Ο Τάφος του Χριστού

Tο Μέγα Σάββατο η Εκκλησία στρέφει  την προσοχή της στον Τάφο του Κυρίου μας. Καμία ημέρα του λειτουργι­κού έτους δεν παρουσιάζει πιο σύνθετο χαρακτήρα από το Μέγα Σάββατο, καθώς η η­μέρα αυτή μετέχει ταυτοχρόνως και της θλίψεως των Παθών και της χαράς της Αναστάσεως. Η Εορτή του Πάσχα, που πλησιάζει ό­λο και περισσότερο, κατακτά τελικά το με­γαλύτερο κομμάτι του Μεγάλου Σαββάτου.

                Ας σταθούμε μερικές στιγμές δίπλα στον Τάφο του Κυρίου μας. Δύο αποσπάσματα από την Καινή Διαθήκη θα μας βοηθήσουν να πάρουμε το μήνυμα του Μεγάλου Σαββάτου. Το πρώτο μάς το δίνει ο ευαγγελιστής Λουκάς: «Κατακολουθήσασαι δε αι γυναίκες, αίτινες ήσαν συνεληλυθυίαι αυτώ εκ της Γαλιλαίας, εθεάσαντο το μνημείον και ως ετέθη το σώμα αυτού, υποστρέψασαι δε ητοίμασαν αρώματα και μύρα, και το μεν Σάββατον ησύχα­σαν κατά την εντολήν…». Στη ζωή κάθε μα­θητή του Ιησού υπάρχουν περίοδοι που ο Διδάσκαλος φαίνεται να έχει αποσυρθεί και να απουσιάζει. Είναι κατά κάποιο τρόπο στον τάφο. Οι γυναίκες της Γαλιλαίας μας υ­ποδεικνύουν ποια θα πρέπει να είναι η στά­ση μας αυτές τις στιγμές: είδαν τον τάφο, ή­ξεραν που ήταν ο Ιησούς. Και εμείς, ακόμη κι όταν ο Ιησούς μοιάζει να μην απαντά, α­κόμη κι αν παραμένει αόρατος, δεν θα πρέ­πει να αμφιβάλλουμε ότι είναι εδώ. Το βλέμμα μας πρέπει να παραμένει καρφω­μένο, αν όχι επάνω Του, τουλάχιστον προς τη δική Του κατεύθυνση. Οι γυναίκες δεν μένουν άπρακτες. Δεν λένε: «Τώρα πια δεν γίνεται τίποτε». Ετοίμασαν αρώματα για να αλείψουν το Σώμα Του. Συνεχίζουν να το τιμούν, ακόμη και τώρα που κείται χωρίς ζωή. Παρομοίως και κατά τις περιόδους που ο Ιησούς σιωπά και κρύβεται, ας μη σταματάμε να Τον έχουμε στο κέντρο της λατρείας μας. Ας ετοιμάσουμε μύρα -μύρα αγάπης και καλών έργων- για να προσφέ­ρουμε ήδη από τώρα στον Φίλο που δεν βλέπουμε αλλά όταν και πάλι μας χαρίσει την παρουσία Του, γιατί το ξέρουμε ότι αυ­τό θα συμβεί. Στις ετοιμασίες των γυναικών δεν υπάρχει ίχνος εκνευρισμού· τηρούν την αργία του Σαββάτου, ξεκουράζονται. Η πε­ρίοδος που ο Ιησούς είναι στον τάφο, είναι η μυστική, κρυμμένη περίοδος της ζωής μας κοντά Του, μαζί Του, ο χρόνος της ανα­μονής και της σιωπής. Το Μέγα Σάββατο εί­ναι η γιορτή των μυστικών Του φίλων που ο κόσμος αγνοεί και που εκείνοι δεν θέλουν να γίνουν γνωστοί, παρά μόνο στον Ίδιο.

Η ειρήνη του Μεγάλου Σαββάτου είναι στραμμένη προς το μεγάλο γεγονός του πρωινού της Κυριακής, προς τη δύναμη και τη χαρά της Αναστάσεως. Αλλά αυτή η ειρήνη πρέπει να διατηρηθεί: αυτές ακρι­βώς οι εξωτερικές προετοιμασίες για το Πάσχα εισβάλλουν και εμποδίζουν πολ­λούς από τους πιστούς να διατηρήσουν την ατμόσφαιρα της ησυχίας και της σιωπής.

Ας διαβάσουμε επίσης για άλλη μια φο­ρά τα λόγια του αποστόλου Παύλου προς τους Ρωμαίους: «Συνετάφημεν ουν αυτώ διά του βαπτίσματος εις τον θάνατον… Ούτω και ημείς λογίζεσθε εαυτούς νεκρούς μεν είναι τη αμαρτία ζώντας δε τω Θεώ εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ημών». (Ρωμ. 6:4, 11) Αν μπορούσα να πειστώ ότι έχω πεθάνει μαζί με τον Χριστό, έχω ταφεί μαζί με Αυτόν, η πνευματική μου ζωή θα γινόταν τόσο πιο απλή και τόσο πιο εύκολη. Σε κά­θε πειρασμό, σε καθετί που εκτρέπει την προσοχή μου από το ένα και μοναδικό «ού εστί χρεία» θα απαντούσα. «Τί να το κάνω; Έχω πεθάνει. Είμαι στον τάφο του Διδα­σκάλου μου.» Αντί να συζητώ και να μάχο­μαι με τη ζωή, θα είχα τοποθετηθεί εξαρχής α­πό την άλλη πλευρά (εννοείται ότι πρόκει­ται για τις αμαρτωλές επιθυμίες) και νεκρός για τον κόσμο της αμαρτίας, θα ζούσα πια μονίμως «εν Χριστώ». Πρόκειται εδώ για μια πνευματική τακτική τού να «συνθάπτομαι» με τον Κύριό μου, τακτική αποτελε­σματική και προσιτή υπό όλες τις συνθήκες.

(Lev Gillet, Πασχαλινή κατάνυξη, εκδ. Ακρίτας, σ.97-100)

πηγή

Μεγάλο Σάββατο - Η ταφή του Κυρίου

Μάτην φυλάττεις τον τάφον, κουστωδία.
Ου γαρ καθέξει τύμβος αυτοζωΐαν.
Το Σάββατο, αφού συγκεντρώθηκαν οι αρχιερείς και οι φαρισαίοι στο Πόντιο Πιλάτο, τον παρακάλεσαν να ασφαλίσει τον τάφο του Ιησού για τρεις ημέρες διότι, καθώς έλεγαν, «έχουμε υποψία μήπως οι μαθητές Του, αφού κλέψουν την νύχτα το ενταφιασμένο Του σώμα κηρύξουν έπειτα στο λαό ως αληθινή την ανάσταση την οποία προείπε ο πλάνος εκείνος, όταν ακόμη ζούσε· και τότε θα είναι η τελευταία πλάνη χειρότερη της πρώτης».

Αυτά αφού είπαν στον Πόντιο Πιλάτο και αφού πήραν την άδεια του, έφυγαν και σφράγισαν τον τάφο τοποθετώντας εκεί για ασφάλεια του κουστωδία, δηλαδή στρατιωτική φρουρά.

