Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ (Vučković), Ηγούμενος του μοναστηριού Λεπαβίνα, είναι γνωστός ως «κληρικός του Internet» που έχει καταλάβει τη σημασία της σύγχρονης τεχνολογίας στη διάδοση του Λόγου του Θεού, στο ιεραποστολικό έργο. Σε μια συνέντευξη για το ραδιόφωνο «Λόγος της Αγάπης»,
μιλώντας για το ιεραποστολικό έργο μέσο του Διαδικτύου, εξηγεί πως στην αρχή ήταν δύσκολο, καθώς σαν Αγιορείτης απεχθανόταν τους υπολογιστές.
Αλλά, όταν κάνεις κάτι με την ευλογία και με την αγάπη, είναι πιο εύκολο να ξεπεράσεις όλα τα εμπόδια. Ας πούμε στην αρχή πως, ο Πάτερ Γαβριήλ σαν νεαρός έγινε μοναχός και πρόσφατα γιόρτασε την επέτειο, τα 50 χρόνια της μοναστικής ζωής. Πέρασε δεκατρία χρόνια στον Άγιο Όρος, ήταν στα μοναστήρια στη Σερβία, στο Μαυροβούνιο και τώρα είναι ο Ηγούμενος του σέρβικου μοναστηριού Λεπαβίνα, στην Κροατία. Με την ευλογία του Μητροπολίτη Ιωάννη, ξεκίνησε διαδικτυακό ιεραποστολικό έργο, και στην εκκλησία μας σήμερα, είναι ένας από τους πιο διάσημους εικονικούς κληρικούς.
Πάτερ Γαβριήλ και ο Μητροπολίτης Ιωάννης στο μοναστήρι Λεπαβίνα
Ευλογία
«Πνευματικό φυλλαράκι» - Μονή Λεπαβίνα
«Όλα ξεκίνησαν με την ευλογία του Μητροπολίτη Ιωάννη, ο οποίος είδε στη Δύση το πως οι υπολογιστές χρησιμοποιούνται για να κηρύξουν το Λόγο του Θεού. Ο ίδιος ο Μητροπολίτης, ζήτησε τους υπολογιστές στο μοναστήρι Λεπαβίνα, να χρησιμοποιηθούν για το πνευματικό κήρυγμα και τη διάδοση του Λόγου του Θεού. Είχαν περάσει δύο χρόνια, αλλά εγώ δεν μπορούσα να ξεπεράσω ένα τέτοιο εμπόδιο. Επειδή η τεχνολογία αποτελούσε εμπόδιο για μένα. Μέχρι που είχα μια τηλεφωνική συνομιλία με τον ακαδημαϊκό καθηγητή, τον κύριο Δημήτρη Στεφάναβιτς, ο οποίος με βοήθησε να κατανοήσω τη σημασία της χρήσης των ηλεκτρονικών υπολογιστών σε επικοινωνία με τους ανθρώπους. Όταν τελικά, κατανόησα αυτή την τεχνολογική εξέλιξη, πρότεινα στον Πάτερ Βασίλειο (τότε, αδελφός Βόισλαβ), να ενημερωθεί και να αποκτήσει τις γνώσεις τις πληροφορικής. Εκείνος, αυτοδίδακτος, έμαθε άπταιστα την τεχνολογία των υπολογιστών. Ξεκινήσαμε με την έκδοση του φυλλαδίου «Πνευματικό φυλλαράκι», το οποίο μοιράζαμε στις ενορίες, όταν για Φώτα πηγαίναμε στα σπίτια να κάνουμε αγιασμό…», θυμάται ο Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ τις αρχές, σήμερα ήδη επιτυχημένης καριέρας Του στο Internet.
Δρόμος, Αλήθεια και Ζωή
Περιοδικό «Ο Δρόμος, η Αλήθεια και η Ζωή»
«Το 1997. γεννήθηκε η ιδέα της έκδοσης του περιοδικού του μοναστηριού, κατά το πρότυπο του περιοδικού «Το μοναστικό μονοπάτι» για τον οποίο είχα λάβει ευλογία να το εκδίδω στο Χιλανδάρι. Μετά το πρώτο τεύχος, σ’ εκείνη την εποχή, δεν υπήρχαν τεχνικές δυνατότητες για την έκδοση των παρακάτω τευχών, λόγω του χαλασμένου εκτυπωτή. Ήταν ένας μικρός φορητός εκτυπωτής. Έτσι, «Το μοναστικό μονοπάτι» αμέσως μετά τη πρώτη κυκλοφορία, έγινε παρελθόν. Το 1997. δόθηκε η ευκαιρία για δημοσιεύσει περιοδικού, εδώ, στην Λεπαβίνα. Είχαμε αγοράσει ένα μηχάνημα για φωτοτυπίες, και το πρώτο τεύχος του περιοδικού, το οποίο ονομαζόταν «Ο Δρόμος, η Αλήθεια και η Ζωή», εκτυπώσαμε σε πενήντα αντίτυπα. Το περιοδικό είχε μεγάλη απήχηση στον κόσμο, υπήρχε πολύ ενδιαφέρον και ήδη από το δεύτερο τεύχος ήταν τυπωμένο σε 300 αντίτυπα και στη συνέχεια δηλώθηκε στο Κεντρικό Γραφείο για την καταλογογράφηση. Τα παρακάτω τεύχη βγαίνανε έξι φορές το χρόνο και η κυκλοφορία τους ήταν περίπου 2.000 αντίτυπα. Το τελευταίο περιοδικό δημοσιεύθηκε ως ένα διπλό τεύχος, πριν την ασθένειά μου, το 2006. και η κυκλοφορία του ήταν σε 4.000 αντίτυπα. Ήμασταν σε θέση να καλύψουμε το κόστος της εκτύπωσης και το κόστος ταχυδρομείς. Ταυτόχρονα με την έκδοση του περιοδικού, είχα αρχίσει να ενδιαφέρομαι για την τεχνολογία των υπολογιστών. Αυτό μου δίδαξε ο κύριος Νέναντ Μπαντοβίνατς, ο οποίος ήταν τότε ακόμα φοιτητής Πληροφορικής… », λέει ο Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ, ενώ όλοι όσοι είχαν την ευκαιρία να διαβάζουνε το περιοδικό, «Ο Δρόμος, η Αλήθεια και η Ζωή», ακόμη και τώρα θυμούνται το καλό περιεχόμενο, τα κείμενα με μεγάλη ουσία, κατάλληλες εικόνες… με λίγα λόγια, ήταν το κάτι διαφορετικό, γεμάτο με την χαρά και την αγάπη.
