Ο μαρτυρικός π. Σταύρος Κυριαζάτης - Stavro Qiriazati Efimer i Lazatit – Sarandë e V. Epirit.

Klerikë orthodhoksë dhe dhiakonë që i mbijetuan rregjimit ateist në Shqipëri

 ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΙΕΡΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΚΟΝΟΙ ΠΟΥ ΕΠΕΖΗΣΑΝ ΤΟΥ ΑΘΕΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ

Korça Orthodhokse - Ορθόδοξη Κορυτσά

Από το βιβλίο «ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΙΕΡΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΚΟΝΟΙ ΠΟΥ ΕΠΕΖΗΣΑΝ ΤΟΥ ΑΘΕΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ (1945-1990)» (2001),  με συγγραφέα τον π. Ελευθέριο Απ. Καρακίτσιο  (Πρωτοπρεσβύτερο – Καθηγητή), σελ 152-158 Σταύρος Κυριαζάτης Εφημέριος Λαζάτι - Αγ. Σαράντα Β. Ηπείρου. Εγεννήθη ο 1895 στο χωριό Λαζάτι Αγίων Σαράντα. Από μικρός αγάπησε την εκκλησία και την διακονούσε κοντά στον ιερέα του χωριού. Το 1937, μεστωμένος πια, ζήτησε να την υπηρέτηση ως ιερεύς. Τον χειροτόνησε ο επίσκοπος Αργυροκάστρου Παντελεήμων Κοτόκος. Έκανε στο Εκκλησιαστικό Φροντιστήριο της Ι. Μητροπόλεως Γηρομερίου Φιλιατών και Φωτικής (Θεσπρωτίας) με δάσκαλο τον Θεόδωρο Παπανίκα. Υπηρέτησε τα χωριά Λειβαδιά, Καλτσάτι και άλλα της περιοχής. Τελείωσε το εξατάξιο δημοτικό σχολείο στο Λαζάτι. Τότε είχε πολλά παιδιά. Στη συνέχεια μέχρι το 1967, κάπου 32 χρόνια, υπηρετούσε όλα τα χωριά της περιοχής. Δεν πληρωνόταν με χρήματα αλλά ο, τι του έδινε ο κόσμος. Μετά την κήρυξη του νόμου αθεΐας από το καθεστώς Χότζα ο δεσπότης Δαμιανός Κοκονέσης, πρώην παρτιζάνος αξιωματικός και μέλος του Κομμουνιστικού κόμματος Αλβανίας, παντρεμένος, με παιδιά που σήμερα ζουν στο Αργυρόκαστρο, συγκάλεσε σύναξη των ιερέων. Τους διέταξε να αποσχηματιστούν. Τους πήρε τα ράσα και τους έστειλε στα χωριά τους. Όταν ήλθε στο χωριό  του ο π. Σταύρος Κυριαζάτης χωρίς τα ράσα ήταν «σαν να του έγινε η κηδεία του» από το κλάμα και την πικρία του. Δεν τον γνωρίσαμε, διηγείται σήμερα ο υιός του π. Γρηγόριος Κυριαζάτης. Μαζεύτηκαν όλοι οι συγγενείς. -        Γνωρίζω για τον Δαμιανό Κοκονέση τι επίσκοπος ήταν (είπα στον παπά – Γρηγόρη). ["Ν": άνθρωπος του καθεστώτος - ο Θεός ας τον αναπαύσει]. -        Ναι, Δεσπότης πού κυκλοφορούσε με το πιστόλι παπά Λευτέρη. -        Ναι, ναι… ήταν από το Πόγραδετς. -        Η οικογένειά του ακόμη σήμερα βρίσκεται στο Αργυρόκαστρο και είναι πολύ καλά. -        Έζησε πολλά χρόνια ο πατέρας μου και έζησε τρείς εποχές.     Μετά το 1990 ξαναλειτούργησε στο χωριό του. Πέρασε πολλά  βάσανα αμολόγητα, παπα-Λευτέρη. Τι να πρωτοθυμηθούμε; -        Υπηρέτησε φυλακή ο πατεράς σας, παπα- Γρηγόρη; -        Όχι, ήταν ήδη 72 χρονών γέρος το 1967. Η οικογένειά του υπέφερε πολλά, τόσο τα παιδιά του όσο και τα εγγόνια του. Έχω γιό μεγάλο 50 και χρονών παπα- Λευτέρη, τον Κώστα. Μπήκε 11 χρόνια φυλακή γιατί είχε στίγμα από τον παππού του πού ήταν παπάς και ο άλλος ο παππούς του, από την γυναίκα μου, ήταν εθνικιστής και ήταν αντάρτης στο Ζέρβα. Μετά την επικράτηση του κομμουνισμού στην Αλβανία εκείνος δραπέτευσε στην Ελλάδα. Εγώ ως πατέρας του Κώστα και επειδή ήμουνα υιός του παπα Στάυρου με δικάσαν πέντε χρόνια εξορία με την θυγατέρα μου …στο Τομόρ Βερατίου όπου εργάστηκα καταναγκαστικά έργα μαζί της. Τραβήξαμε πολλά. Τι να πρωτοθυμηθούμε; Τους εξευτελισμούς, τις ειρωνείες, τις διαπομπεύσεις, τις ανακρίσεις, τους ξυλοδαρμούς, τί … τι… -        Θέλω ένα γεγονός για τον μακαριστό πατέρα σας παπα- Γρηγόρη.