ΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΜΕΤΑ-ΜΟΡΦΩΣΕΩΣ π. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΦΟΡΤΕΤΣΑΝΑΚΗΣ

Αγαπητοί μου αδελφοί και φίλοι

Χαίρεται.

Μεγάλη μέρα για την Εκκλησία μας η σημερινή, σήμερα παντού εορτάζεται η μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού. Η σημερινή ημέρα μας δίδει την πρόκληση, αλλά και την πρόσκληση, να ανεβούμε «εις Όρος Υψιλόν» και να δούμε, να νοιώσουμε και να βιώσουμε, την λαμπρότητα του προσώπου του Κυρίου και Θεού ημών Ιησού Χριστού και να βρεθούμε μεσα στο φως αυτής της λαμπρότητας.

Δεν υπάρχει περίπτωση να βρεθεί, τροπάριο, μέσα στην υμνολογία της Εκκλησίας μας, για την σημερινή εορτή που να μην αντανακλά τα Θειο φώς με εκείνο έλουσε ὁ Κύριος τους τρεις εκ των προκρίτων μαθητών· «Φῶς ἀναλλοίωτον Λόγε, Φωτὸς Πατρὸς ἀγεννήτου, ἐν τῷ φανέντι φωτί σου σήμερον ἐν Θαβωρίῳ. Φῶς εἴδομεν τὸν Πατέρα, φῶς καὶ τὸ Πνεῦμα, φωταγωγοῦν πᾶσαν κτίσιν».

Γιατί μεταμορφώθηκε Ο Κύριος, αγαπητοί μου αδελφοί και φίλοι; Ο Συναξαριστής της ημέρας μας δίδει τις κατάλληλες πληροφορίες. Ὁ Κύριός μας πριν το πάθος Του είχε ενημερώσει, τους Μαθητές και Απόστολους Του  για την σύλληψή Του, για το εκούσιο πάθος αλλά και για την Σταύρωσή Του, μέχρι και για τους διωγμούς κατά των μαθητών Του και το μισός που θα εισέπρατταν από τους ανθρώπους. Για να μην απογοητευθούν, για να μην δειλιάσουν και εγκαταλείψουν τον αγώνα τους, βλέποντας όλα εκείνα να επαληθεύονται, άλλα και γιο να κρατήσουν βέβαιη και σταθερή την ελπίδα σε όσα ουράνια γεγονότα τους υποσχέθηκε, μεταμορφώθηκε και τους έδειξε την Δόξα Του. όση βέβαια, Δόξα μόρουσαν να δουν και να αντέξουν, με αυτόν τον τρόπο επείσθησαν. Βεβαιώθηκαν ότι ἡ Δόξα Του δεν υπήρχε περίπτωση να Τον εγκαταλείψει, αλλά με αυτή την Δόξα θα έρθει «κρῖναι ζῶντας καὶ νεκρούς».

Παρέλαβε λοιπόν Ο Κύριος τους τρεις των Μαθητών και Αποστολών, τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη και «μετεμορφώθη ἐμπρόσθεν αὐτῶν καὶ ἔλαμψε τὸ πρόσωπον Αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος, τὰ δὲ ἱμάτια Αὐτοῦ ἐγένοντο λευκὰ ὡς τὸ φῶς». Από τα δεξιά  και αριστερά του Κυρίου φάνηκαν ὁ Προφήτης Ηλίας και ὁ Θεόπτης Μωυσής, που συνομιλούσαν μαζί Του για όλα όσα επρόκειτο να γίνουν. Εδώ γεννιέται το ερώτημα, γιατί ο Κύριος, διάλεξε από τους δώδεκα Μαθητές και Απόστολους τους, τους συγκεκριμένους τρείς; Καὶ άλλες φόρες το έκανε, κατά τὴν ανάσταση τής θυγατέρας του Ιαείρου, κατά την Αρχιερατική προσευχή στον κήπο της Γεθσημανή· Ο Πέτρος αγαπούσε περισσότερο από όλους τον Κύριο· ὁ Ιωάννης, ὁ πιο αγνός, και τον Αγαπούσε ο περισσότερο Κύριος ώστε να του εμπιστευθεί την ίδια του την Μητέρα κάτω από τον Σταυρό· ὁ Ιάκωβος πρώτος θα γευόταν τα πικρό του μαρτυρίου ποτήριο σον τον ίδιο τον Κύριο.

Το ίδιο ερώτημα, μπαίνει και στο γιατί από τα τόσα Ιερά πρόσωπα που έχει η Παλαιά Διαθήκη διάλεξε δύο, τὸν Μωυσή και τον Ηλία; Η απάντηση εδώ έχει δύι σκέλει, στο πρώτο σκέλος είναι, γιο νὰ αποδειχτεί ότι άλλος είναι ὁ Ηλίας και άλλος είναι ὁ Χριστός· γιο να διαλύσει τις διαδώσεις των Φαρισαίων  άτι ὁ Χριστός είναι ένας από τους προφήτες. Με την Αγία Μεταμόρφωσή Του ὁ Χριστός, έδειξε και στους Μαθητές, αλλά και στον κόσμο ολόκληρο ότι Αυτός είναι Ο Δεσπότης και Κύριος και οι άγιοι της Παλαιάς Διαθήκης είναι ταπεινοί υπηρέτες και δούλοι Κυρίου. Το δεύτερο σκέλος αυτής της απάντησης είναι, γιο να διδάξει με την παρουσία των δύο μεγάλων προφητών ότι Αυτός είναι ο αρχηγός της ζωής και του θανάτου, αφού από τους νεκρούς, επέλεξε τον Μωυσή και από τους  ζωντανούς τον Ηλία «ὡς ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, ὅπου ἔτι ζῶν ἀνελήφθη».

Αγαπητοί μου αδελφοί και φίλοι, ο  Χριστός μεταμορφώθηκε σαράντα ημέρες πριν από την Σταύρωσή Του και  γιορτάζεται στις 6 Αύγουστου, δηλαδή. σαράντα μέρες πριν από την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού. Και όπως ακριβώς μεταμορφώθηκε σαράντα ημέρες πριν την Σταύρωση, κατά αυτόν τον τρόπο και εορτάζεται σαράντα ημέρες πριν την εορτή του Τίμιου Σταυρού, που «ἐπέχει τὰ δίκαια τῆς σταυρώσεως καὶ τοῦ πάθους». Αυτό γίνεται, για τον λόγο ότι δεν είναι επιτρεπτό κατά την διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής να γίνεται εορτασμός, λόγο της περιόδου που θεωρείται πένθιμη.

Ας ξεκινήσουμε  λοιπόν, αδελφοί και φίλοι μου αγαπημένοι, για το Όρος το Υψηλό, για το όρος το Θαβώρ να ανεβούμε, να συναντήσουμε το Μωυσή και τον Ηλία αλλά και τους τρεις των Μαθητών, να γευτούμε και να βιώσουμε αλλά και να μεταμορφωθούμε εκεί καθαρίζοντας, από τα ψυχοφθόρα πάθη την ψυχή την καρδιά, αλλά περισσότερο από ποτέ την Συνείδηση μας. Και να «μεθύσουμε» από το πνευματικό κρασί της Αμπέλου, που είναι Ο Μεταμορφωμένος Κύριος μας. Αμήν. 

Γόρτυνα 05/08/13

Πατήρ Δημήτριος

 π. Δημήτριος Φορτετσανάκης

Αρχιμ. Παύλος Δημητρακόπουλος, Η Θεοφάνεια στο όρος Θαβώρ

Η Θεοφάνεια στο όρος Θαβώρ

Του Αρχ. Παύλου Δημητρακοπούλου
Πρ. Ιερού Ναού Τιμίου Σταυρού Πειραιώς

Η Μεταμόρφωση του Κυρίου αποτελεί κεντρικό γεγονός της ενσάρκου Θείας Οικονομίας, κατέχει δε εξέχουσα θέση στην επίγεια ζωή και δράση του Κυρίου, γι’ αυτό και περιγράφεται και από τους τρείς συνοπτικούς ευαγγελιστές ως γεγονός, που έλαβε χώρα ολίγον πρό του πάθους. Επίσης και ο ευαγγελιστής Ιωάννης μας δίδει σαφή υπαινιγμό περί αυτού στο ευαγγέλιο του: «και εθεασάμεθα την δόξαν αυτού, δόξαν ως μονογενούς παρά Πατρός, πλήρης χάριτος και αληθείας» (Ιω.1,14), όπου ομιλεί εκ πείρας ως αυτόπτης μάρτυς του θαύματος. Οι ευαγγελικές διηγήσεις, που περιγράφουν το γεγονός είναι βέβαια συντομώτατες, το πνευματικό όμως και θεολογικό βάθος των αληθειών,

που αναδύονται μέσα από αυτό είναι απροσμέτρητο και απρόσιτο σε ψυχές μη τεθεωμένες, σε νόες εσκοτισμένους από τα πάθη και σε κάθε έναν, που επιχειρεί να το προσεγγίσει με την δύναμη της λογικής. Μόνον ψυχές που έχουν ανέβει σε υψηλά πνευματικά μέτρα θεώσεως και έχουν την εμπειρία του θείου Φωτός, και αυτοί βέβαια είναι οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας, μόνον αυτοί μπορούν να μας χειραγωγήσουν με ασφάλεια και να μας αποκαλύψουν κατά το ανθρωπίνως εφικτόν με κτιστές λέξεις και νοήματα το βαθύτερο νόημα του μυστηρίου και τις σωτηριολογικές του προεκτάσεις.

