Η πορεία των Μάγων, μιά επαναλαμβανόμενη περιπέτεια…

Μελετώντας κανείς τό φαινόμενο καί τήν ἱστορία τῆς θρησκείας, βλέπει ὅτι, κατ’ ἐξοχήν στό θέμα αὐτό, ὁ ἄνθρωπος ἔπεσε θῦμα τῶν δαιμονικῶν δυνάμεων καί παραπλανήθηκε. ῎Ετσι ἔφθασε, ἤ νά ἀρνηθεῖ τήν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ ἤ νά λατρεύει τά κτίσματα παρά τόν Κτίσαντα. Τέτοιοι λοιπόν εἶναι οἱ Μάγοι τῆς Περσίας, λάτρεις τῶν ἄστρων, ἄνθρωποι πού θεοποίησαν τήν κτίση, θύματα τῆς μεταπτωτικῆς ἱστορίας τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Παρʼ ὅλα αὐτά, ὁ Θεός δέν τούς ἀφήνει στό σκοτάδι πού κληρονόμησαν ἀπό τούς πατέρες τους, ἀλλά τούς ἐπαναφέρει μέ τρόπο θαυμαστό στήν ἀληθινή λατρεία, «πόρρωθεν Ἀστήρ ἐμήνυσε, τοῖς Ἀστρολόγοις νυκτί κεκρατημένοις, καί πλάνης σκοτασμῶ οὔσι, καί Προσκυνήσαντες πίστει, δῶρα κομίζουσιν»[1]. Οἱ ἄνθρωποι τῆς ἐποχῆς μας μοιάζουν σέ πολλά σημεῖα μέ τούς μάγους τῆς εἰδωλολατρικῆς Περσίας. Ἔψαχναν καί ἐκεῖνοι τήν ἀλήθεια ἀλλά σέ λάθος περιοχή, μέσα στό πυκνό σκοτάδι τοῦ οὐρανοῦ, ἀνάμεσα στά ἄστρα.Ὁ Θεός ὅμως δέν τούς ἀπογοήτευσε, δέν τούς ἄφησε στήν πλάνη. Βλέπει ὁ καρδιογνώστης τήν δίψα τῆς ψυχῆς, τήν ἀπογοήτευση πού δημιουργεῖ ἡ λατρεία τῶν εἰδώλων καί τούς ἀποκαλύπτει αἰνιγματικά τό ποθούμενο σημεῖο. ῞Ενα σημεῖο πού γιά τούς μάγους σήμαινε κάτι παραπάνω ἀπό ἕνα σπάνιο ἀστρικό φαινόμενο. Σήμαινε οὐσιαστικά τήν κατάργηση τῶν ψεύτικων θεῶν τους. Γιʼ αὐτό, ὅπως μᾶς πληροφορεῖ ὁ εὐαγγελιστής, οἱ Μάγοι μόλις εἶδαν τόν ἀστέρα «ἐχάρησαν χαράν μεγάλην σφόδρα»[2]… ῾Η χαρά αὐτή δέν ἦταν μιά ἁπλῆ χαρά, σάν τίς συνηθισμένες τοῦ κόσμου τούτου, ἦταν κάτι τό βαθύτερο, ἦταν ἡ ἐσωτερική πληροφόρηση, ὅτι κάπου πάνω στόν πλανήτη γεννήθηκε ἐπιτέλους ἡ Ἀλήθεια. Κατάλαβαν, ὅτι ἔφθασε ἡ στιγμή νά τούς φανερωθεῖ κάτι τό ἀνώτερο, κάτι τό ὑπερφυσικό, κάτι τέλος πάντων, πού ἦταν ἀδύνατον νά τό προσδιορίσουν, ἀλλά πάντως τό διαισθάνονταν. Ἤξεραν πολύ καλά, ὅτι τούς περίμενε μία μεγάλη κοσμογονική ἀποκάλυψη, πού