Η ενορία Αγίου Νικολάου Πατρών διοργάνωσε το Σαββατοκύριακο 30 και 31 Μαρτίου εκδήλωση για τον Γέροντα Παΐσιο. Μεταφέρουμε παρακάτω τη σχετική ομιλία του Μητροπολίτου Αιτωλίας Κοσμά.
Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ. ΚΟΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΕΡΟΝΤΑ ΠΑΪΣΙΟ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ
Ο Κύριος και Θεός μας Ιησούς Χριστός, όταν κάποτε τον πλησίασαν παιδιά και οι μαθηταί Του τα παρεμπόδιζαν για να μην τον ενοχλούν και τον πειράζουν, τους είπε: «Άφετε τα παιδία ελθείν προς με και μηκωλύετε αυτά». Όταν ο Θεός μας, τόσο αγαπούσε τα παιδιά, και ο άνθρωπος του Θεού που μιμείται στη ζωή του τον Χριστό δεν θα αγαπά τα παιδιά;
Ο Άγιος Γέροντας π. Παΐσιος ο Αγιορείτης ζούσε τον Χριστό, ήταν ο άνθρωπος του Θεού, αγαπούσε τον Χριστό με όλη του τη δύναμη, αγαπούσε και τον άνθρωπο, αγαπούσε τα παιδιά.
Η ανταπόκριση του στην παρουσία των νέων και των παιδιών ήταν ολοπρόθυμη και αδιάκοπη. Ο π. Παΐσιος έβλεπε τον κάθε νέο και την κάθε νέα, ως εικόνα Θεού, ως ψυχοσωματική οντότητα, ως μέλος του μυστικού σώματος της Εκκλησίας μας, ως μέλος Χριστού. Δεχόταν, άκουγε, πρόσεχε το νέο με ιδιαιτέρα προσοχή και υπομονή. Είχε διαγράψει θα λέγαμε τον εαυτό του, προκειμένου να διακονήσει, να προσφέρει, να στηρίξει τους νέους αλλά και κάθε προσκυνητή βέβαια, που έφθανε μέχρι το κελί του.
Με αξίωσε ο Κύριος να τον γνωρίσω, να επισκεφτώ πολλές φορές το κελί του και στον Τίμιο Σταυρό, (πρώτο κελί) και στην Παναγούδα (δεύτερο κελί) και να ζήσω πολλά περιστατικά τα οποία ομολογούν και βεβαιώνουν αυτή την αγία, την αγνή, την ειλικρινή, την πατερική, την θεία αγάπη του γέροντος στη νεότητα.
Ανεβήκαμε μία φορά στο κελί του, στην Παναγούδα και μόλις φθάσαμε εκεί, τον είδαμε ξαπλωμένο στα κούτσουρα που είχε εκεί, στους ξύλινους κορμούς που χρησιμοποιούσε για καθίσματα. Αυτό ήταν το υπαίθριο αρχονταρίκι του. Γύρω του αρκετοί νέοι τον άκουγαν με πολύ σεβασμό και προσοχή, καθισμένοι κι αυτοί στα κούτσουρα. Γιατί ήταν ξαπλωμένος; Είχε βγει έξω η κοίλη του, από την οποία υπέφερε πολύ, πονούσε αβάσταχτα και παρ' όλα αυτά δεν είπε όχι στην παρουσία των παιδιών που τον επισκέφτηκαν.
