Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν· μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.

Κυριακή, Μαΐου 01, 2016

Ποιμαντορική Εγύκλιος Πάσχα Αρχιεπίσκοπος Θυατείρων & Μεγάλης Βρετανίας Γρηγόριος

Αγαπητοί μας εν Κυρίω,

            Με την είσοδό μας εις την Αγίαν Εβδομάδα και την λαμπροφόρον Εορτήν της εκ των Νεκρών Αναστάσεως του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, εύχομαι σε όλους τους πιστούς της Βιβλικής αυτής Επαρχίας του Οικουμενικού Θρόνου Κωνσταντινουπόλεως υγείαν και την ευλογίαν του Νεκραναστημένου Χριστού στην Οικογένεια και τους οικείους σας. Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, του Οποίου γιορτάζουμε τα Πάθη, τον Σταυρόν, τον θάνατον, την ταφήν και την εκ του Ζωηφόρου Τάφου Ανάστασιν, να ευλογήσει τα έργα μας, να χαριτώσει την ζωή μας, να ανανεώσει την πίστη μας, να κατευθύνει τα βήματά μας και να μας χαρίζει την ειρήνη και την χαράν των Αποστόλων και των Μυροφόρων Γυναικών, οι οποίοι πρώτοι έλαβαν προσωπικήν πείραν του Γεγονότος της Αναστάσεως όταν συνάντησαν τον Νεκραναστημένον Χριστόν. "Το δε παρ' ημίν επιτελούμενον Πάσχα, απάντων ανθρώπων σωτήριας εστίν αίτιον, αρξάμενον από του Πρωτοπλάστου, ως έν απασίν έστι σωζόμενος και αναζωογονούμενος" (Χρυσοστ. Τ. 8.933).

            Τα Ιερά Ευαγγέλια, και οι ιεροί συγγραφείς τους, ο Ματθαίος, ο Μάρκος, ο Λουκάς και ο Ιωάννης, αφιερώνουν πολλές σελίδες των Ιερών Κειμένων τους για να περιγράψουν τα γεγονότα εκείνα που διαδραματίστηκαν εις την Ιερουσαλήμ σε κείνες τις ημέρες. Αυτά τα γεγονότα ώπλισαν τους Αγίους Αποστόλους με θάρρος και δύναμη για να κηρύξουν το Ευαγγέλιον της Αναστάσεως του Κυρίου στα πέρατα του κόσμου. Αυτά τα Γεγονότα ενέπνευσαν τους Αγίους Μάρτυρες και όλον εκείνον το νέφος των Αγίων, οι οποίοι εδέχθησαν το Ευαγγέλιον της Σωτηρίας, το έκαμεν ζωή και πράξη και το παρέδωσαν στις επόμενες Γενεές, οι οποίες μέχρι σήμερον μένουν πιστές στην υπόσχεση του Χριστού προς τους Μαθητές του, "ότι ιδού εγώ μεθ' υμών ειμι πάσας τας ημέρας έως της συντέλειας του αιώνος" (Ματθ. κεφ. 28, 20).
            Έχοντας κατά νου την δεσποτικήν υπόσχεση, οι Χριστιανοί μένουμε πιστοί μέχρι θανάτου σε Κείνον ο Οποίος είπεν ότι "Εγώ ειμι η Ανάστασις και η ζωή και η αλήθεια". Μένουμε πιστοί σε κείνα που μας επιβεβαίωσε το αψευδές στόμα του ότι "ο τρώγον μου την σάρκα και πίνων μου το αίμα έχει ζωήν αιώνιον και εγώ αναστήσω αυτόν εν τη εσχάτη ημέρα" (Ιωαν. κεφ. 6, 54) "Ο Χριστός εγερθείς εκ νεκρών, απαρχή των κεκοιμημένων εγένετο" (Χρυσοστ. Τ. 8.933).
            Τα Γεγονότα που γιορτάζουμε αυτές τις Άγιες Μέρες είναι σωτήρια και αποτελούν βασικά, υπαρξιακά στοιχεία και της πρόσκαιρης και της αιώνιας ζωής μας. Γι' αυτό και ο υμνωδός της Αναστάσεως ψάλλει: "Αναστάσεως ημέρα λαμπρυνθώμεν λαοί· Πάσχα Κυρίου Πάσχα· εκ γαρ θανάτου προς ζωήν και εκ γης προς ουρανόν, Χριστός ο Θεός ημάς διεβίβασεν, επινίκιον άδοντας" (ύμνος αναστάσεως). Είναι λοιπόν τούτες οι μέρες, μέρες χαράς και ευφροσύνης, είναι μέρες που δυναμώνουν την πίστη και την ελπίδα μας εις την αγάπη του εν Τριάδι Προσκυνουμένου Θεού. Καλούμαστε λοιπόν να παραμερίσουμε από την ψυχή και από την καρδία μας τα λυπηρά που καθημερινά πολιορκούν τον βίον μας και πληγώνουν τον νουν και την ύπαρξή μας και που μας δηλητηριάζουν από την απογοήτευση και την απελπισία, γιατί βλέπουμε γύρω μας μεγάλες αδικίες, ακούομεν ιαχές πολέμων και βιβλικών καταστροφών σε όλον σχεδόν τον πλανήτη μας. Βλέπουμε ανθρώπους να πεινούν και να διώκονται και να θανατώνονται για την πίστη τους στον Χριστό. Διαπιστώνουμε επίσης την αδιαφορία και αμέλεια των Αρχόντων της γης για τους αδυνάτους και τους ελάχιστους αδελφούς μας. Όλα αυτά μας λυπούν και μας πληγώνουν και πολλές φορές ψυχραίνουν και την πίστη μας και την αγάπη μας για τους άλλους, τους αδελφούς μας για τους οποίους - όπως και για μας - απέθανε πάνω στον Σταυρό, σαν κακούργος, ο Θεάνθρωπος Χριστός. Λησμονούμεν ότι ο Χριστός ήλθε στο κόσμο ντυμένος την ανθρώπινη φύση με όλα τα "βαρίδια" και τα αμέτρητα αμαρτήματα της. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι ο σταυρικός θάνατος του Χριστού είναι καρπός της θείας αγάπης, η οποία "πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει, η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει" (Α΄ Κορ., κεφ. 13, 7-8).
            Μιμούμενοι, αγαπητοί αδελφοί και πατέρες, το παράδειγμα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, οφείλουμε να καλλιεργούμε μέσα μας και γύρω μας το πνεύμα της θυσίας και της προσφοράς και της αγάπης για τους αδελφούς μας, τους "εγγύς και τους μακράν". Να τους μνημονεύουμε στη δημόσια και κατ' ιδίαν προσευχή μας, να τους συντρέχουμε με την έμπρακτον και ενεργουμένην αγάπη και φιλανθρωπίαν μας. Αυτά έπραττεν ο φιλάνθρωπος Χριστός, ο οποίος κατά την επίγεια ζωή του "Περιήγεν όλην την Γαλλιλαίαν, κηρύσσων το Ευαγγέλιον και θεραπεύων πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν εν τω λαώ" (Ματθ. Κεφ. 4, 23).
            Έχοντες το ιερό προνόμιο και την χαράν να εορτάζομεν και φέτος την "Εορτήν των Εορτών", σας συμβουλεύουμε πατρικά να μεταβείτε οικογενειακώς στον Ορθόδοξο Ναό της Περιοχής σας να εκκλησιαστείτε, να προσευχηθείτε, να κοινωνήσετε των Αχράντων Μυστηρίων, να συγχωρήσετε εαυτούς και αλλήλους, να λάβετε το άγιον "φως εκ του Ανεσπέρου Φωτός", και να δοξάσετε ιεροπρεπώς τον Κύριον ημών Ιησούν Ιησούν Χριστόν, τον "αναστάντα εκ νεκρών". Από βάθους δε καρδίας να τον παρακαλέσετε να μείνει μαζί μας, "μείνον μεθ' ημών" σε όλη την διάρκεια της επίγειας ζωής μας, "Πάντα δε τον χρόνον εν απλότητι και ειλικρινεία ζώντες" (Χρυσοστ. Τ. 8.944), για να μας ευλογεί, να μας αγιάζει και να θεραπεύσει τα τραύματα της ψυχής και του σώματός μας. Αυτού η δόξα και το κράτος και το άπειρον έλεος εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

Άγιον Πάσχα, Μάϊος 2016
Ο Αρχιεπίσκοπος Θυατείρων &
Μεγάλης Βρετανίας Γρηγόριος

Σημείωση: Να αναγνωστεί από Άμβωνος αντί Κηρύγματος την Μεγάλη Παρασκευή 29 Απριλίου 2016 βράδυ κατά την Ιερά Ακολουθία του Επιταφίου.

Πασχάλιο μήνυμα του Εσθονίας Στεφάνου


Πασχάλιο μήνυμα του Εσθονίας Στεφάνου

«Ἀναστήτω ὁ Θεός, καὶ διασκορπισθήτωσαν οἱ ἐχθροὶ αὐτοῦ,
καὶ φυγέτωσαν ἀπὸ προσώπου αὐτοῦ οἱ μισοῦντες αὐτόν».
(Ψαλμός 67 (68), 1-2).

Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί και αδελφές,

Χαρά και ευφροσύνη υπάρχει για όλους μας, για όλο τον κόσμο επειδή ο Χριστός αναστήθηκε! Σήμερα ο Θεός προσφέρει σε όλη την ανθρωπότητα ένα νέο κόσμο εντελώς αλλότριο και ξένο προς την φθορά, τον τρόμο του θανάτου και όλες τις εχθρικές συμπεριφορές που αναπτύσσονται μεταξύ των ανθρώπων. Σήμερα όλη η Δημιουργία γιορτάζει, και αυτό γιατί η Ανάσταση του Χριστού συνιστά εκδήλωση αγάπης και ελπίδας και αναδύει ένθερμες σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων.
Το Πάσχα είναι επιτέλους εδώ. Ακριβώς όπως και ο χειμώνας, έτσι και αυτό εμπεριέχει μέσα του την ίδια προσμονή για την άνοιξη και την χαρά της Ανάστασης, η οποία ήδη έκανε την εμφάνισή της καθ’ όλη τη διάρκεια των Ιερών Ακολουθιών της Σαρακοστής και της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδος και η οποία μόλις άνθισε ξαφνικά μπροστά στα μάτια μας, συναρπάζοντάς μας με το ισχυρό και γλυκό της άρωμα και την δόξα του χαρμόσυνου φωτός της, η οποία δεν γνωρίζει τέλος.

