Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν· μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ηγούμενος Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου Εφραίμ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ηγούμενος Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου Εφραίμ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Παρασκευή, Μαρτίου 06, 2015

Η Εκκλησία ως εμπειρία του Αγίου Πνεύματος - Γέροντας Εφραίμ ο Βατοπαιδινός


  Ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου Γέροντας Εφραίμ μιλάει για την Χάρη και την εμπειρία του Αγίου Πνεύματος που δίδει η Εκκλησία, κατά την ομιλία του στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Νικολάου στον Βόλο.
Το είδαμε εδώ

Πέμπτη, Ιανουαρίου 09, 2014

Ηγούμενος Εφραίμ: “Οι αμαρτωλοί λογισμοί…”




Οι λογισμοί είναι κομμάτι του εαυτού μας ; Είναι μέρος της σκέψης μας ; Πως γεννιούνται και πως καταπολεμούνται . Πως καταφέρνει ο άνθρωπος να νικάει ή να προσεγγίζει τα παράγωγα αυτά του καλού και του κακού. Το γνωστό ρωσικό περιοδικό «Σλαβιάνκα» φιλοξένησε μια ουσιαστική συνέντευξη του ηγούμενου της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου αρχιμανδρίτη Εφραίμ με κεντρικό θέμα: «Οι αμαρτωλοί λογισμοί» 

Ο γέροντας Εφραίμ που είναι γνωστός σε όλους για την δύναμη των πνευματικών του λόγων και για την καθαρότητα με την οποία ξέρει να περιγράφει σύνθετα νοήματα , έδωσε και τώρα μια ξεκάθαρη εικόνα για τους αμαρτωλούς λογισμούς ενώ τόνισε ότι υπάρχουν και αυτοί οι λογισμοί που μας κάνουν ακόμη πιο δυνατούς πνευματικά. 

Η αλήθεια είναι ότι πολλοί από μας δεν γνωρίζουμε την πορεία των λογισμών και το πόσο μπορούν να φθείρουν την πνευματική μας ακεραιότητα ή και την προσπάθειά μας να βαδίσουμε προς αυτήν . 

Τι είναι οι λογισμοί , πως ξεπηδούν στην καθημερινότητά μας , πως τους αναγνωρίζουμε και πως τους διαχειριζόμαστε είναι μερικά από τα θέματα που φωτίζει ο γέροντας Εφραίμ . 

Απόσπασμα της συνέντευξης αυτής σας παρουσιάζουμε παρακάτω έτσι όπως δημοσιεύθηκε στο ρωσικό περιοδικό «Σλαβιάνκα»: 

Τι είναι οι αμαρτωλοί λογισμοί και ποια είναι η πνευματική τους υπόσταση; 

Είναι σκέψεις που αντιτίθεται στο θέλημα του Θεού και κινούνται στο χώρο της διανοίας του ανθρώπου είτε από την δική του θέληση είτε όχι . Ο νους είναι αεικίνητος και είτε ο ίδιος παράγει λογισμούς είτε εξωτερικοί παράγοντες τους προβάλλουν συνεχώς πάνω στην οθόνη του νου. 

Από πού προέρχονται οι λογισμοί ; 

Έχουν ως πηγή την εμπαθή καρδία του ανθρώπου ή τους ίδιους τους δαίμονες . Ο ίδιος ο Χριστός αποκαλύπτει : « Εκ της καρδίας εξέρχονται διαλογισμοί πονηροί , φόνοι μοιχείαι, πορνείαι, κλοπαί, ψευδομαρτυρίαι , βλασφημίαι.»( Ματθ. 15,19) 

Τα πάθη του ανθρώπου παράγουν και τρέφονται με αμαρτωλούς λογισμούς . Οι δαίμονες είναι συγκεκριμένα όντα που τρέφουν ένα υπερβολικό μίσος για τον άνθρωπο και επιβουλεύονται με κάθε τρόπο την σωτηρία του ανθρώπου . Κύρια εργασία τους είναι να σπέρνουν κακούς , πονηρούς , αισχρούς, αμαρτωλούς , βλάσφημους λογισμούς στην διάνοια του ανθρώπου. 

Υπάρχουν βέβαια και οι θεϊκοί λογισμοί που πηγή τους έχουν τον ίδιο τον Θεό ή τους Αγίους , οι οποίοι ενθαρρύνουν τον αμαρτωλό άνθρωπο σε μετάνοια , φέρνουν παρηγορία στους παντοιοτρόπως θλιβομένους , φωτίζουν τους ενάρετους ώστε «να ερευνούν τα βάθη του Θεού» (Α’ Κορ. 2,10) 

Η πνευματική προκοπή του ανθρώπου φαίνεται κυρίως και από την ποιότητα των λογισμών που έχει . Να καλλιεργούμε τους αγνούς , τους αγίους, τους θεϊκούς λογισμούς. Να κάνουμε τον νου μας ένα εργοστάσιο καλών λογισμών όπως έλεγε ο μακάριος Γέροντας Παϊσιος. 

Πώς να εντοπίσουμε τους λογισμούς και πως διαφέρουν από τις αμαρτωλές σκέψεις; 

Μόνο με την νήψη μπορούμε να τηρούμε τον νου , να προσέχουμε και να εντοπίζουμε τους λογισμούς μας. Η νήψη είναι η εγκράτεια , η προσοχή που επιβάλλω στον νου μου. 

Επιτυγχάνεται με την επίκληση του πάντιμου , μεγαλοπρεπούς και γλυκυτάτου ονόματος του Χριστού μας. Η ευχή , το «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με», το μεγαλύτερο όπλο κατά των δαιμόνων και των παθών , είναι αυτή που συγκρατεί τον νου που ελέγχει και τηρεί τους λογισμούς. 

Οι λογισμοί είναι σαν τα αεροπλάνα που πετούν στον αέρα . Δεν εξαρτάται από εμάς αν πετούν συνεχώς τα αεροπλάνα στον αέρα. Εξαρτάται από μας και δεν πρέπει να αφήνουμε τους λογισμούς να προσγειώνονται μέσα μας, δηλαδή να τους αποδεχόμαστε , να συγκατατιθέμεθα σε αυτούς. 

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ της επιθυμίας και των λογισμών; 

Η επιθυμία, η διάθεση που έχουμε για να κάνουμε ένα πράγμα, να ζητήσουμε κάτι είναι μια κίνηση της καρδίας , ενώ ο λογισμός κινείται στον χώρο της διανοίας. 

Πρώτα επιθυμούμε και μετά η επιθυμία μας αυτή εκφράζεται εσωτερικά δια του λογισμού …Η αρχή όμως είναι επιθυμία , Η ρίζα είναι η επιθυμία. Κόβοντας τις αμαρτωλές επιθυμίες ουσιαστικά απαλλασόμεθα από την επήρεια των αμαρτωλών λογισμών. 

Γι αυτό ο Κύριός μας όταν τόνιζε «ο βλέπων γυναίκα προς το επιθυμήσαι αυτήν ήδη εμοίχευσεν αυτήν εν τη καρδία αυτού»( Ματθ.5,28) ήθελε να κόψει την ρίζα του πάθους. 

Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς λέει ότι η διάνοια του πιστού που αγωνίζεται στην προσευχή εύκολα καθαρίζεται από τους λογισμούς , όμως η καρδία του ανθρώπου που είναι η δύναμη που παράγει τους λογισμούς δεν μπορεί να καθαριστεί αν δεν καθαριστούν συνάμα και όλες οι άλλες δυνάμεις της ψυχής , το επιθυμητικό και το θυμικό . 

Πρέπει να εξομολογούμαστε όλους τους λογισμούς μας ; 

Οι λογισμοί που εισέρχονται καθημερινά στον νου μας είναι χιλιάδες , είναι αμέτρητοι . Το πλείστον αυτών των λογισμών είναι μάταιοι , αισχροί , αμαρτωλοί . Το ταγκαλάκι ξέρει καλά την δουλειά του και σπέρνει αυτούς τους λογισμούς. Εμείς ευθυνόμαστε μόνο όταν κάνουμε συγκατάθεση σε αυτούς , όταν υλοποιούμε αυτούς τους λογισμούς στην πράξη. 

Ανάλογα σε ποια πνευματική κατάσταση βρίσκεται ο άνθρωπος , κρίνεται και η αντιμετώπισή τουμε τους λογισμούς . Δηλαδή για τους τελείους , οι οποίοι έχουν την τέλεια πνευματική γνώση και επιτήρηση στους λογισμούς , η συγκατάθεση σε έναν αμαρτωλό λογισμό είναι εφαμάρτη. Σε κάποιον όμως που τώρα άρχισε την πνευματική ζωή μπορεί να μην είναι εφάμαρτη . 

Ο άνθρωπος που αγωνίζεται σωστά εξομολογείται τους λογισμούς που επιμένουν που τον πιέζουν , που μόνος του με την προσευχή του και τον αγώνα του δεν μπορεί να τους αναχαιτίσει. Δεν είναι δυνατόν κάποιος να εξομολογείται όλους του τους λογισμούς. Αυτό είναι ψυχολογική ασθένεια. Πολλοί έρχονται στην εξομολόγηση με ένα τετράδιο στο οποίο έχουν γραμμένους τους λογισμούς τους , εκατοντάδες λογισμούς που περνάνε καθημερινά από την διάνοιά τους . Αυτό δεν είναι σωστό. Και τον εξομολόγο – πνευματικό κουράζουν αλλά και οι ίδιοι δεν ωφελούνται. Δεν είναι αυτό τήρηση των λογισμών , δεν είναι καρπός νήψεως και πνευματικής προκοπής είναι άρρωστη κατάσταση. 

Μπορούμε να προσέλθουμε στο Αγ. Ποτήριο σε περίπτωση αν ακριβώς πριν την Θ.Μετάληψη μας ήρθε ένας αμαρτωλός λογισμός; 

Και βέβαια να προσέλθουμε . Τι διαβάζουμε του Αγ. Ιωάννου του Δαμασκηνού πριν από την Θεία Μετάληψη; «Προ των θυρών του ναού σου παρέστηκα και των δεινών λογισμών ουκ αφίσταμαι». 

Ο πόλεμος των λογισμών έχει χαρακτηρισθεί από τους πατέρες χαλεπός. Στην συγκεκριμένη περίπτωση θέλει άμεση περιφρόνηση αυτός ο λογισμός γιατί τον φέρνει ο εχθρός για να μας στερήσει την ευλογία από την Θεία Κοινωνία. Εκτός αν είναι ένας λογισμός που συνδέεται με κάποιο θανάσιμο αμάρτημα που δεν έχουμε εξομολογηθεί , αλλά νομίζω ότι ένας τέτοιος λογισμός δεν θα μας πολεμήσει εκείνη την στιγμή , ήδη προ πολλού θα ελέγχει την συνείδησή μας. 

Υπάρχουν και κάποιοι ιδιαίτερα ολέθριοι λογισμοί που οδηγούν στον πνευματικό θάνατο; 

Ναι οι λογισμοί της απελπισίας και της απόγνωσης . Αυτοί οι λογισμοί , λένε οι Πατέρες, είναι σαν να κόβουν το κεφάλι του αγωνιστού, οπότε δεν μπορεί να κάνει τίποτε, δεν μπορεί να πολεμήσει να αγωνιστεί. Ο πιστός δεν πρέπει να ξεχνά ποτέ την αγάπη και το έλεος του Θεού Πατέρα μας σε όποιο βάθος αμαρτωλότητας και αν πέσει. Δεν πρέπει να λησμονεί ότι υπάρχει ελπίδα ότι υπάρχει μετάνοια. 

