Ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ Ἀθωνίτης +Μητροπολίτης Σερβίων καί Κοζάνης Διονύσιος

Ἡ ὑψηλότερη κορυφή τοῦ Ἁγίου Ὄρους εἶναι ἡ κορυφή τοῦ Ἄθωνα. Ἔτσι ὅλη ἡ χερσόνησος αὐτή ὀνομάζεται καί χερσόνησος τοῦ Ἄθωνα. Εἶναι ὅλη γεμάτη ἀπό μοναστήρια καί σκῆτες. Εἶναι ἀφιερωμένη στό Θεό καί μάλιστα στήν Ὑπεραγία Θεοτόκο γι’ αὐτό καί τή λένε καί περιβόλι τῆς Παναγίας. Σύμφωνα μέ μία παράδοση, τό χῶρο αὐτό τόν διάλεξε ἡ ἴδια ἡ Θεοτόκος Μαρία. Ὁ μοναχισμός τοῦ Ἁγίου Ὄρους εἶναι πολύ παλαιός. Εἶναι τό ἀποστάλαγμα τῶν δύο ἀρχαίων μοναχισμῶν τῆς Αἰγύπτου καί τῆς Παλαιστίνης. Στό Ἅγιο Ὄρος καί μάλιστα στόν Ἄθωνα ἀσκήτεψαν πολλοί καί μεγάλοι ἀσκητές ὅπως εἶναι ὁ ἅγιος Πέτρος ὁ Ἀθωνίτης καί ἄλλοι.

Ἀνάμεσα στούς πολλούς καί μεγάλους ἁγιορεῖτες πατέρες διακρίνεται ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ Ἀθωνίτης, ὅπου τήν ἱερή μνήμη του σήμερα γιορτάζουμε. Λέγεται Ἀθωνίτης διότι ἀσκήτεψε στόν Ἄθωνα. Πατρίδα του εἶναι ἡ Τραπεζούντα. Γεννήθηκε ἀπό γονεῖς εὐσεβεῖς καί πιστούς. Γρήγορα ὅμως πέθανε καί ὁ πατέρας καί ἡ μάνα του κι ἔμεινε ὀρφανός. Τόν ἀνέλαβε κάποια φίλη τῆς μάνας του, ἡ ὁποία καί τόν μεγάλωσε μέ μεγάλη θεοσέβεια. Ἀπό μικρός διακρίνονταν γιά τήν ἀγάπη πού εἶχε γιά τό μοναχισμό καί τά γράμματα καί ὅλα ἔδειχναν πώς ὁ Θεός τόν προόριζε γιά μεγάλο ἄνθρωπο.

Ὅταν μεγάλωσε, πῆγε στήν Κωνσταντινούπολη γιά νά σπουδάσει. Ἐκεῖ διακρίθηκε γιά τό χριστιανικό του ἦθος καί τήν φιλομάθειά του, ὥστε νά τόν προτείνουν γιά Σχολάρχη τῆς Σχολῆς.

Στήν Κωνσταντινούπολη ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ Ἀθωνίτης ἐνῶ σπούδαζε, γνώρισε τόν ἡγούμενο Μιχαήλ Μαλεϊνὸ τοῦ ὄρους Κυμινά τῆς Βιθυνίας. Ὁ ἡγούμενος Μιχαήλ ἦταν θεῖος τοῦ μετέπειτα αὐτοκράτορα Νικηφόρου Φωκᾶ. Ὁ νεαρός τότε Ἀβραάμιος, διότι ἔτσι ἦταν τό κοσμικό ὄνομα τοῦ ἁγίου Ἀθανασίου, πῆγε καί γνωρίστηκε μέ τόν ἅγιο ἡγούμενο καί τοῦ ἐξομολογήθηκε ὅτι θέλει νά γίνει μοναχός. Ὁ ἡγούμενος Μιχαήλ τοῦ ἔδωσε κάποιες συμβουλές καί τόν ἄφησε μόνο του νά ἀποφασίσει. Καί πραγματικά ὁ νεαρός καί περίλαμπρος Ἀβραάμιος ἄφησε σέ λίγο τή πρωτεύουσα καί ὅλο τό κοσμικό του μέλλον καί πῆγε στό ὄρος Κυμινᾶ τῆς Βιθυνίας ὅπου καί ἔγινε μοναχός ἀπό τόν Μιχαήλ Μαλεϊνὸ καί ἔλαβε τό ὄνομα Ἀθανάσιος.