Αυτήν την στιγμή, εμείς ως Χριστιανοί, γευόμαστε ελεύθερα την εμπειρία της εν θεία χάριτι «αναγεννήσεως». Ωστόσο, είναι εξίσου αληθές ότι η πίστη μας στον Αναστημένο Χριστό δύναται να αμφισβητηθεί από την τρομερή δύναμη του Πονηρού, ο οποίος φαίνεται ότι συνεχίζει το αποδομητικό του έργο και πασχίζει να επιβληθεί στην καρδιά του κόσμου μας. Μίση, πόλεμοι, διώξεις, ανηθικότητα, αδικία, ψέμματα, όλα αυτά και άλλα δεινά περνούν μπροστά από τα μάτια μας, συμπαρασύροντας τα πάντα στο πέρασμά τους. Υπάρχει, για παράδειγμα, πιο θλιβερό θέαμα από την μαζική φυγή ολόκληρων πληθυσμών, οι οποίοι αναγκάζονται κάτω από απερίγραπτες συνθήκες να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους και να κάνουν μία καινούργια αρχή, διακινδυνεύοντας τις ζωές τις δικές τους ή των παιδιών τους ή ζητιανεύοντας για μια μόνιμη κατοικία; Ελπίζουμε ότι οι χώρες υποδοχής και οι λαοί που διαβιώνουν εκεί, επιθυμούν να αποκαταστήσουν την τιμή και την αξιοπρέπεια αυτών των προσφύγων, ως ανθρώπινων όντων.
Το κακό υπάρχει και εμείς γνωρίζουμε ότι «ὁ κόσμος ὅλος ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται» (Α΄ Ιω. 5, 19). Όπως γράφει ο απόστολος Ιωάννης στην πρώτη του Επιστολή (3, 10): «ἐν τούτῳ φανερά ἐστι τὰ τέκνα τοῦ Θεοῦ καὶ τὰ τέκνα τοῦ διαβόλου• πᾶς ὁ μὴ ποιῶν δικαιοσύνην οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ Θεοῦ, καὶ ὁ μὴ ἀγαπῶν τὸν ἀδελφόν αὐτοῦ».
Αλλά ο Ιησούς είπε, «θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον» (Ιω. 16:33). Κάθε τι που ξεκινάει από εμάς τους ίδιους, σταματάει πράγματι πολύ γρήγορα, στα όρια ακριβώς των ενδιαφερόντων μας, στον δικό μας αξιακό κόσμο. Η απαρχή και το σημείο αναφοράς της Αναστάσεως, δεν είμαστε εμείς, αλλά Αυτός, ο Ιησούς Χριστός. Στο Σώμα Του το διαρραγέν στον Σταυρό, το μυστήριο του Θεού και το μυστήριο του ανθρώπου ταυτίζονται. Συλλογιζόμενοι το μυστήριο αυτό, μαθαίνουμε ότι και εμείς, όπως και Εκείνος, δεν μπορούμε να περάσουμε από τον θάνατο στην ζωή παρά μόνον εάν αγαπάμε τους αδελφούς μας μετά από την Ανάσταση του Χριστού, η οποία είναι και η δική μας ανάσταση, είναι αγάπη απεριόριστη και καθολική. Μόνον εάν μετέχουμε στο Σώμα Του, στην τρωθείσα καρδιά Του, στο μυστήριο της καρδιάς του Πατέρα, μόνον τότε η αγάπη μας αγκαλιάζει όλους τους ανθρώπους, όπως ακριβώς και η αγάπη του Χριστού αγκάλιασε όλους εμάς: «αὕτη ἐστὶν ἡ ἐντολὴ ἡ ἐμή, ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους καθὼς ἠγάπησα ὑμᾶς». Αυτή είναι η ζωή που αναβλύζει από τον τάφο, η οποία είναι νικηφόρα επί του θανάτου.
Κατά συνέπεια, η ανάσταση του Χριστού συνιστά την εκπλήρωση της δυναμικής παρέμβασης του Θεού στον κόσμο. Ξεκινά με την γέννηση του Ιησού από τους κόλπους της Παναγίας και τελειώνει με τον Σταυρό, στον οποίο ολοκληρώνεται ο θρίαμβος της νίκης επί του θανάτου. Αυτή η δυναμική παρέμβαση του Θεού επιβεβαιώνει την νίκη επί της φθοράς και του θανάτου, προκειμένου ο άνθρωπος να γευτεί την πραγματική ζωή, και συμβάλλει στην διάλυση του φόβου και της απελπισίας, προκειμένου να ανθίσει σε κάθε άνθρωπο η ελπίδα της Αναστάσεως. Ο Σταυρός του Χριστού μάς δίδαξε την απάθεια, η Ανάστασή του το πέρασμα. Ο Χριστός πέθανε και αναστήθηκε, και δεν πρόκειται επομένως για έναν Θεό νεκρό, που επιζητεί να εδραιώσει την θέση του μέσα στον κόσμο, αλλά για έναν Θεό ζωντανό. Έξω από Αυτόν, χωρίς Αυτόν, τα πάντα μοιάζουν με ψέμμα και αυταπάτη.
Αυτό που μας δίδεται σήμερα, και καμμία νύχτα δεν μπορεί να επισκιάσει πλέον την ζωή μας, είναι η καινοτομία: Η καινοτομία του Πάσχα, που είναι κοινωνία και αγάπη.
Αυτή την εμπειρία της καινοτομίας εν πνεύματι κοινωνίας και αγάπης, η Ορθόδοξη Εκκλησία πρόκειται να βιώσει ομόφωνα κατά την διάρκεια της Αγίας και Μεγάλης Πανορθοδόξου Συνόδου, η οποία θα πραγματοποιηθεί φέτος στην Κρήτη. Η τέλεση της Θείας Λειτουργίας θα πραγματοποιηθεί την ημέρα της Πεντηκοστής των Ορθοδόξων, δηλαδή την Κυριακή 19 Ιουνίου, στην Μητρόπολη του Αγίου Μηνά στο Ηράκλειο. Οι δε εργασίες της Συνόδου θα λάβουν χώρα κατά το διάστημα από 17-27 Ιουνίου στην Ορθόδοξη Θεολογική Ακαδημία Κρήτης.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν έχει εμπειρία άλλου, αντίστοιχου βεληνεκούς, από την εποχή της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, εδώ και περίπου 1.230 χρόνια. Οι προετοιμασίες για την σύγκληση της Πανορθοδόξου Συνόδου ξεκίνησαν το 1961. Η τελική απόφαση να συγκληθεί ελήφθη ομόφωνα τον Δεκέμβριο του 2015, υπό την παρουσία όλων των Ορθοδόξων Αυτοκέφαλων Εκκλησιών. Γνωρίζουμε ότι το Πάσχα τελειώνει με την Πεντηκοστή. Μεταφέροντάς μας μαζί με τον Χριστό μπροστά στον ουράνιο Πατέρα, ας αιτηθούμε όλοι μαζί, με μια καρδιά και με ένα φρόνημα, η μεγαλειώδης δωρεά του Αγίου Πνεύματος να χαριστεί πληθωρικά σε όλους τους Πατέρες, οι οποίοι θα συμμετάσχουν στην Μεγάλη και Αγία Σύνοδο: είθε αυτοί να είναι ειλικρινείς, ταπεινοί και θαρραλέοι, προκειμένου η Εκκλησία μας να δώσει μία ομόφωνη μαρτυρία της πίστης και της εν αληθεία αγάπης. Μια μαρτυρία καλής θέλησης, άμβλυνσης των εντάσεων και άπλετης ειρήνης για το σύνολο της ανθρωπότητας. Τελικά, μία μαρτυρία, η οποία θα λαμβάνει υπ’ όψιν τις ανησυχίες και τις προσδοκίες των ανδρών και των γυναικών της εποχής μας.
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!…
Έτσι, λοιπόν, δεν φοβόμαστε τίποτα!… Αυτός νίκησε τον θάνατο. Και εάν εμείς πιστεύουμε σε Αυτόν θα δούμε την ζωή: θα την δούμε, θα την ανακαλύψουμε και θα την σκορπίσουμε γύρω μας!
+ ΣΤΕΦΑΝΟΣ, Μητροπολίτης Ταλίννης και πάσης Εσθονίας,
Πρόεδρος της Ιεράς Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Εσθονίας

Πασχαλινόν μήνυμα τοῦ Πατριάρχου Μόσχας καὶ Πασῶν τῶν Ρωσσιῶν κ.κ. Κυρίλλου

Πασχαλινόν μήνυμα τοῦ Πατριάρχου Μόσχας καὶ Πασῶν τῶν Ρωσσιῶν κ.κ. Κυρίλλου
πρὸς τοὺς ἀρχιερεῖς, ἱερεῖς, διακόνους, μονάζοντας καὶ πάντα τὰ πιστά τέκνα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ρωσσίας
Ἴδετε, ποταπὴν ἀγάπην δέδωκεν ἡμῖν ὁ πατὴρ,
 ἵνα τέκνα θεοῦ κληθῶμεν καὶ ἐσμέν.
(Α’Ἰω. 3, 1)

Ἱερώτατοι Ἀρχιερείς, σεβαστοὶ ἱερεῖς καὶ διάκονοι, θεοφιλεῖς μοναχοὶ καὶ μοναχαὶ, ἀδελφοί μου ἀγαπητοί,

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!

