Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΚΡΙΣΗ (Κυριακή της Απόκρεω) Alexander Schmemann

ΜΕΓΑΛΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ
Πορεία προς το Πάσχα
Μετάφραση από το Αγγλικό: ΕΛΕΝΗ ΓΚΑΝΟΥΡΗ
«ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΚΡΙΤΑΣ»

       Η επόμενη Κυριακή ονομάζεται Κυριακή της Απόκρεω γιατί στη διάρκεια της εβδομάδας που ακολουθεί αρχίζει μια περιορισμένη νηστεία – αποχή κρέατος» – όπως παραγγέλλουν τα λειτουργικά βιβλία. Αυτή η παραγγελία γίνεται κατανοητή μόνο μέσα στο φως όσων είπαμε παραπάνω για τα νόημα της προετοιμασίας. Η Εκκλησία αρχίζει να μας «προσαρμόζει» στη μεγάλη προσπάθεια που θα απαιτήσει άπα μας επτά μέρες αργότερα. Σταδιακά μας βάζει στο μεγάλο αγώνα, γιατί γνωρίζει την ευπάθεια μας και προβλέπει την πνευματική μας αδυναμία.

Την παραμονή της Κυριακής της Απόκρεω, η Εκκλησία μας καλεί σε μια παγκόσμια ανάμνηση όλων «των απ’ αιώνος κοιμηθέντων ευσεβώς, έπʹ ελπίδι αναστάσεως, ζωής αιωνίου». Αυτή πραγματικά είναι η μεγάλη μέρα της Εκκλησίας κατά την οποία προσευχόμαστε για τα κοιμηθέντα μέλη της. Για να καταλάβουμε το νόημα που υπάρχει στη σχέση της Μεγάλης Σαρακοστής και της προσευχής για τους κοιμηθέντες θα πρέπει να θυμηθούμε ότι ο Χριστιανισμός είναι η θρησκεία της αγάπης. Ο Χριστός δεν άφησε στους μαθητές Του μια διδασκαλία ατομικής σωτηρίας, αλλά την «καινή εντολή» του «αγαπάτε αλλήλους» και πρόσθεσε: «εν τούτω γνώσονται πάντες ότι εμοί μαθηταί έστε, εάν αγάπην έχητε εν αλλήλοις» (ωαν. 13,35). Η αγάπη επομένως είναι το θεμέλιο και η ουσία της ζωής της Εκκλησίας η Οποία, κατά τον γιο Ιγνάτιο Αντιοχείας, είναι «ενότητα πίστεως και αγάπης». Αμαρτία είναι πάντοτε η απουσία της αγάπης, και επομένως είναι ο χωρισμός, η απομόνωση, ο πόλεμος όλων εναντίον όλων. Η νέα ζωή που μας έδωσε ο Χριστός και που μεταβιβάζεται σε μας δια της Εκκλησίας είναι πάνω απ’ όλα μια ζωή συνδιαλλαγής, «συναγωγής εις ενότητα όλων των διεσκορπισμένων», η αποκατάσταση της θραυσμένης από την αμαρτία αγάπης.

Αλλά πως είναι δυνατό νʹ αρχίσουμε ποτέ την επιστροφή μας στα Θεό και τη συμφιλίωση μας μʹ Αυτόν, αν από μέσα μας δεν ξαναγυρίσουμε στη μοναδική καινή εντολή της αγάπης; Η προσευχή για τους «κεκοιμημένους» είναι μια βασική έκφραση της Εκκλησίας σαν αγάπης. Ζητάμε από το Θεό να θυμηθεί αυτούς που και ‘μείς θυμόμαστε και τους θυμόμαστε ακριβώς γιατί τους αγαπάμε. Προσευχόμενοι γιʹ αυτούς τους συναντάμε «εν Χριστώ, ο οποίος αγάπη εστίν» και που – ακριβώς επειδή είναι Αγάπη – ξεπερνάει τα θάνατο που είναι η τελική νίκη του χωρισμού και της έλλειψης της αγάπης. Μέσα στο Χριστό δεν υπάρχουν ζωντανοί και πεθαμένοι γιατί όλοι είναι «ζώντες εν Αυτώ». Αυτός είναι η Ζωή και αυτή η Ζωή είναι το φως του ανθρώπου. Αγαπώντας το Χριστό αγαπάμε όλους εκείνους που βρίσκονται εν Αυτώ. Αγαπώντας αυτούς που είναι εν Αυτώ, αγαπάμε το Χριστό. Αυτός είναι ο Κανόνας της Εκκλησίας, που φανερώνεται με τις προσευχές που κάνει για τους κοιμηθέντες. Πραγματικά η «εν Χριστώ» αγάπη μας είναι εκείνη που τους διατηρεί πάντα ζωντανούς γιατί τους διατηρεί «εν Χριστώ» Πόσο αλήθεια, λανθασμένοι – απελπιστικά λανθασμένοι – είναι όσοι από τους δυτικούς χριστιανούς η έχουν περιορίσει τις προσευχές τους για τους κοιμηθέντες σε ένα νομικό δόγμα «περί αμοιβών» και «ικανοποιήσεως», η τις αρνούνται σαν άχρηστες. Η μεγάλη αγρυπνία «υπέρ των Κεκοιμημένων» το Σάββατο πριν από την Κυριακή της Απόκρεω είναι ένας τύπος ακολουθίας για την ανάμνηση των «προαπελθόντων» που επαναλαμβάνεται το δεύτερο, τρίτο και τέταρτο Σάββατο της Μεγάλης Σαρακοστής.

Είναι η αγάπη και πάλι που αποτελεί το θέμα της Κυριακής της Απόκρεω. Ευαγγελικό ανάγνωσμα της μέρας είναι η παραβολή του Χριστού για την Τελευταία Κρίση (Ματθ, 25, 31‐46). Όταν ο Χριστός θα έρθει να μας κρίνει ποιο θα είναι το κριτήριο Του; Η παραβολή μας δίνει την απάντηση∙ η αγάπη – όχι ένα απλό ανθρωπιστικό ενδιαφέρον για μια αφηρημένη δικαιοσύνη και για κάποιους, ανώνυμους «φτωχούς», αλλά η συγκεκριμένη και προσωπική αγάπη για τον άνθρωπο, για κάθε ανθρώπινο πρόσωπο με το οποίο ο Θεός με φέρνει σε επαφή στη ζωή μου. Αυτη η διάκριση είναι πολύ σημαντική γιατί σήμερα όλο και περισσότεροι χριστιανοί έχουν την τάση να ταυτίζουν τη χριστιανική αγάπη με τις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές φροντίδες. Με άλλα λόγια, έχουν την τάση να μετατοπίζουν το ενδιαφέρον από το μοναδικό πρόσωπο και το μοναδικά προσωπικό προορισμό του στις ανώνυμες οντότητες όπως είναι οι «τάξεις» οι «φυλές» κ.λ.π. Όχι ότι αυτές οι φροντίδες είναι λανθασμένες. Είναι φανερό ότι οι χριστιανοί μέσα στην πορεία της ζωής τους, μέσα στις ευθύνες τους σαν πολίτες, σαν επαγγελματίες κ.λ.π., καλούνται να φροντίζουν, όσο οι δυνατότητες και η κατανόηση τους επιτρέπουν περισσότερο, για μια δίκαιη, σταθερή και γενικά πιο ανθρώπινη κοινωνία. Όλα αυτά, σίγουρα, προέρχονται από τη χριστιανική αγάπη. Αλλά η χριστιανική αγάπη, αυτή καθαυτή είναι κάτι διαφορετικά και αυτή η διαφορά θα γίνει κατανοητή και θα διαφυλαχθεί αν η Εκκλησία διατηρήσει τη μοναδική αποστολή της και δε γίνει μια συνηθισμένη «κοινωνική υπηρεσία» που ασφαλώς δεν είναι στη φύση της.

Η χριστιανική αγάπη είναι η «δυνατή αδυνατότητα» να βλέπω το Χριστό στο πρόσωπο κάθε ανθρώπου, οποιοσδήποτε κι αν είναι αυτός, και τον οποίο ο Θεός, μέσα στο αιώνιο και μυστηριώδες σχέδιό Του, έχει αποφασίσει να φέρει μέσα στη ζωή μου έστω και για λίγες στιγμές να τον φέρει κοντά μου, όχι σαν μια ευκαιρία για «καλή πράξη» η για εξάσκηση της φιλανθρωπίας μου, αλλά σαν αρχή μιας αδιάκοπης συντροφιάς μέσα στον ίδιο το Θεό.

Αληθινά τι άλλο είναι αγάπη παρά αύτη η μυστηριώδης δύναμη που ξεπερνάει τα τυχαίο και το εξωτερικό στον «άλλο» – ξεπερνάει δηλαδή την εξωτερική του εμφάνιση, την κοινωνική του θέση, την εθνική του καταγωγή, τη διανοητική του ικανότητα – και φτάνει στην ψυχή του, τη μοναδική και μοναδικά προσωπική «ρίζα» της ανθρώπινης ύπαρξης, το αληθινό κομμάτι του Θεού μέσα του; Αν ο Θεός αγαπάει κάθε άνθρωπο είναι ακριβώς γιατί Αυτός μόνο γνωρίζει τον ατίμητο και απόλυτα μοναδικό θησαυρό, την «ψυχή» η το «πρόσωπο», που έδωσε στον κάθε άνθρωπο. Η χριστιανική αγάπη λοιπόν είναι η συμμετοχή σʹ αυτή τη θεϊκή γνώση, είναι το δώρο αυτής της θεϊκής αγάπης. Δεν υπάρχει «απρόσωπη» αγάπη γιατί αγάπη είναι η υπέροχη ανακάλυψη του «προσώπου» στον «άνθρωπο», η ανακάλυψη του συγκεκριμένου και μοναδικού προσώπου μέσα στο σύνολο γενικά. Είναι η ανακάλυψη σε κάθε άνθρωπο αυτού που τον κάνει «αξιαγάπητο» και που είναι δοσμένο από το Θεό.

Από αυτή την άποψη η χριστιανική αγάπη είναι μερικές φορές τα αντίθετο από την «κοινωνική δραστηριότητα» με την οποία συχνά σήμερα ταυτίζεται ο Χριστιανισμός. Για έναν άνθρωπο με κοινωνική δραστηριότητα το αντικείμενο της αγάπης δεν είναι το «πρόσωπο» αλλά ο «άνθρωπος, μια δηλαδή αφηρημένη μονάδα μιας, όχι λιγότερο, αφηρημένης Ανθρωπότητας». Αλλά για το Χριστιανισμό, ο άνθρωπος είναι «αξιαγάπητος» ακριβώς γιατί είναι πρόσωπο. Εκεί το πρόσωπο χάνεται μέσα στον άνθρωπο εδώ ως άνθρωπος θεωρείται μανό το πρόσωπο. Ο «κοινωνικός εργάτης» δεν ενδιαφέρεται για τα συγκεκριμένα πρόσωπα και άνετα τα θυσιάζει για το «γενικό συμφέρον». Ο Χριστιανισμός μπορεί να φαίνεται ότι είναι – και σε μερικές περιπτώσεις πραγματικά είναι – μάλλον διστακτικός γιʹ αύτη την αόριστη Ανθρωπότητα, αλλά διαπράττει θανάσιμη αμαρτία εναντίον του εαυτού του κάθε φορά που αδιαφορεί και δεν αγαπάει το συγκεκριμένο πρόσωπο.

