“Oσο ανάβει η φλόγα της δικαιοσύνης....” του ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΣΥΡΟΥ, κ. Δωρόθεου Β

Τα παιδιά ενός Νηπιαγωγείου παρουσίασαν, όπως κάθε χρόνο, την εορτή τους για τα Χριστούγεννα και το νέο έτος, με ποιήματα και μικρά θεατρικά δρώμενα, στα οποία, με όλη την απλότητα και την αθωότητά τους, υποδύονταν διάφορους ρόλους, μεταξύ των οποίων και το ρόλο μιας φλόγας, που βεβαίωνε ότι “όσο εγώ είμαι αναμμένη, δεν θα υπάρχει αδικία στον κόσμο”!      Ήταν η φλόγα της δικαιοσύνης…      Μέσα σε μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα ανασφάλειας και φόβου, η μικρή αυτή φράση, αποκάλυψε μια αλήθεια, τόσο αυτονόητη, αλλ΄ίσως και γι’ αυτό τόσο παραθεωρημένη…      Ειδικά, σε μια εποχή, όπως η σημερινή, όπου, παράλληλα με τη γενικώτερη κρίση αξιών και την κυριαρχούσα οικονομική  δυσπραγία, και ίσως με αυτή την αιτία, πλεονάζει η εκμετάλλευση και η αδικία, η δικαιοσύνη αποτελεί το διαρκές ζητούμενο.      Και τούτο, διότι η Δικαιοσύνη,  «η σταθερά και διηνεκής θέλησις του αποδίδειν εκάστω το προσήκον", να έχει, δηλαδή  ο καθένας αυτό που του ταιριάζει, του πρέπει και του αξίζει, κατά τον κλασσικό ορισμό του Ουλπιανού, που αποτέλεσε και τη βάση της νομοθεσίας του Ιουστινιανού, θεωρείται εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία μιας κοινωνίας και τη βίωση μιας ζωής αληθινά αξιοβίωτης, αφού, κατά τον Αριστοτέλη, «αδύνατον οικείσθαι πόλιν άνευ δικαιοσύνης και πολεμικής αρετής», είναι αδύνατο να σταθεί ένα κράτος χωρίς δικαιοσύνη και πολεμική ανδρεία.

Οι αρχαίοι Έλληνες, που πρώτοι άνοιξαν τις μεγάλες λεωφόρους προς τ' ανώτερα ιδανικά, τις οποίες διεύρυνε και επέκτεινε ο Χριστιανισμός, πρώτοι επεσήμαναν την αναγκαιότητα της ύπαρξης και της τήρησης των νόμων για την εξασφάλιση της ομαλής κοινωνικής συμβίωσης και τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής, διαπιστώνοντας ταυτόχρονα  ότι η απλή και μόνο συμμόρφωση προς τους νόμους από το φόβο της τιμωρίας δεν είναι πραγματική δικαιοσύνη.

Πραγματικά δίκαιος είναι εκείνος που άσχετα με το φόβο της τιμωρίας, αγαπά τη δικαιοσύνη κι αποφεύγει την αδικία, ο οποίος στο δίλημμα να αδικεί ή να αδικείται, απαντά μαζί με το Σωκράτη ότι προτιμά να αδικείται.

Αλλά την ηθική ολοκλήρωση στην έννοια της δικαιοσύνης έφερε ο χριστιανισμός, που θεωρεί και μακαρίζει τους πιστούς  ως "διψώντας την δικαιοσύνη" και το Σωτήρα ως "βασιλέα της δικαιοσύνης".

Και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι  η λέξη «δικαιοσύνη» απαντάται στην Καινή Διαθήκη ογδόντα οκτώ φορές,  ενώ η λέξη «δίκαιος» ογδόντα μία φορές, με την έννοια της συμπύκνωσης όλων των αρετών, όλων των καθηκόντων του ανθρώπου προς τον άνθρωπο και τον Θεό, βασικό γνώρισμα του οποίου είναι η δικαιοσύνη.

Βέβαια, η δικαιοσύνη του Θεού δεν ταυτίζεται πάντα με την ανθρώπινη, αλλά συχνά την υπερβαίνει.

Και τούτο, διότι η ανθρώπινη δικαιοσύνη εδράζεται στην ισότητα του μέτρου, αποδίδει στον καθένα το «προσήκον», το δίκαιο, χωρίς να προσωποληπτεί ή να μεροληπτεί.

Χαρακτηριστικό της Δικαιοσύνης του Θεού, όμως, είναι ότι συχνά και «προσωποληπτεί» και «μεροληπτεί», κατά τα ανθρώπινα μέτρα πάντα, καθώς μέτρο της δεν είναι η ισότητα του νόμου, αλλά της αγάπης!

Όπως, όμως, και αν προσεγγισθεί η έννοια και το περιεχόμενο του όρου δικαιοσύνη, είναι γεγονός ότι είναι η τελευταία φλόγα παρηγοριάς και ελπίδας για τον άνθρωπο, τον άνθρωπο κάθε κοινωνίας και κάθε εποχής, που αισθάνεται αδύναμος να αντιμετωπίσει τις επιβουλές των εκάστοτε ισχυρών και τις δυσκολίες των καιρών.

Διψούμε και πεινούμε τη δικαιοσύνη, ψάλλουμε το «δικαιοσύνην μάθετε οι ενοικούντες επί της γης» και ως «Ήλιο της Δικαιοσύνης» τον Κύριο αναγνωρίζουμε, με τη βεβαιότητα ότι όπου η δικαιοσύνη του Θεού κυριαρχεί, εκεί και ασφάλεια, πρόοδος, δημιουργία, συνεργασία, αλληλεγγύη και ομόνοια επικρατεί και η βασιλεία του Θεού γίνεται πραγματικότητα στη γη!

Γι` αυτό και η αναζήτηση και η επικράτηση της δικαιοσύνης δεν είναι μια απλή ευχή, αλλά ένας αγώνας διαρκής,  μια συνεχής εγρήγορση και επιφυλακή κατά της αδικίας και στη δημόσια και την προσωπική μας ζωή, αφού, κατά τον Μάρκο Αυρήλιο, «αδικεί πολλάκις ο μη ποιών τι, ου μόνον ο ποιών τι»!

† Ο ΣΥΡΟΥ ΔΩΡΟΘΕΟΣ Β’
(Δημοσιεύθηκε στην Eφημερίδα “ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ”, το Σάββατο, 15 Δεκεμβρίου 2012)