Η μεγίστη αξία των πρεσβειών της Υπεραγίας Θεοτόκου αλλά και η ελπίδα μας Δ' Χαιρετισμοί π.Στέφανος Αναγνωστόπουλος

Χαίρε ηδύπνοον κρίνον, Δέσποινα.

Θέλουμε να πούμε τόσα πολλά για την Παναγία μας και δεν ευρίσκομε λόγια για να εκφέρομε την ευγνωμοσύνη μας προς Αυτήν, και πολλές φορές στεκόμαστε άφωνοι και βουβοί, μπροστά στο μεγαλείο Της, γιατί Αυτήν διάλεξε ο Θεός ανάμεσα στα δισεκατομμύρια των γυναικών που πέρασαν και θα περάσουν μέχρι της συντελείας των αιώνων για να Την κάμει Μητέρα Του.
Ο υμνογράφος της Εκκλησίας μας με πολλή συγκίνηση εξυμνεί και χαιρετίζει την Παναγία σαν τον πάλευκον και ευωδέστατον κρίνον, γι’ αυτό στην πρώτη ακόμα ωδή, μας έψαλλε σήμερα η Εκκλησία μας δια των ιεροψαλτών, το «Χαίρε κρίνον ηδύπνοον Δέσποινα, πιστούς ευωδιάζον» που σημαίνει «Χαίρε ω Δέσποινα, του Ουρανού και της Γής Δέσποινα, συ που είσαι το εύοσμον κρίνον, που μοσχοβολά και σκορπίζει την ευωδία του στους πιστούς χριστιανούς όλων των εποχών».
Ο κρίνος βέβαια ως λευκός, αντιπροσωπεύει την αγνότητα και την καθαρότητα της ψυχής της, και δεν έχει καμία σχέση με τους μύθους οι οποίοι κατά κάποιον τρόπον έχουνε ξεπηδήσει από την παπική εκκλησία η οποία παρουσιάζει τον Αρχάγγελον Γαβριήλ, δήθεν να μυρίζει έναν κρίνον. Αυτό δεν είναι δογματικώς σωστό, άλλο παρομοίωσις, άλλο συμβολισμός και άλλο πράξις. Εκείνο που μετέφερε ο Αρχάγγελος Γαβριήλ ήταν το χαρμόσυνο μήνυμα, το «Χαίρε Κεχαριτωμένη, ο Κύριος μετά σού, σύ θα γίνεις μητέρα του Θεού».
Για να εγκωμιάσει λοιπόν ο ποιητής την πάναγνη κόρη της Ναζαρέτ, ο ποιητής του κανόνος, διάλεξε από τα πιο όμορφα και από τα πιο ευωδιαστά και μυρωδάτα άνθη του αγρού, τον κρίνον, που συμβολίζει βέβαια όπως είπα προηγουμένως την αγνότητα.