Ο π. Παΐσιος δεν μπορούσε να φανταστή νέο να μην έχει πνευματικό. «Πήγαινε» έλεγε, «να βρεις ένα καλό πνευματικό και κάνε υπακοή. Τα παιδιά πρέπει από το δημοτικό σχολείο να έχουν πνευματικό». Τόνιζε ιδιαιτέρως αυτό το «κάνε υπακοή». Όταν κάνεις υπακοή στον πνευματικό, αληθινή, αδιάκριτη, όταν ταπεινωθείς και αφήσης τον εαυτό σου, τη νεότητα σου στο πετραχήλι, μη φοβάσαι τότε. Πρόσεχε όμως μην κάνεις το δικό σου. Μην πιστέψης στο λογισμό σου. Ένας νέος, εάν πιστεύει στον λογισμό του έχει πολύ εγωισμό. Αν π.χ. θυμηθή μερικά περιστατικά από την παιδική του ηλικία, που δείχνουν τι δόση εγωισμού είχε από μικρός, θα το καταλάβη. Παρατηρούσα δυό παιδιά. Το ένα πήρε ένα μαξιλάρι από αφρολέξ και το σήκωσε φυσιολογικά. Πήγε και το άλλο να το σηκώσει και έκανε σαν να σήκωνε ένα σακί τσιμέντο. Αυτό έχει εγωισμό. Όταν όμως λίγο μεγαλώσει και καταλάβει ότι εκείνη η ενέργεια του ξεκινούσε από τον εγωισμό και το πη στην εξομολόγηση, έρχεται η Χάρις του Θεού, λυτρώνεται και βοηθιέται. Ο ταπεινός, συνέχισε ο γέροντας και θαύματα να κάνη πάλι δεν πιστεύει στο λογισμό του. Έχω καταλάβει ότι η υπακοή πολύ βοηθάει το νέο. Και λίγο μυαλό να έχει κανείς, αν κάνει υπακοή γίνεται φιλόσοφος. Είτε έξυπνος, είτε κουτός, είτε υγιής, είτε άρρωστος πνευματικά η σωματικά, είναι κανείς και βασανίζεται από λογισμούς, αν κάνει υπακοή ελευθερώνεται. Λύτρωσιείναι η υπακοή. Ο μεγαλύτερος εγωιστής είναι αυτός που ακολουθεί τον λογισμό του και δεν ρωτάει κανέναν. Για να βρη το δρόμο του ο νέος πρέπει να ανοίξει την καρδιά του σε κάποιο πνευματικό και να ζητήσει ταπεινά την βοήθεια του.
Πολύ πονούσε για την εξάπλωσι της σατανολατρείας ανάμεσα στη νεότητα. Ως αιτία έβλεπε τον εγωισμό. Έλεγε σχετικά ο π. Παΐσιος «Όποιος έχει πολλή υπερηφάνειαείναι σαστισμένος. Κάνει χοντρά σφάλματα και δεν το καταλαβαίνει. Έχει φθάσεισε τέτοια σκότωσι, που ό,τι και να του πεις για να τον βοηθήσης, δενκαταλαβαίνει. Λέει ότι τον καταπιέζεις". Καταπίεση είναι αυτή; Άντε τώρα να του βγάλεις αυτό τον λογισμό. Δεν είναι τρελός, αφού το μυαλό του δουλεύει. Πρέπει να το καταλάβη ότι είναι άρνησι, είναι βλασφημία αυτό. Έτσι φθάνουν σιγά - σιγά στην σατανολατρεία. Αν δεις οι σατανολάτρες φαίνονται ότι είναι κυριευμένοι από το διάβολο. Βλέπεις ένα δαιμονισμό πάνω τους. Όταν ο άνθρωπος, ο νέος φθάνει σ' αυτό το σημείο να λατρεύει το εγώ του, τρελλαίνεται.
Πολύ αγαπούσε και συμπαθούσε τους νέους οι οποίοι είχαν προβλήματα υγείας. Όσο κουρασμένος κι αν ήταν, όσο απασχολημένος, θα έβγαινε από το κελί του για να τους δεχθή, να τους παρηγόρηση, να τους στήριξη. Προσευχόταν ημέρες και νύχτες για την βοήθεια ασθενών και αναπήρων αδελφών.
Πήγαμε με κάποιον αδελφό που είχε σοβαρό λόγο υγείας. Παρ' ότι πρώτη φορά τον έβλεπε, παρ' ότι δεν είχε ακούσει άλλη φορά για τον νέο αυτό, τον υποδέχτηκε με αγάπη και του είπε το όνομα του χωρίς να του το είχε πει κανείς. Γι' αυτό τον νέο πολλές φορές έδειξε άμετρο αγάπη, συμπαράστασι, προσευχήθηκε πολύ ο γέροντας και φυσικά για τους αναρίθμητους αδελφούς με προβλήματα υγείας, οι οποίοι τον επισκέφθηκαν η του ζητούσαν τις προσευχές του.
