ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΑ΄ΛΟΥΚΑ (παραβολή του βασιλικού Δείπνου), Λ.κ. 14,16-24

ΤΟ ΔΕΙΠΝΟ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Κανείς δεν εμπιστεύεται τους απλούς ανθρώπους όσο ο Χριστός. Αυτή είναι μία από τις διαπιστώσεις που μπορεί να κάνει κανείς προσεγγίζοντας την παραβολή του Χριστού της σημερινής Θ. Λειτουργίας.

Στην παραβολή αυτή του Δείπνου της Βασιλείας δεσπόζει η φράση του οικοδεσπότη δηλ. του Θεού : « πορεύεσθε ταχέως εις τας οδούς και ρίμας της πόλεως και εις τας διεξόδους της πόλεως και εις τας διεξόδους των οδών και όσους αν εύρητε καλέσατε». Εκεί στα σταυροδρόμια των δρόμων, στις διεξόδους των οδών όπου κινούνται συνεχώς οι απλούστεροι των ανθρώπων και οι πλέον εξαθλιωμένοι, βρίσκει ο Θεός όσους είναι άξιοι για την πλέον ζωντανή σχέση μαζί τους. Την εκκλησιαστική σχέση που ο ίδιος παρουσιάζει ως γαμήλια σχέση ακριβώς για να δείξει τη ζωτικότητα και τη δυναμική της. Οι απλούστεροι των ανθρώπων ούτε αμελητέοι είναι, ούτε περιφρονητέοι. Είναι πηγή ανεξάντλητης ενέργειας ανθρωπισμού για δημιουργία του εντελώς καινούργιου, του εντελώς πρωτότυπου. Έτσι εξηγείται η επίμονη προσφυγή του Χριστού στις διεξόδους των οδών και η προς τους απλούστερους των ανθρώπων της μεγάλης μάζας.

« Μετά φόβου Θεού πίστεως και αγάπης προσέλθετε».Που; Στη Θ. Κοινωνία, τη δυνατή γαμήλια σχέση μετά του Θεού και των συνανθρώπων ως υπέρβαση της καθημερινής μιζέριας, τη δημιουργία συνθηκών αναγέννησης της ζωής. Όπως με το γάμο προέρχεται η ζωή και συνεχίζεται η ζωή με καινούργια δημιουργήματα, ανάλογα και από την εκκλησιαστική σχέση προέρχονται συνθήκες καινούργιας κατάστασης πραγμάτων. Διότι η σχέση αυτή θεμελιώνεται στην συνέργεια του Τριαδικού Θεού και λαού, αφού ο Θεός εμπιστεύεται τους απλούστερους των ανθρώπων που διαβιούν στις διεξόδους των οδών.

Ο Χριστός περπάτησε ανάμεσα στα πλήθη της Γαλιλαίας και συμμετείχε σε δείπνα, για να προσφέρει με παραβολικό τρόπο τον δικό Του « άρτο»: το κήρυγμα της Β.τ.Θ. Γνώριζε ότι οι άνθρωποι δεν κερδίζονται με κηρύγματα αφ’ υψηλού, αλλά όταν βρίσκεται κοντά τους στις απλές καθημερινές στιγμές. Η πρόσκληση και συμμετοχή σε τραπέζι και μάλιστα σε δείπνο, αποτελούσε την κορυφαία έκφραση φιλίας και κοινωνίας και αγάπης.

Ιδιαίτερα για τον Ιουδαίο το γιορτινό τραπέζι του Σαββάτου και του Πάσχα αποτελούσε και μια προτύπωση της χαράς των εσχάτων. Συνήθως στα έσχατα του κόσμου και της ιστορίας συνδυάζονται στην Π. Δ. με καταστροφικά γεγονότα. Παράλληλα όμως μετά τις σκηνές αυτές ο πρ. Ησαίας για να περιγράψει την παραδεισένια αφθονία της μεσσιανικής εποχής που θα γινόταν άνευ αργυρίου, όσοι πεινούν και διψούν, χρησιμοποιεί Και την εικόνα του συμποσίου. Η σοφία στις παροιμίες ετοιμάζει την τράπεζα της και καλεί σε αυτή όλους ακόμη και τους άφρονες. Την εποχή βέβαια του Χριστού η παγκοσμιότητα του προφητικού κηρύγματος είχε χαθεί. Όσοι δεν ήταν παιδιά του Αβραάμ δεν επιτρέπονταν να συμφάγουν με τους εκλεκτούς τους «καθαρούς», ούτε θα μπορούσαν στα έσχατα να γευθούν το ουράνιο μάννα.

