Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΧΑΛΑΝΔΡΙΤΣΑΣ

Η ΕΠΟΠΟΙΙΑ ΤΗΣ ΧΑΛΑΝΔΡΙΤΣΗΣ

ΜΙΑ ΝΕΑ ΕΞΟΔΟΣ ΤΟΥ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ

..........Την χαραυγήν της 5ης Ιουλίου 1948, συμμοριακά συγκροτήματα περίπου 1200 ανδρών υπό τους ικανότερους εκ των αρχισυμμοριτών τής Πελοποννήσου και με άφθονα βαρέα και αυτόματα όπλα, επετέθη κατά της Χαλανδρίτσης. Η εξ 68 ανδρών φρουρά αντέταξε κρατεράν άμυναν. Ηρνήθησαν παράδοσιν με υπόσχεσιν ότι αφοπλιζόμενοι θα αφήνοντο ελεύθεροι και εθέρισαν τους επιτιθεμένους συμμορίτας δια πολυβολισμού εκ των φυλακίων. Ζητηθείσαι τηλεγραφικώς ενισχύσεις εκινήθησαν εκ Πατρών, άλλ' εβράδυνεν η αφιξίς των, διότι υπέστησαν επίθεσιν από τα υψώματα Καλλιθέας και είχε καταστραφεί η γέφυρα από την οποίαν έπρεπε να διέλθουν τα συνοδεύοντα τεθωρακισμένα. Αι δυνάμεις ενισχύσεως έφθασαν περί την δευτέραν και ημίσειαν απογευματινήν ώραν. Αλλ' ήτο πλέον αργά. Η ηρωική φρουρά παλαίουσα επί πολλάς ώρας εναντίον εικοσαπλασίων δυνάμεων και αποδεκατιζομένη, είχεν αναγκασθεί προ μιας μόλις ώρας, ότε υπέκυψαν τα πολυβολεία της, να επιχειρήσει απεγνωσμένην έξοδον. Οι διασωθέντες είχαν φθάσει εις τα βόρεια υψώματα της κωμοπόλεως, όπου, κυκλωθέντες πανταχόθεν, πολέμησαν μέχρις εσχάτων. Όσοι δεν είχαν φονευθεί κατέκειντο ασπαίροντες εκ τραυμάτων και κατεκρεουργήθησαν επί τόπου. Όταν κατέφθασαν αι Εθνικαί δυνάμεις ανεύρον μόλις εξ οπλίτας κρυπτομένους εις τους θάμνους.
Εις τα ακολουθούντα το παρόν περί συμμοριτοπολέμου εις την Πελοπόννησον έγγραφα παραθέτομε πολλά επίσημα στοιχεία παρέχοντα πλήρη εικόνα των δραματικών γεγονότων της Χαλανδρίτσης και της ηρωικής θυσίας των χωροφυλάκων υπερασπιστών της. Αλλ' ενταύθα επιθυμούμε να τονίσωμεν ιδιαιτέρως ότι η εμμονή εις τας θέσεις των, πάρα το υπερ-εικοσαπλάσιον των δυνάμεων του εχθρού και τελικώς η σχεδόν ολική θυσία των ανδρών τής χωροφυλακής υπερασπιστών της Χαλανδρίτσης, αποτελεί εποποιΐαν δοξάζουσαν την νεωτέραν Ελληνικήν Ιστορίαν και εφάμιλλον προς τα πλέον ένδοξα μεγαλουργήματα του Αγώνος τής ελευθερίας του 1821. Εξήντα πέντε εν όλω άνδρες, μετρίως οπλισμένοι και άνευ πυροβόλων εμάχοντο επί εννέα ολόκληρους ώρας εναντίον υπερχιλίων συμμοριτών, οι όποιοι, εφοδιασμένοι με πολυβόλα, όλμους, αυτόματα και χειροβομβίδας, τους περιέσφιγγον πανταχόθεν και επετίθεντο μετά λύσσης αδιακόπως. Απέκρουσαν μετ' αξιοθαύμαστου γενναιότητος τας λυσσώδεις επιθέσεις, αποφασισμένοι να νικήσουν ή να πέσουν μαχόμενοι μέχρι τελευταίας πνοής. Ούδ' επί στιγμήν αμφέβαλον δια την τραγικήν θέσιν εις την οποίαν είχον περιέλθει, ως αποδεικνύουν τα κατά την διάρκειαν τής μάχης εκπεμπόμενα σήματα, μαρτυρούντα την επιθανάτιον αγωνίαν των. Αι απεγνωσμένοι επικλήσεις των προς άμεσον αποστολήν βοηθειών δεν αφήνουν αμφιβολίαν, ότι ούδ' επί στιγμήν εσκέφθησαν να εγκαταλείψουν έστω και την τελευταίαν στιγμήν τον αγώνα προς σωτηρίαν των. Μόνον όταν είχον εξαντλήσει πλέον τα πυρομαχικά των, με τας ξιφολόγχας των και τας ολίγας σφαίρας που απέμενον εις τα καταματωμένα χέρια των απεφάσισαν όχι να παραδοθούν, άλλα να επιχειρήσουν απέλπιδα έξοδον, ανάλογον προς εκείνην των ελευθέρων πολιορκημένων του Μεσολογγίου. Αι εξενεχθείσαι, εύκολοι πάντοτε όταν γίνονται εκ των υστέρων και εκ του ασφαλούς, μομφαί ότι ώφειλον να παραμείνουν εις τας θέσεις των εν αναμονή των βοηθειών, αι οποίαι κατέφθασαν μετά μίαν ώραν, είναι και άδικοι και άκριτοι. Πώς θα μάχοντο επί μίαν ακόμη ώραν χωρίς πυρομαχικά και πώς θα παρημπόδιζον τους θηριώδεις συμμορίτας να εισορμήσουν δια να τους κατασφάξουν ή να τους συλλάβουν δια να τους εκτελέσουν με διαπομπεύσεις και μαρτύρια; Εξ' άλλου, ως αποδεικνύεται από τα ανταλλαγέντα σήματα, ουδεμίαν είχον σαφή γνώσιν περί αποστολής και ώρας άφίξεως. Άλλωστε, η μη έγκαιρος αποστολή βοηθειών βαρύνει εξ ολοκλήρου τας Στρατιωτικάς δυνάμεις αι οποίαι ούτε δια της αεροπορίας ενόχλησαν τους συμμορίτας ούτε έσπευσαν με κεραυνοβόλον ταχύτητα να αποστείλουν βοηθείας, ούτε αι μετά καθυστερήσεως καταφθάσασαι. ήσαν τοιαύται, ώστε να συντρίψουν αμέσως τας συμμοριτικάς δυνάμεις αντιπερισπασμού και να φθάσουν εγκαίρως.

ΠΗΓΗ: http://sfoulidis.landofheroes.org/arxeia_eex/halandritsa.htm