Τὰ γυαλιά σου, γιὰ λίγο ψωμί - Ἀρχιμανδρίτης Βαρνάβας Λαμπρόπουλος

Ὁ ἀμερικανός συγγραφέας Τζέι Μάκ Ἴνερνι στό βιβλίο του «Φῶτα Ὁλόφωτα – Πόλη Μεγάλη» μέ ἐμπνευσμένο τρόπο ‘κουρελιάζει’ τούς μύθους τῆς δῆθεν ‘ἐλεύ­θε­ρης’ καί δῆθεν ‘γλυκιᾶς’ ζωῆς τῆς σύγχρονης νεολαίας στήν Νέα Ὑόρκη. Τό βιβλίο τελειώνει μέ μιά σκηνή, πού λέει πολλά:

Ὁ πρωταγωνιστής σέρνει τά πόδια του γιά τό σπίτι του, Κυριακή πρωί, μετά ἀπό ἕνα διήμερο πάρτυ, πλούσιο σέ ἀλκοόλ καί ναρκωτικά. Πεινάει σάν λύκος, για­τί ἔχει νά φάει ἀπό τήν Παρασκευή τό βράδυ. Παρ’ ὅλη τήν αἱμορραγία στήν μύ­τη, πλησιάζοντας σέ κάποιο φοῦρνο, μυρίζεται φρέσκο ψωμί. Ζητιανεύει λίγο ψω­μί, ἀφοῦ οἱ τσέπες του εἶναι ἀδειανές. Τελικά τοῦ πετᾶνε λίγο ψωμί, ἀφοῦ τοῦ πά­ρουν τό μόνο πρᾶγμα κάποιας ἀξίας πού ἔχει ἐπάνω του: τά γυαλιά του!... Ἀρχί­ζει νά τρώει μέ βουλιμία. Ἡ πρώτη μπουκιά κολλάει στό στόμα του καί πνίγεται.

Καί ὁ συγγραφέας καταλήγει μέ τήν φράση: «Θά πρέπει νά φάει πιό ἀργά. Θά πρέπει νά τά μάθει ὅλα ἀπό τήν ἀρχή».
 

* * *
 

Στίς 8 Ἰουλίου γιορτάζουμε τήν μνήμη τοῦ ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Προ­κο­πίου. Πρίν γίνει Χριστιανός, ὡς νεαρός στήν Ἀντιό­χεια, γλεντοῦσε τήν ζωή του. Εἶχε γίνει ἀξιωματικός, ἀφοῦ ἡ μαμά του «λάδωσε» μέ πολύ χρυ­σά­φι τόν βασιλιά. Καί αὐτός, τηρώντας τίς ἐντολές τοῦ βασιλιά, κυνηγοῦσε τούς Χριστιανούς. Μόνο πού, ἐπειδή – σάν μαμόθρεφτο - δέν ἄντεχε τήν ζέστη τῆς ἡμέρας, ἔβγαινε γιά καταδίωξη τήν νύχτα...

Κάποια νύχτα, ἔξω ἀπό τήν Ἀπάμεια τῆς Συρίας εἶχε μιάν ἀπροσδόκητη συνάν­τηση. «Σκόνταψε» μπροστά σ’ Ἑκεῖνον πού κυνηγοῦσε! Τοῦ φανερώθηκε ἕνας φωτεινός Σταυρός. Καί ἄκουσε τήν φωνή τοῦ Χριστοῦ νά τοῦ συστήνεται: «Ἐγώ εἶμαι ὁ Ἰησοῦς ὁ Ἐσταυρωμένος, ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ»!

Τότε ὁ νεαρός εἰδωλολάτρης ξύπνησε! Καί ὅταν «μυρίστηκε» ὅτι βρῆκε «τόν Ἄρτον τόν Ζῶντα τόν ἐκ τοῦ Οὐρανοῦ καταβάντα», ἔδωσε ὅ,τι εἶχε καί δέν εἶχε ...γιά νά Τόν ἀγοράσει! Πῶς; Ἔδωσε κατ’ ἀρχήν ἕνα μεγάλο ποσό, γιά νά φτιάξει ἕνα ὁλόχρυσο Σταυρό. Ἔτσι ἔβγαλε ἀπό τά μάτια του τά παραμορφωτικά «γυαλιά» τῆς φιλαργυρίας καί τῆς φιλοδοξίας, Πέταξε τά «γυαλιά», πού τόν τύφλωναν καί δέν τόν ἄφηναν νά ἰδῆ καθαρά τό ἀληθινό Φῶς τοῦ Χριστοῦ. Καί κοιτώντας τόν Σταυρό ἄρχισε νά συνειδητοποιεῖ

• τήν ἄπειρη ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ γιά τούς ἀνθρώπους·

• καί τήν ὀλέθρια δύναμη τῆς ἁμαρτίας.

Καί μέ τήν δύναμη τοῦ Σταυροῦ ἀπαρνήθηκε, ὄχι μόνο τίς ἐπίγειες ἡδονές, ἀλλά καί τό ἴδιο τό σῶμα του. Ὑπέφερε φρικτά μαρτύρια γιά τήν δόξα τοῦ Χριστοῦ. Καί μετά τόν ἀποκεφάλισαν ἔξω ἀπό τήν Καισάρεια τῆς Παλαιστίνης.
 

* * *
 

• Μακάριος εἶναι ὁ ἄνθρωπος, πού καταλαβαίνει ὅτι τά πάθη του εἶναι τά χειρότερα παραμορφωτικά «γυαλιά», πού τόν ἐμποδίζουν νά ἰδῆ καθαρά τόν Χριστό καί νά δεχθῆ τόν λόγο Του.

• Ἀκόμη πιό μακάριος εἶναι ἐκεῖνος, πού κατάλαβε ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ἡ Ζωή τοῦ κόσμου. Καί ὅτι μόνον Αὐτός εἶναι ὁ Ζωντανός Ἄρτος, πού μπορεῖ νά χορτάσει τόν ἄνθρωπο καί νά γεμίσει τήν καρδιά του.

• Τρισμακάριος – τέλος - εἶναι ἐκεῖνος, πού θυσιάζει τά πάντα, γιά νά μπο­ρεῖ νά τρέφεται συνεχῶς μέ τόν Ἄρτο τῆς Ζωῆς, μέσα στόν Μυστικό Δεῖπνο τῆς Θείας Λειτουργίας.

Κυριακή Δ Ματθαίου Θέλεις νὰ σὲ θαυμάσει;

Σέ κάθε θαῦμα τοῦ Χριστοῦ θαυμάζομε τήν δύναμή Του καί τήν ἀγάπη Του πρός ἐμᾶς. Καί Τόν δοξάζομε. Σέ μερικά θαύματά Του ὅμως, βλέπομε καί τόν Χριστό νά θαυμάζει μερικούς ἀνθρώπους. Καί νά τούς δοξάζει.

Ἕνα τέτοιο περιστατικό εἶναι καί τό θαῦμα τῆς θεραπείας τοῦ δούλου τοῦ ἑκατοντάρχου (Ματθ. 8, 5-14). Ἕνας ρωμαῖος ἀξιωματικός, ἄνθρωπος πού δέν ἦταν κἄν Ἰσραηλίτης, ζητάει ἀπό τόν Χριστό νά θεραπεύσει τόν κατάκοιτο δοῦλο του. Καί ὅταν ὁ Χριστός δέχεται νά πάει στόν σπίτι του, γιά νά τόν θεραπεύσει, ὁ ἀξιωματικός τοῦ ἀπαντάει: «Κύριε, δέν εἶμαι ἄξιος νά μπεῖς κάτω ἀπό τήν στέγη τοῦ σπιτιοῦ μου. Πές μόνο ἕνα λόγο καί θά θεραπευθῆ ὁ δοῦλος μου. Φτάνει ἡ ἐντολή σου. Καί ἐγώ ἔχω στρατιῶτες ὑπό τήν ἐξουσία μου. Καί ὅταν λέω σέ κάποιον «ἔλα», αὐτός ὑπακούει καί ἔρχεται· καί ὅταν λέω στόν ἄλλον «κάνε αὐτό», αὐτός ὑπακούει καί τό κάνει»!

Τότε ὁ Χριστός θαύμασε τήν μεγάλη πίστη του. Καί εἶπε πρός αὐτούς πού Τόν ἀκολουθοῦσαν: «Σᾶς διαβεβαιώνω, ὅτι τόση πίστη, οὔτε ἀνάμεσα στούς Ἰσραηλίτες δέν βρῆκα».
 

* * *
 

Δέν εἶναι μικρό πρᾶγμα νά θαυμάζει ὁ Χριστός ἕναν ἄνθρωπο! Ὑπάρχει ἆραγε μεγαλύτερη δόξα; Μεγαλύτερη τιμή; Ὁ Θεός νά θαυμάζει ἕναν ἄνθρωπο! Νά τόν δοξάζει!

Καί ὁ Θεός δέν δοξάζει τόν ἄνθρωπο γιά τά χαρίσματα, πού τοῦ ἔχει δώσει. Τόν θαυμάζει καί τόν δοξάζει γιά τίς ἀρετές του· πού γιά νά τίς ἀποκτήσει ὁ ἄνθρωπος ἔβαλε καί ὁ ἴδιος τό δικό του χεράκι· τήν δική του προσπάθεια· τόν δικό του ἀγῶνα. Γιά τόν Θεό, ἡ ὀμορφιά τοῦ ἀνθρώπου δέν ἔγκειται στά ὡραῖα μάτια καί στό παλληκαρίσιο ἀνάστημα. Ὁ Θεός δέν τιμάει καί δέν θαυμάζει σέ μᾶς τά δικά του δῶρα. Ὁ Θεός πάνω ἀπό ὅλα τιμάει καί θαυμάζει σέ μᾶς, τόν δικό μας ΚΟΠΟ καί τήν δική μας φιλότιμη ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ, νά καλλιεργήσωμε - ὅσο μποροῦμε περισσότερο - τά χαρίσματα πού μᾶς ἔδωσε.

Καί ὁ ρωμαῖος ἑκατόνταρχος, εἶναι φανερό, ὅτι εἶχε δουλέψει πάνω στόν ἑαυτό του μέ καθαρή συνείδηση. Δέν «καβάλησε τό καλάμι» ἐξ αἰτίας τοῦ ἀξιώματός του. Ἐγνώριζε καί ἀνεγνώριζε τήν ἀδυναμία του καί τίς ἀτέλειές του. Καί αὐτή ἡ αὐτογνωσία του τόν ἔκανε ταπεινό καί προσγειωμένο.

Γι' αὐτό, βλέποντας τό μεγαλεῖο τοῦ Χριστοῦ, δέν αἰσθάνθηκε τόν ἑαυτό του ἄξιο νά Τόν δεχθῆ οὔτε κάτω ἀπό τήν στέγη τοῦ σπιτιοῦ του!
 

* * *
 

Μπορεῖ ποτέ νά ἔχει «ταπείνωση» καί «αὐτογνωσία» ὁ ἄνθρωπος, πού

• ΑΠΑΙΤΕΙ ἀπό τόν Θεό - θέτοντάς Του μάλιστα καί χρονικές προθεσμίες - νά τοῦ φανερώσει ἤ νά τοῦ δώσει πράγματα: ὑγεία, ζωή, εὐτυχία, δουλειά!...

• δέχεται τυχόν ὁράματά του ἤ «ἀποκαλύψεις», μέ σιγουριά ὅτι προέρχονται ἀπό τόν Θεό;

• ζητεῖ ἀπό τόν Θεό σημεῖα καί θαύματα, θεωρώντας τόν Θεό ὑποχρεωμένο νά τοῦ κάμει ὅ,τι Τοῦ ζητάει;

Οἱ ἅγιοι, ποτέ δέν θεωροῦσαν τόν ἑαυτό τους ἄξιο, νά λάβουν ἀπό τόν Θεό χαρίσματα. Τό μόνο πού Τοῦ ζητοῦσαν μέ ἐπιμονή καί ὑπομονή στήν προσευχή τους, ἦταν τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Τήν συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν τους. Τήν λύτρωσή τους ἀπό τήν αἰωνία κόλαση τοῦ χωρισμοῦ τους ἀπό τό Φῶς τοῦ Προσώπου Του.

Καί ὅταν κάποτε ὁ Θεός τούς ἔδινε κάποιο ἰδιαίτερο χάρισμά Του, πολλοί Τόν παρακαλοῦσαν νά τούς τό πάρει πίσω, φοβούμενοι τήν ἔπαρση καί τήν ὑπερηφάνεια.

Τό μεγαλύτερο, λοιπόν, χάρισμα πού θά ἦταν καλό νά ζητᾶμε ἀπό τόν Θεό, εἶναι ἡ πίστη καί ἡ ταπείνωση ἐκείνου τοῦ ἑκατοντάρχου. Εἶναι ὁ μόνος σίγουρος τρόπος γιά νά «χωρέσει» ὁ Χριστός κάτω ἀπό τήν στέγη τῆς ψυχῆς μας.

Ὁ κάλαμος καὶ τὰ καλάμια Ἀρχιμανδρίτης Βαρνάβας Λαμπρόπουλος

Μιλώντας κάποτε γιά τόν Καρυωτάκη, ὁ κριτικός λογο­τε­χνίας Ἡρακλῆς Ἀποστολίδης εἶπε τά ἑξῆς:

«Ἡ βαθύτερη ἀρρώστεια τοῦ Καρυωτάκη εἶναι ἡ ἀρρώστεια τῶν περισ­σο­τέρων ἀπό τούς λογίους μας. Ἀπό ἐγωκεντρισμό πάσχουν ὅλοι. Τούς φοβίζει φο­βε­ρά ὁ θάνατος! Καί δέν θέλουν νά καταλάβουν, πώς ὁ κόσμος θά ἐξακο­λουθήσει τόν δρόμο του καί χωρίς αὐτούς· ὁ κόσμος θά ὑπάρχει καί ὕστερα ἀπό αὐτούς. Τήν ἀπρόσωπη συμβολή στήν ζωή δέν θέλουν οὔτε νά τήν ἀκούσουν. Καί ὅμως ἡ ζωή χρωστᾶ - νομίζω – τά ἴδια, ἄν μή πε­ρισ­σότερα, στήν ἀπρόσωπη αὐτή συμβολή τῶν ἀγνώ­στων, στήν ἀνώνυμη ἀνθρω­πό­τη­τα, ὅσα καί στίς προσω­πι­κότητες...».

Μέ ἄλλα λόγια, ὁ Ἀποστολίδης μᾶς λέει ὅτι τό σοβαρότερο πρόβλημα τῶν περισσοτέρων λο­γίων καί «σοφῶν τοῦ αἰῶνος τούτου» εἶναι ὅτι «ἔχουν καβαλήσει τό κα­λά­μι». Ἔχουν τήν ψευδαίσθηση ὅτι αὐτοί στηρίζουν τόν κόσμο μέ τήν σοφία τους καί μέ τήν ἐξυπνάδα τους! Καί ὅτι, χωρίς αὐτούς, ὁ κόσμος θά κατρακυλήσει σέ κατήφορο καί σέ σκοτάδι! Καί ὅλη τους ἡ ἔγνοια εἶναι, πῶς θά καταφέρουν νά μή ξεχαστῆ τό ὄνομά τους!


 

 

Στίς 30 Ἰουνίου εἶναι ἡ γιορτή τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων. Τιμᾶμε καί γιορ­τά­ζου­με δώδεκα ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι στήν πλειονότητά τους ἦταν ἀμόρφωτοι ψα­ρά­δες. Ἦταν ἄνθρωποι, πού ποτέ δέν τούς πέρασε ἀπό τό μυαλό νά ... σώσουν τόν κόσμο! Ποτέ δέν «καβάλησαν τό καλάμι» τοῦ κοινωνικοῦ ἀναμορφωτῆ καί τοῦ σω­τή­ρα τῆς οἰ­κου­μένης! Καί ποτέ δέν σκέφθηκαν νά ἀφήσουν «μεγάλο» ὄνομα μέσα στήν ἱστορία!

Καί ὅμως. Μέ τόν δικό τους «κάλαμο» (μέ τήν γραφίδα τους), δηλαδή μέ ὅσα ἔγρα­ψαν στά ἅγια Εὐαγ­γέλια, ἀναστάτωσαν ὅλους τούς φιλοσόφους καί τούς ρήτορες τοῦ κόσμου! «Ἁλιέων ὁ κάλαμος, φιλο­σό­φων τό φρύαγμα καί ρητόρων τά ρεύματα διετάραξε...». Διότι ἐκήρυξαν τό Εὐαγγέλιο τοῦ Σταυροῦ, πού γιά τούς ψευτοφιλοσοφοῦντες εἶναι «σκάνδαλο» καί «μωρία»! Γιά τούς δῆθεν «λογικούς» φιλοσόφους, ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ φαντάζει σάν ἡ μεγαλύτερη ἀνοησία...
 

* * *
 

- Τί τό σπουδαῖο ἔκαναν αὐτοί οἱ φτωχοί καί ἀγράμματοι, γιά νά ἀξιωθοῦν μιᾶς τόσο μεγάλης τιμῆς; Πῶς ἔγιναν τόσο μεγάλες προσωπικότητες, χωρίς ποτέ νά ἐπιδιώξουν ἀνθρώπινες δόξες;

Στό ἐρώτημα αὐτό ἀπαντάει μέ δυό λέξεις ἕνα ἐπίσης ὡραῖο τροπάριο τῆς γιορτῆς τους: Οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι, λέει, ἔβαλαν στόχο τους νά γίνουν «χωρητικά δοχεῖα τοῦ Φωτός». Αὐτό ἦταν τό κατόρθωμά τους. Αὐτός ἦταν ὁ κόπος τους. Αὐτό ἦταν τό ἄθλημά τους! Εἶδαν τό Φῶς. Τό ἔβαλαν μέσα τους. Καί τό κράτησαν.

Καί αὐτό εἶναι τό πιό ἀξιέπαινο ἄθλημα, διότι, γιά νά γίνει κάποιος «χωρητικό δοχεῖο τοῦ Φωτός τοῦ Χριστοῦ», χρειάζεται

νά ἀδειάσει τό ἐγώ του ἀπό τήν ἰδέα ὅτι τά ξέρει ὅλα·

νά καθαρίσει τήν καρδιά του ἀπό κάθε βρωμιά ἁμαρτίας καί αἰσχρότητας·

νά πάψει νά ἀπαιτεῖ ἀπό ὅλους ἀγάπες καί τιμές·

νά ξεκαβαλικέψει τό «καλάμι» ὅτι δικαιοῦται νά κρίνει τούς πάντες καί τά πάντα·

καί νά ἀναζητεῖ παντοῦ καί πάντοτε τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, τό μόνο ἅγιο καί σωτήριο.
 

* * *
 

Σ’ αὐτά τά ἀθλήματα οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι πῆραν «ἄριστα». Πῆραν «μετάλλιο χρυσό». Μέ τό «σπαθί» τους. Καί μέ τόν ἱδρῶτα τους.

Καί, ὅσο αὐτοί δέν ἐπεδίωξαν ποτέ ἀνθρώπινες τιμές, τόσο ὁ Θεός τούς δό­ξα­σε! Καί χωρίς νά τό ἔχουν ποτέ ὀνειρευτῆ, ἔγιναν οἱ δώδεκα στῦλοι πού κρατᾶνε ὁλό­κληρο τό τεῖχος τῆς Νέας Ἱερουσαλήμ, δηλαδή τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ! Ἔγι­ναν τά ἀσά­λευ­τα θε­μέ­λια τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ στόν κόσμο!

Μὴ μᾶς ξεχνᾶς! - Ἀρχιμανδρίτης Βαρνάβας Λαμπρόπουλος

Πρό διετίας ἦλθε στήν χώρα μας καί μίλησε στό Μέγαρο Μουσικῆς ἐνώπιον πολυπληθεστάτου ἀκροατηρίου ὁ διάσημος ἀμερικανοεβραῖος ψυχίατρος Ἴρβιν Γιάλομ. Τό θέμα του ἦταν «Ἡ ἀντιμετώπιση τοῦ θανάτου». Συνεπής ἄθεος ὁ ἴδιος, ἔκανε ἕνα «κήρυγμα», πού εἶχε τό ἑξῆς τελικό «δίδαγμα»:

«Ἐπιχειρῆστε νά ζήσετε χωρίς τά προστατευτικά ‘κιγκλιδώματα’ πού προσφέρουν οἱ διάφορες θρησκεῖες - ἐννοῶ κάποια μορφή συνέχειας ἤ ἀθανασίας, πού ἀρνεῖται τό τελεσίδικο τοῦ θανάτου. Νομίζω ὅτι μποροῦμε νά ζήσουμε καλά χωρίς αὐτά τά κιγκλιδώματα...»

Ὅμως, τό παράξενο εἶναι, ὅτι ὁ ἴδιος (σέ πρόσφατο βιβλίο του) περιγράφει πόσο τόν συγκλόνισε ἕνα «πολύ ζωντανό» (ὅπως τό λέει) ὄνειρο, πού εἶδε τήν ἑπομένη νύχτα μετά τήν κηδεία τῆς μητέρας του: «Ἀκούω τήν μάνα μου νά οὐρλιάζει τό ὄνομά μου. Τρέχω πρός τό σπίτι τῆς παιδικῆς μου ἡλικίας καί τήν βλέπω καθισμένη στήν σκάλα νά μοῦ φωνάζει: ‘Μή μᾶς ξεχνᾶς! Μή μᾶς ἀφήνεις νά χαθοῦμε’. Ἡ μάνα μου ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΠΕΘΑ¬ΜΕΝΗ. Ἦταν ζωντανή καί μέ φώναζε...»!