Απολυτίκιον
Ηχος β'.
Ο ευσχήμων Ιωσήφ, από του ξύλου καθελών το άχραντόν σου Σώμα, σινδόνι καθαρά, ειλήσας και αρώμασιν, εν μνήματι καινώ κηδεύσας απέθετο.
Έτερον Απολυτίκιον
Ηχος β'.
Ταίς Μυροφόροις Γυναιξί, παρά το μνήμα επιστάς, ο Άγγελος εβόα·Τα μύρα τοις θνητοίς υπάρχει αρμόδια, Χριστός, δε διαφθοράς εδείχθη αλλότριος.
Κοντάκιον
Ηχος β'.
Την άβυσσον ο κλείσας, νεκρός οράται, και σμύρνη και σινδόνι ενειλημμένος, εν μνημείω κατατίθεται, ως θνητός ο αθάνατος. Γυναίκες δε αυτόν ήλθον μυρίσαι, κλαίουσαι πικρώς και εκβοώσαι· Τούτο Σάββατόν εστι το υπερευλογημένον, εν ω, Χριστός αφυπνώσας, αναστήσεται τριήμερος.
Ο Οίκος
Ο συνέχων τα πάντα επί σταυρού ανυψώθη, και θρηνεί πάσα η Κτίσις, τούτον βλέπουσα κρεμάμενον γυμνόν επί του ξύλου, ο ήλιος τας ακτίνας απέκρυψε, και το φέγγος οι αστέρες απεβάλλοντο, η γη δε συν πολλώ τω φόβω συνεκλονείτο, η θάλασσα έφυγε, και αι πέτραι διερρήγνυντο, μνημεία δε πολλά ηνεώχθησαν, και σώματα ηγέρθησαν αγίων Ανδρών. Άδης κάτω στενάζει, και Ιουδαίοι σκέπτονται συκοφαντήσαι Χριστού την Ανάστασιν, τα δε Γύναια κράζουσι· Τούτο Σάββατόν εστι το υπερευλογημένον, εν ω Χριστός αφυπνώσας, αναστήσεται τριήμερος.

Μεγάλη Παρασκευὴ βράδυ ΕΠΟΧΗ ΠΑΡΑΦΡΟΣΥΝΗΣ +Mητροπολίτης Φλωρίνης Αυγουστίνος

Ομιλία Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

«Ὤ τῆς παραφροσύνης καὶ τῆς χριστοκτονίας τῆς τῶν προφητοκτόνων!»

(Γ' Στάσις Ἐγκωμίων)

ΕΙΝΕ ἱερὸ ἔθιμο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησί­ας μας, νὰ στολίζουμε τὸν ἐπιτάφιο μὲ ἄν­­θη, τὰ ἄνθη τῆς ἀνοίξεως. Διότι τὸ ἄνθος εἶ­νε ἡ γλῶσσα τῆς καρδιᾶς. Μὲ τὸ ἄνθος ἐκ­φρά­ζει ὁ ἄνθρωπος τὰ μυστικώτερα αἰσθήματά του· εἶνε ἕνα ἀπὸ τὰ ὡ­ραιότερα δημι­ουργή­μα­­τα τοῦ Θεοῦ. Φτάνει κ᾽ ἕνα τριαντάφυλλο, ὅ­πως εἶπε ἕ­νας βοτανολόγος, ν᾽ ἀ­πο­δείξῃ ὅτι ὑπάρχει Θεός. Ἐν τούτοις ἡ ὀμορφιὰ ποὺ ἔχει τὸ ἄν­­θος τοῦ ἀγροῦ εἶνε ἐφήμερη (βλ. Ἰακ. 1,10-11. Ἠσ. 6,7. Α΄ Πέτρ. 1,24), δὲν διαρκεῖ πολύ. Καὶ ἀπὸ τῆς ἀ­πό­ψε­ως αὐτῆς τὸ ἄν­θος εἰκονίζει τὴ ματαιότη­τα τῶν ἐγκοσμίων. «Ὡς ἄν­θος μαραίνεται καὶ ὡς ὄναρ παρέρχεται καὶ διαλύεται πᾶς ἄν­θρωπος…», ψάλλουμε στὴν ἀκολουθία τῆς κη­δείας· μαραίνεται δηλαδὴ σὰν λουλούδι καὶ φεύγει σὰν ὄνειρο καὶ διαλύεται κάθε ἄνθρωπος.
Τὰ ἄνθη αὐτά, μὲ τὰ ὁποῖα στολίζουμε τὸν ἐπιτάφιο, εἶνε φθαρτά. Ἀλλ᾽ ἐκτὸς ἀπὸ τὰ ἄν­θη αὐτὰ ὑπάρχουν καὶ κάποια ἄλλα, ποὺ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου δὲν μπόρεσε νὰ τὰ μαρά­νῃ. Τὰ ἄφθαρτα αὐτὰ ἄνθη εἶνε τὰ ἄνθη τῆς ποιήσεως καὶ τώρα ὁ Ἐπιτάφιος θρῆνος· τὸ ἀ­­ριστούργημα τοῦτο τῶν αἰώνων, ἀπὸ τὸ ὁ­ποῖο στὴν ἐκκλησία ἀπόψε ψάλλονται 99 ἐγκώμια.
Θὰ μοῦ ἐπιτρέψετε νὰ ῥίξου­με ἕνα βλέμμα σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ ἐγκώμια αὐτά, ἐ­κεῖνο ποὺ λέει· «Ὤ τῆς παραφροσύνης καὶ τῆς χριστοκτονίας τῆς τῶν προφητοκτόνων!» (Γ΄ στ. ἐγκ.).
Τί λέει ἐδῶ; Σύντομη θὰ εἶνε ἡ ἑρμηνεία.

* * *

Ἕνα ἔξοχο δῶρο τοῦ Δημιουργοῦ, ἀγαπητοί μου, ποὺ ξεχωρίζει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὰ ζῷα, εἶνε ὁ νοῦς. Ὡς πρὸς τὸ σῶμα δὲν διαφέ­­ρουμε πολὺ ἀπὸ αὐτά· ἐκεῖ ποὺ ἡ διαφορὰ εἶ­νε ἀβυσσαλέα, εἶνε ὁ νοῦς. Ὁ νοῦς – ἡ διάνοια τοῦ ἀν­θρώ­που εἶνε τὸ ἀσύγκριτο προτέρημα. Καὶ ὅ­πως ἡ φύσι – τὸ σύμπαν λειτουρ­γεῖ μὲ τοὺς νόμους τῆς φυσικῆς, ἔτσι ἡ διάνοια τοῦ ἀνθρώπου λειτουργεῖ μὲ ἄλ­λους νόμους, τοὺς νόμους τῆς λογικῆς. Ἕνα, δύο, τρεῖς, τέσσερις εἶνε οἱ σπουδαιότεροι νό­μοι μὲ τοὺς ὁ­ποί­ους λειτουργεῖ ἡ νοῦς. Καὶ ὅταν ὑπάρχῃ πειθαρχία στὴ λογική, τότε ἐπικρατεῖ τάξις, ῥυθμός, εἰρήνη καὶ ἁρμονία στὸν κόσμο.