Μέσα στο γεγονός της Μεταμορφώσεως έχουμε πρωτίστως και κυρίως την αποκάλυψη του μυστηρίου της Αγίας Τριάδος. Το Φώς που έλαμψε πάνω στο όρος Θαβώρ είναι τριαδικό Φώς και η πανήγυρις της Μεταμορφώσεως τριαδική πανήγυρις, παρόμοια με την εορτή των Θεοφανείων, την οποία εορτάζουμε ακριβώς οκτώ μήνες νωρίτερα. Όπως δε στην εορτή των Θεοφανείων «η της Τριάδος εφανερώθη προσκύνησις», έτσι και εδώ στην Μεταμόρφωση έχουμε πάλι τριαδική φανέρωση. Η φωνή του Πατρός ακούγεται από τον ουρανό να μαρτυρεί περί του Υιού, ο Υιός καταλάμπεται όλος από το άκτιστο τριαδικό Φως, το δε Πνεύμα εμφανίζεται όχι πλέον εν είδει περιστεράς, αλλ’ εν είδει φωτεινής νεφέλης. Η φωτεινή νεφέλη δεν είναι φυσικό ατμοσφαιρικό φως, αλλά άκτιστο Φως και αιώνιο. «Ο στύλος τω Μωϋσεί Χριστόν τον μεταμορφούμενον, η δε νεφέλη σαφώς την Χάριν του Πνεύματος την επισκιάσασαν εν τω Θαβωρίω παρεδήλου εμφανέστατα», παρατηρεί σ’ έναν από τους ύμνους της εορτής ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός. Ο άγιος Ανδρέας Κρήτης, μεγάλος υμνογράφος της Εκκλησίας μας, λέγει σε μιά ομιλία του στη Μεταμόρφωση, ότι η νεφέλη της Μεταμορφώσεως, ήταν η ίδια η περιστερά, που φάνηκε στη βάπτιση του Χριστού, δηλαδή το Πνεύμα το άγιο: «Νεφέλη… φωτεινή…η επί τον Ιορδάνην μικρόν έμπροσθεν καταπτάσα περιστερά, το Πνεύμα το άγιον, το κατιόν άνωθεν εν είδει περιστεράς…».

Μέσα στο γεγονός της Μεταμορφώσεως έχουμε ακόμη την αποκάλυψη του μυστηρίου της Θεότητος του Χριστού, της κεκρυμμένης υπό το ένδυμα της ανθρωπίνης Του φύσεως. Η δόξα της Μεταμορφώσεως ενώ είναι τριαδική, είναι ταυτόχρονα και χριστολογική δόξα. Ο Χριστός, όπως διδάσκουν οι Πατέρες, κατά την Μεταμόρφωσή του απεκάλυψε την «πατρώα δόξα», δηλαδή την δόξα της Θεότητός του. Δίδει «σήμα θεοπρεπές» κατά την έκφρασιν ενός τροπαρίου, δηλαδή θεϊκό σημάδι της Θεότητός του. Αφήνει να φανεί «η δυναστεία του», η θεϊκή του δύναμη, καταυγάζοντας τους μαθητάς με το προαιώνιο και άκτιστο Φως, το οποίον έλαμψε υπέρ τον ήλιον, όχι μόνον από το πρόσωπο, αλλά και από όλο το σώμα του. Η αποκάλυψη δε αυτή δεν ήταν ολόκληρη, αλλά έγινε σε πολύ περιορισμένο βαθμό, κατά το μέτρο της δεκτικότητος και χωρητικότητος των μαθητών. Οι μαθητές είδαν την δόξα της Θεότητος «ως ηδύναντο», σύμφωνα με το απολυτίκιο και «ως εχώρουν» κατά το κοντάκιο της εορτής, διότι αποκάλυψις μεγαλύτερης δόξης θα εσήμαινε απώλεια της ζωής των κατά την έκφραση άλλου τροπαρίου: «το μεν πληροφορών αυτούς, το δε και φειδόμενος μήπως συν τη οράσει και το ζήν απολέσωσιν». Ο Χριστός, ο οποίος μετά την ανάστασή του «διήνοιξε τον νουν» των μαθητών «του σινιέναι τας γραφάς» διανοίγει τώρα τους ψυχικούς και σωματικούς των οφθαλμούς και τους καθιστά ικανούς να βλέπουν. Το σώμα Του αν και ακτινοβολεί ολόκληρο από το άϋλον Θείον Φως, παραμένει γνήσια ανθρώπινο. Η σάρκα του μεταμορφώνεται, εκλαμπρύνεται, αλλά δεν αναιρείται. Μεταμορφωμένος στο όρος Θαβώρ ο Χριστός παραμένει τόσο τέλεια άνθρωπος, όσο ήταν στην κάθε άλλη στιγμή της ζωής του. Μόνον για λίγο παραμερίζεται «της σαρκός το πρόσλημμα», η ανθρώπινη φύση, για να φανεί η δόξα της Θεότητος, που ήταν κρυμμένη κάτω από αυτήν, χωρίς πάντως να εξαλείφεται, ή να χάνεται μέσα στο θείον Φως. Επομένως η δόξα του θείου Φωτός δεν ήταν κάτι επίκτητο, κάτι που δόθηκε έξωθεν στην ανθρώπινη φύση Του, αλλά υπήρχε πάντοτε μέσα σ’ αυτήν από την πρώτη στιγμή της συλλήψεως. Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός σε ομιλία του στην Μεταμόρφωση παρατηρεί: «Μεταμορφούται τοίνυν ουχ ό ούκ ήν προσλαβόμενος, αλλ’ όπερ ήν τοις οικείοις μαθηταίς εκφαινόμενος, διανοίγων τούτων τα όμματα».

Μέσα στο γεγονός της Μεταμορφώσεως έχομε τρίτον την αποκάλυψη του μυστηρίου της θεώσεως της ανθρωπίνης φύσεως. «Η αμαυρωθείσα» λόγω της πτώσεως φύσις του Αδάμ, εκλαμπρύνεται στο αρχέτυπον κάλλος της και στη θεία δόξα της στο πρόσωπο του νέου Αδάμ, του μεταμορφωθέντος Χριστού: «Σήμερον επ’ όρους Θαβώρ, μεταμορφωθείς επί των μαθητών, έδειξε το αρχέτυπον κάλλος της εικόνος, εν εαυτώ την ανθρωπίνην αναλάβών ουσίαν» (πρώτο απόστιχο του Εσπερινού). Η θέωση της ανθρωπίνης φύσεως ωστόσο, δεν περιορίζεται μόνον στο πρόσωπο του Χριστού, αλλά δυνάμει της απολυτρωτικής Του θυσίας, επεκτείνεται στην κάθε ανθρώπινη φύση. Στη δόξα της Μεταμορφώσεως ο κάθε πιστός βλέπει την δόξα της ιδικής του προσωπικής θεώσεως: «Εν τη θεία σήμερον Μεταμορφώσει η βροτεία άπασα φύσις προλάμπει θεϊκώς, εν ευφροσύνη κραυγάζουσα…», επισημαίνει ο υμνογράφος στο προεόρτιο κοντάκιο.

Η δόξα της Μεταμορφώσεως έχει και εσχατολογικό χαρακτήρα, διότι εικονίζει όχι μόνον την δόξα του Χριστού κατά την Δευτέρα του παρουσία, αλλά και των αγίων, όταν ο Χριστός θα φανερωθή ως Θεός εν μέσω θεών, όταν «οι δίκαιοι εκλάμψουσιν ως ο ήλιος εν τη βασιλεία του πατρός αυτών» (Ματθ.13,43), κατά τον λόγον του Κυρίου, ή σύμφωνα με τον λόγον του Παύλου: «όταν ο Χριστός φανερωθή η ζωή ημών, τότε και υμείς φανερωθήσεσθε εν δόξη» (Κολ.3,4). Μ’ άλλα λόγια στην Μεταμόρφωση έχουμε όχι μόνον την επάνοδο της αμαυρωθείσης λόγω της πτώσεως ανθρωπίνης φύσεως στην προ της πτώσεως κατάσταση, αλλά πολύ περισσότερο την εσχατολογική ανύψωσή της στην δόξα της θεώσεως κατά την Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου. «Την των βροτών εναλλαγήν», λέγει ένα τροπάριο του όρθρου, «την μετά δόξης σου Σωτήρ, εν τη Δευτέρα και φρικτή της σης ελεύσεως δεικνύς, επί του όρους Θαβώρ μετεμορφώθης». Κατά τον Μέγα Βασίλειο οι μαθητές, ζούν «τα προοίμια της ενδόξου αυτού παρουσίας», βιώνουν την αιωνιότητα μέσα στον χρόνο.

Ατενίζοντες προς το Θαβώρ μ’ αυτή την εσχατολογική προοπτική και κατανοούντες το ύψος της θεώσεως, στο οποίο μας εκάλεσε ο Κύριος, συνειδητοποιούμε ταυτόχρονα το μέγεθος της αποστάσεως, που μας χωρίζει από τον τελικό μας προορισμό, καθώς και μετά το βάπτισμα, δυστυχώς, αμαυρώσαμε το κατ’ εικόνα με πλήθος προσωπικών αμαρτημάτων. Κατανοούμε ακόμη την αναγκαιότητα της μετανοίας και της καθάρσεως, που είναι η μόνη οδός προς επανάκτηση του αρχαίου κάλλους, η μόνη οδός, που οδηγεί στην προσωπική μας θέωση, στη μέθεξη και εμπειρική βίωση του θείου Φωτός της Μεταμορφώσεως. Με την μετάνοια και την ασκητική θεραπευτική αγωγή, που υποδεικνύει η Εκκλησία, η καρδία του κάθε πιστού μεταβάλλεται σταδιακά και προοδευτικά σε Θαβώρ, καταυγάζεται με το Φως της Θείας Χάριτος, προγεύεται από τώρα την Βασιλεία των Ουρανών.

πηγή

Ἡ Μεταμόρφωση τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ

                                                                                                                      

Θαβὼρ ὑπὲρ πᾶν γῆς ἐδοξάσθη μέρος, Ἰδὸν Θεοῦ λάμψασαν ἐν δόξῃ φύσιν Μορφὴν ἀνδρουμένην κατὰ ἕκτην Χριστὸς ἀμεῖψε.

