Η διακονία των Αγγέλων-Κυριακή Β Νηστειών Ιερά Μητρόπολις Κωνσταντιας και Αμμοχώστου

Η διακονία των Αγγέλων

Μέσα από την πιο πάνω αναφερόμενη περικοπή λαμβάνουμε αρχή για να αναλύσουμε το θέμα των Αγγέλων («προς τίνα δε των αγγέλων είρηκέ ποτε»).

Οι Άγγελοι

Η λέξη «Άγγελος» προέρχεται από το ρήμα αγγέλω = αναγγέλω, γνωστοποιώ. (Βασικό Ερμηνευτικό Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας, Ν. Βαρμάζη, σ. 12 ) Οι άγγελοι είναι πνεύματα ασώματα, ελεύθερα σαρκικών κλίσεων και επιθυμιών. Μπορούν να προσλάβουν κάποιο σώμα αν χρειαστεί και να μας εμφανιστούν ως άνθρωποι. Η φύση τους είναι ασώματη, είναι άϋλες και λογικές υπάρξεις, υπερέχουν σε σοφία και δύναμη. (Π. Ν. Τρεμπέλας, Υπόμνημα εις την προς Εβραίους, τόμος Γ΄ , σ. 36). «Άγγελος είναι ουσία νοερή, αεικίνητη, αυτεξούσια, ασώματη, λειτουργός κατά χάρη.» (Έκδοσις ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως, Ιωάννου Δαμασκηνού, εκδόσεις Πουρναρά, Θεσ/κη, σ.101)

Δημιουργία και αριθμός των Αγγέλων

Ο χρόνος δημιουργίας των αγγέλων έναντι του κτιστού κόσμου, μας είναι άγνωστος. Επικρατέστερη εκδοχή είναι η διατυπωθείσα από τους Πατέρες της Εκκλησίας μας, Γρηγόριο Ναζιανζηνό και Ιωάννη το Δαμασκηνό κατά τους οποίους, τα λογικά όντα είναι αρχαιότερα του υλικού κόσμου. (Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, 1962, στήλη 182). Το ότι δημιουργήθηκαν πριν από την υλική και αισθητή δημιουργία εξάγεται ως συμπερασμα από τους Πατέρες της Εκκλησίας μέσα από την αναφορά στο βιβλίο του Ιώβ: «Ότε εγενήθησαν άστρα, ήνεσάν με φωνή μεγάλη πάντες άγγελοί μου» (Ιώβ 38,7). Όταν ο Θεός δημιουργούσε τον έναστρο ουρανό οι άγγελοι ήδη ασκούσαν το έργο τους. Ο αριθμός των αγγέλων είναι αναρίθμητος. Ο Χριστός, κατά την ώρα της συλλήψεώς του αναφέρθηκε σε αριθμό αγγέλων «δώδεκα λεγεώνας» (Ματθ. 26,53), που θα μπορούσαν, αν αυτό ήταν το θέλημα του Θεού Πατέρα να τον σώσουν από το σταυρικό θάνατο. Και στο βιβλίο της Αποκαλύψεως αναρίθμητος αριθμός αγγέλων επιτελεί το έργο που τους αναθέτει ο Θεός.