Καί καταλήγει ὁ Γιάλομ: «Πᾶνε τώρα δεκαοκτώ χρόνια ἀπό τόν θάνατο τῆς μητέρας μου, ἀλλά ἡ εἰκόνα αὐτοῦ τοῦ ὀνείρου ΑΝΤΙΣΤΕΚΕΤΑΙ ΣΤΗ ΦΘΟΡΑ καί λάμπει ἀκόμα πεντακάθαρα στό μυαλό μου. Κι ἐγώ ὑπάκουσα στήν κραυγή τῆς μάνας μου. Προσπαθῶ νά τήν θυμᾶμαι. Ἡ φράση ‘μή μᾶς ξεχνᾶς’ πάντα ΜΕ ΣΥΓΚΙΝΕΙ... καί τήν ἔχω περάσει σέ ἔργα μου»!

* * *

Ἀβίαστα ξεπηδᾶνε κάποια ἐρωτήματα. Ἀφοῦ ὁ ἄθεος «ἱεροκήρυκας» Γιάλομ δέν παραδέχεται κάποια συνέχεια μετά τόν θάνατο, καί τήν θεωρεῖ ψεύτικο ‘προστατευτικό κιγκλίδωμα’, τότε:

Πῶς δίνει τόσο μεγάλη σημασία σέ ἕνα ὄνειρο, πού τόσο ἔντονα ΜΑΡΤΥΡΕΙ ΓΙΑ ΜΙΑ ΖΩΝΤΑΝΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ μετά τόν θάνατο;

Γιατί «ἡ εἰκόνα αὐτοῦ τοῦ ὀνείρου ΑΝΤΙΣΤΕΚΕΤΑΙ ΣΤΗ ΦΘΟΡΑ καί λάμπει ἀκόμα πεντακάθαρα στό μυαλό του» μετά ἀπό 18 χρόνια;

Γιατί νιώθει τήν ἀνάγκη ΝΑ ΥΠΑΚΟΥΣΕΙ στό οὐρλιαχτό-παράκληση τῆς ‘πεθαμένης’ μάνας του;

Μήπως μέ ὅλα αὐτά, ἀρνεῖται κι αὐτός - χωρίς νά τό θέλει – τό τελεσίδικο τοῦ θανάτου;
 

* * *

Τό Πάσχα γιορτάζουμε τήν «ΑΠΑΝΤΗΣΗ» τοῦ Ἀληθινοῦ Θεοῦ στό οὐρλιαχτό-παράκληση «μή μᾶς ξεχνᾶς» ὅλων τῶν φυλακισμένων στά ‘ταμεῖα τοῦ ἅδη’ ψυχῶν.

Τήν Μεγάλη Παρασκευή, στά ἐγκώμια τοῦ Ἐπιταφίου ψάλλουμε:

«Ἰησοῦ Χριστέ μου, Βασιλεῦ τοῦ παντός, τί ζητῶν τοῖς ἐν τῷ Ἅδῃ ἐλήλυθας; ἤ τό γένος ἀπολῦσαι τῶν βροτῶν;» Δηλαδή: «Τί ζητοῦσες, Χριστέ μου, καί κατέβηκες στόν ἅδη, παρά τό νά ἐλευθερώσεις τούς ἐκεῖ νεκρούς;»

«Ὤ χαρᾶς ἐκείνης! ὤ πολλῆς ἡδονῆς! Ἰησοῦ ἧς τούς ἐν Ἅδῃ πεπλήρωκας, ἐν πυθμέσι φῶς ἀστράψας ζοφεροῖς!» Δηλαδή, «μέ πόση χαρά καί μέ πόση ἡδονή γέμισες τούς αἰχμαλώτους τοῦ ἅδη, ἀστράπτοντας τό Φῶς Σου μέσα στά ζοφερά του σκοτάδια!»

Ὁ Χριστός δέν μᾶς ξέχασε. Δέν μᾶς ἄφησε νά χαθοῦμε. Ἀλλά ἔλαβε ἀνθρώπινη σάρκα, πάλαιψε μέ τόν θάνατο καί τόν νίκησε γιά χάρη μας. Καί ἔτσι μᾶς ἔδωσε τήν δυνατότητα νά πετάξουμε ὅλα τά ψεύτικα «προστατευτικά κιγκλιδώματα» τῆς ἄθεης ‘φιλοσοφίας’ καί ‘ψυχολογίας’, καί νά στηριχτοῦμε στόν ΑΔΕΙΟ Τάφο Του. Στόν Πανάγιο Τάφο Του, τόν Ὁποῖο ὁ Ἴδιος ἄδειασε ΑΥΤΕΞΟΥΣΙΩΣ μέ τήν Ζωοποιό Του Ἀνάσταση! 

Ποιὸς μὲ καταδιώκει;

Ἀρχιμανδρίτης  Βαρνάβας Λαμπρόπουλος

Ρώτησαν πρόσφατα γνωστό ἡλικιωμένο ἠθοποιό, ἄν ἔνιωσε ποτέ στήν ζωή του ἰδιαίτερες ἐνοχές. Καί αὐτός - ἐξομολογούμενος δημόσια - ἀπάντησε:

- Εἶχα κλέψει κάτι ἀσήμαντο στήν διάρκεια τῆς Κατοχῆς. Καταλόγισαν τήν κλοπή σέ ἕναν ἄνθρωπο μειωμένης νοημοσύνης καί τοῦ ἔδωσαν δυό χαστούκια. Δέν εἶπα ὅτι τό ἔκανα ἐγώ. Φοβήθηκα... Αὐτό μέ κυνηγάει σέ ὅλη μου τήν ζωή...

* * *

 

Τήν Μεγάλη Ἑβδομάδα προσκυνοῦμε τά Πάθη τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁ Χριστός

• δέν δέχθηκε μόνο δύο χαστούκια, χωρίς νά φταίει. Δέχθηκε «ἐμπτυσμούς, ραπίσματα, κολαφίσματα, ὕβρεις, γέλωτας, πορφυρᾶν χλαῖναν, κάλαμον, σπόγγον, ὄξος, ἥλους, λόγχην καί πρό πάντων τόν Σταυρόν καί τόν θάνατον»!

• δέν ἦταν ἁπλῶς ἕνας ἄνθρωπος, καί μάλιστα ... μειωμένης νοημοσύνης. Ἦταν ἡ ἔνσαρκη Σοφία τοῦ Θεοῦ. Ἦταν τέλειος Θεός, ὁ Ὁποῖος «ὡς πρόβατον ἐπί σφαγήν ἤχθη»! Ἤξερε ὅμως ποῦ πηγαίνει! Καί ἤξερε γιατί πηγαίνει νά σταυρωθῆ!

• δέν δέχθηκε τήν τρομερή ἀδικία τοῦ Σταυροῦ ἀκούσια καί χωρίς νά τό περιμένει. Οὔτε – πολύ περισσότερο – τήν δέχθηκε σάν ... ἀγγαρεία. Ἦλθε στόν Σταυρό ἑκούσια! Ὄχι ἐπειδή δέν μποροῦσε νά Τόν ἀποφύγει! Ὁ ἴδιος διάλεξε νά πιῆ τό Ποτήρι τοῦ Πάθους μέχρι τήν τελευταία σταγόνα, γιά νά ὑπακούσει στό θέλημα τοῦ Πατέρα Του.

• δέν «ἐβάστασε» τό βάρος μόνο ...μιᾶς μικροκλοπῆς. Ἐσήκωσε τό βάρος τῶν ἁμαρτιῶν ὅλου τοῦ κόσμου. Εἶναι «ὁ αἴρων τάς ἁμαρτίας τοῦ κόσμου»!

• δέν τά ὑπέφερε ὅλα αὐτά, γιά νά μᾶς γεμίσει ... ἐνοχές, πού θά μᾶς κυνηγᾶνε σέ ὅλη μας τήν ζωή! Ἴσα-ἴσα μέ τό Τίμιο Αἷμα Του μᾶς ἐξαγόρασε ἀπό τήν «κατάρα τοῦ Νόμου» καί μᾶς χάρισε τήν ἐλευθερία τῆς δόξης τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ! Τό μόνο πού μᾶς «καταδιώκει» σέ ὅλη μας τήν ζωή εἶναι τό Μέγα Ἔλεός Του· τό Ἔλεός Του καί ἡ Εὐσπαλγχνία Του, πού πηγάζουν ἀπό τόν Τίμιο Σταυρό Του!
 

* * *
 

Αὐτή ὅμως ἡ «καταδίωξη» δέν καταργεῖ τήν ἐλευθερία μας. Ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ δέν μᾶς σώζει ... μαγικά. Δέν μᾶς σώζει χωρίς ἐμεῖς νά τό θέλουμε!

Δύο ἦταν οἱ ληστές, πού σταυρώθηκαν μαζί μέ τόν Χριστό. Καί οἱ δυό «καταδιώχθηκαν» ἀπό τό Ἔλεος τοῦ Χριστοῦ. Καί τούς δυό τούς «κυνήγησε» ἡ Ἐσταυρωμένη Ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ!

Μόνον ὁ ἕνας ὅμως σώθηκε. Μόνον ὁ ἕνας θέλησε νά σωθῆ. Διότι:

• ἀναγνώρισε στό πρόσωπο τοῦ Σταυρωμένου Χριστοῦ, ὄχι κάποιον κατάδικο, ἀλλά τόν Κύριο τῆς Δόξης·

• κατηγόρησε τόν ἑαυτό του ὅτι δίκαια τιμωρήθηκε καί ὅτι πράγματι τοῦ ἄξιζε τέτοια ποινή·

• ἐξομολογήθηκε, ἔτσι, μέ «τέλεια» ἐξομολόγηση τήν ἁμαρτία του (ὅπως παρατηρεῖ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος)· καί

• ζήτησε μέ ταπείνωση τό ἔλεος τοῦ Χριστοῦ μέ τήν κραυγή «Μνήσθητί μου, Κύριε, ἐν τῇ βασιλείᾳ Σου!».
 

* * *
 

Μακάριος εἶναι, ὅποιος δέχεται ἐλεύθερα, ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ νά τόν ...«καταδιώκει» σέ ὅλη του τήν ζωή, καί ἀνταποκρίνεται σ’ αὐτή τήν «καταδίωξη» μέ σωστή μετάνοια, τέλεια ἐξομολόγηση καί συνεχῆ ἐκζήτηση τοῦ Ἐλέους τοῦ Θεοῦ.

Ἡ χώρα τῶν θαυμάτων Ἀρχιμανδρίτης Βαρνάβας Λαμπρόπουλος

Σχετικά πρόσφατα ξαναμεταφέρθηκε στήν μεγάλη ὀθόνη τό κλασικό ἔργο τοῦ Λούις Κάρολ «Ἡ Ἀλίκη στήν χώρα τῶν θαυμάτων». Μιλώντας γιά τήν ταινία ὁ σκηνοθέτης της, Τίμ Μπάρτον, εἶπε ἀνάμεσα στά ἄλλα καί τά ἑξῆς ἐνδιαφέροντα:

«Τό ‘ταξίδι’ τῆς Ἀλίκης εἶναι ἕνα ταξίδι, πού ὅλοι πρέπει νά κάνουμε. Ἡ ‘Χώρα τῶν Θαυμάτων’ βρίσκεται μέσα μας, καί μᾶς περιμένει νά τήν ἀνακαλύψουμε. Πρόκειται γιά ἕνα ταξίδι ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ: ‘Ποιός εἶμαι; Ποῦ πηγαίνω; Τί πραγματικά θέλω;’ Καί σ’ αὐτό τό ταξίδι χρειαζόμαστε ὅλο καί περισσότερο ΦΩΣ! Κανείς δέν μπορεῖ νά παριστάνει ὅτι δῆθεν ὅλα μέσα του εἶναι φωτεινά. Ὅποιος ἰσχυρίζεται κάτι τέτοιο, καί ἐπιμένει, εἶναι ἐπικίνδυνος! Ἀποτελεῖ ... κινούμενη ὡρολογιακή βόμβα, πού κάποτε θά ἐκραγῆ!

»Ἀντίθετα, ὅποιος καταλαβαίνει τό σκοτάδι πού κουβαλάει μέσα του, μοῦ φαίνεται πιό ΑΓΝΟΣ καί πιό ΥΓΙΗΣ!...»
 

* * *

Τήν Δευτέρα Κυριακή τῶν Νηστειῶν γιορτάζουμε τήν μνήμη ἑνός ὄντως ΥΓΙΟΥΣ καί ΑΓΝΟΥ ἀνθρώπου, τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ἦταν ἕνα πολύ δυνατό καί κοφτερό μυαλό. Καί τό ἀξιοποίησε, κοπιάζοντας νά ἀποκτήσει τήν πιό συγκροτημένη μόρφωση – γιά τά δεδομένα τῆς ἐποχῆς του. Ἔπαιζε στά δάχτυλα ὅλη τήν κλασσική ἑλληνική γραμματεία. Καί μάλιστα σέ τέτοιο βαθμό, ὥστε κάποτε σέ μιά φιλοσοφική συζήτηση μπροστά στόν αὐτοκράτορα, ἕνας τόσο μεγάλος σοφός, ὁ Θεόδωρος Μετοχίτης ἐνθουσιάστηκε μέ τήν σοφία τοῦ νεαροῦ τότε Γρηγορίου, καί ξέσπασε μέ τά λόγια: «Ἄν ἦταν ἐδῶ ὁ Ἀριστοτέλης, θά σέ ἐπαινοῦσε καί θά σέ καμάρωνε!»...

Ὅμως, τά μυαλά τοῦ ἁγίου Γρηγορίου δέν ... πῆραν ἀέρα! Ἤξερε ὅτι ἡ κατά κόσμον σοφία, ὅσο μεγάλη κι ἄν εἶναι, ἐλάχιστα φωτίζει τόν ἄνθρωπο, γιά νά βρῆ τό ἀληθινό νόημα τῆς ζωῆς. Χρειάζεται μιά ἄλλη πηγή Φωτός, γιά νά φωτίσει τά ἐσωτερικά μας σκοτάδια. Χρειάζεται τό Ἀληθινό Φῶς τοῦ Χριστοῦ!

Γι’ αὐτό, ὅταν πῆγε νά ἀσκηθῆ στό Ἅγιον Ὄρος, ἡ συνεχής προσευχή του ἦταν: «Κύριε, φώτισόν μου τό σκότος! Φώτισόν μου τό σκότος!» Μέ αὐτή τήν προσευχή του ἀναγνώριζε ὅτι, παρ’ ὅλη τήν τεράστια μόρφωσή του, «κουβαλοῦσε μέσα του σκοτάδι»! Καί διακήρυττε ὅτι:

στήν ἀληθινή αὐτογνωσία, φτάνουμε ΜΟΝΟ μέ τό ΦΩΣ τοῦ Χριστοῦ·

τήν «Χώρα τῶν Θαυμάτων», πού κρύβουμε μέσα μας, μποροῦμε νά τήν ἀνακαλύψουμε ΜΟΝΟ μέ τό ΦΩΣ τοῦ Χριστοῦ·

τό πιό μεγάλο ΘΑΥΜΑ, πού μποροῦμε νά ζήσουμε μέσα μας, εἶναι ὁ ΦΩΤΙΣΜΟΣ τοῦ Χριστοῦ·

τελικά ὁ ἄνθρωπος γίνεται ΑΛΗΘΙΝΟΣ, ΑΓΝΟΣ καί ΥΓΙΗΣ, ὅταν καταλάβει ὅτι δέν εἶναι αὐτόφωτος ἀλλά ΕΤΕΡΟΦΩΤΟΣ!
 

* * *

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος, βέβαια, δέν ἀρκέστηκε σέ ὡραῖες διακηρύξεις καί διαπιστώσεις. Ἔδειξε στήν πράξη, μέ τήν συνεπῆ ἀσκητική του ζωή καί τήν ὑπακοή του στόν Χριστό, ὅτι:

1. χρειάζεται καί τό ... δικό μας τό «χεράκι», γιά νά γυρίσει ὁ «διακόπτης» καί νά ἀνάψει τό Φῶς τοῦ Θεοῦ μέσα μας·

2. πρέπει νά μή φοβόμαστε νά ἀνοίξουμε τά «παράθυρα», γιά νά μπῆ μέσα μας τό ΦΩΣ τό ΑΛΗΘΙΝΟ, ὅσο κι ἄν δείξει βρώμικο καί ἀκατάστατο τό «δωμάτιο» τῆς ψυχῆς μας·

3. ἀξίζει νά κουραστοῦμε λιγάκι στό καθάρισμα τοῦ «δωματίου» μας, καί νά συνεχίσουμε μέ τήν διαρκῆ ΜΕΤΑΝΟΙΑ νά τό κρατᾶμε καθαρό, ὥστε νά χαιρόμαστε πάντοτε τό ΦΩΣ τοῦ Χριστοῦ νά πλημμυρίζει τήν ζωή μας.

Μόνον ἔτσι θά ἀπολαμβάνουμε τήν Ἀληθινή Χώρα τῶν Θαυμάτων, πού εἶναι ἡ ΟΛΟΦΩΤΗ ἁγία μας Ἐκκλησία.



 

Θαυματολαγνεία και χαρισματολαγνεία: Μια παιδική αρρώστια (Αρχιμ. Βαρνάβας Λαμπρόπουλος)

Μια από τις βασικές αίτιες παγιδεύσεως ανθρώπων στις καταστροφικές λατρείες και γε­νικότερα στις αιρέσεις, είναι η νοσηρή αναζήτη­ση θαυμαστών σημείων και εντυπωσιακών χα­ρισμάτων.

Αυτή η θαυματολαγνεία και χαρισματολαγνεία δεν είναι άγνωστη και στον χώρο της Εκκλησίας. Η εμφάνιση σημείων θεωρείται από πολλούς ως το ύψιστο κριτήριο και η ανα­γκαία εγγύηση αληθείας. Όπου δεν υπάρχουν εμφανή σημεία και χαρίσματα, δεν υπάρχει  κατ’ αυτούς  εγγυημένη ορθοδοξία!

Αυτή η αρρώστια εισχωρεί και στην αντιμε­τώπιση του κατ’ εξοχήν Μυστηρίου της σωτηρί­ας, της Ιεράς Εξομολογήσεως. Τότε μόνον θεω­ρείται κάποιος απλανής πνευματικός οδηγός, όταν είναι κάτοχος διορατικού ή προορατικού χαρίσματος!

Έτσι βεβηλώνεται το Μυστήριο της Μετανοί­ας, το οποίο  αντί να είναι άσκηση αυτομεμψίας (δια της εν ταπεινώσει εξαγορεύσεως των κεκρυμένων λογισμών και πράξεων)  εκφυλίζεται σε μια παιδαριώδη αναζήτηση μάγου, που θα αποκαλύψη ανωδύνως όλα τα αμαρτήματα! Κα­ταφρονείται η σώζουσα συμβουλή των αγίων Πατέρων: Μη ζητώμεν προγνώστας (πνευματικούς) μηδέ προβλέπτας αλλά ΠΡΟ ΠΑΝΤΩΝ πάντως ΤΑΠΕΙΝΟΦΡΟΝΑΣ και ΤΑΙΣ ΕΝ ΗΜΙΝ ΝΟΣΟΙΣ ΑΡΜΟΔΙΟΥΣ (αγ. Ιωάννου Σιναΐτου, Κλίμαξ, λόγος Δ, ρκγ).

Οι ορθόδοξοι Χριστιανοί, που αντί να αναζη­τούν ιερέα-ιατρό κατάλληλο για τις αρρώστειες τους, τρέχουν πίσω από δήθεν προορατικούς γέροντες, δεν διαφέρουν πολύ από αυτούς που καταντάνε … να πίνουν το απόνιμμα των ποδών του Σάι Μπάμπα. Και οι μεν, και οι δε πάσχουν από την ίδια νοσηρή αναζήτηση θαυμάτων και χαρισματικών εμπειριών.

Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, πριν από 1500 χρόνια, διεπίστωνε ΜΕ ΧΑΡΑ ότι  ήδη από τότε  είχε περάσει πια … η εποχή των θαυμάτων! Και εξηγεί τον λόγο, για τον οποίο ο Θεός σταμάτησε τα πολλά θαύματα και σημεία: Το έκανε αυτό ο Θεός, λέει. Ουχί ατιμάζων ημάς αλλά και ΣΦΟΔΡΑ ΤΙΜΩΝ. Για να μας τιμήσει ο Θεός, σταμάτησε τα πολλά θαύματα. Και μάλιστα να μας τιμήσει σφόδρα. Πάρα πολύ.

Και ποια ήταν αυτή η τιμή; Μας τίμησε θυμίζοντάς μας ότι πάψαμε πια να είμαστε νήπια. Μεγαλώσαμε πια. Τα πρώτα χρόνια του Χριστια­νισμού χρειάζονταν περισσότερο το θαύματα και τα σημεία, γιατί τότε οι άνθρωποι ήταν ακόμη ανόητα νήπια. Ανοητότερον οι άνθρωποι διέκειντο τότε, των ειδώλων προσφάτως απηλλαγμένοι. Μόλις είχαν απαλλαγεί από την πλάνη των ειδώλων. Και ήταν φυσικό να είναι λιγάκι χοντρόμυαλοι και αναίσθητοι στα πνευματικα: Παχυτέρα και αναισθητοτέρα αυτών η διάνοια έτι ην. Και γι’ αυτό έχασκαν μπροστά στα χειροπιαστά θαύματα και σημεία: προς τα σωμα­τικά πάντα επτόηντο και εκεχήνεσαν. Ψόφαγαν μόνο για άρτον και θεάματα. Δεν μπο­ρούσαν να καταλάβουν τις πνευματικές δωρεές του Θεού, που τις δέχεται κανείς μόνο με την πίστη: ουκ είδεσαν τι ποτέ έστι νοητή χάρις, πίστει μόνη θεωρουμένη. Δια τούτο σημεία εγίνετο (αγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου, Εις την Αγίαν Πεντηκοστήν, λόγος Α).

Τώρα όμως που μεγαλώσαμε (συνεχίζει την σκέψη του αγίου Ιωάννου ο άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ) όποιος ζητάει θαύματα για να πιστέψει, είναι να τον λυπάται κανείς! Η αξίωσή του αυτή προδίδει πόσο μέσα του κυριαρχεί το σαρκικό φρόνημα και η παχυλή άγνοια. Εκείνοι που πιστεύουν με τα θαύματα, αποτελούν την πιο χαμηλή βαθμίδα πιστών, καταλή­γει ο άγιος Ιγνάτιος.