Διὰ τῶν χαρμοσύνων καὶ αἰσιοδόξων λόγων τούτων ἀπευθύνω πρὸς πάντας ἡμᾶς, ἀγαπητοί μου, τὸν ἐγκάρδιον χαιρετισμὸν καὶ συγχαίρω διὰ τὴν μεγάλην καὶ σωτήριον ἑορτὴν τοῦ Πάσχα.
Ἑορτὴν ἑορτῶν καὶ πανήγυριν πανηγύρεων χαρακτηρίζει ἡ Ἐκκλησία τὴν ἁγίαν ἡμέραν ταύτην διά στόματος Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, ἑνὸς τῶν οἰκουμεικῶν αὐτῆς διδασκάλων. Καὶ ἐν τούτῳ εἶναι βαθύ πνευματικὸν νόημα, διότι «τοσοῦτον ὑπεραίρουσα πάσας, οὐ τὰς ἀνθρωπικὰς μόνον καὶ χαμαὶ ἐρχομένας, ἀλλ᾿ ἤδη καὶ τὰς αὐτοῦ Χριστοῦ καὶ ἐπ᾿ αὐτῷ τελουμένας, ὅσον ἀστέρας ἥλιος» (Εἰς τὸ Ἅγιον Πάσχα ΜΕ’, Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου). Εἰς τὴν ἔνδοξον Ἀνάστασιν τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, τὴν ἀναδειχθεῖσαν εἰς τὸ πλέον σπουδαιότερον γεγονός τῆς ἱστορίας τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, συνίσταται αὐτὸ τοῦτο τὸ νόημα καὶ αὐτὴ αὕτη ἡ οὐσία τῆς πίστεως ἡμῶν, ὁ πυρήν καὶ ἡ κραταιὰ δύναμις τοῦ χριστιανικοῦ μηνύματος εἰς τὸν κόσμον. Κατά τὰς ἡμέρας ταύτας πᾶν τὸ κήρυγμα ἡμῶν συνοψίζεται εἰς δύο μόνον λέξεις. «Χριστὸς ἀνέστηΕἰπὼν τοῦτοτὶ δύναμαι εἰπεῖν ἔτι μάλλονἘλέχθη τὸ πᾶν»,ἀναφωνεῖ ὁ Ἁγιος Φιλάρετος, Μητροπολίτης Μόσχας  (Εἰς τὸ Ἅγιον Πάσχα, τῇ 18ῃ Ἀπριλίου 1826).
Μετὰ τὴν πτῶσιν τοῦ Ἀδὰμ ἡ ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος εἶναι ἱστορία τοῦ ἀδιακόπου ἀγῶνος τοῦ καλοῦ κατὰ τοῦ κακοῦ.  Ἀνυπήκοοι εἰς τὸν Θεὸν οἱ ἄνθρωποι ἄφησαν ἵνα εἰσέλθῃ εἰς τὴν ζωὴν αὐτῶν καὶ εἰς τὸν κόσμον ἡ ἁμαρτία καὶ σὺν ταύτῃ τὰ δεινὰ, αἱ ἀρρώστιαι, ἡ φθορὰ καὶ ὁ θάνατος. Καὶ τὸ πλέον βασικὸτερον, ἡ ἁμαρτία διεχώρισε τὸν ἄνθρωπον τοῦ Θεοῦ, τοῦ μὴ ποιήσαντος κακοῦ καὶ ξένου ὄντος πάσης ἀδικίας. Οὐδείς δίκαιος ἦτο εἰς θέσιν ἵνα ὑπερνικήσῃ τὸν τραγικὸν διχασμὸν τοῦτον καὶ ἵνα γεφυρώσῃ τὴν τεραστίαν πνευματικὴν ἄβυσσον, διότι ἦτο πράγμα ἀκατόρθωτον, ἐὰν ἤθελεν ἐπιτευχθῇ ἀποκλειστικῶς δι’ἀνθρωπίνων δυνάμεων. Καὶ ἰδοὺ ὁ λόγος, ὅπως λέγει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος «Ἐδεήθημεν Θεοῦ σαρκουμένου καὶ νεκρουμένου, ἵνα ζήσωμεν» (Εἰς τὸ Ἅγιον Πάσχα ΜΕ’, Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου).
Εἰς τὴν οὐσίαν ἡ Ἀνάστασις τοῦ Χριστοῦ ἐγένετο ἐκεῖνο τὸ ἄνοιγμα, διὰ τοῦ ὁποίου ὑπερέβη ὁ περιορισμὸς τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως καὶ ἱκανοποιήθη ἡ δίψα διὰ τὴν ἕνωσιν μετὰ τοῦ Θεοῦ. Τὸ Πάσχα εἶναι ὁ θρίαμβος τῆς ἀπεράντου ἀγἀπης τοῦ Δημιουργοῦ πρὸς τοὺς ἀνθρώπους, «οὕτω γὰρ ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ’ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον» (Ἰω. 3. 16).
Καὶ ὅμως, τί εἶναι ὁ ἑορτασμὸς τοῦ Πάσχα εἰς τὸν κόσμον τὸν βεβαρημένον πόνῳ καὶ συμφοραῖς, τὸν καταπονούμενον ὑπὸ τῶν πολέμων καὶ συγκρούσεων, τὸν πλήρη μίσους καὶ κακίας; Τί εἶναι νά ᾄδομεν «θανάτῳ θάνατον πατήσας καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωὴν χαρισάμενος», τὴν στιγμὴν κατὰ τὴν ὁποίαν ὁ θάνατος παραμένει κατάδηλος κατακλείς τῆς ἐπιγείου ζωῆς ἑκάστου ἡμῶν; Βεβαίως, δέν καταργεῖται ὑπὸ τοῦ Πάσχα ἡ πραγματικότης τῆς παρουσίας τοῦ θανάτου ἐν τῷ Σύμπαντι, ἀλλὰ ὁ ἀνθρώπινος πόνος καὶ ἡ τραγωδία τῆς ἐπὶ γῆς ὑπάρξεως ἀντιμετωπίζονται πλέον ὑπὸ τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου Ἰησοῦ, τοῦ παρασχόντος ἡμῖν, τοῖς Ἑαυτοῦ μαθηταῖς καὶ ὀπαδοῖς, τὴν κραταιὰν ἐλπίδα τῆς αἰωνίου ζωῆς. Ἀπὸ τοῦδε, δι΄ἡμᾶς τοὺς χριστιανοὺς δέν εἶναι πλέον χωρισμὸς ὁ θάνατος, ἀλλὰ ἡ χαροποιὸς συνάντησις καὶ ἡ προσδοκουμένη ἐπανένωσις μετὰ τοῦ Θεοῦ.
Ὁ Χριστὸς,  ἀπαρχὴ τῶν κεκοιμημένων (Α’ Κορ. 15. 20), ἔδειξεν ἡμῖν τὴν μόνην ὁδὸν ὑπερβάσεως τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ θανάτου καὶ αὕτη εἶναι ἡ ὁδὸς τῆς ἀγάπης. Περὶ τῆς ἀγάπης ταύτης καλούμεθα ἵνα μαρτυρήσωμεν εἰς τὸν κόσμον τὸν ἄπαντα καὶ τοῦτο μάλιστα κυρίως διὰ τοῦ παραδείγματος τοῦ ἰδίου ἡμῶν βίου, διότι ἐν τούτῳ γνώσονται πάντες ὅτι ἐμοὶ μαθηταί ἐστε, ἐὰν ἀγάπην ἔχητε ἐν ἀλλήλοις (Ἰω. 13, 35).
Ἡ ἀγάπη, σύνδεσμος τῆς τελειότητος, κατὰ τὸν Ἀπόστολον Παύλον (Κολ. 3.14),  εἶναι ἡ ὑψηλοτέρα καὶ ἡ μεγαλυτέρα τῶν χριστιανικῶν ἀρετῶν. Μέ τὴν μετάβασιν εἰς τὴν αἰωνιότητα, ὅτε καταξιωθῶμεν καθορᾶν Αὐτὸν τὸν Κύριον, ἡ πίστις ἡμῶν μετατραπῇ εἰς γνώσιν, ἐνῷ ἡ ἐλπὶς τῆς σωτηρίας, ἐλέῳ Θεοῦ, γενήσεται πραγματικότης. Ἡ δέ ἀγάπη οὐδέποτε ἐκπίπτει (Α’ Κορ. 13.8) καὶ οὐδέποτε ἀλλάξῃ.
Ὡς ὑπερόχως γράφει ὁ Ἅγιος Ἰγνάτιος Μπριαντσανίνοφ, ὅτι  τελειότης τοῦ χριστιανισμοῦ εἶναι  τελείαἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον (Ἀσκητικαὶ ἐμπειρίαι, Περί ἀγάπης πρὸς τὸν πλησίον). Καὶ τί εἶναι ἡ «τελεία ἀγάπη»; Εἶναι ἡ ἀγάπη ἥ ὁποία φθάνει εἰς βαθμὸν ἵνα ἀγκαλιάζει τοὺς ξένους, τοὺς κακοβούλους καὶ ἀκόμη τοὺς ἐχθροὺς. Εἶναι ἡ θυσιαστικὴ ἀγάπη, ἥτις πᾶσαν τὴν ἀνθρωπίνην ὑπερβαίνει διάνοιαν, διότι δέν ἐντάσσεται εἰς τὰ ὅρια τῆς καθημερινῆς λογικῆς τοῦ βίου. Ἀποκτᾶται ἀποκλειστικῶς διὰ τοῦ ἔλκοντος τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνος. Καὶ αὕτη ἡ χάρις εἶναι ἐκείνη ἥ ὁποία μας παρέχει τὴν δυνατότητα ἵνα ἀνταποδίδωμεν ἀγάπην ἀντὶ μίσους καὶ καλὸν ἀντὶ κακοῦ.
Ἀκριβῶς ταύτην τὴν ἀγάπην ἐφανέρωσεν ἡμῖν ὁ Χριστὸς, ὁ διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν δεξάμενος τὴν φοβερὰν ταπείνωσιν, τὰ πάθη καὶ τὸν μαρτυρικὸν θάνατον. Ἡ τὰ πάντα νικῶσα καὶ τὰ πάντα πληροῦσα ἀγάπη Αὐτοῦ κατέστρεψεν ἐκ θεμελίων τὸν ᾍδην καὶ δι’ὅλην τὴν ἀνθρωπότητα ἤνοιξε τελικῶς τὴν πύλην τοῦ παραδείσου. Εἰς ἑκάστην περίπτωσιν τῆς ζωῆς ἡμῶν καλούμεθα ἵνα ἐνθυμούμεθα ὅτι εἰς τὴν πραγματικότητα αἱ δυνάμεις τοῦ κακοῦ εἶναι ψευδαισθητικαὶ καὶ οὐχὶ τόσον μεγάλαι, διότι δέν συγκρίνονται μετὰ  τῶν δυνάμεων τοῦ καλοῦ καὶ τῆς ἀγάπης, τῶν ὁποίων ἡ μόνη πηγὴ εἶναι ὁ Θεὸς. Ἄς ἐνθυμώμεθα ὅτι ἡ πλέον καλυτέρα ἀπάντησις καὶ τὸ πλέον ἀποτελεσματικὸν μέσον καταπολεμήσεως τῆς ἁμαρτίας καὶ τῆς ἀδικίας εἶναι ἡ ἐκ βαθέων τῶν ψυχῶν ἡμῶν εἰλικρινὴς προσευχὴ καὶ, προπαντὸς, ἡ κοινὴ προσευχὴ, ἡ ἀναπεμπομένη κατὰ τὰς θείας ἀκολουθίας ἐν τῷ Ἱερῷ Ναῷ, ἔτι δέ μάλλον ἡ ἐν τῷ Μυστηρίῳ τῆς Θείας Εὐχαριστίας κοινωνία τοῦ Σώματος καὶ τοῦ Αἵματος Αὐτοῦ τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν.
Βιοῦντες νῦν τὴν μεγάλην πασχαλίαν χαρὰν καὶ μετ’εὐλαβείας καί δέους θεωροῦντες τὸν ἐκ Τάφου Ἀναστάντα Ζωοδότην Χριστὸν, καταστήσωμεν τοὺς ἐγγὺς τὲ καὶ τοὺς μακρὰν κοινωνοὺς τοῦ σωτηρίου ἀγγέλματος τούτου ἵνα καὶ οὗτοι ἴδωσι τὴν ἀνεκλάλητον λάμψιν τῆς Θείας ἀγάπης καὶ σὺν ἡμῖνεὐλογήσωσι καὶ δοξάσωσι τὸ πάντιμον καὶ μεγαλοπρεπὲς ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ἉγίουΠνεύματος.
Τὸ πᾶσαν τὴν διάνοιαν ὑπερβαῖνον σωτήριον φῶς τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἀναστάσεως φωτίζῃ διαρκῶς τὴν πορείαν τῆς ζωῆς ἡμῶν, φαῖνον καὶ παρηγωροῦν ἡμᾶς καὶ καθιστὰν κοινωνοὺς καὶ κληρονόμους τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν.

