Σκόντζος Λάμπρος: Η αλήθεια για το «γυμνό νεανίσκο του Eυαγγελίου»

Κάθε φορά, κατά τις μεγάλες εορτές της Εκκλησίας μας, οι άσπονδοι και ορκισμένοι εχθροί της σκαρώνουν και από ένα «πυροτέχνημα», προκειμένου να προκαλέσουν πλήγμα κατά του αιώνιου και αναμφισβήτητου κύρους Της. Θλιβεροί και συνάμα φθονεροί ρυπαρογράφοι, οι όποιοι αυτοαποκαλούνται «επιστήμονες» και «ερευνητές», παίρνουν ως θέμα κάποια δυσνόητα χωρία από την Αγία Γραφή, κατασκευάζουν βάσει αυτών αυθαίρετα σενάρια, τους δίνουν επιστημονικοφανή μορφή και κατόπιν τα στρέφουν κατά της αξιοπιστίας της Εκκλησίας. 

Αύτη τη φορά, κατά την Μεγάλη Τεσσαρακοστή, «ανάλαβαν δράση» κάποιοι «αρχαιολάτρες», οι όποιοι ερμηνεύοντας αυθαίρετα και κατά τρόπο ανοίκειο ένα χωρίο από το κατά Μάρκον Ευαγγέλιο, προκειμένου να υβρίσουν τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό και να κατηγορήσουν την Εκκλησία ότι κακώς αντιτίθεται στην ομοφυλοφιλία! 

Πριν δώσουμε τη σωστή ερμηνεία του «επίμαχου» χωρίου, θα θέλαμε να επισημάνουμε το γεγονός πώς οι όποιες αυθαίρετες φαντασιώσεις του οποιουδήποτε, αντικατοπτρίζουν το δικό του ψυχικό και διανοητικό κόσμο. Όπως, για παράδειγμα, όποιος έχει ασθενική όραση βλέπει παραμορφωμένα τα γύρω του αντικείμενα, έτσι και όποιος είναι ψυχικά και διανοητικά διεφθαρμένος, έχει αναμφίβολα διεφθαρμένη αντίληψη για τον γύρω του κόσμο. Στην προκείμενη περίπτωση η «λασπολογία» κατά του Θείου Προσώπου του Λυτρωτή μας Χριστού χαρακτηρίζει τον εμπαθή ψυχισμό των «λασπολόγων» και φανερώνει τα ταπεινά κίνητρα τους. 

Το χωρίο, πού «σκανδάλισε» τους «αρχαιολάτρες» ανήκει στο περιστατικό της συλλήψεως του Κυρίου στο όρος των Ελαιών και το όποιο έχει ως έξης: «Και αφέντες αυτόν έφυγαν πάντες. Και εις τις νεανίσκος ηκολούθησεν ούτω, περιβεβλημένος σινδόνα επί γυμνού- και κρατούσιν αυτόν οι νεανίσκοι, ο δε καταλιπών την σινδόνα γυμνός έφυγεν απ' αυτών» (Μάρκ. 14, 51-52). 

Το χωρίο αυτό φαίνεται εκ πρώτης όψεως αστήρικτο, εξιστορώντας μια ασήμαντη λεπτομέρεια σε σχέση με τα δραματικά γεγονότα πού έλαβαν χώρα εκείνη τη βραδιά. Για κάποιον ημιμαθή ερμηνευτή -και το χειρότερο για κάποιον κακόβουλο ερευνητή-, το συγκεκριμένο βιβλικό εδάφιο μπορεί να αποτελέσει σκάνδαλο. Όμως για όλους όσους γνωρίζουμε από επιστημονική και μεθοδική ερμηνευτική των ιερών κειμένων, το συγκεκριμένο εδάφιο, όχι μόνο δεν αφήνει περιθώρια σκανδαλισμού, αλλά το αντίθετο, αποδεικνύει με τον πιο σαφή τρόπο την αξιοπιστία και τη φυσικότητα της ευαγγελικής διήγησης. Αποδεικνύει με σαφήνεια τις δραματικές σκηνές της σύλληψης του Κυρίου και όλα τα επακόλουθα με λεπτομέρειες. 

Όλες οι διηγήσεις των ιερών ευαγγελιστών για τα τελευταία γεγονότα της ζωής του Κυρίου ενέχουν το στοιχείο της τραγικότητας και ως εκ τούτου έχουν το χαρακτήρα της ακρίβειας και της σοβαρότητας. Αυτό συμβαίνει και με τη διήγηση περί της συλλήψεως του Χριστού. Ο Κύριος με τους έντεκα μαθητές Του, αμέσως μετά το Μυστικό Δείπνο, «έρχονται εις χωρίον ου το όνομα Γεθσημανή, και λέγει τοις μαθηταίς αυτού, καθίσατε ώδε έως προσεύξωμαι» (Μάρκ. 14, 32). Ο Χριστός (και) ως αληθινός και τέλειος άνθρωπος, είχε την ανάγκη της προσευχής στον Ουράνιο Πατέρα Του, επιζητώντας την άνωθεν στήριξη στα δραματικά γεγονότα πού θα ακολουθούσαν. Ο τόπος ήταν ιδανικός για περισυλλογή και προσευχή. Ήταν άλλωστε «έθος εις το όρος των ελαίων» (Λουκ. 22, 39) οι ευσεβείς κάτοικοι της Ιερουσαλήμ να μεταβαίνουν και να προσεύχονται στην ησυχία των ειδυλλιακών κήπων. Σε «αυτόν τον τόπον πολλάκις συνήχθη ο Ιησούς εκεί μετά των μαθητών αυτού» (Ίωάν. 18, 2). 

Η κώμη Γεθσημανή βρισκόταν πολύ κοντά στην Ιερουσαλήμ, κτισμένη σε λόφο δυτικά της μεγάλης και πολύβουης πόλεως, «πέραν του χειμάρρου των κέδρων» (Ίωάν. 18, 1), περιστοιχισμένη από ιδιωτικούς περιφραγμένους ελαιώνες, καρποφόρα δένδρα και καλλιέργειες, πού ονομάζονταν, όπως και σήμερα, κήποι. Είναι ευνόητο πώς ο Χριστός μπήκε με τους μαθητές Του σε συγκεκριμένο κήπο, γνωστού του ιδιοκτήτη, προφανώς με την άδεια εκείνου, διαφορετικά θα ήταν άτοπο να παραβιάσει το φράκτη ξένου κήπου. Είναι πολύ πιθανό να ανήκε στον ιδιοκτήτη του υπερώου όπου «έφαγαν το Πάσχα» (Μάρκ. 14, 15). Πολλοί μελετητές υποστηρίζουν ότι ανήκε στην οικογένεια του κατοπινού ευαγγελιστή Μάρκου, της οποίας όλα τα μέλη ήταν μαθητές του Ιησού και είχαν κάθε λόγο να διευκολύνουν και να ευχαριστήσουν το Διδάσκαλο. 

Οι πολλοί κήποι της περιοχής υποδηλώνουν πολλούς ιδιοκτήτες και περισσότερους ακόμη εργάτες, φροντιστές και φύλακες. Η διαμονή στους χώρους εργασίας, ιδιαίτερα σε αγροτοκτηνοτροφικές περιοχές είναι σύνηθες φαινόμενο. Σύμφωνα με μαρτυρίες αρχαίων ιστορικών και κυρίως του Ιώσηπου, στο Όρος των Ελαίων υπήρχαν πολλά ελαιοτριβεία, όπου υπήρχαν καταλύματα για τους εργαζομένους σε αυτά. Άλλωστε η λέξη Γεθσημανή σημαίνει ελαιοτριβείο. 

Έχοντας όλα αυτά υπόψη μας μπορούμε εύκολα να κατανοήσουμε τη διήγηση περί του «γυμνού νεανίσκου» του ευαγγελιστή Μάρκου. Ο «μυστηριώδης» αυτός νέος ήταν προφανώς κάποιος εργαζόμενος σε ένα από τα παρακείμενα ελαιοτριβεία, ή ακόμη και εργαζόμενος στον κήπο ή το ελαιοτριβείο του ιδίου κήπου πού μπήκε ο Ιησούς. Μπορεί να ήταν και ο ίδιος ο ευαγγελιστής Μάρκος, στην οικογένεια του οποίου ανήκε ο κήπος, σύμφωνα με αρχαία παράδοση (βλ. Π. Τρεμπέλα: Υπόμνημα εις το κατά Μάρκον Ευαγγέλιον, Αθήναι 1972, σελ. 282). Οι ευαγγελικές διηγήσεις αναφέρουν πώς η σύλληψη του Κυρίου έγινε με επεισοδιακό και θορυβώδη τρόπο, αφού «παραγίνεται Ιούδας ο Ισκαριώτης, εις των δώδεκα, και μετ' αυτού όχλος πολύς μετά μαχαιρών και ξύλων» (Μάρκ. 14, 43). Οι φωνασκίες των ρωμαίων στρατιωτών και του φανατισμένου όχλου τάραξαν την ησυχία της γαλήνιας περιοχής και ασφαλώς θα ξύπνησαν τους λιγοστούς κοιμωμένους. Ο νεανίας της ευαγγελικής διήγησης σαστισμένος έτρεξε να δει τί συμβαίνει, τυλιγμένος με το σεντόνι του ύπνου του, αφού δεν πρόλαβε να ντυθεί. 

Φαίνεται πώς η περιέργεια του τον οδήγησε πολύ κοντά στο συμβάν και κάπου κρυμμένος περίμενε να δει το τέλος. Ενώ οι μαθητές του Χριστού σκόρπισαν μέσα στη νύχτα, αφήνοντας το Διδάσκαλο μόνο Του, στα χέρια των αδίστακτων στρατιωτών και δούλων των αρχιερέων, αυτός παρέμεινε μόνος κοντά Του. Κάποιοι από τους νεαρούς του όχλου τον είδαν και τον συνέλαβαν, διότι προφανώς θεωρήθηκε άνθρωπος του «εγκληματία». Όμως κατόρθωσε να ξεφύγει από τα χέρια τους, αφήνοντας σε αυτούς το σεντόνι και εξαφανίστηκε μέσα στη νύχτα. 

Θα μπορούσε να θεωρηθεί περιττή η αναφορά στην παρουσία του νεαρού αυτού στη δραματική σκηνή της συλλήψεως του Χριστού. Όμως αν σύμφωνα με την παράδοση ο νεαρός είναι ο ίδιος ο Μάρκος, τότε η αναφορά αυτή μπορεί να εξηγηθεί ως ένα είδος απολογίας του, αφού όλοι εγκατέλειψαν τον Κύριο, ακόμη και αυτός με αυτό τον επεισοδιακό τρόπο. 

Φυσικά πουθενά δεν υπάρχει η παραμικρή νύξη για «πονηρές» σκέψεις. Ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός, ο σαρκωμένος Θεός μας, υπήρξε ακέραιος και απόλυτα απαθής, σε αντίθεση με όσα θέλουν οι ανά τους αιώνες διεφθαρμένοι νόες να Του προσάψουν. Είναι ο μόνος στην ανθρώπινη ιστορία πού διακήρυξε: «τις εξ' υμών ελέγχει με περί αμαρτίας;» (Ίωάν. 8, 46). 

Μόνος Αυτός «Αμαρτίαν ουκ εποίησεν, ουδέ ευρέθη δόλος εν τω στόματι αυτού»(Α' Πέτρ. 2, 22). Αυτό σημαίνει πώς (ως άνθρωπος) όντας πιστός Ισραηλίτης δεν θα μπορούσε να παραβεί το μωσαϊκό νόμο. Ο Νόμος απαγόρευε ρητά: «Μετά άρσενος ου κοιμηθήση κοίτην γυναικός, βδέλυγμα γαρ εστίν» (Λευιτ. 18, 22). Αυτός διαλαλούσε: «μη νομίσητε ότι ήλθον καταλύσαι τον νόμον και τους προφήτας, ουκ ήλθον καταλύσαι, άλλα πληρώσαι. Αμήν λέγω υμίν... ος εάν ούν λύση μίαν των εντολών τούτων των ελαχίστων και διδάξη ούτω τους ανθρώπους, ελάχιστος κληθήσεται εν τη βασιλεία των ουρανών» (Ματθ. 5, 17-19). Πώς θα μπορούσε λοιπόν να παραβεί ο ίδιος μια τέτοια εντολή; Για μια «ελάχιστη» παράβαση κάποιος θα κατακριθεί, σκεφτείτε για μια «μείζονα», σαν τον κιναιδισμό, τί συνέπειες θα είχε! Ο Χριστός υπήρξε το μοναδικό παράδειγμα στον κόσμο απόλυτου συνδυασμού λόγων και πράξεων, ανεπανάληπτη περίπτωση απόλυτης συνέπειας έως «θανάτου, θανάτου δε σταυρού» (Φιλιπ. 2, 8). 

Ο αστίρηκτος και υβριστικός ισχυρισμός των «αρχαιολατρών» καταρρέει όμως από μόνος του. Ποιος στ' αλήθεια μελλοθάνατος μπορούσε να έχει στο νου του τέτοιες ώρες ηθικώς επιλήψιμες διαθέσεις; Οι ιεροί ευαγγελιστές τονίζουν με έμφαση την επιθανάτια αγωνία του Χριστού. Ομολόγησε στους μαθητές Του ότι «περίλυπος εστίν η ψυχή μου έως θανάτου» (Μάρκ. 14, 32). Ο ιερός ευαγγελιστής αναφέρει γι' Αυτόν: «Γενόμενος εν αγωνία εκτενέστερον προσηύχετο. Εγένετο δε ο ίδρως αυτού ωσεί θρόμβοι αίματος καταβαίνοντες επί την γήν» (Λουκ. 22, 44). Γνωρίζουν πολλούς οι «κύριοι» αυτοί, όντας σε τέτοια ψυχολογική κατάσταση, να έχουν διάθεση για τέτοιου είδους επιθυμίες; «Μωροί και τυφλοί» (Ματθ. 23, 17) στην καρδιά και το μυαλό! 

Η αποστροφή και η απόρριψη της ομοφυλοφιλίας από την Εκκλησία, απορρέει από την αγιογραφική και αγιοπατερική διδασκαλία Της, σύμφωνα με την οποία το πάθος αυτό είναι αποτέλεσμα της αμαρτίας, η οποία εισήλθε στην ανθρωπότητα και οδήγησε τον άνθρωπο σε κάθε είδους παρεκτροπή της αυθεντικότητας του. Δεν είναι τυχαίο πώς θώπευση των αμαρτωλών ανθρωπίνων παθών έχουμε σε όλα τα εξωχριστιανικά θρησκεύματα. Δεν είναι επίσης τυχαίο πώς το πάθος της ομοφυλοφιλίας, καθώς και όλων των ανθρωπίνων παθών, είναι ενταγμένα επίσημα στις «θεολογίες» των αρχαίων και σύγχρονων παγανιστικών θρησκειών, στις όποιες, οι διάφορες «θεότητες» κυριαρχούνται από κάθε είδους ανομολόγητα πάθη. 

