«ΣΤΩΜΕΝ ΚΑΛΩΣ ΣΤΙΣ ΕΠΙΤΑΓΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ» Αποστολικό Ανάγνωσμα Κυριακής Δ' Λουκά ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ Ζ' ΟΙΚ. ΣΥΝΟΔΟΥ (Τίτου Γ' 8-15) Αρχιμανδρίτης Ιωήλ Κωνστάνταρος

«ΣΤΩΜΕΝ ΚΑΛΩΣ ΣΤΙΣ ΕΠΙΤΑΓΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ»

Αποστολικό Ανάγνωσμα Κυριακής

Δ' Λουκά

ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ Ζ' ΟΙΚ. ΣΥΝΟΔΟΥ

(Τίτου Γ' 8-15)

Η Κυριακή αυτή είναι αφιερωμένη στην ιερά μνήμη των Αγίων Πατέρων της Ζ' Οικουμενικής Συνόδου. Κάθε έτος η Κυριακή μεταξύ της 11ης και 17ης Οκτωβρίου, έχει ορισθεί να εορτάζουν οι μεγάλες αυτές μορφές της Εκκλησίας μας. Βεβαίως, για την Ζ' Οικουμενική και το έργο της μεγάλης αυτής Συνόδου, έχουμε και άλλες φορές κάνει λόγο. Έχουμε τονίσει, ότι η δογματική διδασκαλία περί των Ιερών Εικόνων, ουσιαστικώς συνοψίζει την όλη διδασκαλία και την Ιερά Παράδοση της Εκκλησίας μας και αυτό αποτελεί μια αλήθεια η οποία βιώνεται από τους Αγίους της κάθε εποχής, οι οποίοι εκφράζουν αυθεντικώς τη συνείδηση και τη ζωή της Εκκλησίας μας.

Εμείς σήμερα θα σταθούμε στο Αποστολικό μας Ανάγνωσμα, το οποίο αποτελεί και το τελευταίο τμήμα της προς Τίτον ποιμαντικής επιστολής του Αποστόλου Παύλου.

Είναι μάλιστα πολύ συγκινητικό αυτό που γράφει στο τέλος, ο γέροντας πλέον Απόστολος, στον ποιμένα της Κρήτης, και τον καλεί να έρθει στην Νικόπολη.

Πράγματι δε, φαίνεται να συναντήθηκε εκεί ο Παύλος με τον Τίτο, όπως μπορούμε να συμπεράνουμε από την πληροφορία της Β' προς Τιμόθεον επιστολής, κεφ. Δ' στιχ. 10 κατά την οποία, όταν ο Απόστολος αντιμετώπιζε στη Ρώμη τον κίνδυνο του μαρτυρίου, ο Τίτος βρισκόταν στην Δαλματία.

Βλέπουμε λοιπόν ότι ακόμα και ο Απόστολος των εθνών, αισθάνεται την ανάγκη να έχει μαζί του και μάλιστα στις δύσκολες ώρες, μια ψυχή, έναν άνθρωπο δικό του που να μπορεί να τον εμπιστεύεται και να μετριάζει τον κόπο αλλά και τον πόνο του.

Μα και οι πατρικές του συμβουλές και συστάσεις, αποτελούν κατευθυντήριες γραμμές για τον κάθε ποιμένα, σε κάθε τόπο και σε κάθε εποχή.

Γι' αυτό και θα σταθούμε σ' αυτό που του συνιστά: «Μωράς δε ζητήσεις και γενεαλογίας και έρεις και μάχας νομικάς, περιίστασο. Εισί γαρ ανωφελείς και μάταιοι» (Τίτου Γ΄9).

Να αποφεύγεις δηλ. τις ανόητες συζητήσεις για τις γενεαλογίες των ειδωλολατρικών θεών και τις διαμάχες για τα ζητήματα του ιουδαϊκού νόμου, οι οποίες είναι άχρηστες και ανωφελείς.

Συμβουλές σοφές και άγιες, που εάν είχαν προσεχθεί από τους πιστούς όσο θα έπρεπε, στο διάβα των αιώνων που ποντοπορεί η Ναύς της Εκκλησίας, πολλές ταλαιπωρίες και αρκετά λάθη θα είχαν αποφευχθεί. Πικρές εμπειρίες που ταλαιπώρησαν, τόσο πρόσωπα μεμονωμένα, όσο και μικρότερες ή μεγαλύτερες ομάδες πιστών, οι οποίοι ενδεχομένως να ξεκινούσαν με την καλή διάθεση, αλλά με έντονο το στοιχείο του προσωπικού υποκειμενισμού, του συναισθηματισμού και αρκετές φορές της πλάνης.

