ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ΛΟΥΚΑ ( Σπορέως)- ΠΑΤΕΡΩΝ Ζ΄ ΟΙΚ. Συνόδου ( Λκ. 8, 5-15) Η ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΓΑΘΗΣ ΓΗΣ π. ΓΕΡΑΣΙΜΑΓΓΕΛΟΣ ΣΤΑΝΙΤΣΑΖ

Σήμερα, Κυριακή Δ΄  Λουκά, εορτάζονται από την Εκκλησία οι Πατέρες, επίσκοποι της Ζ΄ Οικ. Συνόδου, οι οποίοι πόνεσαν για την εξύψωση του παγκόσμιου πληθυσμού.
            Ο συσχετισμός μπορεί να φανεί ίσως αυθαίρετος η υπερβολικός. Κι’ όμως τους Πατέρες χαρακτηρίζει ο πόνος υπέρ των ανθρώπων. Όπως τώρα έτσι και τότε εκατομμύρια άνθρωποι ζούσαν κάτω από καθεστώς φοβερής υλικής και πνευματικής εξαθλίωσης. Τότε οι Πατέρες σήκωσαν το ανάστημα τους και είπαν: « στώμεν καλώς». Εν ονόματι του Ιησού Χριστού θα τεθεί τέρμα στην κάθε είδους εξαθλίωση των ανθρώπων, γιατί κάθε άνθρωπος είναι εικόνα του Θεού.
            Βέβαια στην Ζ ΄Οικ. Σύνοδο  οι Πατέρες θεολόγησαν περί των αγίων εικόνων. Μα η καλύτερη και γνησιότερη εικόνα του Θεού είναι ο άνθρωπος. Και διασώζοντας την αλήθεια περί των αγίων εικόνων, διέσωσαν την αλήθεια περί των ανθρώπων. Αυτό είναι ενδιαφέρον αν σκεφθούμε πως από τόσα  δισεκατομμύρια του πληθυσμού της γης, λίγοι ζουν με ανεκτές συνθήκες . Οι περισσότεροι επιζούν η φυτοζωούν.
            Ασφαλώς η Κυριακή δεν προσφέρεται για δυσάρεστες συζητήσεις. Ας ξεπεράσουμε το εμπόδιο αυτό προσεγγίζοντας την πηγή έμπνευσης των αγωνιστών Πατέρων της Ζ΄Οικ. Συνόδου,  δηλ .το Ευαγγέλιο  της σημερινής Κυριακής του καλού σπορέα.
            Η παραβολή αυτή  είναι γνωστή σε όλους, « εξήλθεν ο σπείρων τον σπόρον αυτού….», ως παραβολή του σπορέως. Το τέλος της έχει ως εξής: «…το εν τη καλή γη ούτοι εισίν οίτινες εν καρδία καλή και αγαθή ακούσαντες τον λόγον κατέχουσι και καρποφορούσι εν υπομονή. Και ταύτα λέγων εφώνει : ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω».
            Έχοντας κανείς υπ’ όψη του την παραβολή του σπορέα αναρωτιέται γιατί οι χριστιανοί τη θεωρούν τόσο σημαντική.
            Είναι σημαντική γιατί δείχνει πως η ορθοδοξία δεν είναι μόνο νοσταλγία, αλλά και δυναμική περιπέτεια εδώ και τώρα. Όπως αυτός που σπέρνει για να πετύχει το έργο του χρειάζεται να είναι προσγειωμένος, έτσι πρέπει να είναι και ο χριστιανός. Και όπως ο σπορέας εργάζεται στο τώρα χωρίς να απορροφάται απ’ αυτό, ανάλογα και ο χριστιανός ενδιαφέρεται για το παρών, αλλά δεν καταποντίζεται σ’ αυτό.
            Προχωρεί σ’ αυτή τη ζωή  επιδιώκοντας την τελείωση του όπως ανάλογα επιδιώκει και ο καλλιεργητής της γης. Μ’ άλλα λόγια η παραβολή του σπορέα δείχνει, ότι η κίνηση των χριστιανών όταν παίρνει στα σοβαρά την χριστιανικότητα τους  είναι εκ των άνω προς τα κάτω. Είναι μια κίνηση προσγείωσης. Στην Εκκλησία ζητάμε προσγείωση των ουρανών « ως εν ουρανώ και επί της γης».