δέν θά εἶχε σχέση μέ τίς θεότητες, τίς πολλές τῆς ἐποχῆς. Τό σημαντικό γιά τούς σοφούς Μάγους ἦταν ὅτι ἡ ἀλήθεια, αὐτή τή φορά, θά ἦταν… Πρόσωπο! Ἔτσι, πολύ γρήγορα, χωρίς νά χάσουν καθόλου χρόνο, παίρνουν τήν ἀπόφαση νά ἀκολουθήσουν τό παράξενο ἀστέρι μπαίνοντας, ταυτόχρονα, σέ μιά συναρπαστική περιπέτεια… Κάθε φορά που ἀναφερόμαστε στό ταξίδι τῶν Μάγων νομίζω ὅτι τό ἀντιμετωπίζουμε λίγο ἐπιπόλαια. Δέν πάει καθόλου ὁ νοῦς μας στά προβλήματα πού εἶχαν νά ἀντιμετωπίσουν, στόν κόπο πού κατέβαλαν. Οἱ ἐμπειρίες μας, ἄλλωστε, δέν μᾶς ἐπιτρέπουν νά δοῦμε ρεαλιστικά τίς δυσκολίες ἑνός τέτοιου ἐγχειρήματος. Οἱ σύγχρονες ἀνέσεις ἔχουν καταστήσει τά ταξίδια τῆς ἐποχῆς μας μιά ἀβασάνιστη ὑπόθεση. Ἀντίθετα, τό ταξίδι τῶν Μάγων, γιά ʽκείνη τήν ἐποχή, εἶναι πραγματικά ἕνα τόλμημα. ῾Η πορεία τους εἶναι μακρά, κουραστική καί ἐπικίνδυνη. Ἔπρεπε νά ταξιδεύουν μῆνες καί μῆνες χωρίς νά εἶναι σίγουροι γιά τό ποῦ ἀκριβῶς θά καταλήξουν. Δέν ἤξεραν τί ἀκριβῶς θά συναντοῦσαν. Μιά περιπέτεια πραγματικά στό ἄγνωστο, πού ἀπαιτοῦσε πολλές ψυχικές δυνάμεις (ἕνα ταξίδι μέ βάρκα τήν ἐλπίδα, ὅπως θά λέγαμε σήμερα…). ῞Ενα ταξίδι, πού δέν θυμίζει σέ τίποτα τά σημερινά: γεμάτο ληστές, ἄγρια θηρία, δύσκολα μονοπάτια, ἐκτεθειμένοι σέ καιρικά φαινόμενα, ἱκανά -πάντα- νά ματαιώσουν τήν πορεία τους… καί ἐκτός ὅλων αὐτῶν, τῶν ἀναμενομένων γιά τήν ἐποχή ἐκείνη προβλημάτων, εἶχαν ἐπιπλέον καί τήν ἀγωνία τῆς ἐξαφάνισης τοῦ μοναδικοῦ τους ὁδηγοῦ, τοῦ ἀστεριοῦ. Πολλές φορές σταματοῦσε γιά μέρες στό ἴδιο σημεῖο, χωρίς νά προχωρεῖ, ἄλλοτε ἐξαφανιζόταν τελείως, σάν νά ἔπαιζε μαζί τους! ῾Η ἀγωνία καί ἡ ἀβεβαιότητα ἦταν οἱ μόνιμοι συνοδοιπόροι τους! Κίνδυνοι, προβληματισμός, ἀγωνία, ἀλλά συγχρόνως καί ὑπομονή, αἰσιοδοξία, σεβασμό στό φαινόμενο τῆς ἐξαφάνισης καί ἐλπίδα ὅτι ὅλα θά πᾶνε καλά… Πόσες παγίδες, πόσα σκοτεινά μονοπάτια, πόσος θάνατος τούς περίμενε, μέχρι νά πλησιάσουν τό ποθούμενο, τό ζωογόνο ὕδωρ. Πραγματικά, μιά ὁλόκληρη περιπέτεια!