Είναι λοιπόν τουλάχιστον ντροπή, κάποιος που έχει πλέον την δυνατότητα να φοιτήσει στο πανεπιστήμιο, να θέλει να ξαναγυρίσει στο νη­πιαγωγείο! Και μάλιστα σε νηπιαγωγείο αμφιβόλων χαρισμάτων και υπόπτων οραμάτων, όπου κινδυνεύει να πλανηθή πλάνην οικτράν.

Το μεγαλύτερο χάρισμα, λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, που μπορεί να δεχθή ο άνθρωπος, είναι το να πάσχει για την δόξα του Χριστού. Το να θυσιάζεται στην υπακοή του αγίου θελήματός Του. Δεν τιμάω τα χέρια του Παύλου  λέει ο άγιος πατήρ  τόσο επειδή ανέστησαν τον χωλό στα Λύστρα, όσο γιατί δέθηκαν με δεσμά για τον Χριστό. Δεν μακαρίζω τον Παύλο τόσο, επειδή ηρπάγη στον παράδεισο ή επειδή άκουσε άρρητα ρήματα, όσο γιατί μπήκε στην φυλακή για τον Χριστό. Και καταλήγει ο άγιος Ιωάννης: Προ­τιμώ περισσότερο να πάσχω υπέρ Χριστού, παρά να τιμώμαι από Αυτόν (με χαρίσματα και οράμα­τα) (αγίου Ιω. Χρυσ. Ε.Π.Ε. 20, 594).

Ας κρατάμε λοιπόν μικρό καλάθι όταν ακούμε για μεγάλες συκιές, και μάλιστα όταν πρόκειται για συκιές, που αφήνουν έντεχνα να προβάλλονται τα δήθεν χαρίσματά τους και οι θαυματουργίες τους. Η πιο θαυμαστή και συγκλονιστική εμπειρία που μπορεί να ζήσει ο άνθρω­πος, είναι η δια της υπακοής στον Χριστό απελευθέρωσή του από τα πάθη και η θεραπεία του:

Αν γαρ εξ απανθρωπίας εις ελεημοσύνην μεταβάλης, ξηράν ούσαν την χείρα εξέτεινας. Αν θεάτρων (και τηλεοράσεως) αποστάς επί την εκκλησίαν έλθης, χωλεύοντα τον πόδα διώρθωσας. Αν αποστήσης τους οφθαλμούς από κάλ­λους αλλοτρίου, τυφλούς όντας ανέωξας. Αν αντί σατανικών ωδών μάθης ψαλμούς πνευματι­κούς, κωφάλαλος ων ελάλησας. ΤΑΥΤΑ ΤΑ ΘΑΥΜΑΤΑ ΜΕΓΙΣΤΑ… (αγ. Ιω. Χρυσοστό­μου, Ε.Π.Ε. 10, 414).

ΠΗΓΗ.(Περιοδικό “ΔΙΑΛΟΓΟΣ”, τεύχος 25)- alopsis

πηγή

Πρέπει νὰ πιστεύουμε στὰ ὄνειρα; Ἀρχιμανδρίτης Βαρνάβας Λαμπρόπουλος

Πρέπει νὰ δίνωμε σημασία στὰ ὄνειρα;

Ἕνα ἐρώτημα ποὺ μᾶς ἀπασχολεῖ συχνά. Μᾶς ἀπασχολεῖ ἐντονότερα, μετὰ ἀπὸ μία νύκτα ποὺ εἴδαμε κάποιο τρομακτικὸ ὄνειρο. Καὶ ὄχι σπάνια μᾶς συγκλονίζει τὸ γεγονὸς ὅτι κάποιο ὄνειρο ποὺ εἴδαμε, βγῆκε ἀληθινό! Τότε εἶναι ποὺ θεριεύει ἡ πίστη μας στὰ ὄνειρα. Καὶ σιγὰ-σιγὰ καταντᾶμε νὰ τὰ θεωροῦμε ΣΙΓΟΥΡΕΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ γιὰ τὸ τί θὰ μᾶς συμβεῖ στὸ μέλλον. 


Πρέπει, λοιπόν, νὰ πιστεύουμε στὰ ὄνειρα;

Ἂς μὴ βιαστοῦμε νὰ δώσουμε ἀπάντηση. Ποτὲ δὲν πρέπει νὰ δίνουμε βιαστικὲς ἀπαντήσεις σὲ ἐρωτήματα τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Οὔτε πρέπει νὰ στηριζόμαστε μόνο στὴ δική μας «σοφία» καὶ στὴ δική μας «πείρα» γιὰ νὰ ἀπαντήσουμε σὲ τέτοια ἐρωτήματα. Ἂς μὴν εἴμαστε τόσο σίγουροι, ὅτι τὰ ξέρουμε ὅλα! Καὶ ἂς ἔχωμε τὴν σύνεση νὰ ρωτᾶμε τοὺς ΑΛΗΘΙΝΑ ΣΟΦΟΥΣ καὶ ΑΛΗΘΙΝΑ ΠΕΠΕΙΡΑΜΕΝΟΥΣ δασκάλους καὶ ὁδηγοὺς τῆς πνευματικῆς ζωῆς: τοὺς ΑΓΙΟΥΣ. 

Κάτω, λοιπόν, ἀπὸ τὸ δικό τους φῶς, κάτω ἀπὸ τὸ φῶς τῶν ἁγίων ἂς ἐξετάσωμε πρῶτα, κάποια ἐπὶ μέρους ἐρωτήματα. Καὶ οἱ ἀπαντήσεις σ' αὐτὰ τὰ ἐρωτήματα, θὰ μᾶς βοηθήσουν νὰ ἀπαντήσωμε καὶ στὸ ἐρώτημα, ἂν τελικὰ πρέπει νὰ δίνωμε σημασία στὰ ὄνειρα. 

1ο ἐρώτημα: ΑΠΟ ΠΟΙΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ ΤΑ ΟΝΕΙΡΑ;

Ἀπάντηση: Τρεῖς εἶναι οἱ αἰτίες ποὺ προκαλοῦν τὰ ὄνειρα:
α. Οἱ δικές μας ἐπιθυμίες καὶ σκέψεις κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ἡμέρας,
β. ὁ Θεὸς καὶ τὸ θέλημά Του, καὶ
γ. ὁ διάβολος καὶ οἱ παγίδες του. 

Τὴν πρώτη αἰτία τὴν καταλαβαίνομε καλά, ἂν θυμηθοῦμε τὴν παροιμία: «ὁ πεινασμένος, στὸν ὕπνο του καρβέλια βλέπει». Κατὰ παρόμοιο τρόπο, ὅπως μᾶς ἐξηγεῖ ὁ ἅγιος Μάξιμος, καὶ ὁ διψασμένος βλέπει νερό. Ὁ γαστρίμαργος φαντάζεται ποικιλίες φαγητῶν. Ὁ φιλήδονος φαντάζεται μορφὲς γυναικῶν. Ὁ κενόδοξος ὀνειρεύεται δόξες καὶ χειροκροτήματα. Ὁ φιλάργυρος βλέπει ὅτι κέρδισε τὸ λαχεῖο. Ὁ μνησίκακος ὀνειρεύεται τὴν ἐκδίκηση κατὰ τοῦ ἄνθρωπου ποὺ τὸν λύπησε. Καὶ ὁ φθονερὸς παραμιλάει ἀπὸ τὴν χαρά του, ὅταν ὀνειρευτεῖ ὅτι ὑποφέρει ἐκεῖνος τὸν ὁποῖον φθονεῖ. 

Τὰ πιὸ συνηθισμένα, λοιπόν, ὄνειρα ἔχουν τὴ ρίζα τους στὰ δικά μας πάθη καὶ στὶς δικές μας ἐπιθυμίες. Ὄχι στὸν Θεὸ ἢ στὸν διάβολο. Τὸ πολὺ-πολὺ νὰ βρεῖ εὐκαιρία ὁ διάβολος ἐκμεταλλευόμενος τὰ πάθη καὶ τὶς ἐπιθυμίες μας, νὰ μᾶς ἐμπαίξει καὶ νὰ μᾶς ξεγελάσει. Καὶ νὰ μᾶς παρουσιάσει στὸν ὕπνο μας, τὰ ὁποιαδήποτε «καρβέλια», μὲ τέτοιο τρόπο ποὺ νὰ νομίσουμε ὅτι μᾶς τὰ στέλνει ὁ Θεός!

Ὅταν, λοιπόν, δοῦμε στὸν ὕπνο μας ὅτι ἱκανοποιήθηκε κάποια ἔντονη ἐπιθυμία μας, ἂς μὴ βιαστοῦμε νὰ βγάλουμε τὸ συμπέρασμα, ὅτι εἰσακούσθηκαν . . . οἱ προσευχές μας! Ἂς μὴν εἴμαστε σίγουροι, ὅτι ἔτσι μᾶς θυμήθηκε ὁ Θεός! Ἴσως . . . κάποιος ἄλλος μᾶς θυμήθηκε, καὶ βρῆκε τὴν εὐκαιρία νὰ μᾶς κοροϊδέψει. 


2ο ἐρώτημα: ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΜΕ ΣΙΓΟΥΡΙΑ ΝΑ ΔΙΑΚΡΙΝΟΥΜΕ ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΗΛΘΕ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΠΟΥ ΕΙΔΑΜΕ;

Ἀπάντηση: Μόνο οἱ ἅγιοι ἔχουν τόσο φωτισμένη διάκριση, ὥστε νὰ ξεχωρίζουν, ἂν κάποιο ὄνειρο προέρχεται σίγουρα ἀπὸ τὸν Θεὸ ἢ ἀπὸ τὸν διάβολο ἢ ἀπὸ προσωπικοὺς λογισμοὺς καὶ ἐπιθυμίες. Κι ὅμως, ἰδιαίτερα οἱ ἅγιοι, εἶναι πολὺ «κουμπωμένοι» ἀπέναντι στὰ ὄνειρα. Η ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ, τοὺς κάνει νὰ εἶναι πολὺ ἐπιφυλακτικοί. Νὰ μὴν ἐμπιστεύονται τὸν λογισμό τους. Ξέροντας ἀπὸ πρῶτο χέρι τὴν πονηρία τοῦ διαβόλου, φοβοῦνται μήπως κρύβονται δαιμονικὲς παγίδες πίσω ἀπὸ δῆθεν θεϊκὰ ὄνειρα. Καὶ ὁ μόνος τρόπος γιὰ νὰ ξεφύγει κανεὶς ἀπὸ τὶς παγίδες τοῦ διαβόλου εἶναι ἡ ταπεινοφροσύνη. «Ποιοὶ εἴμαστε ἐμεῖς λέγει ὁ ἅγιος Ἐφραὶμ ὁ Σύρος, ποῦ φθάσαμε σὲ τέτοια μέτρα ἀρετῆς, ὥστε νὰ βλέπωμε ὀπτασίες ἀγγέλων;»

Ὅταν, λοιπόν, ἅγιοι τοῦ ὕψους τοῦ ἁγίου Ἐφραὶμ θεωροῦν ἀνάξιο τὸν ἑαυτό τους νὰ δοῦν ἀγγέλους, πῶς τολμᾶμε ἐμεῖς νὰ θεωροῦμε πολὺ φυσικό (!) ὅτι εἴδαμε στὸν ὕπνο μας τὸν Χριστὸ ἢ τὴν Παναγία; Ὅταν οἱ ἅγιοι ὁμολογοῦν, μὲ ταπείνωση, ὅτι δὲν μποροῦν νὰ διακρίνουν, τί κρύβεται πίσω ἀπὸ τὸ κάθε ὄνειρο, πῶς ἐμεῖς «κόβουμε τὸ κεφάλι μας», ὅτι τὸ τάδε ὄνειρο ποὺ εἴδαμε ἦταν θεϊκό; Τότε καὶ ὁ διάβολος «κόβει τὸ κεφάλι του» ὅτι δὲν ἔχομε ἴχνος ταπείνωσης. Καὶ ἄρα μπορεῖ ἄνετα μὲ τὶς παγίδες του νὰ μᾶς «χορέψει στὸ ταψί»!


3ο Ἐρώτημα: ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΕΠΙΦΥΛΑΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΑ ΟΝΕΙΡΑ, ΜΗΠΩΣ ΥΠΑΡΧΕΙ ΦΟΒΟΣ ΝΑ ΘΕΩΡΗΣΩΜΕ «ΔΑΙΜΟΝΙΚΗ ΠΑΓΙΔΑ» ΚΑΠΟΙΟ ΟΝΕΙΡΟ ΠΟΥ ΟΝΤΩΣ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΕΟ; ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΡΑΓΕ ΑΜΑΡΤΙΑ ΝΑ ΜΗ ΔΩΣΩΜΕ ΣΗΜΑΣΙΑ ΣΕ ΕΝΑ ΟΝΕΙΡΟ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΜΑΣ ΜΕΤΑΦΕΡΕΙ ΕΝΑ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ; ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ «ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΑ ΞΕΡΑ ΝΑ ΚΑΨΩΜΕ ΚΑΙ ΤΑ ΧΛΩΡΑ»;

Ἀπάντηση: Ὁ ἅγιος Ἀντώνιος μᾶς ἐγγυᾶται, ὅτι, ἂν μαζὶ μὲ τὰ ξερὰ (δαιμονικὰ) κάψουμε καὶ μερικὰ χλωρὰ (θεϊκὰ) ὄνειρα, (ἀπὸ φόβο μήπως πέσωμε σὲ δαιμονικὴ παγίδα), δὲν πρόκειται νὰ θυμώσει ὁ Θεὸς μαζί μας! Καὶ μᾶς τὸ ἐξηγεῖ μὲ ἕνα ὡραιότατο παράδειγμα:

Ἕνας νοικοκύρης, μετὰ ἀπὸ μακρινὸ καὶ πολυχρόνιο ταξίδι, γυρίζει στὸ σπίτι του. Εἶναι νύκτα. Σκοτάδι. Χτυπάει τὴν πόρτα καὶ φωνάζει στὸ θυρωρὸ νὰ τοῦ ἀνοίξει. Ὁ θυρωρὸς ὅμως δὲν πείθεται στὴν φωνὴ τοῦ ἀφεντικοῦ του. Καὶ ΔΕΝ ΤΟΥ ΑΝΟΙΓΕΙ. Φοβᾶται μήπως εἶναι κάποιος ἄλλος, ποὺ προσποιεῖται τὴν φωνὴ τοῦ ἀφεντικοῦ του, γιὰ νὰ τὸν ἐξαπατήσει: νὰ καταφέρει νὰ μπεῖ μέσα καὶ νὰ κλέψει. 

Ὅταν λοιπὸν ξημερώσει, πῶς θὰ φερθεῖ τὸ ἀφεντικὸ στὸν πιστὸ θυρωρό; Ὄχι μόνο δὲν θὰ τὸν τιμωρήσει ποὺ δὲν τοῦ ἄνοιξε, ἀλλὰ καὶ ΘΑ ΤΟΝ ΕΠΑΙΝΕΣΕΙ! Θὰ τοῦ πεῖ «μπράβο»! Γιατί κι αὐτὴ ἀκόμα τὴν φωνὴ τοῦ κυρίου του, τὴν θεώρησε πλάνη, ἀπὸ φόβο μήπως μπεῖ κάποιος κλέφτης. Ἑπομένως, ὅταν δὲν δίνωμε σημασία ἀκόμη καὶ σὲ ὄνειρα ποὺ μᾶς φαίνονται 100% θεϊκά, ὄχι μόνο ΔΕΝ ΑΜΑΡΤΑΝΟΜΕ, ἀλλὰ θὰ ἀκούσουμε ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ «μπράβο» γιὰ τὴν ταπείνωση καὶ τὴν προσοχή μας!

Μετὰ ἀπὸ αὐτὰ ἀναρωτιέται κανείς: Ἄραγε σὲ ποιὰ ἄλλα ὄνειρα θὰ ἄξιζε νὰ δώσει κανεὶς σημασία; Ἀφοῦ οὔτε στὰ ὄνειρα ποὺ μᾶς φαίνονται 100% θεϊκὰ δὲν πρέπει νὰ δίνει κανεὶς σημασία, μήπως πρέπει ὅλα ἀνεξαιρέτως τὰ ὄνειρα νὰ τὰ πετᾶμε στὸ καλάθι τῶν ἄχρηστων; Ἀλλὰ ἂς διατυπώσωμε καὶ ἕνα τελευταῖο ἐρώτημα, ποὺ μερικοὶ τὸ χρησιμοποιοῦν σὰν ἐπιχείρημα πίστεως στὰ ὄνειρα. 


4ο Ἐρώτημα: ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΔΑΙΜΟΝΙΚΟ ΕΝΑ ΟΝΕΙΡΟ ΠΟΥ ΒΓΗΚΕ ΑΛΗΘΙΝΟ; ΜΠΟΡΕΙ ΑΡΑΓΕ Ο ΣΑΤΑΝΑΣ ΝΑ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ;

Ἀπάντηση: Τίποτε δὲν προγνωρίζουν οἱ δαίμονες, βεβαιώνει ὁ ἅγιος Ἀντώνιος. Ἁπλῶς ἀπὸ αὐτὰ ποὺ βλέπουν καὶ ἀκοῦνε ὑποπτεύονται καὶ συμπεραίνουν αὐτὰ ποὺ πρόκειται νὰ συμβοῦν. «Ρίχνουν στὰ ἄδεια γιὰ νὰ πιάσουν στὰ γεμάτα». Τί τὸ σπουδαῖο, δηλαδή, ἂν δοῦν κάποιον νὰ ἑτοιμάζεται νὰ μᾶς ἐπισκεφθεῖ, καὶ νάρθουν αὐτοὶ νωρίτερα νὰ μᾶς τὸ σφυρίξουν; Οἱ δαίμονες ΜΟΝΟ αὐτὰ ποὺ βλέπουν, τὰ ἁρπάζουν σὰν κλέφτες, καὶ σὰν κατάσκοποι τρέχουν γρηγορώτερα καὶ μᾶς τὰ ἀναγγέλλουν!

Ἐξ ἄλλου παρόμοιες προγνωστικὲς ἱκανότητες ἔχουν καὶ οἱ γιατροὶ σχετικὰ μὲ τὴν ἐξέλιξη μιᾶς νόσου, καὶ οἱ μετεωρολόγοι σχετικὰ μὲ τὴν ἐξέλιξη τοῦ καιροῦ. Πηγὴ ὅμως τῆς πρόγνωσής τους δὲν εἶναι κάποια μυστικὴ ἀποκαλυπτικὴ δύναμη, ἀλλὰ ἡ παρατήρηση καὶ ἡ πείρα παρόμοιων καταστάσεων. Καὶ ὁ διάβολος εἶναι ἀτσίδας καὶ στὰ δύο. Καὶ στὴν παρατήρηση τῶν σφαλμάτων μας, καὶ στὴν τεράστια πείρα τῆς ἀφέλειάς μας καὶ τῆς ἐπιπολαιότητας, μὲ τὴν ὁποία ἀντιμετωπίζουμε τὰ προβλήματα τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Ἄρα, ὁ διάβολος δὲν μπορεῖ νὰ προβλέψει τὸ μέλλον. Ἁπλῶς προσπαθεῖ ρίχνοντας ἄδεια (δηλαδὴ μὲ κάποιες εὐλογοφανεῖς «προβλέψεις») νὰ πιάσει γεμάτα (δηλαδὴ νὰ κερδίσει τὴν ἐμπιστοσύνη τῶν ἀφελῶν ἀνθρώπων). Καὶ ὁ ἅγιος Ἀντώνιος, ποὺ δὲν τοῦ ξέφευγε κανένα τερτίπι τοῦ διαβόλου, καταλήγει στὴν ἑξῆς συμβουλή:

«Ἀκόμη κι ὅταν οἱ δαίμονες μᾶς λένε κάτι γιὰ τὸ μέλλον, ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ νὰ τοὺς ἀντικρούουμε καὶ νὰ τοὺς ἀνατρέπουμε ΜΕ ΤΗΝ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ ΜΑΣ καὶ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΜΑΣ. Γιατί, ἁπλούστατα, δὲν ἔχομε τὴν ἀνάγκη τους!». 

Ὅποιος ἔχει τὴν ἀνάγκη τους, ἂς δέχεται ὅ,τι τοῦ σφυρίζουν στὰ ὄνειρα. Καὶ ἂς τοὺς συμβουλεύεται μέσω τῶν μέντιουμ καὶ τῶν ἀστρολόγων! Μόνο ποὺ ἔτσι παύει νὰ εἶναι « δοῦλος Χριστοῦ»! Καὶ γίνεται παίγνιο (κοινῶς «κλωτσοσκούφι») τῶν δαιμόνων!

Μετὰ τὰ ὅσα ἀναφέραμε παραπάνω, ἀβίαστα βγαίνει τὸ συμπέρασμα ὅτι: Η ΠΙΣΤΗ ΣΤΑ ΟΝΕΙΡΑ ὄχι μόνο ΔΕΝ ΩΦΕΛΕΙ ΣΕ ΤΙΠΟΤΕ, ἀλλὰ καὶ ΚΡΥΒΕΙ ΤΕΡΑΣΤΙΟΥΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ.

Τὰ μόνα ὄνειρα ποὺ ὠφελοῦν, λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος, εἶναι τὰ ὄνειρα ποὺ μᾶς θυμίζουν τὴν Μέλλουσα Κρίση. Τὸ φοβερὸ Δικαστήριο τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Χριστοῦ. Ἀλλὰ καὶ αὐτά, ἂν ἀντὶ νὰ μᾶς παρακινοῦν σὲ περισσότερη μετάνοια μᾶς ὁδηγοῦν σὲ ἀπόγνωση, πρέπει νὰ τὰ περιφρονοῦμε. Καὶ νὰ μὴ τὰ πιστεύουμε. 