Χαίρετε, ἀγαπητοὶ μου, διότι
Ἀληθῶς ἀνέστη Χριστὸς  Θεὸς!
  ὁ Μόσχας καὶ Πασῶν τῶν Ρωσσιῶν
Κύριλλος

ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΠΑΣΧΑ 2016 ΘΕΟΔΩΡΟΣ Β' ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΠΑΠΑΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ


ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΠΑΣΧΑ 2016

Αριθμ. Πρωτ. 67/ 2016
ΘΕΟΔΩΡΟΣ Β'
ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΠΑΠΑΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ
ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΟΥ ΚΑΘ' ΗΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΥ ΘΡΟΝΟΥ ΧΑΡΙΣ ΚΑΙ ΕΛΕΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΑΝΑΣΤΑΝΤΟΣ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
«Εγώ έγινα πτωχός για σένα• έγινα και ζητιάνος για σένα• ανέβηκα επάνω στον Σταυρό για σένα• ενταφιάστηκα για σένα• στον ουρανό για σένα παρακαλώ τον Πατέρα• κάτω στην γη στάλθηκα από τον Πατέρα ως μεσολαβητής για σένα.»
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Με αυτά τα λόγια, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος περιγράφει τόσο τον τρόπο, όσο και τον σκοπό της σωτηριώδους επεμβάσεως του Θεού στην ανθρώπινη ιστορία. Ο Υιός του Θεού κατέβηκε στη γη για να προσφέρει στον άνθρωπο τον ουρανό. Ο Υιός του Θεού έγινε άνθρωπος για να αποκαταστήσει τη σχέση που είχε διαρρήξει η πτώση από τον Παράδεισο. Ο Υιός του Θεού κοινώνησε την ανθρώπινη φύση για να βάλει τέλος στην εξορία από τον κήπο της Εδέμ και να μας καλέσει στην Βασιλεία Του.
Στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού αντικρύσαμε τον Μόνο που δεν έχει συμφέρον από εμάς. Τον Μόνο που ποτέ δεν θα μας εγκαταλείψει, όσες φορές κι αν Τον απογοητεύσουμε, αρκεί να Τον αναζητήσουμε πάλι. Τον Μόνο από τον Οποίο δεν χρειάζεται να κρύψουμε τίποτα, διότι τα γνωρίζει όλα. Τον Μόνο που άφησε παρακαταθήκη πολύτιμη το Σώμα και το Αίμα Του για να Τον κοινωνεί κάθε άνθρωπος και να ενισχύεται στον αγώνα του να γίνει όχι απλά άριστος μεταξύ των ανθρώπων, αλλά Θεός κατά χάριν. Κι ενώ ξέρουμε, όχι θεωρητικά αλλά δι’ Αποκαλύψεως, ότι Εκείνος σταυρώθηκε και έπαθε για εμάς, αναστήθηκε για εμάς κι οδήγησε τη φύση μας στους ουρανούς, διστάζουμε να απλώσουμε το χέρι για να πορευτούμε μαζί Του μακριά από τον Άδη της ζωής μας.
Κι ενώ ξέρουμε ότι ο Υιός του Θεού ήρθε στον κόσμο μας, στο έργο των χειρών Του, για να συμφιλιώσει τον Πλάστη με το πλάσμα Του, συνεχίζουμε να γυρνούμε την πλάτη σε Εκείνον που φιλόστοργα περιμένει. Κι ενώ κάνουμε τα πάντα για να θεραπεύσουμε το σώμα μας, μια πραγματικότητα φθαρτή, αδιαφορούμε για την ψυχή μας, μια πραγματικότητα που δε θα πεθάνει ποτέ.
Αυτή ακριβώς η αδιαφορία για την ψυχή μας, για την πνοή αυτή του Θεού μέσα στην χωμάτινη φύση μας, πυροδοτεί την αστάθεια και την ανασφάλεια που καθημερινά βιώνουμε. Διότι, εάν ενδιαφερόμασταν για την ψυχή μας, τότε θα εφαρμόζαμε την εντολή της αγάπης, την βασική εντολή της Καινής Διαθήκης, του συμβολαίου που υπογράψαμε με τον Θεό. Θα ψωμίζαμε τον πεινασμένο, θα ξεδιψούσαμε τον διψασμένο, θα ντύναμε τον γυμνό, θα φιλοξενούσαμε τον αναγκεμένο, θα απαλύναμε τον πόνο του ασθενούς, θα επισκεπτόμασταν τον φυλακισμένο.
Με δυό λόγια θα μέναμε εν Χριστώ, γιατί θα μέναμε στο εμείς. Όμως στη θέση του εμείς, βάλαμε το εγώ. Κάναμε την Αποκάλυψη θρησκεία και την πίστη αγώνα για την ατομική μας σωτηρία. Αντί να μοιραστούμε, να αγαπήσουμε και να κοινωνήσουμε τον πόνο του άλλου, αδιαφορήσαμε για την αδικία του άλλου και ανεχτήκαμε την υποκρισία των πολλών. Περιορίσαμε το θέλημα του Θεού στις ατομικές μας σχέ¬σεις μαζί Του και δεν το απλώσαμε σ’ ολάκερη τη ζωή μας στην κοινωνία των ανθρώπων.
Κι όμως, ακόμα και τώρα που το σώμα της ανθρωπότητας βαριά νοσεί, οφείλουμε να κρατήσουμε ζωντανή την εν Κυρίω ελπίδα μας. Αρκεί να ενεργοποιήσουμε τα κύτταρα της αγάπης σε ένα σώμα που έχει προσβληθεί από τον επικίνδυνο ιό του μίσους. Του μίσους για αυτόν που έχει διαφορετικό χρώμα, θρησκεία, γλώσσα ή ιδεολογία από εμάς. Του μίσους που μεταλλάσσει τον Θεό της αγάπης και της ειρήνης σε Θεό της τιμωρίας και της εκδικήσεως. Του μίσους που επικαλείται όχι τον Θεό της Δημιουργίας, που ζει στον κόσμο και για την σωτηρία του κόσμου Του, αλλά έναν Θεό εμπαθή, που αγιάζει την εκμηδένιση του πλάσματός Του.
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Όπως είπε και ο Κοσμάς ο Αιτωλός, όσα καλά να κάνουμε – νηστείες, προσευχές, ελεημοσύνες – αλλά έχουμε μίσος για τον αδελφό μας, όλα τα καλά που κάναμε είναι μάταια. Όπως λοιπόν μέσα σε εκατό οκάδες αλεύρι βάζουμε λίγο προζύμι και αυτό έχει τόση δύναμη και ανακουφίζει όσο ζυμάρι και αν είναι, έτσι και στο αλεύρι του μίσους, ας βάλουμε λίγο μόνο από το προζύμι της εν Χριστώ αγάπης. Έχει τόση δύναμη αυτό το προζύμι που θα ανακουφίσει τον πόνο και την απελπισία του κόσμου αυτού.
Χριστός Ανέστη!
†Ο Πάπας καί Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Θ Ε Ο Δ Ω Ρ Ο Σ Β΄
Εν τη Μεγάλη Πόλει της Αλεξανδρείας

Άγιο Πάσχα 2016

Μητροπολίτης Κυθήρων Σεραφείμ, Η αναστάσιμος θεία αγάπη και χαρά


ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ
Η αναστάσιμος θεία αγάπη και χαρά
«Αναστάσεως ημέρα, και λαπρυνθώμεν τη πανηγύρει, και αλλήλους περιπτυξώμεθα …».
(Δοξαστικόν των Αίνων του Πάσχα)
Με την Χάριν και το έλεος του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού εφθάσαμε στην άγια και φωταυγή νύκτα της Αναστάσεως του Θείου Λυτρωτού μας, αφού συν Θεώ διανύσαμε τον πνευματικό δίαυλο της κατανυκτικής περιόδου της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής και της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδος.


Ο ιερός υμνογράφος της κορυφαίας αυτής Δεσποτικής εορτής, το ηδύλαλο στόμα της Αγίας μας Εκκλησίας, μας παρακινεί να «λαμπρυνθώμεν τη πανηγύρει». Όχι μόνον τα ενδύματά μας να είναι λαμπρά, αλλά πρωτίστως και κυρίως η στολή της ψυχής να είναι λαμπρή και φωτεινή, και ο νους και η καρδία μας να κοινωνούν και μετέχουν της θείας φωταυγείας. Οι χριστιανικές αρετές, με πρυτανεύουσα την θεία αγάπη, να φεγγοβολούν και να αστράπτουν.

Μέσα σε αυτό το ακτινοβόλο Αναστάσιμο κλίμα καλούμεθα να πραγματώσωμε την υμνογραφική προτροπή «και αλλήλους περιπτυξώμεθα». Η Ανάστασις του Κυρίου μας είναι η τρισμέγιστη εορτή της αγάπης και της φιλαδελφίας. Είναι η «καινή εντολή» του Σωτήρος μας Ιησού Χριστού, την οποία εδίδαξε όχι μόνο με λόγους, αλλά και έμπρακτα, από το ικρίωμα και τον «άμβωνα» του Ζωοποιού Του Σταυρού. Αγάπη θυσιαστική, κενωτική, ζωηφόρα, αναγεννητική και αναπλαστική.

Ο μελίρρυτος κήρυκας της ενσάρκου Θείας Οικονομίας και της Θείας Αγάπης άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, αναφερόμενος εις τα υπέροχα κατορθώματα και τα άθλα της θείας αγάπης σημειώνει τα εξής˙ (τα αποδίδουμε εις την απλή γλώσσα): «Η αγάπη του Θεού ένωσε τον ουρανό με τη γη. Η αγάπη του Θεού θρόνιασε τον άνθρωπο στο βασιλικό θρόνο. Η αγάπη του Θεού εφανέρωσε τον Θεό στη γη. Η αγάπη του Θεού έκανε δούλο τον Κύριο του σύμπαντος. Η αγάπη του Θεού έδωσε τον Αγαπητό υπέρ των εχθρών, τον Υιό υπέρ των μισούντων, τον Κύριο υπέρ των δούλων, τον Θεό υπέρ των ανθρώπων, τον Ελεύθερο υπέρ των υπηρετών. Αφού ευχαριστήσουμε για όλα αυτά τον Θεό, ας αγωνισθούμε να αποκτήσωμε κάθε αρετή και προπαντός να κατορθώσωμε με ακρίβεια την αγάπη» (Ε.Π.Ε. 20, 664-666). «Ας φροντίσουμε να μάθωμε την αγάπη του Θεού. Μεγάλο πράγμα είναι αυτό. Τίποτε άλλο δεν μας ωφελεί τόσο. Τίποτε δεν μας οδηγεί με τόση δύναμι στην κατάνυξι. Η αγάπη μας ελεεί. Μας απαλλάσσει από τον φόβο της κολάσεως … Ας φροντίσουμε να σπουδάσωμε την αγάπη. Παντού ο Απόστολος Παύλος θέτει ως αιτία των πάντων την αγάπη» (Ε.Π.Ε. 20, 580). «Η πνευματική αγάπη είναι ανώτερη από όλες τις αγάπες … Κατεβαίνει από επάνω, από τον Ουρανό» (Ε.Π.Ε. 22, 82).

Αγαπητοί μου Αδελφοί,

Θαυμάζει κανείς και εκπλήσσεται με το ευρυδιάστατο και το απεριόριστο της χριστιανικής αγάπης˙ το ύψος και το βάθος της, το εύρος και το μήκος, την καθολικότητα και το απερίγραπτο της θεοδίδακτης θείας αγάπης. Είναι η αληθινή, μοναδική και υπερτέλεια αγάπη του Χριστού, ασύγκριτη και υπέρτερη από κάθε γήϊνη και κοσμική αγάπη.

Πόσο αναγκαίο και απαραίτητο είναι το θείο μήνυμα της αγάπης του Αναστάντος Κυρίου και Θεού μας στον πάμφτωχο από τέτοια αγάπη και προδομένο σύγχρονο κόσμο! Πυκνό το νέφος από τις πράξεις βίας, αρπαγής, εκμεταλλεύσεως, ανελευθερίας, καταπιέσεως, ωμής εγκληματικότητας σε βάρος της ζωής αθώων ανθρώπων, εν ονόματι θρησκευτικών πεποιθήσεων, και άλλων ανομολογήτων πράξεων, σκιάζει την ανθρωπότητα. Αισθήματα φόβου και τρόμου, μοναξιάς και εγκαταλείψεως, ασπλαγχνίας και αδιαφορίας, κυριαρχούν στις καρδιές των συνανθρώπων μας, που δεν εγνώρισαν τον Χριστό, δεν εγεύθησαν τους γλυκείς καρπούς της χριστιανικής αγάπης, δεν έζησαν ποτέ την εν Χριστώ αγιοπνευματική ζωή.

«Λαμπρυνθώμεν τη πανηγύρει» (της Ζωηφόρου Αναστάσεως του Κυρίου μας), αδελφοί, «και αλλήλους περιπτυξώμεθα». Ιδού το σωτήριο μήνυμα του Αναστάντος Χριστού και φωτίσαντος τον κόσμον με την ένδοξον και φαεσφόρον Ανάστασίν Του.

