Σύντομα ιστορικά στοιχεία για την διαμόρφωση της περιόδου του Τριωδίου και της νηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.

Επιμέλεια έρευνας: πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Αθανασίου
Η διαμόρφωση της περιόδου του Τριωδίου σχετίζεται με την δημιουργία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Στην Αρχαία Εκκλησία ο ρόλος της   Μ.Τεσσαρακοστής ήταν η προπαρασκευή των κατηχουμένων για την βάπτιση, που γινόταν το Μεγάλο Σάββατο.
Οι 40 μέρες της νηστείας  ήταν γι΄αυτούς ο καιρός της μετανοίας και οι αγώνες κατά των παθών και των πειρασμών. Η ιστορική πορεία της καθιέρωσης της νηστείας αυτής έχει τους  εξής σταθμούς.
Α. Μέχρι τον 3^ο αιώνα η προπασχάλιος νηστεία ήταν μόνο δύο μέρες. Από τα μέσα του 3^ου αιώνα η νηστεία επεκτάθηκε σε ολόκληρη την εβδομάδα ,χωρίς όμως να υπάρχει ομοιομορφία παντού ως προς την τήρησή της όπως μας πληροφορεί σχετική μαρτυρία του Αγίου Διονυσίου Αλεξανδρείας.
Β. Από τον 4^ο αιώνα στα Ιεροσόλυμα αρχίζει να διαμορφώνεται το λειτουργικό περιεχόμενο της εβδομάδος πριν  την Κυριακή του Πάσχα, που την ονόμαζαν από τότε Μεγάλη εβδομάδα. Από τότε η νηστεία του Πάσχα επεκτείνεται από έξι σε  σαράντα μέρες. Η αιτία της επέκτασης  της νηστείας οφείλονταν στην επιθυμία των χριστιανών να μιμούνται την νηστεία του Χριστού στην έρημο ,για να προετοιμάζονται καλύτερα για το Πάσχα. Οι 40 μέρες νηστείας καθιερώθηκαν για πρώτη φορά στην Συρία και από εκεί απλώθηκε σε όλο τον χριστιανικό κόσμο. Την περίοδο του  4^ου αιώνα παρατηρούνται ,σύμφωνα με τον ερευνητή Κ.Μηλιαρά δύο αριθμήσεις.Η πρώτη είναι η Παλαιστινιακή και η δεύτερη η Αντιοχειακή. Το Παλαιστινιακό  σύστημα αριθμούσε έξι  εβδομάδες της Τεσσαρακοστής περιλαμβάνοντας την Μεγάλη Εβδομάδα και τα Σάββατα και τις Κυριακές,μέχρι την Μ.Πέμπτη. Το Αντιοχειανό σύστημα εφαρμόστηκε στην Μικρά Ασία και στην Κων/πολη .Αυτό απέκλεισε από τις 40 μέρες της νηστείας τα Σάββατα και τις Κυριακές, παρατείνοντας έτσι τις εβδομάδες της νηστείας. Στην περιοχή όμως της Αντιόχειας ο Πατριάρχης Σεβήρος παρατείνει την νηστεία έως οκτώ εβδομάδες (8χ5=40),δίνοντας ένα νέο νόημα στην νηστεία.
«Οι οκτώ εβδομάδες (ο αριθμός οκτώ είναι ο αριθμός της Ανάστασης) συμβολίζουν τον καθαρισμό των πέντε αισθήσεων . «Οι  γαρ τας πέντε αισθήσεις δι΄ων η αμαρτία λαμβάνει παρείσδυσιν ακοήν φημί και όρασιν και αφήν και γεύσιν και όσφρησιν,οκτάκις καθαίροντες τεσσαράκοντα ημέρας νηστεύουσιν,ίνα της μακαρίας εκείνης ημέρας τύχωσι της ογδόης και πρώτης» (Ι.Δαμασκηνού:Περί των αγίων νηστειών) (Ανθρωπολογία Τριωδίου)
Γ. Στο τέλος του 4^ου αιώνα και στα Ιεροσόλυμα η νηστεία επεκτάθηκε από έξι σε οκτώ εβδομάδες αλλά η Τεσσαρακοστή διακρίθηκε από την Μ.Εβδομάδα. Η Τεσσαρακοστή τελείωνε ,όπως και σήμερα την Παρασκευή της έκτης εβδομάδος,πριν το Σάββατο του Λαζάρου.Στην Κων/πολη όμως αριθμούσαν τις περιόδους και όχι τις μέρες της νηστείας .Πέντε εβδομάδες για επτά μέρες και μια εβδομάδα για πέντε μέρες,διότι η Τεσσαρακοστή τέλειωνε την Παρασκευή της έκτης εβδομάδος.Αυτό το σύστημα διατηρείται και σήμερα.
Δ. Όπως προαναφέρθηκε ο Πατριάρχης Σεβήρος καθόρισε οκτώ εβδομάδες νηστείας. Μετα την Δ Οικουμενική Σύνοδο η όγδοη εβδομάδα νηστείας έγινε ιδιαίτερη νηστεία για τους Μονοφυσίτες (Αντιχαλκηδόνιους) ,προκειμένου να διακρίνονται από τους Χαλκηδόνιους.Αυτό το γεγονός έγινε αιτία έντονων διαφωνιών και αντιπαραθέσεων μεταξύ Χαλκηδονίων και Μονοφυσιτών στην Παλαιστίνη, όπου εκεί οι Ορθόδοξοι νήστευαν οκτώ εβδομάδες από τον 4^ο αιώνα. Ο Άγ.Ιωάννης ο Δαμασκηνός έγραψε λόγο «περί των αγίων νηστειών» προτρέποντας τις δύο πλευρές να ειρηνεύσουν.Για να διαφοροποιηθούν οι Χαλκηδόνιοι από τους Μονοφυσίτες καθιερώνεται η όγδοη εβδομάδα σαν μια προπαρασκευαστική εβδομάδα,η εβδομάδα της Τυροφάγου.
Ε.Στην Κων/πολη από τον 6^ο αιώνα αυξήθηκαν οι προπαρασκευαστικές εβδομάδες της Τεσσαρακοστής με την προσθήκη της Κυριακής του Ασώτου και της Κυριακής των Απόκρεω. Αυτά μνημονεύνονται σε χειρόγραφα της Ιεράς Μονής Δοχειαρίου και Μεγίστης Λαύρας καθώς και σε χειρόγραφα που υπάρχουν στην Εθνική βιβλιοθήκη. Επίσης ο Πατριάρχης Νικηφόρος (806-815) καθιερώνει την εβδομάδα της Τυρινής απαγορεύοντας την εβδομάδα αυτή την κρεωφαγία, επιτρέποντας μόνο κατανάλωση γαλακτερών για να τονίσει την διαφορά της νηστείας Μονοφυσιτών και Χαλκηδονίων. Όσον αφορά την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου, μνημονεύεται από τον όγδοο αιώνα και μετά. Η αιτία της επέκτασης των προπαρασκευαστικλων εβδομάδων ήταν «προς σταδιακήν είσοδον εις την νηστεία και την βαθμιαία προπαρασκευήν του πιστού δια τον εορτασμόν της Αναστάσεως του Κυρίου»(Ξ.Παπαχαραλάμπους. Η αληθής νηστεία κατά το Τριώδιο. Αθήνα 1980).
Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι «Η Παλαιστίνη συνδέεται με τον καταρτισμό και την ανάπτυξη της Μεγάλης Εβδομάδος,ενώ η Κων/πολη συνδέεται με την διαμόρφωση της δομής του Τριωδίου και των προπαρασκευαστικών εβδομάδων».( Dan Nicolae Obancea.-Ανθρωπολογία του Τριωδίου)
ΠΗΓΕΣ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.
Α.Καλλίστου Μηλιαρά.Ιστορική επισκόπηση του Τριωδίου
Β.Ευαγγέλου Θεοδώρου .Η Μορφωτική αξία του ισχύοντος Τριωδίου
Γ. Dan Nicolae Obancea.Η ανθρωπολογία του Τριωδίου.Θες/νικη 2013.
Δ..Ξ.Παπαχαραλάμπους.Η αληθής νηστεία κατά το Τριώδιο.Αθήνα 1980).
πηγή

Οι υμνογράφοι του Τριωδίου.

πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου

Σημείωση. Στο παρακάτω άρθρο γίνεται ερευνητική καταγραφή των υμνογράφων του Τριωδίου, χωρίς να γίνεται εκτενής αναφορά στους υμνογράφους της Μεγάλης Εβδομάδος. Για τους υμνογράφους αυτούς και για τα έργα τους έχουμε δημοσιεύσει παλιότερα σχετικό άρθρο.
…………………………………………………………………..
Ο καταρτισμός του σημερινού έντυπου Τριωδίου έγινε σε διάφορες ιστορικές περιόδους. Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά ο καθηγητής Ευάγγελος Θεοδώρου, «το Τριώδιο είναι αποτέλεσμα μιάς «μακράς εξελίξεως ,γενομένης απ΄αυτής της αποστολικής εποχής μέχρι του τέλους των βυζαντινών χρόνων»
Μέχρι τον 6^ο αιώνα το Τριώδιο αποτελούνταν  από ψαλμούς  και αναγνώσματα. Μόνο για  την Κυριακή υπήρχε ένα τροπάριο ,το  ιδιόμελο, που ψάλλεται και σήμερα στα απόστιχα του Εσπερινού της Κυριακής, όπως π.χ.το  «Δεύτε εκκαθάρωμεν εαυτούς…» (Α Κυριακή των Νηστειών). Στην Κων/πολη την ίδια εποχή,  μετά το προφητικό ανάγνωσμα της Τριθέκτης υπήρχε και ένα τροπάριο. Ο ποιητής των τροπαρίων αυτών ήταν ο Όσιος Αυξέντιος ,που ασκήθηκε στην Βιθυνία.
Ο Άγιος Σωφρόνιος,  που εμφανίζεται στην Παλαιστίνη κατά τον 7^ο αιώνα, ως «έξοχος ποιητής και ρήτωρ» πλούτισε τον ασματολογικό κύκλο με αρκετά Ιδιόμελα.

Μετά τον Πατριάρχη Σωφρόνιο ,σύμφωνα με τον Σωφρόνιο Ευστρατιάδη, «άρχεται ολόκληρος σειρά διαπρεπών Παλαιστινίων υμνογράφων των οποίων τα ποιήματα καθόρισαν τον χαρακτήρα και τον καταρτισμό της μελλούσης συλλογής του Τριωδίου και μόρφωσαν ένα εκ των θεμελιωδών αυτού τμημάτων. Κατά την περίοδο αυτή η εκκλησιαστική ποίησις εισέρχεται εις νέον στάδιο δια των λεγομένων Κανόνων. Εφευρέτης αυτού θεωρείται ο Ανδρέας Κρήτης».
Στον Άγιο Ανδρέα αποδίδονται τα εξής:
-Ο Κανόνας της Τετάρτης της Τυρινής περί νηστείας.
-Ο Μέγας Κανόνας της Πέμπτης της Ε΄εβδομάδας.
-Ο Κανόνας της εσπέρας της Παρασκευής πρό των Βαϊων.
Μετά τον Άγιο Ανδρέα εμφανίζονται οι δύο μεγάλοι υμνογράφοι Ιωάννης ο Δαμασκηνός και ο Κοσμάς; Μαϊουμά, μοναχοί της Λαύρας του Αγίου Σάββα. Σε αυτούς αποδίδονται ύμνοι της Μεγάλης κυρίως εβδομάδος. Στον Δαμασκηνό αποδίδεται ο κανόνας του Αγίου Θεοδώρου της Παρασκευής της Α εβδομάδας των Νηστειών.
Μεταγενέστεροι απ΄ αυτούς είναι,ο Ανδρέας ο πηρός ή Τυφλός και ο Στέφανος Σαββαϊτης. Ο Ανδρέας ο Πηρός έγραψε κατανυκτικά ιδιόμελα από της Κυριακής του Τελώνου και Φαρισαίου και εξής σε κάθε μέρα εκτός των Σαββάτων.Ο Στέφανος συνέθεσε ιδιόμελα της Κυριακής του Τελώνου και Φαρισαίου ,της Κυριακής του Ασώτου,της Ε΄εβδομάδος των Νηστειών και του Σαββάτου του Λαζάρου(Καλλίστου Μηλιάρα  «Ιστορική επισκόπηση του Τριωδίου).
Κατά τον 8^ο αιώνα εμφανίζεται ο υμνογράφος Ηλίας(+797) Πατριάρχης Ιεροσολύμων «υπέρμαχος των αγίων εικόνων». Σε αυτόν αποδίδεται ο κανόνας της Δ΄Κυριακής περί του πεσόντος εις τους ληστάς «Ωμοιώθην,Χριστέ,τω εν χερσί των ληστών περιπεσόντι..»
Κατά την περίοδο αυτή στην Κων/πολη εμφανίζονται ως υμνογράφοι οι Πατριάρχες Κων/πόλεως Γερμανός(+740) και Ταράσιος(+850).Σύμφωνα με τους ερευνητές Ευάγγελο Θεοδώρου και Θ.Ξύδη στον Γερμανό αποδίδονται:Το ιδιόμελο του Σαββάτου του Λαζάρου «Μέγα και παράδοξο θαύμα τετέλεσται σήμερον..»και τρείς κανόνες .Οι κανόνες είναι αφιερωμένοι:Στον Άγιο Θεόδωρο τον Τήρωνα («Τω ρυσαμένω.Εν τη αγία σου καταυγαζόμενοι μνήμη»),στους προφήτες κατά την Α εβδομάδα της Τεσσαρακοστής (« Τω ρυσαμένω τον Ισραήλ. Τα ακροθίνια της νομικής ευσέβειας» και στην Παρασκευή πρό των Βαϊων («Τω εκτινάξαντι ..Ως προεόρτιον χαράν την του Λαζάρου ανάστασιν» ).