Το Θείο Πρόσωπο του Κυρίου μας Ιησού Χριστού βάλλεται εδώ και δύο χιλιάδες χρόνια με οίστρο πού αγγίζει τα όρια της ψυχοπαθολογίας και με τρόπους δαιμονικής εμπνεύσεως. Παρά τον βρώμικο και ελεεινό αυτό πόλεμο, ο Λυτρωτής μας παραμένει αλώβητος και συνάμα είναι το αλάθητο μέτρο σύγκρισης με τις σκοτεινές και «παθιασμένες» παγανιστικές «θεότητες», τις οποίες θέλουν και επιχειρούν ανεπιτυχώς να νεκραναστήσουν κάποιοι νοσταλγοί του εφιαλτικού παγανιστικού παρελθόντος.

«ΤΗ ΜΥΣΤΙΚΗ ΕΝ ΦΟΒΩ ΤΡΑΠΕΖΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΑΝΤΕΣ ΠΑΝΤΕΣ»

«Τη Αγία και Μεγάλη Πέμπτη οι τα πάντα καλώς διαταξάμενοι θείοι Πατέρες, αλληλοδιαδόχως εκ τε των θείων Αποστόλων και των ιερών Ευαγγελίων παραδεδώκασιν ημίν τέσσερά τινα εορτάζειν΄ τον ιερόν Νιπτήρα, τον Μυστικόν Δείπνον (δηλαδή την παράδοσιν των καθ' ημάς  φρικτών Μυστηρίων), την υπερφυά Προσευχήν και την Προδοσίαν αυτήν». 

Αυτό είναι το συναξάρι της Μεγάλης Πέμπτης. Η αγία μας Εκκλησία τιμά την αγία αυτή ημέρα όσα έλαβαν χώρα στο υπερώο της Ιερουσαλήμ και όσα ακολούθησαν μετά το Μυστικό Δείπνο.

       Το Θείο Δράμα οδεύει προς την ολοκλήρωσή του. Ο εκουσίως και αδίκως Παθών για τη δική μας σωτηρία Κύριος γνωρίζει ότι έφτασε το τέλος της επί γης παρουσίας Του. Η προδοσία του αγνώμονα μαθητή, η σύλληψη, οι εξευτελισμοί, η καταδίκη και ο σταυρικός θάνατος είναι θέμα ωρών. Ως άνθρωπος αισθανόταν το δια της θυσίας Του βαρύ φορτίο της απολυτρώσεως του ανθρωπίνου γένους και γι' αυτό αγωνιούσε υπερβαλλόντως. Δεν τον ενδιέφερε το δικό Του μαρτύριο και ο θάνατος, αλλά η συνέχιση του σωτηριώδους έργου Του.

       Γι' αυτό λοιπόν αφιέρωσε το βράδυ της προπαραμονής του επικείμενου ιουδαϊκού Πάσχα και παραμονή της δικής Του σταυρικής θανής στους αγαπημένους Του μαθητές. «Επιθυμία επεθύμησα τούτο το πάσχα φαγείν μεθ΄ υμών προ του με παθείν» (Λουκ.22:15) τους είπε. Ήθελε να φάγει για τελευταία φορά μαζί τους. Μα το σπουδαιότερο να τους αφήσει τις τελευταίες παρακαταθήκες Του και πάνω απ' όλα να τελέσει τον Μυστικό Δείπνο, να παραδώσει την υπερφυά Θεία Ευχαριστία, η οποία θα τελείται στο διηνεκές ως η αέναη παρουσία Του στην Εκκλησία.

        Στο υπερώο της Ιερουσαλήμ μέσα σε ατμόσφαιρα έντονης συγκινήσεως και σε ένδειξη πραγματικής και άδολης αγάπης, ως δούλος ο Κύριος έπλυνε τα πόδια των μαθητών Του. Με την πράξη Του αυτή ήθελε να αφήσει την ύψιστη εντολή της αλληλοδιακονίας των ανθρώπων. «ο μείζων εν υμίν γινέσθω ως ο νεώτερος, και ο ηγούμενος ως ο διακονών» (Λουκ.22:25).

       Κατόπιν κάθισαν στο τραπέζι του δείπνου. Ο Κύριος θέλησε κατ' αρχήν να ξεκαθαρίσει την υπόθεση του προδότη μαθητή. Δεν ήταν δυνατόν να καθίσει ο άνομος εκείνος μαζί τους στην παράδοση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας, πολλώ δε μάλλον να κοινωνήσει σε αυτό. Λέγει λοιπόν «Εις εξ' υμών παραδώσει με, ο εσθίων μετ' εμού» (Μάρκ.14:18, Ιωάν.13:22). Τα λόγια αυτά έφεραν αναστάτωση στους μαθητές. Δεν περίμεναν να ακούσουν τέτοια φοβερή αγγελία και άρχισαν να διερωτώνται ποιος είναι αυτός. Ο αγαπημένος μαθητής Ιωάννης πέφτοντας στον τράχηλο του Διδασκάλου ρώτησε εξ' ονόματος όλων: «Κύριε τις εστιν»; και ο Κύριος απάντησε: «Εκείνος εστιν ω εγώ βάψας το ψωμίον επιδώσω» (Ιωάν.13:26). Και βουτώντας τεμάχιο άρτου στο φαγητό το έδωσε στον Ιούδα. Αυτός το έφαγε και μετά από αυτό «εισήλθεν εις εκείνον ο Σατανάς» (Ιωάν.13:27). Ο Ιησούς του είπε: «ό ποιείς, ποίησον τάχιον» (Ιωάν.13:27). Ο προδότης μαθητής έφυγε βιαστικά, απομακρυνθείς για πάντα από τη χορεία των μαθητών και από την κοινωνία του Θείου Διδασκάλου. «Ην δε νύξ» προσθέτει ο Ιωάννης. «Νυξ πραγματική, τονίζει σύγχρονος συγγραφέας, αλλά και νυξ πνευματική εν τη ψυχή του Ιούδα, εν η το φως του θείου Πνεύματος δια παντός εσβέσθη».

        Μετά από αυτό ο Κύριος προέβη στη σύσταση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. Έλαβε άρτο και αφού ευχαρίστησε έκοψε αυτόν σε τεμάχια και έδωκε στους μαθητές του λέγοντας: «Λάβετε, φάγετε, τούτο εστι το σώμα μου», το αληθινό το πραγματικό, «το υπέρ υμών διδόμενον» (Λουκ.22:19). Ύστερα πήρε το ποτήριο της ευλογίας, που ήταν γεμάτο με οίνο και αφού ανέπεμψε ευχαριστήριο δέηση στο Θεό Πατέρα έδωκε στους μαθητές Του λέγοντας: «Πίετε εξ αυτού πάντες΄ τούτο γαρ εστι το αίμα μου, το της Καινής Διαθήκης, το περί πολλών εκχυνόμενον εις άφεσιν  αμαρτιών» (Ματθ.26:28, Μάρκ.14:24).

      Αφού κοινώνησαν όλοι και έφαγαν, ο Κύριος μίλησε και απεύθυνε την τελευταία αποχαιρετιστήρια ομιλία Του στους μαθητές Του. Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης διασώζει στο Ευαγγέλιό Του ολόκληρη αυτή την εκτενή ομιλία στα κεφάλαια 13-16. Ο τρόπος της ομιλίας προδίδει στον Κύριο δραματική έκφραση. Ως άνθρωπος μπροστά στο μαρτύριο, το οποίο γνωρίζει ως Θεός αγωνιά και λυπάται. Αρχίζει με το «Νυν εδοξάσθη ο υιός του ανθρώπου και ο Θεός εδοξάσθη εν αυτώ» (Ιωάν.13:31). Τα παθήματα που θα ακολουθήσουν και η ταπείνωση θα είναι η δόξα του Υιού και συνάμα αυτή θα είναι η δόξα του Πατέρα. Οι αλήθειες και οι ηθικές ιδέες της ομιλίας την καθιστούν πραγματικά μοναδική. Η τρυφερότητα προς τους μαθητές Του είναι έκδηλη, τους αποκαλεί «τεκνία». Κύριο χαρακτηριστικό της ομιλίας είναι η προτροπή για ενότητα και αγάπη μεταξύ των μαθητών και κατ' επέκταση όλων των ανθρώπων. «Εντολήν καινήν δίδωμι υμίν ίνα αγαπάτε αλλήλους» (Ιωάν.13:3) και «Ειρήνην αφίημι υμίν, ειρήνην την εμήν δίδωμι υμίν» (Ιωάν.14:27).

      Μετά ακολούθησε η περίφημη αρχιερατική προσευχή του Κυρίου. Προσεύχεται στον Ουράνιο Πατέρα για την ενότητα των μαθητών Του. Δεν εύχεται να τους άρει από τον κόσμο, αλλά να τους διαφυλάξει από τον πονηρό και τα έργα του.

       Αφού περατώθηκε και η προσευχή η νύχτα είχε προχωρήσει αρκετά. Ο Ιησούς πήρε τους μαθητές Του και πήγε στο Όρος των Ελαιών. Εκεί υπήρχε κήπος στον οποίο μπήκε με τους μαθητές Του για να προσευχηθεί (Ιωάν.18:1). Ο τρόπος της προσευχής ήταν δραματικός. Ως άνθρωπος και πάλι αγωνιούσε για το επερχόμενο πάθος. «Περίλυπός εστιν η ψυχή μου έως θανάτου» (Ματθ.26:38) είπε στους μαθητές Του. «Παρελθέτω απ' εμού το ποτήριον τούτο» (Ματθ.26:39) παρακαλούσε τον Πατέρα και «εγένετο δε ο ιδρώς αυτού ωσεί θρόμβοι αίματος καταβαίνοντος επί την γην» (Λουκ.22:45).

       Κάποια στιγμή ακούστηκαν φωνές και θόρυβος πολύς. Έφτασαν οι στρατιώτες με οδηγό τον Ιούδα για να συλλάβουν τον Ιησού. Χαρακτηριστικό σύνθημα ο ασπασμός του Διδασκάλου από τον Προδότη (Λουκ.22:48). Ο Πέτρος χρησιμοποιεί βία, κόβει το αφτί του στρατιώτη Μάλχου (Ιωάν.18:11). Παρ' όλα αυτά η σύλληψη πραγματοποιείται. Ο Κύριος δέσμιος οδηγείται σε ολονύκτιες ψεύτικες δίκες για να καταδικαστεί και να σταυρωθεί.

       Τα γεγονότα που έλαβαν χώρα τη Μεγάλη Πέμπτη έχουν τεράστια σωτηριολογική σημασία για μας. Πρώτ' απ' όλα η εκούσια πορεία του Κυρίου προς το Πάθος φανερώνει την άμετρη θεία ευσπλαχνία και αγάπη για τον πεσόντα άνθρωπο. Η ολοκληρωτική νίκη της αμαρτίας, της φθοράς και του θανάτου μπορούσε να πραγματοποιηθεί μόνο με τον σταυρικό θάνατο του αναμάρτητου Χριστού. Μόνο το τίμιο αίμα του Μεγάλου Αθώου μπορούσε να καθαρίσει κάθε ρύπο αμαρτίας σε όλους τους ανθρώπους όλων των εποχών. Μόνο αυτό μπορούσε να φέρει την καταλλαγή και την ισορροπία, που είχε διαταράξει σοβαρά το κακό και η αμαρτία.

       Αυτή η Μεγάλη Θυσία μπορεί να έχει πρακτικά αποτελέσματα στην Εκκλησία, μέσω της Θείας Ευχαριστίας, την οποία παρέδωσε ο Κύριος τη σημερινή ημέρα στους μαθητές Του και μέσω αυτών στην Εκκλησία. Η απολυτρωτική Θυσία του Σταυρού συνεχίζεται στο διηνεκές στις άγιες Τράπεζες των ναών, ως την κυριότερη αγιαστική πράξη της Εκκλησίας μας. Ο Κύριος είναι παρών στην Εκκλησία Του μέσω του ιερού Μυστηρίου τη Θείας Ευχαριστίας. Εμείς γινόμαστε οργανικά, πραγματικά, μέλη του μυστικού Του Σώματος με την Κοινωνία του αγίου Σώματός Του. Έτσι συντελείται η σωτηρία μας.

ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΣΠΕΡΑΣ (ΟΡΘΡΟΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΕΜΠΤΗΣ)π. Γεώργιος Δορμπαράκης

  

Τή Μεγάλη Πέμπτη οἱ Πατέρες μας, μᾶς παρέδωσαν νά ἑορτάζουμε τέσσερα πράγματα: τόν ἱερό Νιπτήρα, τόν Μυστικό Δεῖπνο, τήν ὑπερφυᾶ προσευχή καί ἀκόμη τήν προδοσία τοῦ ᾽Ιούδα. ᾽Εκεῖνο τό τροπάριο πού συγκεφαλαιώνει καί συνδέει τά περισσότερα ἀπό αὐτά, ἐπισημαίνοντας τίς προεκτάσεις τους καί στή δική μας ζωή, εἶναι κυρίως ὁ οἶκος τοῦ κοντακίου τοῦ ὄρθρου τῆς ἡμέρας: ῾Τῇ μυστικῇ ἐν φόβῳ τραπέζῃ προσεγγίσαντες πάντες, καθαραῖς ταῖς ψυχαῖς, τόν ἄρτον ὑποδεξώμεθα, συμπαραμένοντες τῷ Δεσπότῃ, ἵνα ἴδωμεν τούς πόδας πῶς ἀπονίπτει τῶν Μαθητῶν, καί ἐκμάσσει τῷ λεντίῳ, καί ποιήσωμεν ὥσπερ κατίδωμεν, ἀλλήλοις ὑποταγέντες καί ἀλλήλων τούς πόδας ἐκπλύνοντες. Αὐτός γάρ ὁ Χριστός οὕτως ἐκέλευσε τοῖς αὐτοῦ μαθηταῖς ὡς προέφησεν. ᾽Αλλ᾽ οὐκ ἤκουσεν ᾽Ιούδας ὁ δοῦλος καί δόλιος᾽.