Είθε ο Αναστάς Κύριός μας και Θεός, ο Νικητής του θανάτου, της φθοράς και της ψυχοφθόρου αμαρτίας, να δωροφορήση εις όλους τους πιστούς τα πλούσια δώρα του ανεσπέρου Θείου Φωτός, της Πασχαλινής χαράς και της Αναστάσιμης Θείας Αγάπης καθώς επίσης και την Θεία Του ειρήνη και ευδοκία εις την Αγία μας Εκκλησία όλον και εις τον κόσμο.

† Ο Κυθήρων Σεραφείμ

ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΑΠΟΔΕΙΞΙΣ ΘΕΟΦΙΛΟΣ Γ’ Ἐλέῳ Θεοῦ Πατριάρχης τῆς Ἁγίας Πόλεως Ἱερουσαλήμ καί πάσης Παλαιστίνης


ΘΕΟΦΙΛΟΣ Γ’

Ἐλέῳ Θεοῦ Πατριάρχης τῆς Ἁγίας Πόλεως Ἱερουσαλήμ
καί πάσης Παλαιστίνης
παντί τῷ πληρώματι τῆς Ἐκκλησίας, χάριν καί ἔλεος καί εἰρήνην
ἀπό τοῦ Παναγίου καί Ζωoδόχου Τάφου
τοῦ Ἀναστάντος Χριστοῦ.
«Χαῖρε Σιών ἁγία,
μήτηρ τῶν Ἐκκλησιῶν,
Θεοῦ κατοικητήριον˙
Σύ γάρ ἐδέξω πρώτη
ἄφεσιν ἁμαρτιῶν
διά τῆς Ἀναστάσεως»
(Στιχηρόν ἀναστάσιμον
Ἑσπερινοῦ, ἤχου πλ. δ’).

Ὄρθρος ἦν βαθύς καί σκοτία περί τό μνημεῖον, ἐν ᾧ ἐτάφη ὁ σταυρωθείς Ἰησοῦς Χριστός ὁ Ναζωραῖος, ὁ βασιλεύς τῶν Ἰουδαίων. Πολλή ἡ σκοτία καί εἰς τάς φρένας Μαρίας καί τῶν μετ' αὐτῆς εἰς τό μνημεῖον προσδραμουσῶν γυναικῶν. Εἰς τήν λύπην τήν ἐκ τοῦ σταυροῦ, προσετέθη ἡ ἀπορία ἐκ τῆς θέας τοῦ ἀποκεκυλισμένου λίθου, ἡ ἀμηχανία ἐκ τῆς θέας τοῦ κενοῦ τάφου καί ἡ ἀπόγνωσις ἐκ τοῦ ὅτι «ᾖραν τόν Κύριον ἐκ τοῦ μνημείου καί οὐκ οἴδαμεν, ποῦ ἔθηκαν Αὐτόν» (Ἰω. 20,2).

Πιστός ὅμως ὁ Θεός, «ὁ ἐργασάμενος σωτηρίαν ἐν μέσῳ τῆς γῆς». Ὁ Θεός, ὁ εὐδοκήσας σῶσαι τό γένος τῶν ἀνθρώπων διά τῆς ἐνανθρωπήσεως καί τῆς σταυρώσεως τοῦ Υἱοῦ Αὐτοῦ τοῦ Μονογενοῦς, οὐκ ἀφῆκεν Αὐτόν ἐν τῷ τάφῳ ἰδεῖν διαφθοράν. Ὁ Χριστός, ὁ σταυρωθείς καί ταφείς, ἀνέστη τῇ δυνάμει τοῦ Πατρός καί τῇ θείᾳ Αὐτοῦ δυνάμει. Ἐνίκησε τάς δυνάμεις καί ἐξουσίας τοῦ σκότους καί τοῦ ᾍδου, τουτέστι τοῦ διαβόλου καί ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, συναναστήσας τόν Ἀδάμ παγγενῆ.

Τό ἐλπιδοφόρον τοῦτο μήνυμα «ζεῦγος φαεσφόρων ἀγγέλων» ἔνδοθεν τοῦ μνημείου ἐβόα Μαρίᾳ τῇ Μαγδαληνῇ καί ταῖς μετ' αὐτῆς γυναιξί καί τήν λύπην αὐτῶν εἰς χαράν μετέβαλε. Τήν χαράν ταύτην ἀπείρως ηὔξησεν ἡ θέα Αὐτοῦ τοῦ Ἰησοῦ ἐν τῷ ἐσταυρωμένῳ μετά τῶν τύπων τῶν ἥλων, ἀναστημένῳ, λελαμπρυσμένῳ καί δεδοξασμένῳ σώματι Αὐτοῦ, λέγοντος αὐταῖς «Χαίρετε», ὅτε καί «προσελθοῦσαι ἐκράτησαν Αὐτοῦ τούς πόδας καί προσεκύνησαν Αὐτῷ» (Ματθ. 28,9).

Αὐτόπται μάρτυρες τοῦ ὑπερφυοῦς γεγονότος τῆς ἐκ νεκρῶν ἀναστάσεως τοῦ ἐσταυρωμένου Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐγένοντο οὐχί μόνον αἱ μυροφόροι γυναῖκες ἀλλά καί οἱ πληροφορηθέντες καί εἰς τό μνημεῖον
προσδραμόντες ἅγιοι Ἀπόστολοι. Οὗτοι ὡσαύτως εἶδον «τά ὀθόνια κείμενα μόνα καί τό σουδάριον, ὅ ἦν ἐπί τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ, οὐ μετά τῶν ὀθονίων κείμενον, ἀλλά χωρίς ἐντετυλιγμένον εἰς ἕνα τόπον» (Ἰω. 20,7).
Εἰς ἐπιβεβαίωσιν τῆς Ἀναστάσεως Αὐτοῦ εἰς τούς ἀποστόλους, «οὕς ἐξελέξατο, ὁ Κύριος παρέστησεν Ἑαυτόν ζῶντα ἐν πολλοῖς τεκμηρίοις» (Πράξ. 1,2-3), ὡς ἐν τῷ ὑπερῴῳ, «οὔσης ὀψίας τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ τῇ μιᾷ τῶν Σαββάτων» (Ἰω. 20,19) «καί τῇ ὀγδόῃ ἡμέρᾳ, ὅτε καί Θωμᾶς ἦν μετ' αὐτῶν» (Ἰω. 20,26), εἰς τήν πορείαν πρός Ἐμμαούς, ὅτε «διηρμήνευεν αὐτοῖς ἐν πάσαις ταῖς γραφαῖς τά περί Ἑαυτοῦ» (Λουκ. 24,27) καί ὅτε «ηὐλόγησεν αὐτοῖς τόν ἄρτον» (Λουκ. 24,30), ἐπί τῆς θαλάσσης τῆς Τιβεριάδος, ὅτε ἐζήτησε παρ' αὐτῶν «προσφάγιον» καί τῇ ἐντολῇ Αὐτοῦ «εἵλκυσαν πλῆθος τῶν ἰχθύων» (Ἰω. 21,5 καί 6) καί «λαβών τόν ἄρτον ἔδωκεν αὐτοῖς καί τό ὀψάριον ὁμοίως» (Ἰω. 21,13) καί ὅτε «ἐξήγαγεν αὐτούς ἔξω ἕως πρός Βηθανίαν» (Λουκ. 24,50) καί «τῶν μαθητῶν βλεπόντων, ἐπήρθη εἰς τούς οὐρανούς» (Πράξ. 1,9) καί ἐκάθισεν ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρός καί ἡγίασεν, ἐδόξασε καί ἐθέωσε τό προσληφθέν ἀνθρώπινον φύραμα ἡμῶν.

Ἐκπληρῶν μετά ταῦτα τήν ἐπαγγελίαν Αὐτοῦ ὁ Κύριος, ἀπέστειλε παρά τοῦ Πατρός ἄλλον Παράκλητον, ὁ ὁποῖος ἐφώτισε τήν διάνοιαν αὐτῶν «ἐν γλώσσαις πυρός καί ἐλάλησαν ἐν ἑτέραις γλώσσαις» (Πράξ. 2,3)τά μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ, ἐν Ἱερουσαλήμ πρῶτον καί ἐξ αὐτῆς ἔπειτα ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς, σαγηνεύσαντες τήν οἰκουμένην καί ἑλκύσαντες διά τοῦ ἀγκίστρου τοῦ κηρύγματος πολλούς λαούς εἰς τό σκάφος τῆς Ἐκκλησίας.
Ἡ Ἐκκλησία, τό σῶμα Χριστοῦ τό Ἅγιον, ἐξαγορασθεῖσα τῷ τιμίῳ αἵματι Αὐτοῦ, πηγεῖσα ὑπ' Αὐτοῦ εἰς τήν γῆν καί σφραγισθεῖσα τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι, ἐνετάλη, ὅπως ἐπιτελῇ ἀνά τόν κόσμον ἕως καί σήμερον τό λυτρωτικόν ἔργον Αὐτοῦ. Ἡ Ἐκκλησία κηρύττει συνδιαλλαγήν, συμφιλίωσιν καί εἰρήνην, θεραπεύει τά τραύματα τοῦ ἀνθρώπου, ἁγιάζει καί σώζει αὐτόν, παραμυθεῖ αὐτόν πνευματικῶς καί ἀνακουφίζει ὑλικῶς, μοιράζεται τόν ἄρτον αὐτῆς μετά τῶν πτωχῶν καί ἐνδεῶν καί συμπαρίσταται ἐμπράκτως εἰς ναυαγούς, πρόσφυγας καί εἰς τά θύματα τῆς βίας καί τῆς τρομοκρατίας.

Ἡ τῶν Ἱεροσολύμων Ἐκκλησία, Σιών ἡ Ἁγία, ἡ δεξαμένη πρώτη ἄφεσιν ἁμαρτιῶν διά τῆς Ἀναστάσεως, φυλάττουσα τούς Ἁγίους τόπους ὡς σιωπηλούς μάρτυρας τῆς ἐπί γῆς ἐμφανείας τοῦ Χριστοῦ, εὔχεται ἀπό τοῦ Παναγίου καί Ζωοδόχου Τάφου εἰς τό ποίμνιον αὐτῆς καί εἰς τούς εὐλαβεῖς προσκυνητάς, ὑγιείαν, εἰρήνην, εὐστάθειαν, εὐημερίαν καί χαρμόσυνον ἀναστάσιμον πασχάλιον περίοδον, ἀναφωνοῦσα ἐν χαρᾷ ἀνεκλαλήτῳ «Χριστός Ἀνέστη».
Ἐν τῇ Ἁγία Πόλει Ἱερουσαλήμ ΠΑΣΧΑ 2016.