Βιογραφία Κατά τη διήγηση των Ευαγγελιστών, ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός πήρε από τους μαθητές τον Πέτρο (βλέπε 29 Ιουνίου), τον Ιωάννη (βλέπε 26 Σεπτεμβρίου) και τον Ιάκωβο (βλέπε 30 Απριλίου) και ανέβηκε στό όρος Θαβώρ για να προσευχηθεί. Όπως σημειώνει ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης: «Eπήρε δε τρεις μόνους Aποστόλους, ως προκρίτους και υπερέχοντας. O μεν γαρ Πέτρος επροκρίθη, επειδή ηγάπα πολλά τον Xριστόν. O δε Iωάννης, επειδή ηγαπάτο από τον Xριστόν. O δε Iάκωβος, επειδή εδύνετο να πίη το ποτήριον του θανάτου, το οποίον και ο Kύριος έπιεν». Οι τρεις μαθητές Του, όπως ήταν κουρασμένοι από τη δύσκολη ανάβαση στο Θαβώρ και ενώ κάθισαν να ξεκουραστούν, έπεσαν σε βαθύ ύπνο. Όταν, ξύπνησαν, αντίκρισαν απροσδόκητο και εξαίσιο θέαμα. Το πρόσωπο του Κυρίου άστραφτε σαν τον ήλιο, και τα φορέματα Του ήταν λευκά σαν το φως. Τον περιστοίχιζαν δε και συνομιλούσαν μαζί Του δυο άνδρες, ο Μωϋσής (βλέπε4 Σεπτεμβρίου) και ο Ηλίας (βλέπε 20 Ιουλίου). Γράφει χαρακτηριστικά ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης: «Έφερε δε εις το μέσον τους τον Mωυσήν και τον Ηλίαν, διά να διορθώση τας σφαλεράς υποψίας, οπού είχον οι πολλοί περί αυτού. Kαθότι, άλλοι μεν έλεγον τον Kύριον, πως είναι ο Ηλίας. Άλλοι δε, πως είναι ο Iερεμίας. Διά τούτο λοιπόν επαράστησεν εις το Θαβώρ τους πρώτους και κορυφαίους Προφήτας, διά να γνωρίσουν οι μαθηταί, και διά των μαθητών όλοι οι άνθρωποι, πόση διαφορά είναι αναμεταξύ του Xριστού, και των Προφητών. O μεν γαρ Xριστός, είναι Δεσπότης. Oι δε Προφήται, είναι δούλοι. Kαι ίνα μάθουν, ότι ο Kύριος έχει την εξουσίαν του θανάτου και της ζωής. Διά τούτο, από μεν τους αποθαμένους, έφερε τον Mωυσήν. Aπό δε τους ζωντανούς, έφερε τον Ηλίαν». Αφού οι μαθητές συνήλθαν κάπως από την έκπληξη, ο πάντα ενθουσιώδης, Πέτρος, θέλοντας να διατηρηθεί αυτή η αγία μέθη που προκαλούσε η ακτινοβολία του Κυρίου, ικετευτικά είπε να στήσουν τρεις σκηνές. Μια για τον Κύριο, μια για το Μωϋσή και μια για τον Ηλία. Πριν προλάβει, όμως, να τελειώσει τη φράση του, ήλθε σύννεφο που τους σκέπασε και μέσα απ' αυτό ακούστηκε φωνή που έλεγε: «Οὗτος ἐστὶν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός· αὐτοῦ ἀκούετε» (Λουκά, θ' 28-36). Δηλαδή, Αυτός είναι ο Υιός μου ο αγαπητός, που τον έστειλα για να σωθεί ο κόσμος. Αυτόν να ακούτε. Οφείλουμε, λοιπόν, και εμείς όχι μόνο να Τον ακούμε, αλλά και να Τον υπακούμε. Σε οποιοδήποτε δρόμο μας φέρει, είμαστε υποχρεωμένοι να πειθαρχούμε. Έθιμα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος, ως σπουδαία δεσποτική εορτή, αποτελεί εξαίρεση εθιμικά καθιερωμένης ιχθυοφαγίας, μέσα στην σύντομη αλλά αυστηρή νηστεία του Δεκαπενταύγουστου. Σε πολλούς τόπους πιστεύουν ότι την παραμονή το βράδυ, κάποια ώρα, ανοίγουν ξαφνικά οι ουρανοί και φαίνεται το «άγιο φως», σε όσους είχαν την υπομονή και την πίστη να ξαγρυπνήσουν. Ανήμερα δε, προσφέρουν στους ναούς τα πρώτα σταφύλια της χρονιάς, για να ευλογηθούν από τον ιερέα μετά την θεία λειτουργία, και να διανεμηθούν ως ευλογία στους πιστούς. Σε ορισμένους μάλιστα τόπους προσφέρουν στον ναό το πρώτο λάδι της χρονιάς, για να ευλογηθεί, ώστε η ευλογία να επεκταθεί και στην υπόλοιπη παραγωγή. Πρόκειται για το αρχαίο έθιμο των απαρχών, της προσφοράς δηλαδή των πρώτων καρπών στον Θεό, μια μορφή αναίμακτης τελετουργικής θυσιαστικής προσφοράς, που πέρασε και στον χριστιανισμό. Ο λαϊκός άνθρωπος, προσκομίζοντας για ευλογία τις απαρχές των καρπών και των γεννημάτων του, αναθέτει ουσιαστικά την ελπίδα της επιβίωσής του στον Θεό, από τον οποίο ζητά ευλαβικά να συνεργήσει, για να επιτύχει η σοδειά, από την οποία εξαρτάται και η επιβίωση ολόκληρης της παραδοσιακής κοινότητας. Ήδη στους Αποστολικούς Κανόνες επιτρέπεται η προσαγωγή στον ναό σταφυλιών, όχι όμως και άλλων οπωρικών, ενώ ο Θεόδωρος Βαλσαμών, ερμηνεύοντας τον Δ΄ Κανόνα των Αγίων Αποστόλων, ερμηνεύει την εξαίρεση αυτή των σταφυλιών από το ότι το κρασί, που προέρχεται από αυτά, χρησιμοποιείται για την παρασκευή της θείας κοινωνίας. Έτσι, τα ευλογημένα σταφύλια μοιράζονται και τρώγονται μαζί με το αντίδωρο στην Λέσβο, ενώ στον Μοσχοπόταμο της Πιερίας άφηναν το πρώτο τσαμπί του τρύγου σε κάποιο εικόνισμα του ναού, για να πάει καλά η σοδειά. Δεν πρέπει εξ άλλου να ξεχνούμε ότι στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος είναι αφιερωμένοι οι ναοί των μεγαλύτερων και επιβλητικότερων ελληνικών φρουρίων, γεγονός που δείχνει την σημασία, θρησκευτική και εθνικά αναγεννητική, που ο λαός μας ανέκαθεν έδινε στην μεγάλη αυτή εορτή. Και φυσικά, ως σπουδαία εορτή είναι και εθιμικά καθιερωμένη αργία, η παραβίαση της οποίας, από κάποιους ασεβείς και φιλάργυρους, επέφερε την άμεση θεϊκή τιμωρία, σύμφωνα με τις παραδόσεις του ελληνικού λαού, για παραδειγματισμό και των υπολοίπων.

Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα) Ἦχος βαρύς. Μετεμορφώθης ἐν τῷ ὄρει Χριστὲ ὁ Θεός, δείξας τοῖς Μαθηταῖς σου τὴν δόξαν σου, καθὼς ἠδυναντο. Λάμψον καὶ ἡμῖν τοῖς ἁμαρτωλοῖς, τὸ φῶς σου τὸ ἀΐδιον, πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, φωτοδότα δόξα σοι. Κοντάκιον Ἦχος βαρύς. Αὐτόμελον. Ἐπὶ τοῦ ὄρους μετεμορφώθης, καὶ ὡς ἐχώρουν οἱ Μαθηταί σου τὴν δόξαν σου, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἐθεάσαντο, ἵνα ὅταν σε ἴδωσι σταυρούμενον, τὸ μὲν πάθος νοήσωσιν ἑκούσιον, τῷ δὲ κόσμῳ κηρύξωσιν, ὅτι σὺ ὑπάρχεις ἀληθῶς, τοῦ Πατρὸς τὸ ἀπαύγασμα. Κάθισμα Ἦχος δ'. Κατεπλάγη Ἰωσὴφ. Ἐπὶ τὸ ὄρος τὸ Θαβώρ, μετεμορφώθης ὁ Θεός, ἀναμέσον Ἠλιού, καὶ Μωϋσέως τῶν σοφῶν, σὺν Ἰακώβῳ καὶ Πέτρῳ καὶ Ἰωάννῃ, ὁ Πέτρος δὲ συνών, ταῦτά σοι ἔλεγε· Καλόν ὧδέ ἐστι, ποιῆσαι τρεῖς σκηνάς, μίαν Μωσεῖ, καὶ μίαν Ἠλίᾳ, καὶ μίαν σοὶ τῷ Δεσπότῃ Χριστῷ, ὁ τότε τούτοις, τὸ φῶς σου λάμψας, φώτισον τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Ὁ Οἶκος Ἐγέρθητε οἱ νωθεῖς, μὴ πάντοτε χαμερπεῖς, οἱ συγκάμπτοντες εἰς γῆν τὴν ψυχήν μου λογισμοί, ἐπάρθητε καὶ ἄρθητε εἰς ὕψος θείας ἀναβάσεως, προσδράμωμεν Πέτρῳ καὶ τοῖς Ζεβεδαίου, καὶ ἅμα ἐκείνοις τὸ Θαβώριον ὄρος προφθάσωμεν, ἵνα ἴδωμεν σὺν αὐτοῖς τὴν δόξαν τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, φωνῆς δὲ ἀκούσωμεν, ἧς περ ἄνωθεν ἤκουσαν, καὶ ἐκήρυξαν, τοῦ Πατρὸς τὸ ἀπαύγασμα. Μεγαλυνάριον Θέλων ἐπιδεῖξαι τοῖς Μαθηταῖς, δύναμιν ἐξ ὕψους καὶ σοφίαν παρὰ Πατρός, ἐν ὄρει ἀνῆλθες, Χριστὲ τῷ Θαβωρίῳ, καὶ λἀμψας ὡς Δεσπότης τούτους ἐφώτισας.