            Πρέπει να τονίσουμε, ότι είναι ανεπίτρεπτο να θεωρούμε τη γη και την επίγεια ζωή ως παγίδες του διαβόλου. Η επίγεια ζωή είναι χάρισμα της αγάπης και της ελευθερίας του Θεού.. Ωστόσο όμως υπάρχουν και οι παγίδες. Αυτό επισημαίνεται στη σημερινή παραβολή. Υπάρχει όμως και η γη η αγαθή που μπορεί να προσφέρει καρπό εκατονταπλασίονα . Συνεπώς η αξία της παραβολής είναι τεράστια, γιατί αντιτάσσεται σε πάσης φύσεως καταστροφολογία και παρακμή. Παρά το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος της σποράς καταπατάται η συμπνίγεται από τα αγκάθια η ξεραίνεται στο πετρώδες έδαφος, ο καλός σπορέας παράγει καρπό γιατί ενεργεί καλώς. Εδώ είναι το θέμα. Το πώς δηλ. θα γίνει ώστε τα έργα του πολιτισμού, η σπορά, να μην πέφτουν στις σκιές της κακότητας και αντίστροφα. Ασφαλώς ο σπορέας δεν παραβλέπει την καταστροφή ως πραγματικότητα. Όμως βλέπει και δείχνει τις αιτίες. Συνεπώς δεν έχει λόγο να καταστροφολογεί. Το θέμα βρίσκεται  στις αιτίες, οι οποίες μπορεί να καλύπτονται, μπορεί όμως και να αποκαλύπτονται, όταν υπάρχει εκκλησιαστική θέληση. Η αποκάλυψη των αιτιών των καταστροφών οδηγεί σταδιακά στην εξάλειψη των καταστροφών και την καρποφορία της αγαθής γης.
            Το πόσο επίκαιρα είναι αυτά το καταλαβαίνουμε αν σκεφθούμε την καταστροφολογία των ημερών μας. Εν όψει αυτής της αλλαγής του αιώνα κάποιοι ερμηνεύουν τις φυσικές καταστροφές ως τιμωρία του Θεού παριστάνοντας τους εισαγγελείς  Του.
Και το χειρότερο κάποιοι  καταλαμβάνονται από φοβίες, ενώ κάποιοι άλλοι επιδίδονται σε καταστροφικές ενέργειες κατά αθώων ανθρώπων. Άλλοι ακόμα κραυγάζουν ότι  έρχεται το τέλος του κόσμου. Αυτού του είδους οι συμπεριφορές  ανήκουν στο χώρο της δεισιδαιμονίας και όχι της θεολογίας, και στο χώρο αυτό ανήκει η συμπεριφορά του καλού σπορέα. Του υποδειγματικού χριστιανού, ο οποίος βλέπει αναγνωρίζει και δείχνει τις αιτίες της καταστροφής του σπόρου και ταυτόχρονα ξεπερνάει την καταστροφή καλλιεργώντας την αγαθή γη. Ο άνθρωπος αυτός είναι πράγματι πιστός χριστιανός και όχι δεισιδαίμων με χριστιανικό ένδυμα. Και πέραν αυτού μετέχει της κτίσεως χωρίς να την καταστρέφει η να την θεοποιεί. Και την τεχνική του αυτή την εξαγιάζει καθώς χρησιμοποιεί εφαρμογές με το πνεύμα της Εκκλησίας, δηλ. προς δόξα Θεού και σωτηρία του ανθρώπου.
            Έτσι τίθενται επί τάπητος τρία θέματα  τρία θέματα:
            -Της θεοποίησης της φύσης.
            - Της καταστροφής της φύσης και
            -Της χρήσης της τεχνικής και των εφαρμογών της, αποδεικνύοντας την αξία της παραβολής. Είναι θέματα που ερεθίζουν το πνεύμα. Πρέπει επί τέλους να καταλάβουμε ότι και ευθύνη έχουμε και δυνατότητες για την ορθή διευθέτηση των θεμάτων του κόσμου μέσα στον οποίο ζούμε.
            Ο χριστός ήταν ακτήμων κι’ όμως τον σταύρωσαν γιατί καλούσε τους ανθρώπους να μην απολαμβάνουν παθητικά ό,τι τους συμβαίνει, αλλά να αναλαμβάνουν την ευθύνη για ό,τι καλύτερο μπορεί να τους συμβεί. Ο Χριστός είπε χαρακτηριστικά: « όποιος θέλει να έλθει κοντά μου  ας σηκώσει το σταυρό του». Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι αναλαμβάνω την ευθύνη που μου ανήκει για τους θεσμούς, τους νόμους, για την εν γένει ζωή της κοινωνίας μέσα στην οποία ανήκω.
Να γιατί η Εκκλησία καταδιώκεται άμεσα και έμμεσα, σκληρά και διακριτικά. Είναι δύναμη που λόγω του υπερβατικού της χαρακτήρα εμποδίζει την ένταξη του ανθρώπου σε κατεστημένες δυνάμεις και ιδεολογήματα, ακόμη κι’ όταν καλύπτονται από θρησκευτικό μανδύα.
            Ο πιστός και καλός σπορέας αποβάλλει το κατεστημένο όταν του επιβάλλεται ασφυκτικά και επιδιώκει με πίστη, ψυχραιμία, αισιοδοξία στην καλλιέργεια της γης. Και βέβαια δεν εννοούμε μόνο  τη γεωργική ενασχόληση. Μιλάμε συμβολικά εννοώντας τις αντάξιες ενασχολήσεις του ανθρώπου.
            Ο σπορέας της παραβολής είχε μπροστά του τρεις φόρμες:
            - τον καταπατημένο δρόμο.