Ἀλλὰ δυστυχῶς τὸ κακὸ – ἡ ἁμαρτία διετάραξε τὴν ἁρμονία αὐτὴ καὶ ἡ διάνοια τοῦ ἀν­­θρώπου δὲν λειτουργεῖ πλέον λογικά. Ἡ ἁμαρ­τία ὤθησε τὸν ἄνθρωπο ἐκτὸς λογικῆς, τὸν ἔ­­φερε σὲ κατάστασι παραφροσύνης. Ἡ θαυμά­σια παραβολὴ τοῦ Ἀσώτου λέει χαρακτηρι­στικὰ ὅτι ὁ ἄσωτος, ἀφοῦ περιπλανήθηκε μακριὰ ἀπὸ τὸ πατρικό του σπίτι, στὴ Σαχάρα τῆς ἁμαρτίας, καὶ σπατάλησε ὅ,τι πολύτιμο εἶ­χε, «εἰς ἑαυτὸν ἐλθών», ὅταν ἦρ­θε στὰ λογι­κά του (Λουκ. 15,17), ἀποφάσισε νὰ ἐπιστρέψῃ. Μέχρι τό­τε δηλαδὴ τὸ μυαλό του δὲν λειτουργοῦσε κανονικὰ καὶ τότε ἐπανῆλθε στὴ λογική.
Ἀκριβέστερα, στὴν παραφροσύνη ὁδηγοῦν τὸν ἄνθρωπο τὰ πάθη· ὁ θυμὸς λ.χ., ἡ κακὴ ἐπιθυ­μία, ὁ φθόνος, τὸ μῖσος, ἡ φιλαργυρία, ἡ φιληδονία, ἡ φιλοδοξία, ὁ ἐγωισμός, ὁ ὀρ­θολογισμὸς κ.τ.λ.. Ἐπάνω στὴν ἔξαψι τοῦ πάθους του ὁ θυμώδης διαπράττει ἔγκλημα, ὁ ἀ­κόλαστος γελοιοποιεῖται, ὁ φθονερὸς βασανίζεται, ὁ φιλάργυρος σκλαβώνεται, ὁ φιλήδονος παγιδεύεται, ὁ φιλόδοξος τσακίζεται, ὁ ἐ­γωιστὴς γίνεται ἀποκρουστικός, ὁ ὀρ­θολογιστὴς τυφλώνεται. Πῶς λειτουργοῦν καὶ ποῦ ὁδηγοῦν τὰ πάθη;
⃝ Κατ᾽ ἀρχήν, ὅπως εἴπαμε, τὸ πάθος βγάζει ἐκτὸς λογικῆς. Ἡ λογικὴ λέει «Πᾶς οἶκος κατασκευάζεται ὑπό τινος, ὁ δὲ τὰ πάντα κατασκευάσας Θεός» (Ἑβρ. 3,4), ὁ­δηγεῖ δηλαδὴ στὴν πίστι. Ὁ ὀρθολογιστὴς ἐν τούτοις καταλήγει στὸ ἀντίθετο, σὲ ἀπιστία καὶ ἀθεΐα· ἔτσι παραλογίζεται, καταντᾷ παρά­φρων, τὸ μυαλό του δὲν λειτουργεῖ πλέον. Ἂν τὸν ρωτήσῃς, Τὸ σπίτι σου ποιός τό ᾽φτεια­­ξε; σοῦ ἀπαντᾷ· Οἱ χτίστες. Ὅταν ὅμως τὸν ρωτᾷς, Καὶ τὸ μεγάλο σπίτι, τὸ σύμπαν, ποιός τὸ ᾽φτειαξε; σοῦ λέει· Ἔτσι, μόνο του παρουσιάστηκε… Μποροῦμε κ᾽ ἐδῶ νὰ ποῦμε «Ὤ τῆς παραφροσύνης»!
⃝ Τὰ πάθη βγάζουν τὸν ἄνθρωπο ἐκτὸς λογι­κῆς. Τὰ πάθη ἀκόμη, ὁποιοδήποτε ὄνομα κι ἂν ἔχουν, προκαλοῦν φθορὰ καὶ καταστροφή. Ἐ­ὰν ρωτήσετε τοὺς οἰκονομολόγους, θὰ σᾶς βεβαιώσουν ὅτι γίνεται μεγάλη σπατάλη χρήματος· ἰλιγγιώδη ποσά, μὲ τὰ ὁποῖα θὰ μποροῦσαν νὰ καλυφθοῦν σημαν­τι­κὲς ἀνάγ­κες, ἐξανεμίζονται. Ἄκουσα καὶ ἔφρι­ξα, ὅτι πόλις πλουσία, ποὺ κολυμπᾷ στὸ χρῆ­μα, ἔχει δεκάδες νυκτερινὰ κέντρα, κ᾽ ἐκεῖ οἱ θαμῶνες κάθε βράδυ, γιὰ νὰ διασκεδάσουν, σπᾶ­νε πιάτα. Τὸ χαρτοπαίγνιο καὶ τὰ τυχερὰ παιχνίδια ἀ­φαιροῦν περιουσίες μέσα σὲ μιὰ νύχτα. Καταστροφὴ στὸ ἀτομικὸ βαλάντιο, ἀλλὰ καταστροφὴ καὶ στὰ δημόσια ταμεῖα. Ἡ ἀσωτία φθείρει τὰ οἰκονομικὰ τοῦ κράτους. Καὶ ἐνῷ οἱ κυβερνῆται μας φωνάζουν «λιτότης», καν­είς δὲν θέλει νὰ συμμορφωθῇ. «Ὤ τῆς παραφροσύνης» πολιτείας καὶ πολιτῶν!
⃝ Ἐὰν μετὰ τοὺς οἰκονομολόγους ρωτήσετε τώρα τοὺς γιατροὺς καὶ τοὺς ψυχιάτρους, θὰ σᾶς βεβαιώσουν ὅτι τὰ πάθη φθείρουν τὴν ὑ­γεία καὶ συν­τέμνουν τὴ ζωή. Ἡ λαιμαργία καὶ ἡ κοιλιοδουλεία δηλαδή, ἡ πολυφαγία καὶ ἡ τρυφηλὴ διαβίωσις, οἱ ἀπολαύσεις, οἱ ἔντονοι αἰσθησιασμοί, τὸ ἀλκοόλ, τὸ κάπνισμα, τὸ ξενύχτι καὶ οἱ καταχρήσεις ἐν γένει, τὰ ναρκωτικά, ἡ εὐμάρεια, ὅλα αὐτά, ἀντὶ νὰ τονώνουν ἐπιβαρύνουν τὸν ὀργανισμὸ κι ἀντὶ νὰ χαροποιοῦν ἐν τέλει καταθλίβουν τὴν ψυχή, μέχρι τοῦ σημείου νὰ ὁδηγοῦν κάποτε καὶ στὴν αὐ­τοκτονία. «Ὤ τῆς παραφροσύνης»!
⃝ Ρωτῆστε καὶ τοὺς ἀστυνομικοὺς καὶ τοὺς ἐγ­κληματολόγους, καὶ θὰ σᾶς πιστοποιήσουν, ὅτι τὰ πά­θη, ἐκτὸς ἀπὸ σωματοκτόνα καὶ ψυχοκτόνα, πολλὲς φορὲς εἶνε καὶ ἀδελφοκτόνα. Ἡ φιλαυτία καὶ τὸ συμφέρον, τὸ μῖσος καὶ ἡ κακία, ἡ ἐκδικητικότης καὶ ἡ σκληροκαρδία, ὁπλίζουν τὸ χέρι καὶ τὸ ὠθοῦν νὰ σκοτώσῃ τὸν συνάνθρωπο καὶ τὸν ἀδελφό. «Ὤ τῆς παραφροσύνης» ποὺ δημιουργεῖ ἡ ἐμπάθεια!
⃝ Στὴν περίπτωσι ὅμως τοῦ Χριστοῦ, ἀδελφοί μου, ἡ ἐμπάθεια ὡδήγησε πλέον στὸ ἀποκορύ­φω­­μα τῆς παραφροσύνης. Ἀκούσατε πῶς κλεί­νει τὸ ἐγκώμιο; «Ὤ τῆς παραφροσύνης καὶ τῆς χριστοκτονί­ας τῆς τῶν προφητοκτόνων!». Τὰ πά­θη τῶν ἰουδαίων, φαρισαίων καὶ γραμμα­τέ­­ων, ἐκτὸς ἀπὸ προφητοκτόνα ―ποιόν προφή­τη δὲν ἐδίωξαν καὶ πόσους ἁγίους δὲν ἐφόνευσαν! (βλ. Πράξ. 7,52)―, ἀπεδείχθησαν χριστοκτόνα – θεοκτόνα. Μετὰ ἀπὸ τόσους ἀπεσταλμένους τοῦ Θεοῦ στὸ παρελθόν, σήμερα Μεγάλη Παρασκευὴ ἐφόνευσαν καὶ αὐτὸ τὸν Υἱό του!