Νὰ προσθέσουμε καὶ κάτι τελευταῖο: Δικαιολογεῖται κάποια προσοχὴ σὲ κάποια ὄνειρα, μόνο ὅταν ἐπαναληφθοῦν ἀρκετὲς φορές. Ἀλλὰ καὶ τότε δὲν προσπαθοῦμε νὰ τὰ ἑρμηνεύσωμε μόνοι μας, ἢ μὲ τὴν βοήθεια τῆς γειτόνισσας! Ἀλλὰ τρέχομε νὰ τὰ θέσωμε στὴν κρίση τοῦ πνευματικοῦ μας πατρός. 

Πρέπει κάποτε νὰ καταλάβωμε, ὅτι: Ἂν σὲ ὅλα τὰ πράγματα ἐπιτρέπονται αὐτοσχεδιασμοί, στὸ μόνο ποὺ ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ ΝΑ ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑΖΟΥΜΕ, εἶναι ΣΤΗΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΜΑΣ ΖΩΗ. Καὶ μάλιστα ὅσο ζοῦμε στὴν «νύκτα» τῆς παρούσης ζωῆς, ποὺ εἶναι πολλοὶ οἱ κλέφτες ποὺ θέλουν νὰ μᾶς «ληστέψουν»!. . 

Ὁ Ἅγιος Λουκιανός Ἕνα φωτεινό παράδειγμα Ἀρχιμανδρίτης Βαρνάβας Λαμπρόπουλος

Ἕνα φωτεινό παράδειγμα

Μεγάλος καί θαυμαστός ἦταν ὁ ἅγιος Λουκιανός. Λουκιανός ἦταν τό ὄνομά του· καί σημαίνει ἄνθρωπος φωτεινός. Καί ὁλόκληρη ἡ ζωή του ἦταν φῶς καί δίδαγμα γιά μᾶς.
 

* * *
 

Σέ νεαρή ἡλικία οἱ γονεῖς του τόν παρώθησαν νά μελετάει τίς ἅγιες Γραφές. Καί ὁ νεαρός Λουκιανός ἀγάπησε τόν λόγο τοῦ Κυρίου πολύ. Καί ἀγωνιζόταν ὄχι μόνο νά τόν μαθαίνει πιό βαθειά, ἀλλά καί νά τόν τηρεῖ.

Ἔτσι ἀπόκτησε πολλές ἀρετές. Καί πιό πολύ ἀπό ὅλες ἀγάπη. Καί πόθησε νά βοηθεῖ τούς ἄλλους ὑλικά καί πνευματικά.

Καί λοιπόν; Πρῶτα, μέ θάρρος καί μέ φωτισμένη καρδιά, ἐμοίρασε ὅλα του τά ὑπάρχοντα, τήν κληρονομία του ἀπό τόν πατέρα του, στούς φτωχούς. Καί ἀφοσιώθηκε στόν Κύριο.

Ἔγινε ἱερέας. Λειτουργοῦσε. Ἁγίαζε. Κήρυττε καί νουθετοῦσε. Τότε γύρω στό 300‐320 μ.Χ.

Ἀγωνιζόταν γιά τόν λαό τοῦ Κυρίου. Ἑρμήνευε στά κηρύγματά του τίς ἅγιες Γραφές. Ἔγραφε βιβλία γιά τόν Χριστό καί γιά τήν αἰώνια ζωή. Ἀκούραστος καί ἀκαταπόνητος στό ἔργο τοῦ Κυρίου. Καί οἱ Χριστιανοί λαχταροῦσαν νά φιλοῦν τό χέρι του πού ἔγραφε βιβλία γιά τήν αἰώνια ζωή.
 

* * *
 

Μέ ἰδιαίτερη ἀγάπη στράφηκε στά παιδιά. Κοντά του ἔμαθαν νά ἀγαποῦν τόν Χριστό. Καί νά Τόν ὁμολογοῦν: ὅτι εἶναι ὁ μόνος ἀληθινός Θεός καί ὁ μόνος σωτήρας τοῦ κόσμου.

Δύο μικρά παιδιά, μαθητές, τζάμπα προσπάθησαν οἱ εὐδωλολάτρες νά τά φοβήσουν. Ἔμειναν ἄκαμπτα. Καί ἐκεῖνοι τυφλωμένοι ἀπό τόν σατανᾶ ἔκαμαν μιά θηριωδία ἀσυνήθιστη. Τύλιξαν τριμμένο σινάπι τά κεφαλάκια τους. Τό τριμμένο σινάπι καίει σάν κάρβουνο. Καί τά παιδιά ξεψύχισαν μέ τρομερούς πόνους δοξάζοντας τό ἅγιο Ὄνομα τοῦ Χριστοῦ. Ἔγιναν μάρτυρες.

Ἄστραψε καί βρόντησε ὁ ἀσεβής αὐτοκράτορας Μαξιαμιανός.

‐Ἄχρηστοι, (φώναξε μέ ὀργή στούς συνεργάτες του), τά ἐβάλατε μέ τά μικρά παιδιά καί ξεχάσατε τόν αἴτιο!...

Ἔδωκε αὐστηρές ἐντολές.

Καί ὁ Λουκιανός συνελήφθη. Καί κλείσθηκε στήν φυλακή. Μέ ἐντολή νά πεθάνει ἐκεῖ ἀπό τήν πείνα. Γιά νά μήν ἡρωοποιηθῆ!...

Καί ἔμεινε ἐκεῖ.

Πλησίαζαν τά ἅγια Θεοφάνεια.

Καί ἔτρεξαν πολλοί μαθητές του νά πάρουν τήν εὐχή του. Καί ὁ ἅγιος Λουκιανός παρακάλεσε νά τοῦ πᾶνε ἅγια σκεύη, ψωμί, κρασί, νερό.

Καί ἐκεῖ, μέσα στήν φυλακή, τήν ἅγια ἡμέρα τῶν Θεοφανείων, ὁ ἅγιος Λουκιανός ἔκαμε τήν τελευταία του θεία λειτουργία: γιά τήν ψυχή του· γιά ὠφέλεια τῶν μαθητῶν του· καί γιά ὅλο τόν κόσμο.

Ξάπλωσε κάτω. Καί κρατώντας σάν σέ ἅγια Τράπεζα στό στῆθος του τά ἅγια σκεύη, ἐτέλεσε μέ τήν βοήθεια τῶν μαθητῶν του τήν θυσία τοῦ Χριστοῦ γιά τήν ζωή τοῦ κόσμου. Καί ἀφου κοινώνησε πρῶτος «εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καί ζωήν αἰώνιον», μετέδωκε καί στούς ἄλλους.

Ὤ ἔλεος Θεοῦ! Ὤ δόξα καί τιμή.
 

* * *
 

Καί μόλις πού τελείωσαν ἐμπῆκαν ἐντεταλμένοι τοῦ βασιλιά νά ἰδοῦν: ζεῖ ἀκόμη;

Καί βλέποντάς τους ὁ ἅγιος Λουκιανός κατάλαβε. Καί συγκεντρώνοντας τίς δυνάμεις του, φώναξε τρεῖς φορές:

Χριστιανός εἶμαι!

Χριστιανός εἶμαι!

Χριστιανός εἶμαι!

Καί παρέδωκε τό πνεῦμα του. Στά χέρια τοῦ Χριστοῦ.
 

* * *
 

Τό λείψανό του οἱ ἀσεβεῖς παγανιστές, λάτρεις τοῦ Δία καί ὅλου ἐκείνου τοῦ ἑσμοῦ τῶν δαιμόνων, τό πέταξαν στήν θάλασσα! Μέ ἰδιαίτερη μανία ἔκοψαν τό χέρι του πού ἔγραφε τά ἅγια βιβλία του γιά τόν Χριστό, καί δεμένο σέ μιά μεγάλη πέτρα τό ἔρριξαν στά βάθη τῆς θάλασσας.

Νόμισαν πώς «κάτι» ἔκαμαν!...

Ἀλλά ὁ Κύριος ἐφρόντισε καί μετά δεκαπέντε ἡμέρες βρῆκαν οἱ μαθητές του τό λείψανό του, ἄφθαρτο καί ὁλόκληρο. Καί μαζί καί τό χέρι του!... Καί τά μετέφεραν στήν ἐκκλησία.

Ὁ Θεός δοξάζει τούς ἁγίους Του. Τούς τιμάει γιά ὅλα. Καί σέ ὅλα.

Ἡ μνήμη του τελεῖται στίς 15 Ὀκτωβρίου.

Θέλω νὰ αἰσθανθῶ τὸν Θεό, Ἐμπειρίες γνήσιες-νόθες

 Ἀρχιμανδρίτης   Βαρνάβας Λαμπρόπουλος

ΝΟΣΗΡΗ ΛΑΧΤΑΡΑ ΓΙΑ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ

Οἱ Φαρισαῖοι καὶ Σαδδουκαῖοι, ζητώντας ἀπὸ τὸν Κύριο σημεῖον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ. Τοῦ ζητοῦσαν θαῦμα, ποὺ ἔχει τὰ χαρακτηριστικὰ τῶν θαυμάτων τοῦ ἀντίχριστου, δηλαδὴ «θαῦμα», ποὺ χορταίνει τοὺς ἀνθρώπους μὲ ΣΑΡΚΙΚΟ ΦΡΟΝΗΜΑ καὶ τρέφει τὴν ΜΑΤΑΙΟΔΟΞΙΑ καὶ τὸν ΕΓΩΙΣΜΟ τους.

Ὁ Κύριος, ἀκούγοντας μία τέτοια ἀπαίτηση, ἔδωκε τὴν αὐστηρὴ ἀπάντηση: «Γενεὰ πονηρὰ καὶ μοιχαλίς, σημεῖον ἐπιζητεῖ, ὅμως σημεῖον δὲν θὰ τοὺς δοθῆ κανένα ἄλλο, παρὰ μόνον τὸ σημεῖον τοῦ Ἰωνᾶ τοῦ προφήτου» (Ματθ. 16, 4).

Μὲ τὴν φράση «σημεῖον τοῦ Ἰωνᾶ τοῦ προφήτου» ὁ Κύριος ἐννοοῦσε τὰ σημεῖα, ποὺ θὰ συνόδευαν τὸν Θάνατο καὶ τὴν Ἀνάστασή Του:

Τότε ἐδόθη ἀπὸ τὸν Θεὸ «σημεῖον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ». 

Τότε ὁ ἥλιος εἶδε τὸν Κύριο σταυρωμένο καὶ ἐσκοτίσθη ὥρα μεσημέρι, καὶ ἁπλώθηκε παντοῦ πηχτὸ σκοτάδι, ποὺ διήρκεσε τρεῖς ὧρες. Τὸ καταπέτασμα τοῦ Ναοῦ τῆς Ἱερουσαλὴμ ἐσχίσθη στὰ δύο, ἀπὸ ἐπάνω μέχρι κάτω. Ἔγινε σεισμὸς καὶ οἱ βράχοι ἐσχίσθηκαν. Τὰ μνημεῖα ἄνοιξαν καὶ πολλοὶ ἅγιοι ἀναστήθηκαν καὶ ἐμφανίσθηκαν σὲ πολλοὺς στὴν ἁγία Πόλη (Ματθ. 27, 45-53).

Καὶ ὅταν ὁ Κύριος ἀναστήθηκε ἔγινε πάλι σεισμός. Φωτοφόρος ἄγγελος κατέβη ἀπὸ τὸν οὐρανὸ στὸν ἅγιο Τάφο, σὰν μάρτυρας τῆς Ἀναστάσεώς Του, καὶ τρόμαξε τοὺς φύλακες, ποὺ - ταγμένοι, ἀπὸ ἐκείνους ποὺ ζητοῦσαν σημεῖον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ - φρουροῦσαν τὸν τάφο. Αὐτοὶ οἱ φύλακες ἀνήγγειλαν στὸ Ἰουδαϊκὸ Συνέδριο τὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου. Αὐτὸ ὅμως, ὅταν ἄκουσε «τὸ σημεῖον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ», τὸ ἀντιμετώπισε μὲ τὴν ἴδια καταφρόνηση καὶ τὸ ἴδιο μίσος, ποὺ εἶχε ἀντιμετωπίσει καὶ ὅλα τὰ προηγούμενα θαύματα τοῦ Κυρίου. Καὶ γι' αὐτὸ ἐδωροδόκησε τοὺς φύλακες, καὶ βάλθηκε νὰ σκεπάσει μὲ τὸ σκοτάδι τῆς ψευτιᾶς τὸ θαῦμα!

(Ἁγίου Ἰγνατίου Μπριαντσιανίνωφ ΘΑΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΑ Ἔκδοση Ἱ. Μητροπόλεως Νικοπόλεως)


ΘΕΪΚΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΓΝΗΣΙΕΣ - ΝΟΘΕΣ

1. Ὅταν κάποιος ἀναζητεῖ τὸν Θεό, δὲν θέλει ἁπλὰ νὰ λύσει μία ἀπορία του. Δὲν προσπαθεῖ νὰ ἱκανοποιήσει μόνο μία μεταφυσικὴ ἀνησυχία του. Δὲν ψάχνει, οὔτε γιὰ μία ἐνδιαφέρουσα φιλοσοφία, οὔτε γιὰ μία συναρπαστικὴ θεωρία. Θέλει νὰ βρεῖ τὸν Θεό. Καὶ - ἂν εἶναι δυνατό: νὰ Τὸν ἰδεῖ μὲ τὰ μάτια του - μὲ τὰ σωματικά του μάτια· καὶ νὰ Τὸν ἀκούσει μὲ τὰ αὐτιά του - μὲ τὰ σωματικά του αὐτιὰ- καὶ νὰ Τὸν πιάσει μὲ τὰ χέρια του!

Ὁ ἄνθρωπος, ὅταν ψάχνει γιὰ τὸν Θεό, θέλει νὰ λύσει ἕνα πρόβλημά του, ποὺ ἔχει τρομακτικὲς συνέπειες γιὰ τὴν ζωή του. Γιατί μετά, ἀφοῦ δηλαδὴ Τὸν βρεῖ, θὰ πρέπει νὰ γίνει ὁ Θεὸς τὸ κέντρο τῆς ζωῆς του. Καὶ γι' αὐτό, γιὰ νὰ ἀποδεχθῆ τὸν Θεό, δὲν τοῦ ἀρκοῦν ὄμορφες σκέψεις καὶ συνθήματα! Θέλει ψηλαφητὴ γνώση. Ἀναζητεῖ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ. Ἀναζητεῖ μία ΑΙΣΘΗΤΗ ΣΙΓΟΥΡΙΑ ὅτι ὁ Θεὸς ὑπάρχει, ὅτι εἶναι κοντά του. Ὅλα αὐτὰ θέλει νὰ τὰ νιώσει μὲ τὶς αἰσθήσεις του. Μὲ τὶς ΣΩΜΑΤΙΚΕΣ του αἰσθήσεις. Γιατί αὐτὲς δίνουν σιγουριά.

Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε μία πάστα. Ἴδιο σῶμα. Ἴδια σκέψη. Ἴδια συναισθήματα. Ἴδιες ἀνησυχίες. Ἴδιες ἀναζητήσεις. Καὶ ὁ πόθος γιὰ ἐμπειρικὴ ἐπικοινωνία μὲ τὸν Θεὸ εἶναι ὁ ἴδιος παντοῦ καὶ πανανθρώπινος. Τὸν βρίσκομε, σὲ ὅλους τοὺς λαοὺς καὶ σὲ ὅλα τὰ πλάτη τῆς γῆς.

2. Γι' αὐτὸ καὶ δὲν ὑπάρχει θρησκεία χωρὶς ἀναφορὰ σὲ ἐμπειρίες. Οὐσιαστικὸ στοιχεῖο σὲ ὅλες τὶς θρησκεῖες ὅλων τῶν ἐποχῶν εἶναι οἱ ἐμπειρίες. Ἀπὸ τὴν παγερὴ Σιβηρία, μέχρι τὰ βάθη τῆς Ἀφρικῆς, πουθενὰ δὲν λείπουν μάγοι καὶ μάγια, ποὺ δείχνουν αἰσθητὰ τὴν παρουσία στὴν ζωὴ μας ἑνὸς κόσμου ἔξω ἀπὸ τὸν κόσμο μας.

Ἑστίες τέτοιων ἐμπειριῶν ἦταν στὴν ἀρχαιότητα τὰ μεγάλα «ἱερά» τῆς εἰδωλολατρίας. Π.χ. τῶν Δελφῶν, τῆς Δωδώνης, τῆς Ἐπιδαύρου, τῆς Δάφνης κ. ἄ.

Ἀλλὰ καὶ στὴν σύγχρονη ἐποχή, καὶ μάλιστα στὶς «πιὸ» πολιτισμένες κοινωνίες, ἀκόμη καὶ στὰ πιὸ «διαφωτισμένα» πρόσωπα τῆς πανεπιστημιακῆς νεολαίας, συναντᾶμε τὴν ἴδια δίψα γιὰ σωματικὴ ἐμπειρία τοῦ Θεοῦ:

• Οἱ ἐξεγερμένοι φοιτητὲς στὸ Μπέρκλεϋ τῆς Καλιφόρνιας τὴν δεκαετία τοῦ 70, ἀνάμεσα στὰ ἄλλα φώναζαν: «Ἕνας Θεὸς ποὺ δὲν ἀγγίζει τὴν ὕπαρξή μας, ἕνας Θεὸς ποὺ δὲν ἔχει σχέση μὲ τὸ σῶμα μας, μᾶς εἶναι ἄχρηστος• δὲν τὸν χρειαζόμαστε• δὲν τὸν θέλουμε» (1).

• Παρόμοια καὶ ὁ μεγάλος σκηνοθέτης Μπέργκμαν, σὲ μία σκηνὴ τῆς ταινίας του «Ἕβδομη Σφραγίδα», βάζει τὸν πρωταγωνιστὴ νὰ ρωτάει μὲ ἀγωνία: «Γιατί νὰ εἶναι τόσο ὀδυνηρὰ ἀδύνατο νὰ συλλάβει κανεὶς τὸν Θεὸ μὲ τὶς αἰσθήσεις; Ἐγὼ θέλω ὁ Θεὸς νὰ μοῦ ἁπλώσει τὸ χέρι Του- νὰ μοῦ ἀποκαλυφθῆ αἰσθητὰ- καὶ νὰ μοῦ μιλήσει» (2). Ζητάει δηλαδὴ νὰ ζήσει τὴν παρουσία τοῦ Θεοῦ μὲ τὶς αἰσθήσεις του.

Ἀλλὰ καὶ στὴν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας κάτι τὸ ἀνάλογο ἔχομε. Ἀκοῦμε τοὺς ἁγίους μας νὰ μιλᾶνε μὲ παρόμοια γλώσσα.

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, στὸν «Περὶ Εἰκόνων» λόγο του, λέγει ξεκάθαρα στοὺς αἱρετικούς, ποὺ δὲν ἤθελαν, οὔτε νὰ ἀκοῦνε λόγο γιὰ εἰκόνες καὶ λείψανα ἁγίων: «Ἄνθρωπος εἶμαι καὶ ἐγὼ- καὶ ἔχω σῶμα»• καὶ γι' αὐτὸ «ποθῶ νὰ βλέπω καὶ σωματικὰ καὶ νὰ ἐπικοινωνῶ (καὶ σωματικὰ) μὲ τὰ ἅγια» (3). 

Εἶναι φυσικό, ὅτι μετὰ ἀπὸ μία τέτοια παγκόσμια καὶ πανανθρώπινη ἀναζήτηση, οἱ ἐμπειρίες ἐπισημαίνονται καὶ καταγράφονται, σὰν θησαυροὶ πολύτιμοι.


Α
ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΙΣ ΒΛΕΠΩΜΕ


1. Οἱ θρησκευτικὲς ἐμπειρίες, ὅπως εἴδαμε, εἶναι ἕνα πλῆθος ἀπέραντο! Καὶ καλὲς καὶ κακές. Καὶ εὐεργετικὲς καὶ καταστροφικές. Καὶ φανερώσεις τοῦ Θεοῦ- καὶ μαύρη μαγεία.

Καὶ σὲ ὅλες αὐτὲς τὶς περιπτώσεις, ὅσο καὶ ἂν ἀπέχουν πολὺ ἡ μία ἀπὸ τὴν ἄλλη - καὶ τοπικὰ καὶ χρονικὰ -, ὅσο διαφορετικὲς καὶ ἂν εἶναι, βλέπομε ὅτι ἀποτελοῦν ἕνα ἑνιαῖο κώδικα μαρτυρίας γιὰ τὴν ὕπαρξη ἑνὸς κόσμου ἐξωφυσικοῦ ἢ ὑπερφυσικοῦ.

Γνήσιες ἐμπειρίες μᾶς δίνει ἡ ἁγία Γραφή: Εἶναι ἐκεῖνες, στὶς ὁποῖες μιλάει ὁ Θεὸς σέ μᾶς, καὶ μᾶς φανερώνει τὸν Ἑαυτό Του καὶ τὸν δρόμο τῆς σωτηρίας μας. Τέτοιες ἀποκαλύψεις εἶναι:

* ἡ φανέρωσή Του στὸν Ἀδάμ·

* ἡ φανέρωσή Του στὸν Νῶε·

* ἡ φανέρωσή Του στὸν Ἀβραάμ, στὸν Ἰσαάκ, στὸν Ἰακώβ·

* ἡ φανέρωσή Του στὴν βάτο, στὸ Σινᾶ, στὴν Ἐρυθρὰ Θάλασσα, στὴν ἔρημο ὡς νεφέλη φωτεινὴ καὶ ὡς στήλη πυρός·

* καὶ πρὸ παντὸς ἡ φανέρωσή Του ἐν Χριστῷ στὴν Καινὴ Διαθήκη.

