Νεωκόρος κατά… Χρυσοστόμου

Πιὀ σωστός τίτλος θά ἦταν ἄν γράφαμε: "Τό θέαμα δυνατότερο ἀπό τό ἄκουσμα". Τί ἀκριβῶς συνέβη; Πάντως; Ὄχι ὅτι ὁ νεωκόρος στράφηκε ἐναντίον τοῦ ἁγίου Ἰωάννη. Κι ὅμως κάτι τέτοιο σχεδόν ἔγινε, χωρίς, βέβαια, νά ἔχει ὁ νεωκόρος τέτοια πρόθεση. 

Βρισκόμαστε στήν Ἀντιόχεια, ὅταν ὁ ἱερός Πατέρας σέ ἀπογευματινά κηρύγματα ἐξηγοῦσε τό βιβλίο τῆς Γενέσεως. Ὁ κόσμος ἦταν πάντα ἀπορροφημένος στά λόγια του. Κάποτε ὁ λόγος παρατεινόταν περισσότερο ἀπό τό συνηθισμένο. Κάτι τέτοιο συνέβη κι ἐκεῖνο τό ἀπόγευμα. Εἶχε ἀρχίσει νά σκοτεινιάζει. Τί πιό σωστό γιά τόν καλό νεωκόρο ἀπό τό νά ἀνάψει τούς λύχνους, γιά νά βλέπουν οἱ ἀκροατές τόν ἱεροκήρυκα καί συγχρόνως νά ἔχουν τή δυνατότητα οἱ στενογράφοι νά καταγράφουν τά λεγόμενά του.

Λοιπόν, "ἅμ’ ἔπος ἅμ’ ἔργον"·  ὁ νεωκόρος πῆρε τό μακρύ του κοντάρι, στερέωσε ἐπάνω του ἕνα ἀναμμένο κερί κι ἄρχισε νά ἀνάβει τόν ἕνα λύχνο ὕστερα ἀπό τόν ἄλλο. Ὅσο κι ἄν ἔκανε τή δουλειά του μέ προσοχή καί διακριτικότητα, δέν ἔπαυε νά ἀποτελεῖ ἕναν κινούμενο στόχο… θεάματος. Φαίνεται ὅτι τό ἀκροατήριο τοῦ Χρυσοστόμου, ἤ τουλάχιστον ἕνα μέρος ἀπ’ αὐτό, ἄρχισε νά παρακολουθεῖ τόν νεωκόρο, μέ ἀποτέλεσμα νά χαλαρώσει τήν προσοχή του στόν ὁμιλητή.

Ὁ Χρυσόστομος διαπίστωσε τόν περισπασμό τῶν ἀκροατῶν του ἐξαιτίας τοῦ νεωκόρου. Σταματάει λοιπόν ἀπότομα τήν ὁμιλία του καί μέ δυνατότερη φωνή λέει:

´Ξυπνῆστε, δεῖχτε ἐνδιαφέρον! Ἑρμηνεύω γιά χάρη σας τίς Γραφές καί σεῖς στρέψατε ἀλλοῦ τό βλέμμα καί παρακολουθεῖτε τόν νεωκόρο πού ἀνάβει τά λυχνάρια. Τόση πιά ἀδιαφορία; Παρατήσατε ἐμένα καί προσέχετε αὐτόν. Κι ἐγώ φωτιά ἀνάβω, αὐτήν πού ξεπετιέται ἀπ’ τίς Γραφές· πάνω στή γλώσσα μου καίει τό κερί τῆς διδασκαλίας. Αὐτό τό φῶς εἶναι πιό σημαντικό ἀπό κεῖνο δέν ἀνάβουμε ἐδῶ λαδωμένα φυτίλια, ὅπως ἐκεῖνος, ἀλλά φωτίζουμε ψυχές πού καρπίζουν μές στήν εὐσέβεια μέ τό πνεῦμα τῆς μαθητείας. 

Κάποτε κι ὁ Παῦλος μιλοῦσε σ’ ἕνα ὑπερῶο. Βέβαια, ἄς μή νομίσει κανείς πώς συγκρίνω τόν ἑαυτό μου μέ τόν Παῦλο· δέν παραφρόνησα· ἄν τό λέω αὐτό, τό κάνω γιά νά μάθετε πόσο ἐνδιαφέρον ἀξίζει νά δείχνετε στήν ἀκρόαση τοῦ κηρύγματος. Κάποτε, λοιπόν, μιλοῦσε ὁ Παῦλος στό ὑπερῶο καί σκοτεινίασε, ὅπως καλή ὥρα καί τώρα, καί τά λυχνάρια ἔκαιγαν· στό μεταξύ ὁ Εὔτυχος (Πραξ. 20,9) ἔπεσε ἀπό τό παράθυρο καί ἡ πτώση του καθόλου δέν διέλυσε τή συγκέντρωση· ὁ θάνατος τοῦ συντρόφου καθόλου δέν ξεσήκωσε αὐτούς πού παρακολουθοῦσαν· τόσο ἦταν προσηλωμένοι στήν ἀκρόαση τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, ὥστε οὔτε τό πῆραν εἴδηση πώς ἔπεσε ὁ ἄλλος. Ἀντίθετα σεῖς, ἐνῶ τίποτε ἀσυνήθιστο ἤ παράδοξο δέν εἴδατε, παρά μόνο ἕναν ἄνθρωπο νά ἐκτελεῖ τά πεζά του καθήκοντα, στραφήκατε νά τόν παρακολουθήσετε. 

Πῶς νά δείξει κανείς κατανόηση στό ὀλίσθημά σας; Ὅμως, φίλοι μου, μή θεωρήσετε ὑπερβολική καί σχολαστική τήν ἐπιτίμηση, δέν σᾶς μαλώνω μέ ἐχθρότητα, ἀλλά ἀπό διάθεση νά σᾶς βοηθήσω. "Ἀξιοπιστότερα γάρ τραύματα φίλων, ἤ ἑκούσια φιλήματα ἐχθρῶν". Στρέψτε, λοιπόν, σᾶς παρακαλῶ κατά ’δῶ τήν προσοχή σας καί ξεχάστε ἐκείνη τή φωτιά, προσέχοντας τό φῶς τῶν θείων Γραφῶν".

Εἶναι πάντως ἐντυπωσιακό τό γεγονός, πόσο πιό δυνατό εἶναι τό θέαμα ἀπό τό ἀκρόαμα, παρ’ ὅλο μάλιστα πού ἀπό τή μιὰ μεριά μιλάει ὁ Χρυσόστομος καί ἀπό τήν ἄλλη γίνεται μιὰ πράξη ρουτίνας. 

Ἐμεῖς πάντως εὐχαριστοῦμε τούς στενογράφους, πού δέν παρασύρθηκαν ἀπό τόν νεωκόρο, ἀλλά μέ εὐσυνειδησία κατέγραφαν τά λόγια τοῦ ἁγ. Ἰωάννη, καθώς καί τά ὅσα εἶπε στήν παρένθεση τοῦ λόγου. Τούς εὐχαριστοῦμε, γιατί μᾶς διαφύλαξαν ἕνα μικρό περιστατικό, πού μᾶς βοηθάει νά νιώσουμε μέ ἕναν ἄλλο τρόπο τήν τότε ἐποχή καί τούς ἀνθρώπους της.
το είδαμε εδώ