Τελικά, μετά ἀπό πολλούς κόπους, οἱ μάγοι φθάνουν στό Θεῖο Βρέφος, ἀντικρύζουν τήν Ἀλήθεια τοῦ σύμπαντος κόσμου. Συγκινημένοι ἀλλά καί ἀλλοιωμένοι ἀπό τήν παράδοξη συνάντηση, νά δοῦνε πρόσωπο μέ πρόσωπο τόν Θεό Λόγο, δέν χάνουν τήν εὐκαιρία, ξέρουν νά τιμοῦν τόν μικρό βασιλέα «πεσόντες προσεκύνησαν αὐτῷ καί ἀνοίξαντες τούς θησαυρούς αὐτῶν προσήνεγκαν αὐτῷ δῶρα, χρυσόν καί λίβανον καί σμύρναν»[3]… Οἱ Μάγοι, λοιπόν, γνωρίζουν τόν Ἰησοῦ πολύ πρίν ἀπό τούς ἀποστόλους. Διδάσκονται ἀπό τήν θέα καί μόνο τοῦ Θείου Βρέφους. Μαθητεύουν ἀπό τή Θεία σιωπή Του. Ὁ μικρός Χριστούλης χωρίς νά πεῖ λέξη, διδάσκει τούς μάγους καί τούς παρακινεῖ νά ἐπιστρέψουν στόν ἀληθινό Θεό[4]. Ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρωπίνου γένους μέ τήν σάρκωση τοῦ Λόγου γίνεται πραγματικότητα, ἡ πλάνη ἄρχισε νά διαλύεται. Τό πρῶτο σημεῖο πού προεικονίζει τό τί πρόκειται νά συμβεῖ στήν οἰκουμένη εἶναι ἡ ἐπιστροφή τῶν εἰδωλολατρῶν Μάγων στήν ἀληθινή λατρεία. Ἀσπάζονται τήν νέα πίστη καί γίνονται ἀναμφισβήτητα οἱ πρώτοι ἀπόστολοι γιά τά ἔθνη ἀφοῦ, ὅπως διαβάζουμε στούς 24 οἶκους τῆς Θεοτόκου, στούς λεγόμενους «Χαιρετισμούς», «Κήρυκες θεοφόροι γεγονόντες οἱ Μάγοι, ὑπέστρεψαν εἰς τὴν Βαβυλώνα, ἐκτελέσαντές σου τὸν χρησμὸν καὶ κηρύξαντες σὲ τὸν Χριστὸν ἅπασιν»[5]. Ἡ περιπέτεια αὐτή τῶν Μάγων δέν εἶναι ἄσχετη μέ ὅλους ἐμᾶς. Εἶναι μιά περιπέτεια, πού στήν οὐσία ἐπαναλαμβάνεται στή ζωή τοῦ κάθε ἀνθρώπου! Τοῦ ἀνθρώπου πού κουράστηκε ἀπό τά σύγχρονα εἴδωλα καί προσπαθεῖ νά βρεῖ τήν ἀλήθεια, τήν ἀλήθεια πού ζωοποιεῖ, πού λυτρώνει. ῾Ο ἄνθρωπος τῆς ἐποχῆς μας, ἐγκλωβισμένος στό ἀδιέξοδο τοῦ πολιτισμοῦ, πού ὁ ἴδιος δημιούργησε μέ τό ἦθος του, ἔχει χάσει τό νόημα τῆς ζωῆς. Τό ἄγχος, ὅπως ὅλοι μποροῦμε νά διαβεβαιώσουμε, ἔχει γίνει τρόπος ζωῆς γιά τούς περισσοτέρους ἀπό μᾶς. Ἡ μοναξιά, παρ’ ὅλο τόν συνωστισμό πού ἐπικρατεῖ στίς μεγαλουπόλεις, κατέστη ἡ μόνιμος σύντροφος τῆς ζωῆς τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου. Τό θέμα δέν εἶναι ἐπουσιῶδες, οὔτε ἐνδιαφέρει μόνο τούς θεολόγους. Εἶναι ζωτικό γιά κάθε ἀνθρώπινη ψυχή. Εἶναι ὑπαρξιακό. ῾Ο ἄνθρωπος σήμερα συγκλονίζεται βαθειά ἀπό τόν πόθο γιά πληρότητα καί εὐτυχία. Τρέχει ἐδῶ καί ἐκεῖ γιά νά τήν ἀποκτήσει, μή ὑποπτευόμενος ὅτι, ἄν αἰσθάνεται ἐλλειπής καί ἄδειος, εἶναι γιατί τοῦ λείπει ὁ Θεός[6]. 