Ένα ακόμη αμφιλεγόμενο πρόσωπο, εφάμιλλο του Ιούδα του Ισκαριώτη που πρόδωσε τον Χριστό, στην ιστορία του Χριστιανισμού, είναι αναμφίβολα και αυτό του Ρωμαίου διοικητή που καταδίκασε σε σταύρωση τον Χριστό. Και αυτό δεν είναι άλλο από τον γνωστό πλέον Πόντιο Πιλάτο. Αλλά, πέρα από τις διηγήσεις των κανονικών τεσσάρων Ευαγγελίων που μας δίνουν κάποιες πληροφορίες γι’ αυτόν, ποιος ήταν τελικά ο Πόντιος Πιλάτος και τι απέγινε μετά τα γεγονότα με τον Χριστό; Τον λόγο πλέον παίρνουν οι διηγήσεις της Ιστορίας καθώς και αυτές των απόκρυφων κειμένων της Καινής Διαθήκης. Ας παρακολουθήσουμε λοιπόν μαζί πρώτα τις διηγήσεις της Ιστορίας και μετά αυτές των απόκρυφων κειμένων...
Ο ΠΙΛΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ
Ο Πόντιος Πιλάτος ήταν ο πέμπτος κατά σειρά επίτροπος που είδαν οι Ιουδαίοι να φτάνει στην χώρα τους, όταν θεσπίστηκε ο θεσμός αυτός το 6 μ.Χ., και διοίκησε από το 26 μ.Χ. έως το 36 μ.Χ. όταν αυτοκράτορας στην Ρώμη ήταν ο Τιβέριος. Λέγεται πως ανήκε στην τάξη των ιππέων, γιατί σ’ αυτή ανήκαν όσοι επιλέγονταν για να διοικήσουν την Ιουδαία και όχι αυτής των γερουσιαστών, και κατάγονταν από το σαμνιτικό γένος των Ποντίων, εξ ου και το πρώτο συνθετικό του ονόματός του. Αν και ανήκε στην τάξη των ιππέων διέθετε το δικαίωμα jusgladii να καταδικάζει δηλαδή κάποιον σε θάνατο και αυτό δείχνει πως η Ρώμη του αναγνώριζε πραγματική αυτονομία, αφού η Ιουδαία ανήκε διοικητικά στην επαρχία της Συρίας και ο διοικητής της έπρεπε να δίνει λόγο στον λεγάτο (διοικητή) αυτής. Όσον αφορά το δεύτερο συνθετικό Πιλάτος, μερικοί λέγουν πως είναι μια σύντμηση του «Pilaetus» δηλαδή του «κοκκινοσκούφη» που σήμαινε «απελεύθερος». Άλλοι λένε πως σήμαινε τον γιο του αξιωματικού που είχε τιμηθεί με τον τιμητικό «πίλον» (καπέλο).
Κάποιοι άλλοι λένε πως ήταν γιος του Μάρκου Ποντίου, στρατηγού στην Ισπανία, στον πόλεμο του Αγρίππα εναντίον των κατοίκων της Κανταβρίας και πως η γυναίκα του Κλαύδια Πρόκουλα, ήταν κόρη της περίφημης Κλαυδίας της θυγατέρας του Αυγούστου. Λέγεται πως η σταδιοδρομία του Πιλάτου, οφείλεται στην ακολασία της συζύγου του που είχε τροφοδοτήσει τα σκανδαλοθηρικά χρονικά της Ρώμης καθώς και την δική της παρουσία στην Ιερουσαλήμ κατά παράβαση των κανονισμών. Η αλήθεια όμως είναι πως διορίστηκε επίτροπος της Ιουδαίας έπειτα από μεσολάβηση του Λουκίου Αίλιου Σηιανού, ανώτατου αξιωματούχου ευνοούμενου του Τιβέριου και ο οποίος εχθρεύονταν τους Ιουδαίους. Και ενώ ο Πιλάτος αναφέρεται από τον Ιουδαίο ιστορικό Ιώσηπο,Ιουδαϊκός Πόλεμος 2,169 και από τον Ρωμαίο ιστορικό Τάκιτο, Annales XV, 44ως επίτροπος (procurator) σε μια επιγραφή που βρέθηκε το 1961 στην Καισάρεια αναφέρεται ως έπαρχος (praefectus).