Τυπικόν της 6ης Aὐγούστου 2013

Τρίτη: Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ  ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ.

Τῇ Δευτέρᾳ ἑσπέρας: Θ΄ ΩΡΑ Ἀπολυτίκιον: «Χριστοῦ τήν Μεταμόρφωσιν...». Κοντάκιον: «Ἐν τῇ θείᾳ σήμερον Μεταμορφώσει...». Ἀπόλυσις: Μικρά. ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ Προοιμιακός. Εἰς τό· «Κύριε, ἐκέκραξα...». Ἑσπέρια: Τά 4 Στιχηρά Ἰδιόμελα τῆς Ἑορτῆς·  «Πρό τοῦ Σταυροῦ σου, Κύριε... – Πρό τοῦ Σταυροῦ σου,  Κύριε, παραλαβών... – Εἰς ὄρος ὑψηλόν...  – Ὄρος τό ποτε ζοφῶδες...» εἰς 6, τά δύο πρῶτα ἐκ δευτέρου. Δόξα, Καί νῦν: Τό Ἰδιόμελον τῆς Ἑορτῆς·  «Προτυπῶν τήν Ἀνάστασιν τήν σήν...». Εἴσοδος:  «Φῶς ἱλαρόν...».Τό Προκείμενον τῆς ἡμέρας καί τά Ἀναγνώσματα. Ἀπόστιχα:  Τά 3 Στιχηρά Ἰδιόμελα τῆς Ἑορτῆς· «Ὁ πάλαι τῷ Μωσεῖ συλλαλήσας...  – Τήν σήν τοῦ μονογενοῦς Υἱοῦ... – Τό ἄσχετον τῆς σῆς φωτοχυσίας...»,  μετά τῶν πρό αὐτῶν στίχων εἰς τά δύο τελευταῖα: α΄. – «Σοί εἰσιν οἱ οὐρανοί καί σή ἐστιν ἡ γῆ· τήν οἰκουμένην  καί τό πλήρωμα αὐτῆς σύ ἐθεμελίωσας». β΄. – «Θαβώρ καί Ἑρμών ἐν τῷ ὀνόματί σου ἀγαλλιάσονται». Δόξα, Καί νῦν:  Τό Ἰδιόμελον αὐτῶν· «Πέτρῳ καί Ἰωάννῃ καί Ἰακώβῳ...». Τρισ­άγιον. Ἀπολυτίκιον: «Μετεμορφώθης ἐν τῷ ὄρει...», τρίς. Ἀπόλυσις: «Ὁ ἐν τῷ ὄρει τῷ Θαβώρ μεταμορφωθείς ἐν  δόξῃ ἐνώπιον τῶν ἁγίων αὐτοῦ μαθητῶν καί Ἀποστόλων,  Χριστός ὁ ἀληθινός...». Τῇ Τρίτῃ πρωΐ: ΜΕΣΟΝΥΚΤΙΚΟΝ  Μετά τόν Ν΄ Ψαλμόν, τά διά τήν Λιτήν Στιχηρά Ἰδιόμελα τῆς  Ἑορτῆς· «Ὁ φω­τί σου ἅπασαν τήν οἰκουμένην...», κτλ. μετά τοῦ  Δόξα, Καί νῦν αὐτῶν. Τρισάγιον καί τό  Ἀπολυτίκιον τῆς Ἑορτῆς· «Μετεμορφώθης ἐν τῷ ὄρει...». ΟΡΘΡΟΣ Ἑξάψαλμος. Εἰς τό· «Θεός Κύριος...». Ἀπολυτίκιον:  Τῆς Ἑορτῆς· «Μετεμορφώθης ἐν τῷ ὄρει...»,τρίς. Καθίσματα:  Τῆς Ἑορτῆς τῆς α΄ καί β΄ Στιχολογίας καί τό μετά τόν Πολυέλεον,  ὡς ἐν τῷ Μηναίῳ, ἅπαντα ἐκ δευτέρου. Ἀναβαθμοί:  Τό α΄ Ἀντίφωνον τοῦ δ΄ ἤχου· «Ἐκ νεότητός μου...». Προκείμενον:  «Θαβώρ καί Ἑρμών ἐν τῷ ὀνόματί σου ἀγαλλιάσονται». Στίχος:  «Σοί εἰσιν οἱ οὐρανοί καί σή ἐστιν ἡ γῆ· τήν οἰκουμένην  καί τό πλήρωμα αὐτῆς σύ ἐθεμελίωσας». Εὐαγγέλιον Ὄρθρου:  Τῆς Ἑορτῆς· «Παραλαμβάνει ὁ Ἰησοῦς τόν Πέτρον...» (Λουκ. θ΄ 28-36). Ὁ Ν΄ Ψαλμός:  (Χῦμα). Δόξα· «Ταῖς τῶν Ἀποστόλων...».  Καί νῦν· «Ταῖς τῆς Θεοτόκου...» καί τό Ἰδιόμελον·  «Ὁ φωτί σου ἅπασαν...». Κανόνες:  Οἱ δύο τῆς Ἑορτῆς· «Ῥήματα ζωῆς...», μετά τῶν Εἱρμῶν αὐτοῦ  καί·«Μωσῆς ἐν θαλάσσῃ...», ἄνευ στίχου καί εἰς τά δύο τελευταῖα  Δόξα, Καί νῦν, ἀμφότεροι εἰς 4. Ἀπό γ΄ ᾨδῆς· Μεσῴδιον Κάθισμα:  Τῆς Ἑορτῆς· «Ἐπί τό ὄρος τό Θαβώρ...», ἅπαξ. Ἀφ’ ς΄ ᾨδῆς· Κοντάκιον – Οἶκος:  Τῆς Ἑορτῆς. Συναξάριον:  Τῆς ἡμέρας. Καταβασίαι:  «Σταυρόν χαράξας...». Ἡ Τιμιωτέρα:  Οὐ στιχολογεῖται, ἀντ’ αὐτῆς ἡ θ΄ ᾨδή ἀμφοτέρων  τῶν Κανόνων τῆς Ἑορτῆς, ὡς ἐν τῷ Μηναίῳ. Εἱρμός θ΄ ᾨδῆς:  «Μυστικός εἶ Θεοτόκε παράδεισος...». Ἐξαποστειλάριον:  Τῆς Ἑορτῆς· «Φῶς ἀναλλοίωτον Λόγε...», τρίς. Αἶνοι:  Τά 3 Στιχηρά Προσόμοια τῆς Ἑορτῆς· «Πρό τοῦ τιμίου Σταυροῦ σου...  – Ὁ πρό αἰώνων ὑπάρχων Θεός Λόγος...  – Παρθενικῆς ἐκ νεφέλης...» εἰς 4, τό πρῶτον δίς. Δόξα, Καί νῦν: Τό Ἰδιόμελον αὐτῶν· «Παρέλαβεν ὁ Χριστός...». Δοξολογία: Μεγάλη. «Μετεμορφώθης ἐν τῷ ὄρει...».  ΕΙΣ ΤΗΝ Θ. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΝ Ἀντίφωνα: Τῆς Ἑορτῆς. Ἀντίφωνον α΄. Ἦχος β΄. «Μέγας Κύριος, καί αἰνετός σφόδρα. ἐν πόλει τοῦ Θεοῦ ἡμῶν. Ἑτοιμάζων ὄρη ἐν τῇ ἰσχύι αὐτοῦ. Ὁ ἀναβαλλόμενος φῶς ὡς ἱμάτιον. Τά ὄρη ἀγαλλιάσονται ἀπό προσώπου Κυρίου. Δόξα... Καί νῦν...».                                                                  Ἀντίφωνον β΄. Ἦχος ὁ αὐτός. «Οἱ θεμέλιοι αὐτοῦ ἐν τοῖς ὄρεσι τοῖς ἁγίοις. Ἀγαπᾷ Κύριος τάς πύλας Σιών, ὑπέρ πάντα τά σκηνώματα Ἰακώβ. Δεδοξασμένα ἐλαλήθη περί σοῦ, ἡ πόλις τοῦ Θεοῦ. Μήτηρ Σιών, ἐρεῖ ἄνθρωπος· καί ἄνθρωπος ἐγεννήθη ἐν αὐτῇ.                                                                 Δόξα... Καί νῦν... Ὁ Μονογενής Υἱός...».            Ἀντίφωνον γ΄. Ἦχος βαρύς. «Τά ἐλέη σου, Κύριε, εἰς τόν αἰῶνα ᾄσομαι. Ἐξομολογήσονται οἱ οὐρανοί τά θαυμάσιά σου, Κύριε. Μακάριος ὁ λαός ὁ γινώσκων ἀλαλαγμόν. Κύριε, ἐν τῷ φωτί τοῦ προσώπου σου πορεύσονται καί ἐν τῷ ὀνόματί σου     ἀγαλλιάσονται ὅλην τήν ἡμέραν».                                Εἴσοδος. Εἰσοδικόν, Ἦχος β΄: «Ὅτι παρά σοί πηγή ζωής, Κύριε,  ἐν τῷ φωτί σου ὀψόμεθα φῶς. Σῶσον ἡμᾶς, Υἱέ Θεοῦ,  ὁ ἐν τῷ ὄρει τῷ Θαβώρ μεταμορφωθείς, ψάλλοντάς σοι, Ἀλληλούϊα». Μετά τήν Εἴσοδον. Ἀπολυτίκιον: Τῆς Ἑορτῆς· «Μετεμορφώθης ἐν τῷ ὄρει...». Κοντάκιον: Ὁμοίως· «Ἐπί τοῦ ὄρους μετεμορφώθης...». Τρισάγιον. Ἀπόστολος: Τῆς Ἑορτῆς· «Σπουδάσατε βεβαίαν ὑμῶν  τήν κλῆ­σιν...» (Β΄ Πέτρ. α΄, 10-19). Εὐαγγέλιον: Ὁμοίως· «Παραλαμβάνει ὁ Ἰησοῦς τόν Πέτρον  καί Ἰάκωβον...» (Ματθ. ιζ΄, 1-9). Εἰς τό Ἐξαιρέτως: Τό τροπάριον τῆς ζ΄ ᾨδῆς τοῦ β΄ Κανόνος  τῆς Ἑορτῆς· «Νῦν τά ἀνήκουστα ἠκούσθη...». Κοινωνικόν: «Ἐν τῷ φωτί τῆς δόξης τοῦ προσώπου σου, Κύριε,  πορευσόμεθα εἰς τόν αἰῶνα. Ἀλληλούϊα». «Μετεμορφώθης ἐν τῷ ὄρει...», κτλ. Ἀπόλυσις: Ἡ τοῦ Ἑσπερινοῦ. Ἐν τῇ τραπέζῃ κατάλυσις ἰχθύος. Τῇ αὐτῇ Τρίτῃ ἑσπέρας: ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ Ἡ Ἀκολουθία κατά τήν ἐν τῷ Μηναίῳ τάξιν. Εἴσοδος: «Φῶς ἱλαρόν...».Τό μέγα Προκείμενον·  «Ὁ Θεός ἡμῶν ἐν τῷ οὐρανῷ...»,μετά τῶν πρό αὐτοῦ στίχων,  ὡς ἐν τῷ Μηναίῳ. Μετά τό· «Νῦν ἀπολύεις...», συνάπτεται  ὁ Μέγας Παρακλητικός Κανών. Τρισάγιον. Ἀπολυτίκιον: Τῆς Ἑορτῆς· «Μετεμορφώθης ἐν τῷ ὄρει...», ἅπαξ.