Ο Ιησούς αντίθετα με τις ζοφερές εικόνες των αποκαλυπτικών χρησιμοποίησε το γαμήλιο δείπνο την κατ’ εξοχήν εικόνα των εσχάτων. Μοιράστηκε το ίδιο τραπέζι όχι μόνο με ευσεβείς Φαρισαίους, αλλά και με τους « ανόμους» τελώνες και πόρνες. Φυσικά αυτό συνέβαινε όχι γιατί ήταν ο ίδιος φάγος και οινοπότης, όπως τον χαρακτήριζαν οι αντίπαλοι του, αλλά γιατί με τη στάση του αυτή ήθελε να δείξει ότι το Δείπνο των εσχάτων έχει ήδη αρχίσει. Ο Νυμφίος είναι παρών και το κριτήριο για τη συμμετοχή στο Δείπνο δεν είναι η φυλετική γνησιότητα, η συγγένεια, η λατρευτική καθαρότητα, αλλά η αποδοχή του λόγου Του.

Στο τραπέζι ενός Φαρισαίου άρχοντα ανακλίνεται ο Χριστός σημερινή ευαγγελική περικοπή χωρίς να έχει προσκληθεί. Αντί να ανταλλάξει τις συνήθεις αβρότητες με τους παρευρισκομένους, τους προκαλεί. Παρότι Σάββατο θεράπευσε κάποιον υδρωπικό και με αυθεντία στρέφεται εναντίον εκείνων που διψούσαν για πρωτοκαθεδρίες με πλουσίους «αδελφούς» αποσπώντας την ανταπόδοση. Κανείς δεν αντιδρά στο λόγο του Χριστού. Μόνο κάποιος συνδαιτημών αφορμάται από την αναφορά στην ανταπόδοση εν τη αναστάσει των δικαίων για να ανακόψει το μονόλογο του Χριστού και να πει: « μακάριος όποιος φάει το γεύμα στη Β.τ. Θ.

Ο ευλαβής αυτός Ιουδαίος έκανε ένα τριπλό λάθος:

Πρώτον βλέπει το δείπνο εντελώς υλιστικά.

Δεύτερον θεωρούσε ότι μόνο εκείνος και οι ομοϊδεάτες του θα παρακαθίσουν σ’ αυτό, ενώ οι αλλοεθνείς ασεβείς θα αποκλείονταν, και

Τρίτον δεν είχε καταλάβει ότι το δείπνο είχε ήδη αρχίσει, αφού ο Νυμφίος ήταν δίπλα του.

Και ο Ιησούς απαντά με την παραβολή του γαμήλιου δείπνου. Πολλοί είχαν την ιδιαίτερη τιμή να λάβουν την πρόσκληση νωρίτερα. Αυτοί όμως διέθεταν την ίδια κοινωνική επιφάνεια με τον οικοδεσπότη. Δεν ήταν απλοί γεωργοί ή κτηνοτρόφοι, αλλά γαιοκτήμονες.

Ο πρώτος καλεσμένος πρόσφατα είχε αγοράσει ένα χωράφι. Ο δεύτερος είχε επίσης αποκτήσει δέκα βόδια και ο τρίτος μόλις είχε παντρευτεί.

Οι δύο πρώτοι χρησιμοποίησαν φτηνές δικαιολογίες που προσβάλλουν το κύρος του οικοδεσπότη. Η πολυτέλεια του δείπνου ανταλλάχθηκε απ’ αυτούς με την δυσοσμία του βουστασίου και τη λάσπη του χωραφιού.

Ο τρίτος νυμφεύτηκε και είχε κοινωνικές υποχρεώσεις ή δεν ήθελε ν’ αφήσει μόνη της την γυναίκα του και θεωρεί σκόπιμο να επαναλάβει το « ρεφραίν» των δύο άλλων προσκεκλημένων: « ερωτώ σε έχε με παρητημένον».

Ο Χριστός οργισμένος για την προσβολή που υπέστη από τους εκλεκτούς καλεσμένους του, έστειλε δύο φορές τον δούλο του για να αναπληρώσει τις κενές θέσεις της οικίας του. Την πρώτη φορά περιμαζεύει από τις λεωφόρους και τα στενά της πόλης όλους εκείνους τους φτωχούς, ανάπηρους, τυφλούς που είχαν περιθωριοποιηθεί από την εκκλησία του εκλεκτού λαού. Τη δεύτερη φορά ο δούλος κατευθύνεται έξω από την πόλη στους δρόμους και τους φράκτες, για να περιμαζέψει έστω και αναγκαστικά όλους εκείνους τους αλλοδαπούς τους « ακάθαρτους εθνικούς», που δεν είχαν την ευκαιρία να κληρονομήσουν και να γνωρίσουν τις επαγγελίες, ελπίδα σ’ αυτόν τον κόσμο.