Ο Χριστός δεν ήρθε για να κρίνει τον κόσμο αλλά για να σώσει τον κόσμο . Ο Χριστός τον ληστή , τον κακούργο πάνω στον σταυρό , ρόγχο του θανάτου , δέχτηκε την μετάνοιά του και τον έσωσε , τον έβαλε στο Παράδεισο . 

Πρέπει το ανδρόγυνο να αλληλοεξομολογούνται τους λογισμούς τους που έχουν ο ένας για τον άλλο ; 

Νομίζω πως όχι . Καλύτερα να λένε τους λογισμούς τους στον κοινό πνευματικό . Να γνωρίζετε ότι ο διάβολος από την στιγμή που κάποιοι θα ενωθούν με τα στέφανα του γάμου , έχει βάλει ως στόχο του κάποια στιγμή να τους χωρίσει. Για αυτό υπάρχει ένας πόλεμος που δυστυχώς τα περισσότερα ζευγάρια δεν τον γνωρίζουν . Ενώ στην αρχή του γάμου ήταν όλα μέλι γάλα , η αγάπη ένωνε και τους δύο , μετά αρχίζουν οι διαφωνίες , οι τσακωμοί το «δεν μου αρέσεις» , «δεν σ αγαπώ». Όλα αυτά είναι πόλεμος. 

Γιατί τι έγινε μετά από 10 χρόνια γάμου ή και περισσότερα και δεν αγαπά ο ένας τον άλλον ; Καλύτερα το ζευγάρι όταν αρχίζει να αντιμετωπίζει τέτοιου είδους προβλήματα να τα αναθέτει στον κοινό πνευματικό τους, ο οποίος με τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος θα τους καθοδηγήσει ανάλογα και με την ευχή του θα αποπέμψει την δαιμονική ενέργεια που έχει εισχωρήσει για να τους χωρίσει. Προς Θεού δεν λέω να μην συζητούν μεταξύ τους οι σύζυγοι που αυτό επιβάλλεται για να υπάρχει ενότητα και αγάπη αλλά να μην λένε ο ένας στον άλλο τους αμαρτωλούς λογισμούς που τους σπέρνει ο διάβολος. 

Πώς να πολεμήσουμε τους λογισμούς; 

Με την νήψη και την ευχή « Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με». Ο άγιος Ιωάννης ο Σιναϊτης στην Κλίμακα αναφέρει: « Ιησού ονόματι μάστιζε πολεμίους». Οι πολέμιοι είναι τα πάθη μας , οι αμαρτωλοί λογισμοί μας , οι δαίμονες. Δεν υπάρχει αποτελεσματικότερος τρόπος , όταν η ευχή αυτή γίνεται με αυτομεμψία και πόνο καρδίας. 

Αν δούμε ότι ο ένας λογισμός επιμένει και παρόλη την προσπάθεια μας και την προσευχή μας δεν μας αφήνει ήσυχους , τότε είναι καλό αυτόν τον λογισμό να τον εξομολογούμεθα. Η εξομολόγηση είναι πρακτική ταπεινοφροσύνη και «ταπεινοίς ο Θεός δίδωσι Χάριν» ( Ιακ. 4,6) Η ντροπή που θα νιώσουμε μπροστά στον πνευματικό με την εξομολόγηση του αμαρτωλού αυτού λογισμού , θα μας δικαιώσει ενώπιον του Θεού και ο Θεός θα μας απαλλάξει από την ενέργεια αυτού του πάθους, του
αμαρτωλού λογισμού . 

Επίσης είναι πολύ καλό αλλά αυτό θέλει πολλή επιμέλεια , να καλλιεργούμε καλούς λογισμούς και να περιφρονούμε τους αμαρτωλούς , τους κακούς λογισμούς. 

Η περιφρόνηση που θα δείξουμε στους κακούς που σπέρνει ο διάβολος , θα κάνει τον ίδιο διάβολο να σκάσει , να τραπεί σε φυγή , γιατί ο διάβολος είναι υπερόπτης , θέλει να τον προσέχουν, να ασχολούνται μαζί του , δεν ανέχεται να τον περιφρονούν . 

Αν μπορείτε να καλλιεργήσετε αυτόν τον τρόπο , είναι ο πιο αναίμακτος όπως έλεγε και ο Άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης. Να ζητούμε την ειρήνη την χαρά , την αγάπη του Χριστού και να μην προσέχουμε τον κακό μας εαυτό , τα πάθη , τους αμαρτωλούς λογισμούς . Να έχουμε το πρόσωπό μας στραμμένο- όλο το είναι μας- προς τον Χριστό και να ζητούμε το πρόσωπό Του , το έλεός Του . Έτσι σιγά σιγά χωρίς να το καταλάβουμε αγιαζόμαστε , φεύγει ο παλαιός άνθρωπος με τις επιθυμίες του και τους λογισμούς του , που μας ενοχλούσε και ενδυόμεθα τον καινόν , τον «κατά Θεόνκτισθέντα» Εφες.4,24)



πηγή

Τρίτη, Δεκεμβρίου 17, 2013

Ὁμιλία Γέροντα Ἐφραίμ σὲ φοιτητές (1ο)

Ὁμιλία Γέροντα Ἐφραίμ σὲ φοιτητές (1ο)
Ομιλία Γέροντα Εφραίμ Βατοπαιδινού σε φοιτητές (μέρος α´)
Ομιλία του Γέροντα Εφραίμ, Καθηγουμένου της Ι.Μ. Μονής Βατοπαιδίου, σε φοιτητές που έγινε την Τρίτη 10 Δεκεμβρίου στο ξενοδοχείο Electra Palace στην Θεσσαλονίκη.

Πέμπτη, Νοεμβρίου 07, 2013

ΑΠΟΦΑΣΗ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ: ΔΕΝ ΠΑΡΑΠΕΜΠΟΝΤΑΙ ΣΕ ΔΙΚΗ ΟΙ ΜΟΝΑΧΟΙ ΕΦΡΑΙΜ ΚΑΙ ΑΡΣΕΝΙΟΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ!


«Τον “εκρεμάσατε” προώρως, αλλά με τον τρόπο αυτό σε εμάς τους "αφελείς" αποδείξατε, ότι δεν έχετε διδαχθή τίποτε  από την μέχρι σήμερα ιστορία αυτής της πολυπλόκαμης και βρώμικης συκοφαντίας κατά των παραγόντων Ιεράς Μονής Βατοπεδίου! Για μια ακόμη φορά  μας έχετε απογοητεύσει, Παναγιώτατε! Αγνοήσατε το γεγονός, ότι ο Ηγούμενος π. Εφραίμ προφυλακίσθηκε - πάνυ αδίκως κατά την γνώμη μας-, δικάσθηκε και τελικά Α Θ Ω Ω Θ Η Κ Ε !!!!!!!
          Τι μέλλει να συμβεί, λοιπόν, εάν αύριο κηρυχθεί και πάλιν “ΑΘΩΟΣ” από τα Δικαστήρια;  Ποια απολογία θα έχετε τότε; Βιασθήκατε, Παναγιώτατε! Η  μεγαλοκαρδία και όχι το αντίθετο,  είναι ίδιον των Μεγάλων  Ανδρών, μάλιστα δε των Εκκλησιαστικών Προσώπων!  
Χωρίς άλλα σχόλια δικά μας, η ευχάριστη (και λυπητερή για τους εχθρούς της Ορθοδοξίας και του Αγίου Όρους) είδηση:

Αναίρεση κατά του βουλεύματος για την υπόθεση Βατοπεδίου
Η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου άσκησε σήμερα αναίρεση κατά των παραπεμπτικών διατάξεων του υπ' αριθ. 2000/2013 βουλεύματος του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών, που είχε παραπέμψει ομάδα κατηγορουμένων για την υπόθεση της Μονής Βατοπεδίου, μεταξύ των οποίων ο ηγούμενος Εφραίμ και ο μοναχός Αρσένιος, καθώς και μέλη του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και Γνωμοδοτικών Επιτροπών.

   Οι απαλλακτικές διατάξεις παραμένουν ενώ στο κείμενο της έκθεσης αναιρέσεως προβάλλονται λόγοι που πλήττουν την αιτιολογία του βουλεύματος κυρίως ως προς τις πράξεις ηθικής αυτουργίας που αποδίδονται στους εκπροσώπους της Μονής, αλλά και ως προς τη βασιμότητα της κατηγορίας για τις άλλες αξιόποινες πράξεις.

ΠΗΓΗ.

Σάββατο, Οκτωβρίου 12, 2013

Κυριακή του Σπορέως – Δ΄Λουκά Αρχιμ. Εφραίμ Βατοπαιδινού, Καθηγουμένου Ι.Μ.Μ.Βατοπαιδίου,


Ακούσαμε σήμερα, στην ευαγγελική περικοπή, από το στόμα του Χριστού μας, την παραβολή του σπορέως. Σε αυτήν, ο Κύριός μας, αναφέρει τους τρεις χαρακτηριστικούς τύπους των ανθρώπων, όσων πιστεύουν σε Αυτόν βέβαια ή και όσων νομίζουν ότι πιστεύουν. Όπως ο ίδιος λέει και μετά ερμηνεύει, σε μια ομάδα ανθρώπων ο σπόρος πέφτει στην οδό και έρχονται τα πετεινά του ουρανού και τον αρπάζουν. Αυτή είναι η ομάδα των ανθρώπων, που ακούει τον λόγο του Θεού, αλλά παραμένει υποχείρια στα θελήματα του παλαιού ανθρώπου, δεν αξιοποιεί την ευκαιρία που δίνει ο αγαθός Θεός. Αυτοί είναι εκείνοι οι οποίοι δεν εκτιμούν την Χάρη, που σπείρει μέσα στην ψυχή τους μέσω των λόγων του Ευαγγελίου, και εξαιτίας της απροσεξίας τους, της αμέλειάς τους, της αδιαφορίας τους, ο αιώνιος εχθρός του ανθρώπου, ο διάβολος, που παρομοιάζεται από τον Χριστό με τα πετεινά του ουρανού, σκοτίζει τον νου, αφαιρεί τον αγαθό σπόρο. Ο διάβολος δεν είναι όπως είπε κάποιος, η προσωποποίηση του κακού. Αυτό είναι πλάνη. Ο διάβολος είναι συγκεκριμένη πνευματική οντότητα και εμείς οι μοναχοί σίγουρα έχουμε σχετική εμπειρία της παρουσίας του. Όπως οι άγγελοι είναι αγαθά πνεύματα «εις διακονίαν αποστελλόμενα» (Εβρ. 1 ,14), έτσι είναι και οι δαίμονες πονηρά πνεύματα, τα οποία εργάζονται και ενοχλούν τον άνθρωπο, που προσπαθεί να ζήσει ως σωστός Χριστιανός και να θεραπεύ­σει την πνευματική του υπόσταση. Βέβαια η δύναμή τους είναι ένα τίποτα μπροστά στην θεία Χάρη, αλλά όμως, για τον απρόσεκτο άνθρωπο, είναι μεγάλος κίνδυνος. Η άλλη ομάδα των ανθρώπων είναι εκείνη που χαρακτηρίζεται ως νηπιώδης, η οποία στερείται «ικμάδος», δηλαδή υγρασίας. Προς στιγμήν βλαστάνει ο σπόρος, αλλά όμως η μέριμνα και οι βιοτικές, οι περί τα μάταια ενασχολήσεις, εμποδίζουν τον άνθρωπο να αναπτυχθεί πνευματικά. Πραγματικά, αδελφοί μου, όταν ζούμε σε αυτήν την ζωή με αμέλεια και ακόρεστη φιληδονία, ο εχθρός μας δημιουργεί μια ψευδαίσθηση· μια ψευδαίσθηση που έχει σχέση με την της επί γης αθανασία μας. Και δημιουργείται μέσα μας ο έμμονος λογισμός ότι θα μείνουμε εδώ για αιώνες. Και εργαζόμαστε χωρίς σταμάτημα, και πλατύνουμε τις επιχειρήσεις μας, ώστε να μη μας λείψει τίποτα, και συνεχώς ζούμε «μεριμνώντες και τυρβάζοντες περί πολλά» (βλ. Λουκ. 10,41). Λησμονούμε όμως ότι «ενός έστι χρεία» (βλ, Λουκ. 10,42) και έτσι δεν μπορούμε να έχουμε την πραγματική αίσθηση της θείας Χάριτος, αφού οτιδήποτε υπήρχε στην καρδιά και τον νου μας, από όσα ανήκουν στον Χριστό, οι βιοτικές μέριμνες δεν το άφησαν να καρποφορήσει· το έπνιξαν. Αν όμως επικρατήσει μια τέτοια ψυχική κατάσταση, πρέπει να ξέρετε, ότι θα χρειαστεί να καταβληθούν από τον άνθρωπο προσπάθειες πολλές και κόποι αμέτρητοι, κυρίως σε εμάς τους μοναχούς αναφέρομαι, αν αμελήσουμε στον αγώνα μας, για να γνωρίσει πνευματικό αντίκρυσμα.

