Πηγή
«Στον ιερό Ναό των
Βλαχερνών της
\Κωνσταντινουπόλεως,
όπου βρισκόταν και το σεπτό
«μαφόριον» της Παναγίας,
μία των ημερών, επί βασιλείας
Λέοντος του Σοφού (886-911),
ετελείτο ολονύκτια αγρυπνία.
Είχε πάει εκεί κατά τη συνήθειά
του και ο όσιος Ανδρέας ο σαλός.
Συνέβη να παρευρίσκεται και
ο Επιφάνιος έχοντας μαζί έναν
υπηρέτη του.
Συχνά, σε κάθε κατάλληλη
ευκαιρία, αγρυπνούσε και
αυτός ανάλογα με την προθυμία
του, πότε μέχρι το μεσονύκτιο, πότε μέχρι το πρωί.
Την τετάρτη ώρα
Την τετάρτη ώρα
της νυκτός, βλέπει ο μακάριος Ανδρέας
μεγαλοπρεπή γυναίκα
μεγαλοπρεπή γυναίκα
να βγαίνει από την Ωραία και βασιλική Πύλη
και να προχωρεί
και να προχωρεί
μαζί με πολυπληθή και λαμπρότατη ακολουθία
αγίων λευκοφορούντων,
αγίων λευκοφορούντων,
που έψελναν ιερούς ύμνους και πνευματικά
άσματα.
άσματα.
Τη μεγαλοπρεπή αυτή γυναίκα κρατούσαν
τιμητικά συνοδεύοντας
τιμητικά συνοδεύοντας
από τα χέρια ο Τίμιος Πρόδρομος και
ο Υιός της Βροντής,
ο Υιός της Βροντής,
ο Θεολόγος Ιωάννης, ενώ ακολουθούσαν
οι υπόλοιποι άγιοι.
οι υπόλοιποι άγιοι.
Μόλις τους είδε ο όσιος Ανδρέας να
προχωρούν προς τον
προχωρούν προς τον
άμβωνα της Εκκλησίας, πλησιάζει τον
Επιφάνιο και του λέει:
Επιφάνιο και του λέει:
- Βλέπεις την Κυρία και Δέσποινα του
κόσμου;
κόσμου;
Αυτός του απαντά: - Ναι, πνευματικέ
πατέρα μου.
πατέρα μου.
Ενώ παρακολουθούσαν οι όσιοι,
Την βλέπουν να
Την βλέπουν να
γονατίζει, να προσεύχεται για ώρα πολλή
και να τρέχουν
και να τρέχουν
συνεχώς δάκρυα στο θεοειδές και άχραντο
πρόσωπό Της.
πρόσωπό Της.
Μετά από αυτήν την προσευχή, έρχεται
προς το θυσιαστήριο
προς το θυσιαστήριο
και δεήθηκε εκεί υπέρ του παρευρισκόμενου
λαού. Όταν τελείωσε
λαού. Όταν τελείωσε
τη δέησή Της, έβγαλε από την πανάχραντη
κεφαλή Της, με μία
κεφαλή Της, με μία
κίνηση γεμάτη χάρη και σεμνότητα, το μέγα και
φοβερό «μαφόριόν»
φοβερό «μαφόριόν»
Της, που έλαμπε ως αστραπή, και το άπλωσε
επάνω από όλον
επάνω από όλον
τον παρευρισκόμενο λαό. Αυτό το έβλεπαν οι
\ θαυμάσιοι αυτοί άνδρες
\ θαυμάσιοι αυτοί άνδρες
επί αρκετές ώρες να είναι απλωμένο επάνω
από όλον τον λαό και
από όλον τον λαό και
να πηγάζει ως φως ήλεκτρου τη Δόξα του
Κυρίου.
Κυρίου.
Όση ώρα ήταν εκεί η Υπεραγία Θεοτόκος,
ήταν θεατό
ήταν θεατό
και εκείνο, μόλις ανεχώρησε, έπαυσε και
αυτό να είναι
αυτό να είναι
ορατό. Το επήρε μαζί της, αφήνοντας τη
Χάρη Της
Χάρη Της
στον πιστό λαό».