Τὸ ἐγκώμιο αὐτό, ἀγαπητοί μου, ἁρμόζει ἰ­δίως στὴν ἐποχή μας. Μποροῦμε νὰ ποῦμε· «Ὤ τῆς παραφροσύνης» τοῦ αἰῶνος μας, ποὺ ὑπερηφανεύθηκε καὶ καυχήθηκε ὅτι ἔφτασε στὰ ἄστρα! Ἡ ἐποχή μας, περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλη, εἶνε γεμάτη παραφροσύνη. Κρίμα στὰ σχολεῖα καὶ στὰ πανεπιστήμια. Ἔχει δίκιο ἕνας μεγάλος ποιητὴς – φιλόσοφος νὰ λέῃ «…Ἰδοὺ ἐγώ, μὲ τόσα φῶτα, τυφλός· τυφλὸς ὅπως καὶ πρῶτα».
Σκοτάδι παραφροσύνης ἐπικρατεῖ, δὲν διακρί­νουμε τὸ ἀληθινὸ συμφέρον. Ἂν λειτουργοῦ­σε στοιχειώδης λογική, θὰ ἐπικρατοῦσε εἰ­ρήνη παγκοσμίως καὶ θὰ λύνονταν ὅλα τὰ προ­βλήματα. Τώρα, μὲ τὰ ἑωσφορικὰ πάθη καὶ ἰδί­ως τὴν ἀλαζονεία, ἔχει δημιουργηθῆ ἕνα καθε­στὼς παραλόγου. Δυὸ φορὲς ἡ παραφροσύνη ὡδήγησε σὲ παγκοσμίους πολέμους. Καί, ἐὰν δὲ βάλῃ ὁ Θεὸς τὸ χέρι του, ἑτοιμάζεται νὰ μᾶς ῥίξῃ καὶ τρίτη, ποὺ θὰ σημάνῃ τὸ τέλος. Τώρα τὸ ψέμα ἔγινε ἐπιστήμη ποὺ ὀνομάζεται διπλωματία. «Ὤ τῆς παραφροσύνης» τῆς διπλωματίας, ἡ ὁποία λέει· «Στὴν πολιτικὴ ὑ­πάρχουν πράγματα ποὺ λέγονται ἀλλὰ δὲν γίνονται, καὶ πράγματα ποὺ γίνονται  ἀλλὰ δὲν λέγονται». Οἱ διπλωμάται αὐτὰ ποὺ λένε δὲν τὰ κάνουν, καὶ αὐτὰ ποὺ κάνουν δὲν τὰ λένε.  Ὁ πόλεμος, ἡ καταστροφή, εἶνε παραφροσύνη.
«Ὤ τῆς παραφροσύνης καὶ τῆς χριστοκτονίας τῆς τῶν προφητοκτόνων!». Ἐκτὸς ὅμως ἀπὸ τὴν κα­ταστροφὴ τοῦ πολέμου, ἡ παραφρο­σύνη τῆς ἐποχῆς μας ἔχει καὶ χριστοκτονία – θεοκτονία. Ὁ ἄνθρωπος ἔφθασε στὴν κο­ρυφὴ τῆς πυραμίδος τοῦ παραλόγου. Ἀφοῦ σπατάλησε ὅ,τι πολύτιμο εἶχε, ἀφοῦ ἔφθειρε τὴν ὑ­γεία του, ἀφοῦ κατέστρεψε τὸ ψυχικό του κάλ­­λος, πέφτοντας ἀπὸ βάραθρο σὲ βάραθρο κι ἀ­πὸ ἄ­βυσσο σὲ ἄβυσσο, ἔφθασε μέχρι ση­μείου νὰ σκοτώσῃ τὸ Θεό – ὅσο βέβαια ἐξαρτᾶται ἀπ᾽ αὐτόν. Διότι ὁ Θεὸς δὲν σκοτώνεται, εἶνε ἀπαθής. Ἀλλὰ τὴν ὥρα ποὺ τὸν βλασφημεῖς ἢ λὲς «Δὲν ὑπάρχει», τὸν σκοτώνεις μέσα σου, ὅπως εἶπε ὁ Ντοστογιέφσκυ. Ἡ βλασφημία καὶ ἡ ἀθεΐα εἶνε χριστοκτονία καὶ θεοκτονία.
Ἂς παρακαλέσουμε, ἀγαπητοί μου, τὸ Θεὸ νὰ μᾶς δώσῃ «γρήγορον νοῦν» καὶ «σώφρονα λογισμόν» (ἀπόδ.), ὥστε παντοῦ καὶ πάντοτε νὰ βλέπουμε τὸ θέλημά του, νὰ τὸ ἐκτελοῦ­με, καὶ νὰ ὑ­μνοῦμε καὶ δοξάζουμε τὸ ὄνομά του εἰς αἰῶνας αἰώνων· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλία Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ἱερό ναὸ του Ἁγιου Παντελεήμονος Φλωρίνης 12-4-1985 βράδυ)

Πρός τήν αἰωνιότητα – Ὁ Θάνατος

Ἁγίου Τύχωνος τοῦ Ζαντόνσκ

“Η σκέψῃ τοῦ θανάτου εἶναι ἱκανὴ νά παρακινήσει τὸν ἁμαρτωλὸ σὲ μετάνοια. Μᾶς εἶναι καὶ γνωστὸς καὶ ἄγνωστος ὁ θάνατος. Γνωστός, γιατὶ ξέρουμε ὅτι ὅλοι θὰ πεθάνουμε. Ἄγνωστος, γιατὶ δέν ξέρουμε πότε, ποῦ καὶ πῶς θὰ πεθάνουμε. Ὅσο περισσότερο ζοῦμε, τόσο περισσότερο μικραίνει ἡ ζωὴ μας, τόσο λιγοστεύουν οἱ μέρες μας καὶ πλησιάζουμε στό θάνατο. Εἴμαστε πιὸ κοντὰ του σήμερα ἀπ΄ ὅ,τι χθές, αὐτὴ τὴν ὥρα ἀπ΄ ὅ,τι τὴν προηγούμενη. Ὁ θάνατος βαδίζει ἀόρατος πίσω ἀπ΄τὸν καθένα καὶ τὸν ἁρπάζει τότε πού δέν τὸ ὑποπτεύεται. Ἐντούτοις, σχεδὸν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι – καὶ μάλιστα οἱ ὑγιεῖς καὶ οἱ δυνατοὶ – κάνουν τίς ἀκόλουθες σκέψεις γιά τὸν ἑυατὸ τους:

– Ἐγὼ θὰ ζήσω ἀκόμη ἀρκετά. Εἶναι πολὺ μακριὰ τὸ τέλος μου. Θὰ μαζέψω πλούτη καὶ θὰ εὐφραίνομαι. Μὰ ὁρμάει ξαφνικὰ ἐναντίον τους ὁ θάνατος καὶ σβήνουν τὰ ὄνειρα καὶ οἱ ἐπιθυμίες. Καὶ πεθαίνει γρήγορα ἐκεῖνος πού ἔταξε στόν ἑαυτὸ του μακροζωία. Καὶ ἀφήνει τ΄ ἀγαθὰ του καὶ τὸ σῶμα του στόν κόσμο ἐκεῖνος πού ἤθελε νά συγκεντρώνει πλούτη. Ἄγνωστο, λοιπὸν, μᾶς εἶναι τὸ τέλος, χριστιανοί.

Ὁ φιλάνθρωπος Θεός, ποὺ φροντίζει γιά τὸ καλὸ μας, τὰ καθόρισε ἔτσι, ὥστε νά εἴμαστε πάντα ἕτοιμοι καὶ νά καταφεύγουμε στήν εἰλικρινῆ μετάνοια. Μὲ ὅ,τι θὰ φύγει ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ δῶ, μ΄ αὐτὸ καὶ θὰ παρουσιαστεῖ μπροστὰ στό κριτήριο τοῦ...
Χριστοῦ.

Ἀδελφοί, ἂς συλλογιστοῦμε προσεκτικὰ αὐτὰ τὰ λόγια κι ἂς μετανοήσουμε, γιά νά μὴν ταξιδέψουμε πρὸς τὴν αἰωνιότητα μὲ τίς ἁμαρτίες μας καὶ ἐμφανιστοῦμε μ΄ αὐτὲς σ΄ ἐκεῖνο τὸ δικαστήριο. Ὁ φιλεύσπλαχνος Θεὸς μᾶς ὑποσχέθηκε τὸ ἔλεός Του, δέν μᾶς ὑποσχέθηκε ὅμως ὅτι θὰ ζοῦμε τὸ ἑπόμενο πρωί. Καὶ τοῦτο, γιά νά εἴμαστε προσεκτικοί, καὶ ὅταν ξυπνᾶμε, νά θυμόμαστε τὸ θάνατό μας, νά διορθώνουμε τὸν ἑαυτὸ μας, νά ἑτοιμαζόμαστε γιά τὴν ἔξοδο μας, ὥστε νά ἔχουμε μακάριο τέλος. Εἶναι φοβερὴ ἡ ὥρα τοῦ θανάτου.

Ὅλοι οἱ ἅγιοι τή σκέφτονταν κι ἔκλαιγαν, ἱκετεύοντας τὸν φιλάνθρωπο Θεὸ νά τοὺς ἐλεήσει ἐκείνη τὴν ὥρα. Ἐκπληκτικό! Νά κλαῖνε οἱ ἅγιοι στή σκέψη τοῦ θανάτου, καὶ οἱ ἁμαρτωλοὶ νά μὴν συγκινοῦνται, ἂν καὶ βλέπουν καθημερινὰ κάποιον νά πεθαίνει. Φτωχοὶ ἁμαρτωλοί! Γιατὶ κοιμόμαστε, ἐνῶ ὁ διάβολος σὰν κλέφτης ἁρπάζει τή σωτηρία μας; Ἂς γράψουμε στή μνήμη μας τὴν ὥρα τοῦ θανάτου καὶ ἂς εἴμαστε ἕτοιμοι. Ἀπ΄ αὐτὴν θὰ ἑξαρτηθεῖ, ἂν ὁ ἄνθρωπος θὰ εἶναι αἰώνια εὐτυχισμένος ἢ αἰώνια δυστυχισμένος.

Ἀπὸ τὸ θάνατο ἀνοίγουν γιά τὸν καθένα οἱ πύλες τῆς αἰωνιότητας, ὁ δρόμος γιά τὴν αἰώνια μακαριότητα ἢ τὴν αἰώνια δυστυχία. Ἀπ΄ αὐτὸν τὸν σταθμὸ ἀρχίζει ὁ ἄνθρωπος νά ζεῖ ἢ νά πεθαίνει αἰώνια. Ποῦ βρίσκονται τώρα ὅσοι ἔζησαν πρὶν ἀπὸ μᾶς καὶ πέρασαν τή ζωή τους ἀμετανόητα, μὲ κραιπάλες καὶ ἡδονές; Ἔφυγαν ἀπ΄αὐτὸν τὸν κόσμο, ἀφήνοντας ἐδῶ ὅλες τους τίς χαρές. Ὁδηγήθηκαν καθένας στόν τόπο του, περιμένοντας τὴν τελευταία Κρίση, ὁπότε θὰ λάβουν τὴν ἀμοιβὴ τῶν ἔργων τους.

Γι΄ αὐτὸ, ἐφόσον δέν ἦρθε ἀκόμα γιά μᾶς ἐκείνη ἡ ὥρα, ἂς στραφοῦμε ὁλόψυχα πρὸς τὸν Θεὸ μας μὲ τὴν πίστη καὶ τή μετάνοια, ὥστε νά κερδίσουμε τὴν αἰωνιότητα. Ἀγαπητὲ χριστιανέ! Ὁ θάνατος μᾶς ἀκολουθεῖ βῆμα πρὸς βῆμα χωρὶς νά τὸν βλέπουμε, καὶ τὸ τέλος φτάνει τότε πού δέν τὸ περιμένουμε. Γι΄ αὐτὸ νά βρίσκεσαι συνέχεια σὲ κατάσταση μετανοίας, ἕτοιμος παντοῦ καὶ πάντοτε γιά τὴν ἀναχωρήσή σου. Ὁ συνετὸς δοῦλος εἶναι πάντα ἄγρυπνος καὶ περιμένει πότε θὰ τὸν καλέσει ὁ Κύριός του.

Ἀγρύπνα κι ἐσὺ καὶ περίμενε πότε θὰ σὲ καλέσει ὁ Κύριός σου, ὁ Χριστός. Νά ζεῖς ὅπως θὰ ἤθελες νά σὲ βρεῖ ὁ θάνατος. Νά ζεῖς μὲ εὐσέβεια καὶ νά ἐργάζεσαι μὲ φόβο καὶ τρόμο γιά τή σωτηρία σου. Ἔτσι, δέν θὰ στερηθεῖς τὴν αἰώνια σωτηρία, ποὺ μᾶς δώρισε ὁ Κύριός μας μὲ τὸ Αἷμα Του καὶ τὸ θάνατό Του. Ἔτσι, θὰ τελειώσεις τή ζωή σου χριστιανικά. Καὶ εἶναι, πραγματικὰ, μακάριοι οἱ νεκροὶ ἐκεῖνοι πού πεθαίνουν πιστοὶ στόν Κύριο καὶ ἑνωμένοι μαζὶ Του. “.