Αν έκανε μυστήρια, ιεροπραξίες γενικά. -        Ναι, έκανε. Έκανε κρυφά σε πολύ δικούς μας ανθρώπους με κάθε προφύλαξι. Όχι φυσικά σε εκκλησίες αλλά σε σπίτια. Τον Ι. Ναό Αγίας Παρασκευής τον είχαν αποθήκη και ως το τέλος του 1991 πού τον παραλάβαμε ήταν ερείπιο. Άν και το 1991 είχε βαθιά γεράματα, ήδη 95 χρονών, έβαλε τα θεμέλια καινούργιου Ιερού Ναού Αγίας Παρασκευής με την βοήθεια της μητέρας  Εκκλησίας της Ελλάδος. Βοήθησε συγκεκριμένα η Ι. Μητρόπολις Ν. Σμύρνης. -        Πατέρα Γρηγόριε ιερουργούσε κρύφα ο πατέρας σας; -        Ναι, αλλά κρυβόταν από όλους και από εμένα για να μην μας μπλέξει. Έκανε πολλά σε δικούς του ανθρώπους (συνέχεια ομιλίας στην κασέτα) πού είχε την εμπιστοσύνη και θρήσκευαν. Ξέρεις ότι και οι δικοί μας δεν θρήσκευαν όλοι. -        Δεν τον πρόδωσαν αλήθεια γιατί έκανε ιεροπραξίες τον μακαρίτη παπά-Σταύρο; -        Δεν πρέπει να πω τέτοια πράγματα (καταλαβαίνουμε, τα ευκόλως εννοούμενα παραλείπονται). -        Δεν θα πούμε ονόματα. -        Θα ήθελα να με ρωτήσετε ό,τι άλλο. Που να θυμηθώ και εγώ τόσα που περάσαμε. Και για μένα να σου είπω αλλά δεν αξίζει. -        Εσείς που είστε παιδιά του παπά- Σταύρου δεν είχατε επιπτώσεις, κυρώσεις από το καθεστώς Χότζα; -        Εγώ είμαι μοναχογιός και τρείς αδελφές ακόμη. Όχι μόνο σε εμάς αλλά και στα εγγόνια του υπήρχαν επιπτώσεις. Ο γιός μου, όταν έγινε 22 χρονών ηλικία ζητούσε ναρθεί στην Ελλάδα να ιδή τον παππού του τον άλλον που σας είπα ότι ήταν παλαίμαχος στην αντίστασι με τον Ε.Δ.Ε.Σ. Συνελήφθηκε και δικάστηκε 11 χρόνια φυλακή και τα έκανε μέσα όλα εξ ολοκλήρου. Τώρα βρίσκεται αυτού στην Αθήνα με την οικογένεια του. -        Ο μακαρίτης ο παπά- Σταύρος δεν πήγε καθόλου φυλακή; -        Ω! Την εποχή εκείνη που επιβλήθηκε αθεϊα (το 1968) γελοιοποιήθηκε σε όλα τα χρόνια. -        Γιατί; Με ποια δικαιολογία; -        Μια Πασχαλιά, μεγάλη εβδομάδα ήταν. Μάζεψαν δύο χωριά που ήταν εδώ κοντά σε λαϊκή συνέλευση και τους διάβασαν ένα κατηγορητήριο. Του λένε: εδώ Σταύρο κτύπησες την καμπάνα αλλιώς για να θυμίσεις στους συντρόφους την παλιά συνήθεια ναρθούν στην εκκλησία. Θέλεις να μας καταστρέψεις το λαό και την πρόοδο.  Σου δώσαμε την ευκαιρία επειδή είχες μεγάλη ηλικία (ήταν 72) ετών να μην πας φυλακή (επειδή ήταν παπάς και μόνο αυτό εννοούν). Σήμερα εσύ είσαι αχάριστος στο κόμμα. -        Μα τι έκανε; Ο παπά Σταύρος την Μεγάλη Παρασκευή. -        Του είχαν αναθέσει  να κτυπάει την καμπάνα το πρωϊ να πηγαίνουν στην δουλειά οι άνθρωποι. Το βράδυ έκανε πάλι το ίδιο. (Ήθελαν να τον γελοιοποιούν. Εκείνος προτίμησε να κτυπάει την καμπάνα αρκεί να την ακούν οι άνθρωποι άσχετα που την χρησιμοποιούσε διαφορετικά