       1. ῾Τόν ἄρτον ὑποδεξώμεθα᾽: Ὁ ὑμνογράφος, ἐκφράζοντας τήν πίστη τῆς ᾽Εκκλησίας, μᾶς καλεῖ νά προσεγγίσουμε τή μυστική Τράπεζα, προκειμένου νά κοινωνήσουμε τῶν ἀχράντων μυστηρίων. Βρισκόμαστε ἐνώπιον τοῦ κέντρου τῆς ᾽Εκκλησίας μας, τοῦ μυστηρίου τῆς Θ. Εὐχαριστίας, τό ὁποῖο συνέστησε ὁ Κύριος ἀκριβῶς τήν ἡμέρα αὐτή, κατά τό Μυστικό Δεῖπνο.

Ὁ Κύριος στό Δεῖπνο αὐτό τέλεσε γιά πρώτη φορά ἐπί τῆς γῆς τή Θεία Λειτουργία, καλώντας τούς μαθητές Του νά φᾶνε τό ἅγιο σῶμα Του καί νά πιοῦνε τό τίμιο αἷμα Του. Τό ῾λάβετε, φάγετε, τοῦτο γάρ ἐστι τό σῶμά μου᾽ καί τό ῾πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες, τοῦτο γάρ ἐστι τό αἷμά μου᾽ συνιστοῦν τά ἱδρυτικά τοῦ μυστηρίου τῆς Θ. Εὐχαριστίας λόγια, τά ὁποῖα ἔκτοτε ἐπαναλαμβάνονται σέ κάθε ἀντίστοιχη σύναξη πιστῶν, κατά τήν ἐντολή τοῦ Κυρίου ῾τοῦτο ποιεῖτε εἰς τήν ἐμήν ἀνάμνησιν᾽, διαιωνίζοντας ἀκριβῶς ἐν Πνεύματι τόν Μυστικό Δεῖπνο. Ἡ Θεία Λειτουργία ἔ τ σ ι κατανοεῖται ἀπό τήν ᾽Εκκλησία μας: ὡς ἡ συνέχεια τοῦ Μ. Δείπνου, γι᾽ αὐτό καί πάντοτε θεωρήθηκε ὡς τό κέντρο, ὅπως εἴπαμε, τῆς ᾽Εκκλησίας, γύρω ἀπό τό ὁποῖο ῾πλέχτηκαν᾽ καί ὅλα τά ὑπόλοιπα μυστήρια αὐτῆς. Κι εἶναι θά λέγαμε λογικό: ὁ Κύριος πού ἐρχόμενος στόν κόσμο μᾶς ἔσωσε, μέ τήν ἔννοια ὅτι μᾶς ἐνσωμάτωσε στόν ἑαυτό Του καί ἔτσι μᾶς συμφιλίωσε μέ τόν Θεό - κάτι πού ἐνεργοποιεῖται γιά τόν πιστό ἀπό τήν ὥρα πού βαπτίζεται καί χρίεται στό ὄνομα τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ - ὁ ῎Ιδιος μᾶς τρέφει μέ τό σῶμα καί τό αἷμα Του, γιά νά διατηρηθεῖ αὐτή ἡ σχέση Του μαζί μας καί νά αὐξηθεῖ ῾μέχρι καταντήσωμεν οἱ πάντες εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ᾽.

        Ταυτοχρόνως στό μυστήριο τῆς Θ. Εὐχαριστίας ὁ Χριστιανός βιώνει αὐτό πού ἡ ᾽Εκκλησία μας κατανοεῖ ὡς Παράδοσή της. Παράδοση δέν εἶναι αὐτό πού ἔχει ἐπικρατήσει ἤ ἐπικρατεῖ ὡς εὐλογημένη ἴσως συνήθεια σέ κάποιους χριστιανικούς χώρους, μᾶλλον δέν εἶναι ἡ σώζουσα Παράδοση τῆς ᾽Εκκλησίας. Παράδοση καθαυτό εἶναι ἡ ἴδια ἡ Θεία Λειτουργία, τό μυστήριο τῆς προσφορᾶς τῆς ζωῆς τοῦ ἴδιου τοῦ Κυρίου, τό ὁποῖο ᾽Εκεῖνος παρέδωσε στούς μαθητές Του καί οἱ μαθητές Του στή συνέχεια παρέδωσαν στίς μετέπειτα γενιές. Τό διατυπώνει ἔξοχα ὁ ἀπ. Παῦλος στήν Α´ πρός Κορ. ἐπιστολή του, ὅταν λέει: ῾ἐγώ γάρ παρέλαβον ἀπό τοῦ Κυρίου ὅ καί παρέδωκα ὑμῖν, ὅτι ὁ Κύριος ᾽Ιησοῦς ἐν τῇ νυκτί ᾗ παρεδίδετο ἔλαβεν ἄρτον καί εὐχαριστήσας ἔκλασε καί εἶπε: λάβετε φάγετε, τοῦτό μού ἐστι τό σῶμα τό ὑπέρ ὑμῶν κλώμενον. Τοῦτο ποιεῖτε εἰς τήν ἐμήν ἀνάμνησιν. ῾Ωσαύτως καί τό ποτήριον μετά τό δειπνῆσαι λέγων: τοῦτο τό ποτήριον ἡ καινή διαθήκη ἐστίν ἐν τῷ ἐμῷ αἵματι. Τοῦτο ποιεῖτε, ὁσάκις ἄν πίνητε, εἰς τήν ἐμήν ἀνάμνησιν. Ὁσάκις γάρ ἄν ἐσθίητε τόν ἄρτον τοῦτον καί τό ποτήριον τοῦτο πίνητε, τόν θάνατον τοῦ Κυρίου καταγγέλλετε, ἄχρις οὗ ἄν ἔλθῃ᾽ (11, 23-26). Κι αὐτή βεβαίως ἡ Παράδοση τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ ὑπό τά εἴδη τοῦ ἄρτου καί τοῦ οἴνου γίνεται μέ τή δύναμη τοῦ ἁγίου Πνεύματος, πού σημαίνει ὅτι ἡ Παράδοση ἔχει ἁγιοπνευματικό καί δυναμικό χαρακτήρα, ἄρα εἶναι ζωή καί ἀπαιτεῖ τή ζωή τῶν ἀνθρώπων γιά τή συνάντηση μαζί της. Καταλαβαίνει κανείς ἀπό τήν ἄποψη αὐτή πόσο πλανεμένη καί ἐκτός πραγματικότητας εἶναι ἡ ἀντίληψη ὁρισμένων ὅτι ἡ Παράδοση εἶναι μουσειακή κατάσταση καί συντηρητισμός, καλύτερα: πίσω ἀπό τήν ἀντίληψη αὐτή κρύβεται ἡ ἀπιστία καί ἡ ἀθεΐα τοῦ ἀνθρώπου.

       2. Ὁ ὑμνογράφος, λοιπόν, γιά νά ἐπανέλθουμε, μᾶς καλεῖ νά κοινωνήσουμε ῾τόν ἄρτον᾽, ὑπενθυμίζοντας ὅμως καί τίς προϋποθέσεις τῆς κοινωνίας αὐτῆς: τό φόβο καί τήν καθαρότητα τῆς ψυχῆς. Ἡ συμμετοχή στή Θ. Κοινωνία δηλαδή δέν γίνεται ἀπροϋπόθετα. Μιά συμμετοχή στά ἄχραντα μυστήρια ῾εἰκῇ καί ὡς ἔτυχεν᾽, χωρίς τήν ἐνδεδειγμένη μετάνοια καί χωρίς ἐπίγνωση, δημιουργεῖ τίς συνθῆκες ἐπανάληψης τοῦ δαιμονισμοῦ τοῦ ᾽Ιούδα. Μή ξεχνᾶμε ὅτι καί ὁ ᾽Ιούδας κοινώνησε, ἀλλά μέ τήν προδοσία ἐν ἐξελίξει, μέ ἀποτέλεσμα νά δαιμονιστεῖ καί νά καταστραφεῖ. Καί τοῦτο γιατί ὁ εὐλογημένος ἄρτος δρᾶ μέσα στόν ἄνθρωπο ἐνεργοποιώντας ὅ,τι συναντᾶ στήν ψυχή του: φιλοθεΐα ἤ μισανθρωπία. Σάν τή βροχή πού πέφτοντας στή γῆ θά φέρει τήν καρποφορία εἴτε τῶν ἀγαθῶν σπερμάτων εἴτε τῶν ζιζανίων. ῎Ετσι μπορεῖ κανείς νά κοινωνήσει καί ἀντί νά καλυτερεύσει, μέ τήν ἔννοια τῆς πνευματικῆς προόδου του, νά χειροτερεύσει. Οἱ προϋποθέσεις λοιπόν κατά τόν ὑμνογράφο εἶναι ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ καί ἡ καθαρότητα τῆς ψυχῆς. Κι αὐτά τά δύο συνδέονται ἄμεσα μεταξύ τους, φανερώνοντας τή λειτουργία τῆς μετανοίας. Θέλουμε νά ποῦμε ὅτι ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ πού γνώρισμα ἔχει τήν τήρηση τῶν ἁγίων Του ἐντολῶν ὁδηγεῖ στήν κάθαρση τῆς ψυχῆς, κι αὐτό σημαίνει ὅτι ὁ ἄνθρωπος βρίσκεται σέ ἑτοιμότητα μετοχῆς στό σῶμα καί τό αἷμα τοῦ Κυρίου. Ἡ μετοχή αὐτή αὐξάνει τήν καθαρότητα κι ἔτσι ὁ ἄνθρωπος θεώνεται ἀπό τίς θεοποιές ἐνέργειες τοῦ μυστηρίου καί πορεύεται ῾ἀπό δόξης εἰς δόξαν᾽, δεδομένου ὅτι ποτέ δέν ὑπάρχει τέλος στή διαδικασία αὐτή τῆς μετανοίας καί στήν ἐν Θεῷ αὔξησή του. Στήν κατάσταση αὐτή ὁ πιστός γίνεται κατοικητήριο τοῦ Θεοῦ καί ῾ἐν ἑτέρᾳ μορφῇ᾽ μιά ἄλλη φανέρωση τοῦ Χριστοῦ μέσα στόν κόσμο.

       3. ῾συμπαραμένοντες τῷ Δεσπότῃ᾽: ὁ ὑμνογράφος τήν μόλις παραπάνω ἀναφερθεῖσα ἀλήθεια καταγράφει μέ τή συγκεκριμένη φράση. Ὅ,τι συνέβη στόν Μυστικό Δεῖπνο λειτουργεῖ ἀρχετυπικά, πού σημαίνει ὅτι πολλοί ἀκολουθοῦν, ὅπως ἤδη εἴπαμε, τό παράδειγμα τοῦ ᾽Ιούδα: κοινώνησε ἐν προδοσίᾳ τοῦ Χριστοῦ καί ἔφυγε γιά νά ὁλοκληρώσει αὐτήν τήν προδοσία. Ὁ ὑμνογράφος λοιπόν μᾶς προτρέπει νά συμπαραμένουμε μέ τόν Χριστό κι ἐκεῖ νά Τόν δοῦμε νά πλένει τά πόδια τῶν μαθητῶν καί νά τά σκουπίζει μέ τό λέντιο, προκειμένου μέ τόν ἴδιο τρόπο νά στεκόμαστε κι ἐμεῖς ἀπέναντι σέ κάθε συνάνθρωπό μας: ᾽ἀλλήλοις ὑποταγέντες καί ἀλλήλων τούς πόδας ἐκπλύνοντες᾽. Μέ ἄλλα λόγια ἡ ὀρθή μετοχή στή Θ. Εὐχαριστία ὁδηγεῖ σέ γνήσια ἀκολουθία τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ, δηλ. στήν ταπείνωση καί τήν ἐν ἀγάπῃ διακονία τῶν συνανθρώπων. Νά τό ποῦμε κι ὅπως τό διατύπωσε καί ὁ μεγάλος ρῶσος μυθιστοριογράφος καί βαθύς ἀνατόμος τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς Φ. Ντοστογιέφκσι στό τελευταῖο ἔργο του ῾᾽Αδελφοί Καραμαζώφ᾽: ῾Μπροστά σέ μερικές σκέψεις ὁ ἄνθρωπος στέκεται μπερδεμένος, ἰδίως μπροστά στή θέα τῆς ἀνθρώπινης ἁμαρτίας, καί ἀναρωτιέται ἄν θά τήν πολεμήσει μέ βία ἤ μέ ταπεινή ἀγάπη. Πάντα ν᾽ ἀποφασίζεις: ῾Θά τήν πολεμήσω μέ ταπεινή ἀγάπη᾽. ῎Αν ἀποφασίσεις πάνω σ᾽ αὐτό μιά γιά πάντα, μπορεῖς νά κατακτήσεις ὁλόκληρο τόν κόσμο. Ἡ γεμάτη ἀγάπη ταπείνωση εἶναι μιά τρομερή δύναμη: εἶναι τό πιό δυνατό ἀπ᾽ ὅλα τά πράγματα καί δέν ὑπάρχει τίποτε ἄλλο σάν κι αὐτή᾽. Μετοχή στή Θ. Εὐχαριστία καί ἔχθρα πρός τό συνάνθρωπο ἤ ἀδικία του ἐκ μέρους μας καί ῾τσαλάκωμα᾽ τῆς προσωπικότητάς του μέ ὁποιονδήποτε τρόπο δέν μποροῦν νά συνυπάρξουν. Ὁ ὑμνογράφος εἶναι σαφής: Χριστιανός σημαίνει νά βλέπεις καί νά ἀκολουθεῖς τόν Χριστό, μέσα σέ εὐχαριστιακά, δηλ. ἐκκλησιαστικά πλαίσια, ζώντας πάντοτε τήν ταπεινή ἀγάπη Του. Κάθε τι διαφορετικό σημαίνει ἔκπτωση στή δολιότητα τοῦ ᾽Ιούδα.

π. Γεώργιος Δορμπαράκης

Η αγία και Μεγάλη Τετάρτη. Γέροντος ιερομ. Πετρωνίου Τανάσε Προδρομίτη (†2011)

Ἡ ἁγία καί ΜεγάληΤετάρτη

Γέροντος ἱερομ. Πετρωνίου Τανάσε

Δικαίου Ρουμανικῆς Σκήτης

Τιμίου Προδρόμου

Ἁγίου Ὄρους

Ἡ τελευταία Λειτουργία τῆς Μεγάλης Τετάρτης εἶναι ἡ κατακλείς καί τό ἐπιστέγασμα ὁλοκλήρου τῆς  περιόδου τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Μᾶς ἀποκαλύπτει τί θαυμαστά ἔργα ἠμπορεῖ νά ἐπιτελέση καί πόσες παγίδες καί πειρασμούς προξενεῖ, ὅταν ἀπουσιάζει ἀπό τήν ζωή μας.