Πατριαρχική Απόδειξις (Πάσχα 2016)† Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ ΕΛΕΩι ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ - ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ

† Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ
ΕΛΕΩι ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ - ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ
ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΧΑΡΙΝ, ΕΙΡΗΝΗΝ ΚΑΙ EΛΕΟΣ
ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΕΝΔΟΞΩΣ ΑΝΑΣΤΑΝΤΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ

Ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Ὁλοκαρδίως σᾶς ἀπευθύνομεν ἀπὸ τῆς ἕδρας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου τὸν χαρμόσυνον χαιρετισμὸν «Χριστὸς Ἀνέστη!». Ἡ Ἀνάστασις τοῦ Χριστοῦ εἶναι τὸ κέντρον τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεώς μας. Χωρὶς τὴν Ἀνάστασιν ἡ πίστις ἡμῶν εἶναι «κενή» (Α’ Κορ. ιε΄, 14). Ὁ Θεὸς Λόγος μὲ τὴν Ἀνάστασίν Του ἀφθαρτοποίησε καὶ ἐθέωσε τὸν τετραυματισμένον καὶ ἀμαυρωμένον ἀπὸ τὴν ἁμαρτίαν κατ᾿ εἰκόνα Θεοῦ πλασθέντα ἄνθρωπον, καὶ ἔδωκεν εἰς αὐτὸν καὶ πάλιν τὴν δυνατότητα τοῦ καθ᾿ ὁμοίωσιν, τοῦ ὁποίου ἀπεστερήθη διὰ τῆς παρακοῆς.
Τί σημαίνει, ὅμως, ἡ ἑορτὴ τοῦ Πάσχα, ἡ νίκη τῆς ζωῆς κατὰ τοῦ θανάτου, μέσα εἰς ἕνα κόσμον βίας καὶ πολέμων, ἐν ὀνόματι μάλιστα τῆς θρησκείας καὶ τοῦ Θεοῦ;
Πολλοὶ σοφοὶ προσεπάθησαν νὰ ἐξεύρουν λύσιν εἰς τὸ πρόβλημα τοῦ θανάτου καὶ νὰ τὸ ὑπερβοῦν διὰ διαφόρων θεωριῶν. Ἡμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ ἑορτάζομεν τὴν ἀνάστασιν τοῦ Χριστοῦ ἐκ τῶν νεκρῶν καὶ κηρύσσομεν εὐθαρσῶς τὴν κατάργησιν τοῦ θανάτου. Γνωρίζομεν ὅτι χορηγὸς τῆς ζωῆς εἶναι ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ, ἐν τῷ Ὁποίῳ «ζωὴ ἦν» (Ἰωάν. α’, 4). Ἔχομεν τὴν χαροποιὸν ἐμπειρίαν τῆς Ἐκκλησίας, ὅτι ἐνικήθη ὁ θάνατος διὰ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ. «Χαρᾶς τὰ πάντα πεπλήρωται, τῆς ἀναστάσεως τὴν πεῖραν εἰληφότα». Αὐτὴ ἡ πίστις καταυγάζει ὅλας τὰς ἐκφάνσεις τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς, συμπυκνοῦται δὲ ἐν τῇ Θείᾳ Εὐχαριστίᾳ. Τὸ γεγονὸς ὅτι εἰς τὸν χριστιανικὸν κόσμον κυρίως ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία διέσωσε τὴν Θείαν Εὐχαριστίαν ὡς κέντρον τῆς ζωῆς καὶ τῆς πνευματικότητός της εἶναι ἀρρήκτως συνδεδεμένον μὲ τὸ ὅτι ἡ Ἀνάστασις εἶναι ὁ πυρὴν τῆς πίστεως, τῆς λατρείας καὶ τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἤθους. Διὰ τὸν λόγον τοῦτον ἡ εὐχαριστιακὴ λειτουργία εἶναι πάντοτε πανηγυρικὴ καὶ χαρμόσυνος καὶ συνδέεται πρωτίστως μὲ τὴν Κυριακήν, τὴν ἡμέραν τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου.
Ἡ πλέον συγκλονιστικὴ ἔκφρασις καὶ ἑρμηνεία τῆς Ἀναστάσεως καὶ τῆς καινοποιητικῆς δυνάμεώς της εἶναι ἡ εἰκὼν τῆς καθόδου τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς τὸν Ἅδην ὅπως τὴν θαυμάζομεν εἰς τὴν ἐνταῦθα Μονὴν τῆς Χώρας. Ὁ Κύριος τῆς δόξης κατελθὼν μέχρις Ἅδου ταμείων καὶ συντρίψας τὰς Πύλας αὐτοῦ, ἀναδύεται νικηφόρος συνανιστῶν ἑαυτῷ τὸν Ἀδὰμ καὶ τὴν Εὔαν, ὁλόκληρον δηλαδὴ τὸ ἀνθρώπινον γένος ἀπ᾿ ἀρχῆς καὶ μέχρι τῶν Ἐσχάτων. «Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός, οὐρανός τε καὶ γῆ καὶ τὰ καταχθόνια». Ἡ κτίσις διαβαίνει ἀπὸ τὸ ζοφερὸν βασίλειον τοῦ θανάτου εἰς τὸ ἀνέσπερον φῶς τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Ὁ πιστός, Ἀναστάσεως κοινωνός, καλεῖται νὰ κηρύξη τὸ Εὐαγγέλιον τῆς ἐν Χριστῷ ἐλευθερίας «ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς» (Πράξ. α΄, 8).
Ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία, βιοῦσα τὸ μυστήριον τοῦ σταυροῦ καὶ τῆς ἀνα-στάσεως συγχρόνως, μᾶς καλεῖ σήμερον νὰ «προσέλθωμεν λαμπαδηφόροι» καὶ νὰ «συνεορτάσωμεν Πάσχα Θεοῦ τὸ σωτήριον».
Διότι, διὰ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Σωτῆρος ἐγίναμεν ἕνας λαὸς ἡ ἀνθρωπότης˙ ἡνώθημεν εἰς ἓν σῶμα. Μὲ τὸν Σταυρὸν καὶ τὴν Ἀνάστασίν Του ὁ Χριστὸς ἐθανάτωσεν ὁριστικῶς τὴν ὑπάρχουσαν ἔχθραν. Τοιουτοτρόπως, ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας, ἡ Μία, Ἁγία, Καθολικὴ καὶ Ἀποστολικὴ Ἐκκλησία, εἶναι ἡ Ἐκκλησία τῆς συμφιλιώσεως τῶν πάντων, ἡ Ἐκκλησία τῆς ἀγάπης πρὸς πάντας, φίλους καὶ ἐχθρούς. Ὅλοι συμφιλιωμένοι, πλήρεις νέας ζωῆς, ζωῆς ἀληθινῆς, γινόμεθα συμπολῖται τῶν ἁγίων καὶ οἰκεῖοι τοῦ Θεοῦ (πρβλ. Ἐφ. β΄, 15-20).
Ἀτυχῶς, σήμερον ἡ τρομοκρατία, οἱ πόλεμοι καὶ γενικώτερον ἡ ἀφαίρεσις τῆς ζωῆς ἀνθρώπων συνεχίζονται. Ὁ θρῆνος καὶ ἡ ἀγωνία τῶν θυμάτων, διαδιδόμενοι μάλιστα ταχύτατα διὰ τῶν συγχρόνων τεχνολογι-κῶν μέσων, διασχίζουν τὴν ἀτμόσφαιραν καὶ σπαράσσουν τὴν καρδίαν μας. Διὰ τοῦτο οἱ ἡγέται τῆς ἀνθρωπότητος, πολιτικοὶ καὶ πνευματικοὶ καὶ ἐκκλησιαστικοί, ἔχομεν καθῆκον καὶ χρέος ἀγάπης νὰ ἐνεργῶμεν πᾶν ὅ,τι ἐνδείκνυται διὰ τὴν ἀποφυγὴν αὐτῶν τῶν ἐκρύθμων καταστάσεων.
Ἐν μέσῳ αὐτοῦ τοῦ σημερινοῦ «κόσμου τοῦ παραλόγου», ἡμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι χριστιανοὶ καλούμεθα νὰ δώσωμεν τὴν καλὴν μαρτυρίαν τῆς ἀγάπης καὶ τῆς προσφορᾶς πρὸς τὸν συνάνθρωπον, ἀγάπης καὶ μόνον.
Τὸ Πάσχα δὲν εἶναι διὰ τοὺς Ὀρθοδόξους πιστοὺς μία στιγμιαία ἀπόδρασις ἀπὸ τὴν στυγνὴν πραγματικότητα τοῦ κακοῦ ἐν τῷ κόσμῳ, εἶναι ἡ ἀκλόνητος βεβαιότης ὅτι ὁ θανάτῳ θάνατον πατήσας καὶ ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν Χριστὸς εἶναι μεθ᾿ ἡμῶν «πάσας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος» (Ματ. κη΄, 20).
Αὐτό, τέκνα καὶ ἀδελφοί, εἶναι καὶ ἐφέτος τὸ ἀναστάσιμον μήνυμα τοῦ Ἁγιωτάτου Ἀποστολικοῦ καὶ Πατριαρχικοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, τοῦ Ἱεροῦ τῆς Ὀρθοδοξίας Κέντρου, πρὸς ὅλους τοὺς συνανθρώπους μας: ὅτι ἀνέστη Χριστὸς καὶ κατήργηται τὸ κράτος τοῦ θανάτου˙ τὸ κράτος τῆς ἐξουσίας τοῦ ἰσχυροῦ ἐπὶ τοῦ ἀδυνάτου˙ καὶ ὅτι μόνον «ζωὴ πολιτεύεται» καὶ ἀγάπης θαλπωρὴ καὶ ἐλέους ἄβυσσος καὶ Χάριτος ἀκενώτου τοῦ Ἀναστάντος Χριστοῦ, ἡ ὁποία καλύπτει πᾶσαν τὴν οἰκουμένην, ἀπ᾿ ἄκρου εἰς ἄκρον˙ ἀρκεῖ οἱ ἄνθρωποι νὰ κατανοήσωμεν ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι τὸ φῶς τὸ ἀληθινὸν καὶ ὅτι ἐν αὐτῷ ζωὴ ἦν, καὶ ἡ ζωὴ ἦν τὸ φῶς τῶν ἀνθρώπων (πρβλ. Ἰωάν, α΄, 3-4). Αὐτὸ εἶναι τὸ μήνυμα ἡμῶν πρὸς πάντας τοὺς πολιτικοὺς καὶ πνευματικοὺς ἡγέτας τοῦ κόσμου τούτου.
Δεῦτε, λοιπόν, λάβετε, φῶς ἐκ τοῦ ἀνεσπέρου φωτὸς τοῦ Φαναρίου, τὸ ὁποῖον, ὡς φῶς Χριστοῦ, ὡς φῶς ἀγάπης, φαίνει πᾶσι˙ καὶ ἐν Αὐτῷ «σκοτία οὐκ ἔστιν οὐδεμία» (πρβλ. Α΄ Ἰωάν. α΄, 5). Ἂς ἐνωτισθῶμεν, ἀδελφοὶ καὶ τέκνα, τὸ Εὐαγγέλιον τοῦτο τῆς χαρᾶς καὶ τῆς ἀγάπης καὶ ἂς ἁπαλύνωμεν οἱ Ὀρθόδοξοι τὸν πόνον τῆς συγχρόνου ἀνθρωπότητος, μὲ τὴν ἰδικήν μας ἀγάπην καὶ θυσίαν.
Δόξα τῷ χορηγῶ τῆς ζωῆς, τῷ δείξαντι τὸ φῶς καὶ τὴν ἀγάπην καὶ τὴν εἰρήνην εἰς τὸν κόσμον καὶ εἰς ἕνα ἕκαστον τῶν ἀνθρώπων προσωπικῶς, δόξα τῷ Βασιλεῖ τῆς δόξης Ἰησοῦ Χριστῷ, τῷ Νικητῇ τοῦ θανάτου καὶ ἀρχηγῷ τῆς ζωῆς.

Φανάριον, Ἅγιον Πάσχα, βις´ 
 † Ὁ Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαῖος
διάπυρος πρὸς Χριστὸν Ἀναστάντα εὐχέτης πάντων ὑμῶν.

Χριστός Ανέστη!!! Αληθώς ανέστη!!!