(1) Με το γεγονός της εμφάνισης της
Υπεραγίας Θεοτόκου
Υπεραγίας Θεοτόκου
βρισκόμαστε μπροστά σε μία θαυμαστή
ενέργεια του Θεού
ενέργεια του Θεού
– ο Θεός ενεργεί διά της Θεοτόκου – που
την ευεργετική της
την ευεργετική της
επίδραση δέχεται ο πιστός λαός, αλλά βλέπουν
μόνον οι δύο
μόνον οι δύο
όσιοι: ο Ανδρέας ο σαλός και ο Επιφάνιος.
Αυτό σημαίνει
Αυτό σημαίνει
ότι το μεγαλειώδες αυτό όραμα ήταν μία
ιδιαίτερη ευλογία
ιδιαίτερη ευλογία
που δόθηκε ως χάρη στους δύο αγίους,
και διότι προφανώς
και διότι προφανώς
είχαν τις εσωτερικές προϋποθέσεις για να τη
δεχτούν, και διότι
δεχτούν, και διότι
θα κατέθεταν τη μαρτυρία τους αυτή αργότερα
στον πιστό
στον πιστό
λαό προς ενίσχυση της πίστεώς του. Με άλλα
λόγια ο
λόγια ο
Θεός ικανώνει ορισμένους πιστούς Του,
με την έννοια
με την έννοια
ότι τους διανοίγει τους πνευματικούς οφθαλμούς,
ώστε να
ώστε να
Τον «δουν» στη θεϊκή Του δόξα, και μετέπειτα
αυτοί
αυτοί
μαρτυρούν τη θεοπτική αυτή εμπειρία τους,
η οποία γίνεται
η οποία γίνεται
αποδεκτή από τον λαό, λόγω της αξιοπιστίας
των ίδιων.
των ίδιων.
Αιτία για την τακτική αυτή του Θεού, θα λέγαμε,
φαίνεται ότι
φαίνεται ότι
είναι η αγάπη Του προς τον κόσμο, η οποία
ενεργεί με
ενεργεί με
τέτοια διάκριση, ώστε να μη βλάψει τους
πνευματικά ανώριμους
πνευματικά ανώριμους
ή τους ανέτοιμους για μία ιδιαίτερη όραση
Εκείνου.
Εκείνου.
«Ου μη ίδη άνθρωπος το πρόσωπον του
Θεού και ζήσεται».
Θεού και ζήσεται».
Την τακτική αυτή του Θεού την επισημαίνουμε
σε όλες τις
σε όλες τις
φάσεις της αποκάλυψής Του, από την εποχή
της Παλαιάς
της Παλαιάς
Διαθήκης μέχρι και σήμερα ακόμη.
Ας θυμηθούμε το γεγονός
Ας θυμηθούμε το γεγονός
της παράδοσης του Νόμου του Θεού στους
Ισραηλίτες
Ισραηλίτες
στο όρος Σινά: ο Μωϋσής καλείται να μετάσχει
στην ξεχωριστή
στην ξεχωριστή
ενέργεια του Θεού, η οποία δι’ αυτού γίνεται
έπειτα κτήμα
έπειτα κτήμα
όλων. Κι ακόμη. Ο ίδιος ο Κύριός μας στο
Θαβώρ, στο όρος
Θαβώρ, στο όρος
της Μεταμορφώσεώς Του, τους τρεις μαθητές
Του, Πέτρο,
Του, Πέτρο,
Ιωάννη και Ιάκωβο, καλεί να γίνουν
«επόπται της μεγαλειότητός
«επόπται της μεγαλειότητός
Του», οι οποίοι στον κατάλληλο έπειτα
καιρό θα καταθέσουν
καιρό θα καταθέσουν
τη μαρτυρία της συγκεκριμένης
εμπειρίας τους.
εμπειρίας τους.
(2) Οι δύο άγιοι, Συμεών και Επιφάνιος,
βλέπουν με
βλέπουν με
άμεσο τρόπο την αγάπη της Υπεραγίας
Θεοτόκου προς τον
Θεοτόκου προς τον
πιστό λαό. Εμφανίζεται, προσεύχεται με δάκρυα,
απλώνει
απλώνει
προστατευτικά πάνω στον λαό το μαφόρι Της,
γιατί είναι γεμάτη
γιατί είναι γεμάτη
αγάπη και στοργή προς τα παιδιά της και παιδιά
του Υιού και Θεού
του Υιού και Θεού
της. Κι είναι αυτά τα χαρισματικά οράματα, τα
οποία επιβεβαιώνουν
οποία επιβεβαιώνουν
διαρκώς την πίστη της Εκκλησίας σχετικά με
την αγάπη των
την αγάπη των
αγίων απέναντί μας και μάλιστα της Παναγίας
Μητέρας μας.