Στον Πατριάρχη Ταράσιο ανήκουν τα δύο ιδιόμελα της Κυριακής της Ορθοδοξίας («Η χάρις επέλαμψε της αληθείας…» και «Οι εξ ασεβείας εις ευσέβειαν προβάντες…») καθώς και το  Κοντάκιο  της ημέρας αυτής «Ο απερίγραπτος Λόγος του Πατρός…».
Στα χειρόγραφα υπάρχει ακόμα ένας κανόνας που αποδίδεται στον Άγιο Ταράσιο,περί νηστείας «Τω την άβατον.Αδιαλείπτως ταις ηδοναίς του σώματος.(Ε.Θεοδώρου.η μορφωτική αξία του ισχύοντος Τριωδίου).

Κατά τον 9^ο αιώνα εμφανίζεται στην Κων/πολη ο υμνογράφος Θεόδωρος Στουδίτης (+826) ηγούμενος της Μονής Στουδίου.Ο Θεόδωρος Ξύδης γράφει σχετικά: «Ιδίως ποιητής του Τριωδίου είναι ο Θεόδωρος Στουδίτης μαζί με τον αδελφό του Ιωσήφ τον Θεσσαλονίκης.Μιμητής του Κοσμά Μαϊουμά έγραψε κανόνες και τριώδια ιδίως στην Μεγάλη Τεσσαρακοστή….Στο έντυπο Τριώδιο,σύμφωνα με μαρτυρίες χειρογράφων κωδίκων(Λαύρας 1202,Εθνικής βιβλιοθήκης Παρισίων 244 και Βατικανού 771) στον Θεόδωρο Στουδίτη αποδίδονται οι πλήρεις κανόνες του Σαββάτου και της Κυριακής των Απόκρεω,του Σαββάτου της Τυρινής και της Γ΄Κυριακής Νηστειών ή Σταυροπροσκυνήσεως,έπειτα τα Τριώδια στις καθημερινές κάθε εβδομάδας της Μ.Τεσσαρακοστής και τα τέσσερα Τετραώδια των Σαββάτων της Β΄,Γ.Δ και Ε εβδομάδος καθώς και τα προσόμοια στιχηρά και τα καθίσματα κάθε ημέρας  της Τεσσαρακοστής»
Όπως σημειώνουν οι ερευνητές Κ.Μηλιαράς,Θ.Ξύδης και Ε.Θεοδώρου το περιεχόμενο των ασμάτων του Αγίου Θεοδώρου του Στουδίτη στην Τεσσαρακοστή συνάδει με τον κύκλο των αναμνήσεων των ημερών της εβδομάδος.Τα άσματα της Τετάρτης και της Παρασκευής αφιερώνονται στον Σταυρό και τα Πάθη του Χριστού και τα άσματα της Πέμπτης εγκωμιάζονται οι Άγιοι Απόστολοι.Τα Τετραώδια των Σαββάτων «διαλαμβάνουσι περί των κεκοιμημένων και των μαρτύρων,τα δε της Δυτέρας και Τρίτης περί μετανοίας».
Ο Ιωσήφ Στουδίτης αποτελεί τον δεύτερο βασικό υμνογράφο του Τριωδίου, που προέρχεται από την εκκλησία της Κων/πόλεως. Συνέταξε κύκλο κανόνων από την Δευτέρα της πρώτης εβδομάδος της Τεσσαρακοστής μέχρι του Σαββάτου πρό της Πεντηκσστής. Για τις ημέρες της Τεσσαρακοστής ,εξαιρέσει των Σαββάτων, ο Ιωσήφ έγραψε διπλή σειρά Τριωδίων και στιχηρών. Στο έντυπο Τριώδιο έμεινε μόνο η πρώτη σειρά των Τριωδίων αυτού.
Τρίτος υμνογράφος, μιμητής του Οσίου Θεοδώρου του Στουδίτου ήταν ο Κλήμης ,μαθητής του Θεοδώρου που  πιθανώς διαδέχτηκε αυτόν στην ηγουμενία της Μονής. Συνέταξε κανόνες που φέρουν το όνομά του στις ακροστιχίδες («Κλήμεντος» ή «Κ(λ)ήμεντος» όταν αφαιρέθηκε η β ωδή).
Άλλοι Στουδίτες υμνογράφοι του Τριωδίου με  τα αντίστοιχα υμνογραφήματα είναι:
-Πέτρος Στουδίτης: Κανόνας στην Κυριακή του Ασώτου-«Γήν εφ΄ην ουκ έλαμψεν. Πάντες νυν βοήσωμεν»
-Νικόλαος Στουδίτης: Κανόνας στο Σάββατο της Ε΄εβδομάδος . « Ανοίξω.Ηρέτισας άχραντε λαόν και πόλιν Βασίλειον»
-Δανιήλ Στουδίτης:Κανόνας της Ε εβδομάδος περί του ολουσίου και του Λαζάρου «Ως εν ηπείρω.Αποσφαλέντες απάτη θείας ζωής»
-Βασίλειος Στουδίτης:Κανόνας της Ε΄Κυριακής . «Ως ηπείρω. Άρτι το ξύλον το θείον.»
-Μάρκος Στουδίτης: Κανόνας στην Αγία Μαρία την Αιγυπτία.
«η κεκομένη την άτομον.Τω τρισηλίω φωτι προσπελάσαντι» (Τριώδιο Βατοπαιδίου αριθμ.315-949)
Στον 9^ο αιώνα ανάγονται και άλλοι γνωστοί υμνογράφοι της Εκλησίας Κων/πόλεως:Ο Πατριάρχης Μεθόδιος,η μοναχή Κασία ή Κασσιανή (συνέθεσε στιχηρά της Κυριακής του Τελώνου και Φαρισαίου καθώς και το γνωστό δοξαστικό της Μ.Τρίτης «Κύριε η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή.),ο αυτοκράτορας Θεόφιλος (αποδίδονται σε αυτόν  το ιδιόμελο της Κυριακής των Βαϊων «Εξέλθετε έθνη εξέλθετε λαοί..),ο μοναχός Μάρκος (διασώθηκε κανόνας στην Μαρία την Αιγυπτία,που υπάρχει στο Τριώδιο Βατοπαιδίου αριθμ.315-949), ο αυτοκράτορας Λέων ΣΤ ο σοφός (886-911)(αυτός συνέθεσε ιδιόμελα της Γ Κυριακής Βηστειών ,της Παρασκευής προ των Βαϊων και του Σαββάτου του Λαζάρου), Χριστόφορος Κωνσταντινοπολίτης (σε αυτόν αποδίδεται ο κανόνας της Κυριακής της Τυρινής περί του πεσόντος Αδάμ), Σέργιος Λογοθέτης (σε αυτόν αποδίδεται ιδιόμελο της Μ.Παρασκευής) και Γεώργιος Παπίας (και σε αυτόν αποδίδεται ιδιόμελο «Εξέδυσαν με τα ιμάτιά μου ..»της Μ.Παρασκευής).

Την περίοδο αυτή εμφανίζεται και το όνομα του υμνογράφου Θεοφάνους του Γραπτού,μητροπολίτη Νικαίας.Σε αυτόν αποδίδονται οι κανόνες στους προφήτες και στην Κυριακή της Ορθοδοξίας,στην Β Κυριακή περί του Ασώτου και τέσσερις συμπληρωματικές ωδές στο τετραώδιο του Κοσμά στο Σάββατο του Λαζάρου. Επίσης σε αυτόν αποδίδονται τα ιδιόμελα της Κυριακής των Απόκρεω  «Όταν τίθενται θρόνοι…», «Δανιήλ ο προφήτης,ανήρ επιθυμιών γενόμενος..»,τα τρία στιχηρά της Κυριακής της Τυρινής  «Οίμοι ! Ο Αδάμ εν θρήνω κέκραγεν…»,¨ «Το στάδιο των αρετών ηνέωκται…», ¨Αδάμ του Παραδείσου διώκεται…».
Από τον 9^ο αιώνα μέχρι τον 14^ο αιώνα αρχίζει η τρίτη και η τελευταία περίοδος καταρτισμού του Τριωδίου.Από τους υμνογράφους της περιόδου αυτής είναι γνωστοί εξής: Κων/νος ο Πορφυρογέννητος (συνέθεσε τροπαρια Μ.Εβδομάδας) ,ο Συμεών ο Μεταφραστής (συνέθεσε δύο κανόνες στον θρήνο της Θεοτόκου), Θεόδωρος ο πρωτοασηκρίτης (σε αυτόν αποδίδονται τρία ιδιόμελα στον Άγιο Θεόδωρο τον Τήρωνα «Χορεύουσι στίφη μαρτύρων χαρμονικώς…», «Η καθαρά και πανάμωμος νηστεία επιδημήσασα νυν προς ημάς…», «Τη μαρτυρική σου προς Θεόν παρρησία…»), Ιωάννης Μητροπολίτης Ευχαϊτων (συνθέτης δύο κανόνων στον Θεόδωρο τον Τήρωνα που υπάρχουν στον Όρθρο του Α Σαββάτου των Νηστειών), ο Νικηφόρος Βλεμμύδης (σε αυτόν αποδίδεται το ιδιόμελο του Μ.Σαββάτου «Τον ήλιο κρύψαντα…») .
Τελευταίος γνωστός υμνογράφος του Τριωδίου είναι ο Πατριάρχης Κων/πόλεως Φιλόθεος,ο ποιητής της ακολουθίας του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά.
ΠΗΓΕΣ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Α.Καλλίστου Μηλιαρά.Ιστορική επισκόπηση του Τριωδίου
Β.Ευαγγέλου Θεοδώρου .Η Μορφωτική αξία του ισχύοντος Τριωδίου
Γ.Θεοδώρου Ξύδη.Βυζαντινή υμνογραφία. Ο Υμνογάφος Θεοφάνης ο Γραπτός.
Δ.Παναγιώτη Τρεμπέλα.Εκλογή Ελληνικής Ορθόδοξης υμνογραφίας.
Ε. Dan Nicolae Obancea.Η ανθρωπολογία του Τριωδίου.Θες/νικη 2013.
πηγή

"Τοις βασιλεύσι" ή "τοις ευσεβέσι";

Απολυτίκιο.

Σῶσον, Κύριε, τὸν λαόν σου καὶ εὐλόγησον τὴν κληρονομίαν σου, νίκας τοῖς βασιλεῦσι κατὰ βαρβάρων δωρούμενος, καὶ τὸ σὸν φυλάττων διὰ τοῦ Σταυροῦ σου πολίτευμα

Κοντάκιο.

Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ ἑκουσίως, τῇ ἐπωνύμῳ σου καινῇ πολιτείᾳ, τοὺς οἰκτιρμούς σου δώρησαι, Χριστὲ ὁ Θεός. Εὔφρανον ἐν τῇ δυνάμει σου, τοὺς πιστοὺς βασιλεῖς ἡμῶν, νίκας χορηγῶν αὐτοῖς, κατὰ τῶν πολεμίων· τὴν συμμαχίαν ἔχοιεν τὴν σήν, ὅπλον εἰρήνης, ἀήττητον τρόπαιον.

 

 

Τα παραπάνω τροπάρια της Υψώσεως του Σταυρού (Απολυτίκιο και Κοντάκιο) είναι δημιουργήματα μιας...άλλης εποχής. Τότε που ο πρώτος πολίτης του κράτους, ο άρχοντας,ο Κυβερνήτης, είχε τον τίτλο «βασιλεύς».Επίσης την ίδια εποχή, όπως μας λέει η ιστορία, ο χριστιανικός λαός του Βυζαντίου είχε να αντιπαλέψει με λαούς που επιβουλεύονταν την χριστιανική πίστη. Από την άποψη αυτή αν εξετάσουμε το θέμα, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι δικαιολογημένα χρησιμοποιούνται αυτοί οι όροι .

Όμως οι όροι «βάρβαροι» και «βασιλείς» σκανδαλίζουν πολλούς πιστούς, επειδή ο θεσμός της βασιλείας έχει εκλείψει σχεδόν στις σύγχρονες δημοκρατικές πολιτείες και βάρβαροι λαοί αντικειμενικά δεν υπάρχουν.

Έτσι έγινε προσπάθεια αντικατάστασης των λέξεων «τοις βασιλεύσι» και «κατά βαρβάρων» με τις αντίστοιχες «τοις ευσεβέσι» και «κατ΄εναντίων».

Όμως η αυθαίρετη αυτή αντικατάσταση δημιουργεί την ανάγκη να αντικατασταθούν και παρόμοιες λέξεις και σε άλλα τροπάρια της εκκλησιαστικής υμνογραφίας, όπως π.χ .στα πολυσυνηθισμένα κοντάκια της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού (…εύφρανον εν τη δυνάμει σου τους πιστούς βασιλείς ημών, νίκας χορηγών αυτοίς κατά των πολεμίων) και της Υπαπαντής( ..και κραταίωσον βασιλείς ους ηγάπησας) καθώς και από ευχές της Θείας Λειτουργίας.(… Έτι προσφέρομέν σοι την λογικήν ταύτην λατρείαν υπέρ της οικουμένης, υπέρ της αγίας σου Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, υπέρ των εν αγνεία και σεμνή πολιτεία διαγόντων, υπέρ των πιστοτάτων και φιλοχρίστων ημών Βασιλέων, παντός του παλατίου και του στρατοπέδου αυτών. Δος αυτοίς, Κύριε, ειρηνικόν το Βασίλειον, ίνα και ημείς, εν τη γαλήνη αυτών, ήρεμον και ησύχιον βίον διάγωμεν, εν πάση ευσεβεία και σεμνότητι.»)