Στην κεντρική έξοδο του αύλειου χώρου του κελιού του είχε ένα δοχείο με λευκά χαρτιά και μία επιγραφή. «Γράψτε και αφήστε τα ονόματα σας, θα σας βοηθήσω περισσότερο με την προσευχή, παρά με την πολυλογία». Η αγάπη ειδικά για τους ασθενείς νέους, τον κρατούσε ημέρες και νύκτες άγρυπνο, γιατί προσεύχονταν γι' αυτούς. Μου ανέφερε ένας νέος που έγινε καλά από την ασθένεια του, ότι τον επισκέφθηκε ένας γέροντας και τον καθησύχασε λέγοντας ότι θα γίνει καλά. Όταν είδε την εικόνα του πατρός Παϊσίου ανεγνώρισε τον γέροντα που προσεύχονταν για τη θεραπεία του.
Γνωστό και το θαύμα που έγινε με το νέο που σώθηκε από αυτοκινητιστικό ατύχημα. Η μοτοσικλέτα του νέου, σε μια στροφή συγκρούστηκε με φορτηγό και ο νέος εκσφενδονίστηκε. Δεν χτύπησε όμως καθόλου, απλώς σηκώθηκε και ξεσκονίζονταν. Όταν ρωτήθηκε πως δεν χτύπησε, είπε πως «ένας γέροντας με άρπαξε και με άφησε στην άκρη του δρόμου». Ανεγνώρισε τον Γέροντα όταν είδε την εικόνα του.
Αγαπούσε τους νέους ο Γέροντας, αλλά δεν τους δικαιολογούσε. Δεν κολάκευε, δεν αμνήστευε τα σφάλματα τους. Έλεγε σε νέους ο π. Παΐσιος: «Ευλογημένες ψυχές, με τησωτηρία της ψυχής σας θα παίξω; Ο νέος κάνει πρόβες. Να νοιώθετε σιγουριά. Ανδω κάτι στραβό είτε από μακριά είτε από κοντά, θα σας τα πω. Εσείς έχετεεμπιστοσύνη και ειρηνεύετε. Α, δεν με έχετε καταλάβει εμένα. Έτσι εύκολα θααναπαύσω τους λογισμούς; Όταν βλέπω ότι η ψυχή είναι ευαίσθητη η συγκλονίζεται ολόκληρη από τη συναίσθηση του σφάλματος της, τι να πω; Τότε τηνπαρηγορώ για να μην πέσει στην απελπισία. Όταν όμως βλέπω πέτρα στην καρδιά,τότε μιλώ αυστηρά για να την ταρακουνήσω»
Μια φορά καθόμασταν έξω από το κελί του, στο υπαίθριο αρχονταρίκι. Ήταν αρκετοί νέοι, ήλθαν και άλλοι. Μεταξύ αυτών ήλθε κι ένας νέος που είχε βραχιόλια πολλά και χρυσαφικά κρεμασμένα στο λαιμό του. Ο Γέροντας σηκώθηκε, πήγε κοντά του και με σοβαρότητα, αλλά και πατρική αγάπη, έπιασε όλα τα χρυσαφικά και τα έβγαλε από το λαιμό του. Εκείνος πήγε να διαμαρτυρηθεί. Και ο Γέροντας είπε: «Δεν χρειάζονται αυτάεδώ. Αυτά να τα πουλήσεις, να χορτάσεις κανένα φτωχό. Σε σένα ζημιά θακάνουν».
Άλλη φορά, ανάμεσα από εμάς και φυσικά ανάμεσα από νέους, ήταν ένας νέος κοσμικός, ο οποίος στο ένα του χέρι κρατούσε έναν αναπτήρα και ένα πακέτο τσιγάρα. Ο Γέροντας μόλις τα είδε, δεν έχασε καιρό. Με διάκριση, με πολλή αγάπη, το τονίζω αυτό, πήγε κοντά σε αυτό τον νέο και του ζήτησε τα τσιγάρα και τον αναπτήρα.