2005 χρόνια μετά τήν γέννηση τοῦ Θεανθρώπου, ἡ πολυθεΐα, δυστυχῶς, τῶν σύγχρονων εἰδώλων, φαίνεται τελικά, πώς καλά κρατεῖ… Δέν στήνουμε, σήμερα, «τοτέμ» ἢ ἀγάλματα, δέν προσφέρουμε θυσίες ἀγαθῶν ἢ ἀκόμη καί ἀνθρωποθυσίες -ἂν καί δυστυχῶς ὑπάρχουν καί σήμερα «ἄνθρωποι» πού τό κάνουν, εὐτυχῶς λίγοι- ἀλλά παραμένουμε ὑπόδουλοι στά σύγχρο­να «εἴδωλα», στίς σύγχρονες «θεότητες»… Σέ ἀνθρώπους «εἴδωλα», σέ ἰδέες «εἴδωλα», σέ ἀντιλήψεις «εἴδωλα», σέ τρόπους ζωῆς «εἴδωλα». Ἀφιερωνόμαστε «ψυχῆ τε καὶ σώματι» σʼ αὐτά! Θεωροῦμε ὅτι ἂν δέν ἀκολουθήσουμε τόν «ἐπιβαλόμενο» ἀπό τή δύση τρόπο ζωῆς, θά περιθωριοποιηθοῦμε. Οἱ «στάρ» τοῦ θεάτρου, τοῦ κινηματογράφου, τῆς τηλεοράσεως, τοῦ τραγουδιοῦ, τοῦ ποδο­σφαίρου καί τῶν ἄλλων ἀθλημάτων, τά μοντέλα καί ὅλοι οἱ ὑπόλοιποι συναγωνίζονται, μέσω τῆς ἐφήμερης προβολῆς, νά δώσουν τά ὑποκατάστα­τα τῆς εὐτυχίας πού ἀναζητᾶ ὁ ἄνθρωπος. Κι ὅλα αὐτά πραγματοποιοῦνται παρʼ ὅτι: «Αὐγούστου μοναρχήσαντος ἐπί τῆς γῆς ἡ πολυθεΐα τῶν εἰδώλων κατήργηται…»[7]. Ἄν ὑποθέσουμε, λοιπόν, ὅτι βρισκόμαστε στή θέση τῶν Μάγων, ἄνθρωποι διψασμένοι καί μεῖς γιά τήν εὕρεση τῆς ἀλήθειας, κι ἄν ὁ Χριστός ὑπάρχει, κάπου ἐκεῖ, μέσα σέ μία «φάτνη» καί περιμένει νά τόν ἀνακαλύψουμε, τότε, γιά νά ὁλοκληρωθεῖ τό σκηνικό, στήν ὑπόθεσή μας, πρέπει νά ὑπάρχει καί ἕνα ἄστρο! Ἕνα ἄστρο πού θά γίνει ἡ ἀφορμή γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τά προσωπικά μας εἴδωλα, τά θεοποιημένα πάθη μας. Ἕνα ἄστρο πού θά γίνει ἡ αἰτία γιά νά βροῦμε τόν δρόμο τῆς λύτρωσης… Ἄραγε ὑπάρχει στή ζωή μας (γιά μᾶς) καί ἄν ναί, ποιό μπορεῖ νά εἶναι αὐτό; Τό ἄστρο αὐτό μπορεῖ νά εἶναι ἕνας ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, πού μέ τόν λόγο ἤ τόν τρόπο του θά μᾶς ὁδηγήσει κοντά στόν Θεό. Μπορεῖ νά εἶναι μία κατάσταση τῆς ζωῆς, πού θά ταράξει τόν