Ὑπάρχουν ὅμως καὶ ἄλλες, σκοτεινῆς ἢ ὕποπτης προέλευσης. Π.χ. οἱ παρεμβάσεις τοῦ ὄφεως στὸν Ἀδὰμ καὶ στὴν Εὔα.

Ἀνάλογες ἐμπειρίες ἔχομε στὶς θρησκεῖες τῶν Ἑλλήνων, τῶν Αἰγυπτίων, τοῦ Σουμερίων, τῶν Ἀζτέκων, κλπ.. Καὶ σ' αὐτὲς τὶς θρησκεῖες συναντᾶμε πλῆθος ἐμπειριῶν, ποὺ - κατὰ τὴν πίστη τῶν ὀπαδῶν τοὺς - προκαλοῦνται ἢ προέρχονται ἀπὸ ἐξωκοσμικὲς «θεϊκὲς» δυνάμεις.
Καὶ στὶς παραδοσιακὲς θρησκεῖες, καὶ σὲ ὅλες τὶς νέες θρησκευτικὲς ὁμάδες, ποὺ τὶς ὀνομάζομε «σέκτες», συναντᾶμε ἕνα ἀπέραντο πλῆθος αἰσθητῶν θρησκευτικῶν ἐμπειριῶν. Βλέπομε λοιπόν, ὅτι ἔχομε νὰ κάνουμε μὲ ἕνα ὠκεανὸ θρησκευτικῶν ἐμπειριῶν.

2. Ὅμως, ὅλο αὐτὸ τὸ νερό, (ἀλλοῦ θολό, ἀλλοῦ καθαρὸ• ἀλλοῦ πικρό, ἀλλοῦ γλυκό, ἀλλοῦ βρώμικο κ.α.), εἶναι τόσο θεμελιακὰ διαφορετικὸ στὴν κάθε περίπτωση, ὥστε νὰ θεμελιώνεται σ' αὐτὲς ἡ διαφορὰ τῶν θρησκειῶν καὶ ὁ φανατισμὸς τῶν ὀπαδῶν τους.

Εὐλόγα, πλέον, δημιουργοῦνται τὰ ἐρωτήματα:

* Εἶναι δυνατὸν ὅλο αὐτὸ τὸ νερὸ νὰ πηγάζει (ὅπως πολλοὶ ὑποστηρίζουν) ἀπὸ ΜΙΑ πηγή;

* Καὶ ἂν οἱ πηγὲς εἶναι περισσότερες, καὶ μὲ διαφορετικὸ ἡ κάθε μία νερό, ἐπιτρέπεται νὰ τὶς βάζουμε ὅλες αὐτὲς στὸ ΙΔΙΟ καζάνι; Νὰ τὶς βλέπωμε σὰν «ἕνα»; Γιὰ παράδειγμα: Ἐμπειρία ἦταν καὶ ἡ παρέμβαση τοῦ ὄφεως (τοῦ διαβόλου) στὴν Εὔα, ἐμπειρία ἦταν καὶ ἡ παρέμβαση τοῦ Θεοῦ στὸν Ἀδάμ. Πῶς μποροῦν νὰ χωρέσουν στὸ ἴδιο καζάνι, τὴν στιγμὴ ποὺ ἔχουν ὄχι μόνο διαμετρικὰ ἀντίθετες, ἀλλὰ καὶ ἀντίπαλες, πηγές;

* Εἶναι ὅλες ἀπὸ τὸν ἀληθινὸ Θεό, ἢ προέρχονται καὶ ἀπὸ ἄλλες δυνάμεις; Πῶς μποροῦμε νὰ εἴμαστε σίγουροι, ὅτι μία θρησκευτικὴ ἐμπειρία πηγὴ της ἔχει τὸν Ἕνα Ἀληθινὸ Θεὸ καὶ ὄχι ἄλλες δυνάμεις; Βρισκόμαστε ἑπομένως μπροστὰ σὲ μία μεγάλη ἀπορία. Δὲν ἀρκεῖ μία κάποια ἀπάντηση-τοποθέτηση. Πρέπει νὰ εἶναι μελετημένη καὶ ὑπεύθυνη!

3. Εἶναι λοιπὸν ἐπιτακτικὴ ἡ ἀνάγκη, νὰ γίνει ἕνα ξεκαθάρισμα. Ξεκαθάρισμα, ποὺ δὲν ἔχει ἁπλῶς τὸν σκοπὸ νὰ ἱκανοποιήσει μία ἀνθρώπινη περιέργεια. Δὲν πᾶμε, οὔτε νὰ λύσουμε... σταυρόλεξα, οὔτε νὰ παίξουμε μέ... πάζλ. Δὲν εἶναι οὔτε διασκέδαση, οὔτε παιχνίδι. Ἀφοῦ ἔχει σχέση μὲ τὸν Θεὸ καὶ τὴν θρησκεία, πρόκειται γιὰ ξεκαθάρισμα, ἀπὸ τὸ ὁποῖο ἐξαρτᾶται ἡ ζωή μας ἢ ὁ θάνατός μας. Ἀπὸ αὐτὸ ἐξαρτᾶται ἡ σωτηρία μας.

Μὲ ἄλλα λόγια χρειάζεται νὰ γίνει διάκριση ἀνάμεσα σὲ ἐμπειρίες ποὺ ἀναδίδουν «ὀσμὴν ζωῆς εἰς ζωὴν» καὶ σὲ ἄλλες, ποὺ ἀναδίδουν «ὀσμὴν θανάτου εἰς θάνατον» (γιὰ νὰ παραφράσουμε τὸν Παῦλο).

Ποιὲς ἐμπειρίες μᾶς ὁδηγοῦν στὴν Ἀλήθεια καὶ στὴν Ζωή; Καὶ ποιὲς ἐμπειρίες μᾶς ὁδηγοῦν στὸ ψέμα καὶ στὸν θάνατο;

Κάποιοι ἀρχαῖοι ἕλληνες φιλόσοφοι ἔβαλαν τὴν δύναμη τοῦ κεφαλιοῦ τους, καὶ κριτικάροντας ἐμπειρίες, διδασκαλίες, ἔθιμα τῆς θρησκείας τους, ἀπέρριψαν κάποια ἀπὸ αὐτά. Ἀλλὰ στάθηκαν ἀνίκανοι νὰ ξεκαθαρίσουν τὰ πράγματα. Ἦσαν μικροὶ καὶ λίγοι γιὰ τέτοιο ἔργο.

Εἴμαστε ὅλοι μικροὶ καὶ λίγοι γιὰ ἕνα τόσο μεγάλο ἔργο. Κανεὶς δὲν τὸ μπορεῖ. Μεγάλος μπελὰς γιὰ μᾶς ἕνα τέτοιο ἔργο. Ἐμεῖς τὸ πολὺ ποὺ μποροῦμε, εἶναι νὰ ἰδοῦμε, ἂν μία ἐμπειρία εἶναι τῆς τάξης τοῦ κόσμου τούτου, ἂν εἶναι μία φυσικὴ ἐμπειρία• ἡ ἂν εἶναι μία καθαρὰ ὑπερφυσικὴ ἐμπειρία.


4. Τὸν φοβερὸ «μπελὰ» γιὰ αὐτὸ τὸ ξεχώρισμα τὸν ἀνέλαβε γιὰ χάρη μας ὁ ἴδιος ὁ Θεός, σὰν πατέρας μας.

Τὸ σωτήριο αὐτὸ ἔργο, τὸ ἄρχισε στὴν Παλαιὰ Διαθήκη· καὶ τὸ ὁλοκλήρωσε στὴν Καινὴ Διαθήκη. Καί, ὅπως γνωρίζομε, τὸ ξεκαθάρισμα αὐτό, Τοῦ κόστισε πολὺ ἀκριβά! Τὸ πλήρωσε μὲ τὸν θάνατό Του καὶ μὲ τὸ Τίμιο Αἷμα Του. «Ἠγοράσθημεν τιμῆς» (Α' Κορ. 7, 23).

5. Ἡ Ἁγία Γραφὴ μαρτυρεῖ σαφέστατα ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι ΕΝΑΣ- καὶ εἶναι ὁ «ἐπὶ πάντων Θεὸς» (Ρωμ. 9, 5). «Πάντες δὲ οἱ θεοὶ τῶν ἐθνῶν δαιμόνια» (Ψαλμ. 95, 5). Δηλαδή, «ὅλοι οἱ ἄλλοι, οἱ λεγόμενοι 'θεοὶ' τῶν ἄλλων θρησκειῶν, εἶναι δαιμόνια»!

Ἡ διάκριση εἶναι σαφής. Δὲν ὑπάρχουν «γκρίζες ζῶνες» ἀνάμεσα στὰ δύο. Ἕνας εἶναι ὁ Κύριος τῆς Δόξης, ἡ Πηγὴ τοῦ μόνου Ἀληθινοῦ Φωτός. Ὅλοι οἱ ἄλλοι εἶναι ἐκπεσόντες ἄγγελοι, πνεύματα τοῦ σκότους, δαιμόνια πονηρά, ποὺ ὁδήγησαν τοὺς ἀνθρώπους στὸ χάος τῆς εἰδωλολατρίας.

Οἱ εἰδωλολάτρες, καὶ οἱ τότε καὶ οἱ τώρα, εἶχαν καὶ ἔχουν βουλιάξει σὲ ἕνα φοβερὸ πελάγωμα! Γι' αὐτούς, καὶ τὰ κακὰ πνεύματα ἦταν θεοί, καὶ τὰ ἀγαθὰ πνεύματα ἦταν θεοί. Καὶ σὲ πολλὲς εἰδωλολατρίες, παλιότερες καὶ σημερινές, ὁ ἀγαθὸς θεὸς καὶ ὁ κακὸς θεὸς ἦταν οἱ δύο ὄψεις τοῦ ἴδιου νομίσματος. Ἔτσι λοιπόν, καὶ οἱ τότε εἰδωλολάτρες ὁδηγοῦσαν - καὶ οἱ τώρα συνεχίζουν νὰ ὁδηγοῦν - σὲ ἕνα χάος. Καὶ χάος σημαίνει σκοτάδι- κατάσταση ἀξεκαθάριστη. Γιά μᾶς, γιὰ τοὺς ἀνθρώπους, ἀξεκαθάριστη.

6. Αὐτὴ τὴν χαώδη κατάσταση ἀνέλαβε νὰ τὴν ξεκαθαρίσει γιὰ χάρη μας ὁ ἴδιος ὁ Θεός!
Ἦταν γι' Αὐτὸν εὔκολο; Καθόλου! Ὁ Θεὸς «τρόμαξε» νὰ βγάλει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ αὐτὸν τὸν σκοτεινὸ λαβύρινθο τῆς πολυθεΐας. Παιδεύτηκε πολύ, γιὰ νὰ ξυπνήσει τὸν ἄνθρωπο καὶ νὰ τὸν βοηθήσει, νὰ τὸ νιώσει, νὰ καταλάβει ἀπὸ ἐμπειρία «ὅτι εἶναι ὁ μόνος Κύριος καὶ ὅτι δὲν ὑπάρχει ἄλλος Θεός, οὔτε στὸν οὐρανὸ οὔτε στὴν γῆ».

Τελικά, αὐτὸ εἶναι τὸ ξεκάθαρο. Ὑπάρχει ἕνας Θεός, ποὺ εἶναι ὁ μόνος Κύριος· καὶ ἄλλος, ἔξω ἀπὸ Αὐτόν, δὲν ὑπάρχει• οὔτε στὸν οὐρανὸ οὔτε στὴν γῆ. Καὶ αὐτό, ὁ Θεὸς δὲν τὸ ἀποκαλύπτει στοὺς ἀνθρώπους, στέλνοντας ἁπλῶς ἕνα μήνυμα, ἢ παραδίδοντας μία προφορικὴ ἢ γραπτὴ διδασκαλία. Τὸ ἔκανε βέβαια καὶ αὐτό.

Συγκαταβαίνοντας ὅμως στὴν ἀνθρώπινη δίψα γιὰ αἰσθητὲς ἐμπειρίες, ἐπιλέγει ἕνα πολὺ «ἐποπτικὸ» καὶ ἐμπειρικὸ τρόπο διαπαιδαγωγήσεώς μας: τὴν ἀντιπαράταξη μὲ τὰ δαιμόνια.

7. Καταδέχεται νὰ ἀντιπαρατάσσεται μὲ τοὺς δαίμονες. Καταδέχεται νὰ παλεύει μαζί τους.
«Δι' ἡμᾶς τοὺς ἀνθρώπους καὶ διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν» καταδέχεται μπροστὰ στὰ μάτια μας νὰ «κονταροχτυπιέται» πρόσωπο πρὸς πρόσωπο μὲ τὰ πνεύματα τοῦ σκότους, μόνο καὶ μόνο γιὰ νὰ δείχνει σὲ μᾶς τὴν ἀκαταμάχητη δύναμή Του. (Τὸ «κονταροχτυπιέται» τὸ λέμε, χωρὶς καμμία δόση «θεοπασχητισμοῦ»). Ἀναγκάζεται μὲ χοντροκομμένο τρόπο νὰ ταρακουνάει τὸν σκληρόκαρδο ἄνθρωπο, ποὺ βρίσκεται κυριολεκτικὰ σὲ ἀφασία• καὶ ἔχει (κατὰ τὸν Χρυσόστομο) «διάνοιαν παχυτέραν καὶ ἀναισθητοτέραν»· δηλαδή, εἶναι πολὺ «χοντροκέφαλος καὶ πολὺ ξεροκέφαλος»• καὶ γι' αὐτό, «χάσκει καὶ ρέπει πρὸς τὰ σωματικὰ» (4). 

Ἀναγκάζεται, μᾶς λέει πάλι ὁ Χρυσορρήμων, νὰ παρατάσσεται ὁ Θεὸς γιὰ χάρη μας «πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου», γιὰ νὰ ἀνάψει μέσα μας «τὸν σπινθήρα τῆς πίστεως» (5).

8. Ποιὸς εἶναι αὐτὸς ὁ «σπινθήρας τῆς πίστεως»; Εἶναι τὸ κατ' ἀρχὴν ξεκαθάρισμα, ὅτι βασικὰ ὑπάρχουν δύο πηγὲς θρησκευτικῶν ἐμπειριῶν: ἀφ' ἑνὸς ὁ Ἕνας Ἀληθινὸς Παντοδύναμος Θεός· καὶ ἀφ' ἑτέρου οἱ δαίμονες, οἱ ἐκπεσόντες ἄγγελοι, ποὺ μπροστά Του εἶναι ἀνίσχυροι- καὶ «φρίττουν καὶ τρέμουν».

Ἀνάβοντας μέσα μας αὐτὸν τὸν «σπινθήρα τῆς πίστεως» ὁ Θεὸς θέλει νὰ μᾶς κάμει ἀνθρώπους ἀληθινὰ πιστούς, μὲ πίστη καὶ ἐπίγνωση. Φῶς
Του. Στόμα Του. Κήρυκές Του, ποὺ νὰ ἐξαγγέλλουμε τὰ μεγαλεῖα Του.

Ὁ Θεὸς θέλει νὰ δημιουργήσει ἑστίες φωτὸς- ὁμάδες ἐργατῶν τῆς Βασιλείας Του. Αὐτὴ ἦταν ἡ ἐκλογὴ τοῦ Ἰσραήλ: «Ὑμεῖς, γένος ἐκλεκτόν, βασίλειον ἱεράτευμα, ἔθνος ἅγιον, λαὸς εἰς περιποίησιν (=γιὰ νὰ τὸν κάμει ὄργανό Του, νὰ κηρύττει τὴν ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ), ὅπως τὰς ἀρετὰς ἑξαγγείλητε τοῦ ἐκ σκότους καλέσαντος ὑμᾶς εἰς τὸ θαυμαστὸν αὐτοῦ φῶς» (Α' Πέτρου, 2, 9).

Καὶ ὁ Θεὸς καλεῖ καὶ τὸν Παλαιὸ καὶ τὸν Νέο Ἰσραὴλ ἀπὸ τὸ σκοτάδι στὸ Φῶς, ἀντιπαρατασσόμενος συχνὰ μὲ τοὺς σκοτεινοὺς δαίμονες. Εἶναι πάρα πολλὰ τὰ περιστατικὰ ἀπὸ τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη, καθὼς καὶ ἀπὸ τὴν ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας, ὅπου ὁ Θεὸς συγκαταβαίνει καὶ κάνει αὐτὴν τὴν φωτιστικὴ γιὰ μᾶς «ἀντιπαράταξή» Του μὲ τοὺς δαίμονες.





1. Π. Νέλλα, Ὁ θάνατος τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ Ἀνάσταση τοῦ ἀνθρώπου, στὸ Σταυρὸς καὶ Ἀνάσταση, Ἀκρίτας 1982, σ. 108

2. Χρ. Γιανναρᾶ, Ἐορτολογικὰ Παλινωδούμενα, Ἀκρίτας 1999, σελ.40

3. P.G.94, 1264 BC

4. Ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, Εἰς τὴν ἁγίαν Πεντηκοστὴν Α', ΕΠΕ τ. 36, σελ. 313-317

5. Ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, Εἰς τὸν μακάριον Βαβύλαν, ΕΠΕ 34, σελ. 428

Μακριά ἀπό τούς Σοῦπερ! Αρχιμανδρίτης Βαρνάβας Λαμπρόπουλος

Πρίν νά ἔλθει γιά τρίτη φορά στήν Κόρινθο ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ἔστειλε στούς Κορινθίους τήν δεύτερη ἐπιστολή του. Ἐκεῖ γιά πρώτη φορά ἀναγκάζεται νά κάνει κάτι, πού δέν τό θέλει:

• καυχᾶται, ὅτι εἶναι γνήσιος ἀπόστολος τοῦ Χριστοῦ·

• καυχᾶται, ὅτι ποτέ δέν ζήτησε χρήματα γιά τόν ἑαυτό του ἀπό κανένα·

• καυχᾶται, ὅτι ἐκοπίασε καί ὑπέφερε περισσότερο ἀπό ἄλλους γιά τήν δόξα τοῦ Χριστοῦ. Γιά τό κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου Του.

Ὁ Παῦλος τό γνωρίζει, ὅτι τό νά καυχᾶται κανείς γιά τά πνευματικά, δέν εἶναι καλό. Εἶναι «ἀνοησία», ὅπως τό ὀνομάζει. Ἀναγκάζεται ὅμως νά κάνει αὐτή τήν «ἀνοησία», γιά νά προφυλάξει τούς Κορινθίους ἀπό κάποιους, πού παρίσταναν τούς ἀποστόλους, ἀλλά δέν ἦταν.

Αὐτοί οἱ ἀπατεῶνες:

• παρίσταναν τούς «σοῦπερ-ἀποστόλους» («ὑπερλίαν ἀποστόλους»)·

• «τό παίζανε» ἀφιλοχρήματοι, ἐνῶ «ἔγδερναν» τούς πιστούς·

• ἀλλοίωναν τό Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ, κατά τό κέφι τους.

Τό τραγικό ἦταν, ὅτι αὐτούς τούς ψευδαποστόλους, οἱ Κορίνθιοι τούς δέχονταν καί τούς ἄκουγαν πολύ εὐχαρίστως. Ἕνα τέτοιο κατάντημα ἔκανε τόν Παῦλο νά «ταρακουνήσει» τούς Κορινθίους μέ λόγια αὐστηρά. Καί νά τούς ἀποκαλύψει τό ἀληθινό πρόπωπο τῶν τσαρλατάνων, πού προσπαθοῦσαν νά τούς παρασύρουν.

* * *

Καί σήμερα δυστυχῶς δέν λείπουν οἱ ψευδαπόστολοι. Πολλοί, στό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, τό παίζουν κήρυκες τῆς ἀληθείας καί τῆς σωτηρίας:

• Μάγοι καί ὄργανα τοῦ σατανᾶ, ἐμφανίζονται μέ προσωπεῖο χριστιανικό·

• Κάθε εἴδους αἱρετικοί, σερβίρουν κατ' ἀποκλειστικότητα τήν «μοναδική» ἑρμηνεία τῶν Γραφῶν·

• «Σοῦπερ ὀρθόδοξοι», ὑψώνουν λάβαρα μέ τό σύνθημα: «ὀρθοδοξία ἤ θάνατος!».

Καί θλίβεται κανείς νά βλέπει ἀνθρώπους «φρόνιμους», νά ἀκοῦνε ἄνετα τέτοιους ἀπατεῶνες· καί μορφωμένους, ἀκόμη καί ... καθηγητές πανεπιστημίου, νά χάσκουν μπροστά στούς ψευδοκήρυκες κάποιας τάχα μοναδικῆς ἀληθείας.

Τί ὅμως εἶναι αὐτό, πού κάνει τόν ἄνθρωπο νά χάνει τήν κριτική του ἱκανότητα; Τί εἶναι αὐτό, πού τόν κάνει νά γοητεύεται ἀπό τά παραπλανητικά κηρύγματα τῶν ψευδαποστόλων; Τί τόν κάνει, νά μή μπορεῖ νά ξεχωρίζει τόν ἀγύρτη ἀπό τόν ἀληθινό ἀπόστολο τοῦ Χριστοῦ;

* * *

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος τελειώνοντας τήν Β' πρός Κορινθίους ἐπιστολή του δίνει - μέ πλάγιο τρόπο - τήν ἀπάντηση. Λέγει:

• «Φοβᾶμαι, μήπως, ὅταν ἔλθω, δέν σᾶς βρῶ ὅπως σᾶς θέλω.

• Φοβᾶμαι, μήπως ὑπάρχουν ἀνάμεσά σας ἐγωϊσμοί, ἔριδες, ζηλοτυπίες, φιλονικίες, διαπληκτισμοί, ἀλληλοκατηγορίες, διαβολές καί ἀναστατώσεις.

• Φοβᾶμαι, μήπως πενθήσω ξανά γιά πολλούς, πού δέν μετάνιωσαν γιά τήν πορνεία, τήν ἀκαθαρσία καί τήν ἀσέλγεια, πού διέπραξαν...»

