φιλόστοργους 

διακόνους του Χριστού, είτε ως αφοσιωμένες μαθήτριες, είτε 

\ως τολμηρές μυροφόρες, είτε ως ευαγγελίστριες του μηνύματος

 της Αναστάσεως του Χριστού. Αλλά και ως συνεργάτιδες στο

 ιεραποστολικό έργο των Αποστόλων εμφανίζονται οι 

ευσεβείς γυναίκες και μνημονεύονται στα έργα τους. 

Υπογραμμίζουμε δύο ονόματα γυναικών ως παράδειγμα.

 Το ένα όνομα είναι της Λυδίας της πορφυροπώλιδος, 

από τους Φιλίππους της Θράκης, η οποία ασπάζεται τον

 Χριστιανισμό μετά το κήρυγμα του Απ. Παύλου και 

γίνεται η πρώτη Ευρωπαία χριστιανή γυναίκα. Και το

 δεύτερο όνομα είναι της Πρίσκιλλας που μνημονεύεται

 στις Πράξεις των Αποστόλων, η οποία μαζί με τον 

σύζυγό της ήσαν πολυτιμότατοι συνεργάτες του 

Απ. Παύλου, γεγονός που έκανε τον Απόστολο των Εθνών

 να της απονείμει τον τιμητικότατο τίτλο της «συνεργάτου».

 Είναι ακόμη γνωστόν ότι όπισθεν μεγάλων ανδρών και 

Πατέρων της Εκκλησίας κρύβονταν ευλαβείς μανάδες, γυναίκες

 βαθειάς πίστεως και αρετής. Τέτοιες υπήρξαν η Εμμέλεια,

 η Νόνα, η Ανθούσα, η Μόνικα, η Ολυμπιάς. Μάλιστα 

για την τελευταία αξίζει να μεταφέρουμε ένα μικρό απόσπασμα

 από την Λαυσαϊκή Ιστορία του Παλλαδἰου: 

«Ἀμέτροις δακρύοις νύκτωρ καί μεθ᾽ ἡμέραν ἀνενδεῶς

 συμβιώσασα, ὑποταττομένη πάσῃ φύσει ἀνθρωπίνῃ διά 

τόν Κύριον, μετά πάσης εὐλαβείας ὑποκλινομένη τοῖς ἐπισκόποις

 καί τοῖς ἁγίοις, σεβοῦσα τό πρεσβυτέριον, τιμῶσα τόν κλῆρον,

 αἰδουμένη τήν ἄσκησιν… τούς πάντας ἐλεοῦσα, τούς 

πενομένους ἀφειδῶς οἰκτείρουσα, πολλάς τε τῶν ἀπίστων

 κατηχήσασα γυναῖκας καί τά πρός τήν ζωήν 

ἐπικουρήσασα, ἀείμνηστον χρηστότητος ὄνομα διά παντός

 τοῦ βίου κατηλέησεν».

 Στην πορεία της ζωής της Εκκλησίας δεν έπαψαν οι γυναίκες

 να εργάζονται στο χώρο Της, σε έργα τόσο φιλανθρωπικά και

 πρόνοιας για τον κάθε άνθρωπο, όσο και στα έργα της ιεραποστολής

 και παρουσίας του χριστιανικού μηνύματος στον κόσμο. 

Οι άγιες μορφές της Φοίβης, της Μακρίνας, της Αικατερίνης 

της σοφής, της Νίνας στη Γεωργία, της Όλγας στη Ρωσία,

 της Φιλοθέης της Αθηναίας, πολλά έχουν να μας πουν, να μας

 διδάξουν και να μας εμπνεύσουν για την στέρεη 

οικοδόμηση ενός υγιούς ευρωπαϊκού πολιτισμού. Έχει 

λεχθεί άλλωστε και είναι γεγονός, ότι οι γυναίκες είναι

 σε θέση να κάνουν καλύτερους τους ανθρώπους. 

Είναι ικανές να φέρουν στη γη περισσότερη κατανόηση,

 δικαιοσύνη και αγάπη. Χρέος, επομένως, κάθε γυναίκας 

είναι να συνειδητοποιήσει τον πλούσιο ψυχικό της κόσμο και 

να θέσει τα φυσικά της αυτά προσόντα στην υπηρεσία 

της αποστολής της στον σύγχρονο κόσμο, είτε στην 

Ευρώπη είτε αλλού.

 Η Ορθοδοξία δεν μένει σε μια άψυχη ψευδοσυντήρηση, σε μια

 νεκρή τυπολογία, μακρυά και έξω από τα προβλήματα της 

κοινωνίας και την αγωνία του κόσμου. Η Ορθοδοξία δεν

 είναι ούτε κούφιος μοντερνισμός, ακολουθώντας δουλικά 

τα ποικίλα υλιστικά συνθήματα της εποχής, ούτε βέβαια και

 ξηρά παρελθοντολογία. Η Ορθοδοξία, ζώσα και δυναμική,

 παρούσα και ανανεωτική βαδίζει την οδό της διακρίσεως, 

της ενότητος και της αγάπης. Είναι φως και άλας στην κοινωνία.

 Σκοπός της είναι να ρίξει το φως της Μεταμορφώσεως του 

Χριστού στην καθημερινή επικαιρότητα και να πραγματοποιήσει

 την ανάκληση από την έκπτωση και την επάνοδο στην

 οικείωση του Θεού.

 Ειδικότερα, η Ορθόδοξη Εκκλησία μελετά με πολύ ενδιαφέρον 

όλα τα θέματα που αφορούν τη σύγχρονη γυναίκα και

 καταβάλλει γενναίες προσπέθειες, αφ’ ενός μεν για την προώθηση 

των θετικών στοιχείων, αφ’ ετέρου δε για την καταπολέμηση 

και εκρίζωση των αρνητικών. Πολύ σημαντικό είναι να βοηθηθεί η 

σύγχρονη γυναίκα στην εκπλήρωση του μητρικού της ρόλου, 

να ενισχυθεί στην καθόλου εκπαίδευσή της, να προστατευθεί στους

 χώρους εργασίας της, να της δοθεί η δυνατότητα περαιτέρω

 αξιοποιήσεως του ελεύθερου χρόνου της, να βοηθηθεί στην τρίτη

 ηλικία της κ.α. Από την άλλη μεριά πρέπει να σταματήσει 

επιτέλους η υποβάθμιση του προσώπου της γυναίκας, η εμπορική

 εκμετάλλευση του γυναικείου σώματος και να προστατευθούν

 απολύτως οι άπορες, οι άνεργες, οι άστεγες, οι κοινωνικά αποκλεισμένες,

 οι βιασμένες και κακοποιημένες γυναίκες, οι άγαμες μητέρες, 

οι εγκαταλελειμμένες. Η ζεστή αγκαλιά της Εκκλησίας πάντοτε

 θα αποτελεί το ασφαλές καταφύγιο για κάθε μια τέτοια περίπτωση.
πηγή