Ο Πιλάτος τελών υπό την προστασία του Σηιανού ακολούθησε πολιτική η οποία προκάλεσε την εχθρότητα των Ιουδαίων γιατί πρόσβαλλε επανειλημμένα το θρησκευτικό τους αίσθημα. Μεταξύ άλλων, έδωσε εντολή να αναρτηθούν λατρευτικές εικόνες του αυτοκράτορα στην Ιερουσαλήμ και έκοψε νομίσματα τα οποία έφεραν παραστάσεις με ειδωλολατρικά θρησκευτικά σύμβολα.
Αλλά ας αφήσουμε τον εκκλησιαστικό ιστορικό Ευσέβιο Καισαρείας να μας τα διηγηθεί καλύτερα, ο οποίος αποδίδει τις συμφορές του Ιουδαϊκού Έθνους στην σταύρωση από αυτούς του Χριστού: «Συμφωνεί δε μ’ αυτόν και ο Ιώσηπος, δείχνοντας ομοίως πως οι συμφορές όλου του έθνους άρχισαν από τους χρόνους του Πιλάτου και των εγκλημάτων κατά του Σωτήρος. Άκου λοιπόν τι αναφέρει επί λέξει στο δεύτερο βιβλίο του Ιουδαϊκού πολέμου. “Ο δε Πιλάτος αποσταλείς ως επίτροπος στην Ιουδαία από τον Τιβέριο, μεταφέρει νύχτα καλυμμένες τις εικόνες του Καίσαρα στην Ιερουσαλήμ – πρόκειται για τα αποκαλούμενα εμβλήματα –. Αυτό την ημέρα προκάλεσε μεγάλη ταραχή στους Ιουδαίους, οι οποίοι αμέσως με τη θέα τους έμειναν κατάπληκτοι από την καταπάτηση των νόμων τους, οι οποίοι δεν επιτρέπουν να εισάγεται στην πόλη καμιά εικόνα.”» Ευσέβιος, Εκκλησιαστική Ιστορία Β 6, 3 – 4.
Μια άλλη φορά, επειδή χρειαζόταν χρήματα για την κατασκευή ενός υδραγωγείου, τα αφαίρεσε από το ιερό θησαυροφυλάκιο του Ναού. Τότε ξέσπασε μεγάλη εξέγερση που για να την καταπνίξει σκέφτηκε να στείλει αστυνομικούς μεταμφιεσμένους σε Ιουδαίους, οι οποίοι ανακατεύτηκαν με τον όχλο και τον κατέσφαξαν. Όμως ο Ευσέβιος Καισαρείας θα μας τα πει καλύτερα επικαλούμενος και πάλι τον Ιώσηπο: «Έπειτα ο ίδιος συγγραφέας ιστορεί με τους παρακάτω λόγους πως και μια άλλη συμφορά επέπεσε κατ’ αυτών. “Μετά δε από αυτά ξεκίνησε μια άλλη ταραχή, δαπανήσας τον ιερό θησαυρό – ο οποίος καλείται κορβανάς – για την κατασκευή υδραγωγείου προς μεταφορά υδάτων από απόσταση τριακοσίων σταδίων. Το πλήθος αγανάκτησε από αυτό, όταν δε ο Πιλάτος ήρθε στην Ιερουσαλήμ, αυτοί τον κύκλωσαν κραυγάζοντας. Εκείνος δε – επειδή προέβλεψε την ταραχή αυτών – αναμίξας στο πλήθος ένοπλους στρατιώτες, ντυμένους με πολιτικά ρούχα, και αφού τους απαγόρευσε να χρησιμοποιούν ξίφος, τους διέταξε να χτυπάνε με ρόπαλα αυτούς που κραύγαζαν, έδωσε το σύνθημα από το βήμα. Αφού χτυπήθηκαν μ’ αυτό τον τρόπο οι Ιουδαίοι, πολλοί πέθαναν από τις πληγές, και πολλοί καταπατήθηκαν από άλλους που είχαν τραπεί σε φυγή. Τρομαγμένο το πλήθος από την συμφορά αυτών που σκοτώθηκαν σιώπησε.”» Ευσέβιος, Εκκλησιαστική Ιστορία Β 6, 6 – 7.