Το δείπνο της σημερινής παραβολής κατά τους πατέρες σχετίζεται κατ’ εξοχή με τη Θ. Ευχαριστία, όπου η σύναξη των πιστών βιώνει εδώ και τώρα τη Βασιλεία της αγάπης του Θεού. « Δείπνον δε αυτό καλεί και ουχί άριστον, ότι εν εσχάτοις καιροίς του αιώνος και οίον επί δυσμαίς του καθ’ ημάς αιώνος, επεφάνη ημίν ο Υιός, και δ’ ημάς υπέστη θάνατον, και δέδωκεν ημίν την εαυτού σάρκα φαγείν, εκάλεσε δε πολλούς, τα πλήθη δηλονότι των Ιουδαίων».

Στο δείπνο αυτό μέσα σ’ ένα κλίμα ενθουσιασμού, αυτοί που συμμετέχουν βιώνουν « αμαρτιών απόθεσης, Πνεύματος Αγίου μέθεξιν, υιοθεσίας λαμπρότητα. Βασιλείαν ουρανών».

Την πρόσκληση στο δείπνο αυτό απορρίπτουν « άνδρες αδροί τα βαλάντια και φιλοκερδία ηττημένοι και πάσαν εις τούτο δαπανώντες σπουδήν».

Φυσικά ο Χριστός με την παραβολή αυτή δεν θέλει να πλήξει μόνο την υποκριτική νοοτροπία της Ιουδαϊκής αριστοκρατίας. Γι’ αυτό και στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο η συγκεκριμένη παραβολή δεν κατακλείεται με την πλήρωση της αίθουσας, αλλά με τον αφορισμό στο απόλυτο σκοτάδι εκείνου που τόλμησε να εισέλθει στην αίθουσα χωρίς το κατάλληλο ένδυμα.

Το « καμπανάκι» κτυπά γι’ αυτούς που ήδη έχουν λάβει μέρος στο τραπέζι του Μεσσία χωρίς συνείδηση, αίσθηση της γιορτής που μετέχουν.

Σήμερα οι χριστιανοί της Δύσης πάσχουν από ανικανοποίητα να γιορτάζουν και να μην χαίρονται. Έχει επισημανθεί ότι η πιο πληκτική μέρα του χρόνου γι’ αυτούς είναι τα Χριστούγεννα.

Αλλά κι’ εμείς παρασυρμένοι από το πνεύμα της ευμάρειας και το κλίμα των ημερών που κυριαρχεί στον κόσμο, τελικά δεν ακούμε το αληθινό πνεύμα των εορτών. Δεν αισθανόμαστε τα εόρτια σκιρτήματα της παρουσίας του Χριστού και των δωρεών Του στην καρδιά μας, γι’ αυτό και ο κόσμος δεν αλλάζει.

Η Εκκλησία με τη σημερινή παραβολή του Δείπνου απευθύνει μια τελευταία πρόσκληση για συνειδητή συμμετοχή στο γεγονός των Χριστουγέννων, μέσω της συμμετοχής μας στην απόλυτη χαρά του Δείπνου της Θ. Ευχαριστίας με καθαρότητα καρδιάς.

Μπορεί κάποιοι ν’ αρνήθηκαν την πρόσκληση του Δείπνου. Ο προσκαλών όμως ελεύθερος από συμπλέγματα κατωτερότητας ή ανωτερότητας προσέφυγε στις χιλιάδες των απλών ανθρώπων απ’ όπου αντλούσε δύναμη, κάνοντας αυτούς τους ανθρώπους προσκεκλημένους, δίνοντας προβάδισμα στην εσωτερική ποιότητα.

Ο Κύριος κατακλείνει την πρόσκληση του με την επιγραμματική διαπίστωση: « πολλοί γαρ εισί κλητοί , ολίγοι δε οι εκλεκτοί».

Τι παράξενο όμως πράγμα! Τους εκλεκτούς τους βρίσκουμε στις διεξόδους των οδών. Φαίνεται πως κατά παράδοξο τρόπο δίνει μεγάλη σημασία στη γνωστή παροιμία: « αλλού τα κακαρίσματα κι’ αλλού γεννούν οι κότες».

Η παραβολή του Δείπνου χάρισμα του Χριστού προς όλους μας μπορεί να γίνει ερέθισμα για επανακαθώρηση στόχων και θέσεως του κοινού μας βίου, ακόμα να γίνει ερέθισμα για τον προσωπικό μας προβληματισμό και τα ουσιώδη του βίου.

Μια τέτοια δυνατότητα ας μην την περιφρονήσουμε

Πάντως η απόρριψη ή η αποδοχή της πρόσκλησης για συμμετοχή στη μεγάλη γιορτή ανήκει αποκλειστικά σε μας.

π.γ.στ.