Βέβαια, ένας οικογενειάρχης άνθρωπος δεν απαγορεύεται να φροντίζει τα του οίκου του, αλλά όμως, δεν επιτρέπεται να καταδαπανά τις δυνάμεις και την ενέργεια του νου στις μέριμνες για τα παρόντα. Αλλά να ζει, όπως λένε οι άγιοι Πατέρες, «υπό τους όρους της χρείας» και όχι της σπατάλης και της επιθυμίας.

Την τρίτη μερίδα, συνεχίζοντας ο Χριστός, την παρομοιάζει με την γη την καλή, την αγαθή και είναι αυτοί που δέχθηκαν με ευγνωμοσύνη και φόβο Θεού τον λόγο της αληθείας. Δέχθη­καν τον σπόρο της αποκαλύψεως και καρποφόρησαν «εν υπομονή» καρπό εκατονταπλασίονα.

Συμβαίνει πολλές φορές ο αγωνιστής να αδημονεί, πότε θα δει την επιβράβευση των μικρών κόπων του, την θεία Χάρη, τον αγιασμό. Είναι καλό, αλλά και επιβάλλεται βέβαια να αναζητούμε ικετευτικά την παρουσία της μητρός Χάριτος στην ζωή μας, η οποία και θα μας οδηγήσει στην τελειότητα. Όμως για να έλθει η υπερφυσική αυτή θεία ενέργεια μέσα μας, πρέπει να συντρέξουν κάποιες προϋποθέσεις. Πρέπει να δημιουργήσουμε την πρόσφορη, την εύφορη γη, ώστε να μπορέσει να βλαστήσει το αγαθό σπέρμα και συν τω χρόνω να καρποφορήσει. Πρέπει να γνωρίζουμε, ότι σύμφωνα με τους αγίους Πατέρες, ένα μόνο πράγμα είναι αδύνατον για την παντοδύναμο Χάρη του Θεού, και αυτό είναι το να σκηνώσει στον άνθρωπο που δουλεύει ακόμα στην αμαρτία, σε αυτόν δηλαδή που δεν κατάφερε να υποτάξει τις αμαρτωλές σωματικές πράξεις και τις διανοητικές εμπαθείς κινήσεις. Ας μη φανεί αυτό ακατόρθωτο ή έστω δύσκολο. Πόσοι και πόσοι βάδισαν αυτήν την οδό και κατέστρε­ψαν όλα τα «μηχανήματα των εχθρών»; Πώς το πέ­τυχαν αυτό; Απλώς αγάπησαν πραγματικά τον Θεό. Και η μόνη τους έγνοια, το μόνο τους μέλημα, δεν ήταν άλλο, παρά το να εζητούν πάντοτε, με κάθε τρόπο και με υπομονή, την Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Εξαιτίας ακριβώς αυτής τους της καλής προαιρέσεως, ο Κύριος τους «διήνοιξε τον νουν» (Λουκ. 24,45)  κατάλαβαν ότι πρώτα απ’ όλα πρέπει να ζητάνε την βασιλεία και την δικαιοσύνη Του και «πάντα ταύτα προστεθήσονται αυτοίς» (Ματθ.6,33)·

Εύχομαι η θαυμαστή ενέργεια της Χάριτος, που παραμένει μόνιμα στην Εκκλησία μας από την ημέρα της Πεντηκοστής, να μας φωτίσει, ώστε να καθαριστεί η καρδία μας και να φέρουμε σε πέρας τον σκοπό της παρούσας ζωής μας. Γιατί αδελφοί μου, «τί ωφελείται άνθρωπος, εάν τον κόσμον όλον κερδίση, την δε ψυχήν αυτού ζημιωθή» (Ματθ. ι6,26), όπως και ο ίδιος, ο Κύριός μας, λέει; Ο άνθρωπος είναι κατεξοχήν πνευματικό ον, εικόνα του Θεού και δημιουργού Του και εξαρτώμενο από αυτόν. Από αυτόν δέχεται και «το ζην και το ευ ζην» και κατά φυσικό τρόπο, μόνο κοντά σε Αυτόν βρίσκει ανάπαυση και χαρά. Άρα δεν πετυχαίνει ο άνθρωπος, αν αναβαθμιστεί επαγγελματικά ή οικονομικά, αλλά ολοκληρώνει την προσωπικότητά του, εάν γίνει σκεύος της Χάριτος και δοχείο του Αγίου Πνεύματος.

(Αρχιμ. Εφραίμ Βατοπαιδινού, Καθηγουμένου Ι.Μ.Μ.Βατοπαιδίου, «Αθωνική Παρουσία», Ψυχωφελή Βατοπαιδινά 20, σ. 246-256, αποσπάσματα.) 

Κυριακή, Ιουλίου 14, 2013

Γέροντας Εφραίμ (Βατοπαιδινός): «Όλα δείχνουν ότι οδεύουμε προς την εκπλήρωση των προφητειών»

Πριν 3 μέρες ήμασταν με τον γιο μου στο Άγιο Όρος, στη Μονή Βατοπαιδίου.Εκει στις 22:00 η ώρα , ο γέροντας έκανε ομιλία στην οποία δέχθηκε και ερωτήσεις.Στο τέλος της ομιλίας του λοιπόν,τον ρωτήσαμε:


Εμείς:«Γέροντα ακούγεται έντονα ότι είμαστε πολύ κοντά στις προφητείες που είχαν πει ο Πατήρ Παϊσιος,ο Ιωσήφ ο Βατοπαιδινός κ.α.Ισχύει;»

Γέροντας:«Κανείς δεν ξέρει το πότε θα γίνουν.Το σίγουρο είναι όμως ότι κάποτε θα εκπληρωθούν.Μέχρι στιγμής όλα δείχνουν ότι οδεύουμε προς τα εκεί.»

Σε προηγούμενες ερωτήσεις ο γέροντας αναφέρθηκε :

«Η Κωνσταντινούπολη θα δοθεί στην Ελλάδα για να μην υπάρξει διαμάχη-σύγκρουση»

Επίσης αναφέρθηκε στις προφητείες του Παϊσιου, του Αρσένιου του Καππαδόκη και ότι η «σωτηρίαν για την Ελλάδα θα είναι το ξανθό γένος»
πηγή

Τετάρτη, Ιουνίου 26, 2013

Δεν υπάρχουν φυσικοί νόμοι με τους οποίους κυβερνάται η φύση!(Γέροντος Εφραίμ Βατοπαιδινού)

god-world

σχόλιο Γ.Θ : Απλά καταπληκτικό… Για να ξέρουμε Ποιος ορίζει τα σύμπαντα…
Τα έργα του Θεού και των αγίων Του, που δεν μπορεί να ερμηνεύσει και να εξηγήσει η ανθρώπινη λογική, λέγονται θαύματα.
Ο Θεός συνεχώς θαυματουργεί. Αυτό φανερώνει ο λόγος του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, «ο Πατήρ μου έως άρτι εργάζεται…» (Ιω. 5,17). Με τις άκτιστες ενέργειές Του ο Θεός προνοεί, συντηρεί, και συγκρατεί όλη την κτίση, όλη την δημιουργία. Ο Θεός δηλαδή κρατεί την κτίση όπως την δημιούργησε, την συντηρεί και την προστατεύει με την θεία φροντίδα Του.
Έτσι μέσα στον φυσικό κόσμο συνεχώς και αδιαλείπτως εκδηλώνονται οι άκτιστες ενέργειες του Θεού που παράγουν φυσικά, κτιστά αποτελέσματα. Ζούμε λοιπόν ένα αδιάκοπο θαύμα. Όλες οι ικανότητες που έχουμε ενεργοποιούνται με το θέλημα του Θεού. Εάν ο Θεός πάρει την ενέργειά Του από μία ικανότητά μας, τότε την χάνουμε. Τώρα έχω την ικανότητα της οράσεως. Βλέπω, γιατί το θέλει ο Θεός. Εάν ο Θεός αφαιρέσει την ενέργειά Του, μένω τυφλός.
Σύμφωνα με την διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας δεν υπάρχουν φυσικοί νόμοι (με τους οποίους κυβερνάται η φύση), αλλά πνευματικοί ή άκτιστοι λόγοι. Η κτίση ζει, γιατί μετέχει στην δημιουργική, προνοητική και ζωοποιό ενέργεια του Θεού. Ο Θεός, που δημιούργησε τον κόσμο από το μηδέν, δεν τον εγκατέλειψε, αλλά τον κυβερνά με τις ενέργειές Του.
Πολλές φορές βλέπουμε μία σταθερότητα στην εκδήλωση και φανέρωση των ακτίστων ενεργειών Του. Έτσι θέλει να ενεργεί ο Θεός. Στην προσπάθεια που κάνει ο άνθρωπος να γνωρίσει τον φυσικό κόσμο ανακαλύπτει αυτήν την σταθερότητα, την καταγράφει και την ονομάζει «φυσικούς νόμους».
Γι’ αυτό και όταν βλέπουν οι άνθρωποι την πραγματοποίηση των θαυμάτων την εξηγούν ως επέμβαση του Θεού στην λειτουργία των φυσικών νόμων. Το θαύμα όμως δεν είναι παρέμβαση του Θεού στην λειτουργία των φυσικών νόμων, αλλά αποτέλεσμα της άκτιστης Χάριτός Του στην κτίση που δημιούργησε: «Ανοίξαντός σου την χείρα τα σύμπαντα πλησθήσονται χρηστότητος, αποστρέψαντος δε σου το πρόσωπον ταραχθήσονται» (Ψαλμ. 103,28-29).
Μόνο ο Θεός έχει στην φύση Του την δύναμη να κάνει θαύματα. Οι άγιοι θαυματουργούν από την Χάρη που πήραν από Αυτόν. Η ενέργειά τους όταν θαυματουργούν δεν είναι δική τους ανθρώπινη ενέργεια, αλλά ενέργεια του Θεού. Έτσι και η Υπεραγία Θεοτόκος, ως αγία αγίων που είναι, θαυματουργεί περισσότερο από κάθε άγιο. Και όχι μόνο αυτό. Όλα τα πνευματικά χαρίσματα μεταδίδονται διά  μέσου αυτής και στους αγγέλους και στους ανθρώπους. Έχει «τα δευτερεία της Τριάδος». Μετά την Αγία Τριάδα που έχει τα πρωτεία, ακολουθεί η Παναγία «ανωτέρα των Χερουβείμ και ενδοξωτέρα ασυγκρίτως των Σεραφείμ». Και επειδή έχει τα «δευτερεία της Τριάδος», ό,τι θέλει το μπορεί. Όπως λέει στο «Θεοτοκάριο» ένας ύμνος για την Παναγία μας,«έχεις το δύνασθαι του θέλειν ισοτάλαντον», δηλαδή μπορείς όσα θέλεις. (…)
του Καθηγουμένου της Ιεράς Μεγίστης Μονής του Βατοπαιδίου, Αρχιμ. Εφραίμ