Αλλά «βασιλείς, με την ευρύτερη σημασία της λέξεως, είναι όλοι όσοι έχουν εξουσία στα χέρια τους και ασκούν διοίκηση και διακυβέρνηση μικρής ή μεγάλης ομάδας ανθρώπων. Βασιλέας ακόμη, μπορούμε να πούμε ότι είναι ο κάθε άνθρωπος, που έχει να αντιπαλέψει προς τις συνεχείς επιβουλές και επιθέσεις του διαβόλου, ο οποίος είναι ο κατεξοχήν αντίπαλος και ο ασίγαστος «πολεμήτωρ» του κάθε πιστού, ο πιο άγριος, αλλαζονικός και βάρβαρος εχθρός του. Τέλος σημειώνουμε ότι ο βασιλικός χαρακτήρας του ανθρώπου, ως κυρίαρχου στη φύση δημιουργήματος του Θεού, μαρτυρείται από την ίδια την Αγία Γραφή.

Στην Π.Δ .π.χ ο Θεός ευλογώντας τους πρωτοπλάστους λέγει χαρακτηριστικά.

«Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και πληρώσατε την γην και κατακυριεύσατε αυτής και άρχετε των ιχθύων της θαλάσσης και των πετεινών του ουρανού και πάντων των κτηνών και πάσης της γης και πάντων των ερπετών των ερπόντων επί της γης « (Γεν.1,28).

Στην Καινή Διαθήκη εξάλλου ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στην Αποκάλυψη γράφει τα εξής για την βασιλική ιδιότητα του ανθρώπου την οποία απέκτησε μετά την πτώση του με την «επιφάνεια της Χάριτος του Θεού»

«Και εποίησεν ημάς βασιλείαν …»(α,6) «και εποίησας αυτούς ….βασιλείς ….και βασιλεύσουσι επί της γής» (ε,10).

«Κύριος ο Θεός φωτιεί αυτούς και βασιλεύσουσιν εις τους αιώνας των αιώνων»(κβ,5).

Πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου

πηγή

το είδαμε εδώ

‘‘Δεύτε αναβώμεν εις το όρος Κυρίου… πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου

Ας ανεβούμε στο Θαβώρ.

   ‘‘Δεύτε αναβώμεν εις το όρος Κυρίου, και εις τον οίκον του Θεού ημών και θεασώμεθα την δόξαν της Μεταμορφώσεως αυτού, δόξαν ως Μονογενούς παρά Πατρός «φωτί προσλάβωμεν φως» και μετάρσιοι γενόμενοι τω Πνεύματι, Τριάδα ομοούσιον υμνήσωμε εις τους αιώνας’’.

Άλλος ένας μεγάλος μυσταγωγός θα μας ανεβάσει στο ιερό όρος της Μεταμορφώσεως, για να ατενίσουμε τη δόξα του Κυρίου: ο άγιος Ανδρέας ο Ιεροσολυμίτης, Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κατά τον όγδοο αιώνα. Είναι ο περίφημος ποιητής του Μεγάλου Κανόνος της Σαρακοστής και βαθύτατος θεολόγος. Ας τον ακολουθήσουμε στο Θαβώρ:

“Όσοι, λέει, πιστεύοντας στον Λόγο αφαιρέσαμε το κάλυμμα της αλογίας και υψώσαμε τη διάνοια πάνω από τη γη και εμάθαμε να φρονούμε τα άνω, ελάτε κοντά μου μαζί με τον Λόγο να ανεβούμε και μεις σήμερα στο υψηλό όρος της Μεταμορφώσεως, αφού ενδυθούμε τη στολή που υφάνθηκε άνωθεν και ομορφαίνει με τις ακτίνες των αρετών πάντοθεν. Λευκοντυμένοι λοιπόν στο βίο και στο λόγο και αναπτερούμενοι από τις καθαρές έννοιες του πνεύματος, ας ανεβούμε μαζί με τον Χριστό …“

Έτσι με εναλλασσόμενες αλληγορικές εικόνες μας προσκαλεί ο ρήτωρ στην ιερή αυτή ανάβαση των ψυχών. Για να μας διδάξει τι; Για να δείξει ο Κύριος την υπεραπαστράπτουσα της θεότητός Του δόξα και λαμπρότητα, την οποία προηγουμένως μας εφανέρωσε μυστικότερα, τώρα όμως εμφανέστερα δια της μεταμορφώσεώς Του … Αυτό λοιπόν εορτάζουμε σήμερα: τη θέση της φύσεως, την αλλοίωση προς το καλύτερο, την ανάβαση από τα κατά φύσιν εις τα υπέρ φύσιν. Ο άγιος Ανδρέας επιμένει στην ιερή ανάβαση: Ας ανεβούμε προθύμως, επαναλαμβάνει. Μέχρι πότε θα παραμένουμε στις υπώρειες του πνευματικού όρους του λόγου θαυμάζοντας το κάλλος το προ της ανόδου; Ας ανεβούμε μαζί με εκείνους που υψώθηκαν με το λόγο, ας αξιωθούμε για τα υψηλά, ας φωτισθούμε από τη νεφέλη, ας απομακρυνθούμε από τα βλεπόμενα, ας μυηθούμε στο υπέροχο φως πάνω από τα ανθρώπινα, αφού προηγουμένως καθαρθούμε από όλα τα υλικά. Τότε θα ακούσουμε και τη μακαρία εκείνη φωνή του Πατρός, η οποία μαρτυρεί αψευδώς την θεότητα του Μονογενούς.

Αυτή η μυσταγωγία του πνεύματος είναι ο σκοπός της Μεταμορφώσεως και με τέτοιο τρόπο πρέπει να υμνούμε το μυστήριο τούτο. Κατανοώντας δηλαδή το βάθος του γεγονότος με περισσότερη επίγνωση, να αντλήσουμε τη χάρη πιο έντονα δια της μιμήσεως Εκείνου, ο οποίος μεταμορφώθηκε, ώστε να ενεργηθή και μέσα μας αυτό το θαυμαστό και παράδοξο μυστήριο. Σ’ αυτή τη ‘‘νοητή πανδαισία’’ μας καλεί ο σοφός πατήρ με τη συνοδεία του Παναγίου Πνεύματος.

Η πνευματική ανάβαση συνεχίζεται. Προσθέτει ο Άγιος: Όταν πια ανεβούμε μαζί με τον Ιησού και εισέλθουμε μέσα στην ουράνια νεφέλη, τότε πολύ τρανότερα και υψηλότερα θα αξιωθούμε της μυστικής ενατενίσεως ‘‘δια των ιματίων του Λόγου’’, τα οποία είναι λευκά σαν το χιόνι και λάμπουν σαν το φως, αφού υπεχώρησαν πλέον τα σύμβολα ενώπιον της αλήθειας. Και ποια είναι αυτά τα ιμάτια του Λόγου; Τα λόγια Του και τα έργα Του, με τα οποία φάνηκε ο απέραντος βυθός της θείας οικονομίας Του. Και τα δύο λάμπουν σαν το φως και φανερώνουν τον Αόρατον και Απόρρητον.

Με τον τρόπο αυτό δια των ιματίων φανερώνεται ο απόκρυφος Λόγος και αφήνει να φανεί το φως της γνώσεως Αυτού. Σε ποίους; Σε εκείνους οι οποίοι σαν τον Πέτρο και τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη είναι αγνισμένοι διά του Πνεύματος. Διότι ο μεν ένας είναι σταθερά στηριγμένος στην πέτρα, στο θεμέλιο της πίστεως, στο οποίον διά των αρετών οικοδομείται η Εκκλησία οι άλλοι δύο, ως υιοί της βροντής δέχονται τη μυστική ενατένιση της υψηλής θεολογίας από τον Λόγο, έχοντες σαν βάση στερεά και ακράδαντη την ακίνητη πέτρα. Ο ένας δείχνει, κατά τη γνώμη του αγίου Ανδρέα, το βάθος της πίστεως, οι άλλοι δύο το πλάτος και το ύψος του απερίγραπτου μυστηρίου που ξεπερνάει το άπειρο.

Εάν αυτά είναι τα λαμπερά ιμάτια του Σωτήρος κατά την αλληγορική ερμηνεία, ποιο είναι το αστραφτερό πρόσωπό Του; είναι το πρωτότυπο κάλλος, το υψηλότερο και τιμιότερο από όλα τα προσφιλή, το οποίο γίνεται πρόξενο ακατάπαυστης ευφροσύνης σε όσους το βλέπουν, όσο μπορεί να φανερώνεται. Αυτό ποιος νους ή λόγος μπορεί να το ιδή ή να το εκφράσει; Εάν τα ιμάτια Αυτού από το φως που ανέβλυζε από μέσα τους ήταν τέτοια, πόσο λαμπρότερο ήταν αυτό που εκάλυπταν, πάνω από κάθε όραση και γνώση; Ποιος θα μπορούσε να αντικρίσει εκείνη την αγία ‘‘στολή Του’’, την οποία κατασκεύασε από παρθενικό αίμα διά του Αγίου Πνεύματος μυστηριωδώς για τον εαυτό Του; Τίποτε δεν μπορεί μέσα στην κτίση να χωρέσει αυτή την υπερβολή της λαμπρότητας …

Γι’ αυτό κι ο Πέτρος μέσα σ’ αυτήν την φωτοφάνεια και θεοπτία, χαίρων υπερφυσικά κατά την ψυχή και θελγόμενος και ενθουσιαζόμενος, χωρίς να μπορεί να ερμηνεύσει με τα λόγια του τα όσα ένοιωθε, αλλά και χωρίς να μπορεί να τα ξεπεράσει με τη σιωπή, λέει εκείνα τα λόγια, που δεν είναι λόγια αφροσύνης, όπως τα θεωρούν μερικοί, αλλά βλαστήματα της αρρήτου εκείνης μυσταγωγίας. Τι λέει; ‘‘Κύριε, καλόν έστιν ημάς ώδε είναι’’.

Γιατί; Για να απαλλαγούμε από την πολυτάραχη ενόχληση των ανθρώπων και καθαρμένοι κατά την ψυχή και τις αισθήσεις να απολαμβάνουμε την απερίγραπτη αυτή θεοφάνεια. Τι καλύτερο και ποθητότερο και προσφιλέστερο από το να κατασκηνώσουμε κοντά στον ενανθρωπήσαντα Λόγον, ο οποίος εσκήνωσε μεταξύ των ανθρώπων; Και έτσι καταλαμπόμενοι από το απρόσιτο φως της δικής Του φωτοχυσίας, να έχουμε Αυτόν κατοικούντα και εμπεριπατούντα μέσα  μας, αφήνοντας την παλιά μας ζωή και ακολουθώντας τη δική Του με ζέση του Αγίου Πνεύματος.

Και καταλήγει: Συνόδευσε τον Χριστό, ο οποίος για σένα οδοιπορεί στον κόσμο και μη σταματήσεις πουθενά στο δρόμο … Ανέβα και στον ουρανό μαζί Του. εκεί να μετοικήσεις την ψυχή και τον βίο σου. Είναι καλό να ζεις με τον θεό, στο πανηγύρι των αγίων …

Η Κάθοδος από το Θαβώρ..

   ‘‘Και καταβαινόντων αυτών από του όρους ενετείλατο αυτοίς ο Ιησούς λέγων:”Μηδενί είπητε το όραμα έως ού ο Υιός του Ανθρώπου εκ νεκρών αναστή”

Και ενώ κατέβαιναν από το βουνό, ο Ιησούς τους διέταξε. Μην πείτε σε κανένα το όραμα, μέχρι που ο Υιός του ανθρώπου να αναστηθεί από τους νεκρούς.

‘‘Η απαγόρευση της ανακοίνωσης του γεγονότος της Μεταμορφώσεως αποτελεί ισχυρή απόδειξη της ιστορικότητας του υπερφυούς γεγονότος. Αν η οπτασία ήταν επινόηση, πως θα εξηγήσομε την επινόηση της απαγορεύσεως;’’ (Π. Τρεμπέλας).

Η εντολή της απαγόρευσης είναι σύμφωνη με την συνηθισμένη τακτική του Χριστού. Οι ερμηνείες που δίνονται είναι:

(α) Για να μην απιστήσουν όσοι σουν τον ‘‘Ούτω δεδοξασμένον Σταυρούμενον ’’ (Ωριγενής).

(β) Για να μην προκληθεί σφοδρότερη αντίδραση εκ μέρους των εχθρών του Χριστού

(γ) Για να αποφευχθούν άκαιρος ενθουσιασμός και ταραχώδεις εκδηλώσεις εκ μέρους των Εβραίων οι οποίοι ακούγοντας για την εμφάνιση του Μωϋσή και Ηλία, θα ενίσχυαν τις παχυλές προσδοκίες τους για τον Μεσία – Ελευθερωτή και θα εμπόδιζαν το πνευματικό έργο του Χριστού (Π. Τρεμπέλας).