(Ἀπὸ τὸ βιβλίο “ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ”, Ε’ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ – Ὁ Θάνατος )

Ἔκδοσις: ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ

πηγή

Εσπερινός της Μ. Παρασκευής

Ι.

Ο Χριστός, ο Θεός μας, είναι νεκρός. Δεν πέθανε επειδή το ήθελε – έστω κι αν το έκανε ελεύθερα και οικειοθελώς. Πέθανε για να μας κομίσει σωτηρία και αιώνια ζωή σε όλους τους ανθρώπους. Και λίγο πριν το θάνατό Του προσευχήθηκε ζητώντας να ενωθεί μαζί μας, όπως ενωμένος είναι με τον Πατέρα.

Πόσο συχνά άραγε συλλογιζόμαστε πώς αν θέλουμε να είμαστε ενωμένοι με τον Χριστό, πρέ­πει να είμαστε ενωμένοι μαζί Του και στο θάνα­το; Πόσο συχνά συνειδητοποιούμε πως πρέπει να πεθάνουμε μαζί Του;

Όσοι έχουν ήδη πάρει στη ζωή τους μια γεύση της αναστάσιμης δόξας του Χριστού και έχουν ανοίξει τα μάτια –έστω φευγαλέα- στη λάμψη και την ομορφιά της, επιδιώκουν να αντικρίζουν μόνο αυτή τη δόξα και αναμετράνε το βίο τους μονάχα με το μέτρο της βίωσής μας.

Κι ωστόσο, αν λαχταράμε ειλικρινά να ενωθούμε με το Χριστό, πρέπει να αποδεχόμαστε την ένωση μαζί Του και στο θάνατο. Πρέπει να γιορτάζουμε το θάνατό Του! Πρέπει να ευχαρι­στούμε το Θεό που αξιωθήκαμε να μοιραζόμαστε μαζί Του το σταυρό Του, την κάθοδό Του στον Άδη. Κι αυτό, διότι μέσα από το θάνατο είναι που ο Χριστός κατήγαγε τη νίκη Του, μέσα από το θάνατο κέρδισε τη χάρη και την αιώνια ζωή.

Ας μοιραστούμε το θάνατό Του, ας μοιρα­στούμε τη φαινομενική Του ήττα από τις δυνά­μεις του κόσμου τούτου, ώστε μέσα από το θάνα­το να φτάσουμε να ενωθούμε μαζί Του στη χαρά της ανάστασής Του.

Ο Χριστός, ο Θεός μας, είναι νεκρός!

Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι!

ΙΙ.

Οδεύσαμε κατά τη διάρκεια της Μ. Εβδομάδας στο δρόμο του Χριστού: Σταθήκαμε μάρτυρες της εισόδου Του στα Ιερο­σόλυμα, της προδοσίας, της σταύρωσης και του θανάτου Του. Τώρα στεκόμαστε ενώπιον του μνήματός Του. Τί μπορούμε να πούμε; Ποιές λέξεις μπορούν να εκφράσουν τη θλίψη μας; Ζυγώσαμε το κέντρο του κόσμου, προσεγγίσαμε το Δημιουργό μας και Τον συναντήσαμε τελικά νεκρό. Ο Θεός μας είναι νεκρός. Κι ωστόσο, ο θάνατός Του είναι το κατώφλι -η μόνη θύρα της αιώνιας ζωής. Πεθαίνοντας γεννιόμαστε, μέσα από το θάνατο ανακαινιζόμαστε. Κοινωνώντας το μαρτύριο του Χριστού, προετοιμαζόμαστε να κοινωνήσουμε την ανάστασή Του. Ας έρθουμε κοντά να προσκυνήσουμε τα «οθόνια» του Χρι­στού. Ας έρθουμε να δοξάσουμε το Θεό μας. Ποτέ δε ζύγωσε ο Θεός τόσο κοντά μας όσο τώρα, ποτέ δεν μας προσήγγισε τόσο πολύ, όσο με το θάνατό Του.

ΙΙΙ.

Στεκόμαστε εδώ τούτο το απόγευμα, ενώπιον του σιωπηλού σκηνώματος του Κυρίου και Θεού μας Ιησού Χριστού, του σαρ­κωμένου Υιού και Λόγου του Θεού. Στεκόμαστε ενώπιον Εκείνου που εξήλθε από τη σιωπή του Πατέρα για να μιλήσει σε μας για την αγάπη, και που κείτεται τώρα μπροστά μας μέσα στη σιωπή του θανάτου.

Πόσο βαθιά είναι η σιωπή του Θεού! Και πόσο μας μιλά! Εντός της περιέχεται κάθε νόημα: το πλήρωμα της δικαιοσύνης, της διάκρισης, του ελέους, της πίστης και της αγάπης. Δεν υπάρχουν λόγια που να μπορούν να μας πουν για το Θεό περισσότερα απ’ όσα φανερώνει η σιωπή του θανάτου του Χριστού.

Καθώς ζυγώνουμε για να προσκυνήσουμε τον Κύριό μας, ας εισέλθουμε στον τόπο της σιωπής Του, στον τόπο που χωρά την αγάπη Του· και μέσα σε τούτη τη σιωπή ας ανοίξουμε τα μάτια μας στην τέλεια αποκάλυψη της αγάπης του Θεού.

(Βασίλειος Όσμπορν, Επίσκοπος Σεργκίεβο,  Φως Χριστού, εκδ. Εν πλω, σ. 165-169)

Εκ της Ακολουθίας του Επιταφίου - Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου

01. Απολυτίκια «Ο ευσχήμων Ιωσήφ...», «Ότε κατήλθες...», «Ταις μυροφόροις γυναιξί...»
02. Η α' Στάση Των Εγκωμίων
03. Η β' Στάση Των Εγκωμίων
04. Η γ' Στάση Των Εγκωμίων
05. Καθίσματα «Σινδόνι καθαρά...», «Εξέστησαν χοροί...»
06. Η α' Ωδή Του Κανόνος Μετά Της Καταβασίας
07. Η γ' Ωδή Του Κανόνος Μετά Της Καταβασίας
08. Κάθισμα «Τον τάφον σου Σωτήρ...»
09. Η δ' Ωδή Του Κανόνος Μετά Της Καταβασίας
10. Η ε' Ωδή Του Κανόνος Μετά Της Καταβασίας
11. Η στ' Ωδή Του Κανόνος Μετά Της Καταβασίας
12. Το Κοντάκιο, Ο Οίκος Και Το Συναξάριο
13. Η ζ' Ωδή Του Κανόνος Μετά Της Καταβασίας
14. Η η' Ωδή Του Κανόνος Μετά Της Καταβασίας
15. Η θ' Ωδή Του Κανόνος Μετά Της Καταβασίας
16. Μέλος Μ. Βασιλείου «Τον ήλιον κρύψαντα...»