            - το πετρώδες έδαφος και
            - παρουσία των ακανθών. Τις παρέκαμψε επιλέγοντας την τέταρτη δυνατότητα της αγαθής γης.
            Και επειδή μιλήσαμε παραπάνω για τη σημασία και αξία της παραβολής αξίζει να προσθέσουμε και τα εξής.
            Ο σπορέας σπέρνει έτσι, ώστε να παρουσιάζει την κοινωνικότητα του χριστιανισμού. Ρίχνει το σπόρο παντού. Θα μπορούσε να τον ρίξει στην αγαθή γη, αλλά δεν το κάνει για να δείξει, ότι η Εκκλησία δεν είναι μια κάστα καθαρών η ελίτ προνομιούχων. Είναι λαός που αγωνίζεται με ηγέτες τους τίμιους κληρικούς της. Είναι ο αγρός του Κυρίου με μεγάλες δυνατότητες καρποφορίας. Βλέπουμε χαρακτηριστικά ότι η Είναι λαός.
            Κοντολογίς η παραβολή μας ωθεί να προσέξουμε δύο σημεία και πρώτο είναι το εξής:
            Ο χριστιανισμός δεν είναι ένας κήπος που καλλιεργούνται καλλωπιστικά φυτά και γλάστρες. Εδω συναντάμε ένα κεντρικό  άξονα του χριστιανισμού που είχε εντυπωσιάσει και τους ειδωλολάτρες στην αρχαία εποχή.  Και αυτός ήταν ο λαϊκός του χαρακτήρας. Γι αυτό οι ειδωλολάτρες ειρωνεύονταν τις χριστιανικές κοινότητες. Ο ειδωλολάτρης Κέλσος κατηγορούσε τους χριστιανούς ότι στρατολογούν πιστούς μεταξύ των απόκληρων και των απλοϊκών και αυτό φανέρωνε κατ’ αυτόν πως δεν μπορούσαν να προσελκύσουν παρά μόνο τα αδύνατα πνεύματα, τους σκλάβους, τις γυναίκες και τα παιδιά.
            Σ’ όλη την ιστορία της η Εκκλησία συνάντησε τον πειρασμό των αιρέσεων, των παρασυναγωγών, των μικρών ομάδων των δήθεν καθαρών που αρνιούνταν να αναμειχθούν με το πλήθος, τον όχλο των κοινών ανθρώπων. Και η Εκκλησία απέρριψε αυτό τον πειρασμό.
            Εδώ πρέπει να προσέξουμε, ότι αυτά δεν σημαίνουν αποδοχή της μετριότητας, ούτε συνθηκολόγηση με την αμαρτία. Η ίδια η παραβολή προβλέπει έναν τέτοιο κίνδυνο, μια υπερβολή προς την άλλη άκρη υπογραμμίζοντας τις περιπτώσεις αποτυχίας της σποράς με τάση διαμαρτυρίας για την  καταστροφική κατάσταση. Έτσι κανείς δεν μπορεί να απαξιώσει την παραβολή, ότι δήθεν εισάγει έναν εύκολο χριστιανισμό. Όπως δηλ. δεν γίνεται   σπορά με ευκολίες ποιοτικές, έτσι δεν γίνεται και χριστιανισμός με ευκολίες ποιοτικές.
            Η παραβολή τελικά κρατάει μέσα της όλες τις απαντήσεις της Εκκλησίας περί ποιότητας. Ταυτόχρονα όμως αρνείται να αναγνωρίσει ως αγαπημένους του Χριστού μόνον όσους ανταποκρίνονται σ’ αυτές  τις απαιτήσεις, διότι ο Θεός « παντας θέλει σωθήναι και  εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν». Εξ άλλου υπάρχει και η παραβολή του χαμένου προβάτου.
            Έτσι οδηγούμαστε στο δεύτερο σημείο. Η χριστιανοσύνη μας ενσαρκώνεται μέσα στο λαό, όπως ανάλογα ανακατεύονται οι σπόροι με τη γη. Αποτέλεσμα η θαυμαστή καρποφορία σε όλους τους τομείς. Όπως η σπορά μεταβάλλει τη γη  σε καρποφόρα γη, έτσι και η χριστιανικότητα διαποτίζει ήθη, θεσμούς ,πολιτισμό μεταφέροντας παραδείσια δώρα και αλλαγή.
            Σήμερα η απανθρωπιά οργιάζει απειλώντας να καταστρέψει ό,τι καλό καλλιεργείται στο χώρο της κοινωνικής ζωής. Έχουμε καθήκον να μην πανικοβληθούμε, αλλά να βρισκόμαστε σε ετοιμότητα και νήψη, αν βέβαια δεν θέλουμε να μετατραπούμε σε φυτά ανάμεσα στ’ αγκάθια.
            Αυτή την έντιμη και ψύχραιμη εγρήγορση υποδαυλίζει ο σημερινός εορτασμός των Αγίων Πατέρων και το Ευαγγέλιο θεραπεύοντας την όντως αποσταμένη ελπίδα μας .
            Καλή Κυριακή.      

π.Γ.Στ
.