"Λόγος στὴν Μεταμόρφωση τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος μας Ἰησοῦ Χριστοῦ"

(του Οσίου Βασιλείου Σελευκείας)

Ὁ ἥλιος, σὰν ἁπλώνει στὴν γῆ τὶς ἀκτίνες του, καλύπτει τοὺς χοροὺς τῶν ἄστρων καὶ σκοτίζει τὸ φέγγος τῆς σελήνης, ἀφαιρώντας τὴν θέα τῶν φωτεινῶν σωμάτων μὲ τὴν ἀσύγκριτη λαμπρότητά του. Σταματᾶ τὴν νύχτα διαλύοντας μὲ τὸ φῶς τὸ σκοτάδι, ἐνδύει τὰ πάντα μὲ τὴν χάρη τοῦ φωτὸς ἀφαιρώντας τὸ μαῦρο τους ἔνδυμα καὶ δείχνει τὶς μεγάλες πεδιάδες στεφανωμένες μὲ ἄνθη, πορφυρὴ τὴν θάλασσα, καὶ αὐτὸς μόνος του καταυγάζει τὸ πρόσωπο τῆς ὁρατῆς κτίσεως.

Ὡστόσο, ἂν καὶ εἶναι τόσο μεγάλος, δὲν ἔφθασε ἀκόμη στὴν ἀκρότητα τοῦ φέγγους. Διότι ὀφθαλμοὶ θνητοὶ τολμοῦν καὶ τὸν βλέπουν, καὶ πολλὲς φορὲς ὁ δρόμος τοῦ σύννεφου ἀναχαίτισε τὶς μαρμαρυγές του, καὶ ὁ βαθὺς ἴσκιος τῶν δένδρων κάλυψε τὴν αὐγή, κι ἡ νύχτα, παίρνοντας θάρρος ἀπὸ τὸν νόμο τοῦ Δημιουργοῦ, μοιράζεται ἴσα τὸν χρόνο μαζί του. Ἐπειδὴ ἀκριβῶς ὁ ἀνθρώπινος βίος εἶναι πλήρης κόπων καὶ πόνων, γι’ αὐτὸ ὁ Κτίστης ἅπλωσε τὴν ἡμέρα πρὸς ἐργασίαν, ἡ δὲ νύχτα, ὅταν ἔλθει καὶ βρεῖ τὸν κουρασμένο, δίνει μὲ τὸ πλάγιασμα τὴν ξεκούραση, χαλαρώνει μὲ τὸν ὕπνο τὰ μέλη τοῦ σώματος, παρέχει χρόνο στὴν φύση νὰ συγκεντρώσει λίγο-λίγο τὴν δύναμή της.

Μέγα λοιπὸν καὶ λαμπρὸ τὸ φῶς τοῦ ἥλιου καὶ σύμμετρο πρὸς τὶς ἀνάγκες τῶν ἀνθρώπων. Ἄλλα δὲν εἶναι τέτοιας λογῆς τὸ φῶς τοῦ Δεσπότου —καὶ δὲν εἶναι βεβαίως σωστὸ νὰ παραβάλλεται τὸ κτίσμα πρὸς τὸν Κτίστη— οὔτε ἐκτιμᾶται μὲ σύγκριση πρὸς τὶς ἡλιακὲς ἀκτίνες τὸ φῶς πού δὲν καλύπτεται ἀπὸ τὶς διαδοχὲς τῆς νύχτας, ἀλλά εἶναι ἐκθαμβωτικὸ στοὺς ἀνθρώπους καὶ ἀπρόσιτο στοὺς ἀγγέλους. Μὲ αὐτὸ τὸ φῶς περιβαλλόμενος ὁ Δεσπότης Χριστός, ὡς νικητὴς ἀπὸ τὸν οὐρανὸ θὰ ἔλθει κατὰ τὴν Δευτέρα Παρουσία του πρὸς τοὺς ἀνθρώπους.

Τότε μεταβάλλοντας τὸ πολεμικὸ σχῆμα θὰ περιβληθεῖ τὴν στολὴ τοῦ νικητή. Καθὼς ὁ προφήτης λέει· «γιατί εἶναι κόκκινα τὰ ἱμάτιά σου;». Διότι τὸ ποτὸ τοῦ πολέμου κοκκίνησε τὸ ροῦχο τοῦ πολεμιστῆ. Ἐπειδὴ γιὰ τὸν Θεὸ σκοπὸς ὅλης της οἰκονομίας εἶναι τὸ ὄφελος τοῦ ἀνθρώπου, ποικιλοτρόπως ἀπεργάζεται τὸ σχέδιό Του καὶ ἐνδύεται σχήματα ταπεινὰ ἀναλόγως μὲ τὴν περίσταση. Ἔτσι, ὅταν κρύβεται ὁ πρωτόπλαστος, περπατώντας στὸν παράδεισο τὸν καλεῖ σὲ συζήτηση. Καὶ πάλι μιλᾶ στοὺς ἀνθρώπους μέσα ἀπὸ νεφέλη. Ἀλλά στοὺς ἔσχατους καιροὺς προσλαμβάνει τὴν ἀνθρώπινη φύση καὶ ἐμφανίζεται ἀκολουθώντας τοὺς σταθεροὺς νόμους τῆς φύσεως, πιστοποιώντας μὲ τὰ παθήματα τὴν γέννηση: τόκος καὶ φάτνη καὶ σπάργανα, περιτομὴ καὶ καθαρμὸς καὶ ἀντίδοση νομίμων λύτρων. Καὶ μαζὶ μὲ αὐτὰ σταυρὸς καὶ πάθος καὶ θάνατος. Αὐτὸ ἦταν τὸ ταπεινὸ σχῆμα τοῦ πρώτου μέρους τῆς οἰκονομίας, ὥστε ἡ ἐμφάνιση νὰ ἐξυπηρετεῖ τὴν ἀνάγκη. Ἀλλά στὸν καιρὸ τῆς δεύτερης ἐπιφάνειας τὸ σχῆμα ἀλλάζει. Δὲν εἶναι πιὰ ταπεινό, ὅπως ἄλλοτε, ἀλλά φοβερὸ καὶ λαμπρότατο.

Ἐκείνης λοιπὸν τῆς παρουσίας τὴν δόξα θέλοντας νὰ ἀποκαλύψει στοὺς μαθητές, εἶπε: «Εἶναι κάποιοι ἀπό σᾶς, οἱ ὁποῖοι δὲν θὰ γευθοῦν θάνατο, ἕως νὰ δοῦν τὸν Υιό τοῦ ἀνθρώπου νὰ ἔρχεται μέσα στὴν δόξα τοῦ Πατρός Του». Ἐσεῖς μὲν βλέποντας τὴν ταπεινότητα τοῦ σχήματος μὲ τὴν ἄγνοιά σας, δὲν θεωρεῖτε τὸ βάθος τῆς κρυμμένης σοφίας, καὶ μέτρο τῆς γνώσεως γιὰ σᾶς γίνεται τὸ μέτρο τῆς ὄψεως. «Τόσον καιρὸ ἔχω κοντά σας καὶ δὲν μὲ γνωρίσατε;». Ε! αὐτὸ λοιπὸν ἀποκαλύπτω σὲ σᾶς μέρος τῆς ἀθέατης θέας καὶ βεβαιώνω μὲ τὴν θεωρία αὐτὴ τὶς μελλοντικὲς ἐλπίδες. Σᾶς μίλησα γιὰ τὸ πάθος καὶ ἡ ψυχὴ σας ναρκώθηκε. Εἶπα ὅτι πρέπει νὰ σταυρωθῶ καὶ ὁ λογισμὸς σας κατέρρευσε ἀπ’ τὸν τρόμο. Εἶπα: «ἐὰν θέλει κανεὶς νὰ ἔλθει μαζί μου, ἂς ἀπαρνηθεῖ τὸν ἑαυτό του, ἂς σηκώσει τὸν σταυρό του καὶ ἂς μὲ ἀκολουθήσει». Ἀλλά μὲ τὴν μνήμη τοῦ πάθους καὶ ἡ σταθερότητα χανόταν.