‘‘Και στις τρείς αφηγήσεις των Συνοπτικών, ο Πέτρος, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης κατεβαίνουν από το Όρος για να βρεθούν αντιμέτωποι με μια σκηνή σύγχυσης και οδύνης: ένα επιληπτικό παιδί σε κρίση σπαραγμού η αγωνία του πατέρα του η ανημπόρια κι αμηχανία των άλλων μαθητών (Μαρκ. 9, 14-18). Για μια ακόμη φορά δεν πρόκειται για μια τυχαία αντιπαράθεση. Ο Πέτρος θέλησε να μείνει στην κορυφή του βουνού φτιάχνοντας τρείς σκηνές, και έτσι να παρατείνουν το όραμα (Μαρκ. 9,5).

Αυτό κ Κύριός μας δεν το επιτρέπει: επιμένει να κατέβουν και πάλι στην πεδιάδα. Στην παρούσα ζωή συμμετέχουμε στη χάρη της Μεταμόρφωσης όχι απομονώντας τον εαυτό μας από τα πάθη του κόσμου, αλλά μπαίνοντας σ’ αυτά. Το Θαβώρ και ο Γολγοθάς συναποτελούν ένα μυστήριο η δόξα και το πάθος πάνε μαζί. Ο καθημερινός μας βίος μεταμορφώνεται ακριβώς στο ποσοστό που – ο καθένας ανάλογα με την κλίση του – μοιραζόμαστε τον πόνο, την μοναξιά και την απόγνωση αυτών που μας περιβάλλουν. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Τα πάντα μπορούν να μεταμορφωθούν. Αλλά τέτοια μεταμόρφωση είναι δυνατή μόνο ‘‘δια της άρσεως του σταυρού’’. ‘‘ΙΔΟΥ ΓΑΡ ΗΛΘΕ ΔΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΧΑΡΑ ΕΝ ΟΛΩ ΤΩ ΚΟΣΜΩ’’.

(Επίσκοπος Διοκλείας Κάλλιστος)\

‘‘Ευσεβέστατοι Χριστιανοί, όσοι φωταγωγηθήκατε από την Μεταμόρφωση του Κυρίου και διδαχθήκατε την δόξα της Ορθοδοξίας, όσοι ελάβατε αυτόν τον Υιόν του Θεού, και πιστεύετε την Θεία του Σάρκωση και την Θείαν αυτού Μεταμόρφωσιν, και γι’ αυτό σας έδωκε εξουσία να γίνετε τέκνα Θεού, καθώς σας φανερώνει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, πιστεύετε και λατρεύετε αυτόν τον Μεταμορφούμενο Θείο Λόγο, για να σας αξιώσει να δείτε την αστραπηφόρο μορφή του στην Βασιλεία του, καθώς την είδαν οι Απόστολοι στο Θαβώρ όρος όσοι βαπτισθήκατε και αγιασθήκατε με το Θείον Βάπτισμα, όσοι θρέψατε και ποτίσατε την ψυχή σας με το άχραντο Σώμα και Αίμα Του, όσοι διδαχθήκατε το μυστήριο της Αγίας Τριάδος με το παράδειγμα των Αγίων Αγγέλων, με την λογική σας ψυχή, και με τον λαμπρότατο ήλιο του Ουρανού, πιστεύετε και προσκυνείτε αυτόν τον τρισυπόστατο Θεό, για να σας αξιώσει να απολαύσετε και την Βασιλεία του. Αμήν’’(Αγ.Εφραίμ ο Σύρος).

Αποσπασμα από την εργασία μας.”Η ΔΕΣΠΟΤΙΚΗ ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗΣ”(Πατερική και υμνογραφική προσέγγιση της εορτής)

Αγιος Κήρυκος και η μητέρα του Αγία Ιουλίττα.(15 Ιουλίου)

Εισαγωγικά.Πολλά παιδιά βασανίζονται και σκοτώνονται σ’ όλες τις εποχές. Εκείνα που πεθαίνουν εξαιτίας της πίστης τους στο Θεό, τα τιμάμε ως αγίους  τα λέμε “παιδομάρτυρες”, δηλ. “παιδιά μάρτυρες”. Α.Παιδομάρτυρες των πρώτων αιώνων, είναι οι: Άγιος  Κήρυκος  που ήταν τριών ετών,   Άγιος  Ταρσήλιος  που ήταν δώδεκα, Αγία Μαρίνα που ήταν δεκατέσσερα και πολύ άλλοι.Β.Παιδομάρτυρες της εποχής της Τουρκοκρατίας είναι:
Η Αγία Ειρήνη απ’ τη Μυτιλήνη μαρτύρησε δώδεκα ετών το χίλια τετρακόσια εξήντα τρία.
Ο Άγιος Γεώργιος στην Κωνσταντινούπολη δεκαπέντε ετών, το χίλια πεντακόσια δεκαπέντε,
ο Άγιος Μακάριος απ’ τη Χίο αποκεφαλίστηκε, δεκαοκτώ ετών το χίλια πεντακόσια ενενήντα,
ο Άγιος Θεόφιλος από την Ζάκυνθο, δεκαοχτώ ετών τον έκαψαν ζωντανό,
ο Άγιος Μάρκος από την Κρήτη, δεκαπέντε ετών απεκεφαλίστηκε,
ο Άγιος Ιωάννης απ’ τη Θάσο, και αυτός απεκεφαλίστηκε, δεκατεσσάρων ετών,
ο Άγιος Δημήτριος απ’ τη Φιλαδέλφεια, λιθοβολήθηκε και τον σκότωσαν με τις πέτρες δεκατριών ετών παιδάκι, επειδή φώναζε «δε θέλω να γίνω Τούρκος, θέλω να μείνω χριστιανός, όπως ο μπαμπάς μου και η μαμά μου»,
ο Άγιος Νικόλαος από το Καρπενήσι, του ’κόψαν το κεφάλι και αυτουνού, δεκαπέντε ετών,
ο Άγιος Νικήτας από την Ρόδο, βασανίστηκε και πέθανε δεκαέξι ετών,
η Αγία Κυράνα από την Θεσσαλονίκη, βασανίστηκε δεκαπέντε ετών,
η Αγία Ακυλίνη από Ζαγκλιβέρι, μαστιγώθηκε μέχρι θανάτου δεκαοχτώ ετών, το χίλια επτακόσια εξήντα τέσσερα,
ο Άγιος Μιχαήλ απ’ τα Βουρλά, τον αποκεφάλισαν δεκαοχτώ ετών,
Ο  Άγιος Ιωάννης  από την Μονεμβασία, τον σφάξανε δεκαπέντε ετών,
Ο  Άγιος  Πολύδωρος  απ’ την Κύπρο( τον κρέμασαν δεκαπέντε ετών),ο  Άγιος  Ιωάννης  απ’ την Θεσσαλονίκη, τον έσφαξαν δεκαπέντε ετών, το χίλια εφτακόσια ενενήντα πέντε,
ο Άγιος Κωνσταντίνος από την Ύδρα βασανίστηκε δεκαοκτώ ετών, ο Άγιος Χριστόδουλος απ’ τη Μακεδονία, τον αποκεφάλισαν δεκατεσσάρων ετών το χίλια οκτακόσια εξήντα,
η Αγία Αναστασία απεκεφαλίσθη δεκαπέντε ετών το χίλια οκτακόσια δέκα,
και για να τελειώνουμε να πούμε να πούμε και τον Άγιο Παναγιώτη που τον απεκεφάλισαν δεκαοκτώ ετών στο Βόλο.

Η εκκλησία τιμά σήμερα ένα τρίχρονο νήπιο και την αγία μητέρα του!

Η εκκλησία μας τιμά την ήμερα αυτή ένα νήπιο τριών χρονών! Ναι, έναν άγιο, που αγίασε στην νηπιακή ηλικία του («Νηπιάζοντι σώματι και τελειοτάτω Μάρτυς φρονήματι, τον άρχέκακον κατέβαλες…», ψάλλει στον “Ορθρον ή Εκκλησία).

Πρόκειται για τον “Αγιο Μάρτυρα Κήρυκο, που συνεορτάζεται με την επίσης Αγία Μητέρα του Ίουλίττα. Κι όταν γιορτάζει η Εκκλησία έναν “Αγιο, δεν είναι μόνον για να τιμήσει την μνήμη του, οΰτε μόνο για να παρακαλέσει όπως μεσιτεύσει στην ‘Αγία Τριάδα υπέρ όλου του κόσμου, υπέρ νεκρών και ζώντων. Ή εορτή έχει επίσης σκοπόν να προβάλει στους πιστούς ένα υπόδειγμα βίου, ένα πρότυπο ζωής. Γι’αυτό μας υπενθυμίζει τον Βίο και την Πολιτεία του και μας παρακινεί στην μίμησή του, αφού πρότυπο όλων των Αγίων είναι και ήταν πάντοτε ό Θεάνθρωπος Ιησούς Χριστός.

«Δεύτε και θεάσασθε άπαντες ξένον θέαμα και παράδοξον. Τις έώρακε νήπιον, τριετή όντα, τύραννον αίσχύναντα;».

Αυτή είναι η αρχή από το Δοξαστικόν (του Εσπερινού) για τον “Αγιο Κήρυκο και σε σύγχρονη γλώσσα θέλει να πει:

«Ελάτε να δήτε ένα παράδοξο καί ασυνήθιστο θέαμα. Ποιος είδε ένα νήπιο τριών χρονών να ντροπιάζη τύραννο;».

Και είναι αλήθεια ότι το μικρό νήπιο μπόρεσε να ντροπιάση τον Ρωμαίο Τύραννο της Ταρσού με την πίστη του στον Χριστό. Καλύτερα όμως να δοϋμε τι γράφει το Συναξάρι του αγιασμένου αύτοΰ ζευγαριού — μητέρας και παιδιού — που αρχίζει με τους στίχους:

«Ίουλίττα σύναθλος υίώ Κηρύκω η λαιμότμητος τω κάραν τεθλασμένω…».

Σέ σημερινή άπόδοσι σημαίνει:

«Ή Ίουλίττα υπήρξε συναθλήτρια με τον γιο της Κήρυκο, εκείνη, πού της έκοψαν τον λαιμό, με εκείνον, πού του έσπασαν το κρανίο του…».

Γράφει λοιπόν το Συναξάρι (βιογραφία) ότι ή Αγία Ίουλίττα καταγόταν από το Ικόνιο της Μικράς “Ασίας και έζησε στην εποχή του αυτοκράτορας Διοκλητιανου, πού ήταν μεγάλος διώκτης των Χριστιανών, γύρω στο τέλος του τρίτου αιώνος. Επειδή όμως γίνονταν φοβεροί διωγμοί εναντίον εκείνων, πού πίστευαν στον Κύριο μας Ιησού Χριστό, πήρε το γιο της Κήρυκο, πού ήταν τότε τριών χρονών και πήγε για περισσότερη ασφάλεια στην πόλι Σελεύκεια. “Αλλά κι’ έκεί τα ίδια και χειρότερα γίνονταν είς βάρος των πιστών. Φυλακίσεις, βασανιστήρια, θανατώσεις τρομερές, κατασχέσεις και άλλα φρικτά και απαίσια. Οι Χριστιανοί αναγκάζονταν να κρύβωνται και να συναντιούνται μυστικά, για να τελέσουν την θεία Λειτουργία (ενώ σήμερα, πού γίνεται ελεύθερα παντού, πολλοί Χριστιανοί αδιαφορούν και δεν πηγαίνουν να προσευχηθούν μαζί και να κοινωνήσουν τα θεια και άχραντα Μυστήρια…). “Ετσι αναγκάστηκε να φύγη κι από κεί και να πάη στην Ταρσό της Κιλικίας, πού βρίσκεται και αυτή στην Μ. Ασία.

Την πόλι εκείνη την διοικούσε τότε ένας πολύ σκληρός και άγριος ηγεμόνας, πού τον έλεγαν Αλέξανδρο. Και ήταν φοβερός και μαυρόψυχος για τους Χριστιανούς, πού τους κυνηγούσε μέρα και νύχτα και τους δίκαζε ό ίδιος με αυστηρότητα και μεγάλη εχθρότητα. Τους βασάνιζε με μύριους τρόπους και προσπαθούσε να τους άναγκάση να αρνηθούν τον Χριστό.

Μια μέρα οί στρατιώτες του συνέλαβαν, μαζί με άλλους χριστιανούς και την Ιουλίττα με τον μικρό γιο στην αγκαλιά και τους παρουσίασαν στον Αλέξανδρο. Εκείνος διέταξε αμέσως να τους ρίξουν όλους στα υπόγεια των φυλακών και να τους βασανίσουν, μέχρι πού ν’ αρνηθούν τον Κύριο και να προσκυνήσουν τα είδωλα. Καθώς κοίταγε όμως τους αλυσοδεμένους Χριστιανούς, του έκανε έντύπωσι ή νεαρή Ιουλίττα, με τον Κήρυκο στην αγκαλιά. Γι’ αυτό και την άλλη μέρα, πού κάθισε στον δικαστικό θρόνο για να κρίνη τους συλληφθέντες, θέλησε να έκμεταλλευθή την μητρική άγάπη της Ίουλίττας.

— Φέρτε μου αυτήν με το παιδί, διέταξε.

Αμέσως έτρεξαν οι φρουροί και ώδήγησαν μπροστά του την πιστή Ίουλίττα, πού κρατούσε πάντα τον Κήρυκο στην αγκαλιά της. Ηταν άγρυπνη, ταλαιπωρημένη, κουρελιασμένη καϊ αίματωμένη από τους ξυλοδαρμούς και τα αλλά βασανιστήρια. Το θάρρος της όμως παρέμενε άκμαίο και ή πίστη της φλογερή και αδάμαστη.