Αλήθεια πόσον άσπιλη και άχραντη και αμόλυντη πρέπει να υπήρξε η Υπεραγία Θεοτόκος. Διατήρησε πεντακάθαρη την ψυχή της και το σώμα της από την αμαρτία. Αγωνίστηκε με την Χάρη και την βοήθεια του Θεού, για να μην σπιλώσει την αγνότητά της, τον πολύτιμον και ουράνιον αυτόν θησαυρόν της ψυχής και του σώματος, που δυστυχώς εμείς οι σημερινοί Νεοέλληνες Ορθόδοξοι Χριστιανοί μολύνουμε κάθε μέρα με την διαγωγή μας.
Σημαίνει ότι η Παναγία παρέμεινε και άσπιλη και πάναγνη και στο σώμα και στην ψυχή, γι’ αυτό θα πούμε και θα αναφερθούμε σε μερικούς λόγους, αποσπάσματα από τους λόγους των Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας μας.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός μας λέγει τα εξής. -Τα διαβάζουμε διότι που να τα θυμόμαστε από μνήμης.- «Έγινε με τη θέλησή της κατάλυμα της κάθε αρετής, διότι κατόρθωνε να απομακρύνει από το νου της, απ’ το μυαλό της, κάθε βιοτική και σαρκική επιθυμία. Έτσι διατήρησε την ψυχή της αμόλυντη και καθαρή μαζί με το σώμα. Άλλωστε αυτό άρμοζε σ’ Αυτήν αφού ήταν προορισμένη να υποδεχτεί στα σπλάχνα της, εκ Πνεύματος Αγίου τον Θεόν Λόγον, και Αυτόν να κρατήσει σαν ενανθρωπίσαντα Θεόν στην αγκαλιά της την παρθενική. Για να κρατήσει στην αγκαλιά της το Βρέφος, που ήτο ο Θεάνθρωπος Κύριος. Έτσι δεν άφησε λοιπόν το ρυπαρό και το άθλιο εκείνο περιβάλλον της Ναζαρέτ, διότι το αναρωτήθηκε κι ο Ναθαναήλ «εκ Ναζαρέτ δύναταί τι αγαθόν είναι», τόσο βρώμικη ήταν η πόλις, μέσα σ’ αυτήν την πόλη στην οποία έζησε τόσα χρόνια η Παναγία, φρόντισε λοιπόν να μην μολύνει στο παραμικρόν την ηθική της καθαρότητα». Παρέμεινε λοιπόν σύμφωνα και με τον υμνογράφο της Εκκλησίας μας, λευκότατος κρίνος μέσα στην γνωστή ανηθικότητα της ιδιαιτέρας πατρίδος της. Εμείς λοιπόν δεν έχομε – άρα - την δικαιολογία να πούμε ότι φταίει και κατά τρόπον και η εποχή μας, γι’ αυτό και δεν μπορούν σήμερα τα παιδιά μας, οι νέοι και οι νέες, να κρατήσουν αγνότητα και καθαρότητα. Όπως λοιπόν εκείνη αντιστάθηκε με την Χάριν του Θεού στις δαιμονικές επιθέσεις και παρέμεινε άτρωτη, καθαρή και ανεπηρέαστη, έτσι μπορούμε και μείς να βοηθήσομε με τις προσευχές μας, με τις νηστείες μας και με τους προσωπικούς μας κόπους και αγώνες, να φροντίσομε λέω, όσο είναι δυνατόν για την καθαρότητα των παιδιών μας. Γι’ αυτά Της τα πνευματικά κατορθώματα ο Άγιος Δαμασκηνός συνεχίζοντας αναφωνάζει, «Ω Ιερά Θυγατέρα των Ιωακείμ και της Άννης, που ξέφυγες από τις παγίδες και τις εξουσίες και τα πεπυρωμένα βέλη του πονηρού, και διατηρήθηκες πανάμωμη, για να γίνεις Νύμφη Θεού, και Μητέρα κατά το ανθρώπινον του Θεού Λόγου».
Πραγματι χριστιανοί μου, η Παναγία μας ανεδείχθη όπως τονίζει χαρακτηριστικά, ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, «πάσης ακτίνος φωτεινοτέρα, και πάσης καθαρότητος καθαροτερα». Ήτο ανάμεσα λοιπόν στους Ιουδαίους εκείνης της εποχής, της βρωμερής εποχής, το εύοσμον άνθος, ο αληθινός και κατάλευκος κρίνος της αγνότητος, ο γεμάτος από θεία ευωδία. Και τώρα τελευταία που διάβαζα για έναν όσιο, έλεγε λοιπόν ότι «ο διατηρών την αγνότητα στο σώμα αλλά κυρίως όμως στην ψυχή, δηλαδή στο νου, στις σκέψεις, στις επιθυμίες, στις διαθέσεις, σε όλον τον ψυχοσωματικόν κόσμον, αποπνέει το άρωμα που είναι βραβείον της Παναγίας, μέσα από αυτόν τον αγωνιστή ή την αγωνίστρια της καθαρότητος». Έχει δηλαδή το σώμα θεία ευωδία. Και επειδή σε όλη της τη ζωή η Υπεραγία Θεοτόκος παρέμεινε το πανάλευκο λουλούδι της ηθικής καθαρότητος, γι’ αυτό και προς αυτήν την θεϊκήν τελειότητα, θέλει να οδηγήσει όλους τους χριστιανούς, και ιδιαιτέρως, ιδιαιτέρως, εσάς τις γυναίκες, διότι στους χαιρετισμούς κατά κύριον λόγον σεις κατακλύζετε τους ναούς. Η γυναικεία της επιθυμία βέβαια είναι να μπορέσομε όλοι μας, όχι μόνον εσείς, αλλά και οι άνδρες και οι νέοι και οι νέες, και τα παιδιά, μικρά και μεγάλα, να αποκτήσομε τον πολυτιμότατον αυτό θησαυρό της ψυχικής και της σωματικής καθαρότητος. Δεν θέλει μόνον, η Παναγία, οι μοναχοί, να παραμένουν καθαροί και ακηλίδωτοι, αλλά θέλει και τους εγγάμους, τους παντρεμένους και τις παντρεμένες, καθαρούς και αμόλυντους. Όλοι μας οφείλουμε να αγωνιζόμαστε κάθε μέρα, ώστε να εφαρμόζουμε την θεόγραφη εντολή, δια μέσω του Αποστόλου Παύλου, που λέγει προς όλους τους χριστιανούς, «σεαυτόν, αγνόν τήρει», «να τηρείς τον εαυτό σου αγνόν».