Η κοινωνική δραστηριότητα είναι πάντοτε «φουτουριστική» στην προσέγγιση της. Ενεργεί πάντα στο όνομα της δικαιοσύνης, του νόμου, της ευτυχίας που πρόκειται να έρθει, να κερδιθεί. Ο Χριστιανισμός ελάχιστα ενδιαφέρεται γιʹ αυτό το προβληματικό μέλλον αλλά βάζει όλη την έμφαση στο τώρα, που είναι ο μόνος αποφασιστικός χρόνος για αγάπη. Οι δυο αυτές στάσεις δεν αποκλείουν η μια την άλλη αλλά δεν πρέπει να συγχέονται. Οι χριστιανοί βεβαιότατα, έχουν ευθύνες απέναντι «στον κόσμο τούτο» και πρέπει να τις εκπληρώσουν. Ακριβώς αυτή είναι η περιοχή της «κοινωνικής δραστηριότητας που ανήκει εντελώς στον «κόσμο τούτο». Οπωσδήποτε όμως η χριστιανική αγάπη σκοπεύει πέρα από τον «κόσμο τούτο». Είναι αυτή η ίδια μια ακτίνα, μια εκδήλωση της Βασιλείας του Θεού υπερβαίνει και συντρίβει όλους τους περιορισμούς, όλες τις «συνθήκες» του κόσμου τούτου διότι το κίνητρο της, ο σκοπός της καθώς και η ολοκλήρωση της είναι στο Θεό. Και ξέρουμε ότι ακόμα, και σʹ αυτόν τον κόσμο που «εν τω πονηρώ κείται» η μόνη νίκη που διαρκεί και μεταμορφώνει είναι η νίκη της αγάπης. Η πραγματική αποστολή της Εκκλησίας είναι να υπενθυμίζει στον άνθρωπο την προσωπική του αγάπη και την κλήση του, που είναι να πλημμυρίσει τον αμαρτωλό κόσμο μʹ αυτή την αγάπη.

Η παραβολή για την Τελευταία Κρίση αναφέρεται στη χριστιανική αγάπη. Δεν είμαστε όλοι καλεσμένοι να δουλέψουμε για την Ανθρωπότητα», όμως ο καθένας μας έχει λάβει το δώρο και τη χάρη της αγάπης του Χριστού. Ξέρουμε ότι όλοι οι άνθρωποι τελικά έχουν ανάγκη απʹ αύτη την προσωπική αγάπη, έχουν ανάγκη να τους αναγνωρίζεται δηλαδή η μοναδικότητα της ψυχής τους στην οποία αντανακλάται όλη η ομορφιά της δημιουργίας μʹ ένα ξεχωριστό τρόπο.

Ξέρουμε ακόμα ότι οι άνθρωποι βρίσκονται «εν φυλακή», είναι «πεινώντες και διψώντες» ακριβώς γιατί τους λείπει αυτή η προσωπική αγάπη. Τέλος ξέρουμε ότι όσο στενά και περιορισμένα και αν είναι τα πλαίσια της προσωπικής μας ύπαρξης ο καθένας από μας δημιουργήθηκε υπεύθυνος για μια μικρή θέση στη Βασιλεία του Θεού, και έγινε υπεύθυνος εξαιτίας αυτού του δώρου της αγάπης του Χριστού. Έτσι είτε έχουμε είτε δεν έχουμε αποδεχτεί αυτή την ευθύνη, είτε αγαπήσαμε είτε αρνηθήκαμε την αγάπη, πρόκειται να κριθούμε Γιατί εφʹ όσον εποιήσατε ένί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων, εμοί εποιήσατε» (Ματθ. 25,40).

Ο κανόνας του πνευματικού δεν λύνεται από κανέναν!

Ο γέροντας Ιάκωβος Τσαλίκης (1991) εξομολόγησε κάποτε μία γερόντισσα και της έβαλε κανόνα νά μην κοινωνήσει για τρία χρόνια.

-Γιατί δεν κοινωνάς; τη ρώτησε μία μέρα ο ιερέας της ενορίας της.

-Μου έβαλε κανόνα ο π. ‘Ιάκωβος, απάντησε εκείνη, και του είπε την αιτία.

-Όχι γιαγιά, μη στενοχωριέσαι. Αυτός είναι αγράμματος καλόγερος.

-Εγώ είμαι μορφωμένος και σου λύνω τον κανόνα. Νά έρθεις την Κυριακή νά σε κοινωνήσω.

Καθώς όμως πλησίασε ή γιαγιά νά μεταλάβει, ένιωσε στο στόμα της την άγία λαβίδα άδεια και κρύα, δεν κατάλαβε τη γεύση της-θείας Κοινωνίας.

Το θαυμαστό γεγονός επαναλήφθηκε άλλες δύο Κυριακές, όπότε ή γυναίκα ανησύχησε και ξαναπήγε στο γέροντα ‘Ιάκωβο.

-Παιδί μου, της είπε εκείνος, ο κανόνας δεν λύνεται. Πρέπει νά κάνεις τον κανόνα πού σου έβαλα.

Το 1987, ο π. Ιάκωβος εξομολόγησε μία κοπέλα, αλλά της απαγόρευσε νά κοινωνήσει.

Εκείνη τότε επισκέφθηκε κάποιον επίσκοπο, πού της επέτρεψε τη θεία μετάληψη.

Όταν όμως πλησίασε νά κοινωνήσει, ή άγία λαβίδα μπήκε άδεια στο στόμα της.

Αυτό το παράδοξο και θαυμαστό επαναλήφθηκε κι άλλη φορά, οπότε η κοπέλα τρόμαξε, μετανόησε και πήγε να εξομολογηθεί πάλι στον π. ‘Ιάκωβο.

Όταν κοινωνώ τούς ανθρώπους, διηγιόταν χαρακτηριστικά άλλοτε ο μακαριστός γέροντας Ιάκωβος, ποτέ δεν κοιτάζω τα πρόσωπά τους.

Μερικές φορές όμως μου λέει ο λογισμός νά τα κοιτάξω.

Τότε βλέπω μερικά πρόσωπα νά έχουν μορφή σκύλου, πιθήκου ή άλλων ζώων. Είναι φοβερή η μορφή τους. Βλέπω όμως και μερικά ήρεμα και ιλαρά πού μετά τη θεία μετάληψη λάμπουν σαν τον ήλιο.

Μία φορά του είπε κάποιος συλλειτουργός του: Μ’ έκαψε ή θεία Κοινωνία!…

Εγώ, απάντησε ο γέροντας, δεν αισθάνθηκα νά με καίει.

Αντίθετα, ζούσε τόσο έντονα τη μέθεξη του δεσποτικού Σώματος, ώστε ανακαινιζόταν ψυχικά και σωματικά.

–Σήμερα πού κοινώνησες, είπε σ’ ένα πνευματικό του παιδί, βλέπεις πώς αισθάνεσαι; Εγώ αισθάνομαι έτσι πάντοτε. Ό Χριστός βρίσκεται μέσα μου πάντα.

ΘΑΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

Έκδοση Ιεράς Μονής Παρακλήτου Αττικής – Γέροντας Ιάκωβος Τσαλίκης

πηγή

«H βασιλεία των ουρανών βιάζεται»

Αγίου Νικολάου Aχρίδος, †1956

«H βασιλεία των ουρανών βιάζεται»
(Ματθ. 11, 12)

...O Κύριος απαιτεί από τους πιστούς Του να ασκήσουν κάθε δυνατή βία, να καταβάλουν κάθε κόπο, να εργάζονται έως ότου έχουν το φως, να προσεύχονται δίχως διακοπή, να απαιτούν, να ζητούν, να κρούουν, να νηστεύουν, να επιτελούν πολυάριθμα έργα ελεημοσύνης -όλα τούτα με σκοπό να τους ανοιχτεί η βασιλεία των ουρανών, δηλαδή η μεγάλη, φοβερή και ζωοποιός παρουσία του Θεού.

Αγρυπνείτε ουν εν παντί καιρώ δεόμενοι, λέει ο Κύριος, ίνα καταξιωθήτε εκφυγείν πάντα τα μέλλοντα γίνεσθαι και σταθήναι έμπροσθεν του υιού του ανθρώπου (Λκ. 21, 36).

Αγρυπνείτε επάνω στη καρδιά σας για να μην προσκολληθεί στη γη. Αγρυπνείτε επάνω στους λογισμούς σας για να μην σας απομακρύνουν από το Θεό. Αγρυπνείτε επάνω στα έργα σας για να διπλασιάσετε το τάλαντο σας και όχι να το ελαττώσετε και απολέσετε. Αγρυπνείτε επάνω στις ήμερες σας για να μην σας αιφνιδιάσει ο θάνατος και σας αρπάσει αμετανόητους, εν μέσω των αμαρτιών σας.
Τέτοια είναι η ορθόδοξη πίστη μας: εξ ολοκλήρου δημιουργική, καθολικά προσευχητική και νηπτική, με δάκρυα και βία. Καμία άλλη πίστη δεν προτείνει στους πιστούς της τόση βία για να καταξιωθούν να σταθούν ενώπιον του Υιού του Θεού. Όλη αυτή τη βία την έχει προτείνει σε ολόκληρο τον κόσμο και την ενετείλατο στους πιστούς Του ο Ίδιος ο Κύριος και Σωτήρας, ενώ η Εκκλησία διαρκώς την ανανεώνει επαναλαμβάνοντας την από αιώνα σε αιώνα, από γενεά σε γενεά, εξαίροντας στα μάτια των πιστών τον όλο και μεγαλύτερο αριθμό των ηρώων του πνεύματος οι όποιοι επλήρωσαν το νόμο και καταξιώθηκαν δόξης και δυνάμεως ανέκφραστης στον ουρανό μα και στη γη.

Από την άλλη πλευρά όμως, δεν πρέπει να απατώμαστε και να νομίζουμε πώς όλοι οι κόποι και η βία ενός άνθρωπου αποφέρουν από μόνα τους τη σωτηρία. Δεν πρέπει να νομίζουμε πώς ο άνθρωπος μόνο με την ατομική προσπάθεια και βία θα φτάσει στη παρουσία του Ζώντος Κυρίου. Αν ο Κύριος δεν το θελήσει, κανένας θνητός δεν μπορεί να σταθεί προ προσώπου Αυτού. Γιατί ο Ίδιος ο Κύριος ο όποιος έχει θεσπίσει όλα αυτά λέει σε άλλο σημείο: όταν ποιήσητε πάντα τα διαταχθέντα υμίν, λέγετε ότι δούλοι αχρείοι εσμέν, ότι ο οφείλομεν ποιήσαι πεποιήκαμεν (Λκ. 17, 10). Και πάλι σε άλλο σημείο: ουδείς δύναται ελθείν προς με, εάν μη ο πατήρ ο πέμψας με ελκύσει αυτόν (Ιω. 6, 44). Σε άλλο σημείο πάλι λέει: ότι χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν (Ιω. 15, 5). O Απόστολος Παύλος, γράφοντας στην ίδια συνάφεια προς τους Εφεσίους λέει: χάριτι εστέ σεσωσμένοι (Έφ. 2, 5).

Τι μπορούμε να πούμε ύστερα απ' όλα τούτα; μήπως ότι όλοι οι κόποι μας για τη σωτηρία είναι μάταιοι; Μήπως να κατεβάσουμε τα χέρια και να περιμένουμε μέχρις ότου ο Κύριος φανερωθεί και μας τάξει κάτω από τη δύναμη Του και τη παρουσία Του; Μήπως δεν το φωνάζει και ο ίδιος ο προφήτης Ησαΐας ότι ως ράκος αποκαθημένης πάσα η δικαιοσύνη ημών (Ησ. 64, 6); να παραιτηθούμε λοιπόν από τις προσπάθειες και τους κόπους μας; Τότε όμως δεν θα μοιάσουμε με τον δούλο εκείνον ο οποίος παράχωσε στη γη το τάλαντο και άκουσε από τον κύριο του να τον αποκαλεί δούλο οκνηρό και πονηρό;

Οφείλουμε να νήφουμε και να εφαρμόζουμε τις εν¬τολές του Κυρίου οι οποίες είναι ξεκάθαρες σαν τον ήλιο. Θα πρέπει να καταβάλουμε όλη μας τη προσπάθεια αλλά είναι στην εξουσία του Θεού να ευλογήσει τον αγώνα μας και να μάς εισάγει στη παρουσία Του. Υπέροχα το έχει ερμηνεύσει αυτό ο Απόστολος Παύλος όταν λέει: εγώ εφύτευσα, Απολλώς επότισεν, αλλ' ο Θεός ηύξανεν. Ώστε, ούτε ο φυτεύων εστί τι ούτε ο ποτίζων άλλ' ο αυξάνων Θεός (Α' Κορ. 3, 6-7). Από το Θεό λοιπόν εξαρτώνται τα πάντα, από τη δύναμη του Θεού, τη σοφία και το έλεος Του. Σε μάς πάλι ανήκει το να φυτεύουμε και να ποτίζουμε και αυτό μας το καθήκον οφείλουμε να μην το αμελούμε γιατί κινδυνεύουμε να χαθούμε αιωνίως.a

Καθήκον του γεωργού είναι να οργώνει και να αρδεύει μα από τη δύναμη, τη σοφία και το έλεος του Θεού εξαρτάται το αν ο σπόρος θα βλαστήσει, θα μεγαλώσει και θα αποφέρει καρπό.