Ό τύραννος της μίλησε φιλικά και ήρεμα, για νά τήν καλοπιάση και να της άλλάξη την γνώμη. Να την συγκίνηση και να την κάνη να λυπηθή το παιδί της και να θυσιάση στα είδωλα.

— Είναι κρίμα να χαθήτε και οι δυο σας, είπε. Γιατί, αν δεν προσκυνήσετε τον αυτοκράτορα και τα είδωλα, σας περιμένουν πολλά βασανιστήρια και φοβερός θάνατος.

— Δεν είναι κρίμα, καθώς λες Αρχοντα της Ταρσου, να ύποφέρη κανείς και να θανατώνεται για την αγάπη, του αληθινού Θεού, που είναι ό Χριστός και όχι τα άψυχα είδωλα σας. Αντίθετα είναι τιμή μεγάλη και ευτυχία αιώνια. Μη προσπαθής να μου άλλάξης την γνώμη. Ή πίστις μου αξίζει πιο πολύ απ όλα και από την ίδια την ζωή.

Ό  Αλέξανδρος θαύμασε το θάρρος της βασανισμένης Ίουλίττας, αλλά και θύμωσε ταυτόχρονα για την άρνησή της. ΄Εμεινε για μια στιγμή συλλογισμένος και ύστερα πήρε ξαφνικά στην αγκαλιά του τον μικρό Κήρυκο, με σκοπό να τον προσελκύση με το μέρος του και με τον τρόπο αυτό να λυγίση την αποφασιστικότητα της μητέρας του.

— Και καλά εσύ, είπε πάλι με συγκρατημένη οργή ό Αλέξανδρος, μπορεί να θέλης να βασανισθής και να πεθάνης. Το αθώο αυτό παιδί, ό γιος σου ό μονάκριβος, γιατί να χαθή άδικα; “Ε; Τί λες κι’ εσύ μικρέ μου; θέλεις να πεθάνης για τον Χριστό;

Ό Κήρυκος όλη αυτήν την ώρα, πού τον κρατούσε στα χέρια του ό ηγεμόνας, του είχε γυρίσει το πρόσωπο και κοίταζε συνεχώς την μητέρα του, ψιθυρίζοντας αδιάκοπα το όνομα του Χρίστου.

— Χριστέ μου, έλέησον! Χριστέ μου, έλέησον!

Γιατί ή πιστή μητέρα του, σαν όλες τις αληθινές Χριστιανές, είχε συμβουλέψει τον μικρό Κήρυκο ν’ αγαπά με όλη του την καρδιά τον Κύριο και ποτέ, μα ποτέ, να μη τον άρνηθή. Ακόμα τον είχε διδάξει σε κάθε δύσκολη στιγμή της ζωής του να προσεύχεται θερμά καϊ να επικαλείται το όνομα του Κυρίου Ίησου Χρίστου. (Αύτη είναι ή παντοδύναμη έπίκλησι «Κύριε Ίησου Χριστέ, Υιέ του θεού, έλέησον με», ή γνωστή με το όνομα «νοερά η καρδιακή προσευχή», πού γίνεται με την καρδιά κι όχι με το στόμα και είναι από τα πιο ισχυρά πνευματικά όπλα του Χριστιανού).

— Λοιπόν; Δεν μιλάς, μικρέ; ξαναρώτησε ό Αλέξανδρος.

Και τότε, ό τρίχρονος Κήρυκος, πού καταλάβαινε ολην αυτήν την δραματική σύγκρουση για την πίστη, ανάμεσα στα δαιμόνια των ειδώλων και την χάρη του Κυρίου, έσφιξε τις μικρές γροθιές του και με όλη του την δύναμι κλώτσησε στην κοιλιά τον ηγεμόνα, για να του δείξη ποιά ήταν ή άπάντηση του. Εκείνος όργίσθηκε φοβερά, εξαγριώθηκε κι’ όπως κρατούσε τον μικρό Κήρυκο στα χέρια τον πέταξε με μανία πάνω στα μαρμαρένια σκαλιά του θρόνου του. Τόσο ισχυρή ήταν ή πτώση, πού το κρανίο του παιδιού τσακίστηκε κι έβαψε με το αίμα του τα σκαλιά του τυράννου, ενώ την ίδια στιγμή οί άγγελοι επήραν την άγια ψυχή του και την οδήγησαν στον Κύριο των Δυνάμεων, από τον όποιον έλαβε και τον δοξασμένο στέφανο του Αγίου Μάρτυρος της Πίστεως.

— Δόξα σε Σένα, Κύριε, φώναξε με άγαλλίαση ή Ίουλίττα. Σ’ ευχαριστώ πού πήρες το παιδί μου κοντά Σου!

Αξίωσε με να ‘ρθώ κι’ εγώ στην αιώνια βασιλεία Σου!

Ή καλή μητέρα δεν κλονίστηκε από την τραγική αύτη σκηνή, πού είδε με τα μάτια της και ήταν ευχαριστημένη και υπερήφανη, πού το παιδί της δεν αρνήθηκε τον Χριστό, άλλα κέρδισε την αιώνια ευτυχία. Αντίθετα ό  Αλέξανδρος ταράχτηκε πολύ και ένοιωσε ταπεινωμένος και ντροπιασμένος, πού ένα νήπιο τριών χρονών τον περιφρόνησε τόσο και αυτόν και την εξουσία του. Διέταξε λοιπόν να πάρουν την Ίουλίττα στις φυλακές και να την βασανίσουν και πάλι, χωρίς κανένα έλεος.

— Πάρτε την! Βασανίστε την! ούρλιαξε ό ηγεμόνας.

Κι όπως την έσερναν οι φρουροί, εκείνη φώναζε δυνατά:

— Χριστιανή είμαι! Χριστιανή ! Και ποτέ δεν θ’ αρνηθώ τον Κύριο μου Ίησού Χριστό, τον αληθινό Θεό!

Της έκαναν πολλά βασανιστήρια και μαρτύρια οι δήμιοι των φυλακών. Εκείνη όμως έμεινε πιστή «άχρι θανάτου» και ούτε μια φορά δεν λύγισε. Στό τέλος, με διαταγή του Αλεξάνδρου, την αποκεφάλισαν και ή μαρτυρική και Άγια μητέρα του Αγίου Κηρύκου παρέδωσε την ψυχή της στον ΘΕΟ, που την στεφάνωσε κι’ εκείνη με το αμάραντο στεφάνι της Άγιας Μάρτυρος. Ηταν το έτος 269, μήνας Ιούλιος, ακριβώς ή δεκάτη πέμπτη ημέρα του μηνός.

Πηγή το βιβλίο του Π.Μ.Σωτήρχου ”ΠΑΙΔΟΜΑΡΤΥΡΕΣ”

Εκδόσεις ”Ορθοδόξου Τύπου”/orthodoxigynaika

http://proskynitis.blogspot.com/2011/07/blog-post_15.html

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ:http://orthodoxgreek.blogspot.com/

Ο Άγιος Κήρυκος στις σελίδες του Παπαδιαμάντη…

Του Αγίου Κηρύκου και της Αγίας Ιουλίττης αύριο και να πως τους μνημονεύει ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στο μυθιστόρημά του «Στο Χριστό στο κάστρο» (1892):

«Ήστραψεν επάνω εις τον θόλον ο Παντοκράτωρ με την μεγάλην κι επιβλητικήν μορφήν, και ηκτινοβόλησε το επίχρυσον και λεπτουργημενον με μυρίας γλυφάς τέμπλον, με τας περικαλλείς της αρίστης Βυζαντινής τέχνης εικόνας του… Και ολόγυρα αι μορφαί των Μαρτύρων, Οσίων και Ομολογητών. Ίστανται επί των τοίχων ηρεμούντες, απαθείς, οποίοι εν τω Παραδείσω, ευθύ και κατά πρόσωπον βλέποντες, ως βλέπουσι καθαρώς την Αγίαν Τριάδα. Μόνος ο Άγιος Μερκούριος, με την βαρείαν περικεφαλαίαν του, με τον θώρακα, τας περικνημίδας και την ασπίδα, φαίνεται ολίγόν τι εγκαρσίως βλέπων και κινούμενος και ορών, εις τα δεξιά του ναού, εκεί όπου διατρυπά με το δόρυ του τον επί θρόνου καθήμενον ωχρόν Παραβάτην. Πελιδνός ο παράφρων τύραννος, με το βλέμμα σβήνον, με το στήθος αιμάσσον, μάτην προσπαθεί ν’ αποσπάση από το στέρνον του τον οξύν σίδηρον, και εξεμεί μετά της τελευταίας βλασφημίας και την μιαράν ψυχήν του. Γείτων της τρομακτικής ταύτης σκηνήςπαρίσταται γλυκεία και συμπαθεστάτη εικών, ο Άγιος Κήρυκος, τριετίζον παιδιον, κρατούμενον εκ της χειρός υπό της μητρός του, της Άγιας Ιουλιττης. Δία δώρων και θυσιών εζήτει ο διώκτης Αλέξανδρος να ελκύση το παιδόον, και δια του παιδιού την μητέρα. Αλλ’ ο παίς, καλών την μητέρα του και υποψελλίζων του Χριστού το όνομα, έπτυσε τον τύραννον κατά πρόσωπον, και εκείνος εξαγριωθείς εκρήμνισε το παιδίον από της μαρμαρίνης κλίμακος, όπου συνέτριψε το τρυφερόν και διά στεφάνους πλασθέν κρανίον…».

πηγή

‘‘Δεύτε αναβώμεν εις το όρος Κυρίου…….πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου

πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου

——————————————————————————————-

Ας ανεβούμε στο Θαβώρ.

   ‘‘Δεύτε αναβώμεν εις το όρος Κυρίου, και εις τον οίκον του Θεού ημών και θεασώμεθα την δόξαν της Μεταμορφώσεως αυτού, δόξαν ως Μονογενούς παρά Πατρός «φωτί προσλάβωμεν φως» και μετάρσιοι γενόμενοι τω Πνεύματι, Τριάδα ομοούσιον υμνήσωμε εις τους αιώνας’’.

Άλλος ένας μεγάλος μυσταγωγός θα μας ανεβάσει στο ιερό όρος της Μεταμορφώσεως, για να ατενίσουμε τη δόξα του Κυρίου: ο άγιος Ανδρέας ο Ιεροσολυμίτης, Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κατά τον όγδοο αιώνα. Είναι ο περίφημος ποιητής του Μεγάλου Κανόνος της Σαρακοστής και βαθύτατος θεολόγος. Ας τον ακολουθήσουμε στο Θαβώρ:

“Όσοι, λέει, πιστεύοντας στον Λόγο αφαιρέσαμε το κάλυμμα της αλογίας και υψώσαμε τη διάνοια πάνω από τη γη και εμάθαμε να φρονούμε τα άνω, ελάτε κοντά μου μαζί με τον Λόγο να ανεβούμε και μεις σήμερα στο υψηλό όρος της Μεταμορφώσεως, αφού ενδυθούμε τη στολή που υφάνθηκε άνωθεν και ομορφαίνει με τις ακτίνες των αρετών πάντοθεν. Λευκοντυμένοι λοιπόν στο βίο και στο λόγο και αναπτερούμενοι από τις καθαρές έννοιες του πνεύματος, ας ανεβούμε μαζί με τον Χριστό …“

Έτσι με εναλλασσόμενες αλληγορικές εικόνες μας προσκαλεί ο ρήτωρ στην ιερή αυτή ανάβαση των ψυχών. Για να μας διδάξει τι; Για να δείξει ο Κύριος την υπεραπαστράπτουσα της θεότητός Του δόξα και λαμπρότητα, την οποία προηγουμένως μας εφανέρωσε μυστικότερα, τώρα όμως εμφανέστερα δια της μεταμορφώσεώς Του … Αυτό λοιπόν εορτάζουμε σήμερα: τη θέση της φύσεως, την αλλοίωση προς το καλύτερο, την ανάβαση από τα κατά φύσιν εις τα υπέρ φύσιν. Ο άγιος Ανδρέας επιμένει στην ιερή ανάβαση: Ας ανεβούμε προθύμως, επαναλαμβάνει. Μέχρι πότε θα παραμένουμε στις υπώρειες του πνευματικού όρους του λόγου θαυμάζοντας το κάλλος το προ της ανόδου; Ας ανεβούμε μαζί με εκείνους που υψώθηκαν με το λόγο, ας αξιωθούμε για τα υψηλά, ας φωτισθούμε από τη νεφέλη, ας απομακρυνθούμε από τα βλεπόμενα, ας μυηθούμε στο υπέροχο φως πάνω από τα ανθρώπινα, αφού προηγουμένως καθαρθούμε από όλα τα υλικά. Τότε θα ακούσουμε και τη μακαρία εκείνη φωνή του Πατρός, η οποία μαρτυρεί αψευδώς την θεότητα του Μονογενούς.

Αυτή η μυσταγωγία του πνεύματος είναι ο σκοπός της Μεταμορφώσεως και με τέτοιο τρόπο πρέπει να υμνούμε το μυστήριο τούτο. Κατανοώντας δηλαδή το βάθος του γεγονότος με περισσότερη επίγνωση, να αντλήσουμε τη χάρη πιο έντονα δια της μιμήσεως Εκείνου, ο οποίος μεταμορφώθηκε, ώστε να ενεργηθή και μέσα μας αυτό το θαυμαστό και παράδοξο μυστήριο. Σ’ αυτή τη ‘‘νοητή πανδαισία’’ μας καλεί ο σοφός πατήρ με τη συνοδεία του Παναγίου Πνεύματος.