Αλλά και ο Ευαγγελιστής Λουκάς μας διηγείται ένα ακόμη επεισόδιο από την απέχθεια και την εχθρότητα που είχε ο Πιλάτος για τους Ιουδαίους. Και αυτό συνέβη όταν έβαλε την αστυνομία του να σκοτώσει μερικούς Γαλιλαίους που έκαναν φασαρία με τις εκδηλώσεις τους στον Ναό: «Εκείνη τη στιγμή ήλθαν μερικοί και του είπαν (του Χριστού) για τους Γαλιλαίους, των οποίων το αίμα ο Πιλάτος ανέμιξε με τις θυσίες τους.» Κατά Λουκά 13:1.
Δέκα χρόνια αργότερα όμως, μετά την τοποθέτησή του ως επιτρόπου στην Ιουδαία, έμελλε ο αδέξιος χειρισμός ενός γεγονότος που συνέβη στη Σαμάρεια να τον καταστρέψει και να βάλει τέλος και στην καριέρα του αλλά και στην ίδια του τη ζωή. Τα γεγονότα έχουν ως εξής. Στην Σαμάρεια εμφανίστηκε ένας ακόμα «προφήτης», που βεβαίωνε πως στην κορυφή του όρους Γαριζίν ήταν θαμμένο το Σκήνωμα(σώμα) του Μωϋσή μαζί με τα λειτουργικά αντικείμενα, που είχε χρησιμοποιήσει και πως θα πήγαινε ο ίδιος να τα βρει. Την ορισμένη μέρα στους πρόποδες του βουνού συγκεντρώθηκε μεγάλο πλήθος, το οποίο άρχισε να ανεβαίνει στο βουνό ψέλνοντας. Ο Πιλάτος όμως είχε διατάξει να καταληφθεί η κορυφή και να διαλύσουν την εκδήλωση. Έτσι και έγινε αλλά με βαρύ αντίτιμο, αφού έγινε μεγάλη σφαγή. Το θλιβερό αυτό γεγονός καθώς και οι συνεχείς διαμαρτυρίες των Ιουδαίων για τις ατασθαλίες του και την προσβολή της θρησκευτικής πίστης τους προς τον προϊστάμενό του, τον λεγάτο της Συρίας Βιττέλιο, είχε ως αποτέλεσμα να καταγγελθεί στην Ρώμη από αυτόν, να καθαιρεθεί από τη θέση του και να κληθεί στη Ρώμη. Εκεί δεν καταφέρνει να απαλλαγεί από την κατηγορία που τον βαρύνει, άλλωστε ο Σηιανός ο ισχυρός άντρας που τον προστάτευε είχε πεθάνει πλέον, και εξορίζεται στην Γαλατία από τον αυτοκράτορα Γάιο Καλιγούλα. Σύμφωνα με τον Ευσέβιο, η μαρτυρία του οποίου στηρίζεται σε ένα ελληνικό χειρόγραφο το οποίο δυστυχώς δεν διασώθηκε, βάζει τέρμα ο ίδιος στη ζωή του αυτοκτονώντας: «Δεν είναι άξιο ν’ αγνοείται πως επίσης εκείνος ο Πιλάτος, ο επί του Σωτήρος ηγεμών, σε τόσες συμφορές περιέπεσε, όπως λένε, κατά τους χρόνους του Γαΐου τους οποίους εξετάζουμε, ώστε αναγκάστηκε ν’ αυτοκτονήσει και να γίνει τιμωρός του εαυτού του με το ίδιο του το χέρι, διότι όπως φαίνεται η θεία δίκη τον καταδίωκε από κοντά. Το γεγονός αυτό ιστορούν οι Έλληνες που σημείωσαν τις Ολυμπιάδες μαζί με τα γεγονότα που συνέβησαν κατά τους χρόνους αυτούς.» Ευσέβιος, Εκκλησιαστική Ιστορία Β 7.