(από τον πρόλογο του βιβλίου «Θαύματα της Αγίας Ζώνης»)

Παρασκευή, Ιουνίου 21, 2013

Ο αιφνίδιος θάνατος από θεολογικής απόψεως∙ του Καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου, Γέροντας Εφραίμ



Στην σύγχρονη εποχή, που χαρακτηρίζεται από τις ραγδαίες εξελίξεις των επιστημών και της τεχνολογίας, από την σύγκλιση των πολιτισμών και την κρίση των αξιών, ακόμη και η ίδια η λέξη θάνατος αποφεύγεται και ό,τι την ανακαλεί απωθείται και απορρίπτεται. Ο θάνατος για τον σύγχρονο άνθρωπο είναι μόνο κάτι το αρνητικό, μία απώλεια – τον «χάσαμε», λέγεται συχνά για τον πεθαμένο. Ο άνθρωπος που δεν κατέχει την ορθή γνωσιολογία για τον θάνατο προσπαθεί να τον αγνοήσει και βιώνει έτσι ουσιαστικά μία νευρωτική ζωή, στερημένη του αληθινού νοήματος.
.......Η παύση της καρδιακής λειτουργίας ή και η νέκρωση του εγκεφαλικού στελέχους, δηλαδή ο βιολογικός, ο κλινικός θάνατος δεν είναι μία φυσική κατάσταση για τον άνθρωπο, δεν αποτελεί το κατ’ ευδοκίαν θέλημα του Θεού. «Ο Θεός θάνατον ουκ εποίησεν»· ο θάνατος παρενεβλήθη στην ανθρώπινη φύση και ενεργεί ως παράσιτο. Ο θάνατος εισήλθε στον κόσμο διά της αμαρτίας των πρωτοπλάστων. Δεν είναι δυνατόν να προέρχεται το κακό από τον Θεό, αφού ο Θεός είναι αγαθός. Όταν δημιούργησε τον άνθρωπο δεν τον δημιούργησε για να πεθάνει. Μετά την διάπραξη της αμαρτίας όμως εμφανίστηκε ο θάνατος· «η δε αν ημέρα φάγητε απ’ αυτού [του καρπού της αμαρτίας] θανάτω αποθανείσθε»(Γεν.2,17). Και όντως λέγει ο απόστολος Παύλος «δι’ ενός ανθρώπου η αμαρτία εις τον κόσμον εισήλθε και διά της αμαρτίας ο θάνατος, και ούτως εις πάντας ανθρώπους ο θάνατος διήλθεν»(Ρωμ.5,12). Δηλαδή ο θάνατος, ως αποτέλεσμα και καρπός της αμαρτίας των πρωτοπλάστων, είναι παρέμβλητος και εισέδυσε μέσα στην ανθρώπινη φύση και δι’ αυτής σε όλη την κτίση.
.......Ο Θεός μέσα στην άρρητη πρόνοιά Του οικονόμησε, ώστε να είναι άγνωστη η ώρα του θανάτου για τον κάθε άνθρωπο. Διότι σύμφωνα με την Ορθόδοξη Θεολογία, αν ο άνθρωπος γνώριζε πότε θα πεθάνει, δεν θα σταματούσε να αμαρτάνει και να μην αδιαφορεί για την αρετή. Το άγνωστο της ώρας του θανάτου κρατεί τον πιστό σε μία διαρκή ετοιμότητα και εγρήγορση. «Γρηγορείτε ουν ότι ουκ οίδατε ποία ώρα ο Κύριος υμών έρχεται»(Ματθ. 24,42) είτε διά του θανάτου είτε διά της Δευτέρας Παρουσίας Του.
.......Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ο Θεός ευδοκεί σε έναν αιφνίδιο θάνατο. Υπάρχει ευχή που λέγεται στις Ακολουθίες της Εκκλησίας μας και στην οποία ζητούμε από τον Θεό να μας διαφυλάξει εκτός από των άλλων κακών και από τον αιφνίδιο θάνατο. «Έτι δεόμεθα υπέρ του διαφυλαχθήναι την αγίαν εκκλησίαν και την πολιν ταύτην, και πάσαν πόλιν και χώραν από λοιμού, λιμού, σεισμού, καταποντισμού, πυρός, μαχαίρας, επιδρομής αλλοφύλων, εμφύλιου πολέμου και αιφνίδιου θανάτου».
.......Η Εκκλησία προσεύχεται όχι μόνο για τα ενεργά μελή της, τους πιστούς, αλλά και για όλον τον κόσμο, που δυνάμει αποτελούν μέλη της. Οπότε ως μητέρα έχει στρέψει το ενδιαφέρον της και την στοργή της για να προστατέψει από κάθε κακό και να δοθεί κάθε καλό και ευλογία στα τέκνα της, σε όλο τον κόσμο. Γι’ αυτό προσεύχεται όχι μόνο υπέρ των Ορθοδόξων αλλά και «υπέρ ειρήνης του σύμπαντος κόσμου… υπέρ πλεόντων, οδοιπορούντων, νοσούντων, καμνόντων, αιχμαλώτων κ.λ.π.».
.......Ο αιφνίδιος θάνατος για τον άθεο, τον άπιστο, τον αμετανόητο είναι ένα τρομακτικό γεγονός με φοβερές συνέπειες, Γιατί ο χρόνος που δόθηκε από τον Θεό στον συγκεκριμένο άνθρωπο σε αυτήν εδώ την ζωή δεν αξιοποιήθηκε σωστά. Ο άνθρωπος αυτός δεν αυτοπροσδιορίσθηκε θετικά ενώπιον του Θεού, του εαυτού του και του κόσμου· και αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι δεν έζησε εν μετανοία, δεν έζησε με επίγνωση Θεού. Οπότε και η κοινωνία του με τον Θεό, η μετοχή του στην αιώνια θεία μακαριότητα κατά την μετά θάνατον ζωή διακυβεύεται. Αυτόν τον τύπο του ανθρώπου κυρίως θέλει η προαναφερθείσα ευχή αίτηση, να διαφυλάξει από τον αιφνίδιο θάνατο.
.......Για τον πιστό όμως, γι’ αυτόν που ζει σωστά και εμπειρικά την ορθόδοξη πνευματική ζωή, δεν έχει ισχύ ο αιφνίδιος θάνατος, δεν μπορεί να τον βλάψει πνευματικά. Όσο μεγαλύτερη πνευματική κατάσταση έχει ένας άνθρωπος, τόσο δεν φοβείται τον θάνατο, θα λέγαμε ότι μάλλον τον επιθυμεί. Όχι γιατί μισεί την ζωή αυτήν ή γιατί θεωρεί το σώμα ως φυλακή όπως πίστευαν οι Πλατωνικοί φιλόσοφοι και έβλεπαν την απαλλαγή από αυτό μέσω του θανάτου. Ο χριστιανός αγαπά την ζωή και ποθεί την κοινωνία με την όντως Ζωή, που είναι ο Χριστός. Γι’ αυτό μπορεί μαζί με τον απόστολο Παύλο να ομολογεί: «Εμοί γαρ το ζην Χριστός και το αποθανείν κέρδος… την επιθυμίαν έχων εις το αναλύσαι και συν Χριστώ είναι πολλώ μάλλον κρείσσον»(Φιλιπ. 1,21-23).
.......Έτσι και ο μακάριος Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής από αυτόν τον πόθο, τον θείο έρωτα προς τον Χριστό, την επιθυμία για ζωή αληθινή έλεγε: «Ο θάνατος, όπου εις τους πολλούς είναι μέγας και τρομερός, εις εμένα είναι μία ανάπαυσις, ένα γλυκύτατον πράγμα». Γι’ αυτό και σύστηνε «μακάριος, όστις νυχθημερόν ενθυμείται τον θάνατον και ετοιμάζεται να τον συνάντηση. Διότι έχει την συνήθειαν αυτός, εις όσους τον περιμένουν να έρχεται ιλαρός, αλλ’ εις όσους δεν τον προσμένουν καταφθάνει πικρός και σκληρός [ως αιφνίδιος]»•.
.......Ο άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης φέρνει ένα πολύ ωραίο παράδειγμα αιφνίδιου θανάτου. Ας υποθέσουμε, λέγει, ότι είναι ένας βασιλέας που ζει μέσα στην χλιδή, την αμαρτωλότητα και κατέχει όλα τα πλούτη της γης. Την στιγμή που ο βασιλέας αυτός βρίσκεται σε ένα συμπόσιο και διασκεδάζει με τους πρίγκιπες και όλη την συνοδεία του, επάνω στον θρόνο του και σε όλο το μεγαλείο του, αν του έλεγε κάποιος ότι σε λίγο πεθαίνεις, θα ταρασσόταν και θα έτρεμε από τον φόβο του. Αν όμως σε κάποιον πτωχό, αλλά πλούσιο στην αγάπη του Θεού, συνεχίζει ο άγιος Σιλουανός, λέγανε ότι τώρα πεθαίνεις, εκείνος με ειρήνη θα έλεγε: «Να γίνει το θέλημα του Κυρίου. Δόξα στον Θεό, διότι με θυμήθηκε και θέλει να με πάρει εκεί που πρώτος μπήκε ο ληστής».
.......Βέβαια το καλύτερο, το ιδανικό, είναι ο άνθρωπος να προγνωρίσει την ώρα του θανάτου του για να προσευχηθεί, να παραδώσει την ψυχή του σε κατάσταση προσευχής· κάτι που συμβαίνει σε ενάρετους, οσίους Γέροντες. Έτσι ο μακάριος Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής προγνώρισε, είχε λάβει «πληροφορίαν» από την ίδια την Παναγία ότι θα κοιμηθεί την ημέρα της Κοιμήσεώς της, δηλ. στις 15 Αύγουστου. Αλλά και πολλοί προγενέστεροι άγιοι της Εκκλησίας μας είχαν προγνωρίσει την κοίμησή τους, όπως ο Δανιήλ ο Στυλίτης, ο Γρηγόριος ο Παλαμάς κ.ά. Ο όσιος Θεόγνωστος λέγει ότι σε όποιο ύψος αρετής και αν φθάσεις, όσα χαρίσματα και αν αποκτήσεις «μη ανάσχη απολυθήναι της σαρκός χωρίς προγνώσεως του θανάτου· αλλά και δέου λιπαρώς περί τούτου».
.......«Τα κρίματα, του Θεού όμως είναι, άβυσσος πολλή»(βλ. Ψαλμ.35,7) και «τίς έγνω νουν Κυρίου;»(Ρωμ. 11,32). Ο Θεός με τις ανεξιχνίαστες βουλές και αποφάσεις Του αποβλέπει πάντοτε προς την σω¬τηρία, την πνευματική τελειοποίηση του ανθρώπου, έστω και αν φαίνεται -μέσα στα όρια της πεπερασμένης ανθρώπινης λογικής- ότι ο άνθρωπος ζημιώνεται, αδικείται. Έτσι ο Θεός επέτρεψε πολλοί άγιοι να πεθάνουν με αιφνίδιο θά¬νατο, όπως ο απόστολος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος, ο αββάς Μωυσής ο Αιθίωψ, ο όσιος Στέφανος ο Νέος, οι 38 εν Σινά και οι 33 εν Ραϊθώ αναιρεθέντες αββάδες, αλλά και ο μεγάλος αναμορφωτής του αγιορειτικού μοναχισμού, όσιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης και πολλοί άλλοι. Αυτοί ως πνευματικοί πατέρες αναδέχτηκαν τις αμαρτίες του λαού και θυσιάστηκαν όπως ο Χριστός για χάρη της σωτηρίας του κόσμου. Έγιναν δε και αιτία εγρηγόρσεως και αφυπνισμού για τους πιστούς. Διότι, όπως λέγει ο άγιος Αναστάσιος ο Σιναΐτης, οι πιστοί θα πρέπει να διερωτούνται μετά τον αιφνίδιο θάνατο ενός αγίου: «Αν συνέβηκε τούτο σε αυτόν τον δίκαιο άνθρωπο, τί πρόκειται να πάθουμε εμείς οι αμαρτωλοί;».
.......Άλλοτε ο Θεός επιτρέπει έναν αιφνίδιο θάνατο, για να εξαλείψει πλήθος αμαρτιών. Στο Γεροντικό διαβάζουμε ότι κάποιος μοναχός έπεσε σε πορνεία και δύο άλλοι συνασκητές του, που είχαν ήδη κοιμηθεί, ζητούσαν από τον Θεό να τον κατασπαράξει ένα λιοντάρι, για να διαγραφεί με αυτόν τον επώδυνο θάνατο η αμαρτία του και να καταταγεί στην χορεία των σεσωσμένων μαζί τους. Ο προορατικός μακάριος Γέροντας Πορφύριος έλεγε ότι οι ερευνητές επιστήμονες βρίσκονται πολύ κοντά στην εύρεση του φαρμάκου για τον καρκίνο, αλλά δεν επιτρέπει ο Θεός, γιατί ο Παράδεισος γεμίζει από καρκινοπαθείς.
.......Ο πόνος είναι συνυφασμένος με την ζωή μας. Πολλές φορές από τις έντονες θλίψεις λυγίζουμε, αν συμβαδίζει και η ολιγοπιστία. Για παράδειγμα, αν γνωρίζουμε ότι κάποιο γνωστό μας πρόσωπο θα πεθάνει σε σύντομο χρονικό διάστημα, γιατί έχει κάποια θανατηφόρα ασθένεια, και ενώ προετοιμαζόμαστε ψυχολογικά να το αποδεχθούμε, παρόλα αυτά δεν το αντέχουμε, πόσο μάλλον θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε ειρηνικά και γαλήνια έναν αιφνίδιο θάνα¬το και μάλιστα για ένα νεαρό πρόσωπο;
.......Ο θάνατος είναι κάτι αφύσικο, διεστραμμένο και αποτρόπαιο. Παραμένει πάντοτε ο έσχατος εχθρός για τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος από την αρχαιότητα μέχρι και πριν μερικές δεκαετίες αντιμετώπιζε τον θάνατο με έντονο υπαρξιακό ενδιαφέρον. Ο σημερινός όμως άνθρωπος που βλέπει σχεδόν καθημερινά πολλούς ομαδικούς ή βιαίους θανάτους από πολέμους, εγκλήματα ή δυστυχήματα με τα τηλεοπτικά μέσα, έχει χάσει αυτήν την υπαρξιακή αντιμετώπιση του θανάτου και τον θεωρεί ως κάτι φυσικό.
.......Ο χριστιανός όταν ομιλεί για τον θάνατο δεν το κάνει από πεσσιμισμό, δεν συμβιβάζεται μοιρολατρικά μαζί του, δεν τον θεωρεί φυσικό· τον βλέπει κυρίως ως εχθρό που πρέπει να τον νικήσει διά του Χριστού. «Έσχατος εχθρός καταργείται ο θάνατος»(Α΄Κορ. 15, 26) «Ο Λόγος σαρξ, εγένετο»(Ιω. 1, 14) «ίνα καταργήση τον το κράτος έχοντα του θανάτου τουτ’ έστιν τον διάβολον»(Εβρ. 2, 14). Η ενανθρώπηση του Θεού έγινε για να καταργηθεί ο θάνατος, η αμαρτία και να νικηθεί ο διάβολος. Ο Χριστός προσέλαβε θνητό και παθητό σώμα, για να νικήσει τον θάνατο στο ίδιο Του το σώμα. Διά της σταυρώσεώς Του και της αναστάσεώς Του νίκησε τον θάνατο και έδωσε στον άνθρωπο την δυνατότητα, αφού ενωθεί μαζί Του, να νικήσει και αυτός τον θάνατο στην προσωπική του ζωή. Έτσι πλέον μετά την σάρκωση του Θεού Λόγου ο θάνατος αλλάζει για τους χριστιανούς όνομα και προσανατολισμό· δεν ονομάζεται θάνατος, αλλά κοίμηση και γίνεται μία γέφυρα προς την αιώνια ζωή. Ο πιστός μεταβαίνει «εκ του θανάτου εις την ζωήν»(Ιω. 5, 24).
.......Ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης μάς συμβουλεύει να μην ξεχνούμε ότι «ο θάνατος είναι τόσον αιφνίδιος κλέπτης, εις τρόπον οπού δεν ηξεύρεις πότε έρχεται εις του λόγου σου. Ενδέχεται να έλθη τούτην την ημέραν, τούτην την ώραν, τούτην την στιγμήν, και συ οπού εξημερώθης καλά, να μη φθάσης να ιδής την εσπέραν και συ οπού έφθασες την εσπέραν, να μη φθάσης να εξημερωθής… Συμπέραινε, λοιπόν, αδελφέ μου, από τούτα, και ειπέ έτσι εις τον εαυτόν σου· “αν εγώ έχω να αποθάνω, και ίσως με έναν αιφνίδιον θάνατον, τί έχω να γίνω ο ταλαίπωρος; τί θέλει με ωφελήσει τότε, αν απολαύσω όλας του κόσμου τας ηδονάς;…ύπαγε οπίσω μου. Σατανά, και κακέ λογισμέ· δεν θέλω σου ακούσω εις το να αμαρτήσω”».
.......Σύμφωνα με τους Πατέρες και την εμπειρία της Εκκλησίας μας πολύ ωφελούν τους κεκοιμημένους αδελφούς μας και ειδικά τους αιφνιδίως αποθανόντας- τα μνημόσυνα, τα σαρανταλείτουργα, οι προσευχές, οι ελεημοσύνες και η δική μας χριστιανική ζωή που αντανακλά ως φως και στις δικές τους ψυχές.
.......Κλείνοντας αυτήν την ολιγόλεπτη εισήγησή μας στην οποία ακροθιγώς αναφερθήκαμε σε ορισμένες πτυχές που σχετίζονται με τον αιφνίδιο θάνατο από θεολογικής βέβαια απόψεως- θα θέλαμε να τονίσουμε ότι ο θάνατος, ο χωρισμός της ψυχής από το σώμα του ανθρώπου αποτελεί ένα μυστήριο, για το οποίο τον κύριο λόγο τον έχει ο Κύριος της ζωής και του θανάτου. Είναι μέσα στα ανεξερεύνητα κρίματα του Θεού, αν τελικά εμείς προσωπικά θα πεθάνουμε με αιφνίδιο θάνατο· όμως πρέπει να έχει γίνει πεποίθησή μας, να αφομοιωθεί από όλο το είναι μας ότι διά του αναστάντος Χριστού «ο θάνατος ούκετι κυριεύει»(Ρωμ. 6, 9), ενώ «το χάρισμα του Θεού είναι ζωή αιώνιος»(Ρωμ. 6, 23).