Καθήκον του επιστήμονος είναι να έρευνα και να αναζητά μα από τη δύναμη, τη σοφία και το έλεος του Θεού εξαρτάται το αν θα του αποκαλυφθεί η γνώση.

Καθήκον των γονέων είναι να φροντίζουν και ανατρέφουν τα τέκνα τους εν φόβω Θεού μα από τη δύναμη, τη σοφία και το έλεος του Θεού εξαρτάται το αν και μέχρι πότε θα ζήσουν τα παιδιά τους.

Καθήκον του ιερέα είναι να διδάσκει τους πιστούς, να τους ενημερώνει, να ελέγχει και διορθώνει μα από τη δύναμη, τη σοφία και το έλεος του Θεού εξαρτάται το αν ο κόπος του θα φέρει καρπούς.

Καθήκον όλων μας είναι να μοχθούμε και κοπιάζουμε για να γίνουμε άξιοι να παρασταθούμε ενώπιον του Υίού του Θεού μα από τη δύναμη, τη σοφία και το έλεος του Θεού εξαρτάται το αν θα μάς δεχτεί ο Κύριος.

Δεν πρέπει όμως πάλι να κοπιάζουμε δίχως ελπίδα στο έλεος του Θεού αλλά όλη η προσπάθεια μας να θερμαίνεται από την ελπίδα πώς ο Κύριος είναι δίπλα μας και θα μας δεχτεί στη παρουσία του προσώπου Του. Δεν υπάρχει βαθύτερη και πιο αστείρευτη πηγή από τη πηγή του ελέους του Θεού. Όταν ο άσωτος υίός μετενόησε ύστερα από τη θλιβερή πτώση του στο επίπεδο της ζωής των χοίρων, ο εύσπλαχνος πατέρας βγήκε σε συνάντηση του, τον αγκάλιασε και τον συγχώρησε γιατί ο Θεός βγαίνει ακούραστα προς συνάντηση των μετανοημένων παιδιών Του και απλώνει τα χέρια Του προς όλους εκείνους πού στρέφουν το πρόσωπο τους προς Εκείνον. Επέτασα τας χείρας μου όλην την ημέραν προς λαόν απειθούντα και αντιλέγοντα (Ησ. 65, 2), λέει ο Κύριος για τους Εβραίους. Όταν λοιπόν ο Κύριος απλώνει τα χέρια Του προς τους απειθείς, πόσο περισσότερο το κάνει προς τους υποτασσόμενους; Λέει ο υπάκουος προφήτης Δαυίδ: προωρώμην τον Κύριον ενώπιον μου διαπαντός, ότι εκ δεξιών μου εστίν ίνα μη σαλευθώ (Ψ. 15, 8-9). Στους ευπειθείς αγωνιστές για τη σωτηρία λοιπόν, δεν αρνείται ο Κύριος τη παρουσία Του.

Έτσι, ας μην θεωρούμε ανόητη αυτή τη προσπάθεια καθώς το νομίζουν οι άθεοι και οι απαισιόδοξοι αλλά κοπιάζοντας και μοχθώντας στο μέγιστο βαθμό, ας ελπίζουμε στο έλεος του Κυρίου και Θεού μας. "Ας προεκτείνουμε τους κόπους μας και ας μας φωτίζει σ' αυτό και το παράδειγμα εκείνων των τεσσάρων οι όποιοι σκαρφάλω¬σαν στη στέγη της οικίας και κατέβασαν τον πέμπτο και παράλυτο φίλο τους μπροστά στον Κύριο. "Αν το ένα πέμπτο της ψυχής μας είναι παραλελυμένο και σεσηπωμένο από την ασθένεια, ας σπεύσουμε αμέσως με τα υπόλοιπα τέσσερα μέρη προς τον Κύριο και ο Κύριος θα θεραπεύσει το ασθενές πού βρίσκεται μέσα μας.

Εάν μία από τις αισθήσεις μας προσβληθεί σε τούτο τον κόσμο και ασθενήσει, ας προστρέξουμε με τις άλλες αισθήσεις προς το Κύριο για να σπλαχνιστεί ο Κύριος την αρρωστημένη αίσθηση και να το θεραπεύσει. Όταν ασθενήσει ένα μέλος του σώματος, οι γιατροί συνιστούν συνδυασμένη φροντίδα, προφύλαξη και περιποίηση του υπολοίπου σώματος για να καταστεί το υγιές μέρος ακόμα πιο υγιές και ισχυρό, αποβαλόντας την αδυναμία από εκείνο πού είναι άρρωστο.

Έτσι γίνεται και με τη ψυχή μας. Αν ο νους μας έπεσε σε αμφιβολία, ας αγωνιστούμε γρήγορα με τη καρδιά και τη ψυχή μας να ενδυναμώσουμε τη πίστη μας και τον αρρωστημένο νου μας να τον ενισχύσουμε και να τον θεραπεύσουμε εν Κυρίω. Αν σφάλαμε με τη λησμοσύνη της προσευχής, ας σπεύσουμε με έργα ελεημοσύνης να επαναφέρουμε τη χαμένη διάθεση για ικεσία και το αντίστροφο.

O Κύριος θα επιβλέψει στη πίστη μας, στο κόπο και τη προσπάθεια και θα μας σπλαχνιστεί. Κατά το άπειρο έλεος Του θα μας εισάγει στη παρουσία Του η οποία είναι αθάνατη και ζωοποιός. Μέσα σ' αυτή τη παρουσία ζουν, ενισχύονται και αγάλονται οι πολυάριθμες αγγελικές δυνάμεις και οι στρατιές των Αγίων. Στον Κύριο και Σωτήρα μας Ιησού Χριστό ας ανήκει η δόξα και η ευχαριστία, μαζί με τον Πατέρα και το Πνεύμα το Άγιο - την ομοούσιο και αχώριστο Τριάδα, τώρα και πάντοτε σε όλους τους αιώνες. Αμήν.

(Μετάφρασις από τα σερβικά υπό Γεωργίου Κ.)

Περιοδικό "Ο Όσιος Φιλόθεος της Πάρου"
Τεύχος 29

Εκδόσεις "Ορθόδοξος Κυψέλη"
Θεσσαλονίκη

Πηγή

Γιατί φοράμε βέρα στο δεξί;

Η βέρα ήταν από την εποχή των Αρχαίων Αιγυπτίων το σύμβολο της αιωνιότητας, καθώς ο κύκλος δεν έχει ούτε αρχή ούτε τέλος. Τα υλικά που χρησιμποιούσαν για τις πρώτες βέρες,  δεν ήταν πολύ ανθεκτικά και έτσι σύντομα αντικαταστάθηκαν από δέρμα και οστά.

Στη χριστιανική παράδοση, η βέρα εμφανίζεται γύρω στα 860 μ.Χ. Ωστόσο, αρχικά δεν είχε καμία σχέση με το απλό, χρυσό δαχτυλίδι που ξέρουμε σήμερα.

Την εποχή εκείνη οι βέρες ήταν διακοσμημένες με ανάγλυφα περιστέρια, πιασμένα χέρια, λύρες και διάφορα άλλα σύμβολα της αιώνιας αγάπης και αφοσίωσης. Η εκκλησία αποκάλεσε αυτά τα δαχτυλίδια «παγανιστικά» και ζήτησε να απλοποιηθούν. Μέχρι τον 13ο αιώνα, οι βέρες είχαν μορφή παρόμοια με τη σημερινή.

Η εκκλησία θεωρούσε ότι η νέα λιτότητα στις βέρες αναδείκνυε τον πνευματικό δεσμό του ανδρόγυνου, καλύτερα από τα φανταχτερά, παγανιστικά σύμβολα.

Βέρα στο δεξί

Οι Ρωμαίοι τις φορούσαν στο τέταρτο δάχτυλο του αριστερού χεριού, επειδή πίστευαν ότι από εκεί περνάει φλέβα, που πάει κατευθείαν στην καρδιά. Είχαν, μάλιστα, δώσει στη φλέβα αυτή το όνομα «Vena Amoris», δηλαδή φλέβα της αγάπης.

Με την έλευση του χριστιανισμού, επικράτησε το δεξί χέρι. Το τέταρτο δάχτυλο παρέμεινε. Τα τρία πρώτα δάχτυλα ήταν αφιερωμένα στην Αγία Τριάδα, και το τέταρτο στον σύζυγο.

πηγή

Τα λυπηρά της ζωής του ανθρώπου ως οδός μετανοίας.

“Όποιος υποφέρει τα λυπηρά, θα πετύχει και τα χαρούμενα. Και όποιος ανέχεται με καρτερικότητα τα θλιβερά συμβάντα, δεν θα στερηθεί και ταευχάριστα”, μας διαβεβαιώνει ο άγιος Νείλος ο Ασκητής. Πολλές είναι οι αιτίες που αναστατώνουν την ψυχή σου, τα λυπηρά που μας βασανίζουν και μας πληγώνουν. 

Δοκιμασίες του παρελθόντος, οι δυσκολίες του παρόντος και οι φόβοι για το μέλλον. Κάποιες μπορεί να είναι μεγάλες, κάποιες μπορεί να φαίνονται μικρές. Ο θάνατος ενός προσφιλούς προσώπου, η οικονομική καταστροφή, η διάλυση ενός γάμου, η επίσκεψη ανίατης ασθένειας. 

Ίσως είχες την εντύπωση ότι ο Θεός έχει ετοιμάσει ένα θαυμάσιο σχέδιο για σένα και την οικογένειά σου που περιλαμβάνει οικονομική ευμάρεια, επαγγελματική και κοινωνική καταξίωση, σωματική και ψυχική υγεία. 

Όμως αυτή είναι μια λανθασμένη εκτίμηση διότι ο Ιησούς Χριστός μάς προειδοποίησε: “ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἕξετε”(Ιωάν.16,33). 