Ιεραποστολική και ο σύγχρονος κόσμοςΤο περιοδικό είχε σταματήσει να εκδίδεται, αλλά ο Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ σχεδίασε την μοναστική ιστοσελίδα. Αριστοτεχνικά λέει ότι, όποιος αποφασίζει να ανοίξει μια ιστοσελίδα πρέπει να σκεφτεί για πιο λόγω θα το κάνει - τι είναι ο σκοπός και τι ο στόχος.
Ιστοσελίδα της Μονής Λεπαβίνα
Ιστολόγιο «Αγιορείτικη κληρονομιά»
«Δεδομένου ότι η ιστοσελίδα μας είναι μοναστική, έχει ως στόχο να διαδίδει το Λόγο του Θεού. Ακολουθήσαμε τα λόγια του Κυρίου μας, του Ιησού Χριστού, ο οποίος διέταξε στους μαθητές Του, στους Αγίους Αποστόλους και στους ακόλουθούς τους: «Πορευθέντες σε όλο τον κόσμο και να κηρύξτε το Ευαγγέλιο σε κάθε κτίση.» Με τα μοναστήρια στην έρημο έχει αρχίσει και η μοναστική ζωή, αλλά οι μοναχοί πάντα ήταν οι μάρτυρες του Θείου Λόγου στον κόσμο, όπως που για πάντα ισχύουν τα λόγια του Σωτήρος: «Η συγκομιδή είναι άφθονη, και οι θεριστές λίγοι." Το ιστολόγιό μας έχει ιεραποστολικό και οικουμενικό χαρακτήρα, πράγμα που σημαίνει ότι τα κείμενα που δημοσιεύονται είναι σε διάφορες γλώσσες. Εκτός από τη σέρβικη γλώσσα, που είναι αυτονόητο, υπάρχουν ορθόδοξα κείμενα στα ρωσικά, αγγλικά, γερμανικά, γαλλικά και ελληνικά. Όλες αυτές οι γλώσσες εκπροσωπούνται στην ιστοσελίδα μας. Θέλω να αναφέρω ότι η ιστοσελίδα του μοναστηριού μας κατατάσσεται ως ιεραποστολική. Έχει πάρει θέση στο ιστολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας «Ορθόδοξη Ιεραποστολή» το οποίο προορίζεται για τους Έλληνες σε όλο τον κόσμο. Εκεί υπάρχει και σύνδεσμος για το Ραδιόφωνο Ευαγγελισμός. Σε αυτό το ιστολόγιο, που είναι οι σύνδεσμοι για τα ορθόδοξα ραδιόφωνα απ’ όλο τον κόσμο, το Ραδιόφωνο Ευαγγελισμός είναι τώρα στην 11η θέση, επειδή τον τελευταίο καιρό ασχοληθήκαμε κάπως λιγότερο με τις εκπομπές. Παλιά, όταν ήμασταν πιο τακτική, ήταν στην 5η θέση. Στο ίδιο ιστολόγιο, μεταξύ 16 συνδέσεις, ιστοσελίδα του μοναστηριού Λεπαβίνα, είναι στην 10η θέση. Και στο ιστολόγιο του Άγιου Όρος έχει μια σύνδεση για την ιστοσελίδα μας. Βρίσκετε στην 1η θέση στην κατηγορία των μη-Αγιορείτικων μοναστηριών.
Φυσικά, η ιστοσελίδα μας ανήκει στην Επισκοπή του Ζάγκρεμπ και της Λιουμπλιάνας, της Σέρβικης Ορθόδοξης Εκκλησίας και υπάρχει με την ευλογία του Μητροπολίτη Ιωάννη, αλλά είναι και οικουμενική, όπως ομολογεί το ένατο άρθρο του Σύμβολου της Πίστεως: (Πιστεύω) «Και σε μια, Άγια, Οικουμενική και Αποστολική Εκκλησία». Ο Κύριός μας, ο Ιησούς Χριστός είναι το Κεφάλι της Εκκλησίας, και του ουρανού και της γης. Στη γη, οι πατριάρχες είναι επικεφαλής των Ορθόδοξων Εκκλησιών με επισκόπους, ιερείς, μοναχούς και όλο το λαό του πίστεως που έχουν βαφτιστεί εις όνομα του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος… », λέει ο Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ.
Amol από την ΙνδίαΈτσι εξηγεί ο Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ πως δημιουργήθηκε η ιστοσελίδα του μοναστηριού Λεπαβίνα, τονίζοντας ιεραποστολικό χαρακτήρα της και αποδεικνύοντας στην πράξη, πως τα λόγια χωρίς έργα, είναι νεκρά.