το κόμμα). Την Μεγάλη Παρασκευή δεν βάσταξε τέτοια ημέρα ο παπά-Σταύρος  και χτύπησε πένθιμα την καμπάνα υπενθυμίζοντας  την σταυρωμένη Παρασκευή. Αυτό ήταν όλο και τον γελοιοποίησαν σε δύο χωριά και του επέβαλαν κατ’ οίκον περιορισμό, φυλακίστηκε στο ίδιο του το σπίτι και απαγορευόταν να του μιλούν οι άλλοι. -        Εσύ υπέφερες παπά Γρηγόρη; Τα παιδιά και τα εγγόνια του παπά – Σταύρου στη φυλακή -        Έ! Και εγώ πήγα φυλακή 5 χρόνια στο Τομόρι στην κεντρική Αλβανία μαζί με την κόρη μου την μεγάλη. -        Γιατί παπά – Γρηγόρη; με ποια κατηγορία; -        Απλώς επειδή ήμουν Έλληνας, γιός του παπά-Σταύρου και είχα πεθερό που διέφυγε στην Ελλάδα έψαχναν αιτία. -        Έκανα ένα γαμπρό στην κόρη μου. Δίκασαν το γαμπρό μου ότι είχε ελληνικά αισθήματα και τον έστειλαν  στην φυλακή. Εγώ επειδή προστάτεψα και συμπαραστάθηκα στην κόρη μου δικάστηκα μαζί με την κόρη μου  πέντε χρόνια στο Τομόρι σε κολχόζ στις αγροτικές φυλακές. Την υπηρέτησα στην εξορία όλη με το κορίτσι μου πέντε χρόνια. -        Σήμερα είναι παντρεμένη. -        Ναι έχει τέσσερα παιδιά και τώρα είναι στην Αθήνα -        Εσύ ήσουνα παντρεμένος όταν πήγες φυλακή; -        Ναι το 1975-1980 πήγα φυλακή ήμουνα μεγάλος στην ηλικία. -        Τα παιδιά τα άλλα που ήταν; -        Ήταν πίσω μόνα τους με την μητέρα μόνον. -        Για τον μακαρίτη τον παπά-Σταύρο θυμάσαι άλλα γεγονότα έτσι με την καμπάνα. Τι έγιναν οι ιερατικές του στολές; Τα ιερά του βιβλία τι έγιναν; -        Ήρθε μια επιτροπή από το κόμμα. Του λένε «δείξε μας που έχεις τα εκκλησιαστικά βιβλία και τα εκκλησιαστικά ρούχα σου;» Τι να έκανε ξέρεις πόσο δύσκολα ήταν. Τους έδειξε το σεντούκι που ήταν μέσα όλα. Εκείνοι μόλις τα είδαν τα άρπαξαν και πήγαν έξω από την εκκλησία και τα έκαψαν όλα. Εκείνος κάθισε σε μία άκρη και οδυρόταν, έκλαιγε απαρηγόρητα. Το θυμάμαι σαν τώρα.. Του έμεινε κάπου αλλού είχε ένα ιερατικό, ένα σταυρό αγιασμού αυτά του είχαν μείνει αυτά έχω εγώ σήμερα κειμήλια. -        Μέσα σ’ αυτήν την επιτροπή είχε Έλληνες Βορειοηπειρώτες; -        Όλοι ήταν  Έλληνες. Δυστυχώς αυτοί ήταν χειρότεροι από τους άλλους. -        Σήμερα αυτοί που είναι; Τα παιδιά τους που είναι, τι λένε; -        Ω! Είναι καλύτερα από τ’ εμάς αυτοινοί. Αυτού στην Αθήνα το παίζουν πατριώτες. -        Δυστυχώς εμείς δεν γνωρίσουμε τι ήταν ο ένας και τι ο άλλος και έτσι…. -        Πιο καλύτερα ας τους κρίνει ο Θεός και αυτούς και εμάς. -        Ο πατέρας σας ήξερα καλά τα αλβανικά; -        Όχι, όχι, δεν καταλάβαινε τα αλβανικά αυτός. Τότε εδώ είχαν σχολεία δεν μιλούσαν καθόλου εδώ στα χωριά αλβανικά. -        Πάτερ Γρηγόριε, να σας διαβάσω λίγο ποιους ιερείς βρήκα σε όλη την επικράτεια της Αλβανίας που επέζησαν του καθεστώτος του Χότζα. -        Να σας δώσω, πάτερ Ελευθέριε, το τηλέφωνον της Ι. Μητροπόλεως Αργυροκάστρου μήπως βρεις και άλλους. Επίσης το τηλέφωνον της Ι. Μητροπόλεως Βερατίου, Αυλώνος και Κανίνις και μήπως έχει και εκεί. Εκεί νομίζω υπάρχει ένας παπά – Βαγγέλης. -        Σας ευχαριστώ, πατέρα Γρηγόριε, για όλα. Κάνουμε ένα ευλαβικό μνημόσυνο, εγώ σαν ένας απλός χριστιανός  και εσείς ως υιός, σήμερα στον πατέρα Σταύρο Κυριαζάτη που τόσα πολλά υπέφερε από το κομμουνιστικό καθεστώς της Αλβανίας από το 1945-1990. Η εφημερίδα Ε.Ε.Μ Αλβανίας «Τα Νέα της Ομόνοιας» έγραψε για το παπά-Σταύρο στην προσπάθεια του να προβάλη την προσωπικότητα του παπά- Γρηγόρη: (ακολουθεί άρθρο της εφημερίδος υπό την επιμέλεια του δημοσιογράφου Γιώργου Ζαρμπάλα).