Ο ΠΙΛΑΤΟΣ ΣΤΑ ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ
Το πρόσωπο και η καθοριστική συμβολή του Πιλάτου στην καταδίκη του Χριστού, όπως ήταν φυσικό, δεν μπορούσε να αφήσει αδιάφορες τις απόκρυφες διηγήσεις της Καινής Διαθήκης. Λέγοντας απόκρυφες διηγήσεις ή απόκρυφα είναι εκείνα τα βιβλία της Καινής Διαθήκης τα οποία δεν περιλαμβάνονται στον κανόνα δηλαδή τον κατάλογο αυτής, όταν αυτός διαμορφώθηκε παντελώς και «έκλεισε» στα τέλη του 3ου αιώνα, περιλαμβάνοντας μόνο 27 βιβλία από τα εκατοντάδες που κυκλοφορούσαν μέχρι τότε. Τα απόκρυφα βιβλία αυτά μπορεί να ήταν ευαγγέλια, επιστολές, πράξεις, αποκαλύψεις κ.λ.π. και σκοπό είχαν να συμπληρώσουν τα κενά που υπήρχαν στα κανονικά βιβλία της Καινής Διαθήκης γύρω από τη ζωή του Χριστού, των μαθητών του, των στενών συγγενών του ή διαφόρων προσώπων που έπαιξαν σημαντικό ρόλο και είχαν σχέση με αυτόν. Για να γίνουν αποδεκτά από τους πιστούς, οι συγγραφείς τους – που πολλές φορές ήταν και αιρετικοί – χρησιμοποιούσαν τα ονόματα των μαθητών ή Αποστόλων του Χριστού π.χ. ευαγγέλιο του Θωμά, καθώς επίσης γνωστών προσώπων της πρώτης Εκκλησίας π.χ. το ευαγγέλιο της Μαγδαληνής. Τα περισσότερα από αυτά είναι αφελή αναγνώσματα, με πολλά μυθολογικά και υπερβολικά στοιχεία, τα οποία όμως πολλά από αυτά, έχουν «περάσει» μέσα στον Χριστιανισμό, με αποτέλεσμα πολλοί πιστοί σήμερα να νομίζουν πως αποτελούν διδασκαλία του Χριστιανισμού. Βέβαια οφείλουμε να ομολογήσουμε πως κάποια από αυτά, μέχρι να διαμορφωθεί ο τελικός κανόνας της Καινής Διαθήκης έχαιραν μεγάλης εκτίμησης σε πολλές εκκλησίες των πρώτων Χριστιανικών αιώνων, όπως λόγου χάρη «ο Ποιμήν του Ερμά», ώστε να είναι αυτός ο λόγος της σύγχυσης πολλών Χριστιανών. Τέλος, τα βιβλία αυτά ονομάστηκαν «απόκρυφα», επειδή οι συγγραφείς τους ισχυρίζονται πως στηρίζονται σε απόκρυφες πηγές που είναι γνωστές, μόνον σ’ αυτούς.
Τώρα όσον αφορά τις απόκρυφες διηγήσεις για το πρόσωπο του Πιλάτου, εμάς θα μας απασχολήσουν τρεις: «Επιστολές του Ηρώδη και του Πιλάτου», «Η δίκη και η καταδίκη του Πιλάτου» και «Ο θάνατος του Πιλάτου».
Επιστολές του Ηρώδη και του Πιλάτου
Οι Επιστολές αυτές συνδέουν τη Ρωμαϊκή ιστορία με τα πάθη και το θάνατο του Ιησού Χριστού. Υπάρχουν γραμμένες στην συριακή γλώσσα, σε χειρόγραφα του 6ου ή 7ου αιώνα μ.Χ. και φυλάσσονται στο Βρετανικό μουσείο. Ο «πολύς» Τίσσεντορφ, αυτός που ανακάλυψε τον Σιναϊτικό κώδικα της Καινής Διαθήκης, αναφέρει στις «Απόκρυφες Αποκαλύψεις» του, πως είχε στην κατοχή του ένα αντίγραφο των επιστολών αυτών στην ελληνική γλώσσα. Διαβάζοντας κάποιος τις Επιστολές αυτές, δεν μπορεί παρά να μειδιάσει για την αφέλεια και την υπερβολή που τις διακρίνει:
1. Επιστολή του Ηρώδη προς τον κυβερνήτη Πιλάτο
Την Επιστολή αυτή την στέλνει ο Ηρώδης – γιος του Ηρώδη του Μεγάλου – στον Πιλάτο για να μοιραστεί την αγωνία του και την θλίψη από τις συμφορές που τον βρήκαν, για τα όσα κακά έκανε στον Ιωάννη τον Βαπτιστή και επειδή χλεύασε τον Χριστό. Αναφέρει πως η κόρη του η Ηρωδιάδα, έπαιζε στην επιφάνεια μιας παγωμένης δεξαμενής, έσπασε όμως ο πάγος και το κορίτσι αποκεφαλίστηκε. Βλέπουμε δηλαδή στο σημείο αυτό την προσπάθεια του ανώνυμου συγγραφέα να συνδυάσει τον τρόπο θανάτου του κοριτσιού με το τρόπο θανάτου του Ιωάννη του Βαπτιστή, που είναι παρόμοιος. Ομοίως και ο γιος του Αζβόνιος βρίσκεται σε αγωνία στην ώρα του θανάτου του. Ο ίδιος ο Ηρώδης πάσχει από υδρωπικία και έχει αρχίσει το σώμα του να βγάζει σκουλήκια. Αλλά και η γυναίκα του έχασε το φως της από το αριστερό μάτι. Τέλος τον παρακινεί να θυμάται μαζί με την γυναίκα του Πρόκλα τον Ιησού μέρα και νύχτα και πως η Βασιλεία του Θεού θα ανήκει πλέον στους Εθνικούς (ειδωλολάτρες), επειδή οι Ιουδαίοι τον απέρριψαν.