Οι Άγγελοι στην Παλαιά Διαθήκη

Στο πρώτο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης, στο βιβλίο της Γένεσης, στο 16ο (δέκατο έκτο) κεφάλαιο, στίχοι 7-15, γίνεται αναφορά της αποστολής αγγέλου με σκοπό την ενημέρωση της Άγαρ ότι είναι έγκυος με το παιδί του Αβραάμ. Ο άγγελος μάλιστα προφητεύει για το μέλλον του παιδιού της και ονοματίζει το τέκνο της ως «Ισμαήλ». Σε πιο κάτω κεφάλαιο, στο 19ο (δέκατο ένατο), δύο άγγελοι πορεύονται στην πόλη των Σοδόμων για να ειδοποιήσουν το δίκαιο Λωτ  να φύγει από την πόλη, αυτός και οι οικείοι του, γιατί είχαν εντολή από τον Κύριο να καταστρέψουν την πόλη των Σοδόμων.
Στο βιβλίου της Εξόδου στο 3ο (τρίτο) κεφάλαιο στίχοι 1-5, αναφέρεται ότι «άγγελος Κυρίου» -ως φωτιά- βγήκε από μια βάτο στην τοποθεσία όπου ο Μωϋσής έβοσκε τα πρόβατα του πεθερού του και μέσα από τη βάτο ακούστηκε η φωνή του Κυρίου να του λέει ότι ο τόπος όπου παρίσταται είναι ιερός, το γνωστό σε όλους περιστατικό της φλεγόμενης και μη καιγόμενης βάτου. Στο βιβλίο του Ιεζεκιήλ, στο 1ο (πρώτο) κεφάλαιο, στίχοι 1-28, γίνεται αναλυτική περιγραφή των ταγμάτων των αγγελικών όντων που συνόδευαν ως ανεμοστρόβιλος και νεφέλη τον Κύριο, κατά την ημέρα την οποία ο Ιεζεκιήλ στέλνεται από τον Κύριο να προφητεύσει και να  ενημερώσει το λαό για την οργή του Κυρίου. Πολλά άλλα παραδείγματα μπορούμε να βρούμε μέσα από τα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης στα οποία γίνεται αναφορά για την ύπαρξη και αποστολή των αγγέλων.

Οι Άγγελοι στην Καινή Διαθήκη

Οι άγγελοι εμφανίζονται σε πολλές περιστάσεις και μέσα από τα κείμενα της Καινής Διαθήκης για να μεταφέρουν μηνύματα του Θεού στον κόσμο. Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ εμφανίζεται στον ιερέα Ζαχαρία μέσα στο ιερό του ναού του Σολομώντος, στα δεξιά του Θυσιαστηρίου του θυμιάματος για να του αναγγείλει τον ερχομό του υιού του, του Ιωάννη του Προδρόμου (Λκ. 1,11-18). Ο ίδιος Αρχάγγελος εμφανίζεται στην Παρθένο Μαρία να της αναγγείλει τον ερχομό του Κυρίου Ιησού Χριστού μέσω εκείνης (Λκ. 1,26-38). Άγγελος εμφανίζεται στον ύπνο του Ιωσήφ για να του εξαλείψει κάθε πιθανή αμφισβήτηση για την καθαρότητα της Μαρίας κατά τη σύλληψη του Ιησού (Μτθ. 1,20-21), για να του υποδείξει να κινηθεί προς την Αίγυπτο για τη σωτηρία του νεογέννητου Ιησού (Μτθ. 2,13–15) και για να τον πληροφορήσει για το πέρας του κινδύνου (Μτθ. 2,19-20).
 Για την ύπαρξη των αγγέλων μαρτυρεί και ο Ιησούς Χριστός μέσα από τα κανονικά ευαγγέλια, λ.χ. στο Μρκ. 8,38 αναφέρει το γεγονός της επανόδου του Θεού με τη συνοδεία των «Αγίων Αγγέλων», στο Λκ. 15,10 για τη χαρά την οποία αισθάνονται οι Άγγελοι στον ουρανό για τη μετάνοια ενός αμαρτωλού. Στο Λκ. 16,22 ο Ιησούς αναφέρει μία εκ των διακονιών των αγγέλων, την συνοδεία της ψυχής κατά την ώρα του θανάτου. Επίσης στο Ιω. 5,1-4 αναφέρεται η παρουσία Αγγέλου αποστελλομένου από το Θεό για να ταράξει το νερό και να παρασχεθεί η θεραπεία σε κάποιο ασθενή. Στην Ανάσταση του Κυρίου (Μτθ. 28,1-7) ενεργό ρόλο αναλαμβάνει ένας Άγγελος ο οποίος μετακινεί το βράχο από την είσοδο του μνήματος του Ιησού Χριστού και αναγγέλλει το ευαγγέλιο της Αναστάσεως στις Μυροφόρες  με σκοπό τη μεταφορά του μηνύματος στους Μαθητές Του. Πολλά είναι τα παραδείγματα και μέσα από την Καινή Διαθήκη και όχι μόνο, που πιστοποιούν την ύπαρξη των Αγγέλων.