Nga libri “Klerikë orthodhoksë dhe dhiakonë që i mbijetuan rregjimit ateist në Shqipëri” (1945-1990) (Botuar më 2001). Shkrimtar Elefther Ap.Karakitsio (Protopresviter-Profesor), fq 152-158) Stavro Qiriazati Efimer i Lazatit – Sarandë e V. Epirit. U lind më 1895 në fshatin Lazati të Sarandës. Që i vogël e deshi kishën dhe shërbente pranë klerikut të fshatit. Më 1937, i pjekur tashmë, kërkoi që të shërbente si klerik. E dorëzoi klerik peshkopi i Gjirokastrës Pandelimon Katoku. Bëri Shkollën Kishtare të Mitropolisë së Shënjtë të Gjiromerit Filiaton dhe Fotikës (në Thesproti) me mësues Theodhor Panikën. Shërbeu në fshatrat Livadhia, Kalcati e fshatra të tjerë të zonës. Mbaroi shkollën fillore prej gjashtë klasë në Lazat. Atëhere kishte shumë fëmijë. Në vazhdimësi deri në 1967, diku 32 vjet, shërbeu në të gjitha fshatrat e zonës. Nuk paguhej me para por me çfarë i jepnin njerëzit. Pas shpalljes të ligjit mbi ateismin nga pushteti i Hoxhës dhespoti Damian Kokoneshi, ish oficer partizan dhe anëtar i partisë Komuniste të Shqipërisë, i martuar, me fëmijë që sot jetojnë në Gjirokastër, bëri një mbledhje të klerikëve. I urdhëroi që të zhvishen. Ju mori rasot dhe i dërgoi në fshatrat e tyre. Kur erdhi në fshatin e tij at Stavro Qiriazati pa raso ishte “sikur i ishte bërë varrimi i tij” nga lotët dhe hidhërimi i tij. nuk e njohëm, tregon sot i biri i at  Grigor Qiriazati. U mblodhën të gjithë të afërmit. -         E di për Damian Kokoneshin se ç’dhespot ishte (i thashë papa Grigorit) -         Po, Dhespot që qarkullonte me pistoletë Papa Lefter. -         Po, po.. ishte nga Pogradeci. -         Familja e tij akoma dhe sot gjendet në Gjirokastër dhe janë shumë mirë. -         Jetoi shumë vjet babai im dhe jetoi tre periudha. Pas 1990 kreu shërbesë në fshatin e tij. Kaloi  shumë mundime të patreguara, papa- Lefter. Çfarë të kujtojmë më parë? -         Shërbeu në burg babai juaj, papa Grigor? -         Jo, ishte 72 vjeç, plak më 1967. Familja e tij vuante shumë, sa fëmijët e tij aq sa dhe nipërit e tij. Kam një djalë të madh 50 e ca vjet papa Lefter, Kostan. Hyri 11 vjet burg sepse ishte i shënuar nga i gjyshi i tij, nga gruaja ime, ishte patriot dhe partizan me Zervën. Pas mbizotërimit të komunizmit në Shqipëri ai ja mbathi në Greqi. Unë si baba i Kostës dhe mqs isha dhe djali i papa Stavros më dënuan pesë vjet në internim me çupën time në ... Tomor të Beratit ku dhe punova në veprat e detyrueshme bashkë me të. Hoqëm shumë. Çfarë të kujtojmë më parë?  