Δεν μας είπε “ίσως” ή ότι “μπορεί να συμβεί”, αλλά ότι αυτό είναι βέβαιο. Παράλληλα όμως μάς διαβεβαίωσε ότι «ὑμῶν δὲ καὶ αἱ τρίχες τῆς κεφαλῆς πᾶσαι ἠριθμημέναι εἰσί. μὴ οὖν φοβηθῆτε·» (Ματθ.10,30-31) δηλαδή ο Θεός έχει μετρημένες ακόμη και τις τρίχες τον κεφαλιού μας όλες, τη στιγμή πού εμείς για μια απ’ αυτές δείχνουμε ή μικρή ή καμία φροντίδα και αγνοούμε τον αριθμό τους. Ο Θεός δηλαδή γνωρίζει κι αυτά ακόμη τα ελάχιστα πού μάς συμβαίνουν, στα οποία εμείς δίνουμε μικρή σημασία. Αφού λοιπόν ο Θεός τόσο πολύ ενδιαφέρεται για μάς και τόσο πολύ παρακολουθεί όσα μάς συμβαίνουν, δεν θα φροντίσει για καθετί πού αφορά στην υγεία μας, για κάθε θλίψη μας, για ό,τι έχει σχέση με το μέλλον των παιδιών μας, για τούς συγγενείς και φίλους μας, για το σώμα και την ψυχή μας, για την πνευματική μας πορεία και την αιώνια σωτηρία μας; Μας διδάσκει ο άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης: «Ξέρετε, αυτὸ ποὺ λέει η Γραφή “καὶ αἱ τρίχες τῆς κεφαλῆς ὑμῶν ἠριθμημέναι εἰσί”, είναι πραγματικότητα. Έτσι είναι. Τίποτε στὴ ζωή μας δὲν είναι τυχαίο. Ο Θεὸς φροντίζει ακόμη καὶ γιὰ τὶς πιὸ μικρὲς λεπτομέρειες της ζωής μας. Δὲν αδιαφορεί γιὰ μας, δὲν είμαστε μόνοι στὸν κόσμο. Μας αγαπά πολύ, μας έχει στὸ νου του κάθε στιγμὴ καὶ μας προστατεύει. Πρέπει νὰ τὸ καταλάβουμε αυτὸ καὶ νὰ μὴ φοβόμαστε τίποτε».

  Το ερώτημα “γιατί συμβαίνουν τα λυπηρά γεγονότα στη ζωή μας” ανακύπτει από τότε που άνθρωπος αντιλαμβάνεται τη θέση του μέσα στον κόσμο, διατυπώνεται μέσα στο βιβλίο του Ιώβ και των Ψαλμών και ψελλίζεται από τα χείλη μας μέσα στο νοσοκομείο, μέσα στην οικονομική ανέχεια και ανεργία, μέσα στην κατάθλιψη, όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την απώλεια και το θάνατο. «Μη νομίζεις ότι κάθε θλίψη έρχεται στους ανθρώπους εξαιτίας των αμαρτιών. Υπάρχουν άνθρωποι που ευαρεστούν τον Θεό και όμως έχουν θλίψεις. Γιατί λέει η Γραφή: “Θα διωχτούν οι άνομοι και οι απόγονοι των ασεβών θα εξολοθρευτούν”(Ψαλμ. 36, 28), αλλ' επίσης λέει: “Όλοι όσοι θέλουν να ζουν με ευσέβεια στο όνομα του Ιησού Χριστού, θα υποστούν διωγμούς”( Β΄ Τιμ. 3, 12)»(Άγιος Μάρκος ο ασκητής).

Σκέψεις σκοτεινές μάς πνίγουν και προκαλούν στα βάθη της ψυχής μας αισθήματα αγωνίας. Εμείς δεν μπορούμε να δώσουμε μια ολοκληρωμένη απάντηση σε αυτό το «γιατί» διότι δεν μπορούμε να δούμε με τα μάτια του Θεού, να κατανοήσουμε το μέλλον ως παρόν όπως ο Θεός. Στην παρούσα ζωή δεν μπορούμε να εξηγήσουμε, να κατανοήσουμε το σχέδιο του Θεού και κατά συνέπεια να ερμηνεύσουμε ορθώς όλα όσα συμβαίνουν μέσα στη ζωή μας διότι τώρα η γνώση μας είναι περιορισμένη, τα πάντα τα βλέπουμε σαν μέσα από μεταλλικό καθρέπτη, «δι᾿ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι», όπως λέγει και ο Απ. Παύλος (Α΄Κορ.13,12), αμυδρά, θαμπά και ακαθόριστα, ώστε να μας μένουν πολλά ασαφή και σκοτεινά, άλυτα προβλήματα και απορίες.

Η χρήση της ανθρώπινης λογικής είναι ανήμπορη να δώσει εξηγήσεις ιδιαίτερα όταν ο άνθρωπος υποφέρει χωρίς την γνώση των αιτιών. Γι΄ αυτό το λόγο μάς προτρέπει ο άγιος Σιλουανός: «Κράτα το νου σου στον Άδη, και μην απελπίζεσαι». Όταν βυθιζόμαστε στην απόγνωση, όταν νιώθουμε ανήμποροι να αντιδράσουμε στη δοκιμασία, όταν έχει γκρεμιστεί κάθε ίχνος αισιόδοξης προοπτικής, τότε πράγματι η ψυχή μας ζει μέσα στον Άδη, βιώνουμε την υπερβατική κατάσταση της “εγκαταλείψεως” από το Θεό. Όμως δεν πρέπει να απελπιζόμαστε διότι αυτή «η κίνησις προς τα κάτω, προς το σκότος τα εξώτερον, είναι απαραίτητος εις πάντας ημάς, ίνα παραμείνωμεν σταθεροί εν τω πνεύματι της αυθεντικής χριστιανικής ζωής», μας διδάσκει ο Γέροντας Σωφρόνιος Σαχάρωφ, διότι εάν οι ρίζες του δέντρου δεν «εισέδυον εις τα σκοτεινά έγκατα της γης -ίσως τοσούτον βαθέως, όσον υψούται και η κορυφή», δεν θα μπορούσαν να το τρέφουν και να το στηρίζουν. Κατά τον ίδιο τρόπο, αυτή η είσοδος του ανθρώπου στην σκοτεινή άβυσσο των παθημάτων, στον Άδη των προβλημάτων της παρούσης ζωής, μας κάνει πιο δυνατούς, μας δίνει την ώθηση να ανυψωθούμε στα ύψη της πνευματικής ζωής.

Με άλλα λόγια, όπως μας διδάσκει ο Γέροντας Εφραὶμ Φιλοθεΐτης, ο πόνος εξαγνίζει την ψυχή, την κάνει ταπεινή, πονετική, αγαθή και έτσι καταστρώνεται το έδαφος για τη θεία επίσκεψη. Η ζωή του πιστού, η οδός προς τον ουρανό περνά μέσα από τον Άδη και αντανακλά την οδό του ίδιου του Χριστού ο Οποίος είναι Θεός ταπεινώσεως. «Εμφανίσθηκε ο Ιησούς στον ύπνο του οσίου Σιλουανού καθηλωμένος επάνω στο Σταυρό και του είπε: “Από τον Σταυρό δεν κατεβαίνουν, αλλά τους κατεβάζουν”» (Αρχιμ. Σωφρόνιος Σαχάρωφ).

«Αυτός μας κάνει να πονούμε και Αυτός μας θεραπεύει, χτυπά και με τα χέρια Του μας γιατρεύει πάλι, ταπεινώνει και ανυψώνει, θανατώνει και δίνει ζωή, κατεβάζει στον Άδη και ανεβάζει» (Άγιος Κασσιανός ο Ρωμαίος). «Στις ακούσιες θλίψεις είναι κρυμμένο το έλεος του Θεού, το οποίο τραβά σε μετάνοια εκείνον που δείχνει υπομονή και τον γλυτώνει από την αιώνια κόλαση», λέγει ο άγιος Μάρκος ο Ασκητής. «Ας μη λησμονούμε εκείνον πού έλεγε προς τον Κύριον: “Πόσες θλίψεις μου έδειξες! Θλίψεις πολλές και κακές! Δεν με εγκατέλειψες όμως, αλλά με επισκέφθηκες με στοργή και με εζωογόνησες και με ανύψωσες και πάλι μετά την πτώση μου από τα βάθη της γης όπου είχα πέσει” (Ψαλμ. 70, 20)», αναφέρει ο άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης.

Σε ερώτηση μιας μοναχής γιατί ο κόσμος υποφέρει σήμερα τόσο πολύ, ο άγιος Παΐσιος απήντησε ως εξής: «Από την αγάπη του Θεού! Ο Καλός Θεός με τις δοκιμασίες παιδαγωγεί σαν καλός Πατέρας τα παιδιά Του, από αγάπη, από θεία καλωσύνη, και όχι από κακότητα ούτε από κοσμική, νομική, δικαιοσύνη, γιατί θέλει να επιστρέψουν κοντά Του. Επειδή δηλαδή θέλει να σώσει τα πλάσματά Του και να κληρονομήσουν την ουράνια Βασιλεία Του, επιτρέπει τις δοκιμασίες, για να παλέψη ο άνθρωπος, να αγωνισθή και να δώση εξετάσεις στην υπομονή στους πόνους, ώστε να μην μπορή να Του πη ο διάβολος: “Πως τον ανταμείβεις αυτόν ή πως τον σώζεις, αφού δεν κοπίασε;”. Τον Θεό δεν Τον ενδιαφέρει αυτή η ζωή, αλλά η άλλη. Πρώτα μας φροντίζει για την άλλη ζωή και ύστερα γι’ αυτήν».

Πράγματι, ως ζωή συνεχούς μετανοίας, η ζωή του χριστιανού είναι ταυτόχρονα συμμετοχή στη Γεθσημανή και στη Μεταμόρφωση, στο Σταυρό και στην Ανάσταση. Όπως το περιέγραψε και ο απ. Παύλος, «ὡς ἀγνοούμενοι καὶ ἐπιγινωσκόμενοι, ὡς ἀποθνήσκοντες καὶ ἰδοὺ ζῶμεν, ὡς παιδευόμενοι καὶ μὴ θανατούμενοι, ὡς λυπούμενοι ἀεὶ δὲ χαίροντες, ὡς πτωχοὶ πολλοὺς δὲ πλουτίζοντες, ὡς μηδὲν ἔχοντες καὶ πάντα κατέχοντες» (Β΄ Κορ. 6,9-10), δηλαδή πολλὲς φορὲς φτάνουμε μέχρι το χείλος του θανάτου, κι όμως τελικά είμαστε ζωντανοί! Μας παιδαγωγεί με δοκιμασίες η αγάπη του Θεού, αλλά δεν μας αφήνει να χαθούμε. Στα μάτια των ανθρώπων η ζωή μας φαίνεται αξιολύπητη, εμείς όμως πάντοτε χαιρόμαστε για όλα. Μας θεωρούν φτωχούς, στην πραγματικότητα όμως είμαστε πάμπλουτοι· ζούμε, σαν να μην έχουμε τίποτα που να μας ανήκει, ενώ ουσιαστικά κατέχουμε τα πάντα. Μπορεί να θλιβόμαστε αλλά δεν μας καταβάλλουν οι θλίψεις, δεν φτάνουμε σε αδιέξοδο, «ἐν παντὶ θλιβόμενοι ἀλλ᾿ οὐ στενοχωρούμενοι» (Β΄ Κορ. 4,8). 

Το σημαντικό τελικά δεν είναι να εξηγήσεις το “γιατί” αλλά το “πώς” θα υπερβείς όλα αυτά τα λυπηρά γεγονότα, πώς θα αντεπεξέλθεις σ' όλα αυτές τις μαύρες σκέψεις οι οποίες σε περιτριγυρίζουν «ὥσπερ μέλισσαι κηρίον», όπως ψάλλουμε στον Μέγα παρακλητικό κανόνα προς την Κυρία Θεοτόκο, πώς θα φέρεις άξια το σταυρό, πως θα υπομείνεις άξια την οδύνη, μια οδύνη που στο τέλος μεταμορφώνεται σε χαρά και οδηγεί στη σωτηρία. «Θα λησμονήσω το παράπονό μου, θα παρατήσω το πένθος μου και θα παρηγορηθώ», αναφέρει ο πολύαθλος Ιώβ (Ιώβ 9,27).

Καταρχήν πρέπει να φιλοσοφήσουμε το νόημα της παρούσης ζωής και να αναζητήσουμε το λόγο που θλιβόμαστε και λυπούμαστε. Η απάντηση είναι ότι είμαστε προσκολλημένοι σε πράγματα που είναι πρόσκαιρα και παροδικά. Επιθυμούμε οικονομική άνοδο, σωματική ομορφιά, κοινωνική καταξίωση, μια άνετη, χωρίς κόπους, ζωή. Αυτή η επιθυμία μας όμως στηρίζεται πάνω σε μια αυταπάτη διότι έχουμε την εντύπωση ότι τα πράγματα αυτού του κόσμου διαρκούν αιώνια ενώ στην πραγματικότητα αποτελούν φευγαλέες διαδικασίες και απατηλά όνειρα.