Η πνευματική ανάβαση συνεχίζεται. Προσθέτει ο Άγιος: Όταν πια ανεβούμε μαζί με τον Ιησού και εισέλθουμε μέσα στην ουράνια νεφέλη, τότε πολύ τρανότερα και υψηλότερα θα αξιωθούμε της μυστικής ενατενίσεως ‘‘δια των ιματίων του Λόγου’’, τα οποία είναι λευκά σαν το χιόνι και λάμπουν σαν το φως, αφού υπεχώρησαν πλέον τα σύμβολα ενώπιον της αλήθειας. Και ποια είναι αυτά τα ιμάτια του Λόγου; Τα λόγια Του και τα έργα Του, με τα οποία φάνηκε ο απέραντος βυθός της θείας οικονομίας Του. Και τα δύο λάμπουν σαν το φως και φανερώνουν τον Αόρατον και Απόρρητον.

Με τον τρόπο αυτό δια των ιματίων φανερώνεται ο απόκρυφος Λόγος και αφήνει να φανεί το φως της γνώσεως Αυτού. Σε ποίους; Σε εκείνους οι οποίοι σαν τον Πέτρο και τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη είναι αγνισμένοι διά του Πνεύματος. Διότι ο μεν ένας είναι σταθερά στηριγμένος στην πέτρα, στο θεμέλιο της πίστεως, στο οποίον διά των αρετών οικοδομείται η Εκκλησία οι άλλοι δύο, ως υιοί της βροντής δέχονται τη μυστική ενατένιση της υψηλής θεολογίας από τον Λόγο, έχοντες σαν βάση στερεά και ακράδαντη την ακίνητη πέτρα. Ο ένας δείχνει, κατά τη γνώμη του αγίου Ανδρέα, το βάθος της πίστεως, οι άλλοι δύο το πλάτος και το ύψος του απερίγραπτου μυστηρίου που ξεπερνάει το άπειρο.

Εάν αυτά είναι τα λαμπερά ιμάτια του Σωτήρος κατά την αλληγορική ερμηνεία, ποιο είναι το αστραφτερό πρόσωπό Του; είναι το πρωτότυπο κάλλος, το υψηλότερο και τιμιότερο από όλα τα προσφιλή, το οποίο γίνεται πρόξενο ακατάπαυστης ευφροσύνης σε όσους το βλέπουν, όσο μπορεί να φανερώνεται. Αυτό ποιος νους ή λόγος μπορεί να το ιδή ή να το εκφράσει; Εάν τα ιμάτια Αυτού από το φως που ανέβλυζε από μέσα τους ήταν τέτοια, πόσο λαμπρότερο ήταν αυτό που εκάλυπταν, πάνω από κάθε όραση και γνώση; Ποιος θα μπορούσε να αντικρίσει εκείνη την αγία ‘‘στολή Του’’, την οποία κατασκεύασε από παρθενικό αίμα διά του Αγίου Πνεύματος μυστηριωδώς για τον εαυτό Του; Τίποτε δεν μπορεί μέσα στην κτίση να χωρέσει αυτή την υπερβολή της λαμπρότητας …

Γι’ αυτό κι ο Πέτρος μέσα σ’ αυτήν την φωτοφάνεια και θεοπτία, χαίρων υπερφυσικά κατά την ψυχή και θελγόμενος και ενθουσιαζόμενος, χωρίς να μπορεί να ερμηνεύσει με τα λόγια του τα όσα ένοιωθε, αλλά και χωρίς να μπορεί να τα ξεπεράσει με τη σιωπή, λέει εκείνα τα λόγια, που δεν είναι λόγια αφροσύνης, όπως τα θεωρούν μερικοί, αλλά βλαστήματα της αρρήτου εκείνης μυσταγωγίας. Τι λέει; ‘‘Κύριε, καλόν έστιν ημάς ώδε είναι’’.

Γιατί; Για να απαλλαγούμε από την πολυτάραχη ενόχληση των ανθρώπων και καθαρμένοι κατά την ψυχή και τις αισθήσεις να απολαμβάνουμε την απερίγραπτη αυτή θεοφάνεια. Τι καλύτερο και ποθητότερο και προσφιλέστερο από το να κατασκηνώσουμε κοντά στον ενανθρωπήσαντα Λόγον, ο οποίος εσκήνωσε μεταξύ των ανθρώπων; Και έτσι καταλαμπόμενοι από το απρόσιτο φως της δικής Του φωτοχυσίας, να έχουμε Αυτόν κατοικούντα και εμπεριπατούντα μέσα  μας, αφήνοντας την παλιά μας ζωή και ακολουθώντας τη δική Του με ζέση του Αγίου Πνεύματος.

Και καταλήγει: Συνόδευσε τον Χριστό, ο οποίος για σένα οδοιπορεί στον κόσμο και μη σταματήσεις πουθενά στο δρόμο … Ανέβα και στον ουρανό μαζί Του. εκεί να μετοικήσεις την ψυχή και τον βίο σου. Είναι καλό να ζεις με τον θεό, στο πανηγύρι των αγίων …

Η Κάθοδος από το Θαβώρ..

   ‘‘Και καταβαινόντων αυτών από του όρους ενετείλατο αυτοίς ο Ιησούς λέγων:”Μηδενί είπητε το όραμα έως ού ο Υιός του Ανθρώπου εκ νεκρών αναστή”

Και ενώ κατέβαιναν από το βουνό, ο Ιησούς τους διέταξε. Μην πείτε σε κανένα το όραμα, μέχρι που ο Υιός του ανθρώπου να αναστηθεί από τους νεκρούς.

‘‘Η απαγόρευση της ανακοίνωσης του γεγονότος της Μεταμορφώσεως αποτελεί ισχυρή απόδειξη της ιστορικότητας του υπερφυούς γεγονότος. Αν η οπτασία ήταν επινόηση, πως θα εξηγήσομε την επινόηση της απαγορεύσεως;’’ (Π. Τρεμπέλας).

Η εντολή της απαγόρευσης είναι σύμφωνη με την συνηθισμένη τακτική του Χριστού. Οι ερμηνείες που δίνονται είναι:

(α) Για να μην απιστήσουν όσοι σουν τον ‘‘Ούτω δεδοξασμένον Σταυρούμενον ’’ (Ωριγενής).

(β) Για να μην προκληθεί σφοδρότερη αντίδραση εκ μέρους των εχθρών του Χριστού

(γ) Για να αποφευχθούν άκαιρος ενθουσιασμός και ταραχώδεις εκδηλώσεις εκ μέρους των Εβραίων οι οποίοι ακούγοντας για την εμφάνιση του Μωϋσή και Ηλία, θα ενίσχυαν τις παχυλές προσδοκίες τους για τον Μεσία – Ελευθερωτή και θα εμπόδιζαν το πνευματικό έργο του Χριστού (Π. Τρεμπέλας).

‘‘Και στις τρείς αφηγήσεις των Συνοπτικών, ο Πέτρος, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης κατεβαίνουν από το Όρος για να βρεθούν αντιμέτωποι με μια σκηνή σύγχυσης και οδύνης: ένα επιληπτικό παιδί σε κρίση σπαραγμού η αγωνία του πατέρα του η ανημπόρια κι αμηχανία των άλλων μαθητών (Μαρκ. 9, 14-18). Για μια ακόμη φορά δεν πρόκειται για μια τυχαία αντιπαράθεση. Ο Πέτρος θέλησε να μείνει στην κορυφή του βουνού φτιάχνοντας τρείς σκηνές, και έτσι να παρατείνουν το όραμα (Μαρκ. 9,5).

Αυτό κ Κύριός μας δεν το επιτρέπει: επιμένει να κατέβουν και πάλι στην πεδιάδα. Στην παρούσα ζωή συμμετέχουμε στη χάρη της Μεταμόρφωσης όχι απομονώντας τον εαυτό μας από τα πάθη του κόσμου, αλλά μπαίνοντας σ’ αυτά. Το Θαβώρ και ο Γολγοθάς συναποτελούν ένα μυστήριο η δόξα και το πάθος πάνε μαζί. Ο καθημερινός μας βίος μεταμορφώνεται ακριβώς στο ποσοστό που – ο καθένας ανάλογα με την κλίση του – μοιραζόμαστε τον πόνο, την μοναξιά και την απόγνωση αυτών που μας περιβάλλουν. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Τα πάντα μπορούν να μεταμορφωθούν. Αλλά τέτοια μεταμόρφωση είναι δυνατή μόνο ‘‘δια της άρσεως του σταυρού’’. ‘‘ΙΔΟΥ ΓΑΡ ΗΛΘΕ ΔΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΧΑΡΑ ΕΝ ΟΛΩ ΤΩ ΚΟΣΜΩ’’.

(Επίσκοπος Διοκλείας Κάλλιστος)\

‘‘Ευσεβέστατοι Χριστιανοί, όσοι φωταγωγηθήκατε από την Μεταμόρφωση του Κυρίου και διδαχθήκατε την δόξα της Ορθοδοξίας, όσοι ελάβατε αυτόν τον Υιόν του Θεού, και πιστεύετε την Θεία του Σάρκωση και την Θείαν αυτού Μεταμόρφωσιν, και γι’ αυτό σας έδωκε εξουσία να γίνετε τέκνα Θεού, καθώς σας φανερώνει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, πιστεύετε και λατρεύετε αυτόν τον Μεταμορφούμενο Θείο Λόγο, για να σας αξιώσει να δείτε την αστραπηφόρο μορφή του στην Βασιλεία του, καθώς την είδαν οι Απόστολοι στο Θαβώρ όρος όσοι βαπτισθήκατε και αγιασθήκατε με το Θείον Βάπτισμα, όσοι θρέψατε και ποτίσατε την ψυχή σας με το άχραντο Σώμα και Αίμα Του, όσοι διδαχθήκατε το μυστήριο της Αγίας Τριάδος με το παράδειγμα των Αγίων Αγγέλων, με την λογική σας ψυχή, και με τον λαμπρότατο ήλιο του Ουρανού, πιστεύετε και προσκυνείτε αυτόν τον τρισυπόστατο Θεό, για να σας αξιώσει να απολαύσετε και την Βασιλεία του. Αμήν’’(Αγ.Εφραίμ ο Σύρος).

Αποσπασμα από την εργασία μας.”Η ΔΕΣΠΟΤΙΚΗ ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗΣ”(Πατερική και υμνογραφική προσέγγιση της εορτής)

Η Παναγία σε σχέση με τη σωτηρία της ψυχής μας,την Ορθή Πίστη και τις Αιρέσεις.(Διδακτικές και ωφέλιμες διηγήσεις)

08ΑΠΡ

Επιμέλεια:πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου

Η τιμή της Θεοτόκου έχει ουσιαστική σχέση με την υπόθεση της σωτηρίας μας;

Στο ερώτημα αυτό ο μακαριστός π.Αντώνιος Αλεβιζόπουλος γράφει:

«Ναι, βεβαίως έχει. Όποιος αρνείται την προσωπική συμμετοχή της παρθένου Μαρίας στο έργο της σωτηρίας μας, όποιος δεν αποδίδει την ανάλογη τιμή στη Θεοτόκο, αυτός δεν κινείται στο χώρο της νέας ρίζας του Χριστού και της νέας δημιουργίας, αλλά μένει στην εποχή της πτώσης και της φθοράς και συνδέεται μόνο με τη ρίζα του παλαιού Αδάμ, που είναι η ρίζα της αμαρτίας. Γι’ αυτόν τον άνθρωπο ο Χριστός είναι σαν να μην εγεννήθη.

Με άλλα λόγια όποιος δεν αναγνωρίζει την παρθένο Μαρία ως Θεοτόκο, αυτός αρνείται την Θεανθρωπότητα του Χριστού, αυτός δεν μπορεί να ωφεληθεί από την ανάγνωση της αγίας Γραφής και από την εφαρμογή των εντολών του Χριστού. Τούτο γιατί δεν μας σώζει η αγία Γραφή, αλλά ο ίδιος ο Χριστός, τον οποίον αναγγέλλει η αγία Γραφή (πρβλ. Ιω. ε’ 39). Στον χαρακτηρισμό της Μαρίας ως Θεοτόκου συνίσταται «όλον το μυστήριον της θείας οικονομίας διότι εάν η γεννήσασα είναι Θεοτόκος, θα είναι Θεός και ο γεννηθείς εξ αυτής, όπως επίσης και άνθρωπος» (Ιω. Δαμασκ.).

Εκείνος όμως που θα αναγνωρίσει την παρθένο Μαρία Θεοτόκο και θα πιστεύσει στην Θεανθρωπότητα του Χριστού, πρέπει να αποδώσει στη Μαρία την ανάλογη τιμή και να την αναγνωρίσει μητέρα Του κατά την επιθυμία του Κυρίου (πρβλ. Ιω. ιθ’ 27). Γι’ αυτό λέμε πως η τιμή της Θεοτόκου έχει άμεση σχέση με την υπόθεση της σωτηρίας μας.

Συμπερασματικά νομίζουμε πως στο πρόσωπο της παρθένου Μαρίας ολόκληρη η ανθρωπότητα συγκατατέθηκε για τη σωτήρια επέμβαση του Θεού, προκειμένου ο άνθρωπος να επιστρέψει στην κοινωνία με τον Θεό. Έτσι η παρθένος Μαρία έγινε «όργανο» και «συνεργός» του Θεού στη σωτηρία του άνθρωπου. Με τη συγκατάθεση της την επεσκίασε το Άγιο Πνεύμα, την εξάγνισε και την κατέστησε κατάλληλο δοχείο, μέσα στο οποίο δημιουργήθηκε με τη σάρκα της η ανθρώπινη φύση του Υιού και Λόγου του Θεού. Με αυτόν τον τρόπο γεννήθηκε όχι θεοφόρος άνθρωπος, αλλά αληθινά Θεός με σάρκα.