Μέ ἄλλα λόγια ὁ Παῦλος λέγει:

Ἐκεῖνο, πού τυφλώνει τόν ἄνθρωπο εἶναι ὁ ἐγωϊσμός. Ὁ ἐγωϊσμός καί τοῦ μυαλοῦ καί τῆς σάρκας. Αὐτός ὁ διπλός ἐγωϊσμός, τοῦ σακατεύει τήν κρίση· τοῦ ἀχρηστεύει τήν φρόνηση· καί τόν κάνει ἕρμαιο στίς πιό ἀλλόκοτες διδασκαλίες, πού τοῦ σερβίρονται σάν ἡ μοναδική ἀλήθεια καί ἡ μοναδική σωτηρία».

Θέλεις νὰ σὲ θαυμάσει; Ἀρχιμανδρίτης Βαρνάβας Λαμπρόπουλος

Σέ κάθε θαῦμα τοῦ Χριστοῦ θαυμάζομε τήν δύναμή Του καί τήν ἀγάπη Του πρός ἐμᾶς. Καί Τόν δοξάζομε. Σέ μερικά θαύματά Του ὅμως, βλέπομε καί τόν Χριστό νά θαυμάζει μερικούς ἀνθρώπους. Καί νά τούς δοξάζει.

Ἕνα τέτοιο περιστατικό εἶναι καί τό θαῦμα τῆς θεραπείας τοῦ δούλου τοῦ ἑκατοντάρχου (Ματθ. 8, 5-14). Ἕνας ρωμαῖος ἀξιωματικός, ἄνθρωπος πού δέν ἦταν κἄν Ἰσραηλίτης, ζητάει ἀπό τόν Χριστό νά θεραπεύσει τόν κατάκοιτο δοῦλο του. Καί ὅταν ὁ Χριστός δέχεται νά πάει στόν σπίτι του, γιά νά τόν θεραπεύσει, ὁ ἀξιωματικός τοῦ ἀπαντάει: «Κύριε, δέν εἶμαι ἄξιος νά μπεῖς κάτω ἀπό τήν στέγη τοῦ σπιτιοῦ μου. Πές μόνο ἕνα λόγο καί θά θεραπευθῆ ὁ δοῦλος μου. Φτάνει ἡ ἐντολή σου. Καί ἐγώ ἔχω στρατιῶτες ὑπό τήν ἐξουσία μου. Καί ὅταν λέω σέ κάποιον «ἔλα», αὐτός ὑπακούει καί ἔρχεται· καί ὅταν λέω στόν ἄλλον «κάνε αὐτό», αὐτός ὑπακούει καί τό κάνει»!

Τότε ὁ Χριστός θαύμασε τήν μεγάλη πίστη του. Καί εἶπε πρός αὐτούς πού Τόν ἀκολουθοῦσαν: «Σᾶς διαβεβαιώνω, ὅτι τόση πίστη, οὔτε ἀνάμεσα στούς Ἰσραηλίτες δέν βρῆκα».
 

* * *
 

Δέν εἶναι μικρό πρᾶγμα νά θαυμάζει ὁ Χριστός ἕναν ἄνθρωπο! Ὑπάρχει ἆραγε μεγαλύτερη δόξα; Μεγαλύτερη τιμή; Ὁ Θεός νά θαυμάζει ἕναν ἄνθρωπο! Νά τόν δοξάζει!

Καί ὁ Θεός δέν δοξάζει τόν ἄνθρωπο γιά τά χαρίσματα, πού τοῦ ἔχει δώσει. Τόν θαυμάζει καί τόν δοξάζει γιά τίς ἀρετές του· πού γιά νά τίς ἀποκτήσει ὁ ἄνθρωπος ἔβαλε καί ὁ ἴδιος τό δικό του χεράκι· τήν δική του προσπάθεια· τόν δικό του ἀγῶνα. Γιά τόν Θεό, ἡ ὀμορφιά τοῦ ἀνθρώπου δέν ἔγκειται στά ὡραῖα μάτια καί στό παλληκαρίσιο ἀνάστημα. Ὁ Θεός δέν τιμάει καί δέν θαυμάζει σέ μᾶς τά δικά του δῶρα. Ὁ Θεός πάνω ἀπό ὅλα τιμάει καί θαυμάζει σέ μᾶς, τόν δικό μας ΚΟΠΟ καί τήν δική μας φιλότιμη ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ, νά καλλιεργήσωμε - ὅσο μποροῦμε περισσότερο - τά χαρίσματα πού μᾶς ἔδωσε.

Καί ὁ ρωμαῖος ἑκατόνταρχος, εἶναι φανερό, ὅτι εἶχε δουλέψει πάνω στόν ἑαυτό του μέ καθαρή συνείδηση. Δέν «καβάλησε τό καλάμι» ἐξ αἰτίας τοῦ ἀξιώματός του. Ἐγνώριζε καί ἀνεγνώριζε τήν ἀδυναμία του καί τίς ἀτέλειές του. Καί αὐτή ἡ αὐτογνωσία του τόν ἔκανε ταπεινό καί προσγειωμένο.

Γι' αὐτό, βλέποντας τό μεγαλεῖο τοῦ Χριστοῦ, δέν αἰσθάνθηκε τόν ἑαυτό του ἄξιο νά Τόν δεχθῆ οὔτε κάτω ἀπό τήν στέγη τοῦ σπιτιοῦ του!
 

* * *
 

Μπορεῖ ποτέ νά ἔχει «ταπείνωση» καί «αὐτογνωσία» ὁ ἄνθρωπος, πού

• ΑΠΑΙΤΕΙ ἀπό τόν Θεό - θέτοντάς Του μάλιστα καί χρονικές προθεσμίες - νά τοῦ φανερώσει ἤ νά τοῦ δώσει πράγματα: ὑγεία, ζωή, εὐτυχία, δουλειά!...

• δέχεται τυχόν ὁράματά του ἤ «ἀποκαλύψεις», μέ σιγουριά ὅτι προέρχονται ἀπό τόν Θεό;

• ζητεῖ ἀπό τόν Θεό σημεῖα καί θαύματα, θεωρώντας τόν Θεό ὑποχρεωμένο νά τοῦ κάμει ὅ,τι Τοῦ ζητάει;

Οἱ ἅγιοι, ποτέ δέν θεωροῦσαν τόν ἑαυτό τους ἄξιο, νά λάβουν ἀπό τόν Θεό χαρίσματα. Τό μόνο πού Τοῦ ζητοῦσαν μέ ἐπιμονή καί ὑπομονή στήν προσευχή τους, ἦταν τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Τήν συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν τους. Τήν λύτρωσή τους ἀπό τήν αἰωνία κόλαση τοῦ χωρισμοῦ τους ἀπό τό Φῶς τοῦ Προσώπου Του.

Καί ὅταν κάποτε ὁ Θεός τούς ἔδινε κάποιο ἰδιαίτερο χάρισμά Του, πολλοί Τόν παρακαλοῦσαν νά τούς τό πάρει πίσω, φοβούμενοι τήν ἔπαρση καί τήν ὑπερηφάνεια.

Τό μεγαλύτερο, λοιπόν, χάρισμα πού θά ἦταν καλό νά ζητᾶμε ἀπό τόν Θεό, εἶναι ἡ πίστη καί ἡ ταπείνωση ἐκείνου τοῦ ἑκατοντάρχου. Εἶναι ὁ μόνος σίγουρος τρόπος γιά νά «χωρέσει» ὁ Χριστός κάτω ἀπό τήν στέγη τῆς ψυχῆς μας.

Τί κάνει τὶς αἱρέσεις γοητευτικές; Αρχιμανδρίτης Βαρνάβας Λαμπρόπουλος

Πρὶν ἀπὸ δύο μῆνες μία εἴδηση στήν ἐφημερίδα Times (1) τῆς Ν. Ὑόρκης εἶχε τόν τίτλο: «Οἱ νέοι ἐπικοινωνοῦν μέ τόν Θεό μέσῳ ρόκ καί πάλης». Καί ὁ ὑπότιτλος ἦταν: «Ὁ Καθολικισμός δέν γοητεύει πιά τούς νέους στή Βραζιλία». Σίγουρα πρόκειται γιά εἴδηση πού δὲν συναντᾶμε συνήθως σέ κοσμικές ἐφημερίδες.

Ἀναφέρεται σέ κάτι, ποὺ -ὡς γνωστὸν- δὲν συμβαίνει μόνο στήν Βραζιλία ἀλλά σέ ὅλη τή Λατινική Ἀμερική, δηλαδή σέ μιά περιοχή, ὅπου ὁ καθολικισμός εἶχε εὐρύτατη ἀποδοχή. Ἔτσι, οἱ μέχρι τώρα λατινοαμερικάνοι καθολικοί εἴτε «παντρεύουν» τόν καθολικισμό μέ τή μαγεία καί τίς παγανιστικές τους ρίζες, εἴτε -οἱ πιὸ ψαγμένοι- καταφεύγουν σέ νεο-προτεσταντικές ὁμάδες καί κυρίως στούς «Πεντηκοστιανούς».

Ἂν πᾶμε στήν Βόρεια Ἀμερική, σύμφωνα μέ τό ἰταλικό περιοδικό «30 ἡμέρες» (2), οἱ ρωμαιοκαθολικοί κληρικοί μέσα σέ τριάντα χρόνια (ἀπό τό 1978 ἕως τό 2006) μειώθηκαν ἀκριβῶς ... στούς μισούς! Καὶ ἄν ἔλθουμε στήν Εὐρώπη, στή Γαλλία γιά παράδειγμα, ὁ μέσος ὅρος ἡλικίας τῶν ρωμαιοκαθολικῶν κληρικῶν εἶναι τά 70!

Τὴν ἴδια στιγμὴ οἱ Μορμόνοι ἱεραπόστολοι σέ ὅλον τόν κόσμο, ἀπό 2.000 πού ἦταν πρίν τόν Β' παγκόσμιο πόλεμο, σήμερα ἔχουν φθάσει τίς 26.000! Δηλαδή ὑπερδεκαπλασιάστηκαν! Καὶ ἡ «Σκοπιά» ἀπὸ 6.000 φύλλα ὅταν πρωτοεκδόθηκε, ἔχει φτάσει σήμερα στά 18 ἑκατομμύρια φύλλα τόν μήνα σέ 106 γλῶσσες (3)!

Προφανῶς δέν μαζευτήκαμε γιά νά συζητήσουμε ... ἐπιχαίροντες τήν καθίζηση τοῦ καθολικισμοῦ παγκοσμίως. Καί στίς ἐντός εἰσαγωγικῶν ὀρθόδοξες χῶρες μας ἡ κατάσταση δέν εἶναι πολύ καλύτερη ἀπό τήν Δύση. Καί σέ μᾶς ἡ καθίζηση εἶναι ὁρατή. Ξέρουμε -γιά παράδειγμα- ὅτι ὅλοι σχεδόν οἱ ἐν Ἑλλάδι Πεντηκοστιανοί καί Χιλιαστές (γιά νά μήν ἀναφερθοῦμε καί στά θύματα τῆς Νέας Ἐποχῆς) κάποτε βαπτίστηκαν καί μυρώθηκαν ἀπό τά χέρια μας.

Θὰ ἄξιζε λοιπόν νά ἀναρωτηθοῦμε:
Γιατί ἄραγε δέν ξαναπάτησαν στίς ἐκκλησίες μας; Σέ τί τούς ἀπογοητεύσαμε; Τί δέν βρῆκαν σέ μᾶς; Καί τί τούς γοήτευσε καί τούς τράβηξε στίς ἐν λόγῳ -ἀμερικάνικης προέλευσης- καρικατοῦρες τοῦ χριστιανισμοῦ;

Τό θέμα εἶναι τεράστιο. Γι’ αὐτό ἐδῶ θὰ περιοριστοῦμε στὴ μελέτη τῆς γοητείας, ὄχι τῆς παραθρησκείας καὶ τῶν ὁμάδων τῆς Νέας Ἐποχῆς, ἀλλὰ τῶν αἱρέσεων πού θά τίς ὀνομάζαμε χριστιανικές ἤ χριστιανίζουσες (νεο-προτεστάντες, πεντηκοστιανούς, χιλιαστές, μορμόνους κ.τ.τ.). Μᾶλλον κάπου ἐκεῖ πλανῶνται τά περισσότερα ἀπολωλότα πρόβατά μας. Ἐξ ἄλλου οἱ ὁμάδες αὐτές ἔχουν κάποια δικά τους στοιχεῖα γοητείας, πού δέν συναντᾶμε στίς ἄλλες σέκτες.



α. Ἐκ τοῦ καρποῦ τὸ δένδρον...

Ἐξ ἀρχῆς θά ἦταν καλὸ νά γίνει μία διασάφηση:
Εἶναι πολύ ἄδικη γενίκευση καί ὑπεραπλούστευση νά ποῦμε ὅτι αὐτό πού κυρίως γοητεύει τά θύματα τῶν αἱρέσεων εἶναι μία πιό ... ἄνετη πνευματική ζωή. Θά ξεμπερδεύαμε εὔκολα μέ τήν ἁγιογραφικὴ ἐξήγηση: «ἐπαχύνθη, ἐλιπάνθη, ἐπλατύνθη, ἀπηλάκτισεν ὁ ἀγαπημένος» (Δευτερ. λβ').

Σίγουρα σέ πολλές αἱρέσεις, ἀπό τούς Γνωστικούς καί τούς Νικολαΐτες μέχρι τά σημερινά «Παιδιά τοῦ Θεοῦ», κυριαρχεῖ αὐτὸ τό χάϊδεμα τῶν παθῶν. Ἀκόμα καί οἱ αἱρετικοί Ἀνόμοιοι δὲν πήγαιναν πίσω σὲ τέτοιες ... διευκολύνσεις! Ψάρευαν, λέει ὁ Μέγας Βασίλειος, ὀπαδοὺς «κατεπαγγελλόμενοι αὐτοῖς πᾶσαν ἄδειαν, καὶ τόν ἐν ἡδονῇ προτείνοντες βίον...» (4).

Ὅμως δέν εἶναι αὐτό πού γοητεύει στίς ὁμάδες, γιά τίς ὁποῖες συζητᾶμε. Ἑπομένως θά ἦταν ἄστοχο νά περιορίζουμε τὰ ἐπιχειρήματα μας π.χ. κατά τῶν Μορμόνων στό ὅτι παλιότερα εὐλογοῦσαν ἤ ἴσως καί τώρα ἐπιτρέπουν τήν πολυγαμία. Μᾶλλον δέν χρειάζεται σήμερα νά γίνει κάποιος μορμόνος, γιά νά ἐπιδοθῆ ... στήν πολυγαμία! Τὸ ἴδιο ἄστοχο θά ἦταν νά περιορίζουμε τὰ ἐπιχειρήματά μας κατά τῶν χιλιαστῶν, στό ὅτι ὁ Ρῶσσελ πῆρε διαζύγιο, ἤ στό ὅτι ἄφησε τήν περιουσία του σέ τρεῖς γυναῖκες, ἤ στό ὅτι ὁ Νὸρ ἔκανε χρήση ναρκωτικῶν.

Ἡ σκανδαλολογία, λοιπόν, δέν εἶναι δόκιμος τρόπος ἀπολογητικῆς. Πρῶτον, διότι... στό σπίτι τοῦ κρεμασμένου δέν μιλᾶνε γιά σχοινί. Καί δεύτερον, διότι σέ ὅλες αὐτές τίς ὁμάδες συναντᾶμε πολλούς ἀνθρώπους μέ σπάνιο ἦθος καί μέ ἀσκητικότατο τρόπο ζωῆς. Πρέπει ἑπομένως νά γίνεται διάκριση ἀνάμεσα στήν διδασκαλία τῆς ὁμάδας καί στίς προσωπικές ἀποτυχίες τῶν μελῶν της.



β. Ἡ θεραπευτική προσδοκία

Ἴσα-ἴσα, μιᾶς καί μιλᾶμε γιά ἀνθρώπινα πάθη, πρέπει νά τονίσουμε ὅτι στίς αἱρέσεις, στίς ὁποῖες ἀναφερόμαστε, συχνά τά θύματα ἑλκύονται ὄχι ἀπό τό χάϊδεμα τῶν παθῶν ἀλλά ἀπό τό ἀντίθετό του: δηλαδή ἀπό τήν ὑπόσχεση γιά ἀπελευθέρωση ἀπό τά πάθη.

Ἔτσι ἔχουμε καί τίς γνωστές μαρτυρίες τοῦ τύπου: «Πῆγα στούς μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ καί κατάφερα νά κόψω τό ποτό καί τό τσιγάρο!». Ἤ «πῆγα στούς πεντηκοστιανούς καί μέ βοήθησαν νά σταματήσω τά ναρκωτικά!». Πρόκειται γιά μαρτυρίες πού δέν ἔχουμε κανένα δικαίωμα νά τίς ἀμφισβητοῦμε, καί οἱ ὁποῖες -ὅπως εἶναι φυσικό- λειτουργοῦν σάν τήν καλύτερη διαφήμιση τῶν ὁμάδων αὐτῶν.

Ὁ διευθυντής τῆς Νέας Ἑστίας Σταῦρος Ζουμπουλάκης πολύ εὔστοχα παρατηρεῖ ὅτι ἐνίοτε εἶναι τόσο ἔντονη ἡ θεραπευτικὴ προσδοκία τῶν ὑποψηφίων θυμάτων, ὥστε μερικούς δέν τούς ἀπασχολεῖ καθόλου ἡ ἀλήθεια τῆς διδασκαλίας. Προλογίζοντας τό πολύ ἀξιόλογο βιβλίο τοῦ Ζάν Ντανιέλ «Ὁ Θεὸς εἶναι φανατικός;», ὁ Ζουμπουλάκης γράφει:

«Οἱ ἄνθρωποι προσέρχονται συχνά στίς ὁμάδες αὐτές μόνο μέ τήν προσδοκία νά νιώσουν καλύτερα- νά νιώσουν σωματική εὐεξία καί ψυχική εὐφορία. Τό κριτήριο τῆς ἀληθείας ἀπουσιάζει τελείως. Γίνομαι μέλος αὐτῆς ἤ ἐκείνης τῆς αἵρεσης ὄχι ἐπειδή θεωρῶ ὅτι ἐκεῖ βρίσκεται ἡ ἀλήθεια, ἀλλὰ ἐπειδή μοῦ κάνει καλό. Μέ βοηθάει ψυχολογικά...» (5).

Σέ πολλούς βέβαια τό κριτήριο τῆς ἀληθείας δέν ἀπουσιάζει τελείως, ἀλλά ... ἔρχεται δεύτερο: «Ἄς νιώσω ἐγώ καλά, καί, ἂν ἐδῶ βρίσκεται καί ἡ γνήσια εὐαγγελική ἀλήθεια, τότε ἀκόμη καλύτερα!».



γ. Ἀντίδοτο στήν ἐκκοσμικευμένη Ἐκκλησία

Τό ἐρώτημα ποιό κριτήριο ἔρχεται πρῶτο καί ποιό δεύτερο, μᾶλλον δέν ἔχει τόση σημασία. Σημασία ἔχει ὅτι οἱ ἄνθρωποί μας ἔχουν πελαγώσει τελείως· καί παγιδεύονται στίς αἱρέσεις, πότε μέ τό δόλωμα τῆς ἐμπειρίας καί τοῦ βιώματος καί πότε μέ τό δόλωμα τῆς δῆθεν γνήσιας ἀλήθειας.

Ὅμως αὐτή ἡ κατάσταση βοᾶ καί ἀποκαλύπτει τό βασικό ποιμαντικό μας κενό: τή διάσταση πίστεως καί ζωῆς. Ὅταν στήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας, καί πρωτίστως στή ζωή τῶν ποιμένων της, αὐτά τά δύο -πίστη καί βίωμα- παίρνουν διαζύγιο, τότε ἡ Ἐκκλησία γίνεται ὁ πιό ἀπωθητικός γραφειοκρατικός ὀργανισμός τοῦ κόσμου. Ὅταν ἡ πίστη δέν βιώνεται καί δέν ἐνθουσιάζει, τότε καί ἡ ἀλήθεια πού κηρύττομε καταντάει ἕνα νεκρὸ γράμμα· μιά παγερὴ διδασκαλία· μιά σκοτεινή καὶ ἀσαφής κενολογία. Μέ μιά λέξη, καταντάει κούφια λόγια.

Τότε, παραφράζοντας τόν συγχωρεμένο ἀναρχικό τραγουδοποιό Νικόλα Ἄσιμο, οἱ ἄνθρωποί μας, μέ τό δίκιο τους, θά μᾶς ...φτύνουν λέγοντας:

«Τὸ Εὐαγγέλιο ἀποδείχθηκε ἕνα ὄνειρο, μιά ξοφλημένη κι εὐφυής δικαιολογία· διατηρεῖτε τήν ἐσώτερη τήν βρώμα σας μέ χριστιανικὴ φρασεολογία!...».

(ὅπου οἱ λέξεις Εὐαγγέλιο καί χριστιανική, ὁ τραγουδοποιὸς εἶχε τίς λέξεις ἐπανάσταση καὶ ἐπαναστατική).

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος μιλάει τό ἴδιο αὐστηρά: «Οὐδέν τῆς ἀληθείας σαφέστερον, οὐδέν ἁπλούστερον, ἐάν μή κακουργῶμεν ἡμεῖς. Ὥσπερ οὖν ἡμῶν κακουργούντων, οὐδέν δυσκολώτερον» (6). Σέ βαθμό κακουργήματος εἴμαστε ἔνοχοι, λέει ὁ Χρυσορρήμων, ὅταν δέν ζοῦμε αὐτά πού κηρύττομε.