«Δώστα μου» είπε, «τα χρειάζομαι».
«Τι τα χρειάζεσαι;» είπε ο νέος.
«Ναι, τα χρειάζομαι» απάντησε ο Γέροντας. Τα πήρε και αμέσως τα εκσφενδόνισε μέσα στο δάσος.
Ο νέος διαμαρτυρήθηκε και είπε: «Μα Γέροντα, μολύνετε το δάσος με όλα αυτά που πετάξατε».
Και ο Γέροντας με αγάπη, αλλά ξεκάθαρα του είπε: «Εσύ το δάσος το άψυχο σκέφτεσαιπερισσότερο μη μολυνθή, η την ψυχή σου την αθάνατη και το σώμα σου, που είναιναός του Αγίου Πνεύματος, το οποίο φθείρεται με το κάπνισμα;»
Πνευματικές συμβουλές και αλήθειες που μας δίδαξαν όλους και έδωσαν σωτήρια μαθήματα οικοδομής στους νέους. Πάντα όταν πήγαιναν νέοι, έκανε τα πάντα για να φιλέψη, να κεράση όλους με ότι καλύτερο είχε. Όταν του πηγαίναμε γλυκά η λουκούμια, τα μοίραζε όλα. Δεν κρατούσε τίποτα. Μια φορά μοίρασε στους φοιτητάς, με τους οποίους τον επισκεφθήκαμε όλα τα φρούτα που είχε και μάλιστα σε μερικούς έδωσε κάστανα. Ήταν το έτος 1990. Ένας από τους φοιτητές εκείνους, που σήμερα είναι ιερεύς και πολύτεκνος πατέρας κρατά ακόμη ένα κάστανο από το 1990 σε αρίστη κατάστασι. Πολύ σεβόταν την ιερωσύνη και τους κληρικούς, έστω και αν ήταν νέοι στην ηλικία. Ένας πολύ νέος κληρικός όταν πήγαινε, του έπαιρνε το χέρι ο π. Παΐσιος, και το ασπαζόταν. Εκείνος από ντροπή τραβούσε το χέρι του. Τότε ο Γέροντας τον μάλωνε και του έλεγε: «Πάτερμου έχεις ιερωσύνη. Άφησε το χέρι σου να το ασπαστώ για να πάρω ευλογία».
Πόσο αλήθεια μας διδάσκει αυτή του η συμπεριφορά! Σήμερα δεν ευλαβούμαστέ την ιερωσύνη, δεν ασπαζόμαστε τα χέρια των ιερέων, δεν ζητάμε την ευχή τους, δεν διδάσκουμε τα παιδιά μας να τιμούν την ιερωσύνη. Με την διόρασι και την πρόορασί του, ο π. Παΐσιος, έβλεπε και ιερατικές κλίσεις και με αγάπη τις ενίσχυε και συμβούλευε τους νέους. Σε μία επίσκεψη νέων είπε: «Εσείς θα γίνετε κληρικοί. Όταν γίνετε να αγαπάτε τα παιδιά, να τα οδηγείτε στον Χριστό και στην Εκκλησία».
Πολύ αντιδρούσε στην εκκοσμίκευσι, ο π. Παΐσιος, και των νέων κληρικών και των μοναχών και της εν γένει εκκλησιαστικής και πνευματικής ζωής. Κάποτε τον βρήκα πολύ στενοχωρημένο. Σχεδόν έκλαιγε. Τον ρώτησα με διάκρισι τι είχε, γιατί στενοχωριόταν τόσο. Κοντά στο κελί του ανοιγόταν ένας αμαξητός δρόμος. «Δε βλέπεις παιδί μου» μου είπε, «χάνουμε τον εαυτό μας, προχωρούμε προς την εκκοσμίκευσι. Χάνουμε την άσκησι η οποία όλους μας μας καλλιεργεί».