Η ΔΙΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΘΟΔΟΥ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΣΤΟΝ ΑΔΗ, ΣΤΟ ΑΠΟΚΡΥΦΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ

«Απόκρυφα» βιβλία της Καινής Διαθήκης ονομάζονται διάφορα κείμενα από τον 2^ο αιώνα και μετά, που προέρχονται από χριστιανούς ή αιρετικούς συγγραφείς. Κάνουν λόγο για τη ζωή του Χριστού, για τη δράση των Αποστόλων, ή περιέχουν διάφορες αποκαλύψεις. Το καθένα έχει ένα όνομα κάποιου γνωστού προσώπου από την πρώτη Εκκλησία. Π.χ. “Κατά Θωμάν Ευαγγέλιο”, “Πράξεις Πέτρου”, “Επιστολή των έντεκα Αποστόλων” “Αποκάλυψη Παύλου” κ. ά. Τα “Απόκρυφα” είναι πολλά. Γράφτηκαν είτε για να καλύψουν με φανταστικά επεισόδια τα κενά που υπάρχουν στην ιστορία του Χριστού ή των Αποστόλων είτε για να διαδώσουν αιρετικές αντιλήψεις. Οι χριστιανοί, για να ξεχωρίσουν τα γνήσια κείμενα των Αποστόλων από τα μη γνήσια που κυκλοφορούσαν τότε, ξεχώρισαν τα 27 βιβλία ως τα μόνα αυθεντικά, που απετέλεσαν το σώμα των βιβλίων της Καινής Διαθήκης και ονομάζεται «Κανόνας».

Ονομάστηκαν “Απόκρυφα”, γιατί οι συγγραφείς τους ισχυρίζονται πως αντλούσαν τις πληροφορίες τους από κάποιες κρυφές στους πολλούς πηγές ή τους είχαν γίνει γνωστά κατόπιν θείας αποκάλυψης. Λόγου χάρη το «απόκρυφο ευαγγέλιο του Νικοδήμου» από το οποίο παραθέτουμε σήμερα γράφει στο Κεφάλαιο 21: «Αυτά είναι τα θεϊκά και ιερά μυστήρια που είδαμε και ακούσαμε. Εγώ ο Χαρίνος και ο Λένθιος δεν έχουμε την άδεια να περιγράψουμε τα άλλα μυστήρια του Θεού, σύμφωνα με όσα μας πρόσταξε ο αρχάγγελος Μιχαήλ».

Παρόλα αυτά, τα “Απόκρυφα”, επηρέασαν την αγιογραφία και την υμνογραφία της Εκκλησίας μας. Έτσι στην απεικόνιση της Ανάστασης του Χριστού της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας εικονίζονται γεγονότα και πρόσωπα που ιστορούνται στο «απόκρυφο ευαγγέλιο του Νικοδήμου». Όπως ο Χριστός που πατάει σταθερά πάνω σε δυο πεσμένα θυρόφυλλα, που είναι οι πύλες του Άδη που τις συνέτριψε, μία σκοτεινή μορφή αλυσσοδεμένη – ενίοτε και δύο – που συμβολίζουν τον θάνατο και τον Σατανά, την έγερση του Αδάμ και της Εύας που τους πιάνει από το χέρι και αριστερά και δεξιά του Χριστού προφήτες και άγια πρόσωπα της Παλαιάς Διαθήκης.

Το απόκρυφο ευαγγέλιο του Νικοδήμου, ο οποίος όπως γνωρίζουμε από τα κανονικά ευαγγέλια ήταν μέλος του Ιουδαϊκού Συνεδρίου και μαζί με τον Ιωσήφ από την Αριμαθαία φρόντισαν για την ταφή του Χριστού, θεωρείται από τους περισσότερους ερευνητές πως είναι έργο πολλών πιστών που ο καθένας πρόσθεσε τη δική του συμβολή για να αποκτήσει την τελική μορφή με την οποία, μας παραδίνεται σήμερα. 

ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ Η ΔΙΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΘΟΔΟΥ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΣΤΟΝ ΑΔΗ ΑΠΟ ΤΟ ΑΠΟΚΡΥΦΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ

Κεφάλαιο 15

«Ενώ οι άγγελοι χαίρονταν, ιδού ο σατανάς, ο πρίγκιπας κι αφέντης του θανάτου, είπε στον πρίγκιπα της κόλασης, “Ετοιμάσου να δεχτείς τον ίδιο τον Ιησού το Ναζωραίο, που καυχιόταν ότι είναι Γιος του Θεού κι όμως δεν είναι παρά ένας άνθρωπος, ο οποίος φοβάται τον θάνατο και είπε ‘Περίλυπη είναι η ψυχή μου μέχρι θανάτου’. Εξάλλου έκανε πολλές ζημιές σε μένα και σε πολλούς άλλους, γιατί εκείνους που εγώ έκανα τυφλούς και χωλούς κι εκείνους επίσης που βασάνιζα με αρκετούς διαβόλους, τους θεράπευε με το λόγο του· ναι, κι εκείνους που σου ‘φερνα νεκρούς, αυτός τους παίρνει με τη βία από σένα”.

Τότε ο πρίγκιπας της κόλασης απάντησε στον σατανά, “Ποιος είναι αυτός ο ισχυρός πρίγκιπας, που ωστόσο είναι ένας άνθρωπος που φοβάται τον θάνατο; Όλοι οι ισχυροί της γης είναι υποταγμένοι στη δύναμή μου, εσύ τους υπέταξες σε μένα με τη δική σου δύναμη. Αν όμως είναι τόσο ισχυρός στην ανθρώπινη φύση του, σε βεβαιώνω ότι είναι στ’ αλήθεια παντοδύναμος στην θεϊκή του φύση και κανένας άνθρωπος δεν μπορεί ν’ αντισταθεί στη δύναμή του. Όταν επομένως είπε ότι φοβάται τον θάνατο, το έκανε για να σε παγιδέψει και να σου φέρει αιώνια δυστυχία”.

Τότε ο σατανάς απάντησε στον πρίγκιπα της κόλασης, “Γιατί εκφράζεις αμφιβολίες και φοβάσαι να δεχτείς τον Ιησού το Ναζωραίο, που είναι και δικός σου εχθρός και δικός μου; Όσον αφορά εμένα, τον έβαλα σε πειρασμό και ξεσήκωσα τους Ιουδαίους με φανατισμό και οργή εναντίον του. Ακόνισα τη λόγχη για τα πάθη του, ανακάτεψα τη χολή και το ξύδι και διέταξα να το πιει, έφτιαξα το σταυρό για να τον σταυρώσω, καθώς επίσης τα καρφιά που θα τρυπούσαν τα χέρια και τα πόδια του· τώρα, ο θάνατός του πλησιάζει και θα τον φέρω εδώ, υποταγμένο σε σένα και σε μένα”.

Ύστερα απ’ αυτά, ο πρίγκιπας της κόλασης είπε, “Μόλις τώρα μου είπες ότι πήρε τους νεκρούς με τη βία από μένα. Αυτοί που ήταν εδώ μέχρι να ζήσουν και πάλι πάνω στη γη, έφευγαν από δω όχι με τη δική τους δύναμη, αλλά με τις προσευχές που γίνονταν στον Θεό και ο παντοδύναμος Θεός τους ήταν αυτός που τους έπαιρνε από εμένα. Ποιος είναι λοιπόν αυτός ο Ιησούς ο Ναζωραίος, που με το λόγο του πήρε τους νεκρούς δίχως να προσευχηθούν στον Θεό; Ίσως να είναι ο ίδιος που μου πήρε το Λάζαρο, ο οποίος ήταν τέσσερις μέρες νεκρός και μύριζε και είχε σαπίσει και τον είχα στην κατοχή μου σαν άνθρωπο νεκρό, αλλά’ αυτός τον έφερε πάλι στη ζωή με τη δύναμή του”.