Τό ζεῦγος τῶν γεγονότων τῆς ἡμέρας εἶναι: Ἡ ἁμαρτωλή γυναῖκα καί ὁ μαθητής Του, ὁ Ἰούδας, ὁ ἀνατροπεύς τῆς μετανοίας.

Ἡ ἁμαρτωλή εὑρίσκεται στήν χειρότερη κατάστασι τῆς ἠθικῆς πτώσεώς της, στήν ἀκολασία, ἐνῶ ὁ Ἰούδας στήν τιμιώτερη θέσι: εἶναι μαθητής τοῦ Δεσπότου.

Ἡ μετάνοια τήν ἁμαρτωλή γυναῖκα τήν ἀνυψώνει καί τήν κάνει μυροφόρο, ἐνῶ τόν Ἰούδα ἡ φιλαργυρία τόν καταβιβάζει στήν πλέον ἀπαίσια πτῶσι. Τόν κάνει προδότη τοῦ Διδασκάλου Του καί τέλος τόν ὁδηγεῖ στόν ἀπαγχονισμό του.Αὐτή ἡ ἀλλαγή τῶν δύο καταστάσεων μᾶς γεμίζει τήν καρδιά ἀπό φόβο καί ἀγωνία γιά τήν σωτηρία μας, ἀλλά καί συγχρόνως ἀπό ἐμπιστοσύνη καί ἐλπίδα στήν μεγάλη δύναμι τῆς μετανοίας.

Ἄς σταματήσουμε πιό σχολαστικά πάνω σ᾿ αὐτές τίς δύο καταστάσεις.

Οἱ Γραμματεῖς καί Φαρισαῖοι ἰδιαίτερα, καί ὁ ἑβραϊκός λαός γενικά, εἶχαν πίστι ὅτι αὐτοί ὡς λαός ἐκλεκτός καί τηρητής τοῦ Νόμου πού ἦτο, ἦσαν προορισμένοι αὐτεπαγγέλτως νά εἶναι καί κληρονόμοι τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν. Ὁ Σωτήρ σέ ἀλλεπάλληλες εὐκαιρίες τούς ἔδειξε ὅτι αὐτή ἡ πίστις τους εἶναι ἐσφαλμένη.

Ἡ παραβολή τοῦ Τελώνου καί Φαρισαίου, αὐτό ἀκριβῶς θέλει νά ἐκφράση: Ἕνας ἁμαρτωλός κι ἕνας δίκαιος μέ θέσεις καί ἔργα στήν ζωή τους, ξαφνικά ἀλλάζουν τίς θέσεις τους, λόγῳ τῆς ψυχικῆς τους ἀντιθέσεως. Οἱ γεωργοί τοῦ ἀμπελῶνος, ὅπως λέγει ἡ Παραβολή, στήν ἀρχή εἶχαν ἐμπιστοσύνη στόν οἰκοδεσπότη τοῦ ἀμπελῶνος, ἀλλά κατόπιν ἄκουσαν τήν σταθερή ἀπόφασι τοῦ Κυρίου: “Διά τοῦτο λέγω ὑμῖν ὅτι ἀρθήσεται ἀφ᾿ ὑμῶν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ καί δοθήσεται ἔθνει ποιοῦντι τούς καρπούς αὐτῆς” (Ματ.21,43).

Ὁ μαθητής Ἰούδας καί ἡ πόρνη πού μνημονεύονται τήν Μεγάλη Τετάρτη μᾶς ἐκφράζουν ἀκόμη πληρέστερα αὐτό τό πρᾶγμα. Ὁ μαθητής γνωρίζει καλλίτερα ἀπό ὁποιονδήποτε ἄλλον τόν Κύριόν του. Εἶχε ζήσει χρόνια μαζί Του, εἶχε ἰδεῖ θαύματα, εἶχε ἀκούσει τόσες θαυμαστές διδασκαλίες καί μ᾿ ὅλα αὐτά, ἔγινε δοῦλος τῆς φιλαργυρίας καί κατήντησε σέ αἰώνια  ψυχική του ἀπώλεια.

Ἀντίθετα, ἡ ἀποξενωμένη, λόγῳ τῶν ἁμαρτιῶν της γυναῖκα, προσκομίζοντας μόνο μέ μεγάλη μετάνοια τά δάκρυά της καί τό πολυτίμητο μῦρο, γίνεται μυροφόρος καί ἑτοιμάζει τά δέοντα γιά τόν ἐνταφιασμό τοῦ Κυρίου καί τό ἔργο της αὐτό διαλαλῆται πάντοτε σ᾿ ὅλο τόν κόσμο πρός ἀνάμνησιν (Μαρκ.14,9).

Ἡ ἀκολουθία τοῦ ὄρθρου θέτει πάντοτε ἐνώπιόν μας αὐτές τίς δύο καταστάσεις: τοῦ μαθητοῦ καί τῆς ἁμαρτωλῆς γυναικός. Ἡ ἀλλαγή προῆλθε ἀπό τήν μετάνοια τῆς πόρνης καί τήν πτῶσιν τοῦ Ἰούδα, λόγῳ τῆς φιλαργυρίας.

“Πόρνη προσῆλθε σοι, μύρα σύν δάκρυσι κατακενοῦσα σου, ποσί Φιλάνθρωπε, καί δυσωδίας τῶν κακῶν λυτροῦται τῇ κελεύσει σου…μαθητής ὁ ἀχάριστος βορβόρῳ συμφύρεται, φιλαργυρίᾳ ἀπεμπολῶν σε…”. (Κάθισμα ὄρθρου τῆς ἡμέρας).

Ἐνῶ ἡ μοναχή Κασσιανή στό περίφημο Δοξαστικό τῶν Ἀποστίχων μᾶς ἐκφράζει τήν ψυχική ἀνησυχία πού εἶχε καί τόν ὀδυρμό τῆς πόρνης μπροστά στά πόδια τοῦ Κυρίου.

Ἡ ἀθάνατη διδασκαλία πού προκύπτει ἀπό τά γεγονότα αὐτῆς τῆς ἡμέρας δέν πρέπει σέ καμμιά περίπτωσι νά τήν ξεχνᾶμε. Αὐτό πού συνέβη μέ τόν Ἰσραήλ καί τούς Γραμματεῖς καί Φαρισαίους, τό ἴδιο μπορεῖ νά γίνη στόν Νέο Ἰσραήλ μέ τούς Χριστιανούς καί τούς ἱερούς Λειτουργούς τους, ἱερεῖς καί μοναχούς. Δέν ὁδηγεῖ στήν σωτηρία μόνο ἡ ἀντίληψις ὅτι εἴμεθα λαός ἐκλεκτός, Χριστιανοί, ἱερεῖς κλπ., ἀλλά ποιά θά εἶναι ἡ ἀπάντησις στήν πρόσκλησι γιά ἐσωτερική ζωή, μετάνοια  καί ταπείνωσι. Γι᾿ αὐτό οἱ ἅγιοι Πατέρες λέγουν συχνά ὅτι καλλίτερα ἕνας ἁμαρτωλός ταπεινός, παρά ἕνας ὑπερήφανος δίκαιος.

Στό τέλος τῆς Νηστείας ἡ μνημόνευσις τῆς πόρνης καί τῆς προδοσίας τοῦ Ἰούδα ἔχει μία ἰδιάζουσα ἐξήγησι. Πλησιάζουμε τό Ἅγιο Πάσχα, μετά ἀπό μία μακρά περίοδο προετοιμασίας μέ πολλούς κόπους. Ἄς μήν εἴμεθα ἀπράγμονες καί ἀδιάφοροι. Μία ἀπροσεξία μας μπορεῖ νά ἀφανίσει ὅλο τό κέρδος τῆς ψυχῆς μας, ὅπως ἔγινε μέ τό πάθος τῆς φιλαργυρίας τοῦ Ἰούδα.

Ἐπίσης ὁ φορτωμένος μέ πολλές ἁμαρτίες καί ἀποξενωμένος ἀπό τόν Θεό ἄνθρωπος, ἔχει κι αὐτός ἐλπίδα σωτηρίας. Μία εἰλικρινής μετάνοια καί ἀπάρνησις τῆς κακίας ἀπό τό βάθος τῆς καρδιᾶς, ἠμπορεῖ νά τόν ἀξιώση τῆς συγχωρήσεως, ὅπως συνέβη μέ τήν πρώην “δυσώδη καί βερβορωμένη ἐκπεσοῦσα γυνή”.

Μέ φόβο καί ἐλπίδα λοιπόν, ἄς ἐργαζώμεθα τήν σωτηρία μας. Μέ φόβο, λόγῳ ἀσθενείας καί καχεξίας τῆς ἀνθρωπίνες φύσεώς μας, μέ ἐλπίδα δέ, χάρις στήν δύναμι τῆς μετανοίας, ἡ ὁποία μᾶς ἀνορθώνει καί στήν ἀπέραντη εὐσπλαγχνία τοῦ Θεοῦ, μπροστά στήν ὁποία καμμία ἁμαρτία δέν ἀνθίσταται. Καί ὁ Ἰούδας ἠμποροῦσε νά συγχωρηθῆ, ἐάν μετανοοῦσε. Μᾶς τό πιστοποιεῖ ἡ ἁμαρτωλή γυναῖκα, ἡ ὁποία χύνοντας τά πολλά δάκρυά της, λυτρώθηκε ἀπό τήν δυσωδία τῶν παθῶν της.

Τό αὐτό ὁμοίως μᾶς δείχνει καί ὁ ἄλλος μαθητής, ὁ Πέτρος, ὁ ὁποῖος μετά τήν τριττή ἄρνησί του καί τά πικρά δάκρυά του, ἔλαβε τήν συγχώρησι ἀπό τόν Κύριο, ὅπως ἡ πόρνη.

Ἡ Μεγάλη Τετάρτη εἶναι σκοτεινή καί λυπηρά ἡμέρα, λόγῳ τῆς διαβουλεύσεως τοῦ Ἰούδα γιά τήν πώλησι τοῦ Ἰησοῦ καί τῆς ἀποφάσεως τῶν Γραμματέων καί Φαρισαίων γιά τόν φόνο Του, καθώς μᾶς λέγει καθαρώτερα τό τροπάριο τῆς προφητείας στήν Τριθέκτη αὐτῆς τῆς ἡμέρας: “Σήμερον τό πονηρόν συνήχθη συνέδριον, καί κατά σοῦ κενά ἐμελέτησε. Σήμερον ἐκ συμφώνου τόν βρόχον Ἰούδας ἀρραβωνίζεται·  Καϊάφας δέν ἄκων ὁμολογεῖ, ὅτι εἷς ὑπέρ πάντων ἀναδέχῃ τό πάθος ἑκούσιον. Λυτρωτά ἡμῶν, Χριστέ ὁ Θεός δόξα σοι”.

Γι᾿ αὐτό τό ἐλεεινό ἔργο τοῦ μαθητοῦ καί τοῦ ἰουδαϊκοῦ λαοῦ, οἱ ὁποῖοι ἀρνήθηκαν τόν Μεσσία, πού τόσο Τόν περίμεναν, ἡ Ἐκκλησία πενθεῖ ὅλες τίς Τετάρτες τοῦ ἔτους ἐπιβάλλοντας νηστεία καί προσευχή. Καί τοῦτο διότι ἡ ἁμαρτία τῆς πωλήσεως καί ἀρνήσεως τοῦ Δεσπότου, δέν ἐξαφανίσθηκε μέ τόν θάνατο τοῦ Ἰούδα, ἀλλά συνεχίζεται στούς αἰῶνες καί βαρύνει μέ τήν ἴδια ἐνοχή τούς Χριστιανούς. Διότι καί αὐτοί, ὅπως ὁ ἑβραϊκός λαός, ἀξιώθηκαν τῶν μεγίστων δωρεῶν τοῦ Δεσπότου, τήν ἐξαγορά ἐκ τῆς ἁμαρτίας, τήν τιμή τής μαθητείας καί ὅμως πωλοῦν τόν Δεσπότη μέ τά ἄτιμα χρήματα καί τίς μάταιες ἐπιδιώξεις τοῦ παρόντος αἰῶνος.

Λύτρωσαι, Κύριε, τίς ψυχές μας ἀπό τέτοιου εἴδους ἀνομίες!

ἀπόσπασμα από τό βιβλίο

Γέροντος ἱερομ. Πετρωνίου Τανάσε

Δικαίου Ρουμανικῆς Σκήτης Τιμίου Προδρόμου Ἁγίου Ὄρους

ΟΙ ΠΥΛΕΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΙ  ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΟΥ ΤΡΙΩΔΙΟΥ

Μετάφρασις-Ἐπιμέλεια

Ὑπό Ἀδελφῶν Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου 2003

 Εὐχαριστοῦμε τόν πατέρα Δαμασκηνό Γρηγοριάτη καί τόν γέροντα τῆς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου πατέρα Γεώργιο Καψάνη γιά τήν εὐλογία καί τήν ἄδεια δημοσίευσης.