Η παρθένος Μαρία δεν γέννησε βέβαια τη Θεότητα, αλλά την ανθρώπινη φύση, που όμως ανήκε στο ένα πρόσωπο του Ιησού Χριστού και γι’ αυτό το λόγο είναι «μητέρα του Κυρίου», δηλαδή αληθινή Θεοτόκος. Σ’ αυτή τη μοναδική αλήθεια στηρίζεται άλλωστε η σωτηρία του ανθρώπου και όποιος απορρίπτει την πίστη ότι η Μαρία είναι αληθινή Θεοτόκος, αρνείται την εν Χριστώ σωτηρία.

Ο Χριστός είναι η «νέα ρίζα», επειδή δεν κατάγεται από τη ρίζα του Αδάμ, εγεννήθη «άνευ σποράς», εκ παρθένου. Όμως αυτό που ο Χριστός χρησιμοποιεί, το θέλει σε αποκλειστική χρήση. Με τη γέννηση του δεν παραβιάζεται η παρθενία της μητέρας Του και εκείνη μένει παρθένος και μετά τη γέννηση, έχοντας τον Ιησού υιό μονογενή. Ο Ιωσήφ ήταν «πατέρας» του Ιησού «σύμφωνα με τον νόμο» και οι λεγόμενοι «αδελφοί» ήσαν «κατά τον νόμον» αδελφοί.

Η Εκκλησία τιμά την Μαρία ως Θεοτόκο και αειπάρθενο και διακηρύττει πως στα σπλάγχνα της Παρθένου ανακαινίσθηκε η φύση του άνθρωπου και γίναμε μέτοχοι της Θείας ζωής. Έτσι η Μαρία είναι η «γέφυρα» που ένωσε τη γη με τον ουρανό και τιμάται ανάλογα από τους πιστούς. Εκείνος που πρώτος ετίμησε την παρθένο Μαρία είναι ο ίδιος ο Θεός. Η Μαρία έγινε η «κεχαριτωμένη» και η «ευλογημένη», η «μητέρα του Κυρίου», την οποία οφείλουν να μακαρίζουν «πάσαι αι γενεαί».

Αλλά οι ορθόδοξοι χριστιανοί δεν τοποθετούν τη Θεοτόκο πάνω από την Εκκλησία αλλά μέσα σ’ αυτήν. Και η ίδια κληρονόμησε την άρρωστη φύση και ήταν γνήσιο παιδί του κόσμου, τον οποίο με τη συγκατάθεση της στο σχέδιο του Θεού εκπροσώπησε. Στα σπλάγχνα της εβλάστησε η νέα ρίζα, στην οποία και η ίδια οφείλει τη σωτηρία. Γι’ αυτό και θεωρείται «παναγία» σε σχέση με τα άλλα δημιουργήματα του Θεού και κορυφαία της Εκκλησίας.

Η αγία σάρκα του Κυρίου ήταν και σάρκα της Θεοτόκου και όλοι οι χριστιανοί που εντασσόμαστε στο σώμα του Χριστού γινόμαστε αδελφοί του Κυρίου και η παρθένος Μαρία γίνεται Μητέρα ολόκληρης της ανθρωπότητας. Βλέπουμε την παρθένο Μαρία όχι ανεξάρτητα από τον Χριστό, αλλά πάντοτε σε σχέση με το πρόσωπο του Θεανθρώπου, ως «μητέρα του Κυρίου» και η τιμή που της αποδίδουμε, βρίσκεται πάντοτε σε σχέση με την υπόθεση της σωτηρίας μας «εν Χριστώ Ιησού».

Έτσι εκείνος που αρνείται αυτή την τιμή, όχι μόνο δεν ακολουθεί την προφητεία της Γραφής («μακαριούσι με πάσαι αι γενεαί»), αλλά και ζει στην εποχή της πτώσης, πριν από τη γέννηση του Σωτήρα. Γιατί το μυστήριο της σωτηρίας μας εκφράζεται με τον όρο «Θεοτόκος», συμπλέκεται δηλαδή με την τιμή που απορρέει άπ’ αυτόν τον όρο και η οποία αποδίδεται στο πρόσωπο της παρθένου Μαρίας.¨»(ΕΦΟΔΙΟ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ)

Διδακτικές και ωφέλιμες διηγήσεις

Η Υπεραγία Θεοτόκος ως Μητέρα και προστάτης μας, μας βοηθάει σε όλα τα προβλήματα και δυσκολίες της ζωής μας και φυσικά ενδιαφέρεται και πρεσβεύει για την σωτηρία της ψυχής μας, για το οποίο είναι απαραίτητη η ορθή πίστη και η βιοτή με υπακοή στις εντολές του Θεού.

Οι Αιρέσεις είναι μια μάστιγα που αντιστρατεύεται τη σωτηρία μας και κατευθύνονται από τον Διάβολο και οι περισσότερες εχθρεύονται και πολεμούν την Θεοτόκο .

Η Παναγία έχει δείξει με πολλά σημεία και θαύματα, ότι αποστρέφεται τις αιρέσεις, αλλά ενδιαφέρεται για την μετάνοια και επιστροφή των αιρετικών στην Ορθή πίστη.

1) Περιστατικό σχετικά με την αίρεση του Μονοφυσιτισμού

Ένα περιστατικό στο Γεροντικό, την εποχή που ταλαιπωρούσε και αναστάτωνε την εκκλησία η αίρεση του Μονοφυσιτισμού, λέει για έναν Ασκητή που είχε πολλή αρετή και άσκηση. Του είχαν δώσει ένα βιβλίο των αιρετικών (Μονοφυσιτών), το οποίο είχε στο κελί του. Μία μέρα, καθώς προσευχόταν βλέπει την Κυρία Θεοτόκο μέσα σε ουράνια δόξα, έξω από το κελί του. Έπεσε αμέσως στα πόδια Της και την προσκύνησε και της ζήτησε να μπει στο κελί του να το ευλογήσει. Η Παναγία αποκρίθηκε: «Δεν μπορώ να μπω, διότι μέσα έχεις τον εχθρό του Υιού μου», και αμέσως χάθηκε. Τότε ο γέροντας κατάλαβε ότι το βιβλίο αυτό των αιρετικών, ήταν εχθρός του Κυρίου μας και εμπόδιζε την χάρη του Θεού και της Παναγίας να τον επισκεφτεί και αμέσως το κατέστρεψε.

2) Διηγήσεις σχετικά με τον Άγιο Γρηγόριο Νεοκαισαρείας.

Προσευχόμενος ο Άγιος μία νύχτα, του παρουσιάστηκε μέσα σε θεία λάμψη η Παναγία με τον Αγ. Ιωάννη τον Ευαγγελιστή και πήγαν να του διδάξουν την Ορθόδοξη ομολογία της πίστης, διότι τον καιρό εκείνο υπήρχαν πολλοί αιρετικοί και πλανούσαν πολλούς. Και τότε έγραψε ο μέγας αυτός Άγιος, την Ομολογία της Ορθοδόξου πίστεώς μας, όπως τον φώτισε η Παναγία και τον δίδαξε ο Απόστολος Ιωάννης και παρέδωσε αυτή στην Αγία του Χριστού και Καθολική Εκκλησία, όπως γράφει στο βίο του ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης. Και, έλαβε όχι μόνο αυτή την χάρη από την Θεομήτορα ο πιστός και ευγνώμων δούλος της (Αγ. Γρηγόριος), αλλά και την θαυματουργική δύναμη και εκτέλεσε πολλά θαύματα με την βοήθεια της Παντοδυνάμου Δέσποινας.

3)Ένα άλλο σπουδαίο θαύμα της Θεοτόκου που αναφέρεται στην «Αμαρτωλών Σωτηρία» είναι το εξής. Στα μέρη της Συρίας ζούσε ένας ενάρετος και Άγιος ερημίτης (ονόματι Παρθένιος), ο οποίος πήγαινε συχνά στο Όρος Σινά και προσκυνούσε την Αγία Βάτο, ενθυμούμενος το θαύμα που είχε γίνει εκεί, εις τύπον της Αειπαρθένου Μαρίας. Μία φορά λοιπόν, περνώντας από την Ερυθρά Θάλασσα, είδε στον αιγιαλό νεκρόν άγνωστο και λυπούμενος στο θέαμα αυτό, έκανε δέηση θερμοτάτη προς τον Κύριο δια πρεσβειών της Δεσποίνης ημών Θεοτόκου, υπέρ των νεκρών. Και, καθώς προσήυχετο, βλέπει τον νεκρό να ανίσταται και τον προσκύνησε και του είπε : « Σε ευχαριστώ άγιε του Θεού, διότι η πολλή ευλάβεια και αγάπη που έχεις στο Θεό και την Αειπάρθενο Μητέρα του, δεν ωφελεί μόνο εσένα, αλλά και πολλοί ελυτρώθηκαν από ψυχικό θάνατο και εξόχως εγώ, ο ανάξιος.

Εγώ ήμουν στην αίρεση του ασεβεστάτου Νεστορίου (δηλ.Νεστοριανός) και όταν άκουγα να λέγεται το όνομα της Κυρίας Θεοτόκου θύμωνα και θεωρούσα μεγάλο ανόμημα να λέγεται μία γυναίκα Θεοτόκος. Κάποτε που πήγαινα στα Ιεροσόλυμα, δια θαλάσσης, στο πλοίο που ταξίδευα έτυχε ένας ευλαβής χριστιανός και όταν έμαθε ότι ήμουν Νεστοριανός, με νουθετούσε να αφήσω την αίρεση. Εγώ φιλονικούσα μαζί του και αντιδρούσα και ήρθαμε σε σύγκρουση. Παλεύοντας, πέσαμε και οι δύο στη θάλασσα και πήγαμε στο βυθό. Τότε παρουσιάστηκε μία ένδοξος και φωτοφόρος γυναίκα και πήρε τον άλλο από το χέρι και είπε : «Επειδή είσαι φίλος μου και θυσιάστηκες για μένα, δεν σε αφήνω να πνιγείς, αλλά θα σε πάω να προσκυνήσεις τον Πανάγιο Τάφο του Υιού μου, όπως επιθυμείς και μετά τρία χρόνια θα σε πάρω στην Ουράνια Βασιλεία». Τότε, στράφηκε και σε μένα η Δέσποινα και μου είπε : «Πήγαινε εσύ ανόητε στην αιώνια κόλαση μαζί με τον αιρεσιάρχη Νεστόριο και όλους τους άλλους που δεν με ομολογούν σαν Θεοτόκο και αρνούνται τη Θεία σάρκωση του Υιού μου».

Μόλις έφυγε η Παναγία με τον πιστό χριστιανό, πήραν την άθλια ψυχή μου σκοτεινοί δαίμονες και την πήγαν στην κόλαση. Εκεί είδα πλήθος ψυχών που βασανιζόταν και αναθεμάτιζαν τον Νεστόριο που ήταν η αιτία της καταδίκης τους. Ξαφνικά, παρουσιάστηκε η Υπερένδοξος εκείνη Γυναίκα και μου είπε: « Σε βγάζω από την κόλαση αυτή που είσαι, χάρις στην δέηση του δούλου μου Παρθενίου και πες του να μην κάνει πλέον δέηση για τους εχθρούς μου. Και, εσύ να κηρύξεις παντού την κόλαση που έχουν οι Νεστοριανοί». Μόλις άκουσα αυτά τα λόγια, επέστρεψε στο σώμα το πνεύμα μου και αναστήθηκα. Σε ευχαριστώ λοιπόν, Άγιε του Θεού και σε παρακαλώ να με μυρώσεις (με το Άγιο Μύρο), διότι αρνούμαι την αίρεση του Νεστορίου και ομολογώ την Αειπάρθενο Μαρία αληθή Θεοτόκο. Ο Όσιος όταν άκουσε αυτά χάρηκε πολύ και με πήρε μαζί του στα Ιεροσόλυμα, όπου βρήκαμε τον άλλο διασωθέντα και πήγαμε οι τρείς μαζί στην έρημο, όπου ζήσαμε με αγώνες και άσκηση μέχρι το τέλος της ζωής μας.

4)Μία από τις πολλές αιρέσεις που πλανούν σήμερα τους ανθρώπους είναι η αίρεση των Πεντηκοστιανών, που απορρίπτουν τα μυστήρια της Εκκλησίας, την Παναγία και τους Αγίους. Ισχυρίζονται ότι έχουν το χάρισμα της γλωσσολαλιάς. Δηλαδή, ότι λαμβάνουν το Άγιο Πνεύμα και ομιλούν σε διάφορες γλώσσες.

Κάποτε πήγε σε μία σύναξη Πεντηκοστιανών ένας ευσεβής χριστιανός, να γνωρίσει από κοντά τους αιρετικούς αυτούς. Είδε λοιπόν στη σύναξη αυτή μια γυναίκα να μιλάει σε άλλη γλώσσα, που δεν καταλάβαινε. Υποτίθεται, ότι με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος έλαβε χάρισμα της γλωσσολαλιάς. Ο πιστός αυτός, με ένα κασσετοφωνάκι έγραψε αυτά που έλεγε η γυναίκα αυτή και διαπίστωσε με μεγάλη έκπληξη, ότι η γυναίκα αυτή μιλούσε στα Αραβικά και έλεγε βλασφημίες στην Παναγία. Έτσι, αποδείχτηκε ότι αντί για το Άγιο Πνεύμα που ισχυρίζονται οι Πεντηκοστιανοί ότι λαμβάνουν, τους κυριεύουν πονηρά πνεύματα. Εξάλλου, όλες οι αιρέσεις έχουν αρχηγό και εμπνευστή τον Διάβολο.