Και είπε χαρακτηριστικά: «Παλαιότερα μας απασχολούσε ποίοι είμαστε στο μοναστήρι και πως κοινωνούσαμε. Τώρα μας απασχολεί πόσοι είμαστε και πόσες φορές κοινωνούμε. Χάσαμε δηλαδή την ποιότητα. Εκκο-σμικευθήκαμε».
Αυτή η εκκοσμίκευσι έφερε την αλλοίωσι και στη νεότητα και χάσαμε την ποιότητα, την καλλιέργεια των νέων, αλλά και των νέων μοναχών.
Πολύ επρόσεχε και ενέπνεε ο π. Παΐσιος την υπακοή των νέων στους γονείς.
Πήγαμε μία φορά με φοιτητάς να τον επισκεφθούμε.
Ένας από τους νέους αυτούς είχε προβλήματα με τους οικείους του, με τους γονείς του. Ερχόταν να εξομολο-γηθή με το ποδήλατο και μου έλεγε: «να μην αργήσω πάτερ, γιατί θα έχω προβλήματα με τους γονείς μου». Όταν πήγαμε στον Γέροντα, μου είπε ο νέος: «να πω το πρόβλημα μου στον π. Παΐσιο;» Βεβαίως του είπα. Είπε στον Γέροντα όλο το πρόβλημα και ζήτησε τη γνώμη του, τι να κάνει.
Η απάντηση του π. Παϊσίου.
«Ετοίμασε εσύ τον εαυτό σου και θα ετοιμάση και ο Θεός τους γονείς σου. Ζήσε κοντά στους γονείς σου εσύ με υπακοή και οι γονείς σου θα διορθωθούν».
Έτσι κι έγινε. Ο νέος έκανε υπακοή στο Γέροντα. Τώρα ο νέος αυτός είναι ένας ευσεβής, πολύτεκνος οικογενειάρχης και Καθηγητής Πανεπιστημίου και οι γονείς του ευσεβείς και πιστοί άνθρωποι που καμαρώνουν το γιο τους.
Πολλά παιδιά βιάζονται να ακολουθήσουν τον μοναχισμό. Ενθουσιάζονται από μία επίσκεψη σε ένα μοναστήρι, από την παρουσία και τη λάμψι των μοναχών, από την αγιότητα ενός Γέροντα και τόσα άλλα. Αυτός ο ενθουσιασμός μπορεί να αποβή επιζήμιος.
Αν δεν ξεκαθαρίσει μέσα του ο νέος η η νέα σταθερά το δρόμο που θα ακολουθήσουν, η του εγγάμου, η του αγάμου βίου, δεν είναι δυνατόν να έχουν απρόσκοπτο και αληθινή αγιαστική πορεία στη συνέχεια.
Ρώτησα κάποτε τον π. Παΐσιο τι πρέπει να γίνεται σ' αυτήν την περίπτωση της επιλογής. Και ο Γέροντας με την μεγάλη του αγάπη για τα νειάτα είπε: «Να μη βιάζονται οι νέοι. Να κάνουν υπακοή στον πνευματικό τους, συνειδητή και πιστή, να καλλιεργούνται και να προοδεύουν στην αρετή, να τελειώσουν το Λύκειο, το Πανεπιστήμιο, να τελειώσουν τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις, τα αγόρια, και μετά να αποφασίσουν οριστικά...». Τότε θα διαλέξεις γάμο η μοναχισμό. Ο νέος τα διλήμματα που έχει μέχρι τότε να τα βάλη στο ψυγείο...».
Ο Γέροντας έκανε πολλές θυσίες για να παρηγόρηση και να στήριξη, να γαληνέψη νέους με ψυχολογικά προβλήματα. Αγαπούσε πολύ τα παιδιά που αντιμετώπιζαν τέτοια προβλήματα και έκανε ότι μπορούσε για να τους ενθαρρύνη, να τους ενίσχυση, να τους τονώση και να τους παρηγόρηση.