Όταν ματαιώνονται οι κοσμικές μας επιθυμίες τότε βυθιζόμαστε στη λύπη. Αντίθετα, εάν αποσυνδεθούμε από την εμπαθή προσκόλληση στα υλικά αγαθά τότε θα κόψουμε και την κλωστή που συνδέει την ύπαρξή μας με την λύπη και τον πόνο. Γι’ αυτό το λόγο ο Ιώβ έμεινε ατάραχος όταν τα στερήθηκε όλα, διότι δεν ήταν προσκολλημένος στα υλικά αγαθά. Αν δούμε αυτή τη ζωή ως προετοιμασία για την αιωνιότητα θα κατανοήσουμε ότι είμαστε πρόσκαιροι και παροδικοί.

Είμαστε ένα όνειρο της στιγμής, έλεγε με το δικό του τρόπο ο άγιος Γρηγόριος ο θεολόγος: “Ένα πέταγμα πουλιού που χάνεται στα ύψη. Ένα καράβι που διασχίζει το πέλαγος και σύντομα σβήνουν τα ίχνη του… σκόνη, αχνός, μια πρωινή δροσιά, ένα λουλούδι που δεν προλαβαίνει να ανθίσει και μαραίνεται… Τέτοια είναι η ζωή μας”.

Οι άγιοι πατέρες μας συμβουλεύουν ότι πρέπει να έχουμε μνήμη θανάτου κάθε στιγμή της ζωής μας διότι δεν γνωρίζουμε πότε θα εγκαταλείψουμε αυτόν τον κόσμο. Αυτή η μνήμη του θανάτου δεν μπορεί να αφορά τους ανθρώπους που έχουν κάποια ανίατη ασθένεια αλλά και όλους μας διότι δεν γνωρίζουμε την στιγμή που θα μάς καλέσει ο Κύριος να εγκαταλείψουμε τον παρόντα κόσμο. Αυτή η μνήμη του θανάτου προξενεί στον πιστό Χριστιανό την υπομονή στην κάθε θλίψη που συναντά διότι γνωρίζει ότι δεν έχει «ὧδε μένουσαν πόλιν, ἀλλὰ τὴν μέλλουσαν» επιζητεί(Εβρ13,14) και γι' αυτό δεν γογγύζει στις δοκιμασίες και αδικίες του προσωρινού αυτού κόσμου.

Όποιος φιλοσοφεί σωστά το μυστήριο του θανάτου, αντιμετωπίζει σωστά και όλα τα περιστατικά της ζωής του.  “Να θεωρείς αυτή τη ζωή πανηγύρι”, έλεγε ο άγιος Γρηγόριος ο θεολόγος. «Αν την εκμεταλλευτείς σωστά, αν φερθείς σαν έξυπνος, φρόνιμος έμπορος, θα έχεις μεγάλο κέρδος. Διότι αντάλλαγμα των μικρών είναι τα μεγάλα και των ρεόντων και φευγαλέων, τα αιώνια. Με τα λίγα δηλαδή και παροδικά χρόνια της παρούσης ζωής μας μπορούμε, εάν τα ζήσουμε θεάρεστα, να κερδίσουμε την αιώνια Βασιλεία των Ουρανών». Σε αυτὸν τον κόσμο δεν έχουμε θέση κανείς. Ο πνευματικὸς κόσμος μάς περιμένει όλους. Περαστικοὶ είμεθα πάνω στη γη. (Γέρων Εφραὶμ Φιλοθεΐτης)

Ο χρόνος ρέει και μαζί και οι όμορφες στιγμές του. Πολλές φορές τα πάντα φαίνονται τέλεια και ιδανικά, επαγγελματική και οικονομική καταξίωση, μια όμορφη οικογένεια. Ξαφνικά, απροσδόκητες καταστάσεις διακόπτουν αυτήν την ευτυχία.  Ειδικότερα οι ασθένειες προκαλούν ισχυρό τράνταγμα. Η ζωή μας κλονίζεται∙ μαζί και η εμπιστοσύνη μας στο Θεό. «Κάθε αθέλητη θλίψη να σου γίνεται αφορμή να θυμάσαι το Θεό, και ποτέ δεν θα σου λείψει αφορμή προς μετάνοια», προτρέπει ο άγιος Μάρκος ο Ασκητής.

Αν την υγεία μας, τη σπαταλήσαμε σε ανώφελα έργα, καλούμαστε στην ασθένεια να σκύψουμε μέσα μας, να μετανοήσουμε ειλικρινά και να προσευχηθούμε θερμά. Μας διδάσκει ο άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης: «Μὴ κατηγορεῖτε τὸν καρκίνο. Ξέρετε πόσους έστειλε στὸν Παράδεισο ὁ καρκίνος»; Ο άγιος Πορφύριος είχε για χρόνια καρκίνο και για μακρά περίοδο τον είχε «νικήσει». Έλεγε για το θέμα: «Ο καρκίνος είναι η καλύτερη αρρώστια. Με τις άλλες ασθένειες νομίζεις ότι θα τα καταφέρεις. Με αυτήν, όμως, καταλαβαίνεις ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να σε βοηθήσουν και πλέον βρίσκεσαι μόνος σου, αντιμέτωπος με τον Θεό. Γαντζώνεσαι από την ελπίδα και σώζεσαι».

Ο άγιος Διάδοχος Φωτικής, αναφέρει ότι αυτός που έχει μία χρόνια και ανίατη ασθένεια και την υπομένει στο κρεβάτι του πόνου δίχως να γογγύζει, αυτόν θα τον παραλάβει ο Κύριος κοντά Του ως έναν μεγαλομάρτυρα. Ο πόνος μάς αφυπνίζει να ενδιαφερθούμε καλύτερα για τη μετάνοια, την ταπείνωση, την αναθέρμανση της πίστης μας και τη συμπόνια του πλησίον μας. Ο πόνος, σωματικός ή ψυχικός, μας επισκέπτεται για κάποιο ιδιαίτερα σοβαρό λόγο, για να ξαναδούμε την πορεία, τους στόχους και τον σκοπό της εφήμερης ζωής μας. Αυτό αποτελεί αξιοπρέπεια και είναι αληθινά λυπηρό να μεταφράζεται ως "αξιοπρέπεια" η παραίτηση από τη ζωή λόγω μιας ανίατης ασθένειας, η αυτοκτονία ή όπως θέλουν κάποιοι να την ονομάζουν ευθανασία.

Η ευθανασία δεν είναι αξιοπρεπή παραίτηση από τη ζωή αλλά απελπισία και απόγνωση. Ακυρώνουμε το προσωπικό σχέδιο του Θεού για μας. Είναι παγίδα του σατανά για να κάνει τον άνθρωπο να απωλέσει τη σωτηρία του. Για τον χριστιανό ο οποίος έχει ως πρότυπο τους αγίους Μάρτυρες η απελπισία είναι ανεπίτρεπτη όπως και η αυτοκτονία ή ευθανασία. Ρώτησαν τον άγιο Παΐσιο, γιατί κάποιοι πού συναντούν δυσκολίες αυτοκτονούν και ο άγιος απάντησε ότι «αιτία είναι ο εγωισμός, ὁ οποίος οδηγεί στήν απελπισία. Ο διάβολος ψιθυρίζει στο αυτί του ανθρώπου “ἐν καιρῷ θλίψεως” ότι όλα τελείωσαν κι ότι δεν μπορεί να κάνει τίποτε πια για το πρόβλημά του. Αυτό όμως είναι ένα μεγάλο ψέμμα του διαβόλου, που μας πολεμά με το ισχυρότερο όπλο του, την απελπισία! Κι αν ο άνθρωπος δεν μπορεί να κάνει τίποτε, μπορεί όμως ο Παντοδύναμος Θεός, πού μας διαβεβαίωσε ότι “ἄνευ ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν”». 

Ο άνθρωπος καλείται να ελπίζει για την ίαση μέχρι την τελευταία στιγμή διότι υπάρχει πιθανότητα ο οργανισμός να ανανήψει από την ασθένεια, ίσως οι γιατροί σφάλλουν στις εκτιμήσεις τους. Θα αναφέρουμε ένα περιστατικό το οποίο έχει δημοσιευθεί στο διαδίκτυο: κάποιος Έλληνας ομογενής που ζούσε στην Αμερική το 1975 διαγνώστηκε με καθολικό καρκίνο σε τελευταίο στάδιο. Οι γιατροί τον διαβεβαίωσαν ότι είχε μόλις 6 μήνες ζωής. Ο άνθρωπος αυτός επέλεξε να φύγει από την Αμερική και να έρθει να πεθάνει στην πατρίδα του την Ικαρία. Γύρισε λοιπόν και άρχισε να ζει όσο καιρό ο Θεός του όριζε ακόμα, στην εκκλησία του, στο καφενείο του, και στο περιβόλι του να σκαλίζει τα φυτά του. Οι μήνες πέρασαν. Τα χρόνια έφυγαν. Κάποτε πήγε σε έλληνες γιατρούς στην Αθήνα και τον βρήκαν παντελώς υγιή και χωρίς ίχνος καρκίνου. Και μετά από 25 χρόνια σε μεγάλη πια ηλικία αποφάσισε να πάει στην Αμερική να επισκεφθεί τους γιατρούς του και να τους πει τι συνέβη. Πήγε λοιπόν στην Αμερική, αλλά δυστυχώς οι γιατροί είχαν πεθάνει. Αυτή είναι μια απλή ιστορία που αποδεικνύει απλά ότι για το τέλος του ανθρώπου τον τελευταίο λόγο τον έχει πάντα ο Θεός και κανείς άλλος.

Κατά τη διάρκεια των δύσκολων στιγμών της ζωής μου, όταν η ζωή μου φαίνεται γκρίζα και ζοφερή και το μέλλον χωρίς ελπίδα πρέπει να σκέφτομαι ότι τα πάντα βρίσκονται κάτω από την Θεία Πρόνοια. Εγώ δεν γνωρίζω γιατί είμαι ασθενής, γιατί ακόμη δεν έχω θεραπευθεί ή αν τελικά θεραπευθώ. Η εξέλιξη της ασθένειάς μου μπορεί να είναι απρόβλεπτη, είναι δύσκολο για μένα να πράξω κάτι και αυτή η αβεβαιότητα με αναστατώνει. Αναζητώ απαντήσεις και ίσως όπως ο Ιώβ αναστατώνομαι με όλα αυτά τα λυπηρά που συμβαίνουν γύρω μου αλλά όπως ο Ιώβ κατανοώ ότι ο Θεός έχει τον έλεγχο όλων όσων συμβαίνουν στη ζωή μου και σε όλο τον κόσμο. Αυτός γνωρίζει καλύτερα από εμένα. Δεν γνωρίζω το λόγο που επέτρεψε ο Θεός να με επισκεφθεί η λύπη και η θλίψη, ξέρω όμως ότι ο Θεός δεν πρόκειται να με εγκαταλείψει ποτέ. «Θα πρέπει να θεωρείς πώς καθετί πού συναντάς στην πορεία σου, μικρό ή μεγάλο, το στέλνει ό Θεός για να σε βοηθήσει στον αγώνα σου. Μονάχα αυτός γνωρίζει ότι σού είναι ωφέλιμο και ότι χρειάζεσαι σε κάθε περίσταση: επιτυχίες, αναποδιές, πειρασμούς, πτώσεις. Τίποτε δε συμβαίνει τυχαία και χωρίς να αποτελεί πολύτιμη ευκαιρία να διδαχτείς από αυτό. Πρέπει να το αποσαφηνίσεις καλά μέσα σου αυτό, γιατί έτσι μεγαλώνει η εμπιστοσύνη σου στον Κύριο πού αποφάσισες να ακολουθήσεις» (Tito Colliander).