πηγή / αντιγραφή

Μητροπολίτης Κερκύρας Νεκτάριος " Ο Ελκόμενος"

Σε μία από τις πιο συγκλονιστικές αγιογραφίες των Παθών, ο Κύριος απεικονίζεται ως ο Ελκόμενος. Με τα χέρια Του δεμένα να σύρεται από τους στρατιώτες προς τον Σταυρό, ενώ ο Σίμων ο Κυρηναίος φέρει στους ώμους του το όργανο του μαρτυρίου και της ατιμώσεως του Θεού.
Εάν ένας άνθρωπος, ο οποίος συλλαμβάνεται για κάποιο έγκλημα, βιώνει τον εξευτελισμό δημόσια να του φορούν χειροπέδες και όλοι να τον απορρίπτουν, μόνο και μόνο η απεικόνιση του Θεού να πορεύεται ως ο μεγαλύτερος των κακούργων από το δημιούργημά Του, τον άνθρωπο, αποτελεί αφορμή πνευματικού θαυμασμού, αλλά και βαθύτατου συγκλονισμού.
Ο Θεός αγαπά τόσο τον άνθρωπο, ώστε προσλαμβάνει την φύση του. Και φέρει την φύση ως τα έσχατα όριά της, που είναι ο θάνατος. Όχι όμως ένας ήρεμος θάνατος, ανώδυνος, ανεπαίσχυντος, ειρηνικός. Ο Θεός θα υποστεί έναν θάνατο μαρτυρικό, επώδυνο, βίαιο. Έναν θάνατο που μαρτυρεί την ανταρσία του ανθρώπου εναντίον Του σε όλες τις διαστάσεις. Η άνοδος του Χριστού στο Σταυρό δεν αφήνει κανένα περιθώριο στον άνθρωπο να ισχυριστεί ότι υπήρχε κάτι άλλο που θα μπορούσε να κάνει ο Θεός γι’ αυτόν και δεν το έκανε. Αλλά δεν ήταν μόνο το τέλος του Χριστού κατά άνθρωπον απόδειξη της αγάπης του Θεού. Ήταν και όσα προηγήθηκαν του τέλους.
Η προδοσία. Η εγκατάλειψη από τους οικείους Του. Η παρωδία δίκης. Η άρνηση της εξουσίας να μετρήσει τη ζωή ενός προσώπου πιο πάνω από την όποια απειλή εναντίον της. Τα βασανιστήρια. Η διαπόμπευση και ο εξευτελισμός. Η αχαριστία και η αγνωμοσύνη. Η αναισθησία, ακόμη και στην τελευταία επιθυμία για λίγο νερό. Η παραθεώρηση των φυσικών συμβάντων που συνόδευσαν την άνοδο του Χριστού στου Σταυρό. Του σκοτασμού του ηλίου.
Του σεισμού. Της αναταραχής. Αλλά και η συνέχιση της κακίας των ανθρώπων με την εκ των προτέρων αμφισβήτηση της Αναστάσεως του Κυρίου, που εφάνη με την εγκατάσταση κουστωδίας έξω από τον τάφο και το σφράγισμα του λίθου. Ο άνθρωπος έκανε ό,τι μπορούσε για να δείξει στο Θεό ότι δεν Τον αγαπά. Έκανε ό,τι μπορούσε για να βεβαιωθεί ότι ο Θεός πέθανε.
Πιστεύουμε σε έναν Θεό ταπεινό. Η δόξα Του δεν είναι το να φέρει δώδεκα λεγεώνες Αγγέλων και να συντρίψει τους εχθρούς Του, επιβάλλοντας τη δικαιοσύνη. Μέσα στα όσα προηγήθηκαν της Σταυρώσεως, αλλά και όσα την ακολούθησαν, διαφαίνεται καθαρά ότι ο Θεός δεν ζητά από τον άνθρωπο να υποταχθεί στην εξουσία Του και στην παντοδυναμία Του. Δεν του ζητά ούτε καν να υποταχθεί στην αγάπη Του.
Ταπεινά προσφέρεται στον άνθρωπο, ώστε όποιος Τον ακολουθήσει να γνωρίσει ότι εν τη ταπεινώσει ημών εμνήσθη ημών ο Κύριος. Δεν υπάρχει «δούλος μείζων του κυρίου αυτού». Ο Θεός ανέχεται να σέρνεται από τον άνθρωπο, όχι γιατί δεν μπορεί να τον σύρει ή να τον συντρίψει Εκείνος, αλλά γιατί η αγάπη δεν διαπομπεύει, δεν εξευτελίζει, όπως και δεν επιβάλλει.
Καθώς μπροστά μας περνά και πάλι ο Ελκόμενος επί Σταυρού Κύριος, ας αναρωτηθούμε πόσο διαφέρουμε από τους σταυρωτές Του. Γνώμονας εκείνων η υπερηφάνεια. Οι Φαρισαίοι και οι Γραμματείς θεωρούσαν τους εαυτούς τους συνεχιστές του Μωυσή. Ότι δικαιωματικά τους ανήκε το προνόμιο να εκφράζουν την αλήθεια τους και να απορρίπτουν οποιονδήποτε δεν τους αναγνώριζε ως αυθεντίες. Ο Ηρώδης και ο Πιλάτος θεωρούσαν τους εαυτούς τους εκφραστές της εξουσίας, ότι αυτοί είχαν το δικαίωμα της ζωής και του θανάτου, όχι όμως με βάση την συνείδηση και την δικαιοσύνη, αλλά με βάση το συμφέρον και την ισχύ των όπλων.
Οι στρατιώτες θεωρούσαν τους εαυτούς τους όχι απλώς ως εκτελεστικά όργανα της εξουσίας, αλλά ως έχοντες δικαίωμα να διασκεδάζουν με τον ανθρώπινο πόνο, να μοιράζονται τα ιμάτια αθώων και ενόχων και να εμπαίζουν εκείνους που παραδίδονταν εις χείρας τους. Και ο λαός θεωρούσε τον εαυτό του ως ανεύθυνο για τις επιλογές του που γίνονταν ελαφρά τη καρδία και ότι η θανάτωση εκείνου που τους ευεργέτησε, τους δίδαξε, τους ελευθέρωσε από την λύπη και τους πρότεινε νόημα ζωής και αιωνιότητας δεν ήταν τίποτε άλλο παρά ένα θέαμα, το οποίο ικανοποιούσε την περιέργειά τους, αλλά και την αυταρέσκεια ότι αυτοί ήταν οι περιούσιοι, οι οποίοι θα είχαν το δικαίωμα να κυβερνήσουν τον κόσμο.
Αυτή η υπερηφάνεια χαρακτηρίζει και την εποχή μας. Απορρίπτουμε το Θεό στο όνομα της εξουσίας που μας δίνει η τεχνολογία, ο γιγαντισμός του ανθρωπίνου πνεύματος, οι ανέσεις και ο ευδαιμονισμός. Απορρίπτουμε το Θεό στο όνομα της όποια λογικής μας κάνει να νομίζουμε ότι μόνο εμείς κατέχουμε την αλήθεια. Απορρίπτουμε το Θεό διασκεδάζοντας με τα πάθη και την φιληδονία μας. Απορρίπτουμε το Θεό επειδή πιστεύουμε ότι μόνο ο παρών αιώνας υπάρχει και μας ανήκει, παραδομένοι στο θέμα της εικονολαγνίας και της αυταρέσκειας ότι ζωή είναι μόνο ό,τι βλέπουμε και ό,τι επιθυμούμε.
Αυτή η υπερηφάνεια μεταφέρεται τόσο εντός ημών, στην καρδιά μας, όσο και στην κοινωνία και τον κόσμο μας, με αποτέλεσμα γνώμονας της ζωής μας να είναι ο εαυτός μας και όχι η αγάπη. Αυτή την υπερηφάνεια, χαρακτηριστικό του άρχοντος του κόσμου τούτου, κρίνει ο Ελκόμενος επί Σταυρού Κύριος και μας καλεί να Τον μιμηθούμε στην ταπείνωση, να προσφέρουμε και να προσφερθούμε και να αλλάξουμε στάση ζωής, βιώνοντας τη σχέση μαζί Του εν τη Εκκλησία ως αφετηρία διαφορετικής θεάσεως του κόσμου και της ζωής μας.
Η Εκκλησία προβάλλοντας τον Ελκόμενο μας καλεί να μην λησμονούμε ότι μπορεί τα Πάθη να φαίνονται δυσβάσταχτα, όμως ο πρώην Ελκόμενος θα Αναστηθεί. Και μαζί Του και όλοι όσοι απορρίπτονται για το ταπεινό τους φρόνημα από τους υπερηφάνους του κόσμου τούτου. Ας είναι με αυτούς και η δική μας μερίδα.

Μεγάλη Πέμπτη Η απέραντη μοναξιά του Ιησού Χριστού

Στην κορυφή υπάρχει πολλή μοναξιά, και ο Ιησούς ήταν στην κορυφή. Κατά τους οπαδούς του, οι οποίοι ούτε όταν ήταν ανάμεσά τους ούτε μετέπειτα κατανόησαν τα λόγια του, ήταν η κορυφή! Μόνο που δεν θέλησαν να τον πλησιάσουν, φοβούμενοι το ύψος, και τον άφησαν μόνο εκεί πάνω.

Στη διάρκεια της τριετούς διακονίας του, παρόλο που είχε αφοσιωμένους, υποτίθεται, μαθητές, παρόλο που τον ακολουθούσε πλήθος κόσμου, ήταν μόνος. Άλλωστε τα πλήθη δεν τον ακολουθούσαν για την διδασκαλία του, αλλά για να ξεκολλήσουν κανένα θαύμα θεραπείας, ή ακόμη και για να φάνε. Το γνώριζε αυτό ο Ιησούς αλλά είχε κατανόηση. Τι θα μπορούσε άλλωστε το πλήθος να καταλάβει από την εσωτερική διδασκαλία του Ιησού; Εδώ, 2000 χρόνια αργότερα οι άνθρωποι συνεχίζουν να την παρερμηνεύουν...

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της απόλυτης μοναξιάς του Ιησού ήταν την ώρα της δραματικής προσευχής του στο όρος των Ελαιών:

«Και εξελθών υπήγε κατά την συνήθειαν εις το όρος των Ελαιών• ηκολούθησαν δε αυτόν και οι μαθηταί αυτού.
Αφού δε ήλθεν εις τον τόπον, είπε προς αυτούς: Προσεύχεσθε, διά να μη εισέλθητε εις πειρασμόν.
Και αυτός εχωρίσθη απ' αυτών ως λίθου βολήν, και γονατίσας προσηύχετο, λέγων: Πάτερ, εάν θέλεις να απομακρύνεις το ποτήριον τούτο απ' εμού• πλην ουχί το θέλημά μου, αλλά το σον ας γίνει.
Εφάνη δε εις αυτόν άγγελος απ' ουρανού ενισχύων αυτόν. Και ελθών εις αγωνίαν, προσηύχετο θερμότερον, έγινε δε ο ιδρώς αυτού ως θρόμβοι αίματος καταβαίνοντες εις την γην.
Και σηκωθείς από της προσευχής, ήλθε προς τους μαθητάς αυτού και εύρεν αυτούς κοιμωμένουςαπό της λύπης, και είπε προς αυτούς: Τι κοιμάσθε; Σηκώθητε και προσεύχεσθε, διά να μη εισέλθητε εις πειρασμόν.» (Κατά Λουκά 22: 39-46)

Όπως τονίζω κάθε φορά που αναφέρομαι στη Βίβλο, τόσο στην Παλαιά όσο και στην Καινή Διαθήκη,δεν την θεωρώ ολόκληρη ως θεόπνευστη. Είναι έργο ανθρώπων, και σαν τέτοιο και λάθη εμπεριέχει, και προκαταλήψεις , και ιστορικές ανακρίβειες, αλλά και εμπνευσμένα κομμάτια, κατάλληλα προς πνευματική οικοδομή, αν μπορέσει κανείς να εισέλθει στο εσωτερικό νόημα των συμβολισμών και αλληγοριών.

Στα ανωτέρω εδάφια βλέπουμε ότι ο Ιησούς, στην πιο δραματική ώρα πριν από την παράδοσή του στους «αρχιερείς και στρατηγούς του ιερού και πρεσβυτέρους» (εδάφιο 52), αποχωρίζεται από τους μαθητές του για να προσευχηθεί μόνος. Τι να τους έκανε μαζί του; Περιττό βάρος θα ήταν. Εκείνους τους άφησε «λίθου βολή» πιο πέρα, και το πιο φυσιολογικό που θα ανέμενε κανείς είναι ν’ αγρυπνούν ως φύλακες και να προσεύχονται και αυτοί για το Διδάσκαλό τους.

Τι συνέβη όμως; Τους πήρε ο ύπνος! Για τέτοια «πνευματική εγρήγορση» μιλάμε… Ο συγγραφέας του κατά Λουκά Ευαγγελίου προσπαθεί να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, αποδίδοντας τον ύπνο στη δήθεν υπερβολική λύπη τους! Εγώ τον αποδίδω στον πνευματικό ύπνο τους. Πνευματικά οι μαθητές του Ιησού κοιμόντουσαν όρθιοι!

Τι είδους εναγώνια προσευχή έκανε άραγε ο Ιησούς ώστε να κατεβαίνει ο ιδρώτας αυτού ωςθρόμβοι αίματος; Κανείς δεν γνωρίζει αφού κανείς δεν ήταν παρών, ούτε σωματικά ούτε πνευματικά. Και ούτε μπορώ να φανταστώ ότι ο μεγάλος μύστης Ιησούς όταν ξύπνησε τους κοιμώμενους μαθητές τους έδωσε αναφορά για το πώς προσευχόταν. Αν ήταν να τους το κοινοποιήσει θα τους έπαιρνε μαζί του για ν’ ακούσουν οι ίδιοι την προσευχή του. Άρα λοιπόν ο Λουκάς φαντάστηκε ότι ο Ιησούς θα προσευχόταν στον πατέρα του να αποφύγει «το ποτήριον τούτο.»