Poshtërimet, ironitë, tregimin me gisht, investigimet, rahjet çfarë.. çfarë... -         Dua një ndodhi për atin tënd të ndjerë papa Grigor. Nqs kryente mistere, ceremoni të shënjta në përgjithësi. -         Po, kryente. Bënte fshehur tek shumë nga njerëzit tanë me kujdesin më të madh. Natyrisht jo në kisha por në shtëpi. Tempullin e Shën e Premtes e kishin magazinë  dhe deri në fund të 1991 që e morëm ishte greminë. Mgjth se në 1991 ishte në pleqëri të thellë, tashmë 95 vjet, nisën themelet e Tempullit të ri të Shënjtë të Shën e Premtes me ndihmën e Kishës mëmë të Greqisë. Ndihmoi përkatësisht Mitropolia e Shënjtë e Nea Smirnis. -         At Grigor kryente ceremoni fetare fshehur babai tënd? -         Po, por fshehej nga të gjithë dhe nga unë që të mos na ngatërrojë. Bëri shumë tek njerëzit e tij (vazhdimi i bisedës në kasetë)  që kishte besim dhe që ishin fetarë. E di që dhe tanët nuk ishin që të gjithë fetarë. -         Nuk e tradhëtuan me të vërtetë sepse kryente ceremoni nga i ndjeri papa Stavro? -         Nuk dua që të them gjëra të tilla (e kuptojmë ato që nënkuptohen lehtësisht përjashtohen) -         Nuk do të themi emra. -         Do të doja të më pyesnit për çdo gjë tjetër. Ku të kujtoj dhe unë kaq sa kemi kaluar dhe për mua të të them por nuk ja vlen. -         Ju që jeni fëmijët e papa Stavros nuk kishit pasoja, masa nga pushteti i Hoxhës? -         Unë jam djalë i vetëm dhe tre motra të tjera. Jo vetëm tek ne por dhe në nipërit e tij kishte pasoja. Djali im, kur u bë 22 vjeç  kërkonte që të vinte në Greqi që të shikonte gjyshin e tij, tjetrin, që ju thashë që ishte veteran në rrezistencën me E.D.E.S.  U arrestua dhe u dënua 11 vjet burg dhe i bëri  të gjitha brenda të plota. Tani gjendet në Athinë me familjen e tij. -         I ndjeri papa – Stavro nuk shkoi në burg? -         Oh! Gjatë asaj kohe që u vendos  ateizmin (më 1968) u tall  gjithë këto vite. -         Përse? Me çfarë arsye? -         Një Pashkë, ishte java e madhe. Mblodhën, dy fshatra që ishin afër në një mbledhje popullore dhe iu lexuan një akuzë. Iu thonë: këtu Stavro godite kambanën ndryshe  që t’iu kujtoje shokëve zakonin e vjetër që të vinin në kishë. Do që të na shkatërrosh popullin dhe përparimin. Të dhamë mundësinë mqs kishe moshë të madhe (ishte 72) vjeç që të mos shkosh në burg  ( sepse ishte prift dhe vetëm atë nënkuptojnë). Sot ti je mosmirënjohës  tek partia. -         Po çfarë bëri? Papa Stavroja të Premten e zezë. -         I kishin dhënë si detyrë që ti binte kambanës në mëngjes që të shkojnë në punë njerëzit. Në mbrëmje bënte sërish të njejtën. (Donin që ta tallnin. Ai preferoi që ti binte kambanës  mjafton që të dëgjojnë njerëzit pavarësisht që e përdorte partia ndryshe). Të Premten e Zezë nuk duroi  dot atë ditë papa Stavroja dhe goditi si në ditë zije duke ju kujtuar të Premten e kryqëzimit. Kjo ishte e gjitha dhe e tallnin dy fshatra dhe e vendosën në kufizim shtëpie, u burgos në shtëpinë e tj dhe nuk lejohej që ti flisnin të tjerët. -         Ti vuajte papa Grigori? Fëmijët dhe nipërit e papa Stavros  në burg. -         E! Shkova dhe unë në burg 5 vjet në Tomor në Shqipërinë