Πρέπει με προσευχή να εμπιστευόμαστε τον εαυτό μας και όλα τα ζητήματα της ζωής μας στην Θεία Πρόνοια, με προσευχή η οποία θα πρέπει να περιέχει όχι μόνο πίστη αλλά και ταπείνωση.

Αυτό το οποίο πρέπει να πράξουμε όλοι μας είναι να βρισκόμαστε κάθε λεπτό της ζωής μας σε κατάσταση μετανοίας ώστε να εκμεταλλευθούμε τον παρόντα πρόσκαιρο βίο για να μετανοήσουμε διότι  «το ψάρι, και να πιαστεί, αν σκίσει το δίχτυ και ορμήσει προς το βυθό, όσο βέβαια είναι ακόμα στο νερό, σώζεται. Αν όμως το τραβήξουν στη στεριά, τότε πια δεν μπορεί να βοηθήσει τον εαυτό του. Έτσι κι εμείς. Όσο είμαστε σ’ αυτή τη ζωή, έχουμε πάρει τη δύναμη και την εξουσία από το Θεό να σπάσουμε μόνοι μας τις αλυσίδες των θελημάτων του εχθρού, να πετάξουμε το φορτίο των αμαρτιών μας με τη μετάνοια και να σωθούμε, κερδίζοντας τη Βασιλεία των Ουρανών. Αν όμως μας προφτάσει το φοβερό εκείνο πρόσταγμα, αν η ψυχή χωριστεί από το σώμα και το σώμα μπει στον τάφο, τότε δεν μπορούμε πια να βοηθήσουμε τον εαυτό μας – όπως ακριβώς συμβαίνει και με το ψάρι, πού το τράβηξαν απ’ το νερό και το έκλεισαν μέσα σε δοχείο» (άγιος Εφραίμ ο Σύρος).

Αρχιμανδρίτου Θεοφίλου Λεμοντζή Δρ.Θ.

πηγή

το είδαμε εδώ 

ΚΥΡΙΕ ΓΕΝΟΥ ΙΛΕΩΣ...

Κάποτε τά σχολεῖα μας ἦταν χώροι ἱεροί. Προσέφεραν ὄχι μόνο γνώση, ἀλλά μόρφωση, ἤθος, χαρακτῆρα...

«Τῆς παιδείας αἱ μέν ρίζαι πικραί οἱ δέ καρποί γλυκεῖς», διαβάζαμε κάποτε στούς τοίχους τῶν σχολείων μας καί μᾶς μάθαιναν ὅτι τό εἶπε ὁ Ἰσοκράτης, χιλιάδες χρόνια πρίν...  

Κάποτε στά σχολεῖα μας, μᾶς μάθαιναν πώς «στούς γονεῖς μας ὀφείλουμε τό ζῆν καί στούς διδασκάλους μας τό εὔ ζῆν», κατά τόν Μέγα Ἀλέξανδρο...

 Κάποτε τά σχολεῖα μας ἦταν φυτώρια χρηστῶν ἀνθρώπων, μέ κρίση, μέ εὐγένεια, μέ γνώσεις. «Ἡ παιδεία τοῖς ἀνθρώποις δεύτερον ἤλιον εἶναι», ἔλεγε ὁ Πλάτων...

Σήμερα; Σήμερα τρεμοσβύνει τό φῶς τῆς παιδείας! Σήμερα τά σχολεῖα μας προσφέ­ρουν ἄλλου εἴδους γνώση, παραμόρφωση πές, ἀνηθικότητα... ἤ τουλάχιστον αὐτό προσπαθεῖ νά ἐπιβάλει τό Ὑπουργεῖο ἀ-Παιδείας.

Στήν Οὐκρανία ὁ κ. Πρωθυπουργός, ἀπευθυνόμενος πρός τούς Ἕλληνες τῆς ἐκεῖ παροικίας χαρακτήρισε τήν Ἑλληνική Κοινότητα «ὡς μία πολύ σημαντική κοινότητα» κι αὐτό γιατί, ὅπως χαρακτηριστικά εἶπε: «παρότι βρίσκεστε χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά ἀπό τήν πατρίδα, κρατᾶτε τίς παραδόσεις, τά ἤθη, τά ἔθιμα, τίς ἀξίες, τήν ἑλληνική γλώσσα ζωντανή»!

Γιά ποιά ἤθη, ἔθιμα, ἀξίες, παραδόσεις καί γλώσσα μιλάει ὁ κ. Πρωθυπουργός; Πιστεύει πράγματι αὐτά πού εἶπε στούς Ἕλληνες τῆς Οὐκρανίας ἤ αὐτά «πουλούσαν» ἐκείνη τήν στιγμή σ’ ἐκεῖνον τόν τόπο;

Καί ἄν τά πιστεύει, γιά νά μήν ἀδικοῦμε κανέναν, γιατί ἐντός Πατρίδος τά ἔχουμε ἀπεμπολίσει; τά πολεμοῦμε; τά ἀποκηρύσσουμε; Τά θεωροῦμε παρωχημένα, ὀπισθοδρομικά, ἀναχρονιστικά;

Ποιά ἤθη καί ποιές ἀξίες διδάσκουν τά σημερινά ἐγχειρίδια, πού ἐπιμένουν νά τά ἀποκαλοῦν «σχολικά βιβλία»;

Ποιές παραδόσεις καί ποιά ἔθιμα προβάλλονται καί παρουσιάζονται στίς σχολικές κοινότητες;

Ποιά γλώσσα προσπαθοῦν νά διατηρήσουν, ἐντός τῆς μητροπολιτικῆς Ἑλλάδος, ζωντανή;

Εἴμαστε ὑπερβολικοί; Γιά διαβάστε:

«Οι φιλόλογοι επισημαίνουν ότι τα τελευταία δύο χρόνια (2015 - 2016) στα μαθήματα της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο καθώς και στο μάθημα της Ιστορίας στην Α΄Λυκείου καταφέρθηκαν καίρια πλήγματα με τη λήψη και εφαρμογή μέτρων χωρίς διάλογο με τους αρμόδιους φορείς (Πανεπιστήμια, Φιλολογικές Εταιρείες κ.τ.λ.)... Στη χώρα που γέννησε τον Ελληνοκεντρικό Ανθρωπισμό η ανθρωπιστική παιδεία βρίσκεται υπό διωγμόν...  Ελληνικό σχολείο όμως χωρίς τον Θουκυδίδου Περικλέους Επιτάφιο και χωρίς την Αντιγόνη του Σοφοκλή είναι σχολείο με δυσαναπλήρωτο έλλειμμα παιδείας, χωρίς ουσιαστική αγωγή δημοκρατίας, χωρίς μαθητεία στην αντίσταση απέναντι  στις αυθαιρεσίες της εκάστοτε εξουσίας και χωρίς ανάδειξη, ως υπέρτατης αξία, της αγάπης».

(Ἑταιρεία Ἑλλήνων Φιλολόγων).

Μήπως ἡ «Θεματική ἑβδομάδα» καί δή ἡ ἑνότητα «Ἔμφυλες ταυτότητες», πού ἤδη θεσπίστηκε ἀπό τό Ἑλληνικό κοινοβούλιο (ἀλοίμονο!) ὑπηρετεῖ ἤθη καί ἀξίες; Ὁ σοδομιτισμός εἶναι φυσιολογική μορφή ἀνθρώπινης σχέσης; Κύριε ἐλέησον!

Ποιός θά κλάψει γιά τό κατάντημά μας;

Ποιός θά θρηνήσει γι΄ αὐτή τήν ἐξαχρείωση;

Ποιός θά ἀπολογηθεῖ γι’ αὐτές τίς ἐγκληματικές ἀποφάσεις εἰς βάρος τῶν παιδιῶν μας;

Ἕλληνες, ὀρθόδοξοι χριστιανοί ἀντισταθεῖτε!

Σεβαστέ Δάσκαλε, στάσου ὄρθιος, ἐνώπιον τῶν εὐθυνῶν σου καί μήν δηλητηριάσεις τίς ψυχές τῶν μαθητῶν σου!

Καλοί μας γονεῖς, προστατέψτε τά παιδιά σας, μήν ἐπιτρέψετε νά καταστρέψουν τίς ψυχές τῶν παιδιῶν σας μέ τόν πιό χυδαῖο τρόπο!

Κύριε γενοῦ ἴλεως... Ἀμήν

Πηγή

Το θεόσδοτο δώρο της χαράς

«Ο δε καρπός του Πνεύματος έστιν αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, αγαθωσύνη, πίστις, πραότης, εγκράτεια».
(Γαλάτας ε’22).

Ο Θείος Απόστολος Παύλος στο προαναφερόμενο χωρίο αποκαλύπτει τα χαρίσματα που παρέχει το Πνεύμα το Άγιο στους πιστούς που ζουν εν Πνεύματι και αληθεία. Αφού απαρίθμησε προηγουμένως τους καρπούς της αποστασίας εκ της θεϊκής πορείας (Γαλ. ε’ 19-22), καταγράφει στη συνέχεια τί το Πνεύμα δωρίζει σ’ όσους είναι του Χριστού, σ’ αυτούς που έχουν σταυρώσει τον αμαρτωλό εαυτό τους μαζί με τα πάθη και τις επιθυμίες τους.

Αξιώνονται να γίνουν δοχεία καθαρά του Αγίου Πνεύματος, περιέχοντα καρπούς γλυκείς, τις χριστομίμητες θείες αρετές, όσοι «εν καινότητι ζωής» πορεύονται.

Ας επικεντρώσουμε την αναφορά μας στο θεόσδοτο δώρο της χαράς, που το αναζητά επίμονα κάθε ανθρώπινη ψυχή.

Θεωρείται η χαρά ένα ευαίσθητο πνευματικό γνώρισμα που γεμίζει με ευφροσύνη το είναι μας, και που η έλλειψίς του μας βυθίζει σε θλίψη και κατήφεια. Τις πηγές της, τις αναζητά ο άνθρωπος συνήθως στον πλούτο, στη δόξα, στις απολαύσεις· όμως ματαιοπονεί γιατί δεν βρίσκεται τελικά εκεί· η χαρά είναι δώρο Θεού, καρπός του Αγίου Πνεύματος. Χορηγείται σ’ αυτούς που ξέρουν ν’ αγαπούν, να υπομένουν τις δυσκολίες της ζωής, να συγχωρούν, να ελπίζουν και να αισιοδοξούν, και κυρίως να πιστεύουν στην θεϊκή πρόνοια δηλαδή, η χαρά είναι το ίδιο των αγωνιζομένων ανθρώπων, που στοχεύουν στην αιώνια χαρά, εσωτερική ευφροσύνη και τελειότητα, που κανείς δεν μπορεί να μας την αφαιρέσει και που οδηγεί στην τελειότητα!

Αυτός που δοξάζει τον Θεό, όχι μόνο στα ευχάριστα της ζωής γεγονότα, αλλά και στα δύσκολα και ζοφερά! Αυτός που πιστεύει πως πίσω από τα σύννεφα των δοκιμασιών υπάρχει ο ήλιος της θεϊκής αγάπης! Αυτός που εφευρίσκει τρόπους, και μαθητεύει στην πείρα και διδαχή των Θεοφόρων Πατέρων μας, για να διασκεδάζει του πειρασμού τις σκληρές προσβολές, που απειλούν να του κλέψουν το θείο δώρο, την χαρά, και ζει την Αποστολική εμπειρία: «Χαίρω εν τοις παθήμασί μου»! Αυτός ζει την ελευθερία των τέκνων του Θεού και εκεί αναπαύεται το Πνεύμα, η χαρά του Θεού, και τον λυτρώνει από της λύπης τα δεσμά.