ἐφησυχασμό μας, προβληματίζοντάς μας γιά τόν σκοπό τῆς ὑπάρξεως τοῦ ἀνθρώπου καί τόν προορισμοῦ του ἤ μία ξαφνική ἐπέμβαση τοῦ Θεοῦ στή ζωή μας, ὅποια κι ἄν εἶναι αὐτή. Μπορεῖ νά εἶναι ἀκόμη ἕνα μεγάλο οἰκογενειακό πρόβλημα, ἤ κάποιο πρόβλημα ὑγείας, ἤ ἕνα θαῦμα πού τό ζήσαμε ἀπό κοντά, ἤ τέλος πάντων ἕνα γεγονός πού μᾶς σημάδεψε ἔντονα, ἀλλάζοντας ἐκ θεμελίων τήν πορεία τῆς ζωῆς μας… Ὁ Θεός «θέλει πάντας ἀνθρώπους σωθῆναι καὶ εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν»[8], δέν κάνει ἐξαιρέσεις σέ πλούσιους ἤ φτωχούς, σέ μορφωμένους ἤ ἀμόρφωτους. Γιʼ αὐτό, στέλνει στόν κάθε ἄνθρωπο, μέ τρόπο μοναδικό, τό δικό του ἀστέρι. Ἰδίως σέ ὅλους ἐκείνους πού ψάχνουν νά βροῦν τήν Ἀλήθεια μέ πόνο, μέ εἰλικρίνεια, μέ ταπείνωση, ἀκόμη πολλές φορές καί ἀσυνείδητα, χωρίς νά ἔχουν ἀκούσει τίποτα γιά αὐτές τίς ἀρετές, ὅπως ἀκριβῶς συνέβη στήν περίπτωση τῶν Μάγων. Ἔχει τούς τρόπους Του νά πλησιάζει ὁ Θεός τήν κάθε ψυχή, νά τήν ἑλκύει πρός τόν Ἑαυτό Του. Νά τήν πληροφορεῖ γιά τήν παρουσία Του, νά τῆς ὁμιλεῖ, νά τῆς δίδει εὐκαιρίες, ἀφορμές καί δυνατότητες γιά νά τόν πλησιάσει κι αὐτή καί νά Τόν γνωρίσει, γιά νά χαρεῖ καί νά ζητήσει ὁ ἄνθρωπος νά μείνει ὁ Θεός μαζί του[9]. Ὁ ἅγιος Σιλουανός ὁ ἀθωνίτης μᾶς λέει ὅτι, γιά νά γνωρίσει κανείς τόν Κύριο δέν χρειάζεται νά εἶναι πλούσιος ἤ ἐπιστήμονας, ἀλλά χρειάζεται νά εἶναι ὑπάκουος, ἐγκρατής, νά ἔχει πνεῦμα ταπεινό καί νʼ ἀγαπᾶ τόν πλησίον. Ὁ Κύριος θʼ ἀγαπήσει μιά τέτοια ψυχή -λέει ὁ ἅγιος-, θά τῆς φανερώσει ὁ Ἴδιος τόν Ἑαυτό Του καί θά τήν διδάξει τή Θεία ἀγάπη καί ταπείνωση (τά μεγαλύτερα δηλ. ἀγαθά) καί θά τῆς δώσει κάθε τί ὠφέλιμο γιά νά βρεῖ ἀνάπαυση κοντά στόν Θεό[10] (αὐτό δηλ. πού θέλει ὁ κάθε ἄνθρωπος). Ὅ,τι δηλαδή ἔγινε μέ τούς φίλους μας, τούς Μάγους τῆς Περσίας! Μή μοῦ πεῖτε ὅτι δέν ἀξίζει νά τούς μιμηθοῦμε;!