Μητέρας μας.
Γνωρίζουμε την αγάπη Της αυτή ήδη από τα
κείμενα της Αγίας
κείμενα της Αγίας
Γραφής και τη μετέπειτα παράδοση της
Εκκλησίας μας.
Εκκλησίας μας.
Ιδιαιτέρως το «γύναι, ιδού ο υιός σου» και το
«ιδού η μήτηρ σου» του Εσταυρωμένου
Λυτρωτή μας
Λυτρωτή μας
προς τη Μητέρα Του και το μαθητή Του
Ιωάννη, μας
Ιωάννη, μας
συγκινεί την καρδιά και δεν μας αφήνει
κανένα
κανένα
περιθώριο αμφισβήτησης. Μα, όταν έρχονται
και τέτοια
και τέτοια
θαυμαστά γεγονότα, σαν αυτό της Αγίας
Σκέπης, η
Σκέπης, η
πίστη μας γιγαντώνεται ακόμη περισσότερο.
Ξέρουμε
Ξέρουμε
ότι σε κάθε ώρα και σε κάθε στιγμή
μπορούμε να
μπορούμε να
αναφερόμαστε, μετά βεβαίως τον Κύριο
και Θεό μας,
και Θεό μας,
και στην Παναγία Μητέρα Του, η οποία
είναι έτοιμη να
είναι έτοιμη να
μεσιτεύσει μετά δακρύων υπέρ ημών προς
τον Υιό
τον Υιό
και Θεό Της. Κι ο πιστός λαός πράγματι το
επιβεβαιώνει. Οι χαιρετισμοί και οι
παρακλητικοί κανόνες
παρακλητικοί κανόνες
προς την Θεοτόκο δεν λείπουν ποτέ από
τα χείλη του
τα χείλη του
ευσεβούς λαού, ο οποίος νιώθει, έστω κι
αν δεν Την
αν δεν Την
βλέπει οραματικά, την παρουσία και την
αγάπη Της.
αγάπη Της.
Θα ήταν παρήγορο μάλιστα να μνημονεύαμε
στο σημείο
στο σημείο
αυτό και μία παράδοση-θρύλο, που
κυκλοφορείται ιδίως
κυκλοφορείται ιδίως
στους πιστούς της Ρωσίας. Πέθαιναν
οι χριστιανοί και
οι χριστιανοί και
«σκόνταφταν» στην παρουσία του
αποστόλου Πέτρου, ο
αποστόλου Πέτρου, ο
οποίος έχοντας τα κλειδιά του Παραδείσου
ζητούσε
ζητούσε
τις απολύτως «κανονικές» προϋποθέσεις
εισόδου
εισόδου
στον Παράδεισο.
Τους περισσότερους δυστυχώς
Τους περισσότερους δυστυχώς
τους απέπεμπε, διότι δεν εκπληρούσαν αυτά
που έπρεπε.
που έπρεπε.
Κι ενώ λίγοι είχαν εισέλθει στον Παράδεισο,
άκουγε
άκουγε
πολλές φωνές και πολλές υμνολογίες μέσα
σ’ αυτόν.
σ’ αυτόν.
Παραξενεύτηκε και κοιτώντας πιο πέρα από
τη θύρα του
τη θύρα του
Παραδείσου είδε ότι η Παναγία Μητέρα
βρισκόταν πάνω
βρισκόταν πάνω
από τα τείχη και με το μαφόρι της σήκωνε
«παράνομα»
«παράνομα»
και έβαζε μέσα στον Παράδεισο αυτούς που
είχαν απορριφτεί.
(3) Η εμφάνιση της Παναγίας και η προστασία
Της προς
Της προς
τον πιστό λαό γίνεται εκεί που ο λαός αυτός
έχει συναχτεί
έχει συναχτεί
εν Εκκλησία. Δεν είναι τυχαίο, πιστεύουμε,
ότι η Παναγία
ότι η Παναγία
γίνεται το όργανο της χάρης του Θεού, όταν
ο λαός φανερώνει
ο λαός φανερώνει
την πίστη του με τον ερχομό του στον ναό
και μάλιστα
και μάλιστα
σε ώρα έντονης και παρατεταμένης
προσευχής: σε αγρυπνία.