Δέν πέρασε πολύς χρόνος καί ὁ νέος μοναχός Ἀθανάσιος διακρίθηκε γιά τίς μοναχικές του ἀρετές, ὥστε ὁ γέροντάς του ὁ Μιχαήλ Μαλεϊνὸς νά στέλνει τούς ἀνθρώπους πού εἶχαν λογισμούς νά συμβουλευτοῦν τόν ὅσιο Ἀθανάσιο. Τότε πῆγε καί ὁ ἀνεψιός τοῦ ἡγούμενου, ὁ στρατηγός Νικηφόρος Φωκᾶς καί μετέπειτα αὐτοκράτορας, γιά νά συμβουλευθεῖ τό θεῖο του γιά πνευματικά πράγματα. Ὁ ἡγούμενος τόν παρέπεμψε στόν ἅγιο Ἀθανάσιο. Ἔτσι ἀπό τότε ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος καί ὁ Νικηφόρος Φωκᾶς δέθηκαν μέ τό δεσμό τῆς φιλίας καί τῆς χριστιανικῆς ἀγάπης, μάλιστα δέ ὁ στρατηγός Νικηφόρος Φωκᾶς τοῦ ἐξομολογήθηκε πώς θέλει νά γίνει μοναχός καί νά μονάσουν μαζί, καί ὁ ἅγιος τοῦ εἶπε• «αὐτό ἄφησέ το στό Θεό».

Ὁ Θεός ὅμως τόν προόριζε γιά ἀλλοῦ. Ἔτσι μιὰ μέρα πού εἶδε ἀπό τή Λῆμνο τόν Ἄθωνα τόσο τοῦ ἄρεσε, πού ἀπό τότε ἄρχισε νά σκέπτεται νά πάει νά ἀσκητέψει ἐκεῖ. Δέν πέρασε πολύς χρόνος καί ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος ἄφησε τό ὄρος Κυμινᾶ τῆς Βιθυνίας καί πῆγε στό Ἅγιον Ὄρος γιά μεγαλύτερη ἡσυχία. Πῆγε καί ἔκανε ὑπακοή σέ ἕναν ἀγράμματο γέροντα. Στήν ἀρχή ἦταν ἄγνωστος σ’ ὅλους. Ὕστερα ὅμως ἀπό ἀναζήτηση τοῦ Νικηφόρου Φωκᾶ, ἀφοῦ βρέθηκε, ἔγινε γνωστός σ’ ὅλους. Ἔτσι ἀφοῦ συναντήθηκε καί πάλι μέ τό φίλο του τόν Νικηφόρο Φωκᾶ, καί ἀφοῦ ὁ δεύτερός τοῦ ὑποσχέθηκε καί πάλι ὅτι θέλει νά γίνει μοναχός ἄρχισε νά κτίζει μέ χρήματα τοῦ αὐτοκράτορα τό μοναστήρι τῆς Μεγίστης Λαύρας, τό ἔτος 963.

Ὁ Νικηφόρος Φωκᾶς δέν μπόρεσε νά ἐκπληρώσει τήν ὑπόσχεσή του, διότι δολοφονήθηκε. Στό θρόνο τῆς Κωνσταντινούπολης ἀνέβηκε ὁ Ἰωάννης Τσιμισκῆς. Ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος κατόρθωσε νά πάρει χρήματα καί ἀπό τό νέο αὐτοκράτορα καί νά συνεχίσει τό χτίσιμο τῆς Μεγίστης Λαύρας. Κυρίως ὅμως στήν ἀποπεράτωση τοῦ πρώτου μοναστηριοῦ τοῦ Ἁγίου Ὄρους βοήθησε τόν ἅγιο Ἀθανάσιο ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος, ἡ ὁποία πολλές φορές παρουσιάσθηκε στόν Ὅσιο καί τόν ἐνίσχυσε μέ χρήματα. Καί ὁ ἴδιος ἔβαλε μεγάλη προσωπική ἐργασία. Ἦταν ἄνθρωπος γεροδεμένος καί βοηθοῦσε πολύ στή μεταφορά τῶν ὑλικῶν. Ἔδωσε πραγματικά τή ζωή του γιά τήν Μεγίστη Λαύρα. Πέθανε, πέφτοντας κάτω ἀπό τή σκαλωσιά τοῦ τρούλου ἐνῶ βοηθοῦσε τούς μαστόρους. Οἱ τελευταῖες του λέξεις ἦταν• «Δόξα σοι ὁ Θεός». Ἀμήν.