(Αρχιμ. Εφραίμ Βατοπαιδινού, Καθηγουμένου Ι. Μ. Μ. Βατοπαιδίου, 
«Αθωνικός Λόγος», σ. 207-215)

Παρασκευή, Απριλίου 12, 2013

Οι δοκιμασίες είναι όπως η λάσπη και το κερί.



- Γέροντα, βλέποντας κανείς τις εφημερίδες, τις ειδήσεις, το τι συμβαίνει στη γειτονιά μας, στον κόσμο ολόκληρο, διαπιστώνει ότι είναι διάχυτος ο πόνος. Ο πόλεμος, η αρρώστια, ο καρκίνος, οι δοκιμασίες. Γιατί τα επιτρέπει ο Θεός της Αγάπης αυτά;
- Να ξέρετε ότι ο καλός Θεός δεν θέλει να εκδικηθεί κανέναν. Ο Θεός δεν θέλει να γίνει δήμιος με κανέναν. Ο Θεός πολλές φορές συλλαμβάνει και παίρνει την ασθένεια του ανθρώπου και τον βοηθά να έρθει πιο κοντά του. Να μαλακώσει η καρδιά του. Θυμάμαι τον Γερο-Παΐσιο που έλεγε: ”Πολλές φορές οι δοκιμασίες είναι όπως τη λάσπη και το κερί. Όταν ο ήλιος δώσει πάνω στη λάσπη, η λάσπη γίνεται πιο σκληρή. Όταν ο ήλιος δώσει εις το κερί, το κερί λιώνει. Δεν γίνεται σκληρό.” Εξαρτάται ο άνθρωπος σε ποιαν ομάδα είναι και πως φτιάχνει τη ζωή του για να μπορέσει η δοκιμασία να μην τον σκληρύνει, αλλά να το μαλακώσει, να τον ταπεινώσει. Να τον φέρει πιο κοντά στον Θεό και να καταλάβει τις δοκιμασίες, ότι ο άνθρωπος έχει ορισμένες δυνατότητες και μόνο. Βλέπετε ένας άνθρωπος, μια στάλα αίματος να μπει στο μυαλό του, αχρηστεύτηκε ο άνθρωπος.
(Γέρων Εφραίμ Βατοπαιδινός – Καθηγούμενος Ι.Μ.Μ.Βατοπαιδίου Αγίου Όρους)

Σάββατο, Απριλίου 06, 2013

ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗ ΕΦΡΑΙΜ Καθηγούμενο τῆς Ἱ.Μ.Βατοπεδίου ΠΕΡΙ ΤΗΛΕΟΡΑΣΕΩΣ



Ἐρώτηση: Πῶς βλάπτει ἡ τηλεόραση στὴν πνευματικὴ ζωή;