Όπως βεβαίως γίνεται κατανοητό, δεν αναφερόμαστε στο σημείο αυτό στις διαλογικές συζητήσεις που ανέπτυσσαν τόσο οι Απόστολοι, όσο και οι Άγιοι της Εκκλησίας μας και μάλιστα αυτοί οι Μεγάλοι Πατέρες και Διδάσκαλοι που διακρίνονταν εκτός από το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, κατά πρώτον λόγον, και για την τέλεια γνώση της θύραθεν παιδείας.

Όχι, δεν πρόκειται για την ποικίλη ποιμαντική μέριμνα που εκ των πραγμάτων είναι υποχρεωμένοι να ασκούν οι ποιμένες μας, φροντίζοντας στο πλαίσιο αυτό των ιερών τους καθηκόντων, να γνωρίζουν και ν' αντιμετωπίζουν τις πλάνες, τις αιρέσεις και τις κακοδοξίες.

Αλλά η αποστολική αναφορά και νουθεσία, γίνεται για τις περιπτώσεις εκείνες που ο ανθρώπινος νους είναι «κλειδωμένος» στην πλάνη του διαβόλου. Για τις περιπτώσεις κατά τις οποίες η αγαθή προαίρεση έχει ξεριζωθεί και για τα δύστυχα πρόσωπα που έχουν καταλήξει ενσυνειδήτως στο «ου με πείσεις καν με πείσεις».

Και ναι μεν, ο Απόστολος επισημαίνει στον μαθητή του τον Τίτο ν' αποφεύγει τις συζητήσεις περί της γενεαλογίας των ειδωλολατρικών θεών και τις διαμάχες περί των λεπτομερειών και ζητημάτων του Ιουδαϊκού νόμου.

Φωτίζει δηλαδή τις παγίδες και ξεσκεπάζει τα δύο άκρα στα οποία κινδυνεύει να πέσει και να εμπλακεί ο ποιμένας, στο ξεκίνημα της ζωής της στρατευομένης Εκκλησίας. Στη μια περίπτωση της ειδωλολατρείας και στην άλλη των Ιουδαίων-κυρίως Φαρισαίων- οι οποίοι τελικώς διέστρεψαν τον νόμο που δήθεν υπερασπίζονταν, με αποτέλεσμα ο ποιμένας της Εκκλησίας να χάνει τον πολύτιμο χρόνο του και να μην επαρκεί στο να εποικοδομεί το ποίμνιο που του έχει εμπιστευθεί ο ίδιος ο Κύριος, δια των Αποστόλων.

Και ελλοχεύει αυτός ο κίνδυνος, της πνευματικής ζημιάς και του άγονου αγώνα, εάν μέσα στη συνείδηση του κάθε ποιμένα, τον πρώτο λόγο δεν θα έχει η υπακοή, αλλά ο υποκειμενισμός και η πειρασμική σκέψη ότι αυτός, λόγω των γνώσεών του και της «αγάπης» του θα πετύχει αυτό που οι άλλοι δεν το κατόρθωσαν.

Βεβαίως, στην εποχή μας, ίσως δεν υφίστανται οι συγκεκριμένες περιπτώσεις που επισημαίνει ο Απόστολος Παύλος. Υφίσταται όμως η ουσία του θέματος, και η καλοστημένη παγίδα του πονηρού σε διάφορες περιπτώσεις, που φέρουν τα ίδια αρνητικά αποτελέσματα.

Να αναφερθούμε σε σύγχρονα ζητήματα τα οποία, στο πλαίσιο της θεόπνευστης επισήμανσης, αποτελούν παγίδες για ποιμένες και ποιμενομένους; Να φέρουμε στην επιφάνεια καταστάσεις που αποδεικνύουν ίδιον θέλημα και ανατροπή της Πατερικής εν γένει παραδόσεως;

Μάλλον όλοι μας γνωρίζουμε και βιώνουμε τα προβλήματα, που ως μη όφειλε, ταλανίζουν την Εκκλησία μας, ξεκινώντας από το πολύ πονεμένο θέμα (μάλλον ανάθεμα) του οικουμενισμού και θρησκευτικού συγκρητισμού, έως και αυτό των μεταφράσεων-παραφράσεων των λειτουργικών μας κειμένων, για να σταθούμε μόνο σε αυτά.