qëndrore bashkë me çupën  e madhe. -         Po pse papa Grigori? Me çfarë akuze? -         Thjesht sepse isha Helen, djali i papa Stavros dhe kisha vjer i cili ishte arratisur në Greqi, donin të gjenin arsye. -         Bëra një dhëndër për çupën. E dënuan dhëndrin tim sepse kishte ndjenja greke, helene dhe e dërguan në burg. Unë mqs mbrojta dhe mbështeta vajzën time u dënova bashkë me çupën time 5 vjet në Tomor në kolkhoz në burgjet bujqësore. E shërbeva internimin të gjithin me çupën për pesë vjet. -         Sot janë të martuar. -         Po ka katër fëmijë dhe tani është në Athinë -         Ti ishe i martuar kur shkove në burg? -         Po më 1975-1980 shkova në burg isha i madh në moshë. -         Fëmijët e tjerë ku ishin? -         Ishin në fshat vetë me nënën e tyre vetëm, -         Për të ndjerin papa Stavron të kujtohen ndodhi të tjera me kambanën. Çfarë u bënë veshjet priftërore? Librat e tij të shënjtë çfarë u bënë? -         Erdhi një këshill nga partia. I thonë : “na trego ku i ke librat kishtarë dhe rrobat kishtare tëndet?” . Ç’të bënte e di sa e vështirë ishte. Ju tregoi një sendyq ku i kishte të gjitha brenda. Ata sapo e panë rrëmbyen dhe shkuan jashtë kishë dhe i dogjën të gjitha. Ai qëndroi në një qoshe dhe vajtonte, qante i pangushëlluar . Më kujtohet si tani... I mbeti,  diku tjetër kishte një veshje prifti, një kryq bekimi , këto i kishin mbetur  ato kam sot si pasuri. -         Në këtë këshill kishte dhe Grekë Vorioipirotë? -         Të gjithë ishin Grekë fatkeqësisht, ata ishin më të keq se të tjerët. -         Ata sot ku janë? Fëmijët e tyre ku janë, ç’thonë? -         O..! Janë më mirë se ne ata. Ata në Athinë luajnë rolin e patriotit. -         Fatkeqësisht ne nuk e dinim se çfarë ishte njëri apo tjetri dhe kështu që... -         Më mirë le ti gjykojë Zoti ata dhe ne. -         Babai yt e dinte mirë shqipen? -         Jo, jo, nuk e kuptonte shqipen ai. Atëhere këtu kishin shkolla nuk flisnin fare këtu në fshat shqip. -         At Grigori, t’iu lexoj pak klerikët që gjeta në të gjithë Shqipërinë që mbijetuan nga diktatura e Hoxhës. -         T’iu jap at Lefter telefonin e Mitropolisë së Shënjtë të Gjirokastrës se mos gjesh të tjerë. Gjithashtu dhe telefonin e Mitropolisë së Shënjtë të Beratit, Vlorës dhe Kaninës se mos ka dhe atje. Atje më duket se është një papa Vangjel. -         Ju falenderoj, at Grigor për të gjitha. Bëjmë një përkujtimore, të ndarë, unë si një krishter i thjeshtë dhe ti si djali, tek at Stavro Qiriazati që kaq shumë vuajti nga diktatura komuniste e Shqipërisë që më 1945 deri në 1990. Gazeta E.E.M e Shqipërisë “ Të Rejat e Omonias” shkroi për papa Stavron, në përpjekje që të bënte të ditur personalitetin e papa Grigorit: (Pason artikulli i gazetës nën përkujdesjen e gazetarit Jorgo Zarbala). Përktheu: Themistokli Bambulla       Teolog-Psikopedagog

Γνωρίστε περισσότερους Νεομάρτυρες και Ομολογητές Ιερείς στην αθεϊστική Αλβανία σ' αυτό το άρθρο, όπου και αναφορές στις ορθόδοξες ρίζες & την Εκκλησία της Αλβανίας 

πηγή