Συνιστούσε πάντοτε καθαρή εξομολόγηση με αληθινή μετάνοια, μυστηριακή ζωή καιτόνωσιτης πίστεως. Οφείλω να ομολογήσω ότι ιδιαιτέρως με δίδασκε, με ενέπνεε, με ενίσχυε ο π. Παΐσιος, όταν μιλούσε για την καθαρότητα, για την αγνότητα των νέων.
Είναι γεγονός ότι πάντοτε, αλλά και ιδιαιτέρως τα τελευταία 80 χρόνια και από θεολογικούς κύκλους έγιναν προσπάθειες αμβλύνσεως της διδασκαλίας της Αγίας Γραφής και της Εκκλησίας μας για την αγνότητα του νέου και της νέας προ του γάμου.
Διάφορες φωνές και εκ θεολογικών στομάτων και γραφίδων έφθασαν μέχρι Νικολαϊτισμού και επηρέασαν πολλούς νέους και νέες. Όταν με ομάδα νέων φοιτητών βρεθήκαμε στο υπαίθριο αρχονταρίκι του π. Παϊσίου, ένας έκτων νέων μας με ρώτησε: «Έχω ευλογία να ρωτήσω σχετικά τον π. Παΐσιο;». Βεβαίως του είπα. Να είναι ευλογημένο. Ο νέος ζήτησε την άδεια με συστολή από το Γέροντα και ρώτησε. «Ακούμε πολλά Γέροντα. Μπορούμετώρα στην ηλικία μας αυτή να γνωρίσουμε μία κοπέλα, να κάνουμε παρέα και ναετοιμαζόμαστε αργότερα για οικογένεια; Τόσοι πολλοί νέοι και νέες το κάνουναυτό».
Ο Γέροντας εμειδίασε. Σηκώθηκε επάνω και με το διαπεραστικό, καθαρό βλέμμα του κοίταξε στα μάτια όλα τα παιδιά και τους είπε: «Παιδιά μου για πέστε μου, είσθε άγγελοι; Είσθε άγγελοι; Δείξτε μου τα φτερά σας. Έχετε φτερά;» Τα παιδιά κατέβασαν τα μάτια και το κεφάλι.
«Παιδιά μου αν είσθε άγγελοι στην καθαρότητα και στην αναμαρτησία να το κάνετεαυτό. Είσθε όμως παιδιά μου άνθρωποι. Είσθε νέα παλληκάρια. Δεν είναι δυνατόννα έχετε δίπλα σας μια νέα, η μία νέα έναν νέο, να συναναστρέφεσθε και ναδιατηρείτε την καθαρότητα σας. Μην κάνετε σαν μερικούς νέους που από το ένα χέρι κρατούν το κομποσχοίνι και από το άλλο τη νέα και πάνε στις αγρυπνίες.
Αυτά τα πράγματα δεν γίνονται. Βάλτε τα αυτά στο ψυγείο. Θα έλθη η ώρα.Ετοιμάστε τους εαυτούς σας. Να εισέλθετε με αγνότητα μέσα στο γάμο, στηνοικογένεια και δεν θα μετανοιώσετε».
Πράγματι τα παιδιά εκείνα άκουσαν. Ο νέος που ρώτησε είναι σήμερα ένας επιτυχημένος φιλόλογος εκπαιδευτικός και πολύτεκνος πατέρας και όλοι οι άλλοι επιτυχημένοι οικογενειάρχες και επιστήμονες.
Το αν ο π. Παΐσιος αγαπούσε την νεότητα η όχι φαίνεται από τις αναρίθμητες στρατιές των νέων που πήγαιναν στο κελί του. Το ότι αγαπούσε τους νέους φαίνεται και από τους αναρίθμητους νέους που σήμερα είναι επιτυχημένοι, γιατί άκουσαν τη φωνή της αγάπης του, αλλά και σήμερα τρέχουν στο χαριτόβρυτο τάφο του για να πάρουν ευλογία.
Ο π. Παΐσιος με αγάπη προσεύχεται και τώρα και βοηθάει νέους και νέες. Ας ευχηθούμε οι νέοι και οι νέες και όλοι μας να ζούμε την παρακαταθήκη της Αγάπης του.
Εκκλησιολόγος, 6/4/2013