«Η ιστοσελίδα μας δεν είναι τοπικού χαρακτήρα, δηλαδή, δεν έχει τοπικά πλαίσια. Το διαδικτυακό Ραδιόφωνο Ευαγγελισμός ακούγεται σε όλα τα μέρη του κόσμου. Θα αναφέρω ένα ενδιαφέρον παράδειγμα. Όλα τα προγράμματα που μεταδίδονται από το ραδιόφωνο, έχουν τεθεί στο αρχείο, έτσι ώστε μπορούν να ακουστούν ανά πάσα στιγμή. Επικοινώνησε μαζί μας ένας Ινδός, από την Ινδία, γράφοντας στα αγγλικά, και λέγοντας πως πηγαίνοντας ένα πρωί στην δουλειά, είχε στη τσέπη κάποιο μηχάνημα. Δεν ξέρω τι είδους, αλλά εκείνος βρήκε μ’ αυτό δικό μας Ραδιόφωνο Ευαγγελισμός. Εγώ, με την ευλογία του Μητροπολίτη Ιωάννη, κατά της έναρξης της εκπομπής, διαβάζω το Ακάθιστο της Υπεράγιας Θεοτόκου. Εκείνος το άκουγε και ένιωθε γαλήνη. Στο γράμμα του έλεγε πως: «Δεν κατάλαβα λέξη, αλλά ένιωσα στην καρδιά μου και στην ψυχή μου κάτι όμορφο, κάτι που μου έφερνε απερίγραπτη γαλήνη.» Έπειτα, όταν έφτασε στην δουλειά του, οι συνάδελφοί του παρατήρησαν μια αλλαγή πάνω του. Αισθάνθηκαν πως είναι ήρεμος, ενώ παλιά ερχόταν νευρικός και με ένταση που του προκαλούσε το άγχος, να μην αργήσει στη δουλειά λόγω πρωινής κίνησης. Δεν καταλάβαινε τίποτα, αλλά είχε μια ηρεμία από τα λόγια της προσευχής που άκουσε. Λοιπόν, και αυτό είναι ένα παράδειγμα του ιεραποστολικού έργου και πνευματικά οφέλη μέσω αυτών των νέων τεχνολογιών, ειδικά του Διαδικτύου…», αποδεικνύει με την ιστορία του ο Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ, πόσο σημαντική είναι σύγχρονη τεχνολογία στην διάδοση του Θείου Λόγου.
Ο Θεός είναι αγάπη
«Η τεχνολογία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για καλό, για να διαδώσει το Λόγο του Θεού, όπως και για την ιεραποστολική. Ο Λόγος του Θεού θα πρέπει να κηρύξετε με την αγάπη, γιατί ο Θεός είναι αγάπη. Προς την Αλήθεια, δεν μπορεί ποτέ να οδηγεί το μίσος προς αυτούς που είναι διαφορετικοί από ‘μας, άρα – εκείνο που κηρύττει πρέπει και να επιβεβαιωθεί. Με την αγάπη να βεβαιώνουμε την αλήθεια του πίστεως, να μαρτυράμε την Ορθοδοξία, γιατί είμαστε Ορθόδοξοι, να φυλάμε τα δόγματα των Αγίων Πατέρων που κληρονομήσαμε. Πολλοί από αυτούς έχασαν τη ζωή τους για την πίστη, όπως ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, Άγιος Μάρκος ο Έφεσος και πολύ άλλοι ομολογητές, μάρτυρες και μεγαλομάρτυρες για την Ορθόδοξη πίστη. Άγιος, δίκαιος Αλεξέι Μέτσεβ, ρωσικός Άγιος, έλεγε ότι έχει έρθει καιρός που όλοι οι αναχωρητές και μεγαλόσχημοι μοναχοί πρέπει να βγούνε από τα σπήλαια και τις φυλακές (κρυμμένα κελιά) και να πάνε στον κόσμο. Μας μάθαινε ότι ένας Χριστιανός πρέπει να εκπληρώνει όλες τις εντολές της Εκκλησίας. Αλλά, θεωρούσε, όταν πρόκειται για την αγάπη που μπορεί πολλές αμαρτίες να νικήσει, μπορεί κάτι και να μην τηρεί αν δεν είναι επιβλαβής για την ψυχή. Πρόκειται για ένα πολύ σοβαρό έγκλημα όταν κάποιος καταφέρει με την τυπική του συμπεριφορά να τρομάξει κάποιον ή να τον απομακρυνθεί από την Άγια Εκκλησία, έλεγε ο Πάτερ Αλεξέι.
Ραδιόφωνο Ευαγγελισμός
Και έτσι ακολουθήσαμε τα λόγια αυτού πνευματικού ποιημένου, οποίος συμβουλεύει τους μοναχούς να εγκαταλείψουν τα σκήτη και τα σπήλαια, να βγουν και να βοηθήσουν τον κόσμο. Να διδάξουν τους ανθρώπους έτσι, ώστε εκείνοι που είναι αδύναμοι στην πίστη να μην παραιτηθούν, καθώς και εκείνοι που είναι ισχυροί στην πίστη τους να είναι ακόμη ισχυρότερη…», τονίζει ο Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ. Και στο ερώτημα το πώς οι άνθρωποι Τον έχουν δεχτεί στο χώρο του διαδικτύου, απαντά: «Υπάρχει μια παροιμία που λέει, Κάθε θαύμα τρεις ημέρες. Αυτό μπορεί να ειπωθεί για την εμφάνισή μου στο διαδίκτυο και έτσι πήρα παρατσούκλι «εικονικός κληρικός» ή « σάιμπερ κληρικός». Κάποιοι με έχουν αποδεχθεί με το καλό και με τις ευχές, κάποιοι ήταν έκπληκτοι, και άλλοι με λίγη χλεύη. Την έκπληξη έδειξαν κυρίως κάποιοι σοβαροί άνθρωποι, ενώ τα χλεύη, εκείνοι που είχαν, θα έλεγα, μια δόση ζήλιας. Θα σας πω όμως, για την υποστήριξη που έλαβα από τον Επίσκοπο Πορφύριο, οποίος τόνισε την δραστηριότητά μου. Το έλεγε δημοσίως, την ώρα που ήταν σχολιαστής κατά της απευθείας μετάδοσης της Θείας Λειτουργίας από τον Καθεδρικό Ναό, όπου ενθρονίστηκε ο Πατριάρχης Ειρηναίος. Αυτή δημόσια υποστήριξη για τη σκληρή δουλειά μου, μου έχει δώσει ακόμα περισσότερη θέληση για να συνεχίσω. Και νομίζω ότι αυτό μπορεί να είναι ένα κίνητρο και για τους άλλους Πατέρες να αποδεχθούν τις τεχνολογικές εξελίξεις και να τα χρησιμοποιήσουν για να διαδώσουν την Ορθόδοξη πίστη.», λέει ο Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ.
