Κυριακή Β. των νηστειΚυριακή Β Νηστειών -προσοχή, ύφαλος, λόγος του αειμνήστου Μητροπ. Νικαίας Γεωργίου Παυλίδου.

ΠΡΟΣΟΧΗ ΥΦΑΛΟΣ!

«Δια τούτο δει περισσοτέρως ημάς προσέχειν τοις ακουσθείσι, μήποτε παραρρυώμεν».

Κάμνει συχνά λάθη ο άνθρωπος, αγαπητέ αναγνώστα. Είτε από συνήθειες του παρελθόντος είτε εξ αφορμής ισχυρών εσωτερικών κλίσεων είτε λόγω επιδράσεως κακών ανθρώπων, το γεγονός είναι ότι πέφτει σε λάθη. Μικρά, αλλά και μεγάλα. Ένα μέρος από αυτά διορθώνονται εύκολα, χωρίς βαριές συνέπειες. Υπάρχουν όμως και λάθη που είναι ολέθρια. Αφήνουν συχνά πληγές βαθιές, ανεπούλωτες, που οδηγούν και εις αυτόν ακόμη τον θάνατον. Από ένα τέτοιο λάθος θέλει να προφυλάξη ο Απόστολος Παύλος τους χριστιανούς της εποχής του. Υπήρχε δηλαδή ο κίνδυνος να μην προσέξουν όσον έπρεπε τα λόγια και την διδασκαλίαν του Χριστού, να παρασυρθούν έπειτα από την κακίαν, να πέσουν εις την αμαρτίαν και τέλος να συντριβούν. Και δι’ αυτό γράφει με πολλήν αγάπην και θερμότητα τα παραπάνω λόγια. Δια να τους ασφαλίση από τον μεγάλον αυτόν κίνδυνον. Αλλά η συμβουλή του δεν αφορούσε μόνον τους πρώτους χριστιανούς. Αναφέρεται και εις τους συγχρόνους. Καλόν θα είναι επομένως να μελετήσωμεν βαθύτερα το ζήτημα αυτό.

1. Ερωτηματικά και αμφιβολίες.

Από τότε που ο άνθρωπος αρχίζει να μπαίνη στην ζωή με τα προβλήματά της, αρχίζουν τα ερωτηματικά και οι αμφιβολίες. Κατ’ αρχήν σε ζητήματα πίστεως. Λόγου χάριν απασχολεί τους ανθρώπους το θέμα της υπάρξεως Θεού και ψυχής, παραδείσου και κολάσεως. Ανησυχούν και θέλουν να μάθουν την αλήθειαν επάνω εις αυτά τα ζητήματα. Έπειτα αντιμετωπίζουν άλλα θέματα, που έχουν αμεσώτερη σχέση με την υλική ζωή. Σκέπτονται αν πρέπη να είναι κανείς ενάρετος, ή άνθρωπος χωρίς ιερόν και όσιον, που να κοιτάζη μόνον το συμφέρον του. Ρωτούν αν αξίζη να κάμη κανείς το καλόν ή να αδιαφορή για κάθε τι που δεν του προσφέρει κέρδη και ικανοποιήσεις. Διερωτώνται αν είναι συνετόν να έχη κανείς ιδανικά στην ζωή του, να κοιτάζη μόνον την καλοπέρασή του, έστω και αν χρειασθή να πατήση επάνω στα πτώματα των άλλων. Χίλιες δυο λοιπόν αμφιβολίες, που περιμένουν απαντήσεις και εξηγήσεις πειστικές. Και είναι ανάγκη να σημειωθή ότι και τα θέματα της πίστεως και τα προβλήματα της ζωής πρέπει να λυθούν σωστά, διότι οι συνέπειες από μίαν λανθασμένην τοποθέτησιν θα είναι τρομερές.
Σωτηρία ή καταστροφή! Θάνατος ή ζωή! Και τώρα το ερώτημα. Ποιος θα δώση τις σωστές απαντήσεις σ’ αυτά τα αγωνιώδη ερωτήματα;

2. Οι «πρόθυμοι» οδηγοί.