Ἀπάντηση: Οἱ Ἅγιοι Πατέρες λένε ὅτι ὁ θάνατος εἰσέρχεται διὰ τῶν θυρίδων, ἐννοώντας τὸν θάνατο τῆς ψυχῆς ποὺ τὸν γεννᾶ ἡ ἁμαρτία, ποὺ εἰσέρχεται στὴν ψυχὴ ἀπὸ τὶς πέντε αἰσθήσεις, τὴν ὅραση, τὴν ἀκοή, τὴν ὄσφρηση, τὴν ἀφὴ καὶ τὴν γεύση. Γι’ αὐτὸ καὶ ὅλη ἡ σπουδὴ τῆς ὀρθοδόξου ἀσκητικῆς πράξεως ἔγκειται στὴν λογοποίηση τῶν αἰσθήσεων, δηλαδὴ οἱ αἰσθήσεις πρέπει νὰ λειτουργοῦν κάτω ἀπὸ τὴν πρυτάνευση τῆς λογικῆς καὶ τοῦ λόγου μὲ τὴν εὐρύτερη σημασιολογική του ἔννοια ὡς σκοποῦ. Π.χ. τρῶμε γιὰ νὰ ζοῦμε, δὲν ζοῦμε γιὰ νὰ τρῶμε. Τὸ πρῶτο εἶναι ἱκανοποίηση μιᾶς βιολογικῆς ἀνάγκης, τὸ δεύτερο εἶναι ἱκανοποίηση τῆς ἐπιθυμίας, ὅπου γίνεται πλέον σκοπὸς ἡ ἡδονή. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος μᾶς παρουσιάζει στὴν Α´ Καθολική του Ἐπιστολὴ μὲ τρεῖς ἁπλὲς ἀλλὰ περιεκτικὲς ἔννοιες τὶ σημαίνει κόσμος, ἀγνοώντας τὸ κοσμικὸ φρόνημα, ποὺ ἀναλύεται στὴν ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν, στὴν ἐπιθυμία τῶν ἡδονῶν καὶ στὴν ἀλαζονεία τοῦ βίου.
.             Σήμερα ἡ τηλεόραση προσπαθεῖ μὲ κάθε σπουδὴ νὰ δώσει θεάματα ποὺ ἱκανοποιοῦν τὸ κοσμικὸ φρόνημα, διότι οἱ περισσότεροι τῶν ἀνθρώπων ἀρέσκονται νὰ ζοῦν κοσμικά, δηλαδὴ μακρυὰ ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ τήν τήρηση τῶν ἐντολῶν Του, ποὺ βγάζει στὸν ἁγιασμὸ καὶ τὴν θέωση. Προτιμοῦν τὴν ὕλη ἀντὶ τὸ πνεῦμα, τὴν πρόσκαιρη ἀπόλαυση τῶν αἰσθήσεων ἀντὶ τῆς θείας αἰωνιότητος καὶ τῆς μεθέξεως τοῦ Θεοῦ ποὺ εἶναι ἐφικτὴ ἀπ’ αὐτὴ τὴν ζωή.
.         Ἔτσι ἡ τηλεόραση ἐκθέτει ὅ,τι μπορεῖ νὰ ἱκανοποιήσει τὴν ἀνθρώπινη περιέργεια (ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν), μὲ ἀπώτερο σκοπὸ τὴν σωματικὴ ἀνάπαυση (ἐπιθυμία τῶν ἡδονῶν), τὴν ἀπόλαυση, τὴν ἡδυπάθεια καὶ τὴν σαρκικὴ ἡδονή, ποὺ τελικὰ καταλήγει στὴν (ἀλαζονεία τοῦ βίου), τὴν ἔπαρση, τὴν φυσίωση, τὸν ἐπεκτατισμό, τὴν ἁρπαγή, τὴν κατάχρηση καὶ τελικὰ τὸν φόνο τοῦ συνανθρώπου, ποὺ εἶναι ὁ ἔσχατος βαθμὸς ἱκανοποιήσεως τοῦ ἐγωιστικοῦ αἰσθήματος τῆς ἐπικρατήσεως καὶ τῆς κυριαρχίας. Γι’ αὐτὸ ἡ τηλεόραση προβάλλει κατὰ τὸ πλεῖστον ἔργα μὲ αἰσθησιακὲς πορνικὲς εἰκόνες, βία καὶ ἔγκλημα.
.          Ὡς ἐκ τούτου ἡ διάνοια τοῦ ἀνθρώπου μετεωρίζεται συνέχεια σὲ πράγματα κακὰ καὶ αἰσχρά, διότι ὁ ἄνθρωπος σήμερα εἶναι πολλὲς ὧρες στὴν τηλεόραση ἤ στὸ computer μὲ τὸ internet. Βλέπει συνέχεια διάφορα πράγματα ἀνήθικα καὶ συνεχῶς μολύνεται ὁ νοῦς του. Καὶ καθὼς μολύνεται ὁ νοῦς του, δυστυχεῖ ὁ ἄνθρωπος. Διότι μολυνόμενος ὁ νοῦς, φεύγει ἀπὸ τὸν Θεό.

Ἐρώτηση: Γιατὶ ἡ τηλεόραση ἔχει τόση δύναμη;

Ἀπάντηση: Ἔχει δύναμη, γιατὶ σήμερα ὑπάρχει ἡ ψυχολογικὴ ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου νὰ ξεσκάσει κάπου, καὶ τὸ πιὸ εὔκολο ξέσκασμα εἶναι ἡ τηλεόραση. Βλέπετε, ἐπειδὴ εἶναι φτηνὴ ἡ τηλεόραση, μὲ λίγα χρήματα τὴν παίρνεις, παίρνεις, κινηματογράφο στὸ σπίτι σου. Καὶ ἐπειδὴ δὲν ἔχουν διάθεση πνευματικὴ οἱ ἄνθρωποι σήμερα, θέλουν νὰ ξεσκᾶνε σ’ αὐτὰ τὰ πράγματα, στὴν κινητὴ εἰκόνα. Καὶ ἡ κινητὴ εἰκόνα ποὺ προβάλλει ἡ τηλεόραση κάνει πολλὴ ζημιὰ στὸν ἄνθρωπο. Πάρα πολὺ μεγάλη ζημιά. Καὶ ἀλλοιώνει τὸν νοῦ τοῦ ἀνθρώπου.Τὸν καταστρέφει τὸν ἄνθρωπο σήμερα. Οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι σήμερα βλέπουν ἄσχημες ταινίες, παίρνουν πορνοταινίες, βιντεοκασσέτες ἀνήθικα ἔργα συνέχεια, καὶ μολύνονται καὶ καταστρέφονται.

Ἐρώτηση: Τί ρόλο μπορεῖ νὰ ἔχει ἡ τηλεόραση στὴν δημιουργία μιᾶς συλλογικῆς συνειδήσεως;

Ἀπάντηση: Τήν τηλεόραση σήμερα τὴν ἐξουσιάζουν οἱ ἰσχυροὶ τῆς γῆς, καὶ οἱ σκοτεινὲς δυνάμεις τὴν ἐκμεταλλεύονται γιὰ τὴν παγκοσμιοποίησηΘέλουν νὰ κάνουν τοὺς ἀνθρώπους νὰ σκέφτονται ὅλοι τὸ ἴδιο. Τοὺς κάνουν πλύση ἐγκεφάλου, ὥστε τὸ μαῦρο νὰ τὸ βλέπουν ἄσπρο καὶ ἀντίστροφα, καὶ κυρίως κατὰ βούληση αὐτῶν τῶν ὑπερεθνικῶν κέντρων ἐξουσίας ποὺ ἐλέγχουν οἰκονομικὰ τὰ κανάλια.
     Ἐξ ἄλλου μὲ τὴν κατάργηση τῶν ἠθῶν, ποὺ προβάλλει ἔμπρακτα ἡ τηλεόραση σὰν ἀξία, συνεχῶς ἀποπροσανατολίζουν τοὺς ἀνθρώπους ἀπὸ τὶς πνευματικές τους παραδόσεις καὶ ἀπὸ τὰ ἐθνικά τους ἰδεώδη. Θέλουν τοὺς ἀνθρώπους νὰ γίνουν σάρκες, νὰ μὴ σκέπτονται τίποτα πνευματικό. Σήμερα, βλέπετε, τὰ περισσότερα ἔργα δὲν ἔχουν πνευματικὸ περιεχόμενο, ποὺ προβάλλει τὴν ἀρετὴ καὶ καλλιεργεῖ τὸ ἦθος. Οἱ ἠθοποιοὶ στὴν πλειονότητά τους εἶναι ἠθοκλάστες καὶ ὄχι ἠθοποιοί. Τὰ ἔργα εἶναι περίπου τὰ ἴδια σ’ ὅλον τὸν κόσμο. Καὶ αὐτὸ γίνεται γιὰ νὰ ἀποπροσωποποιηθεῖ ὁ ἄνθρωπος. Νὰ πάψει νὰ εἶναι πρόσωπο. Κι’ αὐτὸ εἶναι ἕνα σύνθημα τῶν σκοτεινῶν δυνάμεων σ’ ὅλη τὴν γῆ.

Ἐρώτηση: Ἡ τηλεόραση ὁδηγεῖ τὸν ἄνθρωπο στὴν ἁμαρτωλὴ κατάσταση;

Ἀπάντηση: Βέβαια τὸν ὁδηγεῖ. Διότι ἁμαρτάνει ὁ νοῦς του βλέποντας κακὰ ἔργα. Εἶναι πολὺ εὔκολο ὁ ἄνθρωπος σήμερα, ἐνῶ κάθεται στὸ δωμάτιό του, νὰ βλέπει ὅλα τὰ αἰσχρὰ πράγματα ποὺ ἐπιθυμεῖ ὁ νοῦς νὰ τὰ βλέπει. Καὶ ὁπωσδήποτε ἐρεθίζεται καὶ ὑποχωρεῖ ἔμπρακτα στὶς ἁμαρτίες.

Ἐρώτηση: Ἡ τηλεόραση τρέφει τὰ πάθη;

Ἀπάντηση: Καὶ βέβαια τρέφει τὰ πάθη. Ἰδιαίτερα τὰ σαρκικὰ πάθη τὰ τρέφει πάρα πολύ.Διότι ἐρεθίζεται ὁ ἄνθρωπος καὶ μετὰ ἐνδίδει στὶς σαρκικὲς ὀρέξεις καὶ πάθη. Καὶ ὅπως ξέρουμε, ἡ ἠθικὴ κατάσταση εἶναι προϋπόθεση πνευματικῆς ζωῆς. Ἂν ὁ ἄνθρωπος δὲν ἔχει ἠθικὴ καθαρότητα, δὲν μπορεῖ νὰ ἔχει χάρη Θεοῦ. Εἶναι ἀδύνατο, ὅ,τι κι ἄν κάνει. Καὶ νὰ ἐκκλησιάζεται, καὶ νὰ προσεύχεται, ἄν δὲν ἀγωνίζεται γιὰ τὴν ἠθικὴ καθαρότητα, δὲν κάνει τίποτα. Κάνει μία τρύπα στὸ νερό.

Ἐρώτηση: Ἡ τηλεόραση δὲν προσφέρει μιὰ ζωντανὴ πραγματικότητα, μιὰ ἐπικοινωνία;

Ἀπάντηση: Ναί. Ἡ σημερινὴ τηλεόραση προσφέρει μιὰ ζωντανὴ ἁμαρτωλὴ πραγματικότητα. Ἐὰν προσέφερε μία ζωντανὴ πνευματικὴ πραγματικότητα, θὰ ἦταν ἕνα πολὺ καλὸ μέσο σήμερα, γιὰ νὰ πνευματικοποιηθεῖ ὁ ἄνθρωπος. Δυστυχῶς εἶναι δύσκολο νὰ βρεῖς τέτοια κανάλια προβολῆς πνευματικῶν θεμάτων. Ἐδῶ στὴ Θεσσαλονίκη ὑπάρχει μόνο μία τηλεόραση, ὁ τηλεοπτικὸς σταθμὸς ποὺ λέγεται 4Ε, ποὺ ὁπωσδήποτε μεταδίδει πνευματικὰ πράγματα καὶ ὠφελεῖ τὸν ἄνθρωπο. Αὐτὸς ὅμως εἶναι ἕνας στοὺς ἑκατό, στοὺς χίλιους.