2. Επιστολή του Πιλάτου προς τον Ηρώδη
Απαντώντας ο Πιλάτος στον Ηρώδη βεβαιώνει την Ανάσταση του Χριστού και την εμφάνισή του στους μαθητές και πως η γυναίκα του Πρόκλα πήρε μαζί της τον εκατόνταρχο Λογγίνο και τους 12 στρατιώτες που φρουρούσαν τον τάφο του Ιησού και πήγαν να τον χαιρετήσουν εκεί που κάθονταν με τους μαθητές του! Μάλιστα ο ίδιος ο Πιλάτος επειδή ήταν άρρωστος πήρε μαζί του 50 στρατιώτες και πήγε και συνάντησε τον αναστημένο Ιησού και του ζήτησε να τον συγχωρήσει. Στη συνέχεια μιλάει ο Ιησούς, πως για το πρόσωπό του είχαν μιλήσει ο Ιουστίνος – προφανώς εννοεί τον Φιλόσοφο, που έζησε τον 2ο αιώνα μ.Χ. – κάποιον Θεόδωρο και τέλος τον Ιουδαίο ιστορικό Ιώσηπο!
3. Η επιστολή του Πόντιου Πιλάτου προς τον Ρωμαίο Αυτοκράτορα – σχετικά με τον Κύριο Ιησού Χριστό.
Είναι μια σύντομη επιστολή που υποτίθεται πως στέλνεται προς τον Τιβέριο, στην οποία ο Πιλάτος μιλάει για την καταδίκη που επέβαλε στον Χριστό, έστω παρά τη θέλησή του και πως οι μαθητές του πρόκοψαν και κάνουν έργα αγαθά στο όνομά του.
4. Η αναφορά του Πόντιου Πιλάτου προς τον Αύγουστο Καίσαρα της Ρώμης, για τον Ιησού Χριστό.
Διαβάζοντας κάποιος την αναφορά αυτή, νομίζει πως διαβάζει την αναφορά κάποιου μαθητή ή έστω κάποιου οπαδού του Χριστού. Μιλάει για τις θεραπείες που έκανε, τα θαύματά του, την Ανάσταση του Λαζάρου, την εκβολή των δαιμονίων από τους δαιμονισμένους και γενικά για τα θαύματά του που μας είναι γνωστά από τα Ευαγγέλια. Μιλάει για τα θαυμαστά γεγονότα που έγιναν κατά τη διάρκεια της σταύρωσης του Χριστού και πως και αυτός ο ίδιος είδε κάποιους από τους αναστημένους νεκρούς της Παλαιάς Διαθήκης. Συνεχίζει με υπερφυσικά γεγονότα που δεν αναφέρονται στην Καινή Διαθήκη και πως πολλοί Ιουδαίοι έπεσαν μέσα σ’ ένα χάσμα που είχε ανοίξει στο ιερό του Ναού.
5. Η αναφορά του Πόντιου Πιλάτου προς τον Τιβέριο Καίσαρα της Ρώμης
Είναι μια παραλλαγή της παραπάνω αναφοράς οπότε δεν χρειάζεται να αναφέρουμε ξανά τα ίδια πράγματα.