Μιλώντας για τον Πάτερ Γαβριήλ, ο Επίσκοπος Πορφύριος είπε: «Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ ήταν για πολύ καιρό ο μοναχός της Μονής Χιλανδαριού, μετά από αυτό, ήταν μοναχός στο Μαυροβούνιο, και τώρα ζει σε ένα μοναστήρι στην Κροατία, στην Λεπαβίνα. Το μοναστήρι είναι πραγματικά ένας τόπος συγκέντρωσης των προσευχών και πολλοί άνθρωποι, από όλο τον κόσμο, έρχονται στο μοναστήρι για την πνευματική ανύψωση και ζητούν πνευματικές συμβουλές από τον Πάτερ Γαβριήλ. Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι ο ίδιος χρησιμοποιεί το διαδίκτυο, από την έλευση του Διαδικτύου, και με αυτό τον τρόπο επικοινωνεί με χιλιάδες ανθρώπους από όλο τον κόσμο και απαντάει στα πνευματικά ζητήματα και πνευματικά προβλήματα πολλών ανθρώπων…», δήλωσε ο Επίσκοπος Πορφύριος, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι η Εκκλησία είναι πρόθυμη να χρησιμοποιεί τη νέα τεχνολογία, επειδή είναι πάντα στην «τρέχουσα ώρα».
Τότε και τώρα«Μερικές φορές σκέφτομαι, πόσοι πρόοδο έχουν κάνει οι τεχνικές δυνατότητες της επικοινωνίας μεταξύ ανθρώπων, μέσα σε 50 χρόνια. Όταν ήμουν μικρός, εμείς, τα παιδιά από το χωριό, παίζαμε «τηλέφωνο» έτσι, που παίρναμε ένα κουτί από το βερνίκι για τα παπούτσια, το τρυπάγαμε και περνούσαμε και στα δύο κομμάτια από μια άκρη του σχοινιού, των δέκα μέτρων. Έπειτα, αποκρινόμασταν ένας από τον άλλον όσο μας επέτρεπε το σχοινί και έτσι μιλάγαμε «μέσο τηλεφώνου». Και αυτό ακουγότανε, παρόλο που ήταν απλά ένα σχοινί.
Ο Γέροντας Νικάνωρ (τηλέφωνο στο μοναστήρι Χιλανδάρι)
Όταν ήρθα στην Μονή του Χιλανδαρίου το 1971. είχα το καθήκον να είμαι στο γραφείο διοίκησης του μοναστηριού, για να εξυπηρετώ τους Γέροντες της διοίκησης και να βοηθάω τους επισκέπτες, να είμαι παρόν και να απαντάω στο τηλέφωνο. Αλλά, αυτό ήταν ένα τηλέφωνο για την επικοινωνία μόνο μεταξύ μοναστηριών και του κοιτώνα στης Καρυές. Έπρεπε να τον γυρνάς με το χέρι και ήταν συνδεδεμένος μόνο με αυτό το τηλέφωνο στης Καρυές. Δεν υπήρχε δίκτυο τηλεφωνίας. Αυτό συνέβη αργότερα. Σήμερα στο Άγιον Όρος υπάρχει η πιο σύγχρονη τεχνολογία. Βρήκα ένα άρθρο από μια ημερήσια εφημερίδα με το εξής τίτλο: «Μοναχοί με το WiMax στο Άγιον Όρος». Λέει ότι η ελληνική εταιρεία τηλεπικοινωνιών, ΟΤΕ, έχει κατασκευάσει έξι βασικούς σταθμούς στον Άγιο Όρος, οι οποίοι θα επιτρέψουν και θα συνδέσουν παγκοσμίως την πρωτεύουσα της μοναστικής δημοκρατίας, Καρυές, τα είκοσι μοναστήρια και σημαντικά μοναστικά χωριά (χωριά όταν λέμε, δεν εννοούμε κανονικά χωριά, αλλά σκήτες και τα κελιά των μοναχών). Το WiMax ασύρματο δίκτυο θα λειτουργεί με την παροχή της ηλιακής ενέργειας.
WiΜax στον Άγιο Όρος
Σταθμοί χτίστηκαν σε απομακρυσμένες περιοχές και θα είναι ανθεκτικές στους ισχυρούς ανέμους, οι οποίοι δεν είναι ασυνήθιστο φαινόμενο στον Άγιο Όρος. Έγινε η πλήρη κάλυψη του χερσονήσου του Άθως, σύμφωνα με την Θρησκευτική Υπηρεσία Πληροφοριών. Αρκετά μοναστήρια έχουν ήδη συνδεθεί με το δίκτυο και έχουν σύνδεση στο Internet. Αποτελούν επίσης μέρος του έργου, το οποίο έχει προγραμματιστεί για να καταγράψει ηλεκτρονικά τα σημαντικότερα χειρόγραφα, τοιχογραφίες και εικόνες. Μέρος του υλικού αυτού, δέκα τοις εκατό, θα πρέπει να είναι διαθέσιμο ηλεκτρονικά στο ευρύ κοινό και θα είναι πλήρως διαθέσιμο για να το χρησιμοποιούν εμπειρογνώμονες, καθώς και τα μοναστήρια. Επί του παρόντος, σύμφωνα με το πρακτορείο, ένας μικρός αριθμός από 1400 μοναχούς του Αγίου Όρους ξέρει πώς να χρησιμοποιεί το Internet. Από δω και πέρα, θα πρέπει σε κάθε μοναστήρι να είναι τουλάχιστον ένα ή δυο μοναχοί εκπαιδευμένοι να χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο. Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη, στη δικαιοδοσία του οποίου είναι το Άθως, θέλει να έχει ηλεκτρονική επικοινωνία με όσο γίνετε περισσότερα μοναστήρια. Μέχρι στιγμής, τα μηνύματα συνήθως αποστέλλονται ταχυδρομικά.