Μην ανησυχήτε. Δεν έλειψαν οι «πρόθυμοι» οδηγοί. Με ύφος σπουδαίου σοφού, με απαιτήσεις αλάθητου οδηγού. Με μεγάλες λέξεις και με χτυπητούς τίτλους υπεστήριξαν, αλλά υποστηρίζουν και ακόμη, ότι αυτοί μόνον ξέρουν την αλήθεια και αυτούς πρέπει να ακολουθήσουν οι άνθρωποι. Ωμίλησαν για την επιστήμη, επρόβαλαν φανταχτερά κοινωνικά συστήματα, παρουσίασαν πολύχρωμες θεωρίες, υλιστικές και άθρησκες. Υπεστήριξαν ότι τα υλικά αγαθά αποτελούν την μόνη πηγή ευτυχίας. Αρνήθηκαν τις πνευματικές αξίες, περιεφρόνησαν τον Θεόν και τα ιδανικά, συνεβούλευσαν τους νέους να χυθούν στην ζωή με αχόρταγη την διάθεση της αμαρτωλής απολαύσεως. Διεκήρυξαν ότι εδώ είναι η κόλασις, εδώ και ο Παράδεισος, και, επομένως, φάγωμεν, πίωμεν, αύριον γαρ αποθνήσκομεν.

Έτσι οι άνθρωποι έλυσαν όλα τα θέματα χωρίς πολλές φιλοσοφίες, επήραν τον σπόγγο και έσβησαν κάθε τι που δεν τους συνέφερε και τους ενοχλούσε. Τί τις θέλομεν, είπαν, τις θεολογίες; Πίστις και Θεός και ιδανικά! Δεν μας χρειάζονται. Να τα πετάξωμεν… Σε καλό σας! Εικοστός αιών σήμερα και θα μένωμεν ακόμη κολλημένοι σ’ αυτές τις σκουριασμένες ιδέες!

3. Ο Οδηγός

Και ήλθε από άλλο δρόμο κάποιος. Άλλος. Ήταν απλούς, γλυκύς, επιβλητικός. Όλα επάνω Του έφεγγαν. Άστραφταν. Στάθηκε ανάμεσα στους ανθρώπους. Τους κοίταξε με απέραντη καλωσύνη.
—Ποιος είσαι; τον ρώτησαν.
—Εγώ ειμί η οδός και η αλήθεια και η ζωή, είπεν. Και με τα λόγια Του αυτά εγέμισεν η γη από ουράνιο φως, από υπερκόσμιο άρωμα. Ο κόσμος έμεινε κατάπληκτος. «Ουδέποτε ούτως ελάλησεν άνθρωπος, ως ούτος ο άνθρωπος». Και ξαναρώτησαν.
—Και ποιο είναι το όνομά Σου;
—Εις την Παλαιάν Διαθήκην ονομάζομαι o Ων. Εγώ είμαι εκείνος που εδημιούργησα τον κόσμον. Εγώ τον κυβερνώ. Εγώ οδήγησα τους προγόνους σας εις την γην της επαγγελίας. Εγώ σας ηλευθέρωσα από τον ζυγόν των Αιγυπτίων. Εγώ έδωκα τους προφήτας, εγώ εχάρισα τον Νόμον.
Οι άνθρωποι παρακολουθούν με δέος και έκπληξιν τον άγνωστον.
Από σήμερα και σεις και ο κόσμος όλος, συνεχισε, θα με αποκαλείτε Ιησούς ο Ναζωραίος, ή Χριστός…
Τρία χρόνια έμεινε ο Ιησούς μεταξύ των ανθρώπων. Τους εδίδαξε την αλήθειαν περί του Θεού, περί της ψυχής. Τους άνοιξε τον δρόμον του καλού. Εφώτισε την ζωήν των ανθρώπων με το θαυμαστόν Του φως. Επλημμύρισεν η γη από την χάριν Του. Εύρεν ο κόσμος εις το πρόσωπόν του τον Οδηγόν, τον ασφαλή, τον αληθινόν. Επίστεψε. Τον αγάπησε. Και όταν, αργότερα, τον είδε επί του Σταυρού, θλιμμένον, θύμα εξιλαστήριον, εν συνεχεία δε του θανάτου Νικητήν, τον ηκολούθησε πλέον ως Σωτήρα και Λυτρωτήν.
Έκτοτε είναι ο Κύριος και ο Θεός των ανθρώπων.