Η δίκη και η καταδίκη του Πιλάτου
Το κείμενο αυτό που συνήθως τιτλοφορείται «Η παράδοση του Πιλάτου» θεωρείται σαν μια ιστορική συνέχεια των επιστολών και υπάρχει στο ίδιο χειρόγραφο με τις επιστολές, χωρίς όμως κάποιο τίτλο. Ξεκινάει με την κλήση του Πιλάτου στη Ρώμη για να δικαστεί, επειδή μετά την καταδίκη του Ιησού είχε πέσει σκοτάδι σ’ όλο τον κόσμο και είχαν γίνει σεισμοί, τρομοκρατώντας έτσι τον κόσμο. Η δίκη γίνεται από τον ίδιο τον αυτοκράτορα – ο οποίος έχοντας διαβάσει τις αναφορές του Πιλάτου – τον καλεί να απολογηθεί γιατί καταδίκασε ένα αθώο. Ο Πιλάτος απαντάει πως δεν φταίει αυτός αλλά οι Ιουδαίοι. Ο αυτοκράτορας του λέει πως έπρεπε να στείλει τον Ιησού στον ίδιο να τον δικάσει. Μόλις όμως αναφέρει το όνομα του Χριστού τα αγάλματα των θεών που υπήρχαν στην αίθουσα έγιναν συντρίμμια και όλους τους κυρίεψε ο φόβος. Την επόμενη μέρα ο Καίσαρας τον καλεί να του πει για μια ακόμη φορά ποιος ήταν τελικά αυτός, στο όνομα του οποίου συντρίφτηκαν τα αγάλματα των θεών. Ο Πιλάτος απαντάει πως έχει πειστεί πως ο Χριστός είναι μεγαλύτερος από τους θεούς τους και για μια ακόμη φορά ρίχνει το φταίξιμο στους Ιουδαίους για την σταύρωση του. Τότε ο Καίσαρας γεμάτος οργή στέλνει διάταγμα στον Λικιανό διοικητή της Ανατολικής Επαρχίας να διαλύσει το έθνος των Ιουδαίων. Μάλιστα στο διάταγμα αυτό ο Καίσαρας αναγνωρίζει πως σταυρώθηκε ένας θεός. Ο Λικιανός εκτελεί την εντολή του Καίσαρα και διαλύει το έθνος των Ιουδαίων. Ο Καίσαρας ανακρίνει για μία ακόμη φορά τον Πιλάτο και διατάζει έναν αξιωματικό ονόματι Άλβιους να τον αποκεφαλίσει λέγοντας: «Όπως σκότωσε τον δίκαιο άνθρωπο που ονομάζεται Χριστός έτσι θα πέσει κι αυτός με τον ίδιο τρόπο και δεν θα βρει λυτρωμό». Ο Πιλάτος πριν αποκεφαλιστεί προσευχόμενος ζητάει από τον Χριστό να τον συγχωρήσει και μάλιστα ζητάει να συγχωρήσει και τη σύζυγό του Πρόκλα που βρίσκονταν δίπλα του. Αξίζει πιστεύουμε σ’ αυτό το σημείο να δούμε πως τελειώνει το απόκρυφο αυτό: «Μόλις τέλειωσε ο Πιλάτος την προσευχή του, ακούστηκε μια φωνή απ’ τον ουρανό να λέει, “Όλες οι γενεές και οι οικογένειες των Εθνικών θα σε αποκαλούν μακάριο, γιατί με σένα εκπληρώθηκαν όλα όσα είχαν ειπωθεί για μένα από τους προφήτες. Εσύ πρέπει να είσαι μάρτυράς μου στη δεύτερη παρουσία μου όταν θα κρίνω τις 12 φυλές του Ισραήλ κι εκείνους που δεν ομολόγησαν το όνομά μου”. Και ο διοικητής έκοψε το κεφάλι του Πιλάτου και τότε ένας άγγελος Κυρίου το παρέλαβε. Και όταν η Πρόκλα, η σύζυγός του, είδε τον άγγελο να έρχεται και να παίρνει το κεφάλι του, άφησε γεμάτη χαρά το πνεύμα της και θάφτηκε μαζί με τον σύζυγό της».