Οι μοναχοί με το WiMax στον Άγιον Όρος
Έτσι, είναι σαφές ότι η πιο μοντέρνα τεχνολογία ήρθε και στον Άγιον Όρος. Ολόκληρος Άγιος Όρος είναι πλήρες δικτυωμένο, έχει έξι κεραίες σε κρυφά σημεία, για να μην είναι ορατά. Όλα αυτά δεν είναι ακόμη σε πλήρη λειτουργία, γιατί δεν λειτουργεί με ηλεκτρική ενέργεια, αλλά με την ηλιακή ενέργεια. Στα μοναστήρια υπάρχουν τώρα υπολογιστές, και αυτό δεν είναι το κάτι ασυνήθιστο ή περίεργο. Σε μια ιστοσελίδα για τον Άγιον Όρος είδα μια φωτογραφία που κάποιος τράβηξε στο πλοίο για τη Δάφνη, και έδειχνε ένα μοναχό που κρατούσε ένα φορητό υπολογιστή στα γόνατά του και κοίταζε κάτι. Ίσως αυτός μοναχός δεν ήταν του Αγίου Όρους, γιατί πιο πολύ μου φαινότανε να πηγαίνει για προσκύνημα στο Άγιο Όρος. Αλλά, ούτως ή άλλως, σήμερα αυτά έχουν έτσι…» , ενισχύει την ιστορία Του για το Διαδικτύου και τη σημασία του στο σύγχρονο κόσμο, ο Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ.
Facebook φίλοι και πνευματικά παιδιάΕίναι πολλοί συνομιλητές με τους οποίους ο Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ επικοινωνεί καθημερινά, και συχνά τον ρωτάνε αν οι Facebook Του φίλοι είναι και τα πνευματικά Του παιδιά. Αν υπάρχει κάποια διαφορά μεταξύ τους.
Εικονική σύναξη των πνευματικών παιδιών του Πάτερ Γαβριήλ στο Facebook
«Όταν μιλάμε για τη σχέση μεταξύ των πνευματικών παιδιών με τον πνευματικό, μπορώ να πω ότι υπάρχουν περισσότερες κατευθύνσεις. Η πρώτη είναι η σχέση με τα πνευματικά παιδιά της μοναστικής αδελφότητας, την οποία είναι υπό προστασία του Γέροντα η Ηγούμενου. Δεύτερη είναι η σχέση με τα παιδιά που ζουν αλλού στον κόσμο, αλλά συχνά εξομολογούνται και ακούνε τον Γέροντά τους. Και η τρίτη σχέση είναι οι σχέσης μου με τους Facebook-φίλους οι οποίοι παρακολουθούν την πνευματική και ιεραποστολική μου δουλειά στο Διαδίκτυο. Ως εκ τούτου, η έρευνα και η πράξη είναι διαφορετικά πράγματα, και το αποτέλεσμα εξαρτάται από το πού βρίσκεστε και τι ρόλο έχετε. Για παράδειγμα, εγώ, σαν πνευματικός, έχω προφίλ στο Facebook ως δημόσιο πρόσωπο και ως εκ τούτου δεν έχω όρια. Όλοι τους είναι φίλοι μου - ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια σχέση στο Facebook. Μέσω Facebook, εγώ τους ορίζω τα πνευματικά θέματα που εκείνοι σχολιάζουν. Επιλέγω ενδιαφέροντα θέματα, τρέχουσες ειδήσεις από τον κόσμο, εκείνες που μας έρχονται ως προειδοποίηση για να στραφούμε προς τον Θεό για τη σωτηρία των ψυχών μας. Επειδή, όσα άσχημα μας συμβαίνουν στη ζωή, είναι λόγω της αμαρτωλότητάς μας, λόγω το ότι δεν τηρούμε τις Δέκα Εντολές. Όλα αυτά τα πνευματικά παιδιά δέχομαι, γιατί έχουν αποσταλεί με τη θέληση του Κυρίου, όπως είπε Άγιος Δίκαιος Αλεξέι Μέτσεβ. Όλοι οι άνθρωποι που τους συναντάμε στη ζωή, μας τα στέλνει ο Κύριος κατά τη θέλησή Του.