Προσωπικά πιστεύω ότι η «προσευχή» του Ιησού ήταν ένας πνευματικός πόλεμος, μια μονομαχία με τις δυνάμεις τους σκότους, δηλαδή με το "κακό". Ένας μύστης δεν παρακαλάει το Θεό για να του κάνει χάρες. Ένας μύστης γνωρίζει ότι ο Θεός, δηλαδή η πνευματική δύναμη, είναι μέσα του και αυτή τη δύναμη πρέπει να χρησιμοποιήσει για να επιτύχει τους στόχους του. Αλίμονο αν η απρόσωπη θεότητα άλλαζε γνώμη ανάλογα με τα «κύριε ελέησον» των αιτούντων. Άλλωστε ο Ιησούς κατά τη διάρκεια της διακονίας του, αντί για προσευχή, απεύθυνε «λόγον» προς το πρόβλημα.
Ας θυμηθούμε την ιστορία με τον εκατόνταρχο:

«Ότε δε εισήλθεν ο Ιησούς εις Καπερναούμ, προσήλθε προς αυτόν εκατόνταρχος παρακαλών αυτόν και λέγων: Κύριε, ο δούλός μου κείται εν τη οικία παραλυτικός, δεινώς βασανιζόμενος.
Και λέγει προς αυτόν ο Ιησούς: Εγώ ελθών θέλω θεραπεύσει αυτόν.
Και αποκριθείς ο εκατόνταρχος είπε: Κύριε, δεν είμαι άξιος να εισέλθεις υπό την στέγην μου• αλλά μόνον ειπέ λόγον, και θέλει ιατρευθεί ο δούλος μου.
Διότι και εγώ είμαι άνθρωπος υπό εξουσίαν, έχων υπ' εμαυτόν στρατιώτας, και λέγω προς τούτον, Ύπαγε, και υπάγει, και προς άλλον, Έρχου, και έρχεται, και προς τον δούλον μου, Κάμε τούτο, και κάμνει.
Ακούσας δε ο Ιησούς εθαύμασε και είπε προς τους ακολουθούντας: Αληθώς σας λέγω, ουδέ εν τω Ισραήλ εύρον τοσαύτην πίστιν.» (Κατά Ματθαίον, 8: 5-10)

Ένα άλλο περιστατικό, ενδεικτικό του τρόπου με τον οποίο "προσευχόταν" ο Ιησούς, έχουμε στην ανάσταση του Λαζάρου. Παραθέτω τα σχετικά εδάφια:

«Η Μαρία λοιπόν καθώς ήλθεν όπου ήτο ο Ιησούς, ιδούσα αυτόν έπεσεν εις τους πόδας αυτού, λέγουσα προς αυτόν: Κύριε, εάν ήσουν εδώ, ο αδελφός μου δεν ήθελεν αποθάνει.
Ο δε Ιησούς, καθώς είδεν αυτήν κλαίουσαν και τους ελθόντας μετ' αυτής Ιουδαίους κλαίοντας,εστέναξεν εν τη ψυχή αυτού και εταράχθη, και είπε: Που εβάλετε αυτόν; Λέγουσι προς αυτόν: Κύριε, ελθέ και ίδε.
Εδάκρυσεν ο Ιησούς.
Έλεγον λοιπόν οι Ιουδαίοι: Ιδέ πόσον ηγάπα αυτόν.
Τινές δε εξ αυτών είπον: Δεν ηδύνατο ούτος, όστις ήνοιξε τους οφθαλμούς του τυφλού, να κάμει ώστε και ούτος να μη αποθάνει;
Ο Ιησούς λοιπόν, πάλιν στενάζων εν εαυτώ, έρχεται εις το μνημείον• ήτο δε σπήλαιον, και έκειτο λίθος επ' αυτού.
Λέγει ο Ιησούς: Σηκώσατε τον λίθον. Λέγει προς αυτόν η αδελφή του αποθανόντος η Μάρθα: Κύριε, όζει ήδη, διότι είναι τεσσάρων ημερών.
Λέγει προς αυτήν ο Ιησούς: Δεν σοι είπον ότι εάν πιστεύσεις, θέλεις ιδεί την δόξαν του Θεού;

Εσήκωσαν, λοιπόν, τον λίθον, όπου έκειτο ο αποθανών. Ο δε Ιησούς, υψώσας τους οφθαλμούς άνω, είπε: Πάτερ, ευχαριστώ σοι ότι μου ήκουσας.
Και εγώ εγνώριζον ότι πάντοτε μου ακούεις, αλλά διά τον όχλον τον περιεστώτα είπον τούτο, διά να πιστεύσωσιν ότι συ με απέστειλας.

Και ταύτα ειπών, μετά φωνής μεγάλης εκραύγασε: Λάζαρε, ελθέ έξω.
Και εξήλθεν ο τεθνηκώς, δεδεμένος τους πόδας και τας χείρας με τα σάβανα, και το πρόσωπον αυτού ήτο περιδεδεμένον με σουδάριον. Λέγει προς αυτούς ο Ιησούς: Λύσατε αυτόν και αφήσατε να υπάγει.» (Κατά Ιωάννη 11: 32-44)

Λάζαρε, ελθέ έξω! Αυτό ήταν! Δάκρυσε όμως ο Ιησούς και εστέναξε εν τη ψυχή αυτού προτού προφέρει το λόγο. Τόσο τα δάκρυα όσο και ο στεναγμός φανερώνουν ότι το πνεύμα του Ιησού προτού προφέρει το λόγο είχε εμπλακεί σ’ ένα πνευματικό πόλεμο με το θάνατο.

Αυτά ως προς τον τρόπο που "προσευχόταν" ο Ιησούς. Ας επανέλθουμε όμως στην απέραντη μοναξιά του στο Όρος των Ελαιών. Αφού ο Ιησούς κατσάδιασε τους μαθητές του που το είχαν ρίξει στον ύπνο, «Ενώ δε αυτός ελάλει έτι, ιδού όχλος, και ο λεγόμενος Ιούδας, εις των δώδεκα, ήρχετο προ αυτών και επλησίασεν εις τον Ιησούν, διά να φιλήσει αυτόν.
Ο δε Ιησούς είπε προς αυτόν: Ιούδα, με φίλημα παραδίδεις τον Υιόν του ανθρώπου;
Ιδόντες δε οι περί αυτόν τι έμελλε να γίνει, είπον προς αυτόν: Κύριε, να κτυπήσωμεν με την μάχαιραν;
Και εκτύπησεν εις εξ αυτών τον δούλον του αρχιερέως και απέκοψεν αυτού το ωτίον το δεξιόν.
Αποκριθείς δε ο Ιησούς, είπεν: Αφήσατε έως τούτου. Και πιάσας το ωτίον αυτού ιάτρευσεν αυτόν.» (Κατά Λουκά 22: 47-51)

Για άλλη μια φορά παρατηρούμε ότι οι μαθητές ήταν αλλού νυχτωμένοι, και λειτουργούσαν με τη σάρκα, δηλαδή παρορμητικά και εκδικητικά, διότι προφανώς δεν είχαν καταλάβει τίποτα από την διδασκαλία του Ιησού και τα όσα τους είχε πει για το εθελούσιο πάθος του.

Στη συνέχεια, σαν μια ακόμη περίτρανη απόδειξη της απόλυτης μοναξιάς του Ιησού, έχουμε την άρνηση του Πέτρου. Και ποιος ήταν ο Πέτρος; Όχι ένας τυχαίος μαθητής! Ήταν εκείνος που είχε αναγνωρίσει στο πρόσωπο του Ιησού τον Υιό του Θεού! Aς θυμηθούμε τη στιχομυθία:

«Ότε δε ήλθεν ο Ιησούς εις τα μέρη της Καισαρείας της Φιλίππου, ηρώτα τους μαθητάς αυτού, λέγων: Τίνα με λέγουσιν οι άνθρωποι ότι είμαι εγώ ο Υιός του ανθρώπου;
Οι δε είπον: Άλλοι μεν Ιωάννην τον Βαπτιστήν, άλλοι δε Ηλίαν και άλλοι Ιερεμίαν ή ένα των προφητών.
Λέγει προς αυτούς: Αλλά σεις τίνα με λέγετε ότι είμαι;
Και αποκριθείς ο Σίμων Πέτρος είπε: Συ είσαι ο Χριστός ο Υιός του Θεού του ζώντος.
Και αποκριθείς ο Ιησούς είπε προς αυτόν: Μακάριος είσαι, Σίμων, υιέ του Ιωνά, διότι σαρξ και αίμα δεν σοι απεκάλυψε τούτο, αλλ' ο Πατήρ μου ο εν τοις ουρανοίς.» (Κατά Ματθαίον 16: 13-17)

Αδικαιολόγητος, λοιπόν, ο Πέτρος να ψεύδεται, για να μην αποκαλυφθεί ότι ανήκε στην ομάδα του Ιησού και συλληφθεί κι εκείνος. Για να δούμε τι είπε αυτός ο δειλός:

«Συλλαβόντες δε αυτόν (τον Ιησού), έφεραν και εισήγαγον αυτόν εις τον οίκον του αρχιερέως. Ο δε Πέτρος ηκολούθει μακρόθεν.
Αφού δε ανάψαντες πυρ εν τω μέσω της αυλής συνεκάθησαν, εκάθητο ο Πέτρος εν μέσω αυτών.
Ιδούσα δε αυτόν μία τις δούλη καθήμενον προς το φως και ενατενίσασα εις αυτόν, είπε: Και ούτος ήτο μετ' αυτού.
Ο δε ηρνήθη, λέγων: Γύναι, δεν γνωρίζω αυτόν.
Και μετ' ολίγον άλλος τις ιδών αυτόν, είπε: Και συ εξ αυτών είσαι. Ο δε Πέτρος είπεν: Άνθρωπε, δεν είμαι.
Και αφού επέρασεν ως μία ώρα, άλλος τις διϊσχυρίζετο, λέγων: Επ' αληθείας και ούτος μετ' αυτού ήτο, διότι Γαλιλαίος είναι.
Είπε δε ο Πέτρος: Άνθρωπε, δεν εξεύρω τι λέγεις. Και παρευθύς, ενώ αυτός ελάλει έτι, εφώναξεν ο αλέκτωρ.
Και στραφείς ο Κύριος ενέβλεψεν εις τον Πέτρον, και ενεθυμήθη ο Πέτρος τον λόγον του Κυρίου, ότι είπε προς αυτόν ότι πριν φωνάξει ο αλέκτωρ, θέλεις με απαρνηθή τρις.
Και εξελθών έξω ο Πέτρος έκλαυσε πικρώς.» (Κατά Λουκά 22: 54-62)

Πολύ αργά για δάκρυα, Πέτρο. Άλλωστε, αν πράγματι ήταν δάκρυα μετανοίας, θα προσερχόταν αμέσως να ομολογήσει στους αρχιερείς ότι ήταν μαθητής του Ιησού γι’ αυτούς και γι’ αυτούς τους λόγους. Όμως εκείνος επέμεινε αμετανόητα στο ψέμα: «Δεν γνωρίζω αυτόν»!

Προσωπικά θεωρώ την προδοσία του Πέτρου μεγαλύτερη από εκείνη του Ιούδα. Διότι ο μεν Ιούδας, όταν κατάλαβε τι έκανε, μετανόησε ειλικρινά και κρεμάστηκε, ο δε Πέτρος απλά έκλαψε και συνέχισε ν’ αρνείται το Χριστό για να διασώσει το σαρκίο του.

Δυστυχώς οι χριστιανοί συνεχίζουν ν’ αναθεματίζουν τον ειλικρινά μετανοήσαντα Ιούδα ενώ έδειξαν κατανόηση στον υποκριτή Πέτρο, ίσως επειδή ρέπουν και οι ίδιοι προς την υποκρισία. Ωστόσο, κατά τα πιστεύω τους, ο Ιούδας ήταν μαρκαρισμένος για να κάνει τη βρώμικη δουλειά, δηλαδή να στείλει τον Ιησού στο σταυρό για να τους "λυτρώσει" από την αμαρτία και την κυριαρχία του διαβόλου. Αυτά δεν πιστεύουν; Θα έπρεπε λοιπόν να τον ευγνωμονούν, αφού χωρίς τον Ιούδα γιοκ σταύρωση, γιοκ λύτρωση, γιοκ σωτηρία! Έτσι δεν είναι;

Υπάρχουν μάλιστα και σχετικά εδάφια του Αποστόλου Παύλου, όπου ισχυρίζεται ότι ο ίδιος ο Θεός επιλέγει ποιο ρόλο θα παίξει ο καθένας!

«Αλλά μάλιστα συ, ω άνθρωπε, τις είσαι, όστις ανταποκρίνεσαι προς τον Θεόν; Μήπως το πλάσμα θέλει ειπεί προς τον πλάσαντα, διατί με έκαμες ούτως;
Ή δεν έχει εξουσίαν ο κεραμεύς του πηλού, από του αυτού μίγματος να κάμει άλλο μεν σκεύος εις τιμήν, άλλο δε εις ατιμίαν» (Προς Ρωμαίους 9: 20-21)

Ας θυμηθούμε όμως την ανάθεση του ρόλου του προδότη στον Ιούδα από τον ίδιο του Ιησού:

«Αφού είπε ταύτα ο Ιησούς, εταράχθη την ψυχήν και εμαρτύρησε και είπεν: Αληθώς, αληθώς σας λέγω ότι εις εξ υμών θέλει με παραδώσει.
Έβλεπον λοιπόν εις αλλήλους οι μαθηταί, απορούντες περί τίνος λέγει.

Εκάθητο δε κεκλιμένος εις τον κόλπον του Ιησού εις των μαθητών αυτού, τον οποίον ηγάπα ο Ιησούς.
Νεύει λοιπόν προς τούτον ο Σίμων Πέτρος διά να ερωτήσει τις είναι εκείνος, περί του οποίου λέγει.
Και πεσών εκείνος επί το στήθος του Ιησού, λέγει προς αυτόν: Κύριε, τις είναι;
Αποκρίνεται ο Ιησούς: Εκείνος είναι, εις τον οποίον εγώ βάψας το ψωμίον θέλω δώσει. Και εμβάψας το ψωμίον δίδει εις τον Ιούδαν Σίμωνος τον Ισκαριώτην.

Και μετά το ψωμίον τότε εισήλθεν εις εκείνον ο Σατανάς. Λέγει λοιπόν προς αυτόν ο Ιησούς: ό,τι κάμνεις, κάμε ταχύτερον.» (Κατά Ιωάννη, 13: 21-27)

Προσέξτε το τελευταίο εδάφιο: μετά το ψωμίον εισήλθε ο Σατανάς στον Ιούδα! Βρε το φουκαρά! Και ο Ιησούς τον ενθάρρυνε, μάλιστα: ό,τι έχεις να κάνεις κάνε το γρήγορα! Και το ερώτημα που προκύπτει είναι αν ο Σατανάς εισήλθε στον Ιούδα επειδή ο Ιησούς τον επέλεξε για τη βρώμικη δουλειά, ή αν ο Ιησούς απλά διέγνωσε τις προθέσεις του Ιούδα...

Πάντως, ο 'εκλεκτός" μαθητής Πέτρος ενωρίτερα είχε αποτρέψει τον Ιησού από το μαρτύριο, και για το λόγο αυτό ο Ιησούς τον είχε αποκαλέσει "Σατανά"! Ας δούμε τα σχετικά εδάφια:

«Από τότε ήρχισεν ο Ιησούς να δεικνύει εις τους μαθητάς αυτού ότι πρέπει να υπάγει εις Ιεροσόλυμα και να πάθη πολλά από των πρεσβυτέρων και αρχιερέων και γραμματέων, και να θανατωθεί, και την τρίτην ημέραν να αναστηθεί.

Και παραλαβών αυτόν ο Πέτρος κατ' ιδίαν ήρχισε να επιτιμά αυτόν, λέγων: Γενού ίλεως εις σεαυτόν, Κύριε! Δεν θέλει γίνει τούτο εις σε.
Εκείνος δε στραφείς είπε προς τον Πέτρον: Ύπαγε οπίσω μου, Σατανά, σκάνδαλόν μου είσαι•διότι δεν φρονείς τα του Θεού, αλλά τα των ανθρώπων.» (Κατά Ματθαίον 16: 21-23)

Όσα παρέθεσα, και πολλά ακόμη που παρέλειψα, επιβεβαιώνουν την απέραντη πνευματική μοναξιά του Ιησού κατά τη διάρκεια της επί γης διακονίας του. Αυτή δυστυχώς είναι η μοίρα των αληθινά μεγάλων από καταβολής κόσμου: Μοναξιά, προδοσία, σταύρωση, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο... Γι’ αυτό η ανθρωπότητα καλύπτεται ακόμη από πυκνό πνευματικό σκοτάδι.