Εἶπα: «τί ὠφελεῖται ὁ ἄνθρωπος, ἐὰν κερδίσει τὸν κόσμο ὅλο καὶ ζημιώσει τὴν ψυχή του;». Πλὴν ὅμως μὲ τοὺς λόγους δὲν ἐκρίζωνα τὸν φόβο σας· μόνο ἔμενε τὸ πάθος ἀκίνητο. Εἰσήγαγα ἀδωροδόκητο κριτή, πού δὲν ἐξαργυρώνει μὲ δῶρα τὰ πταίσματα, λέγοντας «τί θὰ δώσει ὁ ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς του;» κι ἦταν ὁ λόγος ἀνάμεσά σας ἀμφίβολος. Εἶπα: «θὰ ἔλθει ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου στὴν δόξα Του» καὶ νομίσατε ὅτι μυθολογῶ. Ἐπειδὴ λοιπὸν εἶναι ἀνεπαρκὴς ὁ λόγος, θὰ διδάξουν τὰ πράγματα: «Εἶναι κάποιοι ἀπό σᾶς ἐδῶ, οἱ ὁποῖοι δὲν θὰ γευθοῦν θάνατο, ἕως νὰ δοῦν τὸν Υἱό τοῦ ἀνθρώπου νὰ ἔρχεται στὴν δόξα τοῦ Πατρός του». Δὲν εἶναι ἀκόμη ὁ χρόνος τῆς μέλλουσας παρουσίας. Πρέπει νὰ στηθεῖ ὁ σταυρός, νὰ δεθεῖ ὁ ἅδης, νὰ δοθεῖ στοὺς νεκροὺς τὸ μήνυμα τῆς ἐλευθερίας, ὁ ἐκ νεκρῶν ἀναστάς νὰ ἀνέλθει στούς οὐρανούς, νὰ γίνει παντοῦ ὁ ἀγώνας τοῦ κηρύγματος, πρέπει μὲ τὸ κήρυγμα νὰ διαδοθεῖ καὶ νὰ ἐπικρατήσει τὸ εὐαγγέλιο καὶ τότε νὰ φανεῖ ὁ εὐαγγελιζόμενος. Ἀλλά σὲ σᾶς, τοὺς μαθητές μου σπεύδω νὰ χαρίσω ἀπὸ τώρα μιὰ εἰκόνα τῆς παρουσίας, ὥστε, ἔχοντας τρυγήσει πρόωρη θέα, νὰ ἔχετε τὰ τωρινὰ πιστοποίηση τῶν μελλόντων. Εἶναι κάποιοι ἀπ’ αὐτοὺς πού βρίσκονται ἐδῶ —κάποιοι, ὄχι ὅλοι. Ὁπωσδήποτε δὲν κάνω φανερὴ σὲ ὅλους τὴν θέα· αὐτὸ πού ἔγινε ὁρατὸ ἂς μείνει καὶ μετὰ τὴν θέα μυστήριο.

Αὐτὰ ἀφοῦ εἶπε, «παραλαμβάνει τρεῖς μαθητές του, τὸν Πέτρο, τὸν Ἰάκωβο καὶ τὸν Ἰωάννη». Αὐτοὺς κατέστησε θεατές, τοὺς ἄλλους ἄφησε ἀκροατές. Καὶ «τοὺς ἀνέβασε σὲ ὄρος ὑψηλό». Καλῶς λέει «ὑψηλό», ὥστε καὶ τὸ ὄρος νὰ γειτνιάζει μὲ τὸν οὐρανό, καθὼς ὁ Παῦλος κήρυττε «θὰ ἁρπαγοῦμε σὲ νεφέλες, γιὰ νὰ ἀπαντήσουμε τὸν Κύριο στὸν ἀέρα». Καὶ τώρα ἀναζητᾶ τόπο νὰ συνυψώνεται μὲ τὰ σύννεφα. Οἱ μὲν θεατές, λοιπόν, εὐπρεπεῖς. οἱ δὲ ὀφθαλμοὶ μὲ τὶς ἐλπίδες ἀναπτερώνονταν καὶ ἡ ψυχὴ μὲ δέος τῆς θέας ἔτεκε τὸν πόθο. Ἔτσι ἐνῶ ἀπέβλεπαν πρὸς τὸ μέλλον, ξαφνικὰ μεταμορφώνεται ὁ Χριστὸς ἐνώπιον τῶν μαθητῶν, τὴν μορφὴ μεταβάλλει καὶ ἐνδυόμενος χιτώνα φωτὸς δείχνει θέαμα ἀπαστράπτον.

Ὢ τοῦ θαύματος! Ἀπὸ ἀνθρώπινη μορφὴ ἐκτοξεύονταν ἀκτίνες, πού ἀποστέλλονταν μὲ θεϊκὲς ἐνέργειες. Εἶδε ὁ ἥλιος αὐτὸ πού δὲν εἶχε γνωρίσει προηγουμένως καί, ἀφοῦ διδάχθηκε ἀπὸ τὸ φέγγος ἄλλου φωτός, κρύβεται. «Σταμάτησες κάποτε, ἥλιε, ἀναμένοντας τὴν νίκη τῶν Ἑβραίων. Σεβάστηκες διαταγὴ τοῦ στρατηγοῦ Ἰησοῦ, τιμώντας τὸ δεσποτικὸ ὄνομα τοῦ ὁμοδούλου. Τώρα εἶδες φῶς, πού δὲν εἶχες δεῖ ποτέ». Αὐτὴ τὴν θεωρία διηγούμενοι οἱ συγγραφεῖς τῶν εὐαγγελίων χρησιμοποιοῦν διαφορετικὲς ἐκφράσεις, μὴ δυνάμενοι νὰ παραστήσουν μὲ λόγους τὸ ὅραμα. Ὁ ἕνας λέει: «ἔλαμψε τὸ πρόσωπό Του σὰν τὸν ἥλιο», μὴ ἔχοντας ἄλλη λαμπρότερη εἰκόνα. Ὁ ἄλλος: «ἔλαμψαν τὰ ἱμάτιά Του ὅπως τὸ φῶς». Προβαίνουμε δηλαδὴ σὲ συγκρίσεις μὲ μέτρο αὐτὰ πού βλέπουμε. Ἀδυνατεῖ μαζὶ καὶ ἡ κτίση νὰ προσφέρει εἰκόνα, γιὰ νὰ παραβληθεῖ τὸ θέαμα. Ἂς βεβαιώσουν τὰ μάτια. Ἡ γλώσσα δὲν ἔμαθε γι’ αὐτὰ νὰ μιλάει.

Ἡ θέα λοιπὸν περιβάλλοντας τοὺς θεατὲς μὲ τὴν λαμπρότητα αὐτῶν πού ἔβλεπαν, ὑποδήλωσε τὸν μέλλοντα κριτὴ τῆς οἰκουμένης. Ἐμφανίσθηκαν δὲ ἀνάμεσά σας οἱ κορυφαῖοι στὴν ἀρετὴ μεταξὺ τῶν ζώντων καὶ τῶν νεκρῶν, γιὰ νὰ κηρύξουν στοὺς παρόντες τὸν Δεσπότη δικαστὴ ζώντων καὶ νεκρῶν. Ὁ Μωυσῆς, ἀφοῦ ἔγινε ἀρχηγέτης καὶ ἐργάτης τῆς ἀρετῆς καὶ νομοθέτης, πεθαίνει καὶ ἀποχωρίζεται τὴν ζωή. Κι ὁ Ἠλίας πυρακτωμένος ἀπὸ θεῖο ζῆλο ἔγινε ἡνίοχος πυρὸς καὶ ἱππεύοντας στὸν ἀέρα ὑπερπήδησε τοὺς νόμους τῆς φύσεως, βρίσκοντας ὁδό ἀνώτερη τοῦ θανάτου.

Σ’ αὐτὸ τὸ σημεῖο θυμήσου τὶς ἐρωτήσεις τοῦ Δεσπότη καὶ τὶς ἀποκρίσεις τῶν μαθητῶν, πού τὸν ὀνόμαζαν ἄλλοι Ἠλία κι ἄλλοι ἕναν ἀπό τους προφῆτες. Βλέποντάς Τον ὅμως τώρα προσκυνούμενο ἀπό τούς προφῆτες… Ὁ Μωυσῆς ἱκετεύει, ὁ Ἠλίας ὑποκλίνεται δίνοντας μαρτυρία ὅτι ὁ παρὼν εἶναι Δεσπότης καὶ ὄχι δοῦλος. Ἀλλ’ ὁ Πέτρος μολονότι βλέπει αὐτὰ δὲν διδάσκεται. Στέκει σὰν κατακεραυνωμένος ἐνώπιον πρωτοφανῶν θαυμάτων. Ἀπὸ τὴν εὐχαρίστηση γιὰ ὅσα βλέπει, ξεχνᾶ τὰ πάντα. Δένεται στὸν τόπο ἀπὸ χαρὰ μεγάλη διακατεχόμενος. «Ἂς κάνουμε, λέει, τρεῖς σκηνές, μία γιὰ σένα, μία γιὰ τὸν Μωυσῆ καὶ μία γιὰ τὸν Ἠλία». Ἀποδεικνύει τὴν ἄγνοιά του, συναριθμώντας τὸν Δεσπότη στοὺς δούλους, θεωρώντας ὁμότιμους Δεσπότη καὶ ὑπηκόους. Ὡστόσο δὲν παρέμεινε στῆς ἄγνοιας τὸ πάθος ὁ Πέτρος. Βροντὴ ἦλθε ἀπ’ τὸν οὐρανὸ καὶ θεραπεύει μὲ τὸν φόβο τὴν ἄγνοια, σὰν νὰ φώναζε μὲ τὸν ἦχο τὰ ἀκόλουθα: Γιατί συναριθμεῖτε μὲ τοὺς δούλους τὸν Δεσπότη; Θέλετε νὰ μάθετε τὴν διαφορά; Αὐτὸς εἶναι ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός. Ἐκείνους δημιούργησα δούλους, Αὐτὸν τὸν γέννησα Υἱὸ ἐκ τῆς οὐσίας μου. Δικός μου Υἱὸς εἶναι, κι ἂς ἔχει περιβληθεῖ μορφὴ δούλου γιὰ χάρη σας. Ἀπρόσιτο ἔχει τὸ φῶς, ἀκόμα κι ἂν ἔκανε ὁρατὲς γιὰ σᾶς τὶς ἀκτίνες.