Αισθάνομαι υποχρεωμένος να κάνω το κήρυγμα. Χρησιμοποιώντας τη νέα τεχνολογία, το κήρυγμα μπορεί να μεταδοθεί σε όλους τους ηπείρους και να έχει πρόσβαση στο κάθε άτομο, σε κάθε σπίτι, ανεξάρτητα στο ποιο σημείο του πλανήτη είναι. Για μένα προσωπικά, είναι το ίδιο εάν το κήρυγμα θα ακούσει ένας ή δέκα άτομα ή εκατό. Φυσικά, όσοι περισσότεροι άνθρωποι - τόσο μεγαλύτερη είναι η επιτυχία του κηρύγματος. Με την ευλογία του Μητροπολίτη Ιωάννη, αρχίσαμε να μεταδίδουμε Internet Ραδιόφωνο Ευαγγελισμός κάθε βράδυ 9 με 10 μ. μ. Στη συνέχεια διαβάζω τον Ακάθιστο Ύμνο της Υπεράγιας Θεοτόκου, βάζω θρησκευτική μουσική και διαβάζω πνευματικά κείμενα. Καθημερινά στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι 130 έως 150 υπολογιστές παρακολουθούν το Ραδιόφωνό μας, και σύμφωνα με τους υπολογισμούς που χρησιμοποιούνται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, από 3 άτομα αναλογούν σε έναν υπολογιστή όταν γίνετε μετάδοση ράδιο – εκπομπών στο Internet. Έτσι, σύμφωνα με αυτόν τον υπολογισμό, περίπου 500 άτομα κάθε βράδυ ακούνε Ραδιόφωνο του Ευαγγελισμού. Έχω και 1308 Skype – επαφές. Συνειδητοποιώντας το πλεονέκτημα του Internet για το ιεραποστολικό μου έργο, έχω ανοίξει και το προφίλ στο Facebook όπου έχω τώρα 5001 μέλη και άλλους 1344 τους οποίους, λόγω των περιορισμών, δεν μπορώ να δεχτώ. Γι’ αυτό, στη συνέχεια, έχω ανοίξει το προφίλ στο Facebook ως δημόσιο πρόσωπο και εκεί έχω 6324 επαφές. Ο αριθμός αυτός αυξάνεται καθημερινά, διότι δεν υπάρχουν περιορισμοί. Η επαφή με αυτούς τους ανθρώπους είναι το πρώτο τους βήμα προς την εκκλησία και ελπίζω ειλικρινά, ότι ίδιοι αυτοί άνθρωποι θα έρθουν και στην λειτουργική σύναξη…», λέει ο Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ.
Προφίλ του Πάτερ Γαβριήλ στο Facebook
Οι στατιστικές δείχνουν ότι στο προφίλ Του στο Facebook ως ένα δημόσιο πρόσωπο που ονομάζεται Πάτερ Γαβριήλ, οι περισσότεροι από τους επισκέπτες είναι νέοι ηλικίας μεταξύ 25 και 34 ετών, και αποτελούν το 34%. Από αυτούς είναι το 20% των γυναικών και 14% των ανδρών. Και αυτά τα στατιστικά στοιχεία βοηθούν τον Πάτερ Γαβριήλ στην επιλογή των θεμάτων προς την συζήτηση. Με τον αριθμό των επισκέψεων βλέπει και για πια θέματα υπάρχει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον.
Skype προφίλ του Πάτερ Γαβριήλ
«Έτσι, για το θέμα της έρευνας που αναφερθήκατε, ήταν 25.000 επισκέπτες, που είναι μεγαλύτερος αριθμός μέχρι στιγμής. Ειδικά τις τελευταίες ημέρες, υπήρχαν πολλοί άνθρωποι που ενδιαφερόντουσαν για πνευματικά θέματα, καθώς και για εκείνους που μιλούν για τα προβλήματα των ψυχικά και σωματικά άρρωστων ανθρώπων. Μερικοί από τους πιο πρόσφατους τίτλους που έχω δημοσιεύσει είναι: «Περισσότερα από 300.000 άτομα είναι ψυχασθενής», αυτό ήταν ένα θέμα της καθημερινής εφημερίδας «Φωνή του κοινού». Σε αυτό το κείμενο, 67 φίλοι στο Facebook άφησαν τα σχόλιά τους. Στη συνέχεια, «Αν και οι γιατροί είναι επιφυλακτικοί, υπάρχουν πολλές θεραπευτικές δια της πίστεως », λέει ο παπάς και ο γιατρός Αλέξανδρος Αυδέιτσεβ. Επίσης, πολύ καλά παρακολούθησαν και το θέμα: «Η διάκριση μεταξύ της ψυχικής και πνευματικής ασθένειας.» Υπάρχουν και πνευματικά θέματα, και μια από αυτές είχε μεγάλο ενδιαφέρον για τους επισκέπτες που αφορούσε κίνηση των προσκυνητών του Άγιου Μητροπολίτη Νικολάου, καθώς το κείμενο ήταν συνδεμένο σχετικά με το προηγούμενο κείμενο, τον άγιο βίο του Γέροντα Θαδδαίου. Ήταν σε μια συνάντηση των προσκυνητών στο Κρνιέβο, όταν ο Γέροντας Θαδδαίος είχε αρχίσει να κηρύττει στους πιστούς για διάφορα πνευματικά θέματα και να απαντάει στις ερωτήσεις τους. Ένα άρθρο έχουμε ληφθεί από την ιστοσελίδα της ενορίας στην Ελβετία, για την κοινότητα των πιστών στη Ζυρίχη, η οποία δημιουργήθηκε το 2001, προηγουμένως ζητώντας την ευλογία μου. Εκείνη την εποχή, εγώ πήγαινα ως ιερέας, με την ευλογία του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Κωνσταντίνου, για να εξομολογώ τους κληρικούς της επισκοπής της Κεντρικής Ευρώπης, γι’ αυτό και έδωσα πνευματική υποστήριξη στους πιστούς από εκείνη την κοινότητα. Εκείνη και σήμερα υπάρχουν, συνεχίζουν το έργο τους και γιορτάζουν την πέμπτη εβδομάδα της Σαρακοστής, η οποία είναι αφιερωμένη στην Σεβασμιώτατη Μαρία Αιγυπτία…», λέει ο Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ.