Ἐρώτηση: Δὲν μπορεῖ νὰ ἔχει τὴν διάκριση ὁ ἄνθρωπος, νὰ βλέπει μόνον ὅ,τι εἶναι καλό;

Ἀπάντηση: Δυστυχῶς δὲν ἔχει διάκριση. Παρόλο ποὺ ἡ τηλεόραση ἔχει ἕνα κουμπὶ ποὺ ἀνοίγει καὶ ποὺ κλείνει, ὁ ἄνθρωπος ἄν τὸ ἀνοιξει, μετὰ φέρεται δαιμονικά. Ἡ δαιμονικὴ ἐνέργεια ἔρχεται πάνω του καὶ βλέπει κι ἄλλα ἔργα καὶ μένει μέχρι… Ἀφήνω ὅτι καὶ οὔτε τὶς εἰδήσεις πρέπει νὰ βλέπει. Αὐτὸ συνιστοῦσε ὁ μακαριστὸς Γέροντας Παΐσιος. Οὔτε καὶ τὶς εἰδήσεις! Ὁ δὲ σύγχρονος ἁγιορείτης Ἅγιος Σιλουανός, ποὺ κοιμήθηκε τὸ 1938, τότε ποὺ δὲν ὑπῆρχαν τηλεοράσεις ἀλλὰ μόνο τὰ ἔντυπα, ἔλεγε, ὅτι ὅποιος θέλει νὰ βρεῖ προσευχὴ -ἐννοώντας καθαρὴ καρδιακὴ προσευχὴ- δὲν πρέπει νὰ διαβάζει ἐφημερίδες καὶ περιοδικά, γιατὶ τοῦ φέρνουν μετεωρισμὸ στὴν προσευχή. Τί θὰ ἔλεγε σήμερα ἄραγε, ἄν ζοῦσε στὸν αἰῶνα τῆς κινητῆς τηλεθέασης, καὶ δὴ τῆς παναμαρτωλῆς, ὅσον τοῦ κάθε χριστιανοῦ γιὰ τὴν καθαρὴ προσευχή; Τὴν κατάσταση τοῦ κόσμου ὁ προσευχόμενος ἄνθρωπος -κατὰ τὸν μέγα Ἅγιο Σιλουανὸ- τὴν αἰσθάνεται μὲ πληροφρορία στὴν καρδιὰ ποὺ τοῦ δίδει ὁ Θεὸς καὶ ἔτσι προσεύχεται μὲ πόνο γιὰ ὅλο τὸν κόσμο, χωρὶς να χρειάζεται νὰ ἀκούει ἢ νὰ βλέπει εἰδήσεις.
.           Ὑπάρχουν ἄνθρωποι σήμερα, ποὺ μοῦ λένε, ὅτι κάθονται μὲ τὶς ὧρες μπροστὰ στὴν τηλεόραση, καὶ ὁ ἄντρας καὶ ἡ γυναίκα, χωρὶς νὰ μιλοῦν μεταξύ τους καθόλου οἱ σύζυγοι. Ἄλλος πέντε ὧρες, ἄλλος ὀχτὼ ὧρες! Ὑπάρχουν παιδιὰ σημέρα πού, ἰδιαίτερα ὅταν ἔχουν διακοπές, βλέπουν δέκα μὲ δώδεκα ὧρες τηλεόραση. Εἶναι μιὰ δαιμονικὴ κατάσταση. Καὶ νὰ ἔβλεπαν ἔργα σωστὰ καὶ νὰ ὠφελοῦνταν; Βλάπτονται συνέχεια. Ἀκόμα κι αὐτὰ τὰ Μίκυ Μάους ποὺ βλέπαμε ὅταν ἤμασταν μικροί, τώρα εἶναι δαιμονικὰ κι αὐτά. Δὲν εἶναι ἁπλά. Δὲν δείχνουν τὸν ἀλτρουϊσμό, τὴν φιλαδελφία, τὴν ἀγάπη, ποὺ ἔδειχναν παλιά. Τώρα δείχνουν τὴ σατανικὴ ἔφοδο. Διδάσκουν τὸ μίσος, τὴ μνησικακία, τὸν φόνο. Ὑπερέχει ὁ ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος σκοτώνει εὔκολα. Αὐτὸς εἶναι ὁ τύπος τοῦ ἀνθρώπου τῶν παιδικῶν ἔργων.

Ἐρώτηση: Νομίζετε πὼς ἡ τηλεόραση μπορεῖ νὰ δημιουργήσει μιὰ νέα θρησκεία;

Ἀπάντηση: Νέα θρησκεία δὲν δημιουργεῖ, ἀλλὰ δημιουργεῖ μία νέα ἁμαρτωλὴ κατάσταση. Ὁ ἄνθρωπος καθηλώνεται ἐκεῖ καὶ δὲν μπορεῖ νὰ κάνει τίποτε. Ὁπωσδήποτε, ὅταν στὸν ἄνθρωπο γίνει ἕξις ἡ ἁμαρτωλὴ κατάσταση, ποὺ σὲ αὐτὸ συμβάλλει κατὰ πολὺ ἡ τηλεόραση, δὲν μπορεῖ νὰ θυμηθεῖ τὸν Θεὸ καὶ νὰ θέλει νὰ κοινωνήσει μὲ τὸν Θεό.

Ἐρώτηση: Μήπως ἡ στάση μας ὡς πρὸς τὴν τηλεόραση ὁμοιάζει μὲ θρησκευτικὴ στάση;

Ἀπάντηση: Πράγματι, εἶναι φανατική, ὅπως ἕνας ποὺ θρησκεύει μὲ ὅλο του τὸ εἶναι, ἀγαπᾶ τὴν τηλεόραση. Γι’ αὐτὸ σήμερα ἔχουν καὶ τὶς κινητὲς τηλεοράσεις, ποὺ τὶς παίρνουν μαζί, τὶς ἔχουν στὰ αὐτοκίνητα, τὶς ἔχουν στὰ ἀεροπλάνα. Δηλαδὴ ὁ ἄνθρωπος θέλει συνέχεια νὰ βλέπει. Εἶναι πάθος μεγάλο. Διότι ὁ ἄνθρωπος ποὺ δὲν βλέπει τὸν Θεό, συνέχεια ἔχει τὴν περιέργεια νὰ βλέπει διάφορα πράγματα.

Ἐρώτηση: Πῶς μπορεῖ νὰ τὸ ἀποφύγει αὐτό;

Ἀπάντηση: Ἄν ὁ ἄνθρωπος ζεῖ πραγματικὰ τὴν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τότε αὐτὰ δὲν τὰ θέλει. Πρέπει νὰ ζεῖ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ ὅμως. Αὐτὸ εἶναι καὶ δύσκολο, καὶ τὸ βρίσκεις πολὺ δύσκολα σήμερα.

Ἐρώτηση: Ἡ ὀθόνη τῆς τηλεόρασης εἶναι σὰν ἕνα παράθυρο πρὸς μιὰ φαινομενικὴ πραγματικότητα. Γιὰ νὰ ζήσουμε τὴν πνευματικὴ πραγματικότητα, ποιό μπορεῖ νὰ εἶναι τὸ παράθυρο;

Ἀπάντηση: Πρέπει κατ’ ἀρχὴν νὰ προσπαθήσουμε νὰ βοηθήσουμε τοὺς ἀνθρώπους νὰ εἶναι κοντὰ στὸν Θεό, νὰ ἀγνίζονται τὴν πνευματικὴ ζωή. Ἔτσι θὰ μπορέσουν, θὰ τοὺς βοηθήσει ὁ Θεός, νὰ ἔχουν διάκριση στὸ τὶ πρέπει νὰ κάνουν. Τὸ πρῶτο εἶναι αὐτό. Τὸ δεύτερο εἶναι νὰ προσπαθήσουμε ἐμεῖς, νὰ ἐπηρεάσουμε καταστάσεις, ὥσετε νὰ ἱδρυθοῦν τηλεοράσεις ποὺ νὰ ἔχουν πνευματικὲς βάσεις. Νὰ εὐαισθητοποιηθεῖ ἡ Ἐκκλησία νὰ κάνει τηλεόραση ποὺ νὰ ἐκπέμπει καλὰ ἔργα. Αὐτὸ εἶναι ἕνα ἀντίδοτο σὲ αὐτὸ τὸ θάνατο ποὺ ἐπέρχεται ἀπὸ τὴν τηλεόραση μὲ τὰ κακὰ ἔργα. Ἐμεῖς προσπαθοῦμε νὰ πείσουμε καὶ ανθρώπους καὶ τὴν Ἐκκλησία.
.               Εὐτυχῶς ἐδῶ στὴν Θεσσαλονίκη, ὅπως σᾶς εἶπα, ἐνισχύουμε κι ἐμεῖς αὐτὴ τὴν τηλεόραση, τὸ 4Ε, μὲ ἐκδηλώσεις ποὺ κάνουμε, μὲ τὶς ὁμιλίες τοῦ γέροντός μας, καὶ ὅσο μποροῦμε καὶ οἰκονομικά. Προσπαθοῦμε νὰ ἐνισχύουμε αὐτὴν τὴν τηλεόραση, γιατὶ ἐποικοδομεῖ πολλὲς ψυχὲς ἀνθρώπων… Διότι, νὰ ποῦμε σήμερα στὸν κόσμο νὰ μὴ βλέπει τηλεόραση, εἶναι κάτι ἀνέφικτο. Εἶναι σὰν νὰ ρίχνουμε αὐγὰ στὸν τοῖχο. Πάντως ἡ Ἐκκλησία πρέπει νὰ εὐαισθητοποιηθεῖ… Σήμερα δυστυχῶς εἶναι τέτοια τὰ δεδομένα τῆς κοινωνίας, ποὺ δὲν μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος χωρὶς τηλεόραση. Εἶναι ἀδύνατον. Κι ἐγὼ βέβαια συστήνω, ὅπως σᾶς εἶπα, «ἔξω ἡ τηλεόραση». Μερικοὶ ἅμα τὸ ἀκοῦνε, εἰδικὰ στὶς οἰκογένειες τὸ ἀπαιτοῦν τὰ παιδιά, λένε «δὲν μποροῦμε, θέλουμε τηλεόραση». Καὶ παρὰ νὰ τσακώνεται κάποιος μὲ τὴν οἰκογένειά του, ἔχει τηλεόραση. Δυστυχῶς σήμερα ὄχι μόνο δὲν ὑπάρχει σπίτι χωρὶς τηλεόραση, ἀλλὰ ὑπάρχει σὲ κάθε δωμάτιο τοῦ σπιτιοῦ καὶ ἀπὸ μία τηλεόραση. Αὐτὸ εἶναι τὸ ἀπελπιστικό, τὸ ὁποῖο προκαλεῖ μιὰ ἀπόγνωση σήμερα. Ἕνα σπίτι μὲ πέντε δωμάτια ἔχει πέντε τηλεοράσεις.