Ο θάνατος του Πιλάτου
Το απόκρυφο αυτό, σε σχέση με το προηγούμενο, στέκεται παντελώς αρνητικά απέναντι στον Πιλάτο. Ξεκινάει με τον αυτοκράτορα Τιβέριο που έπασχε από μια σοβαρή ασθένεια, να στέλνει τον Βολουσιανό έναν από τους αυλικούς του στον Πιλάτο να του στείλει τον Ιησού για τον οποίο είχε ακούσει πως μπορεί να το θεραπεύσει, μη γνωρίζοντας πως ο Πιλάτος τον είχε θανατώσει. Απολογούμενος στον αγγελιοφόρο ο Πιλάτος λέει πως τον σταύρωσε επειδή ήταν κακοποιός και λαοπλάνος. Επιστρέφοντας ο Βολουσιανός στεναχωρημένος που δεν μπορεί να εκπληρώσει την αποστολή του, συναντά την Βερονίκη η οποία είχε πάει σ’ ένα ζωγράφο για να της φτιάξει την εικόνα του Ιησού για παρηγοριά, αλλά πηγαίνοντας με τον καμβά στον ζωγράφο συνάντησε τον Ιησού. Μαθαίνοντας αυτός που πηγαίνει η Βερονίκη, της ζήτησε τον καμβά και όταν της τον ξανάδωσε ήταν πάνω του αποτυπωμένο το πρόσωπό του. Αν λοιπόν ο Τιβέριος κοίταζε με θέρμη την εικόνα θα γινόταν καλά. Ο Βολουσιανός επιστρέφει με την Βερονίκη στη Ρώμη και εξηγεί τα καθέκαστα για τον Πιλάτο και την εικόνα στον Τιβέριο, ο οποίος πράγματι κοιτώντας τη ξαναβρίσκει την υγεία του. Γεμάτος οργή ζητάει να φέρουν τον Πιλάτο στη Ρώμη, ο οποίος παρουσιάζεται μπροστά του κρατώντας τον χιτώνα του Χριστού. Αμέσως η οργή του εξανεμίστηκε και αυτό γινόταν κάθε φορά που ο Πιλάτος εμφανίζονταν μπροστά του με τον χιτώνα, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να τον τιμωρήσει. Κάποιος χριστιανός όμως αποκάλυψε την αιτία αυτής της συμπεριφοράς του και αφού αφαίρεσε τον χιτώνα αποφάσισε να τον τιμωρήσει με τον πιο ατιμωτικό τρόπο. Όταν το έμαθε ο Πιλάτος αυτοκτόνησε με μαχαίρι. Έδεσαν τότε στο σώμα του ένα βράχο και τον βύθισαν στον ποταμό Τίβερη. Όμως οι δαίμονες δημιουργούσαν προβλήματα με αστραπές, θύελλες κ.λ.π. προκαλώντας τον φόβο σε όλους. Τότε οι Ρωμαίοι έβγαλαν το σώμα του από τον Τίβερη και τον μετέφεραν στην Βιέννη, στον ποταμό Ρον, γιατί η ονομασία Βιέννη – όπως λέει και το απόκρυφο – σημαίνει «τόπος της Κόλασης». Τα ίδια πράγματα όμως συνέβαιναν και εκεί, όπως και στην περιοχή της Λωζάνης, όταν μεταφέρθηκε εκ νέου. Τελικά το βύθισαν σε μια δεξαμενή που περιβάλλονταν από βουνά, που όπως λένε εξακολουθούν να συμβαίνουν τα ίδια διαβολικά τεχνάσματα.
Πάντως και με την συνδρομή των απόκρυφων διηγήσεων, αλλά και την Χριστιανική παράδοση που δημιουργήθηκε με το πέρασμα του χρόνου ο Πιλάτος τιμάται ως άγιος από την Αιθιοπική Εκκλησία, ενώ η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη σύζυγό του Πρόκλα στις 27 Οκτωβρίου.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Απόκρυφα Κείμενα Καινής Διαθήκης, Τόμος 2, Εκδόσεις «Πύρινος Κόσμος»
2. Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα
3. Ελληνική Εκπαιδευτική Εγκυκλοπαίδεια
4. Ευσέβιος Καισαρείας, Εκκλησιαστική Ιστορία, Εκδόσεις «Γρηγόριος Παλαμάς»
5. Ντανιέλ Ροπς, Η καθημερινή ζωή στην Παλαιστίνη στους χρόνους του Χριστού, Εκδόσεις Δημ. Ν. Παπαδήμα