Η κίνηση των προσκυνητών και εικονική κοινότηταΡωτήσαμε, αν η κίνηση των προσκυνητών μπορεί να συγκριθεί με την εικονική κοινότητα σήμερα, ο Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ μας απάντησε:
«Κατά μία έννοια, μπορεί, αλλά τότε πρέπει να πω κάτι σχετικά με τις διαφορές μεταξύ κίνηση των προσκυνητών και των εικονικών κοινοτήτων στις ιστοσελίδες της Ορθοδοξίας. Προσκυνητές μαζευόντουσαν κάποτε για να συναντηθούν πρόσωπο με πρόσωπο, σε διάφορα σημεία, ανάλογα που ήταν η αδελφότητα που φιλοξενούσε την εκδήλωση, συνήθως σε μοναστήρια ή στους ενοριακούς ναούς. Στη συνέχεια, με την καθολικότητα και την προσευχή, τραγουδώντας πνευματικά τραγούδια και με πνευματικά κηρύγματα, γιόρταζαν την αγάπη για τον Θεό. Τέτοιες συναντήσεις, μετά από τον Εσπερινό και το βραδινό, κράταγαν όλη τη νύχτα, και το πρωί συνεχίζονταν με συμμετοχή σε Όρθρο και στην Θεία Λειτουργία και με την κοινωνία όλων των παρόντων. Μετά το φαγητό, οι προσκυνητές φεύγανε. Πολλοί απ΄ αυτών των προσκυνητών έχουν καταλήξει σε μοναστήρια ως μοναχοί ή μοναχές. Σήμερα, οι συναντήσεις των πνευματικών κοινοτήτων μέσω Διαδικτύου, δεν έχουν την λατρευτικό και λειτουργικό χαρακτήρα, αλλά μόνο ιεραποστολικό και κατηχητικό. Πρόκειται για την εισαγωγή στις αλήθειες της πίστεως ή επιβεβαίωση των θρησκευτικών γνώσεων, την ανταλλαγή εμπειριών και απόψεων για ένα συγκεκριμένο πνευματικό θέμα. Παρόλα αυτά, και μια τέτοια εικονική συνέλευση μπορεί να οδηγήσει σε πραγματικές συναντήσεις, σε κάποια εκκλησία ή σε ένα ιερό. Ένα παράδειγμα γι΄ αυτό είναι και το μοναστήρι μας, η Λεπαβίνα, στην οποία πολλοί Facebook - φίλοι έχουν έρθει για να προσκυνήσουν προσωπικά την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Λεπαβίνας, έμειναν εδώ στη Θεία Λειτουργία και λάβανε την Θεία Κοινωνία με τα πιο ιερά μυστήρια. Μερικοί γνωριστήκαν εδώ, και έγιναν και στην πραγματικότητα φίλοι, και όχι μόνο στο Διαδίκτυο… », λέει ο Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ.
Ο πνευματικόςΟι άνθρωποι που παρακολουθούν το έργο του Αρχιμανδρίτη Γαβριήλ στο Διαδίκτυο, που συμμετέχουν σε συζητήσεις για συγκεκριμένα θέματα, οι οποίοι ζητάνε τη συμβουλή και πνευματική παρηγοριά, μερικές φορές θεωρούν ότι Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ είναι ο πνευματικός τους. Αλλά, αυτό δεν είναι ακριβώς έτσι. Γιατί; Ο Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ εξηγεί αυτό:
« Ο πνευματικός είναι ιερέας ή ένας μοναχός, ο οποίος βοηθά τον άνθρωπο και τον καθοδηγεί στην πνευματική ζωή του, και στο χριστιανικό τρόπο ζωής γενικότερα. Πνευματική καθοδήγηση είχε πάντα μια σημαντική θέση στον Ορθόδοξο Χριστιανισμό, όπως προκύπτει από τις ζωές των άγιων και από τα κείμενα Άγιων Πατέρων. Είναι απαραίτητο για όλους μας, διότι καλούμαστε όλοι για την αρετή και την ένωση με τον Χριστό.
Καλή είναι η ερώτησή σας, και θα μπορούσα να πω πολλά μέσα από την πνευματική μου πρακτική. Είχα το καθήκον να εξομολογώ τους ιερείς σε ορισμένες επισκοπές της Σερβικής εκκλησίας μας, σαν ανταπόκριση στην πρόσκληση του επισκόπου, αυτών των επισκοπών. Θα αναφέρω σε ποιες μητροπόλεις με είχαν καλέσει να εξομολογήσω τους κληρικούς. Συνήθως μία φορά το χρόνο, οι κληρικοί μαζεύονται και εξομολογούν στον πνευματικό, καλεσμένο από την πλευρά του επισκόπου, σύμφωνα με τον κλήρο της επισκοπής. Έτσι, εγώ, έκανα εξομολόγηση στις ακόλουθες επισκοπές: στη Μητρόπολη του Ζάγκρεμπ και Λιουμπλιάνα, έχει πάνω από 20 χρόνια πως εξομολογώ τους ιερείς, έπειτα, της Δαλματίας, πριν από αυτόν τον πόλεμο, τέσσερα χρόνια στη σειρά, της Κεντρικής Ευρώπης στον επίσκοπο Κωνσταντίνο, επίσης, τέσσερα χρόνια στη σειρά, της Σλαβονίας, όσο ήταν Επίσκοπος Λουκιανός - δύο χρόνια. Ταυτόχρονα, εξομολογούσα και τους πιστούς που ήθελαν με την ευκαιρία να εξομολογηθούν. Αυτή είναι η υπακοή μου και ισχύει ακόμη στην επισκοπή μας του Ζάγκρεμπ-Λιουμπλιάνα. Γιατί το λέω αυτό; Από την εμπειρία μου μπορώ να πω, πως οι κληρικοί της κάθε επισκοπής έχουν τον πνευματικό τους για μία μέρα στον χρόνο. Μετά απ’ αυτό, εκείνος παύει να είναι πνευματικός, μέχρι την επόμενη χρονιά. Κατά τη γνώμη μου, αυτό μοιάζει με κάποιο ετήσιο «πνευματικό έλεγχο», όπως στη Δύση που οι εργαζόμενοι σε κάποιες εταιρίες ή κυβερνητικούς οργανισμούς είναι υποχρεωμένη να κάνουν μια φορά το χρόνο την ιατρική εξέταση, για να δουν οι εργοδότες πως είναι η υγεία των εργαζομένων τους. Η διαφορά είναι που οι εργαζόμενοι λαμβάνουν ιατρική βεβαίωση και το δείχνουν στους εργοδότες τους, ενώ πνευματικός, ότι ακούσει στην εξομολόγηση, κρατάει το μυστικό και δεν το αποκαλύπτει σε κανέναν. Ειδικά ο πνευματικός που κάνει πολλές εξομολογήσεις, δεν μπορεί να θυμάται τι και ποιος και πότε του ομολόγησε κάτι.