Στήν ἴδια αὐτομεμψία μᾶς ὁδηγεῖ καί ὁ Μέγας Βασίλειος:
«Ἑαυτοῖς λογιζόμεθα καί ταῖς ἡμετέραις ἁμαρτίαις τήν αἰτίαν τοῦ ἐπὶ τοσοῦτον χυθῆναι τῶν αἱρετικῶν τήν δυναστείαν... Ἀπέψυκται ἡ ἀγάπη- πορθεῖται ἡ τῶν πατέρων διδασκαλία· ναυάγια περὶ τήν πίστιν πυκνά· σιγᾶ τῶν εὐσεβούντων τά στόματα...» (7)! Μέ δύο λέξεις ὁ Μέγας Βασίλειος περιγράφει τήν Ἐκκλησία τήν ἐκκοσμικευμένη. Τήν Ἐκκλησία πού ξέχασε τήν ἀποστολή της καί κατάντησε μία ξερή ὀργάνωση.

Εἶναι ἐντυπωσιακό ὅτι μετά ἀπό δεκαέξι αἰῶνες τά ἴδια περίπου μέ τούς ὡς ἄνω Πατέρες ἐπαναλαμβάνει ὁ λουθηρανός πάστορας καί δεινός μελετητής τῶν νέων αἱρέσεων, Hubert Beck. Μιλώντας γιά τίς νέες αἱρέσεις λέει ἐπιγραμματικά: «Οἱ αἱρέσεις εἶναι οἱ ἀπλήρωτοι λογαριασμοί τῆς ἐκκλησίας» (8)!

Αὐτούς τούς «ἀπλήρωτους λογαριασμούς» μας προσπαθοῦν νά «πληρώσουν» οἱ αἱρέσεις μέ τίς πλαστές τους ἐπιταγές. Συχνά ἀκοῦμε τά θύματά τους νά λένε: «Αὐτό πού ψάχναμε καί δέν τό βρήκαμε στήν Ἐκκλησία, τό βρήκαμε σ' αὐτές τίς ὁμάδες»! Καί φυσικά τό βρίσκουν πάντα πλανεμένο καί διεστραμμένο. Καί πάντα τυλιγμένο στό γοητευτικό περιτύλιγμα τοῦ δῆθεν γνήσια εὐαγγελικοῦ, τοῦ δῆθεν ζωντανοῦ καί ἀναγεννητικοῦ, καί τοῦ δῆθεν αὐθεντικά χριστιανικοῦ. Μέ αὐτά τά φανταχτερά περιτυλίγματα σερβίρουν οἱ χριστιανίζουσες αἱρέσεις τίς πλανεμένες διδασκαλίες τους προσπαθώντας κατά κανόνα νά «πληρώσουν» τούς δικούς μας «ἀπλήρωτους λογαριασμούς».

Οἱ «ἀπλήρωτοι λογαριασμοί» μας, στούς ὁποίους ἐπενδύουν τή γοητεία τους αὐτές οἱ αἱρέσεις, εἶναι κυρίως τρεῖς:

1. Ἡ ὑποτίμηση τῆς βιβλικῆς διδασκαλίας καί ἡ ὑποβάθμιση τοῦ κριτηρίου τῆς εὐαγγελικῆς γνησιότητας.

2. Τὸ ξεθώριασμα τῆς ἐσχατολογικῆς προοπτικῆς.

3. Ἡ ἀποδυνάμωση τῆς ἐμπειρίας τῆς ζωντανῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ, ἰδιαίτερα στή λατρεία, καί ἡ ἐξ αὐτῆς ἀπουσία τοῦ ἐνθουσιαστικοῦ στοιχείου.

Ἄς ποῦμε λίγα λόγια γιά τόν καθένα ἀπό τούς τρεῖς βασικούς «ἀπλήρωτους λογαριασμούς» μας.


Α. Ἡ ὑποτίμηση τῆς βιβλικῆς διδασκαλίας καί ἡ ὑποβάθμιση τοῦ κριτηρίου τῆς εὐαγγελικῆς γνησιότητας.

Πρίν ἀπό καιρό κάποιος Ἕλληνας θεολόγος ἄνοιξε συζήτηση μέ Μορμόνους πού δροῦσαν στήν περιοχή του. Ἐκεῖνοι τοῦ εἶπαν ὅτι ἐντυπωσιάστηκαν μέν γιατί οἱ περισσότεροι Ἕλληνες ξέρουν ἀγγλικά, ἀλλά σέ θέματα πίστεως καί σέ γνώση τῆς Γραφῆς εἶναι παντελῶς ἀστοιχείωτοι! Τό μόνο, γιά τό ὁποῖο μποροῦσαν νά μιλήσουν οἱ χριστιανοί μας, ἦταν... τά θαύματα τῶν ἁγίων καί οἱ εἰκόνες. Τό περίεργο εἶναι ὅτι ὁ ἐν λόγῳ θεολόγος ἔμεινε εὐχαριστημένος, γιατί διαπίστωσε ὅτι οἱ Μορμόνοι δὲν εἶχαν καί πολλές ἐπιτυχίες (9)!

Μᾶλλον δέν ἐπιτρέπεται νά κοιμόμαστε ἥσυχοι μετά ἀπό τέτοιες διαπιστώσεις. Δέν ἐπιτρέπεται ἡ ἀπάντηση στό προτεσταντικὸ σύνθημα «sola scriptura» νά εἶναι τό δῆθεν ὀρθόδοξο «sola miracula»! Ἡ Ὀρθοδοξία δέν εἶναι μόνο «θαύματα, κομποσχοίνι, λιβάνι, εἰκόνες καί ἅγια λείψανα», ὅπως ἔγραφαν σέ μιά παλιότερη ἀφίσσα τους οἱ παλαιοημερολογίτες.

Φυσικά κανείς δέν ἀρνεῖται τήν περίοπτη θέση καί τήν ποιμαντική ἀξία τῶν θαυμάτων τοῦ Χριστοῦ καί τῶν ἁγίων μέσα στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας. Καί πρέπει νά τονίσουμε ὅτι ἡ ὑποτίμηση τῶν θαυμάτων μπορεῖ νά δημιουργήσει καινούργιο ἀπλήρωτο λογαριασμό μας, τόν ὁποῖο ἐπίσης σπεύδουν νά ξεπληρώσουν οἱ αἱρετικοί μέ τίς θεατρινίστικες θαυματουργίες καὶ ψευτο-θεραπεῖες τους!

Ὅμως ἡ Ἐκκλησία ποτέ δέν εἶδε τά θαύματα σάν ἕνα ἀποτελεσματικό περίστροφο στόν κρόταφο γιά νά πιστέψουν οἱ ἄπιστοι. Γι' αὐτό καί ποτέ δέν ἄφησε ἡ Ἐκκλησία τὰ θαύματα νά γίνουν βασικό στοιχεῖο τῆς ποιμαντικῆς Της. Ἐξ ἄλλου, ἤδη ἀπό τήν ἐποχὴ τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, τά θαύματα ἔχουν πολύ περιοριστῆ.

Μάλιστα ὁ Χρυσόστομος, ἀπαντώντας στήν ἐρώτηση «γιατί δέν γίνονται σήμερα θαύματα ὅπως παλιότερα;», λέει ὅτι αὐτό συμβαίνει «οὐχί ἀτιμάζοντος ἡμᾶς τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί σφόδρα τιμῶντος»! Δέν εἶναι, λέει, ἐγκατάλειψη Θεοῦ ἡ μείωση τῶν θαυμάτων ἀλλά τιμή ἀπό τόν Θεό! Καὶ ἐξηγεῖ ὅτι παλιότερα ἐγίνοντο θαύματα ἐπειδὴ «ἀνοητότερον οἱ ἄνθρωποι διέκειντο -τῶν εἰδώλων προσφάτως ἀπηλλαγμένοι- καί παχυτέρα καὶ ἀναισθητοτέρα αὐτῶν ἡ διάνοια ἔτι ἦν καὶ πρός τά σωματικά ἐπτόηντο καὶ ἐκεχήνεσαν» (10). Ἡ βασική αἰτία τῶν θαυμάτων, λέει ὁ ἅγιος Ἰωάννης, ἦταν ὅτι τότε οἱ ἄνθρωποι ἦταν «ἀνόητοι, ἀναίσθητοι, χοντροκέφαλοι καί ψόφαγαν γιά show»!

Σίγουρα δέν ἐπιτρέπεται νά κοιμόμαστε ἥσυχοι, ὅταν τό ποίμνιό μας παραμένει στό ἐπίπεδο τοῦ ... ἀνόητου, τοῦ ἀναίσθητου καί τοῦ χοντροκέφαλου πού ψοφάει γιὰ show! 

Μᾶλλον εἶναι καλύτερα νά ἐνδιαφερθοῦμε νά τούς κάνουμε λίγο ... εὐγενέστερους, ὅπως ἦταν οἱ κάτοικοι τῆς Βέροιας, ὅταν τούς ἐπισκέφθηκε ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Τό βιβλίο τῶν Πράξεων τούς ὀνομάζει «εὐγενεστέρους τῶν ἐν Θεσσαλονίκῃ». Γιατί; Διότι «ἐδέξαντο τόν λόγον -τοῦ Παύλου- μετά πάσης προθυμίας» ΟΧΙ ΑΒΑΣΑΝΙΣΤΑ, οὔτε ΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΟΥ ΘΑΥΜΑΤΑ! Ἀλλά «τό καθ' ἡμέραν ἀνακρίνοντες τάς γραφάς εἰ ἔχοι ταῦτα οὕτως»! (Πράξ. 17,11)

Αὐτός πρέπει νά εἶναι ὁ στόχος μας. Αὐτό εἶναι τό καθῆκον μας, σήμερα ἰδιαίτερα, πού τό ποίμνιο μας βομβαρδίζεται ἀπό ποικίλες ἑτεροδιδασκαλίες καὶ πλάνες: Νά τούς μάθουμε νά ἀνακρίνουν ὀρθοδόξως «καθ' ἡμέραν τάς γραφάς, εἰ ἔχοι ταῦτα οὕτως»! Καί «ὀρθόδοξη ἀνάκριση τῆς Ἁγίας Γραφῆς» σημαίνει νά μάθουν γιά τή σωστή σχέση Ἁγίας Γραφῆς καί Ἐκκλησίας, καί γιά τό πῶς ἡ Ἐκκλησία ἑρμηνεύει τήν Ἁγία Γραφή.

Σίγουρα κάτι τέτοιο ἀπαιτεῖ κόπο καί χρόνο. Ἀπαιτεῖ ὑπομονή καὶ ἐπιμονή, ὅπως λέει ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ. Ἀπαιτεῖ καί κατανάλωση φαιᾶς οὐσίας. Ἀντίθετα, ἡ θαυματολογία δέν ζητάει κόπο. Εἶναι κάτι πιό ἀναπαυτικό. Ἀκόμη καί ὁ γνωστὸς Umberto Eco τό ἐπισημαίνει, ὅτι σίγουρα εἶναι πολύ πιό «βολικό νά μιλᾶς στόν ἄλλο γιά τήν κεραυνοβόλο δράση ἑνός θαύματος», παρά νά ἱδρώνεις μελετώντας συστηματικά τήν Βίβλο καί ψάχνοντας γιά τά βιβλικά θεμέλια τῆς ἀλήθειας τῆς Ἐκκλησίας (11)!

Καί ἐδῶ τίθεται τό ἐρώτημα:Πῶς καταφέρνουν οἱ αἱρετικοί νά γοητεύουν μέ κάτι τό ... κουραστικό; Πῶς πετυχαίνουν νά κάνουν βασικό στοιχεῖο τῆς γοητείας τους τό - ὄχι τόσο ἀναπαυτικό - ἔργο τοῦ «καθ' ἡμέραν ἀνακρίνειν τάς γραφὰς εἰ ἔχοι ταῦτα οὕτως»; Μήπως φταῖμε σέ κάτι κι ἐμεῖς; Μήπως ἐμεῖς, μέ τό νά πετᾶμε τή Γραφή στά ἀζήτητα καί νά ἐπιχειρηματολογοῦμε μόνο μέ ...θαύματα, τούς ἐνθαρρύνουμε νά κάνουν παντιέρα τους τήν Ἁγία Γραφή καί νά παριστάνουν τούς πιό πιστούς της θεματοφύλακες;

Πόσο κολακευτικὸ εἶναι γιά μᾶς τό νά ὁμολογοῦν τά πρώην πρόβατά μας ὅτι πηγαίνοντας στούς προτεστάντες ἔμαθαν νά μελετοῦν τήν Ἁγία Γραφή καί νά παίρνουν ἀπό αὐτήν δύναμη!

Τό ἐρώτημα ἄν «συμφωνεῖ ἡ Ἁγία Γραφή μέ τή ζωή μας;» πρέπει νά εἶναι βασικός ἄξονας, πρῶτα τοῦ δικοῦ μας καταρτισμοῦ καὶ ἔπειτα τοῦ ποιμαντικοῦ μας ἔργου. Καλή ἡ ἀναφορά στούς ἁγίους γέροντες καί στά χαρίσματα τους· ἀλλά στή σύγχρονη ὑπερπαραγωγὴ τοιούτων βιβλίων δέν εἴδαμε νά προβάλλεται ἀρκούντως ἡ - σαφῶς ὑπάρχουσα -σχέση τῶν γερόντων μέ το Εὐαγγέλιο καί μέ τή μελέτη του. Ἀντίθετα ἀπολυτοποιήθηκε τό κριτήριο τῶν (ἐντός ἤ ἐκτός εἰσαγωγικῶν) θαυμάτων ἤ χαρισμάτων τους καί δή τοῦ ... προορατικοῦ! Πρόκειται γιά μία θλιβερή ἐκτροπή, πού κάποτε δέν διστάζει νά προβάλλει ἀκόμη καί ψευτο-χαρίσματα καί ψευτο-θαύματα!

Ἡ ὀρθόδοξη πατερική θεολογία δέν στηρίχθηκε ποτέ στή θαυματολογία καί στή χαρισματολογία. Ἡ πατερική θεολογία εἶναι καί θά παραμείνει πρωτίστως βιβλική θεολογία.

Αὐτὸ ἦταν καί τό στοιχεῖο πού γοήτευσε ἐκείνη τήν εὐλογημένη ὁμάδα προτεσταντῶν τῆς Ἀμερικῆς στήν δεκατία τοῦ ‘70, πού μέ πρωτεργάτη τὸν π. Πέτρο Gillquist (12) ἀναζητοῦσαν τήν ἐπιστροφή στήν Ἀποστολική Ἐκκλησία. Καί μετά ἀπό σκληρή μελέτη - ὄχι μιᾶς ἑβδομάδας ἀλλὰ δεκαπέντε ἐτῶν, κατάφεραν, πίσω ἀπό τήν «κατάστικτη τοῖς μώλωψι» σημερινή μας ταλαίπωρη ὀρθοδοξία, νά ἀνακαλύψουν τόν μοναδικό αὐθεντικό ἑρμηνευτή τῆς Βίβλου: τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.



Β. Τὸ ξεθώριασμα τῆς ἐσχατολογικῆς προοπτικῆς.

Αὐτός ὁ δεύτερος ἀπλήρωτος λογαριασμός μας εἶναι καρπός τῆς ἐκκοσμίκευσης. Πρόκειται γιά μιά ἐκκοσμίκευση πού διαποτίζει κάθε λόγο καί συμπεριφορά μας καί ἡ ὁποία δείχνει, ὅτι μᾶλλον «ὧδε ἔχομεν μένουσαν πόλιν καί τήν μέλλουσαν οὐκ ἐπιζητοῦμεν»! Δείχνει ὅτι ἔχουμε χάσει τό ὑγιές φρόνημα τῆς πρώτης Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία ζοῦσε συνεχῶς τό «ὁ Κύριος ἐγγύς».

Παράλληλα ἀτόνησε ὁ κατ’ ἐξοχήν ἀναστάσιμος χαρακτήρας τῆς λατρείας. Πόσοι βρίσκονται στόν ναό κατά τήν ἀνάγνωση τοῦ ἑωθινοῦ εὐαγγελίου; Πότε τούς μιλήσαμε στήν λειτουργία γιά τό ἑωθινό εὐαγγέλιο; Πόσο φαίνεται μέσα στή θεία Λειτουργία ὅτι «τόν θάνατον τοῦ Χριστοῦ καταγγέλλομεν καὶ τήν Ἀνάστασιν Αὐτοῦ ὁμολογοῦμεν»; Ἀντί νά γίνεται ἡ ζωή μας καί ἡ λατρεία μας κήρυγμα γιά τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ πού ἔρχεται ἀλλὰ καί πού ἤδη ἔχει ἀρχίσει, συρρικνώσαμε τή διδασκαλία μας σέ ἐγκόσμιες ἠθικολογίες.

Φυσική συνέπεια μετά εἶναι καί ἡ ... γραφειοκρατική διεκπεραίωση ὅλων τῶν μυστηρίων καί τῶν ἀκολουθιῶν καί ἰδιαίτερα τῆς ἐξοδίου ἀκολουθίας καί τῶν μνημοσύνων. Στέγνωσαν ἀπό κάθε ζωντάνια οἱ πιό ἰδανικὲς εὐκαιρίες γιά μαρτυρία ἀναστάσιμης χαρᾶς καί ἐλπίδας! Ὁπότε, ποῦ νά στεριώσει προσδοκία γιά ἀνάσταση νεκρῶν! Ἔτσι δέν εἶναι παράξενο, γυρίζοντας ἀπό τό νεκροταφεῖο, νά ἀκοῦμε συχνά ἐνορίτες μας πού ἐκκλησιάζονται ἀνελλιπῶς νά μᾶς ρωτᾶνε: «Παπούλη, ἀλήθεια ὑπάρχει τίποτε μετά; Καί ποιός πῆγε ἐκεῖ καί γύρισε;»!

Μέσα σ' αὐτήν τήν ἀπουσία ἐλπίδας φαντάζουν πολύ γοητευτικές οἱ πληθωρικές προφητολογίες τῶν αἱρετικῶν γιά τό τέλος τοῦ κόσμου. Καί ὅταν μάλιστα σερβίρονται μέ δῆθεν ἁγιογραφική κατοχύρωση, τότε πουλᾶνε τρελλά! Πόσοι χριστιανοί μας δέν παγιδεύτηκαν σέ τέτοιες ἐσχατολογοῦσες ὁμάδες, διότι δέν βρεθήκαμε νά τούς στηρίξουμε σωστά, ἰδιαίτερα σέ κάποιο πένθος τους!

Ἀσύγκριτα ὅμως πιό θλιβερὸ εἶναι νά ... ζηλεύουμε καί ἐμεῖς οἱ ὀρθόδοξοι ποιμένες τίς ἐσχατολογικές φλυαρίες τῶν αἱρετικῶν, καί -ἐνίοτε ἀντιγράφοντας κατά γράμμα τήν νοσηρή νοοτροπία τους- νά ἀσχολιόμαστε μέ τόν ΑΜΚΑ καὶ μέ τά τσιπάκια, χάνοντας τελείως τή σοβαρότητά μας! Ἤ, ἀκόμη χειρότερα, ὀρθόδοξοι μοναχοί νά φτιάχνουν ἱστοσελίδες, πού σοβαρά ἀναρωτιοῦνται ἄν θα ἔλθει τό τέλος τοῦ κόσμου τό 2012!

Τελείως διαφορετικός εἶναι ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο ἐσχατολογοῦν οἱ Πατέρες. Τελείως διαφορετικός εἶναι ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο ἐσχατολογεῖ ἡ Ἐκκλησία.

Ἕνα μικρό παράδειγμα ἀποτελεῖ ἡ ὄντως γοητευτική καί συνάμα ἄκρως ἀφυπνιστική ἑρμηνεία πού δίνει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Σιναΐτης στήν ἐσχατολογική προφητεία τοῦ Χριστοῦ: «ἔρχεται νύξ ὅτε οὐδεὶς δύναται ἐργάζεσθαι»!

Λέει ὁ ἅγιος Γρηγόριος: «Νύξ ἐρχόμενη ἐστιν ἡ παντελὴς ἀνενεργησία τοῦ μέλλοντος σκότους· ἡ καθ' ἕτερον τρόπον (γιά νά ἔλθουμε πιό κοντά) νύξ ἐρχομένη ἐστιν ὁ ἀντίχριστος, νύξ καί σκότος ΚΑΙ ὤν ΚΑΙ καλούμενος· ἤ πάλιν (γιά νά ἔλθουμε ἀκόμη πιό κοντά) νύξ ἐρχομένη ἐστιν ἡ καθ' ἑκάστην ἀμέλεια (τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ)» (13)!

Μέ ἄλλα λόγια ὁ ἅγιος Γρηγόριος, κάνοντας ἕνα γοητευτικότατο zoom ἀπό τά ἔσχατα στό σήμερα, μᾶς συμβουλεύει: «Ἀφῆστε τό πῶς θά εἶναι ἡ ἀνενεργησία τοῦ μέλλοντος σκότους· ἀφῆστε τό πότε θά ἔλθει καί ποιός θά εἶναι ὁ ἀντίχριστος· καί φροντίστε νά διορθώσετε τήν καθ' ἑκάστην ἀμέλειαν τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ!». Ἡ ἐσχατολογία δέν εἶναι μία θεωρητικὴ ἀναφορά σέ κάποια μακρινά μελλούμενα, ἀλλὰ ἔχει ἄμεση σχέση μέ τό ἐδῶ καί τώρα.

Καὶ ἐρχόμαστε στόν τρίτο καί σοβαρότερο ἀπλήρωτο λογαριασμό μας, ὁ ὁποῖος βασικὰ δημιουργεῖται ἀπό τούς ἀπλήρωτους τόκους τῶν δύο προηγουμένων λογαριασμῶν. Ἐδῶ εἶναι πού ἐπιστρατεύουν ὅλη τή γοητεία τους οἱ αἱρετικοὶ προκειμένου νά καλύψουν τά δικά μας κενά.



Γ. Ἀποδυνάμωση τῆς ἐμπειρίας τῆς ζωντανῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ, ἰδιαίτερα στήν λατρεία, καί ἡ ἐξ αὐτῆς ἀπουσία τοῦ ἐνθουσιαστικοῦ στοιχείου.