«Ιερουσαλήμ, Ιερουσαλήμ, η φονεύουσα τους προφήτας και λιθοβολούσα τους απεσταλμένους προς σε, ποσάκις ηθέλησα να συνάξω τα τέκνα σου καθ' ον τρόπον συνάγει η όρνις τα ορνίθια εαυτής υπό τας πτέρυγας, και δεν ηθελήσατε.» (Κατά Ματθαίον 23: 37)

Αλίμονο, η ιστορία επαναλαμβάνεται σε κάθε "Ιερουσαλήμ" μέχρι σήμερα… Οι άνθρωποι λιβανίζουν τους διεφθαρμένους και διώκουν τους εμπνευσμένους. Το επιβεβαιώνει και ο Απόστολος Παύλος στην δεύτερη προς Κορινθίους επιστολή του: «Γιατί πράγματι δείχνετε ανοχή αν κάποιος σας υποδουλώνει, αν κάποιος σας κατατρώγει (κατεσθίει), αν κάποιος κερδοσκοπεί σε βάρος σας, αν κάποιος επαίρεται, αν κάποιος σας δέρνει κατά πρόσωπο.» (Β' Κορινθίους, 11: 20) 

Σας θυμίζει τίποτα αυτό το αυτοκαταστροφικό χούι;

Μεγάλη Τετάρτη Η Θεία Κοινωνία του Ιούδα και η δική μας σωστή προετοιμασία π. Στέφανος Αναγνωστόπουλος

Μεγάλη Τετάρτη βράδυ 2004

Αδελφοί μου, «να με μιμείσθε λέγει ο Κύριος».
Ο πρώτος να είναι έσχατος και ο Δεσπότης να είναι ο διακονών. Δηλαδή να Τον μιμηθούμε όσο είναι δυνατόν περισσότερο στην ταπείνωση. Τα κηρύγματα νομίζω ότι δεν χρειάζονται, διότι όλη η Εκκλησιαστική υμνολογία είναι ένα κήρυγμα πολύ δυνατό, που αν κανένας το προσέχει λέξη προς λέξη και ειδικότερα αυτοί που έχουν και δίπλα λίγο τη μετάφραση, συγκλονίζονται από όλα όσα μας διδάσκει η Εκκλησιαστική μας υμνολογία, σήμερα βέβαια, για την προδοσία του Ιούδα.
Σε κάποιο σημείο ο κανόνας, αν δεν απατώμαι στον τελευταίο ειρμό, μας μιλάει για μια «ξενία δεσποτική και αθανάτου τραπέζης εν υπερώω τόπω». Αλήθεια αυτή η «δεσποτική ξενία» ποια μπορεί να είναι;

Τέσσερα πράγματα μας τόνισε σήμερα η Εκκλησία μας ότι γιορτάζουμε σήμερα και μέχρι αύριο το μεσημέρι.
- Τον ιερό νιπτήρα,
- Τον Μυστικό Δείπνο,
- Την υπερφυά προσευχή, την οποία θα ακούσουμε ως πρώτο Ευαγγέλιο αύριο βράδυ και
- Την προδοσία.
Άρα λοιπόν «δεσποτική ξενία» είναι ο Μυστικός Δείπνος. Και όπως λέει το κοντάκιον, η «παράδοσις των καθ’ ημάς φρικτών μυστηρίων».

Ο Μυστικός Δείπνος είναι η πιο μεγάλη φιλοξενία, για τον άνθρωπο πάνω στη γη. Φιλοξενία μεγάλης τιμής.
Ποιος μας καλεί να μας φιλοξενήσει και να μας παραθέσει δείπνον μέγα; Ποιος άλλος, ο Βασιλεύς των βασιλευόντων, ο Κύριος των κυριευόντων, ο Δεσπότης Χριστός, που με το στόμα των ιερέων, μας καλεί όλους, «λάβετε, φάγετε, πίετε εξ αυτού πάντες, μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε». Ποιους καλεί ο παμβασιλεύς Χριστός εις το δείπνον αυτό το μέγα; Καλεί εσένα, καλεί και σένα, καλεί και μένα, καλεί τον άλλον, αυτόν που είναι απέξω, μας καλεί όλους, όλους μας καλεί. Εμάς τους αμαρτωλούς και αχρείους δούλους. Διότι τέτοιοι είμεθα. Παρά ταύτα όμως εκείνος μας καλεί στο βασιλικό δείπνον.

Στην πραγματικότητα δεν είμαστε τίποτα, απλώς φανταζόμαστε ότι είμαστε κάτι, διότι βλέπομε τον εαυτόν μας στον καθρέφτη σαν φάντασμα. Ε, λοιπόν είμεθα αμαρτωλοί, βρώμικοι και τρισάθλιοι, παραταύτα όμως ο Κύριος όπως είπαμε και χτες, καταδέχεται να μας φυτέψει μέσα Του για να μπορέσουμε να αποδώσουμε καρπούς. Και βότρυν όπως λέγει, να φέρομε καρπόν δηλαδή, ποιόν καρπόν; Τον οίνον της αμπέλου, διότι Αυτός είναι η άμπελος και μείς είμεθα τα κλήματα.
Όσοι από μας δεν έχουν ψευδαισθήσεις για τον εαυτόν τους, τρέμουν μπροστά σ’ αυτήν την τιμή την οποία μας κάνει ο Κύριος. Και σε ποιο τραπέζι μας καλεί; Στα τραπέζι της Θείας Λατρείας. Σ’ αυτό το μεγάλο και μυστικό βασιλικό δείπνο προσφέρει ο Κύριος το Πανάγιον Σώμα Του και το Τίμιον Αίμα Του. Μας το βεβαιώνει και ο ίδιος. «Η σάρξ μου αληθώς εστί βρώσις και το Αίμα μου εστί αληθώς πόσις. Ο τρώγων μου την Σάρκα και πίνων μου το Αίμα εν εμοί μένει καγώ εν αυτώ».
Ο Θεάνθρωπος Ιησούς Χριστός, προσφέρεται εις βρώσιν και εις πόσιν τοις πιστοίς. Είναι ο προσφέρων και ο προσφερόμενος. Ο θυσιάζων και ο θυσιαζόμενος. Είναι ο «πάντοτε εσθιόμενος και μηδέποτε δαπανώμενος», όπως λέγομε κατά την κλάσιν του Τιμίου Σώματός Του στο «Πρόσχωμεν. Τα άγια τοις αγίοις».
Στο Μυστικό εκείνο Δείπνο, το βράδυ της μεγάλης Πέμπτης, μας το τόνισε ιδιαίτερα η υμνολογία σήμερα, ήσαν καλεσμένοι αποκλειστικά και μόνον οι Δώδεκα Μαθηταί. Και κοινώνησαν όλοι από τα χέρια Του, εάν παρακολουθήσατε το ιερό Ευαγγελικό Ανάγνωσμα και τους λόγους της υμνολογίας, θα το διαπιστώσατε. Κοινώνησαν όλοι απ’ τα χέρια Του.

Ένας όμως δεν έπρεπε να κοινωνήσει, δεν ήταν καθαρός. Το έβλεπε και το είδε ο Κύριος ως καρδιογνώστης, γι’ αυτό και είπε «Υμείς καθαροί εστέ, αλλ’ ουχί πάντες». «Ήδη (ήξερε) γαρ τον παραδιδούντα αυτόν, δια τούτο είπεν ουχί πάντες». Ήξερε Αυτός ως καρδιογνώστης ότι εκτός ενός, οι υπόλοιποι ήσαν καθαροί.
Ακάθαρτος λοιπόν ήταν ο Ιούδας ο Ισκαριώτης. Πολλές οι αμαρτίες του. Η φιλαργυρία του, η κλεψιά – «και κλέπτης ην», λέει – ο φθόνος, η κακία, η δολιότης, η σκληροκαρδία, η προδοσία και τόσα άλλα.
Σ’ αυτές τις αμαρτίες προσετέθηκε ακόμα μία. Το ότι κοινώνησε αναξίως το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου. Αφού ήταν ανάξιος και ακάθαρτος, γιατί προσήλθε σ’ αυτό το δείπνο ο Ιούδας; Τι ήθελε να δείξει, ότι δήθεν ήτο καθαρός; Μα αυτό είναι υποκρισία! Θα μπορούσα να πω είναι ασυνειδησία, μέσα στα τόσα φοβερά που προσδίδει η Εκκλησία μας επίθετα στον Ιούδα, του προσέδωσε και αυτό. Σε ένα τροπάριο αν προσέξατε τον αποκαλεί ασυνείδητο. Να πως το λέγει ο υμνογράφος. «Εδέξαντο το λυτήριον της αμαρτίας Σώμα, ο ασυνείδητος, και το Αίμα το χεόμενον υπερ της του κόσμου το θείον», δηλαδή, «ο ασυνείδητος Ιούδας ελάμβανε στην δεξιά του χείρα το Σώμα του Κυρίου, δια του οποίου δίδεται, παρέχεται, η άφεσις των αμαρτιών, και το Θείον Αίμα που χύνεται για τη σωτηρία του κόσμου.»

Και τίθεται ένα ερώτημα. Είναι ασυνείδητος μόνον ο Ιούδας; Αλλά όχι. Αλλά και κάθε χριστιανός που είναι ανέτοιμος όταν προσέρχεται στη Θεία Κοινωνία. Τέτοιες μέρες σαν κι αυτές χαίρεται ο Θεός, χαίρεται ο Ουρανός, χαίρονται οι άγγελοι, χαίρονται οι άγιοι, χαίρεται η θριαμβεύουσα Εκκλησία, χαίρονται οι πάντες, διότι οι πιστοί αγωνιζόμενοι χριστιανοί προσέρχονται να κοινωνήσουν των Αχράντων Μυστηρίων, «ψυχαίς καθαραίς και αρίπωταις χείλεσι», όπως τονίζει. Τα χείλη μας είναι καθαρά, όπως δε και οι ψυχές μας, γι’ αυτό και τρέχομε να κοινωνήσομε του Σώματος και του Αίματος του Ιησού Χριστού. Αλλά δυστυχώς όμως δεν είμαστε όλοι έτοιμοι.
Υπάρχει δε και ένα πολύ μεγάλο κακό το οποίον συνήθως το ακούμε, βιάζουν οι σύζυγοι τους άντρες των, ή και το αντίστροφο καμιά φορά, βιάζουν ακόμα δε και τα παιδιά μας τα μεγάλα, έτσι απροετοίμαστα όπως είναι, να πάνε να κοινωνήσουν «για το καλό του χρόνου». Και μάλιστα λέει και το βράδυ το Πάσχα, επειδή διαβάζεται ο Κατηχητικός Λόγος, λένε ότι αυτό είναι η συγχωρητική ευχή, δεν είναι, λόγος είναι, ένας λόγος του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, που μας δηλώνει για τον θρίαμβον της Αναστάσεως. Εκείνο που γίνεται μεγάλη παρεξήγησις γιατί δεν μπορούμε να τα πούμε τότε, στο «νηστεύσαντες και μη νηστεύσαντες», αφορά εκείνους που δεν μπορούν να νηστεύσουν για λόγους υγείας, όχι για κείνους οι οποίοι συνειδητά δεν νηστεύουν, αν και έχουν τις δυνάμεις τις σωματικές, δε μιλάει γι’ αυτούς ο Χρυσόστομος, μιλάει για κείνους που είναι άρρωστοι, που είναι ασθενείς, που είναι ανήμποροι, που είναι στο κρεβάτι, ή αν είναι όρθιοι, έχουν χίλια δυο βάσανα στο σώμα τους και οι καϋμένοι δεν μπορούν να νηστεύψουν, και όταν τρώνε, τους τρώει και μέσα τους τα σωθικά, κάθε φορά που κάνουν μια μικρή κατάλυση ή μεγάλη. Γι’ αυτούς μιλάει ο Χρυσόστομος… Λοιπόν αμαρτάνουν όλοι όσοι πιέζουν τους ανθρώπους, αυτούς τους οικείους δηλαδή, να νηστεύουν (κοινωνήσουν).

Και βέβαια ήθελα, για να τελειώνουμε κιόλας, μη σας κουράζω, θέλω να κάνω μια ερώτηση. Τι ωφέλησε τον Ιούδα που κοινώνησε και από τα ίδια τα χέρια του Κυρίου. Εμείς κοινωνάμε μόνοι μας ως ιερείς. Εσείς κοινωνάτε απ’ τα χέρια των ιερέων. Ανάξιοι, άξιοι, άγιοι, μη άγιοι, αμαρτωλοί, ξαμαρτωλοί, κοινωνάτε. Αμ’ αυτός που κοινώνησε όμως απ’ τα χέρια του Κυρίου, τι τον ωφέλησε η Θεία Κοινωνία; Αφού μετά τη Θεία Κοινωνία πήγε και πρόδωσε !... Αμαρτωλός ήταν, αμαρτωλός παρέμεινε. Βρώμικος ήταν, βρώμικος παρέμεινε. Φιλάργυρος ήταν, φιλάργυρος παρέμεινε. Ελεεινός ήταν, ελεεινός παρέμεινε. Τι τον ωφέλησε; Ξέρετε και ποιο ήταν το αποτέλεσμα. Πήγε ύστερα και κρεμάστηκε. Αυτοκτόνησε. Και όχι μόνον αυτοκτόνησε αλλά ούτε το δένδρο τον δέχτηκε. Έσπασε το κλαδί, όπως διηγείται ο Αποστολος Πέτρος, έπεσε κάτω, σχίστηκε η κοιλιά του, άνοιξαν τα σπλάχνα του και βγήκαν προς τα έξω. Ούτε η γη δεν τον δέχτηκε. Τι τον ωφέλησε η Θεία Κοινωνία όταν αφού δεν ήταν έτοιμος, δεν είχε μετάνοια… Καταδέχτηκε μάλιστα να του πλένει και τα πόδια ο Κύριος, και δεν διαμαρτυρήθηκε.
Και όταν του έδωσε το τρυβλίον, του έδωσε τον άρτο βουτηγμένο μέσα στο κρασί και του είπε ότι αυτός που θα το φάγει αυτό, αυτός θα με προδώσει, ούτε εκείνη τη στιγμή δε συνήλθε, έτσι τις περισσότερες φορές δε συνερχόμεθα και μείς.
Περνάνε τα δραματικά γεγονότα της Μεγάλης Εβδομάδος, έρχεται το Πάσχα, κροτούν τα βεγγαλικά, υπάρχουν και οι λάμψεις εις τον ουρανό με τις φωτοβολίδες, χαιρόμεθα, ψήνουμε το αρνί την άλλη μέρα, και ύστερα από λίγες μέρες τα ξεχνάμε όλα. Τα ξεχνάμε όλα.