Η έκφραση «Χριστός ανέστη!» (Ο Χριστός αναστήθηκε!) αποτελεί τον περισσότερο διαδεδομένο χαιρετισμό μεταξύ των Ορθόδοξων Χριστιανών που λέγεται από το Πάσχα, δηλαδή την εορτή της Ανάστασης του Χριστού, και για σαράντα ημέρες, δηλαδή μέχρι την απόδοση του Πάσχα, την Τετάρτη της παραμονής του εορτασμού της εορτής της Αναλήψεως. Η έκφραση αυτή που προέρχεται από ευαγγελική ρήση, αποτελεί και την αρχή του γνωστότερου αναστάσιμου τροπαρίου που λέγεται κατά την ίδια περίοδο:
Χριστός Ανέστη εκ νεκρών,
θανάτω θάνατον πατήσας και τοις εν τοις μνήμασιν, ζωήν χαρισάμενος
Ανάστασιν Χριστού θεασάμενοι, προσκυνήσομεν Άγιον, Κύριον, Ιησούν τον μόνον αναμάρτητον. Τον Σταυρόν Σου Χριστέ προσκυνούμεν και την Αγίαν σου Ανάστασην υμνούμεν και δοξάζωμεν Συ γαρ ει ο Θεός ημών, εκτός Σου άλλον ουκ οίδαμεν, το όνομά Σου ονομάζομεν. Δεύτε, πάντες οι πιστοί, προσκυνήσωμεν την του Χριστού Αγίαν Ανάστασην. Ιδού γαρ ήλθε δια του Σταυρού χαρά εν όλω τω κόσμω. Δια παντός ευλογούντες τον Κύριον, υμνούμεν την Ανάστασην Αυτού. Σταυρόν γαρ υπομείνας δι' ημάς, θανάτω, θάνατον ώλεσεν.
Αναστάς ο Ιησούς από του τάφου καθώς προείπεν, Έδωκεν ημίν την αιώνιον ζωήν και το μέγα έλεος.
Ως χαιρετισμός αποδίδεται πάντα με χαρακτήρα ενθουσιώδη και με έντονη την εκδήλωση της ψυχικής ανάτασης. Σε ανταπάντηση της έκφρασης αυτής ανταποδίδεται η έκφραση «Αληθώς ανέστη!» (Στ' αλήθεια αναστήθηκε!).
Στη λαογραφία η έκφραση αυτή ανάγεται στα αναστάσιμα έθιμα που επαναλαμβάνεται με το τσούγκρισμα των κόκκινων αυγών, με το «φιλί της αγάπης», κ.ά. αναστάσιμες εκδηλώσεις.

ΑΓΙΟΝ ΠΑΣΧΑ.



Οι γυναίκες οι οποίες παραβρέθηκαν κατά την εσπέρα της Παρασκευής, στον ενταφιασμό του Σωτήρα, δηλαδή η Μαρία η Μαγδαληνή και οι υπόλοιπες, όταν επέστρεψαν από το Γολγοθά στην πόλη, ετοίμασαν αρώματα και μύρα για να αλείψουν το σώμα του Ιησού, και την επομένη μέρα απείχαν από κάθε δραστηριότητα λόγω της αργίας του Σαββάτου.
Κατά το βαθύ όρθρο, όμως, της Κυριακής, η οποία ονομάζεται από τους Ευαγγελιστές «πρώτη Σαββάτου» και «μία Σαββάτων», δηλαδή πρώτη μέρα της εβδομάδος, μετά από τριάντα έξι σχεδόν ώρες από τη νέκρωση του Ζωοδότη Λυτρωτή, έρχονται με νεκρώσιμα αρώματα στον τάφο. Και ενώ σκέπτονταν τη δυσκολία της αποκυλίσεως του λίθου από την είσοδο του τάφου γίνεται σεισμός φοβερός, και Άγγελος με αστραπηφόρα όψη και χιονόφωτη στολή, αφού αποκύλισε το λίθο και κάθισε πάνω σε αυτόν, έκανε τους φύλακες να τρομάξουν και τους έτρεψε σε φυγή. Οι γυναίκες, στο μεταξύ, αφού μπήκαν στον τάφο και δε βρήκαν το σώμα του Ιησού, βλέπουν δύο Αγγέλους λευκοφορεμένους, με αντρική μορφή, οι οποίοι αφού τους φανέρωσαν την ανάσταση του Σωτήρα, στέλνουν για να απαγγείλουν τρέχοντας γρήγορα, στους μαθητές τις χαρούμενες ειδήσεις. Σε μικρό χρονικό διάστημα φθάνουν και ο Πέτρος με τον Ιωάννη, αφού έμαθαν τι έγινε από τη Μαρία τη Μαγδαληνή, όπως ήδη ειπώθηκε, και μπαίνουν στον τάφο, βρίσκουν μόνο τα σάβανα. Γι’ αυτό ανέρχονται όλοι στην πόλη με χαρά, κήρυκες της ανήκουστης αναστάσεως του Χριστού, το οποίον και είδαν πραγματικά ζωντανό πέντε φορές κατά την σημερινή εορτή.
Αυτήν τη χαρμόσυνο Ανάσταση γιορτάζοντας σήμερα ασπαζόμαστε μεταξύ μας τον εν Χριστώ ασπασμό, δείχνοντας με τον τρόπο αυτό τη διακοπή της πρώτης έχθρας ανάμεσα σε εμάς και το Θεό και τη διαλλαγή του Θεού προς εμάς για άλλη μια φορά, διαλλαγή που έγινε φανερή με το πάθος του Σωτήρα. Και η εορτή ονομάζεται Πάσχα, έχοντας έτσι ίδιο όνομα με το Πάσχα των Εβραίων, το οποίο, στη γλώσσα τους σημαίνει «διάβαση», διότι ο παθών και αναστάς Ιησούς μας διαβίβασε από την κατάρα του Αδάμ και δουλεία του διαβόλου στην αρχαία ελευθερία και μακαριότητα. Και αυτή η μέρα της εβδομάδος, κατά την οποία έγινε η Ανάσταση του Χριστού, η οποία είναι η πρώτη από τις υπόλοιπες ημέρες, επειδή αφιερώθηκε στην τιμή του Κυρίου ονομάστηκε από το όνομά Του Κυριακή, και σ’ αυτή μετατέθηκε από τους Αποστόλους η αργία και η ανάπαυση της εορτής του Σαββάτου του παλαιού νόμου.

Τροπάριον. Ἦχος πλ. α’.
Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, θανάτῳ θάνατον πατήσας, καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωὴν χαρισάμενος.


Ὑπακοή. Ἦχος δ’.Προλαβοῦσαι τὸν ὄρθρον αἱ περὶ Μαριάμ, καὶ εὑροῦσα τὸν λίθον ἀποκυλισθέντα τοῦ μνήματος, ἤκουον ἐκ τοῦ Ἀγγέλου· Τὸν ἐν φωτὶ ἀϊδίῳ ὑπάρχοντα, μετὰ νεκρῶν τὶ ζητεῖτε ὡς ἄνθρωπον; βλέπετε τὰ ἐντάφια σπάργανα· δράμετε καὶ τῷ κόσμῳ κηρύξατε, ὡς ἠγέρθη ὁ Κύριος, θανατώσας τὸν θάνατον· ὅτι ὑπάρχει Θεοῦ Υἱός, τοῦ σώζοντος τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων.

Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Αὐτόμελον.Εἰ καὶ ἐν τάφῳ κατῆλθες ἀθάνατε, ἀλλὰ τοῦ δου καθεῖλες τὴν δύναμιν· καὶ ἀνέστης ὡς νικητής, Χριστὲ ὁ Θεός, Γυναιξὶ Μυροφόροις φθεγξάμενος· Χαίρετε, καὶ τοῖς σοῖς Ἀποστόλοις εἰρήνην δωρούμενος, ὁ τοῖς πεσοῦσι παρέχων ἀνάστασιν.

Σάββατο, Απριλίου 30, 2016

Λάμπρος Σκόντζος, Πάσχα το τερπνόν



ΠΑΣΧΑ ΤΟ ΤΕΡΠΝΟΝ
Λάμπρου Κ. Σκόντζου, Θεολόγου - Καθηγητού 
         Δεν υπάρχει πιο χαρμόσυνο γεγονός στην ανθρώπινη ιστορία από την λαμπροφόρο ανάσταση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού! Δεν υπάρχει μεγαλύτερο ελπιδοφόρο μήνυμα από το μήνυμα της Αναστάσεως, ότι «Χριστός ανέστη και Άδηςεσκυλεύθη». Γι’ αυτό και το Άγιο Πάσχα είναι η εορτή των εορτών και η πανήγυρη των πανηγύρεων! Σύμπας ο λαός του Θεού, με άκρατο ενθουσιασμό και χαρά συμμετέχουμε στο υπέροχο πασχαλινό συμπόσιο της πίστεως και υμνούμε ακατάπαυτα τον κραταιό και τροπαιούχο Λυτρωτή μας!
Για να γιορτάσει όμως κάποιος αυτό το ανεπανάληπτο και μοναδικό ιστορικό γεγονός, θα πρέπει να γνωρίζει τις θείες δωρεές που απορρέουν από αυτό. Θα πρέπει να βιώσει οντολογικά το μυστήριο της θείας οικονομίας. Θα πρέπει να παραμερίσει την θαμπωτική αχλή από τα πνευματικού του όμματα, και να ανοίξει ορθάνοιχτα τα μάτια της πίστεως, για να νοιώσει στα κατάβαθα της ψυχής του το θείο μεγαλείο, αλλά και την άμετρη αγάπη του Θεού για τα πλάσματά Του και ιδιαίτερα τον τραγικό άνθρωπο. Οι πιστοί του Χριστού έχουμε αποβάλλει την ερεβώδη αχλή της απιστίας και γι’ αυτό σκιρτούμε από άφατη αγαλλίαση την αγία ημέρα της εγέρσεώς Του, διότι κατά τον άγιο Θεοφύλακτο: «ο Κύριος με την ανάστασή Του έγινε πρόξενος της χαράς» (P.G.123,480). 
     