Στό βιβλίο «Ἡ Χαμένη Ἀθωότητα» τοῦ μακαριστοῦ π. Ἀντωνίου Ἀλεβιζόπουλου διαβάζομε τή συγκλονιστική ἐξομολόγηση μιᾶς γυναίκας ποὺ ἔμπλεξε σὲ νεο-προτεσταντική ὁμάδα:

«Ἀνήκω σέ οἰκογένεια μέ παλαιά ὀρθόδοξη παράδοση καί μέ συγγενεῖς ἱερεῖς. Ἀπό μικρή πήγαινα στήν Ἐκκλησία καί συμμετεῖχα στά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας. Ὅμως δέν σᾶς κρύβω πώς παρ' ὅλα αὐτὰ εἶχα μιά τυπική χριστιανική ζωή, ἡ ὁποία δέν θά μποροῦσε νά μέ γλυτώσει ἀπὸ βέβαιη αὐτοκτονία πρὶν ἀπό μερικὰ χρόνια, ἂν δέν γνώριζα τήν ὀργάνωση. Ἡ ὀργάνωση μέ βοήθησε νά ξεφύγω ἀπό τό νεκρὸ γράμμα τῆς πίστης μου καὶ ἔμαθα νά ζῶ ὄχι τυπικά ἀλλά στήν οὐσία χριστιανικά. Ἔμαθα νὰ μελετῶ τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ καί νά παίρνω μέσα ἀπό ἐκεῖ δύναμη. Ἔμαθα νά προσεύχομαι γιά νά πάρω κουράγιο...» (14).

Πόσο ἆραγε εὐθυνόμαστε γιά τό ὅτι ἡ ζωὴ αὐτῆς τῆς κυρίας εἶχε καταντήσει μία τυπική χριστιανική ζωή, εἶχε ξεπέσει σέ νεκρὸ γράμμα; Γιατί σέ μᾶς δέν ἔμαθε νά μελετάει τόν λόγο τοῦ Θεοῦ καί νά προσεύχεται; Γιατί ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, πού τῆς δίναμε, δέν μίλαγε στήν καρδιά της; Γιατί ἡ προσευχή, πού μαζί μας ἔκανε στήν Ἐκκλησία, δέν συγκινοῦσε τήν ψυχή της;

Εἶναι φανερό ὅτι ὅταν τήν πλησίασαν οἱ αἱρετικοί, δέν ἔνιωσε ὅτι τῆς ἔκαναν προσηλυτισμό ἀλλά ὅτι «τήν ἄγγιξαν»· «τήν ἀκούμπησαν». Αὐτό ἀποτελεῖ καὶ τό πρῶτο πετυχημένο βῆμα τῶν αἱρετικῶν, ὅπως ἐπισημαίνει καί ὁ μακαριστός F.W. Haack (15)!
Γιατί ἆραγε οἱ αἱρετικοί γοητεύουν μέ τήν ἐντύπωση τῆς ζωντανῆς μαρτυρίας τοῦ Χριστοῦ, πού «ἀγγίζει» τήν καρδιά τῶν θυμάτων τους;

Ὁ ἐπίσης μακαριστός Κωστῆς Μπαστιᾶς ἐπιχειρεῖ μία πρώτη ἀπάντηση, λέγοντας: «Ἡ πίστη δέν μπορεῖ νά καταντήσει ἠθικιστικά συνθήματα. Ἡ πίστη ὁμολογεῖται μέ τήν μαρτυρία. Καί μαρτυρία εἶναι ὁ ἀντίποδας τῆς προπαγάνδας. Ἡ προπαγάνδα εἶναι κούφια λόγια. Ὁ Χριστὸς ὅμως δέν ζήτησε οὔτε δικηγόρους, οὔτε προπαγανδιστές. Ζήτησε μάρτυρες. Καὶ ἡ μαρτυρία εἶναι ὁλοκληρωτική παράδοση στόν Χριστό. Ὁλοκληρωτική ἐν Χριστῷ ζωή» (16).

Γιατί οἱ αἱρετικοὶ νά παρουσιάζονται ὅτι ἔχουν παραδοθῆ στόν Χριστό περισσότερο ἀπό ἐμᾶς; Μήπως, ὄντως, πολλοὶ ἀπό αὐτούς δείχνουν μεγαλύτερη ἀπό ἐμᾶς αὐταπάρνηση στήν ὑπακοή τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, ὅσο λανθασμένα κι ἂν τίς ἑρμηνεύουν;

Ὁ ἄθεος ὑπαρξιστής Ἀλμπέρ Καμύ ἔτρεφε ἀπεριόριστο σεβασμό γιά ἐκεῖνες τίς ψυχές, πού τίς ἔβλεπε νά ἔχουν μέ αὐταπάρνηση ἀφοσιωθῆ στόν Θεό. Λάτρευε βιβλία σχετικὰ μέ τήν μοναχικὴ ἀφιέρωση, ὅπως τόν «Διάλογο τῶν καρμελιτισσῶν» τοῦ Μπερνανός καί τό «Ρέκβιεμ γιά μιά καλόγρια» τοῦ Φῶκνερ (17). Μέ τέτοια προετοιμασία ὁ Καμύ ἀπέκτησε τήν ὀξυωπία νά ἰδῆ καί κάτι παραπάνω. Ἔτσι, ὅταν ἔπεσε στά χέρια του τό βιβλίο «Ἡ μυστική θεολογία τῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας» τοῦ Λόσκυ, γοητεύτηκε· καὶ εἶπε: «Τώρα πιά, μποροῦμε νὰ μιλήσουμε σοβαρὰ γιά τόν Θεὸ» (18)!

Γιατί ἆραγε νά ἀφήνουμε αὐτή τήν τόσο γοητευτική θεολογία τῆς Ἐκκλησίας μας, πού κάποτε ἄγγιξε καί ἕναν Καμύ, νά καταντάει ξερό γράμμα καί νεκρός τύπος; Τί φταίει;

Ἴσως καμμιά φορά νά χαμογελᾶμε μέ συγκατάβαση, βλέποντας σέ συγκεντρώσεις νεο-προτεσταντῶν ἕνα ὁλόκληρο στάδιο νὰ λικνίζεται τραγουδώντας μέ ἕνα στόμα: «How good is Jesus for me!» Μήπως δέν θά 'πρεπε τόσο εὔκολα νά γελᾶμε μέ κάτι τέτοια; Εἴμαστε τόσο σίγουροι ὅτι ὅλοι αὐτοί δέν μετέχουν καθόλου στήν Χάρη τοῦ Θεοῦ; Ἔχουμε ποτέ ἀκούσει κανένα ἐνορίτη μας νά μᾶς εἰπῆ ὅτι τόν συγκίνησε τόσο ἡ ἀνάλογη φράση τοῦ ψαλμοῦ: «Ὡς ἀγαθός ὁ Θεὸς τῷ Ἰσραήλ, τοῖς εὐθέσι τῇ καρδίᾳ»; Ποιά σχέση ἔχει αὐτή ἡ «ἑνὶ στόματι καί μιᾷ καρδίᾳ» ψαλμωδία τῶν προτεσταντῶν μέ ἕνα ξέψυχο καί βιαστικό Κύριε ἐλέησον, πού συνήθως μουρμουράει ἕνας ψάλτης στίς ἐκκλησίες μας;

Πόση ζωντάνια καί ἀμεσότητα ἔχει τίς περισσότερες φορές ἡ λατρεία μας; Πόση ἀμεσότητα μπορεῖ νά ἔχει ἡ λατρεία, ὅταν λείπει ἡ ἀμεσότητα τῆς λατρευτικῆς γλώσσας;

Ὁ π. Βασίλειος Θερμός σχετίζοντας τό θέμα αὐτό μέ τούς νέους, λέει τά ἑξῆς ἀξιοπρόσεκτα:

«Οἱ ὑπαρξιακές ἀναζητήσεις τῶν νέων», λέει ὁ π. Βασίλειος, «δέν ματαιώνονται ἀτιμωρητί. Ὁ νέος ἄνθρωπος θά θυμώσει, πού δέν μπορεῖ μέσα στὴν Ἐκκλησία νά ἀκούσει τόν Θεό του, πού δέν μπορεῖ νά Τοῦ μιλήσει, πού τοῦ Τόν κρύβουν... Ἡ συμπεριφορά του θά περιφέρει ἕνα βουβό θυμό, ἕνα πνιγμένο παράπονο, πώς ἀντί νά ἐμπλουτίζουμε τόν λόγο του ὡς Ἐκκλησία, τοῦ θυμίζουμε πιό ἔντονα τήν ἀνημπόρια του!...» (19).

Ἐδῶ νά ἐρωτήσουμε: Μήπως δέν πρόκειται μόνο γιά ἕνα πρόβλημα τῶν νέων; Μήπως ἄνθρωποι πού μιὰ ζωὴ δέν λείπουν ἐκ συνηθείας ἀπό τήν Ἐκκλησία μένουν ἀνέγγιχτοι ἀπό τά ὅσα λέγονται καί τελοῦνται; Μήπως ἔτσι ἐξηγεῖται γιατί οἱ ἀνελλιπῶς ἐκκλησιαζόμενες γιαγιές μᾶς ρωτᾶνε στό νεκροταφεῖο: «Παπούλη, ἀλήθεια ὑπάρχει τίποτε μετά; Μά ποιός πῆγε καί γύρισε;»

Ἡ ἀμεσότητα τῆς λατρευτικῆς γλώσσας εἶναι παγχριστιανικὸ καὶ πανορθόδοξο φαινόμενο σέ ὅλες τίς τοπικές ἐκκλησίες καί σέ ὅλες τίς χριστιανικές αἱρέσεις. Ἑξαιροῦνται ἡ γλωσσολαλιά τῶν Πεντηκοστιανῶν καί... φυσικά ἡ ἑλληνόφωνη καί μόνον Ὀρθοδοξία, ὅπου ἡ γλῶσσα μᾶλλον δέν εἶναι καί τόσο ... ἄμεση. Νά πού ἔχουμε καὶ ἕνα κοινό μέ τούς Πεντηκοστιανούς!

Πολλοὶ ὑποστηρίζουν ὅτι «δέν πειράζει, δέν εἶναι ἀπαραίτητο νά τά καταλαβαίνουμε ὅλα στήν Λειτουργία». Κατ' αὐτοὺς ἐκεῖνο πού προέχει εἶναι ἡ «μέθεξη» στά τελούμενα! Μία λίγο περίεργη μέθεξη, πού - ὅπως φαίνεται - ὄχι μόνο δέν ἐμποδίζεται, ἀλλὰ ἴσως καί νά διευκολύνεται μέ τό νά ἀφήνουμε τήν διάνοια (τό λογιστικόν τῆς ψυχῆς) ἔξω ἀπό τόν Ναό, ὅπως οἱ Μουσουλμάνοι βγάζουν τὰ ὑποδήματά τους... ἔξω ἀπό τό τζαμί. Τὸ θυμικὸν καὶ τὸ ἐπιθυμητικὸν εἶναι ἀρκετὰ γιά νά γίνει ἡ δουλειά...

Δέν εἶναι ἁρμοδιότητά μας νά λύσουμε τό θέμα ἐδῶ. Προφανῶς κάποτε πρέπει νά μᾶς ἀπασχολήσει. Περιοριζόμαστε νά θυμίσουμε μόνο τά λόγια τοῦ χρυσορρήμονος ἁγίου Ἰωάννου: «Διά τοῦτο αἱρέσεις, ἐπειδή ἐκαθεύδησαν οἱ ἄνθρωποι, ἐπειδή ἐρραθύμησαν, ἐπειδή ΟΥ ΠΡΟΣΕΣΧΟΝ ΜΕΤΑ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ ΤΟΙΣ ΛΕΓΟΜΕΝΟΙΣ» (20).

Τελειώνοντας ἀναφερόμαστε πολύ σύντομα καί σέ ἕνα δευτερευούσης σημασίας στοιχεῖο τῆς γοητείας τῶν αἱρέσεων. Οἱ αἱρέσεις ἔχουν καί τή γοητεία τοῦ ”ἀπαγορευμένου” .



δ. Γοητεία τοῦ ἀπαγορευμένου

Ὅταν πρίν ἀπό τέσσερα χρόνια ἔγινε ὁ θόρυβος μέ τό Ἀπόκρυφο Εὐαγγέλιο τοῦ Ἰούδα, ὁ γερμανός καινοδιαθηκολόγος Bauer (21) ἔγραψε ἕνα ἄρθρο μέ τίτλο «Μόνο τό ἀπαγορευμένο εἶναι ἐνδιαφέρον!». Ἐκεῖ μέ εἰρωνικό χιοῦμορ ἔλεγε ὅτι καλό θά ἦταν νά ἀπαγόρευε ἡ Ἐκκλησία τήν ἰδιωτική ἀνάγνωση τῶν κανονικῶν βιβλίων τῆς Ἁγίας Γραφῆς, προκειμένου ἐπιτέλους νά προκαλέσουν καί αὐτά τό ἐνδιαφέρον κατ’ ἀρχάς τῶν χριστιανῶν!

Σαφῶς τό ἀπαγορεύειν ... δέν ἀπαγορεύεται. Ἡ γοητεία τῆς ἀνθρώπινης ἐλευθερίας πρωτοδοκιμάστηκε καί ἔκτοτε συνεχίζει νά δοκιμάζεται στήν ἀπαγόρευση τῆς βρώσεως τοῦ «ξύλου τῆς γνώσεως».

Τό μόνο πού πρέπει νά μᾶς ἀπασχολεῖ ποιμαντικά εἶναι ὁ τρόπος τῆς ἀπαγορεύσεως. Εἶναι τοῖς πᾶσι γνωστό ὅτι πολλές φορές οἱ αἱρετικοί μᾶς... εὐγνωμονοῦν, διότι μέ τόν τρόπο τῆς ἀπαγορεύσεώς τους, τούς κάνουμε τήν καλύτερη καί δωρεάν διαφήμιση!

Εἶναι κι αὐτό ἕνας ἀκόμη ... ἀπλήρωτος λογαριασμός μας! Δέν εἶναι λίγοι οἱ ἄνθρωποι πού πλησίασαν τούς «Μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ», γιά νά ἰδοῦν ἐπὶ τέλους «ποιοί εἶναι αὐτοί, πού οἱ παπάδες ζητᾶνε τή βοήθεια τῆς ἀστυνομίας γιά νά τούς ἀντιμετωπίσουν»!

Προσπαθήσαμε νά ἑστιάσουμε τήν προσοχή μας σέ μερικά -κατά τή γνώμη μας- βασικά στοιχεῖα, πού κάνουν τίς νεώτερες χριστιανικὲς ἡ χριστιανίζουσες - αἱρέσεις γοητευτικές.

Ἂν προσέξουμε λίγο καλύτερα, καί ἄν ἔχουμε εἰλικρινῆ διάθεση αὐτοκριτικῆς, θά ἐντοπίσουμε στά βασικά τρία στοιχεῖα τῆς γοητείας τους, τὰ δικά μας ποιμαντικά κενά. Καὶ τά τρία αὐτά στοιχεῖα, δηλαδή: α. ἡ γνησιότητα τοῦ εὐαγγελικοῦ μηνύματος καί τοῦ εὐαγγελικοῦ τρόπου ζωῆς, β. ἡ μελέτη τῶν ἐσχάτων καί γ. ἡ ζωντανή ἐμπειρία τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ, ἰδιαίτερα στή λατρεία, ἔχουν κέντρο τους τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, τόν λόγο τοῦ Χριστοῦ, καί τή ζωή τοῦ Χριστοῦ.

Πόσο τραγικὸ εἶναι οἱ αἱρετικοὶ νά παρουσιάζονται πιό χριστοκεντρικοί ἀπό ἐμᾶς, καί στή διδασκαλία καί στή ζωή. Πόσο ἀντιφατικό εἶναι οἱ κλέφτες καί ληστές πού «ἀναβαίνουν ἀλλαχόθεν» στήν αὐλή τῶν προβάτων, νά φαίνονται πιό θεοκενρικοί ἀπό τούς ποιμένες πού «εἰσέρχονται διά τῆς θύρας»!

Κάποτε σφραγίσαμε τά πρόβατά μας μέ τό ἅγιο Μύρο λέγοντας τά λόγια: «Σφραγίς δωρεᾶς Πνεύματος Ἁγίου»! Πόσο τραγικό θά εἶναι νά πηγαίνουν οἱ αἱρετικοί καί νά τούς ἐρωτοῦν: «εἰ Πνεῦμα Ἅγιον ἐλάβετε πιστεύσαντες;» καί οἱ -ὑποτίθεται- δικοί μας νά τούς ἀπαντοῦν: «Οὐδέ εἰ Πνεῦμα Ἅγιόν ἐστιν ἠκούσαμεν»!

Γι’ αὐτό «περιζωσάμενοι τήν ὀσφύν ἡμῶν ἐν ἀληθείᾳ... καί ὑποδησάμενοι τούς πόδας ἐν ἑτοιμασίᾳ τοῦ εὐαγγελίου τῆς εἰρήνης», ἄς δώσουμε ἰδιαίτερη σημασία στήν κάλυψη τῶν κενῶν, στά ὁποῖα ἐπενδύουν οἱ αἱρέσεις, γιά νά αὐξήσουν τήν γοητεία τους:

Ἂς ἐμπνεύσουμε στούς χριστιανούς μας ἀγάπη γιά τή μελέτη τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ μέσα στό φῶς τῆς ἐκκλησιαστικῆς μας παραδόσεως. Ἔτσι θά ἐξυψώνεται καί τό κριτήριο τῆς γνήσιας εὐαγγελικῆς ζωῆς.

Ἂς καλλιεργοῦμε στούς πιστούς μας ὑγιᾶ μνήμη καί μελέτη τῶν ἐσχάτων, ἀναδεικνύοντας τίς ἐσχατολογικὲς διαστάσεις, πρῶτα τῆς λατρείας καί ἔπειτα τῆς καθημερινῆς συνέπειας στήν ὑπακοή τῶν θείων ἐντολῶν.

Ἀφήνοντας στήν ἄκρη κάθε αἰθεροβασία καί κάθε στενόκαρδη τσιγγουνιά, ἄς εἴμαστε πρόθυμοι - ὡς καλοὶ οἰκονόμοι τοῦ Πανδοχείου τῆς Ἐκκλησίας- νά προσδαπανήσουμε ἁπλόχερα ὁ,τιδήποτε ἀπαιτεῖται περισσότερο ἀπό τά δύο δηνάρια, ὥστε προσγειωμένοι στή σημερινή πραγματικότητα νά ζωντανέψουμε τή λατρεία· καί ἔτσι νά δώσουμε τίς προϋποθέσεις τοῦ ὑγιοῦς ἐνθουσιασμοῦ πού χαρίζει ἡ ἐμπειρία τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ.




1. Ἀναδημοσίευση στήν ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Κυριακὴ 20.9.09.

2. 30 GIORNI, n. 5, 2009.

3. Walter Martin. The Kingdom of the Cults. Bethany House, Minneapolis 3985, σελ. 38.166. 

4. Μεγάλου Βασίλειου, Εἰς τόν Προφήτην Ἠσαΐαν, κεφ. 10, P.G. 30.525AB.

5. Ἐν Ζάν Ντανιέλ, « Ὁ Θεὸς εἶναι φανατικός;» ἔκδ. Πόλις 1998, σέλ. 36-37.

6. Ἁγ. Ἰωάννου Χρυσοστόμου,» Ἑρμηνεία εἰς τὸ κατὰ Ἰωάννην», P.G. 59,287.

7. Μεγάλου Βασιλείου, «Ἐπιστολὴ 164, Ἀσχολίῳ ἐπισκόπῳ Θεσσαλονίκης», P.G. 32. 636D-637A.

8. Hubert Beck, «How to respond to the Cults», Concordia 1977, p. 14.

9. Περιοδ. Κυπριακοῦ Συλλόγου «Φιλοι Ἁγίου Ὄρους» Ὀρθόδοξη Μαρτυρία, 89/2009, σελ. 92.

10. Ἁγ. Ἰωάννου Χρυσόστομου. «Εἰς τὴν ἁγίαν Πεντηκοστήν, ὁμιλία Α» .

11. Umberto Eco, «Ἡ μαγικὴ εἰκόνα τῆς ἐπιστήμης», Τὸ Βῆμα, 12.1.2003.

12. βλ. π. Πέτρου Gillquist, «Καλῶς ἤρθατε στὸ σπίτι σας...», ἔκδ. Ἀκρίτας 2008.

13. Ἁγ. Γρηγορίου Σιναΐτου, «Κεφάλαια πάνυ ὠφέλιμα, νδ', Φιλοκαλία τομ. Δ'», σελ. 38.

14. π. Ἀντ. Ἀλεβιζόπουλου, Ἡ Χαμένη Ἀθωότητα, Ἀθήνα 1994, σελ. 55-56.

15. Τοῦ ἰδίου, « Ἀντιμετώπιση τῶν Αἱρέσεων», ἔκδ. Διάλογος, Ἀθήνα 1996, σελ. 17.

16. Κωστῆ Μπαστιᾶ, Παπαδιαμάντης, Ἀθήνα 1974, σελ. 224-225.

17. Ζάν Νιανιέλ, «Ὁ Θεὸς εἶναι φανατικός;» ἔκδ. Πόλις 1998, σελ. 193.

18. π. Φιλόθ. Φάρου,«Ἡ ἀπόγνωση τῆς Δύσεως καί ἡ ἐλπίδα τῆς Ἀνατολῆς», ἔκδ. Ἀκρίτας, σελ. 75.

19. π. Βασιλείου Θερμοῦ, «Ποιμαίνοντες μετ’ ἐπιστήμης», ἐκδ. Ἁρμός 1996, σελ. 92.

20. Ἁγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου, «Εἰς τό δεῖ καί αἰρέσεις εἶναι ἐν ὑμῖν….» P.G. 51, 254.

21. D. Bauer, “ Nur was verbotten ist, ist interessant!”, Bibel und Kirche 60 (2005) 124.
πηγή