5)Η Θαυματουργική εικόνα «ΧΑΙΡΟΒΟ»
Η Θαυματουργή εικόνα της Παναγίας του Ακαθίστου («Χαίροβο»), που βρίσκεται στην Ιερά Μονή Ζωγράφου σχετίζεται με τα γεγονότα που συνέβησαν στο Αγιο Όρος με την άφιξη σ’ αυτό των απεσταλμένων του αυτοκράτορος Μιχαήλ Παλαιολόγου και του Πάπα, για να φροντίσουν για την εφαρμογή της «Ένωσης των δύο Εκκλησιών» (Ορθοδόξων και Παπικών), που αποφασίστηκε και υπογράφτηκε στην Σύνοδο του Λουγδούνου (Λυών) το 1274. Τότε Πατριάρχης ήταν ο Ιωάννης Βέκκος, ο οποίος ενώ στην αρχή ορθοδοξούσε, όσο λίγοι, στην συνέχεια άλλαξε γνώμη και έγινε υποστηρικτής της ενώσεως, πολέμιος των ανθενωτικών και ιδιαίτερα σκληρός και αμείλικτος κατά των Αγιορειτών.

Ο Μιχαήλ Παλαιόλογος, ανθρωπος φιλόδοξος και πανουργος, όταν στις 25 Ιουλιου 1261 ο στρατηγός Αλέξιος Στρατηγόπουλος, κατέλαβε την Πόλη, εποφελούμενος την Απουσία των Λατίνων σε εκστρατεία στον Πόντο, ενήργησε ως εξής. Χωρίς χρονοτριβή, στέφθηκε αυτοκράτορας στην Αγία Σοφία, αφου προηγουμένως φρόντισε να τυφλώσει τον νόμιμο κληρονόμο του θρόνου Ιωάννη Λάσκαρη. Για να μπορέσει να εξευμενίσει τους Λατίνους και κυρίως τον Πάπα, που ποτέ δεν θα συγχωρούσε την τόσο εξευτελιστική απώλεια της Κων/πολης, προχώρησε σε φιλοφρονήσεις, αναγνωρίσεις πρωτείων και προνομίων, που ουσιαστικά ισοδυναμούσε με την υποταγή της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας στην Παπική δικαιοδοσία. Στην δικαιοδοσία του Μιχαήλ Παλαιολόγου θα έμεινε η διοικητική αρμοδιότητα και η πολιτειακή κυριαρχία της αυτοκρατορίας. Έτσι ενήργησε όλα εκείνα τα λυπηρά και επώδυνα για ένωση που εκτεταμένα είναι γραμμένα στην Βυζαντινή και Εκκλησιαστική Ιστορία. Έτσι βρέθηκαν άνθρωποι του Μιχαήλ Η΄ του Παλαιολόγου στο Άγιο Όρος και μετά από το Πρωτάτο κατευθύνθηκαν προς « επίσκεψη» της Ιεράς Μονής Ζωγράφου.
Σε μια τοποθεσία, που απέχει αρκετή απόσταση από το μοναστήρι του Ζωγράφου και κοντά σε ένα δρόμο, που οδηγεί σ’ αυτό ασκήτευε ένας πολύ ενάρετος γέροντας, που επειδή αισθανόταν μεγάλη ψυχική ευφροσύνη από το περιεχόμενο των τροπαρίων και των Χαιρετισμών του Ακαθίστου Ύμνου, απόκτησε την συνήθεια να τον διαβάζει όρθιος μπροστά από την εικόνα της Θεοτόκου (στην οποία αναφερόμαστε) πολλές φορές το εικοσιτετράωρο. Εκείνη την μέρα και ενώ αυτός βίωνε υπερκόσμιες καταστάσεις και τα χείλη του πρόφεραν δυνατά το «Χαίρε, Νύμφη Ανύμφευτε», άκουσε την Παναγία να του αντιφωνή από την ιερή εικόνα της.
«Χαίρε και σύ, Γέρων του Θεού. Μη φοβού, αλλά απελθών ταχέως εις την Μονήν, ανάγγειλον τοις αδελφοίς και τω Καθηγουμένω, ότι οι εχθροί εμού τε και του Υιού μου επλησίασαν. Όστις ούν υπάρχει ασθενής τω πνεύματι εν υπομονή κρυβήτω, έως του παρελθείν τον πειρασμόν. Οι δε στεφάνων μαρτυρικών εφιέμενοι παραμενέτωσαν εν τη Μονή. Άπελθε ούν ταχέως…»
Μόλις συνήλθε ο Γέροντας από το θαυμαστό γεγονός, αφήκε το ησυχαστήριό του και έτρεξε προς το μοναστήρι για να εξαγγείλει τα δεινά που πλησιάζουν και τις οδηγίες της Θεομήτορος. Αλλά στα προπύλαια της Μονής γνώρισε και βίωσε και δεύτερο θαυμαστό γεγονός. Στην πύλη της Μονής στεκόταν και τον περίμενε η εικόνα της Παναγίας του κελλιού του, μπροστά στην οποία εδώ και χρόνια απήγγειλε τους Αρχαγγελικούς Χαιρετισμούς και από την οποία άκουσε την ίδια φωνή και εντολή. Με βαθύτατη συγκίνηση έπεσε και την προσκύνησε και αφού την πήρε στα χέρια του παρουσιάσθηκε στον ηγούμενο και στους αδελφούς, εξιστόρησε το θαύμα και γνωστοποίησε την προειδοποίηση της Θεοτόκου.
Με έντονη ανησυχία αλλά και βαθειά ευγνωμοσύνη οι Ζωγραφίτες πατέρες προσκύνησαν την ιερή και θαυματουργή εικόνα και έπραξαν ό,τι τους υπέδειξε η Παναγία. Οι ασθενέστεροι και πιο δειλοί κρύφθηκαν στα γειτονικά δύσβατα και δασώδη μέρη, είκοσιέξι όμως θαραλλέοι, με πρώτο τον ηγούμενο κλείστηκαν στον Πύργο της Μονής και ετοιμάστηκαν για μαρτυρικό θάνατο σύμφωνα με την πρόρρηση της Παναγίας.
Σε λίγο κατέφθασαν και οι ενωτικοί του αυτοκράτορα Μιχαήλ και οι παπικοί συνοδοί τους και άρχισε μεταξύ αυτών και των εγκλείστων διάλογος. Κολακευτικοί και με πολλές υποσχέσεις οι πρώτοι, για «καλά και ωφέλιμα» για την Μονή και το Όρος. Απόλυτα αρνητικοί οι έγκλειστοι και αυστηρότατοι επικριτικοί των ενωτικών προσπαθειών, απορρίπτοντας πλήρως την αποδοχή του Πάπα σαν Κεφαλή της Εκκλησίας και σαν αντιπρόσωπο του Χριστού στην γη. Η τελευταία δήλωσή των ήταν ότι προτιμούσαν να πεθάνουν παρά να ανοίξουν τις Πύλες και παραδώσουν την Μονή τους στην υποταγή του Πάπα και στην αιρετική βεβήλωση. Όταν τα άκουσαν αυτά οι Λατίνοι, έφρυξαν από θυμό και οργή και αφού περικύκλωσαν τον Πύργο με μεγάλες ποσότητες φρυγάνων και ξύλων τον επυρπόλησαν. Οι πατέρες προσευχόμενοι κάηκαν, πεθαίνοντας με φρικτό τρόπο. Το γεγονός αυτό συνέβη την 10η Οκτωβρίου του 1274, ημερομηνία κατά την οποία η Εκκλησία εορτάζει την μνήμη τους σαν ιερομάρτυρες. Σε κώδικα της Μονής υπάρχει κατάλογος που είναι γραμμένα τα ονόματα των ιερομαρτύρων.
Όταν μετά την συμφορά και την απομάκρυνση των κακούργων επέστρεψαν οι πατέρες που είχαν κρυφθεί, απομακρύνοντας τα αποκαΐδια από τον Πύργο και τα άγια λείψανα των μαρτύρων, βρήκαν ακέραια και άβλαπτη την Θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, που είχαν πάρει μαζί τους όταν κλείστηκαν στον Πύργο για βοήθεια και ενθάρρυνση στο μαρτύριό τους. Με πολλή ευλάβεια την μετέφεραν και την τοποθέτησαν στο τέμπλο του ιερού ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, όπου υπάρχει μέχρι σήμερα. Οι Ζωγραφίτες πατέρες φροντίζουν ώστε το κανδήλι της να καίει «ακοιμήτως». Την αποκαλούν «Χαίροβο», που είναι το Αρχαγγελικό Χαίρε, στα βουλγαρικά. Χαίροβο επίσης αποκαλούν και την τοποθεσία που ησύχαζε ο άγιος εκείνος Γέροντας, που καταξιώθηκε του Θεομητορικού χαιρετισμού. Προς τιμήν της Αειπαρθένου και σε ανάμνηση του θαύματος και της εύνοιας προς την Μονή, καθιερώθηκε στις θείες λειτουργίες αντί του Κοινωνικού να διαβάζεται μπροστά από την θαυματουργή εικόνα ο Ακάθιστος Ύμνος.

6)Ἡ Παναγία σῴζει τὴν Μαίρη Σαββίδου από την Αίρεση των Μαρτύρων του Ιεχωβά.

[Διήγησις Ἰωάννου Δελήμπαση, Διδασκάλου]

Ο σύζυγος της Ελληνοαμερικανίδος Μαίρης, Νικόλαος Σαββίδης εδώρισε αρκετάς χιλιάδας δολλάρια εις τα Σήμαντρα Χαλκιδικής, δι᾿ ανέγερσιν Ιερού Ναού και την επέκτασιν του Δημοτικού Σχολείου. Το 1956 γίναμε φίλοι. Διετύπωσε δε, ο σύζυγος, την επιθυμίαν να επισκεφθή το Άγιον Όρος, διότι είχε έντονον και βαθύ το θρησκευτικόν συναίσθημα.

Ήλθαμε μέχρι τα Ν. Ρόδα οικογενειακώς. Ενταύθα θα έμεναν αι οίκογενειαί μας και ημείς θα συνεχίζαμε διά το Άγιον Όρος. Μόλις φθάσαμε εις το χωριό μου τα Νέα Ρόδα, αμέσως επήγαμε εις την Εκκλησίαν διά να προσκυνήσω την Παναγίαν. Τούτο πράττω πάντοτε κατά την άφιξίν μου.Όταν ήλθε η σειρά της κ. Μαίρης να προσκυνήση και μόλις έκαμε τον σταυρόν της, έπιασε την εικόνα με τα δυό της χέρια, γονάτισε και με αναφιλητά και σε μια κάποια κατάστασιν εκστάσεως άρχισε να φωνάζη: «Νίκο μου (τον σύζυγόν της) αυτή είναι, είναι αυτή, την γνώρισα». Με πολύ κόπο την πήραμε μακράν του εικονίσματος και αφού ηρέμησε, μας διηγήθηκε το εξής καταπληκτικό:

Το 1935 προσεπάθησαν ειδικοί διαφωτιστές  της αιρέσεως των μαρτύρων του Ιεχωβά, να την προσηλυτίσουν και κατά κάποιον τρόπο άρχισαν να την πείθουν. Το βράδυ της ημέρας που συνειδητά είχε αποφασίσει να προσχωρήσει, είδε στον ύπνο της μια φτωχική μαυροφορεμένη γυναίκα, η οποία της απέτρεψε να γίνει μάρτυς του Ιεχωβά, διότι θα έχανε την ψυχή της και με πολλά επιχειρήματα της κατέδειξε το αβάσιμο της αιρέσεως.

Τότε η κ. Μαίρη την ευχαρίστησε και ζήτησε να κάμει και αυτή κάτι για τη φτωχιά αυτή γυναίκα. Δεν θέλω τίποτε της είπε, αλλά όταν με συναντήσεις άλλη φορά, θέλω να με ντύσεις. Καί στραφείσα προς τον σύζυγό  της του είπε με παράπονο:

-Νίκο μου συνήντησα την γυναίκα που με έσωσε την ψυχή  μου, αλλά πως θα την ντύσω; Τότε παρενέβη ο αείμνηστος ιερεύς του Ιερού Ναού Παπά Ζηνόδης και της είπε, ότι οι εικόνες ντύνονται με επαργύρωση η με επιχρύσωση. Αμέσως ο σύζυγός της ζήτησε λεπτομερώς πληροφορίας και εκείνην την στιγμήν κατέβαλε ολόκληρο το ποσό γιά την επενδυτική  εργασία. Το επίχρυσο ένδυμα της εικόνος είναι αυτή η δωρεά της οικονενείας Νικολάου και Μαίρης Σαββίδου. Έκτοτε η κ. Μαίρη έγινε περισσότερο  φιλόπτωχη και γενναιόδωρη. Ήτο ένα από τα πολλά πραγματικά θαύματα της Παναγίας μας.

(Απο το βιβλίο -Η ΠΑΝΤΩΝ ΑΝΑΣΣΑ-Φανερώσεις και θαύματα της Θεοτόκου-Εκδόσεις Άθως)

πηγή