Αν δεν είμαστε έτοιμοι, αν δεν είμαστε έτοιμοι, δεν το λέω για μας, το λέω για τους χιλιάδες των ανθρώπων και τα εκατομμύρια των Ελλήνων, που είναι σήμερα έξω από τις εκκλησίες, που θάπρεπε να ήταν όχι μόνο γεμάτες, να μη μας χωρούσαν ούτε οι πλατείες των εκκλησιών ούτε οι δρόμοι, ούτε και τα παραδρομάκια και τα σοκάκια. Γεμάτες οι εκκλησίες, μεγάφωνα παντού να υπήρχαν, για να συμμετείχαν ως χριστιανοί συνειδητά στο Θείο αυτό δράμα, μήπως μέσα από αυτό το δράμα, ζούσε ο καθένας μας το προσωπικό του δράμα, της αμαρτίας, των αδυναμιών του και των παθών του, και φώναζε, και αν δεν υπάρχει πνευματικός μπορεί να φωνάξει, «Θεέ μου ελέησέ με τον αμαρτωλόν, ήμαρτον εις τον ουρανόν και ενώπιόν Σου, και φωνάζω ως άλλος ο ληστής, Μνήσθητί μου Κύριε όταν έρθεις εν τη Βασιλεία Σου.» Και κακούργοι νάμαστε, αν έχομε μετάνοια θα σωθούμε. Και χωρίς πνευματικό. Θα σωθούμε. Αρκεί να το φωνάξουμε με όλη τη δύναμη της ψυχής μας, συνειδητά, ως αμαρτωλοί, ότι ζητούμε το έλεος του Αγίου Θεού, και ο Θεός θα μας δώσει την ευκαιρία, πέρα από τα δάκρυα που θα χύσουμε εκείνη τη στιγμή και τον στεναγμό που θα βγάλουμε απ’ τα στήθη μας, και τη γροθιά που θα τη χτυπήσουμε πάνω εδώ, θα μας δώσει την ευκαιρία, όπως την έδωσε σε χιλιάδες ανθρώπους, και ενθυμούμε έναν, πού όταν ήτανε βαριά πληγωμένος, φώναξε μια νοσοκόμα και της είπε «κάτσε εδώ δίπλα μου», «θέλω να εξομολογηθώ», «μα δεν είμαι ιερεύς», «θα τα μεταφέρεις στον πρώτο πνευματικό που θα βρείς αυτά που θα σου εξομολογηθώ» και εξομολογήθηκε στη νοσοκόμα, και πήγε στην Βασιλεία των Ουρανών, και κείνη τα είπε κατόπιν στον πνευματικό και επίσκοπο, και διάβασε συγχωρητική ευχή, και είδε την ψυχή ανάμεσα στους αγγέλους και στους Αγίους.

Καμία δικαιολογία δεν υπάρχει για κανέναν από μας, όταν θέλει να μετανοήσει για να βρεθεί στην Βασιλεία των Ουρανών.

Αδελφοί μου τέτοια μετάνοια ζητεί απ’ όλους μας ο Θεός,
Αμήν. 

Ξενία δεσποτική: Ο Μυστικός Δείπνος, Αρχιμ. Δανιήλ Αεράκη

Από τη φιλοξενία της γης, υπάρχει μια άλλη φιλοξενία, απείρως ανώτερη. Θυμίζει τη φιλοξενία του παραδείσου. Επαναφέρει στη φιλοξενία του παραδείσου. Μας την παρουσιάζει η αποψινή βραδιά:

«Ξενίας δεσποτικής και αθανάτου τραπέζης εν υπερώω τόπω, ταις υψηλαίς φρεσί, πιστοί, δεύτε απολαύσωμεν, επαναβεβηκότα λόγον εκ του Λόγου μαθόντες, ον μεγαλύνομεν»(ελάτε να απολαυσουμεμε ανυψωμένο το ψυχικό μας κόσμο, τη φιλοξενία που μας κάνει ο Δεσπότης Χριστός και να απολαύσουμε το αθάνατο τραπέζι σε τόπο υψηλό,γιατί μάθαμε από το Λόγο του Θεού διδασκαλίες σπουδαίες. Αυτόν ας Τον δοξάσουμε με μεγάλη δόξα).(ειρμός της θ’ ωδής του κανόνα της Μεγ. Πέμπτης).

Ποιά είναι η «δεσποτική ξενία»; Ο Μυστικός Δείπνος. Ανάμεσα στα τέσσερα γεγονότα, που γιορτάζουμε τη Μεγ. Πέμπτη (Μεγ. Τετάρτη βράδυ ), είναι και ο Μυστικός Δείπνος, «δηλαδή η παράδοση, για μας, των φρικτών Μυστηρίων».

Ο Μυστικός Δείπνος είναι η ύψιστη φιλοξενία για τον άνθρωπο σ’ αυτή την επίγεια ζωή. Για να δούμε πόσο μεγάλη τιμή για είναι για μας η θεία Κοινωνία, ο Μυστικός Δείπνος, ας σκεφτούμε τέσσερα πράγματα.

1. Ποιός καλεί στο Δείπνο; Ο Βασιλιάς. Φαντάσου να σε καλέσει σε τραπέζι ο πρώτος άρχοντας του τόπου. Τί τιμή για σένα! Αλλ’ εδώ όχι ένας επίγειος άρχοντας, αλλ’ ο ουράνιος και αιώνιος Βασιλιάς σε καλεί. «Ο Βασιλεύς των Βασιλευόντων», ο Παμβασιλέας Χριστός. Αυτός με τους αγγελιοφόρους του, τους κληρικούς, σε καλεί: «Λάβετε φάγετε… Πιέτε εξ αυτού πάντες…».

2. Ποιόν καλεί ο Βασιλιάς; Ένα ελεεινό και βρωμερό δούλο, τον άνθρωπο. Ας καυχάται για τα μεγαλεία και τα επιτεύγματά του ο άνθρωπος. Ας έχει περί πολλού τη λεγομένη ανθρώπινη προσωπικότητα. Ας θεοποιεί το εγώ του. Στην πραγματικότητα είναι ένας ανάξιος δούλος του Θεού. Και όμως τον καλεί ο Θεός στο Μεγάλο Τραπέζι. Όσοι δεν ζουν με ψευδαισθήσεις, αλλ’ έχουν συναίσθηση της αμαρτωλής τους πραγματικότητας, αυτοί τρέμουν μπροστά στην τιμή, που τους κάνει ο Θεός. – Τί είμαι εγώ και καταδέχεται ο Κύριος μου και Θεός μου να με καλέσει στο Βασιλικό Δείπνο;…

3. Πού με καλεί; Σε τραπέζι.

4. Σε τί τραπέζι με καλεί; Στο Μυστικό Τραπέζι. Ποιά τροφή και ποιό ποτό προσφέρει σ’ αυτό το τραπέζι; Το Σώμα του και το Αίμα του. Μας το βεβαιώνει κατηγορηματικά: «Γιατί η σάρκα μου είναι αληθινή τροφή και το αίμα μου αληθινό ποτό. Εκείνος που τρώει τη σάρκα μου και πίνει το αίμα μου είναι ενωμένος μαζί μου, και εγώ με αυτόν» (Ιωάν. 6,55-56). Ο Θεάνθρωπος Κύριος προσφέρεται «για τροφή και ποτό στους πιστούς». Ο ίδιος είναι «ο προσφέρων και προσφερόμενος και προσδεχόμενος και διαδιδόμενος». Ο ίδιος είναι «ο πάντοτε εσθιόμενος και μηδέποτε δαπανώμενος».

Κοινώνησε ο «ασυνείδητος»

Σ’ αυτό το μυστικό Τραπέζι κάλεσε για πρώτη φορά ο Χριστός τους δώδεκα μαθητές του το βράδυ της Μεγ. Πέμπτης. Είναι η πρώτη δεσποτική φιλοξενία. Στο κάλεσμα του Διδασκάλου ήλθαν όλοι, και oι δώδεκα. Από τα χέρια του Χριστού κοινώνησαν όλοι. Ένας δεν έπρεπε να κοινωνήσει. Δεν ήταν καθαρός. Οι άλλοι ήταν καθαροί. Το γνώριζε ο καρδιογνώστης Χριστός. «Εσείς είστε καθαροί, αλλ’ όχι όλοι. Ήξερε αυτόν που θα τον παραδώσει· γι’ αυτό είπε «δεν είστε όλοι καθαροί» (Ιωάν. 13,10-11). Ο ακάθαρτος ήταν ο Ιούδας. Πολλές οι αμαρτίες του: φιλαργυρία, κλοπή, φθόνος, κακία, σκληροκαρδία, προδοσία του Διδασκάλου. Κορυφαία αμαρτία του Ιούδα: Κοινώνησε ανάξια το Σώμα και το Αίμα του Χριστού.

Ο υποκριτής! Υποκρισία έδειξε, όταν τάχα νοιάστηκε για τους φτωχούς και θεώρησε σπατάλη το μύρο που πρόσφερε η αμαρτωλή γυναίκα. Υποκρισία έδειξε, όταν στο κήπο της Γεθσημανή έδωσε το φίλημα στο πρόσωπο του Χριστού. Κορυφαία υποκρισία του: όταν στα ακάθαρτα χέρια του δέχτηκε το θείο Μαργαρίτη, όταν στο ακάθαρτο στόμα του δέχτηκε το άγιο Ποτήριο με το καταπόρφυρο αίμα του Διδασκάλου. Ω, της υποκρισίας του ! Ω, της ασυνειδησίας του! Ασυνείδητο τον ονομάζει ο ιερός υμνογράφος: «Εδεξιούτο το λυτήριον της αμαρτίας Σώμα ο ασυνείδητος και το Αίμα το χεόμενον υπέρ κόσμου το θείον»( Ο ασυνείδητος Ιούδας έπερνε το Σώμα του Κυρίου, το οποίο ήταν λυτρωτικό των αμαρτιών, και τι Αίμα, το οποίο χυνόταν για τη σωτηρία του κόσμου) .

Ω, ο ασυνείδητος! Ποιός; Ο Ιούδας; Όχι πλέον μόνο ο Ιούδας. Ασυνείδητος και εκείνος, ο λεγόμενος χριστιανός, που τρέχει τη Μεγ. Πέμπτη το πρωί στην εκκλησία και σπρώχνεται για να κοινωνήσει ανέτοιμος, ανεξομολόγητος, ανάξιος, αδιάφορος, ασυγκίνητος. Νάξερε τί μεγάλη αμαρτία κάνει! Τί φωτιά δέχεται μέσα του!

Αδελφοί μου !Ξημερώνει η Μεγ. Πέμπτη. Ήμερα κατ’ εξοχήν του Μυστικοί Δείπνου. Χαίρει ο Χριστός, γιατί και την ήμερα αυτή, όπως και κάθε φορά που τελείται η θεία Λειτουργία, προσέρχονται πιστοί και κοινωνούν «ψυχαίς καθαραίς και αρρυπώτοις χείλεσι». Αλλά χαίρει και ο Σατανάς, γιατί βλέπει πίσω από τον Ιούδα μια μεγάλη παράταξη ανθρώπων, να έρχονται ασυνείδητα, ασυναίσθητα, αναίσθητα, για να κοινωνήσουν. Τρίβει τα χέρια του για το κατόρθωμά του: – Τους κατάφερα να πάρουν φωτιά μέσα τους και να τους ετοιμάσω για τη δική μου τη φωτιά…

Όσοι πιστοί και έτοιμοι, προσέλθετε και αύριο. Να προσέρχεσθε συχνά. Πώς; Όπως θέλει ο ιερός υμνογράφος: «Ταις υψηλαίς φρεσί, πιστοί, δεύτε απολαύσωμεν,..». Με υψηλές σκέψεις. Και είναι υψηλές οι σκέψεις, όταν αναφέρονται στην ορθή πίστη και στην αγνή ζωή. Να προσερχόμαστε στο Μυστικό Τραπέζι, στη θεία Κοινωνία, με πίστη, ότι είναι «το άχραντο Σώμα και το τίμιο Αίμα του Κυρίου και Θεοί και Σωτήρα μας Ιησού Χριστού». Με καθαρή συνείδηση, με ψυχή λουσμένη στο λουτρό της εξομολογήσεως. Όσοι είστε πιστοί και καθαροί, προσέρχεσθε. Όχι μόνο τη Μεγ. Πέμπτη ή το Πάσχα και τα Χριστούγεννα, αλλά κάθε Κυριακή, κάθε φορά, που ο λειτουργός ιερέας καλεί: «Μετά φόβου Θεοί, πίστεως και αγάπης προσέλθετε».

Όσοι όμως είναι ανέτοιμοι και ασεβείς, ας μη προσέλθουν. Ούτε είναι σωστό ευσεβείς σύζυγοι και μητέρες να πιέζουν τους άνδρες και τα παιδιά τους να πάνε «σώνει και καλά» να κοινωνήσουν τη Μεγ. Πέμπτη «για το καλό του χρόνου». Τί ωφέλησε τον Ιούδα η θεία Κοινωνία; Τίποτε. Το τέρμα του ήταν η κρεμάλα, και στη συνέχεια η κόλαση. Ας γίνει διαφώτιση. Όσοι επιθυμούν να κοινωνούν, όχι να κοινωνήσουν μια φορά, αλλά να κοινωνούν τακτικά, ας προετοιμάζονται κατάλληλα. Να μη χαίρεται ο Διάβολος και από τη θεία Κοινωνία. Να χαίρεται ο Χριστός μας, που έχυσε το τίμιο Αίμα του. Να χαίρεται η Εκκλησία, που τα μέλη της είναι ζωντανά, αφού τονώνονται συνεχώς με το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Να χαίρονται οι άγγελοι, που ψυχές μετανοούν και καθαρές κοινωνούν. Να χαίρονται οι ίδιες οι ψυχές, που αξιώνονται «ξενίας δεσποτικής και αθανάτου τραπέζης»

(«Στη Μεγ. Εβδομάδα», Αρχιμ. Δανιήλ Αεράκη)