Ο δε Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος μας λέγει τα εξής, για την απόκτηση και την διατήρηση αυτής της ηθικής καθαρότητος: «Για να μπορέσομε να αποκτήσουμε αυτήν την αγνότητα και την σωφροσύνη», λέγει ο Άγιος, «πρέπει να μιμηθούμε τους Αγίους. Αυτοί τα κατάφεραν, να αποκτήσουν πρώτα, και να διατηρήσουν αυτήν την αγνότητα, αφενός μεν με την αλήθεια της πίστεως, δηλαδή με την τήρηση των Ευαγγελικών εντολών, μέχρι ομολογίας και μαρτυρικής θυσίας, και δεύτερον με το Αίμα του Ιησού Χριστού, τον εκκλησιασμό, την Θεία Λατρεία, την Θεία Κοινωνία, την συμμετοχή στο Ποτήριον της Ζωής, βέβαια δια μέσου της Ιεράς Εξομολογήσεως. Μόνο μ’ αυτούς τους δύο τρόπους» μας λέγει ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, «είναι δυνατή η απόκτησις και η διατήρησις της ηθικής καθαρότητος. Γι’ αυτό πρέπει λοιπόν να απαλλαγούμε από τα πάθη μας, απ’ τις κακίες μας και τις πονηριές μας, απ’ το μίσος και την υπερηφάνεια, και τα τόσα άλλα κακά που έχουμε, και τα οποία βέβαια, δεν ξέρω πόσοι από μας τα εξομολογούμεθα. Να ελευθερώσουμε δηλαδή τον εαυτόν μας από την αμαρτία, από την εξουσίαν των δαιμόνων, και από την ποικιλόμορφη κακία. Θα πάμε στην Εκκλησία γιατί είναι το μεγάλο θεραπευτήριο, και κει ο γιατρός με το νυστέρι του θα κάμει την θεραπείαν. Θα βγάλει ό,τι σάπιο υπάρχει μέσα στον άνθρωπο, για να μπορέσουμε να παραστήσουμε τα σώματά μας μπροστά στο Θεό, σαν ζωντανή θυσία, αγία και ευάρεστη. Αυτό κατορθώνεται μόνον μέσα στην Εκκλησία. Βέβαια θα πρέπει κατόπιν εν συνεχεία, να ακολουθήσουμε πιστά τις συμβουλές και τις προτροπές της Εκκλησίας, και με πολλή επιμονή να μπορέσομε να εφαρμόζουμε την εγκράτεια σε όλες τις εκδηλώσεις της ζωής μας». Αυτά κατά τον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο με απλά λόγια. Ο Άγιος λοιπόν μας λέγει, το επαναλαμβάνω, ότι για να πετύχουμε την καθαρότητα αυτήν την εσωτερική, και της ψυχής και του σώματος, χρειάζεται ο προσωπικός μας αγώνας για την τήρηση όλων των εντολών, και τη συμμετοχή μας στα σωστικά μυστήρια Θείας Ευχαριστίας και Ιεράς Εξομολογήσεως.