προσευχής: σε αγρυπνία.
Και τούτο διότι ο Θεός προσφέρει τη χάρη
Του, αλλ’ όταν
Του, αλλ’ όταν
και ο άνθρωπος δείχνει τη διάθεση να την
αποδεχτεί.
αποδεχτεί.
Στο θαυμαστό γεγονός της Αγίας Σκέπης
πολύ άμεσα
πολύ άμεσα
διαπιστώνουμε αυτό που ο Κύριος είχε πει:
«Ου εισί δύο ή τρεις συνηγμένοι εις το
εμόν όνομα,
εμόν όνομα,
εκεί ειμι εν μέσω αυτών».
Η παρουσία Του εκδηλώθηκε μέσω της
Μητέρας Του,
Μητέρας Του,
όπως βεβαίως και για την εμφάνισή Του
στον απόστολο
στον απόστολο
Θωμά μετά την ανάσταση προηγήθηκε
η παρουσία
η παρουσία
του Θωμά στον κύκλο των μαθητών,
δηλ. στο χώρο της
δηλ. στο χώρο της
Εκκλησίας. Έτσι βεβαίως ο Θεός διά των
αγίων Του δρα
αγίων Του δρα
όπως και όπου θέλει, αλλά εκεί που
κατεξοχήν ενεργεί
κατεξοχήν ενεργεί
και προσφέρει τη χάρη Του είναι η
Εκκλησία.
Εκκλησία.
Από την άποψη αυτή ο αγώνας του πιστού να
συμμετέχει στις εκκλησιαστικές ακολουθίες,
και μάλιστα
και μάλιστα
στη Θεία Λειτουργία, αποτελεί όρο για τη
μετοχή του
μετοχή του
στην παροχή της χάρης του Θεού.
(4) Η ιδιαίτερη παροχή αγιασμού από την
Παναγία προς
Παναγία προς
τον προσευχόμενο λαό νομίζουμε ότι είχε
να κάνει και
να κάνει και
με το μαφόρι Της, που φυλασσόταν ως
εξαιρετική ευλογία
εξαιρετική ευλογία
στον συγκεκριμένο ναό των Βλαχερνών.
Με άλλα λόγια,
Με άλλα λόγια,
η χάρη του Θεού και των αγίων του
επεκτείνεται, όταν
επεκτείνεται, όταν
υπάρχουν αντικείμενα που σχετίζονται με
την εδώ στον
την εδώ στον
κόσμο τούτο παρουσία των αγίων. Βεβαίως,
για παράδειγμα,
για παράδειγμα,
ο άγιος Διονύσιος παρέχει τη χάρη του Θεού
σε όσους εν
σε όσους εν
πίστει τον επικαλούνται, μα η παροχή της
χάρης αυτής
χάρης αυτής
φαίνεται να είναι εντονότερη εκεί που υπάρχει
το αγιασμένο
το αγιασμένο
λείψανό του, στη Ζάκυνθο. Το ίδιο συμβαίνει
και με
και με
όλους τους αγίους, το ίδιο πιστεύουμε ότι
συνέβη και εκεί
συνέβη και εκεί
στον ναό των Βλαχερνών. Κι είναι και τούτο
μία αλήθεια,
μία αλήθεια,
που την επιβεβαιώνει διαρκώς ο πιστός λαός
ανά τους αιώνες,
ανά τους αιώνες,
αφού βλέπουμε πόσο ο λαός αυτός
καθοδηγούμενος από
καθοδηγούμενος από
την καρδιά του τιμά τα λείψανα των αγίων,
όπως και τα
όπως και τα
ιδιαίτερα αντικείμενα, όπως είπαμε, που
σχετίζονται με τη
σχετίζονται με τη
ζωή τους. Κι αυτό συμβαίνει, γιατί η χάρη
του Θεού
του Θεού
αγκαλιάζει όλη την ύπαρξη ενός αγίου,
όπως και
όπως και
διοχετεύεται αυτή και στα υλικά αντικείμενα
που τον
που τον
περιβάλλουν. Δεν υπάρχει τίποτε κακό
στη δημιουργία
στη δημιουργία
του Θεού, πέρα από τις κακές επιλογές
της καρδιάς μας,
της καρδιάς μας,
ενώ τα πάντα εξαγιάζονται από την υπακοή
του ανθρώπου
του ανθρώπου
στον Θεό.