Μακάρια τὰ μάτια ἐκεῖνα πού εἶδαν τὸν Χριστὸ στολισμένο ὡς νυμφίο. Μακάρια τὰ μάτια πού εἶδαν σὲ ἤπιο σχῆμα τὴν φοβερὴ ἡμέρα της κρίσεως. Διότι ἔβλεπαν μὲ χαρὰ αὐτὰ πού ἄλλοι θὰ δοῦν μὲ τρόμο. Ἀλήθεια, ποιὰ μάτια θὰ μπορέσουν νὰ ἀντέξουν τὴν φοβερὴ ἡμέρα τῆς κρίσεως, ὅταν ἡ γῆ θὰ κλονίζεται καὶ ἡ θάλασσα, βγάζοντας στὴν ἐπιφάνεια τὰ ἀπὸ τὸν ‘Ἀδὰμ ἀνθρώπινα σώματα, καὶ οἱ ἄνθρωποι μαζὶ μὲ τὶς οὐράνιες δυνάμεις θὰ τρέμουν μὴ ὑποφέροντας τὸν φόβο; Τυλίγεται σὰν εἰλητάρι ὁ οὐρανὸς στὴν παρουσία τοῦ Βασιλιά. Ξαφνικὰ οἱ δορυφόροι ἀφαιροῦν τὰ καταπετάσματα τῶν θυρῶν. Καὶ μὲ τὸ ἄνοιγμα τ’ οὐρανοῦ παρουσιάζονται προτρέχοντας μὲ λαμπρότητα οἱ τάξεις τῶν ἀγγελικῶν δυνάμεων, χίλιες χιλιάδων ἀγγέλων καὶ μύριες μυριάδες. Φαίνεται δὲ κατερχόμενος ὁ Δεσπότης ἀκτινοβολώντας ἄπλετο φῶς στὰ σύμπαντα. Ποιὸς λοιπὸν θὰ ὑπομείνει αὐτὴ τὴν θέα; Ποιὸς θὰ μετρήσει τὸν φόβο; Ἐὰν τὶς συνεχεῖς λάμψεις τῆς ἀστραπῆς δὲν ὑπομένουμε, ἀλλά πολλὲς φορὲς ἡ λάμψη μᾶς ρίχνει στὸ ἔδαφος, τί θὰ συμβεῖ σ’ αὐτὸν πού ἀντικρύζει τὴν ἀνατολὴ Ἐκείνου πού προκαλεῖ τὴν ἀστραπή; Ὅταν ἦχοι σαλπίγγων καλοῦν τοὺς νεκροὺς ἀπό τούς τάφους, ὅταν σπάζουν τὰ μνήματα ἀπελευθερώνοντας τοὺς δεσμῶτες, ὅταν κρίνονται προθέσεις καὶ πράξεις καὶ σκέψεις, ὅταν προσάγεται δεσμώτης ὁ διάβολος καὶ εἰσπράττει τὴν τιμωρία του γιὰ τοὺς τυραννικοὺς λογισμοὺς (τοὺς ὁποίους ὑπέβαλλε στοὺς ἀνθρώπους), ὅταν χωρίζονται οἱ ὁμάδες τῶν ἀνθρώπων, ποιὸς καὶ σὲ ποιὰ μερίδα θὰ ἔχει τὸν κλῆρο του;

Ὅταν ζῶντες μαζὶ καὶ πεθαμένοι συρρέουν, ποιὸς θὰ εἶναι τοῦ δικαστὴ Χριστοῦ καὶ ποιὸς τοῦ κατάκριτου ληστή; Κοινὴ ἀπὸ ὅλους ἡ προσκύνηση. Ἐπειδὴ ἡ ταχύτητα τῆς ἀναστάσεως φέρνει τοὺς νεκροὺς μαζὶ μὲ τοὺς ζωντανούς, σύμφωνα μὲ τὸν μακάριο Παῦλο, πού λέει ὅτι «ἐμεῖς οἱ ζῶντες, πού θὰ ἔχουμε ἀπομείνει, δὲν θὰ προηγηθοῦμε αὐτῶν πού θὰ ἔχουν κοιμηθεῖ». Ἔτσι κανεὶς νεκρὸς δὲν θὰ ἀργοπορήσει ἐξ αἰτίας τοῦ τάφου. Ὅλοι λοιπὸν τὴν ἀπόφασή Του ἀναμένουν ἔμφοβοι, μὴ γνωρίζοντας ἂν θὰ ἀκούσουν τὸ «ἐλᾶτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ Πατρός μου» ἤ «πηγαίνετε ἔξω στὸ σκοτάδι, πού ἔχει ἑτοιμασθεῖ γιὰ τὸν διάβολο καὶ τοὺς ἀγγέλους του».

Ἔτσι ζυγίζοντας τὰ ἔργα δίνει στὰ πράγματα τὸ πρόσφορο τέλος τους. Εἰκόνες αὐτῆς τῆς στιγμῆς ἔδωσε ὁ Δεσπότης στοὺς ἀποστόλους. Ὥστε ἐμεῖς ἀναλογιζόμενοι τὸν φόβο ἐκεῖνο, νὰ μεταβάλουμε ὅσο εἶναι καιρὸς τὸν βίο μας, μὲ ἀγαθὰ ἔργα νὰ κερδίσουμε τὴν παρρησία καί, προτοῦ φθάσει ἡ Κρίση, νὰ προετοιμάσουμε τὴν ἀπολογία μας. Ἂς μὴ συγκατακριθοῦμε μὲ τὸν κρινόμενο ἐχθρό, ἀλλά μαζὶ μὲ τὸν Χριστό, πού μᾶς ἀγαπᾶ, ἂς ἀνέβουμε στὸν οὐρανό, γενόμενοι κληρονόμοι Θεοῦ καὶ συγκληρονόμοι Χριστοῦ.

Διότι σ’ Αὐτὸν ἀνήκει ἡ δόξα καὶ ἡ τιμὴ καὶ ἡ προσκύνηση, μαζὶ καὶ στὸν ἄναρχο Πατέρα καὶ στὸ Πανάγαθο καὶ Ζωοποιὸ καὶ ὁμοούσιο Πνεῦμα τώρα καὶ στοὺς αἰῶνες τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

"Στή Μεταμόρφωση τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ" του Οσίου Θεολήπτου Φιλαδελφείας

1. – Ἡ σημερινή λαμπρή ἡμέρα τῆς Μεταμόρφωσης, ἀπαιτεῖ νά ἐξηγήσω στήν ἀγάπη σας -ἀνάλογα μέ τή Χάρη πού μοῦ δόθηκε ἀπό τόν Χριστό πού μεταμορφώθηκε- τό μυστήριο τῆς ἑορτῆς. Καί ἔτσι, ἀφοῦ μάθουμε τή δύναμη τοῦ μυστηρίου πού κρύβεται μέσα της, νά ἑορτάζουμε ἀπό δῶ καί πέρα ὄχι μόνο ψάλλοντας ἱερούς ὕμνους, ἀλλά καί μέ σωστή ζωή. Ἐπειδή αὐτό ἀκριβῶς, δηλαδή ἡ προκοπή μας στά καλά ἔργα, ἀποδεικνύει καί ὅτι ἔχουμε ἐπίγνωση τῆς δωρεᾶς πού ἀξιωθήκαμε καί ὅτι ἔχουμε ἀνακαλύψει τό θησαυρό της, τιμώντας ἔτσι σεβαστικά τήν ἑορτή καί μέ τά λόγια καί μέ τά ἔργα μας.

2. – Ἐκεῖνος πού βαδίζει σέ πεδιάδα περπατάει εὔκολα, ἐπειδή ὁ τόπος εἶναι ὁμαλός καί διευκολύνει τήν ὁδοιπορία. Ὅποιος ὅμως ἀνεβαίνει σέ βουνό κοπιάζει καί λούζεται στόν ἱδρώτα, ἐξαιτίας τῆς ἀνηφοριᾶς, τῆς σωματικῆς πίεσης καί τῆς κόπωσης πού ἐκείνη προκαλεῖ.

Μέ ἴσια, ὁμαλή καί εὐκολοπερπάτητη γῆ, παρομοίασε τό βίο μέσα στίς ἡδονές, τήν ἄνεση καί τήν τρυφή τῆς “κατά σάρκαν” ζωῆς. ᾿Eπειδή ἡ ζωή αὐτή περνάει μέσα στήν ἄνεση καί τήν εὐκολία τῶν μάταιων ἡδονῶν.

Μέ βουνό πάλι, παρομοίασε τήν ἐνάρετη ζωή, ἐξαιτίας τῆς ἐγκράτειας σέ ὅλα, τῆς ἀγριάδας τῆς ἄσκησης καί τοῦ πόνου πού ὑποφέρουμε ἀπ’ ὅσα θλιβερά μᾶς ἀπαντοῦν στή ζωή.

3. – Ὅποιος συζεῖ μέ τήν ἐγκράτεια καί πορεύεται σύμφωνα μέ τίς ἐντολές τοῦ Χριστοῦ καί ὅποιος καταμαραίνει τίς σωματικές ἡδονές, ἐκεῖνος ἀποδεικνύεται, σάν τόν ἀπόστολο Πέτρο, πιστός καί θερμός μαθητής τοῦ Κυρίου. Ἕνας τέτοιος ἄνθρωπος, θανατώνει τό κοσμικό φρόνημα, καταργεῖ τούς σαρκικούς λογισμούς, ἑτοιμάζεται γιά τήν κακοπάθεια πού συνεπάγεται τό κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου, ἐλέγχει ἐκείνους πού ζοῦν ἄσχημη καί ἁμαρτωλή ζωή καί ὑπομένει γιά χάρη τῆς ἀλήθειας τίς κακώσεις πού αὐτοί τοῦ προκαλοῦν, ἐπιδεικνύοντας ἔτσι τό ζῆλο τοῦ ἀποστόλου Ἰακώβου.