… Ἄς μοιάξουμε λοιπόν τούς φίλους μας τούς Μάγους, ψάξοντας μέ ζῆλο γιά τό ἀληθινό νόημα τῆς ζωῆς, γνωρίζοντας ἐξ ἀρχῆς, ὅτι ἡ πνευματική ζωή εἶναι μιά συναρπαστική περιπέτεια πού ἀξίζει νά τήν ζήσουμε. Νά μή δειλιάσουμε καθόλου κατά τήν διάρκεια τοῦ ταξιδιοῦ μας, φοβούμενοι δηλ. τήν ἀσκητική ζωή τῆς ἐκκλησίας μας, διότι τότε, θά ὑπάρχει ὁ κίνδυνος, ἐμεῖς οἱ χριστιανοί, ὄχι μόνο νά χάσουμε τό ταξίδι γιά τό ὁποῖο ξεκινήσαμε ἀλλά τό σημαντικότερο εἶναι, ὅτι θά κινδυνεύουμε νά χάσουμε καί τόν προ­ορισμό μας. Ἀλλοίμονό μας, ὅμως τότε, διότι θά ἔχουμε χάσει καί τό νόημα αὐτῆς τῆς ζωῆς! Ἄς ἀκολουθήσουμε τόν προσωπικό μας «Ἀστέρα», ὑπομένοντας τίς τυχόν κακουχίες τῆς ζωῆς -δοκιμασίες τῆς προαιρέσεως- καί νά εἶστε σίγουροι, ὅτι θά φτάσουμε καί μεῖς στό μυστήριο τῆς ταπεινῆς φάτνης, δηλ. τῆς ᾿Εκκλησίας· θά γνωρίσουμε ἐντός της τήν Ἀλήθεια, ἡ ὁποία ἐσαρκώθη ἐν τῷ προσώπῳ τοῦ Χριστοῦ καί προσφέροντας τά δῶρα μας θά ψάλλουμε μέ ἀκράδαντη πίστη «εἴδομεν τό φῶς τό ἀληθινόν, ἐλάβομεν Πνεῦμα ἐπουράνιον, εὕρομεν πίστιν ἀληθῆ, ἀδιαίρετον Τριάδα προσ­κυνοῦ­ντες…»[11]. Καί μαζί μέ τόν Ἰωάννη τόν θεολόγο θά διακηρύττουμε στόν σύγχρονο κόσμο ὅτι «ἡ ζωὴ ἐφανερώθη, καὶ ἑωράκαμεν καὶ μαρτυ­ροῦμεν καὶ ἀπαγγέλλομεν ὑμῖν τὴν ζωὴν τὴν αἰώνιον, ἥτις ἦν πρὸς τὸν πατέρα καὶ ἐφανερώθη ἡμῖν· ὃ ἑωράκαμεν καὶ ἀκηκόαμεν, ἀπαγγέλλομεν ὑμῖν, ἵνα καὶ ὑμεῖς κοινωνίαν ἔχητε μεθ᾿ ἡμῶν καὶ ἡ κοινωνία δὲ ἡ ἡμετέρα μετὰ τοῦ πατρὸς καὶ μετὰ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ»[12]. Αὐτῷ ἡ δόξα καί ἡ τιμή καί ἡ προσκύνησις εἰς τούς αἰώνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν. [1] Προεόρτιο τροπάριο, θ΄ Ὠδῆς, 23ης Δεκεμβρίου, Μνήμη τῶν Ἁγίων δέκα Μαρτύρων, τῶν ἐν Κρήτῃ μαρτυρησάντων. [2] Ματθ. 2, 10. [3] Ματθ. 2, 11. [4] Ἰων. Χρυσοστόμου, Λόγος εἰς τό Γενέθλιον τοῦ Σωτῆρος Ἰησοῦ Χριστοῦ, τμ. 35, ἐκδ. Ἅγ. Γρηγόριος Παλαμᾶς, σελ. 485. [5] Ἀκολουθία Ἀκαθίστου Ὕμνου, στάση β΄. [6] Ἀρχιμ. Ἀθηναγόρα Καραματζάνη, «Στῶμεν καλῶς…», σελ. 137. [7] Τροπάριο ἐσπερινοῦ 25ης Δεκεμβρίου. [8] Α΄ Τιμ. 2, 4. [9] Ὁ ἐν Χριστῷ ἀγῶνας μέσα στήν ἀποστασία τῆς ἐποχῆς μας, Ἱ.Μ. Ὁσίου Γρηγορίου, Ἅγιον Ὄρος, 41998, σελ. 18. [10]Ἀρχιμ. Σωφρονίου, Ὁ Ἅγιος Σιλουανός ὁ Ἀθωνίτης, ἔκδ. Ι.Μ. Τιμ. Προδρόμου – Ἔσσεξ Ἀγγλίας 51990, σελ. 392. [11]Ψαλμός Θείας Λειτουργίας. [12

Πηγή