Λοιπόν ο λόγος του Θεού, που δεν τον διαβάζομε, ή δεν τον ακούμε, και τα μυστήρια, είναι αυτά τα οποία οργώνουν το χωράφι της ψυχής μας, και σπέρνεται εκεί αυτός ο σπόρος, για να φυτρώσει σ’ αυτό το χωράφι το άνθος των αρετών. Βέβαια να μην αναφέρομε τώρα το πλήθος των αρετών που είναι τόσες πολλές και έχουμε αναφερθεί αρκετές φορές σ’ αυτές. Αλλά βέβαια ο πιο πολύτιμος καρπός είναι αυτός της σωφροσύνης. Άρα η ηθική καθαρότητα μαζί με τις άλλες αρετές πρέπει να φυλαχθούν σαν πολύτιμος θησαυρός μέχρι το τέλος της ζωής μας. Καθαροί λοιπόν πρέπει να μένομε σε όλα, στα πάντα, ώστε σε μας να εφαρμόζεται ο λόγος και ο μακαρισμός του Θεού, ο οποίος λέγει το «μακάριοι οι καθαροί τη καρδία ότι αυτοί τον Θεόν όψονται». Πού τον Θεόν όψονται;
- Κατά πρώτον στο πρόσωπον του πλησίον, που είναι εικόνα του Θεού, έστω και αν αυτός είναι ο εχθρός μας. Αυτός που μας πειράζει και μας βασανίζει κάθε μέρα.
-Δεύτερον τον «Θεόν όψονται και οψόμεθα» μέσα στις καρδιές μας.
-Τρίτον τον «Θεόν όψονται και οψόμεθα» στο Άγιο Δισκοπότηρον, όταν ο ιερεύς καλεί όλους και λέγει «μετά φόβου Θεού, πίστεως, και αγάπης προσέλθετε», και
-Τέταρτον τον «Θεόν όψονται και οψόμεθα» στην Βασιλεία των Ουρανών.

Χριστιανοί μου όλοι εμείς, οι λίγοι ή πολλοί, που συγκεντρωθήκαμε σήμερα για να τιμήσουμε την Παναγία μας με τον κανόνα και τους Χαιρετισμούς, αυτό το «ηδύπνοον κρίνον» όπως αναφέραμε προηγουμένως, αναλάβαμε και την υποχρέωση να διατηρήσομε και τη δική μας καθαρότητα, να απαρνηθούμε τις αμαρτωλές μας συνήθειες, να νεκρώσουμε τα τυραννικά πάθη της ψυχής μας, και να γίνουμε αληθινοί χριστιανοί. Αληθινοί χριστιανοί με αληθινή μετάνοια, με αληθινή πίστη, διότι θα μας έρθουν μέρες δύσκολες, και τότε θα ζητηθεί από τον καθέναν και θα έρθει στον καθέναν ο Θεός για να βρει καρπόν, για να βρει το άνθος της αρετής και για να βρει και τον καρπόν της πίστεως, αυτόν που θα μας διατηρήσει μακριά από τον εχθρόν της κακίας, αυτόν τον καρπόν που θα είναι η σωτηρίας μας. Όσο ζούμε εδώ στη γη, και για μας τους ίδιους και για τις οικογένειές μας, και για τα παιδιά μας και για τα εγγόνια μας. Αυτόν τον καρπόν και αυτό το άνθος, πρέπει να τον έχουμε ήδη καλλιεργήσει, ανθίσει και καρποφορήσει, όταν θα έρθει η ώρα της κρίσεως, όχι της Δευτέρας Παρουσίας του Κυρίου, αλλά της κρίσεως της πίστεως.
Ας προσέχουμε λίγο περισσότερο την ζωή μας αδελφοί μου, ας την προσέχουμε.

Η Παναγία βοήθειά μας,
Αμήν.