Τι κρύπτεται κάτω από την επιφάνεια αλλά και τι άλλο οσονούπω θα κάνει προκλητική την εμφάνισή του, για μια δήθεν «εκκλησιαστική ανανέωση» και για μια «βοήθεια των νέων ανθρώπων»;

Τι καλύπτεται πίσω από συζητήσεις επί συζητήσεων στα οικουμενιστικά συνέδρια, όταν μάλιστα βλέπουμε να μη μπορούν ή να μη θέλουν να διατυπώσουν έστω μια διαμαρτυρία στον ανηλεή διωγμό των Χριστιανών της Συρίας, για να σταθούμε μόνο σ' αυτό;

Τι καμουφλάρεται πίσω από τις λεγόμενες μεταφράσεις που με «θεολογική-φιλολογική» ου μην αλλά και «ασκητική» εμβρίθεια, καταντούν «του κλώτσου και του μπάτσου»;

Τι αλήθεια «ποιμαντική και αγαπολογία» είναι αυτή που ειρωνεύεται την αγνότητα προ του γάμου και ισοπεδώνει το μυστήριο του γάμου στο κεντρικό του σημείο;

Είναι άραγε η κυριαρχία της ειδωλολατρικής μανίας ακόμα και μέσα στους «ποιμένες» ή μήπως ο φαρισαϊσμός, σε όλο του το ύπουλο μεγαλείο, κυριαρχεί στις συνειδήσεις ορισμένων ταγών;

Ίσως να είναι το ένα, ίσως και το άλλο ή και τα δύο μαζί. Και μάλιστα δίχως να το αισθάνονται όσοι έχουν προσβληθεί από τις ποικίλες φάσεις της πλάνης αλλά και της κακοδοξίας.

Εκείνο πάντως που μετά βεβαιότητος κυριαρχεί είναι ο άκρατος υποκειμενισμός που υφαίνει τον γυαλιστερό και μεγαλοπρεπή μανδύα του κρυφού ή φανερού εγωισμού.

Πιο απλά. Η νοοτροπία του, «άσε τι διδάσκει το Ευαγγέλιο, ξέχνα τι κηρύσσουν οι Άγιοι Πατέρες, φύγε από την πεπατημένη και τιμημένη ζωή του αγώνα και της αγιότητας, και αυτό που δεν κατόρθωσαν τόσοι άλλοι πριν από εμάς, θα το κατορθώσουμε τώρα εμείς. Εμείς θα μείνουμε στην Ιστορία. Επί των δικών μας ημερών και δια των δικών μας έργων, θα πραγματοποιηθούν αυτά που θέλουμε εμείς».

Τώρα, εάν ερωτήσει κανείς: «όλοι αυτοί είναι τόσο αφελείς και τα πιστεύουν αυτά ή συμβαίνει κάτι τι άλλο;». Όντως, είναι και αυτό ένα ερώτημα που περιμένει την απάντησή του. Ο «αφελής» προηγείται του «Εφιάλτη» ή ο «Εφιάλτης» παγιώνει τον «αφελή»;

Το μόνο βέβαιο πάντως είναι ότι και στις δύο περιπτώσεις «ο κατοικών εν ουρανοίς εκγελάσεται αυτούς, και ο Κύριος εκμυκτηριεί αυτούς» (Ψαλμ. Β' 4).

Αλλά υπάρχει και ακόμα ένα άλλο στοιχείο το οποίο λειτουργεί οριστικά και αμετάκλητα. Πρόκειται για τους «πνευματικούς νόμους». Η υπακοή στις θεόπνευστες συστάσεις, φέρει την ευλογία. Αντιθέτως, η παρακοή ακόμα και στις «λεπτομέρειες» φέρει την καταστροφή.

Και εννοείται ότι στα επίπεδα αυτά, των Αποστολικών και Πατερικών επιταγών, δεν υπάρχουν μεγάλα θέματα τα οποία πρέπει να προσεχθούν και μικρότερα που μπορούν να καταλυθούν. Όλα είναι μεγάλα και υποχρεωτικά, όσον αφορά το δόγμα και τον ορθό τρόπο βιώσεως της Εκκλησιαστικής ζωής.

Όσοι δε ξεγελούν τον εαυτόν τους με το δήθεν επιχείρημα ότι με τις κινήσεις τους και την όλη τακτική τους θα παραμείνουν στην ιστορία, ας είναι βέβαιοι, ότι πράγματι θα το πετύχουν αυτό που ζητούν. Η ιστορία, θέλοντας και μη, καταγράφει ακατάλυτα τα πρόσωπα και τις πράξεις τους.

Τόσο τις θετικές, που προβάλλονται ως παράδειγμα, όσο και τις στιγματισμένες που αποτελούν παράδειγμα προς αποφυγήν.

Και για του λόγου το αληθές, ας μη λησμονούμε ότι όχι μόνο «αρχιερείς» του τύπου «Άννα» και «Καϊάφα» έμειναν στην Ιστορία, αλλά καθημερινώς στο Σύμβολο της Πίστεως, αναφέρεται με αποτροπιασμό ως ιστορικό πρόσωπο ο «Πόντιος Πιλάτος».

Το λοιπόν, αδελφοί, «στώμεν καλώς».

Ας λαμβάνουμε εφ' εξής πολύ στα σοβαρά τις επιταγές του Αγίου Πνεύματος.

Αμήν

Αρχ. Ιωήλ Κωνστάνταρος