4. Το δίλημμα!

Αλλά, κρίμα! Δεν ακολούθησαν όλοι τον Χριστόν. Μια μερίς ανθρώπων, από τότε που ακόμη ζούσε στη γη και μετά μέχρι και σήμερα, επροτίμησε να ακολουθήση τους άλλους οδηγούς. Εκείνοι είχαν και έχουν ευκολότερο δρόμο. Δεν ζητάνε αγώνες, θυσίες, μέχρις αίματος και θανάτου, θυσίες όπως ζητάει ο Χριστός. Αυτοί κολακεύουν τα ανθρώπινα πάθη, τρέφουν τις ταπεινές επιθυμίες, ικανοποιούν τα κατώτερα ένστικτα. Ο Χριστός ζητάει νέκρωσιν. Αυτοί κηρύσσουν ζωήν χωρίς περιορισμόν και χαλινόν. Και ο κάθε άνθρωπος στέκεται μπροστά στους οδηγούς και στον Οδηγό! Πρέπει να διαλέξη. Το δίλημμα είναι αναπόφευκτο. Πού να πάη;

Ο Χριστός είναι το Φως το αληθινόν, που φωτίζει πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον. Αυτοί οι άλλοι, οι πρόχειροι και πρόθυμοι οδηγοί, είναι σύννεφα χωρίς νερό, τα οποία παρασύρονται με βία από τους ανέμους, είναι δένδρα του φθινοπώρου, που δεν έχουν επάνω των ούτε φύλλα, δένδρα που δεν είναι δυνατόν να φέρουν καρπόν, δένδρα που εξερριζώθησαν. Είναι κύματα άγριας θαλάσσης, που χύνουν αφρούς αηδείς, λόγω των παθών της αμαρτίας. Τί διαφορά μεταξύ αυτών και του Χριστού!

Και όμως είναι λυπηρόν ότι πολλοί άνθρωποι παρεσύρθησαν και παρασύρονται από την απατηλήν ευτυχίαν του δρόμου της αμαρτίας, που παρουσιάζουν τόσον γοητευτικόν οι κακοί αυτοί οδηγοί. Αυτόν τoν κίνδυνον είδεν ο Απόστολος Παύλος. Και από αυτήν την καταστροφήν ήθελε να προφυλάξη τους χριστιανούς, προς τους οποίους έγραφε την επιστολήν του αυτήν. Τους παρακαλεί να προσέξουν, να φροντίσουν, να μη λησμονήσουν τα λόγια του Θεού, διότι υπάρχει ο μεγάλος κίνδυνος να παρασυρθούν και να χαθούν. Τους συμβουλεύει με πόνον ψυχής να μένουν πιστοί στον δρόμο της σωτηρίας.

5. Ειρήνη και θλίψις.

Το βεβαιώνουν τα πράγματα. Δεν χωρεί καμμιά αντίρρησις. Ο δρόμος του Χριστού είναι σωστή πανήγυρις. Πανηγυρίζει η ψυχή την χαρά της, την σωτηρία της. Χωρίς αλυσίδες και σίδερα ηθικής φυλακής. Χωρίς φίδια ανησυχίας, και βδέλλες, που ροφούν το αίμα. Χωρίς εφιάλτες, που ταράσσουν τον ύπνο. Ελεύθερη. Αδούλωτη. Φτερωτή. Χρυσαλλίδα στο βασίλειο της χάριτος. Ζει με ιδανικά. Πεθαίνει για τα ιδανικά! Γίνεται αθάνατη χάρις σ’ αυτά τα ιδανικά. Δόξα και τιμή και ειρήνη παντί τω εργαζομένω το αγαθόν.

Και ο άλλος δρόμος, που μας δείχνουν οι άλλοι; Σήψις και δεσμά και χλωμάδα θανάτου και ψέμα σε χρυσά χαρτιά και χρεωκοπία ηθική και αναπηρία ψυχική και οικονομικά ναυάγια και ντροπές και χαλάσματα και οικογενειακά συντρίμματα και χορταριασμένα μνήματα και δάκρυα καυτά και αποφύλλισμα ονείρων και… και.
Τα είδαμε, τα ζούμε, τα ξέρομε Κάθε ημέρα γύρω μας. Θολές ματιές, πνιχτές φωνές. Θλίψις και στενοχώρια επί πάσαν ψυχήν ανθρώπου του κατεργαζομένου το κακόν. Τι τραγική αλήθεια επικύρωσις και στην εποχή μας, αυτών των λόγων του Θεού!