Θα αναφέρω ποια είναι η πρακτική στην εκκλησία της Ελλάδας, από την άποψη της πνευματικής λειτουργίας και υπακοής. Στην επισκοπή, ο αρμόδιος επίσκοπος ορίζει έναν ιερέα, έμπειρο και όχι κάτω των 40 ετών, και εκείνος όλη τη χρονιά επισκέπτεται τους κληρικούς και τον λαό, και εξομολογεί εκείνους που το χρειάζονται. Αυτός ιερέας έχει μόνο αυτή την υπακοή - να εξομολογεί τον κλήρο και το λαό. Η πρακτική στα μοναστήρια έχει το εξής: ο πνευματικός της αδελφότητας της μονής είναι ο Ηγούμενος ή ο Ηγούμενος ο ίδιος διορίζει τον βοηθό του, εξέχοντα μοναχό με τις αρετές και σε ηλικία όχι κάτω των 40 ετών, οποίος είναι ιεροδιάκονος και ο ίδιος εξομολογεί όλη την αδελφότητα. Ήμουν συνολικά 13 χρόνια στη Μονή του Χιλανδαρίου και εκείνη την εποχή, ο Γέροντας Νηκανόρ ήταν ο πνευματικός όλης της αδελφότητας. Εκείνος ήταν επίσημα διορισμένος μετά την συνέλευση των Γερόντων, για μόνιμο πνευματικό της αδελφότητας και για τους προσκυνητές που ερχόντουσαν στη Μονή και ήθελαν να εξομολογηθούν.
Ο Πατριάρχης Κύριλλος με τον πνευματικό Του, τον Γέροντα Ηλία
Εδώ είναι και ένα παράδειγμα από τη Ρωσική Εκκλησία: Ρωσικός Πατριάρχης Κύριλλος έχει το πνευματικό τον Γέροντα Ηλία, οποίος ήταν στην έρημο της Όπτινας και πριν απ’ αυτό, για πολλά χρόνια στο μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα στον Άγιο Όρος. Αφού εξελέγη και γίνετε επικεφαλής της Ρωσικής Εκκλησίας, ο Πατριάρχης Κύριλλος τον έφερε στο Πατριαρχείο, ως πνευματικό Του, από τον οποίο μπορεί να λάβει συμβουλές για πνευματικά θέματα που αφορούν αποκλειστικά την Εκκλησία. Ο Πατριάρχης Κύριλλος αναγνωρίζει την πνευματική Του εμπειρία και την κρίση Του, και ως Πατριάρχης εξακολουθεί να εξομολογείται στον Γέροντά Του.
Τέλος, όσον αφορά εμένα και εκείνους που μου απευθυνθούν για πνευματική συμβουλή, μπορώ να τους συμβουλεύσω, αλλά δεν προσπαθώ να γίνω πνευματικός τους. Μπορώ να τους δώσω ένα δίδαγμα, κατάλληλο για ό, τι έχουνε ρωτήσει, για να τους είναι προς το πνευματικό όφελος, και από εκείνους εξαρτάτε αν θα την αποδεχθούν ή όχι. Εδώ θα σας πω το πώς ο Άγιος Δίκαιος Αλεξέι Μέτσεβ συμβούλευε όσους τον ζητάγανε πνευματικές συμβουλές, σύμφωνα με την μαρτυρία των πνευματικών παιδιών Του: «Όταν ζητούσαν συμβουλές από τον Μπάτιουσκα (Γέροντα) ο ίδιος απαντούσε στην ερώτηση άμεσα. Αλλά, πιο πολλές φορές μίλαγε για κάτι από τη δική Του εμπειρία και έτσι απαντούσε στην ερώτηση. Δεν επέβαλε την θέλησή Του, ούτε στα πνευματικά Του τα παιδιά. Και όταν ζητούσανε ευλογία Του για κάτι, συνήθως έλεγε τη γνώμη Του. Και αν αυτός επέμενε στα δικά του, αναφέροντας τα στοιχεία που είναι σε αντίθεση με τις συμβουλές του Μπάτιουσκα, Εκείνος τότε συμφωνούσε και ευλογούσε, αλλά τη γνώμη Του, η οποία ήταν πάντα σωστή, έλεγε μόνο μία φορά.»
Ποτέ δεν προσπαθώ να επιβάλω τις συμβουλές μου, ότι πρέπει ακριβός έτσι να γίνει, αλλά ας ο καθένας με τη δική του συνείδηση δρα και κάνει. Σήμερα υπάρχουν τόσα πολλά πνευματικά βιβλία των πατερών και ευσεβών ασκητών. Αν κάποιος πραγματικά θα ήθελε να ακούσει από μένα ένα δίδαγμα, και πιστεύει ότι θα ήταν προς το πνευματικό του όφελος, συνιστώ να αγοράζει τα βιβλία μου «Πνευματικές συνομιλίες», το πρώτο και το δεύτερο βιβλίο. Εκεί είναι συγκεντρωμένες πολλές πνευματικές συζητήσεις που είχα μέσω του Skype και το Facebook, και ο καθένας Θα μπορέσει να βρει μέσα κάποιο παράδειγμα, μια κατάσταση, στην οποία θα αναγνωρίζει τον εαυτό του, και αυτό θα μπορούσε να είναι προς το δίδαγμα και το όφελος του…», εξήγησε λεπτομερώς ο Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ (Vučković), Ηγούμενος του μοναστηριού Λεπαβίνα, σε συνέντευξή Του στο ραδιόφωνο «Λόγος της Αγάπης».