Ἀπὸ τὸ βιβλίο 
«Διάλογοι περὶ τηλεοράσεως καὶ πνευματικῆς ζωῆς 
μὲ Ἁγιορεῖτες Πατέρες»
ἐκδ. «Ὀρθόδ. Κυψέλη», Θεσ/νίκη 2011

Κυριακή, Μαρτίου 31, 2013

Η μετάνοια κατά τον άγιο Γρηγόριο Παλαμά



palamas
Αρχ. Εφραίμ, Καθηγουμένου Ι. Μ. Μονής Βατοπαιδίου, Αγίου Όρους
Ακολουθώντας τη γνήσια πατερική παράδοση δεν αποδέχτηκε την ηθικιστική θεώρησι της πνευματικής ζωής, που προσπάθησαν μερικοί να φέρουν από τη Δύση και να προβάλουν στον χώρο των Ορθοδόξων.
Σε ολόκληρη την πατερική παράδοση τονίζεται ότι η μετάνοια δεν εξαντλείται σε ορισμένες αντικειμενικές βελτιώσεις της συμπεριφοράς ούτε σε τύπους και σχήματα εξωτερικά, αλλά αναφέρεται σε μια βαθύτερη και καθολικότερη αλλαγή του ανθρώπου. Δεν είναι μία παροδική συντριβή από τη συναίσθηση διαπράξεως κάποιας αμαρτίας, αλλά μία μόνιμη πνευματική κατάσταση, που σημαίνει σταθερή κατεύθυνση του ανθρώπου προς τον Θεό, και συνεχή διάθεση για ανόρθωση, θεραπεία και ανάληψη του πνευματικού αγώνα. Μετάνοια είναι το νέο φρόνημα, η νέα σωστή πνευματική κατεύθυνση, που πρέπει να συνοδεύει τον άνθρωπο μέχρι τη στιγμή του θανάτου. Μετάνοια είναι η δυναμική μετάβαση από την παρά φύση κατάσταση των παθών και της αμαρτίας στην περιοχή της αρετής και του κατά φύση, είναι η τελεία αποστροφή της αμαρτίας και η πορεία επιστροφής στον Θεό.
Την αλήθεια αυτή επισημαίνει κατ΄ επανάληψη ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. «Μετάνοια, λέγει, εστί το μισήσαι την αμαρτίαν και αγαπήσαι την αρετήν και εκκλίναι από του κακού και ποιήσαι το αγαθόν». Από τον ορισμό αυτό φαίνεται σαφώς ότι ο Ιερός πατήρ δεν μπορεί να δει την μετάνοια ως τυπική και μηχανική αλλαγή, αφού την προσδιορίζει η οντολογική ανακαίνιση του ανθρώπου. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, το γεγονός της μετανοίας δεν είναι δυνατό να αντικειμενοποιείται στις διαστάσεις μιας απρόσωπης συνταγής ή τακτικής, αλλά παραμένει πάντοτε ενδεχόμενο προσωπικής αποκαλύψεως. «Ο μετανοών άνθρωπος εκ ψυχής τη μεν αγαθή προθέσει και τω της αμαρτίας εκστήναι φθάνει προς τον Θεόν» (Ομιλία 3η P.G. 151, 44Β).
Αυτός ο προσωπικός χαρακτήρας της μετανοίας αποκλείει για τον Παλαμά και γενικώς για όλους τους Αγίους Πατέρες κάθε ευσεβιστική χροιά, πού θέλησε να δώσει στη μετάνοια, και κατά συνέπεια, στην όλη πνευματική ζωή, η Δύση. «Ου γαρ εν ρήμασιν ημών, αλλ’ εν πράγμασιν η ευσέβεια», τονίζει ο ιερός Ησυχαστής (Προς Φιλόθεον 6, Συγγράμματα Β’, σελ. 521).
Αλλά αφού η μετάνοια είναι αρχή και τέλος της κατά Χριστόν πολιτείας, και αφού είναι σκοπός αυτής της ζωής, είναι επόμενο όλα να θεωρούνται από αυτήν και να παίρνουν αξία η απαξία σε σχέση με αυτήν. Και αυτή ακόμη «η πίστις ωφελεί, εάν κατά συνείδησιν πολιτεύηταί τις και ανακαθαίρει εαυτόν δι΄ εξομολογήσεως και μετανοίας» (Ομιλία 30, P.G. 151,185Α). Αυτό άλλωστε δίνεται ως υπόσχεση και συμφωνία κατά την στιγμή του Αγίου Βαπτίσματος.
Ένα βασικό στάδιο, που προηγείται από την μετάνοια, είναι η επίγνωση και η συναίσθηση των αμαρτημάτων, «ήτις μεγάλη εστίν προς ιλασμόν αφορμή» αναφέρει ο Άγιος Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης (Ομιλία 28, P.G 151, 361C). Ο άνθρωπος, κατά τον Παλαμά, για να έλθει σε μετάνοια, φθάνει προηγουμένως σε επίγνωση «των οικείων πλημμελημάτων» και μεταμελείται μπροστά στο Θεό, στον οποίον καταφεύγει «εν συντετριμμένη καρδία». Αφήνει τον εαυτό του στο πέλαγος της ευσπλαχνίας Εκείνου και πιστεύει, όπως ο άσωτος, ότι είναι ανάξιος να ελεηθεί από τον Θεό και να ονομάζεται υιός του. Και όταν με την επίγνωση και τη συναίσθηση της αμαρτωλότητος ελκύσει επάνω του το έλεος του Θεού, παίρνει τελείαν την άφεση με την αυτομεμψία και την εξομολόγηση.
Θέλοντας ο Θεόσοφος Πατήρ να προσδιορίσει όλα τα στάδια της μετανοίας, λέγει χαρακτηριστικά τα εξής: «Τη γαρ επιγνώσει των οικείων αμαρτημάτων έπεται η οικεία κατάγνωσις· ταύτη δε η επί τοις αμαρτήμασι λύπη, ην ο Παύλος κατά Θεόν προσηγόρευσε. Τη δε κατά Θεόν λύπη ταύτη πέφυκεν ακολουθείν η μετά συντετριμμένης καρδίας προς τον Θεόν εξαγόρευσις τε και δέησις, και η υπόσχεσις της εις το έξης των κακών αποχής και τούτο έστιν η μετάνοια».
Η μετάνοια ως νέα κατάστασης στη ζωή του ανθρώπου, συνοδεύεται από ορισμένες συνέπειες που η βιβλική και πατερική γλώσσα τις ονομάζει «καρπούς μετανοίας». Ως πρώτον καρπό μετανοίας ο ιερός πατήρ προβάλλει την εξομολόγηση, αφού με αυτή κερδίζεται η θεραπεία και η κάθαρση της ψυχής του πιστού και εγκαινιάζεται η καινούργια ζωή: «Η των αμαρτιών ουν εξομολόγησις αρχή εστι της καλλιέργειας ταύτης, ταυτόν ο ειπείν της μετανοίας και της ετοιμασίας του δέξασθαί τινα εν εαυτώ τον σωτήριον σπόρον, τον λόγον του Θεού» (Σοφοκλέους Οικονόμου, Ομιλία ΝΣΤ’, σελ. 201-202).
Η εξομολόγηση όμως δεν είναι ο μόνος καρπός της μετανοίας. Ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος καλώντας με το κήρυγμα του τους ανθρώπους σε μετάνοια, εκτός από την εξομολόγηση τους παρακινούσε σε ελεημοσύνη, δικαιοσύνη, μετριοφροσύνη, αγάπη και αλήθεια, που είναι γνωρίσματα της ανακαινιστικής δυνάμεως της αληθείας.
Ο ιερός Αγιορείτης Ιεράρχης εις την 23η ομιλία του τονίζει ότι «η μετάνοια, είπερ αληθώς εκ καρδίας εστίν, αναπείθει τον κεκτημένον μηκέτι προσκεχηκέναι τοις φθειρομένοις, μηκέτι προσκεχηκέναι ταις ου καλαίς ηδοναίς, αλλά καταφρονείν των παρόντων, αντέχεσθαι των μελλόντων, αγωνίζεσθαι κατά παθών, αντιποιείσθαι των αρετών, εγκρατεύεσθαι πάντα, επαγρυπνείν ταις προς Θεόν δεήσεσιν, απέχεσθαι του εξ αδικίας κέρδους, ίλεων είναι τοις αυτώ πταίουσι, τοις ικετεύουσιν ευμενή, τοις δεομένοις της παρ’ αυτού βοηθείας, οις έχει λόγους έργοις, αναλώμασιν ετοιμότατον» (Ομιλία 23, P.G. 151,364 BC). Δηλαδή ο άνθρωπος που ζει αληθινά την μετάνοια δεν ξαναγυρίζει στις πρώτες αμαρτίες, ούτε προσκολλάται σε πρόσωπα και πράγματα της φθοράς, ούτε προσχωρεί στις αμφίβολες ηδονές, αλλά καταφρονεί τα παρόντα, προσβλέπει στα μέλλοντα, αγωνίζεται κατά των παθών, επιδιώκει τις αρετές, αγρυπνεί στην προσευχή, απέχει από άδικα κέρδη, είναι επιεικής σε όσους πταίουν εναντίον του, εύσπλαχνος σε αυτούς που τον προκαλούν και έτοιμος να βοηθήσει με λόγους, με έργα και με θυσίες ακόμη αυτούς που έχουν την ανάγκη του. Και όταν προτρέπει ο οσιότατος πατήρ τους χριστιανούς να αποκτήσουν έργα μετανοίας, υπογραμμίζει κυρίως το ταπεινό φρόνημα, την κατάνυξη και το πνευματικό πένθος. Ανακεφαλαιώνοντας όλα τα γνωρίσματα του χριστιανού εκείνου που ζει την μετάνοια, λέει ότι είναι γαλήνιος και ήρεμος, γεμάτος έλεος και συμπάθεια προς τους άλλους, ποθεί τη δικαιοσύνη, επιζητεί την καθαρότητα, έχει ειρήνη αλλά και φέρνει την ειρήνη, υπομένει καρτερικά τους πόνους και τις ταλαιπωρίες και νιώθει χαρά και ευχαρίστηση στους διωγμούς, τις ύβρεις, τις συκοφαντίες, τις απώλειες και όσα άλλα πάσχει για την αλήθεια και την δικαιοσύνη (Ομιλία 31, P.G. 151, 392C, Φυσικά Θεολογικά).
Η πορεία της ανορθώσεως με τη μετάνοια, της απομακρύνσεως από την δουλεία των παθών και της ασκήσεως για την εργασία των θείων εντολών είναι πορεία των αγίων και θεουμένων υπάρξεων. Και από αυτήν την αλήθεια ξεκινώντας ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς τονίζει τα εξής: «Εάν κάθε χριστιανός δεν μπορεί να φθάσει τους Αγίους και τα μεγάλα και θαυμαστά επιτεύγματα που χαρακτηρίζουν τη ζωή τους και είναι εξ ολοκλήρου αμίμητα, μπορεί όμως και πρέπει να μοιάσει και να τους ακολουθήσει στην πορεία της ζωής τους προς την μετάνοια. Και αυτό, γιατί καθημερινά «πολλά πταίομεν άκοντες» και μοναδική ελπίδα σωτηρίας για όλους μας παραμένει η ανάνηψη και η βίωση, κατά τον Άγιον Γρηγόριο, της «διηνεκούς μετανοίας» (Ομιλία 28, ΡG. 151.361C).

  Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...