Η χαρά του Χριστού δεν σκιάζεται από τα δύσκολα της ζωής, ούτε φυγαδεύεται από τον πόνο ή τα ατυχή περιστατικά που μας συμβαίνουν, ούτε από τα «γιατί» της ολιγοπιστίας και φιλαυτίας μας, του εγωισμού και της ζήλειας, της συγκρίσεως και κατακρίσεως, τα οποία αποκλείουν τη θεϊκή αύρα της αληθινής χαράς που γαληνεύει το πνεύμα μας και γεμίζει ευφροσύνη την ψυχή μας.

«Χαίρετε εν Κυρίω πάντοτε» (Φιλ. δ’ 4), μας προτρέπει το Πνεύμα το Άγιο! Μόνο η εν Κυρίω χαρά είναι μόνιμη και αναφαίρετη, γιατί είναι ανιδιοτελής, απαύγασμα της γνήσιας κοινωνίας του ανθρώπου μετά του Θεού, που είναι η χαρά και η ειρήνη του κόσμου. Είναι η βεβαιότητα στην αγάπη του Θεού. Είναι ακόμη ευχή και δωρεά του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού που έγινε προσευχή προς τον Πατέρα μας τον εν τοις ουρανοίς, την στιγμή της μεγάλης δοκιμασίας και του πόνου Του: «ίνα η χαρά η εμή εν υμίν μείνη, και η χαρά υμών πληρωθή» (Ιω. ιε’ 11).

Μέσα σε μια εποχή με τόση δυστυχία, με τόσους πολέμους, με πολλές δοκιμασίες και πειρασμούς, με πλεονασμό των καταθλίψεων, τί θέση έχει η χαρά στην ζωή μας; Πώς να μιλήσουμε για κάτι που όλα γύρω μας το απειλούν και το απομακρύνουν;

Παρά ταύτα, η χαρά, σαν δώρο και καρπός του Αγίου Πνεύματος, δεν κλονίζεται όταν πιστεύουμε στις ενέργειες του Θεού που δεν παύουν να παρέχουν τα ελέη Του και τους οικτιρμούς Του, την βεβαία ελπίδα που εκπορεύεται από την Εσταυρωμένη Αγάπη. «Τω μώλωπι Αυτού, ημείς ιάθημεν» (Προφ. Ησαΐα νγ’ 5). Και όπως γράφει ένας Χριστιανός ποιητής: «Χαράς ανάβλυσαν πηγές απ’ τις δικές Σου τις πληγές κι απ’ τους δικούς Σου πόνους».

Έτσι, τα λυπηρά σε χαρά μεταποιούνται, όταν τα καρπούμεθα ως παρεμβάσεις του Παναγίου Πνεύματος στη ζωή μας· όταν εμποδίζουμε με την βεβαία πίστη μας το σκοτάδι των δυσκολιών να καλύψει το φως της ελπίδος και της αγάπης του Θεού.

Ευχόμεθα εκ ψυχής ο Δοτήρας παντός αγαθού, ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, να μας χαρίζει τη ζωοποιό αυτή αρετή, για να μετέχουμε της θείας ευφροσύνης και της αιωνίου χαράς από του νυν, και εις τους αιώνας των αιώνων.

Ευλογημένη η νέα χρονιά, με πληρότητα χαράς, απαύγασμα σωτηρίας της από του Σωτήρος ημών και Δεσπότου Χριστού πίστεως.

Ο Καθηγούμενος της Ι.Μ. Ξενοφώντος
αρχιμ. Αλέξιος
και οι συν εμοί εν Χριστώ αδελφοί.

πηγή

Ὁ σταυρός μας καὶ ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ

Ὁ Κύριος εἶπε στοὺς μαθητές Του: «Ὅποιος θέλει νὰ μὲ ἀκολουθήσει, ἂς ἀπαρνηθεῖ τὸν ἑαυτό του, ἂς σηκώσει τὸν σταυρό του κι ἂς μὲ ἀκολουθεῖ» (1).

Γιατί εἶπε, «τὸν σταυρό του»; Ἐπειδὴ εἶναι σταυρὸς προσωπικός. Κάθε ἄνθρωπος, δηλαδή, ἔχει νὰ σηκώσει τὸν δικό του σταυρό, ὁ ὁποῖος, ὅμως, ὀνομάζεται συνάμα καὶ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ.

Γιὰ κάθε ἄνθρωπο «ὁ σταυρὸς του» εἶναι οἱ θλίψεις καὶ οἱ ὀδύνες τῆς ἐπίγειας ζωῆς, θλίψεις καὶ ὀδύνες προσωπικές.

Γιὰ κάθε ἄνθρωπο «ὁ σταυρὸς του» εἶναι ἡ νηστεία, ἡ ἀγρυπνία καὶ οἱ ἄλλες ἀσκήσεις τῆς εὐσέβειας, μὲ τὶς ὁποῖες ταπεινώνεται ἡ σάρκα καὶ ὑποτάσσεται τὸ πνεῦμα. Εἶναι κι αὐτὲς προσωπικές, καθὼς πρέπει νὰ ἀναλογοῦν στὶς δυνάμεις τοῦ καθενός.

Γιὰ κάθε ἄνθρωπο «ὁ σταυρὸς του» εἶναι οἱ ἁμαρτωλὲς ἀδυναμίες καὶ τὰ πάθη, προσωπικὰ ἐπίσης. Μὲ ὁρισμένα ἀπ’ αὐτὰ γεννιέται, ἐνῶ ἄλλα τὰ ἀποκτᾶ στὴν πορεία τῆς ἐπίγειας ζωῆς του.

Ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ (2).

Μάταιος καὶ ἀτελέσφορος ὁ σταυρός, ὅσο βαρὺς κι ἂν εἶναι, ποὺ σηκώνουμε, ἀκολουθώντας τὸν Χριστό, ἂν δὲν μεταβληθεῖ σὲ Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ.

Γιὰ τὸν μαθητὴ τοῦ Χριστοῦ «ὁ σταυρὸς του» γίνεται Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ. Γιατί ὁ μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ ἔχει τὴν ἀκλόνητη πεποίθηση ὅτι Ἐκεῖνος πάντοτε ἀγρυπνεῖ γι’ αὐτόν, ὅτι Ἐκεῖνος εἶναι ποὺ παραχωρεῖ ὅλες τὶς θλίψεις, ὡς ἀπαραίτητο καὶ ἀναπόφευκτο ὅρο τῆς χριστιανικῆς ἰδιότητας, καὶ ὅτι μ’ αὐτὲς μιμεῖται καὶ οἰκειώνεται τὸν Χριστό, γίνεται μέτοχος τῶν παθημάτων Του στὴ γῆ, γιὰ νὰ γίνει μέτοχος καὶ τῆς δόξας Του στὸν οὐρανὸ (3).

Γιὰ τὸν μαθητὴ τοῦ Χριστοῦ «ὁ σταυρὸς του» γίνεται Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ. Γιατί ὁ ἀληθινὸς μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ μοναδικὸ σκοπὸ τῆς ζωῆς του ἔχει τὴν ἐκπλήρωση τῶν ἐντολῶν Ἐκείνου. Οἱ πανάγιες ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ γίνονται γιὰ τὸν μαθητὴ Του σταυρός, ποὺ πάνω του διαρκῶς σταυρώνει τὸν παλαιὸ ἁμαρτωλὸ ἑαυτὸ του «μαζὶ μὲ τὰ πάθη καὶ τὶς ἐπιθυμίες του» (4).

Ἔτσι γίνεται φανερὸ ὅτι, γιὰ νὰ σηκώσει κανεὶς τὸν σταυρό του καὶ ν’ ἀκολουθήσει τὸν Χριστό, πρέπει ν’ ἀπαρνηθεῖ τὸν ἑαυτό του νὰ τὸν ἀπαρνηθεῖ ὥς τὸν ἀφανισμὸ τῆς ψυχῆς του! Ναί. γιατί τόσο βαθιά, τόσο πληθωρικὰ διαπότισε ἡ ἁμαρτία τὴ φθαρμένη φύση μας, ὥστε ἡ ψυχὴ μας πρέπει ν’ ἀφανιστεῖ καὶ νὰ γεννηθεῖ πάλι ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα.

Γιὰ νὰ σηκώσεις τὸν σταυρό σου, πρέπει, πρῶτον, νὰ ἀρνηθεῖς στὸ σῶμα τὴν ἱκανοποίηση τῶν ἰδιότροπων ἐπιθυμιῶν του, προσφέροντάς του μόνο τὰ ἀπαραίτητα γιὰ τὴ συντήρησή του· δεύτερον, νὰ παραδεχθεῖς ὅτι τὸ δίκαιό σου εἶναι ἀπάνθρωπη ἀδικία καὶ ἡ λογική σου τέλειος παραλογισμὸς ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ· καί, τρίτον, νὰ παραδοθεῖς στὸν Κύριο μὲ ἀκλόνητη πίστη καὶ νὰ ἐπιδοθεῖς στὴν ἐπιμελὴ σπουδὴ τοῦ Εὐαγγελίου, ἀποστέργοντας τὸ θέλημά σου.

Ὅποιος μ’ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀπαρνεῖται τὸν ἑαυτό του, εἶναι ἱκανὸς νὰ σηκώσει τὸν σταυρό του. Μὲ πνεῦμα ὑποταγῆς στὸν Θεὸ καὶ μὲ τὴν ἐπίκληση τῆς βοήθειάς Του, ἡ ὁποία ἔρχεται νὰ τὸν ἐνισχύσει, κοιτάζει ἄφοβα καὶ ἀτάραχα τὴ θλίψη νὰ τὸν πλησιάζει καὶ ἑτοιμάζεται μεγαλόψυχα νὰ τὴν ὑπομείνει. Ἐλπίζει ὅτι ἔτσι θὰ γίνει μέτοχος τῶν παθημάτων τοῦ Χριστοῦ καὶ θὰ φτάσει στὴν ὁμολογία Του, ὁμολογία μυστική, μὲ τὸν νοῦ καὶ τὴν καρδιά, ἀλλὰ καὶ φανερή, μὲ τὶς πράξεις καὶ ὁλόκληρη τὴ ζωή.

Ὅσο ὁ σταυρὸς παραμένει μόνο δικός μας, εἶναι πολὺ βαρύς. Ὅταν μεταβληθεῖ σὲ Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ, γίνεται ἐξαιρετικὰ ἐλαφρός. «Γιατί ὁ ζυγός μου εἶναι ἁπαλὸς καὶ τὸ φορτίο μου ἐλαφρό», εἶπε ὁ Κύριος (5).

Ὁ σταυρὸς τοποθετεῖται στοὺς ὤμους τοῦ μαθητῆ τοῦ Χριστοῦ, ὅταν αὐτὸς ἀναγνωρίσει πὼς εἶναι ἄξιος τῶν θλίψεων ποὺ τοῦ ἔστειλε ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ.

Ὁ μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ σηκώνει ὀρθὰ τὸν σταυρό του, ὅταν παραδέχεται ὅτι οἱ θλίψεις εἶναι ἀπαραίτητες γιὰ τὴ μεταμόρφωσή του, τὴν ὁμοίωσή του μὲ τὸν Χριστὸ καὶ τὴ σωτηρία του.

Ἡ καρτερικὴ ἄρση τοῦ σταυροῦ σου εἶναι ἡ καθαρὴ θέαση καὶ ἐπίγνωση τῆς ἁμαρτωλότητάς σου. Σ’ αὐτὴ τὴν ἐπίγνωση δὲν ὑπάρχει αὐταπάτη. Ἀπεναντίας, ἂν ὁμολογεῖς πὼς εἶσαι ἁμαρτωλὸς ἀλλὰ βαρυγγωμᾶς γιὰ τὸν σταυρό σου, ἀποδεικνύεις πὼς ἔχεις ἐπιφανειακὴ γνώση τῆς ἁμαρτωλότητάς σου καὶ βρίσκεσαι μέσα στὴν αὐταπάτη.