6. Προς φωτεινούς ορίζοντας.

Και τώρα; Αν δεν ξέραμε την αλήθεια, αν δεν είχαμε δη το φως, αν δεν υπήρχαν γεγονότα να μαρτυρούν το ανυπέρβλητο μεγαλείο της χριστιανικής πίστεως, αν δεν ορθώνοντο μπροστά μας μνημεία αγάπης και πολιτισμού, εμπνευσμένα από τον Χριστιανισμόν, ίσως θα εδικαιολογούμεθα να μένωμεν στην αμφιβολία, εν χώρα και σκιά θανάτου. Τώρα όμως; Όταν όλα ομιλούν δια την ανάγκην επιστροφής προς το φως, πώς θα παραμείνωμεν ημείς στο σκοτάδι;

Εμπρός! Άλλη λύσις δεν μας μένει. Αν δεν θέλωμεν να χαθώμεν στα ζοφερά μονοπάτια, πρέπει να αναζητήσωμεν τον δρόμον του Θεού, που οδηγεί στους φωτεινούς ορίζοντας… Είναι η υστάτη στιγμή… Η υστάτη!

Αγαπητοί,
Ήταν νύχτα. Ο άνεμος βογγούσε και τα κύματα υψώνονταν θεόρατα. Το αγγλικό πλοίο «Θέτις» έπλεε στη Μεσόγειο, μεταφέροντας τον άγγλο πρεσβευτή στην Ιταλία. Ο πλοίαρχος με τον αξιωματικό υπηρεσίας βρίσκεται στη γέφυρα. Έχουν μπροστά τους τον χάρτην. Αίφνης ο βοηθός δείχνει στον καπετάνιο κάτι επάνω στον χάρτη. Είναι ένα σημάδι που χαρακτηρίζει την ύπαρξη εκεί κάποιου βράχου. Τί; Εφώναξεν ο θαλασσόλυκος! Πάλιν αυτή η ανοησία; Και άλλοτε είπαν ότι υπάρχει εδώ βράχος. Όχι. Θα περάσωμε επάνω από το περίφημο αυτό σημείο εις πείσμα των θαλασσινών… Θέλω να διαλύσω αυτόν τον μύθον.
Και οδήγησε το πλοίο στον βράχο. Σε πέντε λεπτά θα έχωμε περάσει αυτόν τον ύφαλον, είπεν ικανοποιημένος ο πλοίαρχος στους επιβάτας. Αίφνης ακούστηκε ένας τρομακτικός κρότος και το πλοίο τραντάχτηκε. Σε λίγο άρχισε να βουλιάζη. Με μεγάλες προσπάθειες εσώθηκε ένα μέρος του πληρώματος. Ο καπετάνιος όμως δεν θέλησε να σωθή. Τόση ήταν η εντροπή του, ώστε επροτίμησε τον θάνατον. Καθώς βούλιαζε το πλοίο, παρέσυρε μαζί του στον βυθό και τον καπετάνιο και άλλους επιβάτας…
Αλλοίμονον! Είχε στα χέρια του έναν χάρτη. Από πείσμα και εγωισμό δεν θέλησε να πιστέψη στα γραφόμενά του. Και έγινεν έτσι το μεγάλο δυστύχημα.

Πόσες ψυχές, αλήθεια, στη ζωή βυθίζονται διότι αρνούνται να πιστέψουν στον χάρτη του ουρανού, στον νόμο του Θεού, στο άγιον Ευαγγέλιον! Πόσες ψυχές χάνονται!

Αδελφέ!
Λέγει ο Θεός. Φοβήσου την αμαρτία. Είναι ο πιο ύπουλος ύφαλος!

Από το βιβλίο «Φως ταις τρίβοις μου», του Μητροπολίτου Νικαίας, Γεωργίου Παυλίδου, σελίς 253 και εξής.

Επιμέλεια κειμένου, Δημήτρης Δημουλάς.