Ὅποιος πάλι ἔχει κάνει ἀπόλαυση καί τροφή τῆς διανοίας του τά ἱερά λόγια, ὅποιος φλέγεται ἀπό τήν ἐπιθυμία τῆς μελέτης καί ἀσχολεῖται ἐπίμονα καί εὐχάριστα μέ τούς λόγους τῆς φύσεως καί τήν κατανόηση τῆς ἀλήθειας, αὐτός μιμεῖται τόν τρόπο σκέψεως καί ζωῆς τοῦ εὐαγγελιστή Ἰωάννη τοῦ Θεολόγου. Αὐτός μέ τό σῶμα, τήν ψυχή καί τή διάνοια ἀκολουθεῖ κατά βῆμα τόν Κύριο. Αὐτός πάντα τρέχει τό θλιβερό δρόμο τῆς ἀρετῆς, ἀνεβαίνει στό νοητό ὄρος καί προσεύχεται ἀπερίσπαστα. Ἐπειδή ἐκεῖ ἐκτελεῖται ἡ καθαρή προσευχή, πού διώχνει μακριά κάθε ἔννοια αὐτοῦ τοῦ κόσμου καί φωτίζει ὁλόκληρο τό νοῦ, αὐξάνοντάς τον μέ τό λάδι τῆς θείας ἀγάπης καί καταυγάζοντάς τον μέ θεῖες φωτοχυσίες.

4. – Ὅταν ὁ νοῦς φωτίζεται μέ τή μνήμη τοῦ Θεοῦ καί ὅταν, μέ τήν ἀπερίσπαστη προσευχή, λάμπει καί ἀκτινοβολεῖ ἀπό τή θεία γνώση, ὅταν ἐπίσης διατηρεῖ καθαρά ὅλα τά κινήματα τοῦ σώματός του, τότε ἀπό τό στόμα βγαίνουν λόγια γεμάτα σύνεση καί σοφία. Τότε τά αἰσθητήριά του καλύπτονται ἀπό τή ὀμορφιά τῆς σεμνότητας καί τά σωματικά μέλη του κοπιάζουν στή διακονία τῶν καλῶν πράξεων. Τότε ὅλος ὁ ἄνθρωπος γίνεται φῶς, γιατί ἡ ψυχή γίνεται λυχνάρι του φωτεινό, πού φέγγει ‘τό φῶς τό ἀληθινό, ἐκεῖνο πού φωτίζει κάθε ἄνθρωπο πού ἔρχεται στόν κόσμο” τῶν ἀρετῶν. (Ἰωάν. 1,19).

5. – Αὐτός πού ζεῖ καί πορεύεται μ’ αὐτό τόν τρόπο «δέν συμμορφώνει τή ζωή του μέ τό φρόνημα αὐτοῦ τοῦ κόσμου» (Ρωμ. 12,2 & Γαλ. 1,4) πού φθείρεται καί πεθαίνει. Αὐτός, ἀκούγοντας τόν ἀπόστολο Παῦλο -ὁ ὁποῖος βλέποντας τά ἀθέατα, λέει ὅτι ‘ὁ Θεός θά ἀφανίσει τή μορφή αὐτοῦ τοῦ κόσμου” (Α΄ Κορ. 7, 31)- δέν γυρίζει πίσω στά ἐπίγεια πράγματα. Αὐτός ξεπερνάει ὅσα φθείρονται καί χάνονται, ὅσα ἔχουν μόνο σχῆμα καί ὄχι ὕπαρξη. Γιατί, ὅπως τό σχῆμα ἐμφανίζεται γιά λίγο καί μετά ἀφανίζεται, ἔτσι καί τά πράγματα τῆς ζωῆς αὐτῆς δέν ἔχουν τίποτα σίγουρο καί σταθερό. Γι’ αὐτό λοιπόν, αὐτός ὁ ἄνθρωπος, καί τό λογισμό του ἀπομακρύνει ἀπό τήν ἐπιθυμία τῶν ὁρατῶν πραγμάτων καί τά εὐχάριστα αὐτῆς τῆς ζωῆς, τά περιφρονεῖ ὡς κάτι οὐσιαστικά ἀνύπαρκτο. Αὐτός ἀγκαλιάζει μ’ ὅλη του τήν ὕπαρξη τά ἀθάνατα πράγματα τῆς μέλλουσας ζωῆς. Αὐτός μεταμορφώνεται συνεχῶς, μέ τό νά ἐπιστρέφει καθημερινά στόν ἑαυτό του καί μέ τό νά ἀναμορφώνει κάθε ὥρα καί στιγμή τόν τρόπο τῆς σκέψης του, ἔτσι ὥστε, μέ τήν ἐπίδοση καί τήν ἄσκηση τῶν ἀρετῶν, νά ἀποχωρίζεται τά κακά καί νά ἐγκολπώνεται τά ἀγαθά.

6. – Ὅταν ὁ ἀγωνιστής τῆς εὐσέβειας καλλιεργεῖ τόν ἑαυτό του καί προκόβει ἀνεβαίνοντας σέ τέτοια πνευματικά ὕψη -ἐπειδή ἀκριβῶς οἰκοδομεῖται σύμφωνα μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί ἐπειδή λάμπει σάν φωτεινό ἀστέρι- παρακινεῖ καί ἀνάβει καί τῶν ἄλλων τόν ζῆλο, γιά τή μίμηση τοῦ καλοῦ. Ἔτσι τιμάει τή Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ μέ ὅλο του τό σῶμα καί μέ ὅλο του τό πνεῦμα, γνωρίζοντας βαθιά καί οὐσιαστικά τό μυστήριο τῆς ἑορτῆς καί ἑρμηνεύοντάς το ἔμπρακτα στό περιβάλλον του. Γιατί ὁ Χριστός μέ τήν θεία Του Μεταμόρφωση, προμήνυσε ταυτόχρονα καί τήν ἄρρητη δόξα, μέ τήν ὁποία θά ἔρθει νά κρίνει τόν σύμπαντα κόσμο. Ἔκανε ἀκόμα ὁλοφάνερη τήν λαμπρότητα τῆς ὁποίας θά γίνουν μέτοχοι ἐκεῖνοι πού θά εὐαρεστήσουν στόν Θεό. Τέλος δίδαξε κάθε πιστό νά προετοιμάζει πάντα τόν ἑαυτό του, ὥστε νά εἶναι κάθε στιγμή δοχεῖο κατάλληλο καί χωρητικό τῆς θείας ζωῆς καί τῆς μέλλουσας μακαριότητας, ὄντας σάν τό κερί πάντα σέ θέση νά δεχθεῖ τό θεῖο φῶς.

7. – Συμβαίνει μέ τόν πιστό ὅ,τι ἀκριβῶς συμβαίνει καί μέ τό κερί. Αὐτό καθώς λυώνει μέ τήν πύρωση τῆς φωτιᾶς, λόγῳ τῆς λιπώδους του φύσεως, τρέφει καί συντηρεῖ τή φωτιά, διατηρώντας ἔτσι τό φῶς καί καταφωτίζοντας ὅσους τό πλησιάζουν. Ὁ πιστός ἄνθρωπος, ἔχοντας συμπήξει μέσα του τά κεριά τῆς θείας γνώσεως -πού εἶναι ἀκριβῶς τά ἄνθη τῆς ἀρετῆς- καί ἔχοντας ξεκόψει, μέ τή βοήθεια καί τή θέρμη τοῦ θείου ἔρωτος, ἀπό κάθε γήινη ἐπιθυμία, ἔχει οὐσιαστικά προετοιμάσει ἀπό ἐδῶ κιόλας τόν ἑαυτό του, γιά νά γίνει ἐκεῖνο τό κατάλληλο λυχνάρι. Βασισμένος στό νόμο τῆς θείας ἀγάπης, περιμένει κι αὐτός μέ λαχτάρα νά ὑποδεχθεῖ, ὅταν ἔρθει ἡ μέλλουσα ζωή, τό θεῖο καί ἄρρητο ἐκεῖνο Φῶς καί νά ἀπολαύσει τήν συνεχή καί ἀτελεύτητη λαμπρότητα, πού πηγάζει ἀπό ἐκεῖ.

8. – Ἡ τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ καί ὁ κόπος πού καταβάλλεται γιά τήν ἀπόκτηση τῶν ἀρετῶν, γίνονται τροφοδότες τῆς θείας δόξας. Ὁ Κύριος, καθώς γράφει ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος, ἔχει πεῖ: ‘Θά ἀγαπήσω αὐτόν πού τηρεῖ τίς ἐντολές μου καί θά τοῦ φανερώσω τόν ἑαυτό μου” (Ἰωάν. 14,21). Ὅπως ἀκριβῶς λοιπόν, τό αἰσθητό φῶς καταναλώνει τό κερί γιά νά συντηρηθεῖ, ἔτσι καί ἡ δόξα τοῦ Θείου φωτός, τροφοδοτεῖται ἀπό τίς ἀρετές τῆς ψυχῆς καί καταλάμπει ἐκείνους, πού τή δέχονται μέσα τους.

Ὁ Χριστός ἔχει πεῖ: ‘Τροφή μου εἶναι τό νά κάνω τό θέλημα τοῦ οὐράνιου Πατέρα μου, πού μέ ἔχει στείλει καί νά τελειώσω τό ἔργο Του” (Ἰωάν. 4,34). Καί ὁ προφήτης Δαυίδ λέει: ‘Μέσα στό θέλημά Του εἶναι κρυμμένη αἰώνια ζωή” (Ψαλμ. 29,6).

9. – Κατά συνέπεια, ὁ ἐργάτης τοῦ ἀγαθοῦ καί θά ζήσει καί θά θερίσει τούς καρπούς τῶν κόπων του, μέ τή Χάρη τοῦ Καθηγητή τῆς σωτηρίας μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος δοξάζει αὐτούς πού Τόν δοξάζουν.

Σ’ Αὐτόν πρέπει κάθε δόξα, τιμή καί προσκύνηση, μαζί μέ τόν Ἄναρχο Πατέρα Του καί τό Πανάγιο καί ζωοποιό Πνεῦμα Του, τώρα καί πάντοτε καί στούς αἰῶνες τῶν αἰώνων. Ἀμήν.