Αντίθετα, όσοι δε θέλουν να έχουν αυτή τη δυνατότητα μένουν αμέτοχοι της αναστάσιμης ευφροσύνης, επιμένουν να βιώνουν το δράμα της ανθρώπινης ύπαρξης, που γεννά η αμαρτία. Προτιμούν να διατελούν στο κράτος και την εξουσία του φρικτού θανάτου, απορρίπτοντας με ρηχές δικαιολογίες και φτηνά λογικοφανή επιχειρήματα το  δήθεν «παράλογο» της αναστάσεως από τους νεκρούς. Προτιμούν το θάνατο από τη ζωή. Η τραγικότητά τους φαίνεται ολοκάθαρα στο να υποστηρίζουν ότι θα πεθάνουν και θα εκμηδενιστούν! Υπάρχει πιο παράλογη προτίμηση από αυτή; Η άρνηση άλλωστε είναι τόσο παλιά όσο και ο άνθρωπος και η ανθρώπινη ζωή σχοινοβατεί μεταξύ πίστεως και απιστίας. Προκειμένου να «ικανοποιηθεί» το σκοτισμένο από την αμαρτία και τη φθορά μυαλό, αρνείται τις υψηλές προσδοκίες και προτιμά τα σαθρά και έρποντα. Εν προκειμένω, οι αρνητές της Αναστάσεως του Χριστού διαλέγουν την πτώση και το θάνατο και αρνούνται την αιώνια ζωή που προσφέρει στο ανθρώπινο γένος ο Αναστάς Κύριός μας, καθ’ ότι«οικοδόμησαν αμυντικά τείχη γύρω από το Ευαγγέλιο» κατά τονάγιο Νικόλαο Αχρίδος.Άμεση ορατή συνέπεια της αρνήσεως είναι η μόνιμη ασυναίσθητη κατήφεια και το διαρκές άγχος. Ο αρνητής είναι (αποδεδειγμένα πλέον) απαραίτητα νευρωτικός!
Εμείς οι πιστοί του Αναστάντος Χριστού αποστρέφουμε το πρόσωπό μας από αυτή τη μιζέρια και τη θανατερή μελαγχολία του αμαρτωλού κόσμου και πανηγυρίζουμε λαμπρά τη Θεία Έγερση. Ο ιερός υμνογράφος προτρέπει: «χαίρεται λαοί και αγαλλιάσθε, άγγελος γαρ εκάθησε εις τον λίθον του μνήματος» και«Ας γεμίσει από χαρά και ευφροσύνη το στόμα μας γι’ αυτόν, που είπε μετά την ανάσταση: χαίρεται» προτρέπει ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων (P.G.33,825).Χαιρόμαστε, πάνω απ’ όλα διότιτα μνήματα των νεκρών, έπαψαν πια να προκαλούν φόβο και τρόμο, όπως γινόταν και γίνεται στους εκτός του Χριστιανισμού πίστεις. Ο «όλβιος τάφος» του Κυρίου μας μετέβαλλε τα μνήματα σε κλίνες ύπνου, διότι η παραμονή πλέον των νεκρών σε αυτά είναι προσωρινή. Οι μεταστάντες εν Κυρίω αδελφοί μας δεν είναι πια νεκροί, αλλά κεκοιμημένοι, περιμένοντας την ανάσταση. Τα αποτρόπαια νεκροταφεία χάρις στην ανάσταση του Κυρίου μας μεταβλήθηκαν σε  κοιμητήρια. Δε θρηνούμε πια για καμιά εκμηδένιση, αλλάλυπούμαστε για τον προσωρινό χωρισμό των κεκοιμημένων μας, με τους οποίους μας συνδέει εσαεί η  μακάρια ελπίδα της συναντήσεώς μας στα ουράνια δώματα της θείας μακαριότητας! Μας διαβεβαιώνει ο θείος Παύλος:«Εἰ δὲ ἀπεθάνομεν σὺν Χριστῷ, πιστεύομεν ὅτι καὶ συζήσομεν αὐτῷ, εἰδότες ὅτι Χριστὸς ἐγερθεὶς ἐκ νεκρῶν οὐκέτι ἀποθνῄσκει, θάνατος αὐτοῦ οὐκ έτι κυριεύει» (Ρωμ.6,8-9). Αλλά όχι μόνο αυτό τονίζει ο μεγάλος απόστολος:«μεγαλυνθήσεται Χριστός εν τω σώματί μου είτε δια ζωής είτε διά θανάτου»(Φιλ.1,20). Είτε με τη ζωή μας, είτε με την κοίμησή μας δοξάζεται ο Κύριος. Τέτοιου μεγέθους συνάφεια μαζί Του μας χάρισε η ανάστασή Του!
     Ο θάνατος είναι πανταχού παρών στη ζωή του ανθρώπου, από τη γέννησή του μέχρι την έξοδό του από τον κόσμο αυτό, και καραδοκεί να τον πλήξει, αφαιρώντας του το υπέρτατο δώρο της ζωής. Η ζωή του ανθρώπου είναι ένας συνεχής και ανελέητος πόλεμος με το θάνατο! Αυτά για τους απίστους. Για μας τους χριστιανούς  δεν έχει ισχύ ο θάνατος, διότι καταργήθηκε από τον αναστάντα Κύριο, διότι «δι’ ημάς θανάτω θάνατον ώλεσεν». Εμείς δεν φοβούμαστε πια το θάνατο, διότι είναι αποδυναμωμένος πια.«Η ζωή ὑμῶν κέκρυπται σὺντῷ Χριστῷ ἐν τῷ Θεῷ· όταν ὁ Χριστός φανερωθῇ, ἡ ζωὴ ὑμῶν, τότε και ὑμεῖς σὺν αὐτῷ φανερωθήσεσθε εν δόξῃ» Κολ.3,3-4), γράφει ο απόστολος Παύλος στους Χριστιανούς των Κολοσσών. Η βεβαιότητα και της δικής μας ανάστασης στηρίζεται στο ακλόνητο βάθρο της αναστάσεως του Χριστού. Δε θα είναι μια ανάσταση απλής βιολογικής ύπαρξης, αλλά θα είναι φανέρωση δόξας στην αναστημένη πια ύπαρξή μας, ως αντικατοπτρισμός της δόξας του αναστημένου Κυρίου μας!
Ζωντανή απόδειξη της μακάριας ελπίδας για αιώνια ζωή, είναι η εδραιωμένη ειρήνη στις ψυχές των πιστών. Η μακαριότητα και η τέρψη προϋποθέτουν την εσωτερική ειρήνη. Λίγο πριν το πάθος Του ο Κύριος άφησε στους μαθητές του την ειρήνη «ου καθώς ο κόσμος δίδωσιν» (Ιωάν.14,27), ως βασικό στοιχείο της ερχόμενης βασιλείας Του. Έτσι «ηειρήνη του Θεού βραβευέτω εν ταις καρδίαις υμών, εις ἣν και εκλήθητε εν ενὶ σώματι· και ευχάριστοι γίνεσθε»(Κολ.3,15) διαβεβαιώνει ο απόστολος των Εθνών, γράφοντας στους πιστούς, να ξεχωρίζουν από τους άλλους ανθρώπους από τη διαρκή χαρά και την αδιάκοπη ειρήνευση των ψυχών τους. Ο άγιος Πρόκλος Κωνσταντινουπόλεωςμας λέει πως η ανάσταση του Κυρίου μας δίνει την πραγματική και μόνιμη ειρήνη, αυτή που δε μπορεί να μας δώσει ο πτωτικός κόσμος (P.G.155,776).
Μια άλλη σημαντική παράμετρος της Θείας Εγέρσεως είναι η καθολική ανακαίνισή μας.«Καθαρθώμεν τας αισθήσεις και οψόμεθα τω απροσίτω φωτί της αναστάσεως» μας προτρέπει ο ιερός υμνογράφος του Πάσχα. Ο νέος οίνος δε μπορεί να μπει σε παλαιούς ασκούς. Δηλαδή οι πιστοί δε μπορούμε να βιώνουμε το υπέρτατο γεγονός της μεταναστάσιμης πραγματικότητας ως παλαιοί άνθρωποι, εμμένοντας στην πτώση και την αμαρτία. «Εἰ οὖν συνηγέρθητε τῷ Χριστῷ, τὰ ἄνω ζητεῖτε, οὗ ὁ Χριστός ἐστιν ἐν δεξιᾷ τοῦ Θεοῦκαθήμενος, τὰ ἄνωφρονεῖτε, μὴ τὰ ἐπὶ τῆςγῆς» (Κολ.3,1-2). Ο Χριστός «ὑμᾶς, νεκροὺς ὄντας ἐν τοῖς παραπτώμασι καὶ τῇ ἀκροβυστίᾳ τῆς σαρκὸς ὑμῶν, συνεζωοποίησεν ὑμᾶς σὺν αὐτῷ, χαρισάμενος ἡμῖν πάντα τὰ παραπτώματα,  ἐξαλείψας τὸ καθ' ἡμῶν χειρόγραφον τοῖςδόγμασιν ὃ ἦν ὑπεναντίον ἡμῖν, καὶ αὐτὸ ἦρεν ἐκ τοῦ μέσου προσηλώσας αὐτὸ τῷ σταυρῷ»(Κολ.2,11-14). Μας ανακαίνισε, μας έκαμε νέες υπάρξεις, άγια κύτταρα του δικού Του Σώματος, δυνάμει αγίους, με την εθελούσια συμμετοχή μας στο θάνατο και την ανάσταση Του. Αφού, «ὅσοι ἐβαπτίσθημεν εἰς Χριστὸν Ἰησοῦν, εἰς τὸν θάνατον αὐτοῦ ἐβαπτίσθημεν,  συνετάφημεν οὖν αὐτῷ διὰ τοῦ βαπτίσματος εἰς τὸν θάνατον, ἵνα ὥσπερ ἠγέρθη Χριστὸς ἐκ νεκρῶν διὰ τῆς δόξης τοῦ πατρός, οὕτω καὶ ἡμεῖς ἐν καινότητι ζωῆς περιπατήσωμεν. εἰ γὰρ σύμφυτοι γεγόναμεν τῷ ὁμοιώματι τοῦ θανάτου αὐτοῦ, ἀλλὰ καὶ τῆς ἀναστάσεως ἐσόμεθα, τοῦτο γινώσκοντες, ὅτι ὁ παλαιὸς ἡμῶν ἄνθρωπος συνεσταυρώθη ἵνα καταργηθῇ τὸ σῶμα τῆς ἁμαρτίας, τοῦ μηκέτι δουλεύειν ἡμᾶς τῇ ἁμαρτίᾳ», (Ρωμ.6,3-6). Έτσι βίωση της Θείας Εγέρσεως σημαίνει εξάπαντος και πλήρη συνειδητή και οντολογική ανακαίνιση της υπάρξεώς μας.
       Γι’ αυτούς και για μύριους άλλους λόγους, το άγιο Πάσχα δεν είναι για μας τους πιστούς απλά μια εορτή σαν τις άλλες και όπως τη γιορτάζουν οι «κοσμικοί» και οι ετερόδοξοι αιρετικοί. Είναι για μας το «Πάσχα το τερπνόν, Πάσχα Κυρίου Πάσχα, Πάσχα πανσεβάσμιον… Πάσχα λύτρον λύπης», σύμφωνα με τον ιερό υμνογράφο της υπέρλαμπρης εορτής. Είναι ξέχωρη, από αυτή του κόσμου, βιωτή, «της αιωνίου απαρχήν». Το Πάσχα του Κυρίου προβάλλει μέσα στην παραφροσύνη του αμαρτωλού κόσμου ως ο άσβεστος ακτινοβόλος φάρος της ευφροσύνης, για να φωτίζει τις ανήλιες καρδιές και να απαστράπτει τη μιζέρια και την κακοδαιμονία του δαιμονικού ερέβους. Καλούμαστε λοιπόν να λάβουμε από αυτόν «φως εκ του ανεσπέρου φωτός» δοξάζοντες «Χριστόν τον αναστάντα εκ νεκρών». Καλούμαστε επίσης μαζί με ολόκληρη τη δημιουργία, να πανηγυρίσουμε τη Θεία Έγερση. Η χαρά μας να γίνει το μήνυμα της αναστάσεως σε όλους τους κόσμους, ψάλλοντας ακατάπαυτα μαζί με τον μελίρρυτο ψάλτη του Πάσχα: «Ουρανοί μεν επαξίως ευφραινέσθωσαν γη δε αγαλλιάσθω, εορταζέτω δε κόσμος, ορατός τε άπας και αόρατος. Χριστός γαρ εγήγερται, ευφροσύνη αιώνιος»! 

ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΣΕ ΖΩΝΤΑΝΗ ΣΥΝΔΕΣΗ




ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ  ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕΣΩ ΕΡΤ2 AΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ 
ΑΓΙΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΤΟΥ ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΟΥ ΑΘΗΝΩΝ 


ΓΙΑ ΣΥΝΔΕΘΕΙΤΕ ΠΙΕΣΤΕ ΕΔΩ


  Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...