Τα Τάγματα των Αγγέλων

Οι αγγελικές δυνάμεις χωρίζονται σε εννέα τάγματα, ιεραρχικά σε τρεις τριάδες. Τα τάγματα αυτά είναι τα εξής: α) Θρόνοι, β) Χερουβείμ, γ) Σεραφείμ, δ) Εξουσίες, ε) Κυριότητες, στ) Δυνάμεις, ζ) Άγγελοι, η) Αρχάγγελοι και θ) Αρχές. (Περί εκκλησιαστικής και ουράνιας Ιεραρχίας, Διονυσίου Αρεοπαγίτου Συγγράμματα, Πουρναρά, 2008, κεφάλαιο Στ΄, σ.240-243)

Το έργο των Αγγέλων

Περικλείοντας σε λίγες γραμμές το έργο των Αγγέλων μπορούμε να καταλήξουμε στα εξής, είναι λειτουργικά πνεύματα και υπηρέτες του Θεού, ανυμνούν και δοξολογούν το Θεό, μαρτυρούν για την ύπαρξή Του και Τον διακονούν στο επίγειο έργο του ενισχύοντας την ανθρώπινη Του φύση και μεταφέρουν το θέλημά Του.
Όντως, στον Προφήτη Ησαΐα και στο βιβλίο της Αποκαλύψεως, οι άγγελοι ανυμνούν ακαταπαύστως τον Τριαδικό Θεό με τον ύμνο: «Άγιος, Άγιος, Άγιος, Κύριος Σαβαώθ, πλήρης πάσα η γη της δόξης αυτού» (Ησ. 6,3), ή, κατά το βιβλίο της Αποκαλύψεως: «Άγιος, Άγιος, Άγιος Κύριος ο Θεός ο παντοκράτωρ, ο ήν και ο ών και ο ερχόμενος» (Απ. 4,8). Εμείς επαναλαμβάνουμε τον ύμνο αυτό των αγγέλων κατά τη θεία λειτουργία.
Οι άγγελοι επίσης «φυλάγουν μέρη της γης και ηγούνται έθνη και τόπους, όπως διατάχθηκαν από τον Δημιουργό και οικονομούν αυτά που μας αφορούν και μας βοηθούν, αλλά κατά το θείο θέλημα και πρόσταγμα είναι πάνω από εμάς και πάντοτε κοντά στο Θεό». (Έκδοσις ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως, Ιωάννου Δαμασκηνού, εκδόσεις Πουρναρά, Θεσ/κη, σ.103) Δηλαδή, ο κάθε άνθρωπος έχει το φύλακα Άγγελο του, ο οποίος τον συνοδεύει καθ’ όλη τη ζωή του. Είναι αυτός που θα συνηγορήσει για τη σωτηρία της ψυχής μας ενώπιον του θρόνου του Θεού κατά την ώρα της Κρίσεως. Είναι ο προστάτης και βοηθός μας στις δυσκολίες της ζωής μας και στον πνευματικό μας αγώνα, αυτός που χαίρεται όταν προσερχόμαστε ενώπιον του πνευματικού μας για να εξαγοράσουμε τις αμαρτίες μας και αυτός που λυπάται όταν αμαρτάνουμε.

Επίλογος

Αυτή την περίοδο που διανύουμε, την Μεγάλη Τεσσαρακοστή, ας επαναλαμβάνουμε τακτικά την ευχή προς το φύλακα Άγγελό μας «Άγιε άγγελε, ο εφεστώς της αθλίας μου ψυχής και ταλαιπώρου μου ζωής μη εγκαταλίπης με τον αμαρτωλό» (Ωρολόγιον το Μέγα, Αποστολικής Διακονίας, σ.192) «... Κράτησον της αθλίας και παρειμένης χειρός μου και οδήγησόν με εις οδόν σωτηρίας»(ό.π.) ώστε να στεφθούμε άξιοι της χαράς της Αναστάσεως του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Γένοιτο.