Ἡ καρτερικὴ ἄρση τοῦ σταυροῦ σου εἶναι ἡ πραγματικὴ μετάνοια.

Καρφωμένος στὸν σταυρό, ὁμολόγησε μπροστὰ στὸν Κύριο πὼς οἱ ἀποφάσεις Του εἶναι ἀλάθητες. Κατηγόρησε τὸν ἑαυτό σου, δικαίωσε τὴν κρίση τοῦ Θεοῦ, καὶ θὰ λάβεις τὴν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν σου.

Καρφωμένος στὸν σταυρό, γνώρισε τὸν Χριστό, καὶ θ’ ἀνοιχθοῦν γιὰ σένα οἱ πύλες τοῦ παραδείσου.

Καρφωμένος στὸν σταυρό σου, δόξασε τὸν Κύριο, ἀποδιώχνοντας ὡς ἄνομο καὶ βλάσφημο κάθε λογισμὸ παραπόνου καὶ γογγυσμοῦ.

Καρφωμένος στὸν σταυρό σου, εὐχαρίστησε τὸν Κύριο γι’ αὐτὸ τὸ ἀνεκτίμητο δῶρο Του, γιὰ τὴ δυνατότητα, δηλαδή, πού σοῦ δίνει νὰ Τὸν μιμηθεῖς μὲ τὶς ὀδύνες σου.

Καρφωμένος στὸν σταυρό σου, νὰ θεολογεῖς· γιατί ὁ σταυρὸς εἶναι τὸ ἀληθινὸ σχολεῖο, τὸ μοναδικὸ θησαυροφυλάκιο καὶ ὁ ὕψιστος θρόνος τῆς αὐθεντικῆς θεολογίας. Δίχως σταυρὸ δὲν ὑπάρχει ζωντανὴ γνώση τοῦ Θεοῦ.

«Μὴ ζητᾶς τὴν τελειότητα τοῦ νόμου τῆς ἐλευθερίας (δηλ. τοῦ Εὐαγγελίου) σὲ ἀνθρώπινες ἀρετές, γιατί τέλειος ἄνθρωπος μ’ αὐτὲς τὶς ἀρετὲς δὲν ὑπάρχει· ἡ τελειότητά του εἶναι κρυμμένη στὸν Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ» (6).

Σὲ Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ μεταβάλλεται ὁ σταυρὸς τοῦ μαθητῆ τοῦ Χριστοῦ, ὅταν αὐτὸς τὸν σηκώνει μὲ εἰλικρινῆ συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητάς του, εὐχαριστώντας καὶ δοξολογώντας τὸν Κύριο. Ἀπὸ τὴν εὐχαριστία καὶ τὴ δοξολογία ἔρχεται ἡ πνευματικὴ παρηγοριά. Ἡ εὐχαριστία καὶ ἡ δοξολογία γίνονται πλούσιες πηγὲς ἀσύλληπτης καὶ ἄφθαρτης χαρᾶς, ποὺ κοχλάζει εὐεργετικὰ μέσα στὴν καρδιά, ξεχύνεται στὴν ψυχή, ἁπλώνεται στὸ σῶμα, κυριεύει ὅλη τὴν ὕπαρξη τοῦ ἀνθρώπου.

Ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ εἶναι γιὰ τοὺς σαρκικοὺς ἀνθρώπους ἀσήκωτος. Γιὰ τὸν μαθητὴ καὶ ἀκόλουθο τοῦ Χριστοῦ, ὅμως, εἶναι ἀστείρευτη πηγὴ ἀνέκφραστης πνευματικῆς εὐφροσύνης. Τόσο μεγάλη εἶναι αὐτὴ ἡ εὐφροσύνη, ποὺ ἐξουδετερώνει ἐντελῶς τὴ θλίψη καὶ τὸν πόνο (7).

Ἡ νεαρὴ Μαύρα εἶπε στὸν σύζυγό της Τιμόθεο, ὅταν ἐκεῖνος, ὑπομένοντας μὲ καρτερία φοβερὰ βασανιστήρια γιὰ τὴν πίστη του στὸν Χριστό, τὴν καλοῦσε στὸ μαρτύριο: Φοβᾶμαι, ἀδελφέ μου, νὰ μὴ δειλιάσω, ὅταν δῶ τὰ βασανιστικὰ ὄργανα καὶ τὸν ὀργισμένο ἡγεμόνα· φοβᾶμαι μήπως λυγίσω, ἐπειδὴ εἶμαι νέα". Καὶ ὁ Τιμόθεος τῆς ἀπάντησε: "Νὰ στηρίξεις τὴν ἐλπίδα σου στὸν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό, καὶ τὰ βασανιστήρια θὰ γίνουν λάδι, ποὺ θὰ χυθεῖ πάνω στὸ σῶμα σου, θὰ γίνουν πνοὴ δροσιᾶς, ποὺ θὰ σὲ ἀνακουφίσει ἀπὸ τοὺς πόνους σου" (8).

Ὁ Σταυρὸς εἶναι ἡ δύναμη καὶ ἡ δόξα τῶν ἁγίων ὅλων τῶν αἰώνων.

Ὁ Σταυρὸς εἶναι ὁ θεραπευτὴς τῶν παθῶν καὶ ὁ ἐξολοθρευτὴς τῶν δαιμόνων.

Θανατηφόρος εἶναι ὁ σταυρός τους γιὰ ὅσους δὲν φρόντισαν νὰ τὸν μεταβάλουν σὲ Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ, γιὰ ὅσους βαρυγγωμοῦν ἐνάντια στὴ θεία πρόνοια, γιὰ ὅσους παραδίνονται στὴν ἀπελπισία καὶ τὴν ἀπόγνωση. Οἱ ἁμαρτωλοὶ ποὺ δὲν ἔχουν ἐπίγνωση τῆς ἁμαρτωλότητάς τους, ἑπομένως οὔτε καὶ μετάνοια, πεθαίνουν γιὰ πάντα πάνω στὸν σταυρό τους καὶ στεροῦνται, ἀπὸ ἔλλειψη αὐτογνωσίας καὶ καρτερίας, τὴν ἀληθινὴ ζωή, τὴ ζωὴ μαζὶ μὲ τὸν Θεό. Οἱ ψυχὲς τους κατεβαίνουν ἀπὸ τὸν σταυρὸ τῶν θλίψεων μόνο νεκρές, γιὰ νὰ ριχθοῦν στὸν αἰώνιο τάφο, στὴ φυλακὴ τοῦ ἅδη.

Ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ ἀνυψώνει πάνω ἀπὸ τὴ γῆ τὸν σταυρωμένο σ’ αὐτὸν μαθητὴ τοῦ Χριστοῦ. Ὁ μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ, καρφωμένος στὸν σταυρό του καὶ Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ, ἔχει τὶς σκέψεις του στραμμένες στὰ αἰώνια καὶ ἄφθαρτα ἀγαθά, μὲ τὸν νοῦ καὶ τὴν καρδιὰ του ζεῖ στὸν οὐρανὸ καὶ θεωρεῖ τὰ μυστήρια τοῦ Πνεύματος.

«Ὅποιος θέλει νὰ μὲ ἀκολουθήσει», εἶπε ὁ Κύριος, «ἂς ἀπαρνηθεῖ τὸν ἑαυτό του, ἂς σηκώσει τὸν σταυρό του καὶ ἂς μὲ ἀκολουθεῖ» (9). Ἀμήν.




1. Ματθ. 16:24.

2. Βλ. Ψαλμ. 118:38, 120.

3. Πρβλ Ρωμ. 8:17.

4. Γαλ. 5:24.

5. Ματθ. 11:30.

6. Ὁσίου Μάρκου τοῦ Ἀσκητοῦ, Περὶ νόμου πνευματικοῦ κεφάλαια Σ, λα'.

7. Βλ. τὸ Μαρτύριο τοῦ ἁγίου Εὐστρατίου, 13 Δεκεμβρίου, καὶ τὴν Προσευχή του στὴν ἀκολουθία τοῦ Μεσονυκτικοῦ τοῦ Σαββάτου.

8. Πρβλ. Μαρτύριο τῶν ἁγίων Τιμοθέου καὶ Μαύρας, 3 Μαΐου.

9. Ματθ. 16:24.

Στις 18 Φεβρουαρίου το Α’ Ψυχοσάββατο – Τι είναι και τι πρέπει να κάνουμε;

Ψυχοσσάβατο είναι η κοινή ονομασία του Σαββάτου πριν από την Κυριακή των Απόκρεω και του Σαββάτου πριν από την Κυριακή της Πεντηκοστής. Εφέτος, το πρώτο ψυχοσάββατο είναι στις 18 Φεβρουαρίου.

Αν και όλα τα Σάββατα του έτους είναι αφιερωμένα στις ψυχές των χριστιανών, που έχουν αποβιώσει ανά τους αιώνες, με την ελπίδα της ανάστασής τους κατά τη Δευτέρα Παρουσία, σύμφωνα με τις Γραφές, η  Εκκλησία τιμά και ειδικά τη μνήμη τους το Ψυχοσάββατο ή αν προτιμάτε τα δύο προαναφερθέντα ψυχοσάββατα. Τα  δύο Ψυχοσάββατα τιμώνται από τους πιστούς με μνημόσυνα στις εκκλησίες, τρισάγια στους τάφους των προσφιλών τους προσώπων, μοίρασμα κολλύβων και ελεημοσύνες στους φτωχούς («ψυχικό»), ενώ το έθιμο απαγορεύει την εργασία. Το Ψυχοσάββατο πριν από την Κυριακή της Απόκρεω έχει το εξής νόημα : Η επόμενη ημέρα είναι αφιερωμένη στη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου, εκείνη τη φοβερή ημέρα κατά την οποία όλοι θα σταθούμε μπροστά στο θρόνο του μεγάλου Κριτή. Για το λόγο αυτό με το Μνημόσυνο των κεκοιμημένων ζητούμε από τον Κύριο να γίνει ίλεως και να δείξει τη συμπάθεια και τη μακροθυμία του, όχι μόνο σε μας αλλά και στους προαπελθόντας αδελφούς, και όλους μαζί να μας κατατάξει μεταξύ των υιών της Επουράνιας Βασιλείας Του.

Το Ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής λέγεται και του Ρουσαλιού, επειδή έλκει την καταγωγή του από τη ρωμαϊκή γιορτή των Ρουσαλίων ή Ροζαλίων. Είναι η ημέρα, που σύμφωνα με τη λαϊκή δοξασία, οι ψυχές επιστρέφουν στον Κάτω Κόσμο, αφού κατά τη διάρκεια της πασχαλινής περιόδου κυκλοφορούσαν ελεύθερα πάνω στη γη. Τη θλίψη των ψυχών, αλλά και των οικείων τους, εκφράζει το δίστιχο:

Όλα τα Σάββατα να παν, να παν και να γυρίσουν
Το Σάββατο του Ρουσαλιού να πάει, να μην γυρίσει.

Κατά τα δύο μεγάλα Ψυχοσάββατα η Εκκλησία μας καλεί σε μία παγκόσμια ανάμνηση «πάντων των απ’ αιώνος κοιμηθέντων ευσεβώς επ’ ελπίδι αναστάσεως ζωής αιωνίου». Μνημονεύει:
* Όλους εκείνους που υπέστησαν «άωρον θάνατον», σε ξένη γη και χώρα, σε στεριά και σε θάλασσα.
* Εκείνους που πέθαναν από λοιμική ασθένεια, σε πολέμους, σε παγετούς, σε σεισμούς και θεομηνίες.
* Όσους κάηκαν ή χάθηκαν.
* Εκείνους που ήταν φτωχοί και άποροι και δεν φρόντισε κανείς να τούς τιμήσει με τις ανάλογες Ακολουθίες και τα Μνημόσυνα.

πηγή