Ο σατανάς απάντησε στον πρίγκιπα της κόλασης, “Είναι ο ίδιος αυτός ο Ιησούς ο Ναζωραίος”.

Ακούγοντάς το αυτό ο πρίγκιπας της κόλασης του είπε, “Σε εξορκίζω στις δυνάμεις που ανήκουν σε μένα, να μην τον φέρεις σε μένα. Γιατί όταν άκουσα για τη δύναμη του λόγου του, άρχισα να τρέμω από φόβο και ταυτόχρονα άρχισε να ταράζεται όλη η ασεβής συντροφιά μου. Και δεν μπορέσαμε να κρατήσουμε το Λάζαρο, αλλ’ εκείνος έδωσε ένα τίναγμα και με όλη τη κακία του έφυγε αμέσως μακριά μας· η ίδια η γη στην οποία βρισκόταν το νεκρό σώμα του Λαζάρου, τον απέδωσε πάλι ζωντανό. Ξέρω λοιπόν τώρα ότι αυτός είναι ο Παντοδύναμος Θεός που μπορούσε πράγματι να κάνει τέτοια πράγματα και είναι παντοδύναμος στην εξουσία του και στην ανθρώπινη φύση, Σωτήρας της ανθρωπότητας. Γι’ αυτό μην τον φέρνεις εδώ, γιατί θα ελευθερώσει όλους εκείνους που κρατώ φυλακισμένους εξαιτίας της απιστίας και δέσμιους με τα δεσμά των αμαρτιών τους και θα τους οδηγήσει στην αιώνια ζωή”».

Κεφάλαιο 16

«Κι ενώ ο σατανάς και ο πρίγκιπας της κόλασης έλεγαν αυτά μεταξύ τους, ακούστηκε ξαφνικά μια φωνή σαν κεραυνός και φύσημα ανέμων, που έλεγε, “Σηκώστε τις πύλες σας, πρίγκιπες· υψωθείτε πύλες αιώνιες και θα εισέλθει ο Βασιλιάς της Δόξας”.

Όταν το άκουσε αυτό ο πρίγκιπας της κόλασης, είπε στον σατανά, “Φύγε από μπροστά μου και χάσου από τις κατοικίες μου. Αν είσαι δυνατός πολεμιστής, πολέμησε με το Βασιλιά της Δόξας. Αλλά τι έχεις εσύ να κάνεις μαζί του;” Και τον έδιωξε από την κατοικία του.

Κι ο πρίγκιπας είπε στους ασεβείς αξιωματούχους του, “Κλείστε τις χάλκινες πύλες της ασπλαχνίας, στερεώστε τες με σιδερένιες μπάρες και πολεμήστε θαρραλέα, για να μην πιαστούμε αιχμάλωτοι”.

Όταν όμως οι άγιοι τα άκουσαν αυτά, μίλησαν με φωνή έντονου θυμού στον πρίγκιπα της κόλασης, “Άνοιξε τις πύλες σου για να μπει ο Βασιλιάς της Δόξας”.

Και ο θεϊκός προφήτης Δαβίδ, φώναξε και είπε, “Προφήτευσα λοιπόν αληθινά όταν ήμουν στη γη και είπα, ας υμνούν τον Κύριο για τα ελέη του και για τα θαυμάσια έργα του προς τους γιους των ανθρώπων. Συνέτριψε τις χάλκινες πύλες και κατέκοψε τις σιδερένιες μπάρες. Κατανίκησε τους άφρονες για τις ανομίες τους και για τις αδικίες τους”.

Ύστερα, ένας άλλος προφήτης, ο άγιος Ησαΐας, μίλησε με τον ίδιο τρόπο σε όλους τους αγίους και είπε, “Δεν σας προφήτευσα σωστά όταν ζούσα πάνω στη γη; Οι νεκροί θα ζήσουν και εκείνοι που είναι στους τάφους τους θ’ αναστηθούν και εκείνοι που είναι μέσα στο χώμα θα αγαλλιάσουν, γιατί η δρόσος που έρχεται απ’ τον Κύριο θα τους φέρει τη λύτρωση. Και σε άλλο σημείο είπα, “Ω θάνατε, που είναι το κεντρί σου;”

Όταν όλοι οι άγιοι τα άκουσαν αυτά που είπε ο Ησαΐας, είπαν στον πρίγκιπα της κόλασης, “Άνοιξε τώρα τις πύλες σου και βγάλε τους σιδερένιους μοχλούς, γιατί τώρα θα αιχμαλωτιστείς και δεν θα έχεις καμιά δύναμη”.

Ακούστηκε τότε μια μεγάλη φωνή σαν κεραυνός που έλεγε, “Σηκώστε τις πύλες σας, πρίγκιπες και υψωθείτε πύλες της κόλασης και θα εισέλθει ο Βασιλιάς της Δόξας”.

Ο πρίγκιπας της κόλασης, ακούγοντας την ίδια φωνή να επαναλαμβάνεται, φώναξε, σαν να μη γνώριζε, “Ποιος είναι αυτός ο Βασιλιάς της Δόξας;”  

Ο Δαβίδ απάντησε στον πρίγκιπα της κόλασης και είπε, “Καταλαβαίνω τα λόγια αυτής της φωνής, γιατί κάποτε τα είπα και εγώ με το πνεύμα του. Και τώρα, όπως είπα πιο πριν, σου απαντώ: είναι ο Κύριος ο κραταιός και ισχυρός, ο Κύριος ο δυνατός στον πόλεμο, αυτός είναι ο Βασιλιάς της Δόξας και ο Κύριος του ουρανού και της γης. Έστρεψε το βλέμμα του χαμηλά για ν’ ακούσει τους στεναγμούς των δεσμίων και για να ελευθερώσει εκείνους που είναι παραδομένοι στο θάνατο. Τώρα λοιπόν, εσύ ρυπαρέ και βρωμερέ πρίγκιπα της κόλασης, άνοιξε τις πύλες σου, για να εισέλθει ο Βασιλιάς της Δόξας, γιατί αυτός είναι ο Κύριος του ουρανού και της γης”.

Ενώ ο Δαβίδ έλεγε αυτά τα λόγια, εμφανίστηκε ο κραταιός Κύριος με μορφή ανθρώπου και φώτισε τα μέρη εκείνα που ήταν πριν στο σκοτάδι.

Και έκανε κομμάτια τις αλυσίδες που μέχρι τότε δεν μπορούσαν να σπάσουν· και με την ακατανίκητη δύναμή του επισκέφθηκε εκείνους που βρίσκονταν στο βαθύ σκοτάδι, εξαιτίας της ανομίας και στη σκιά του θανάτου, εξαιτίας της αμαρτίας.»     

Κεφάλαιο 17

«Όταν άκουσαν αυτά τα πράγματα, ο ασεβής θάνατος και οι σκληροί αξιωματούχοι, καταλήφθηκαν από φόβο μέσα στα διάφορα βασίλειά τους, βλέποντας την καθαρότητα του φωτός και τον ίδιο τον Χριστό να εμφανίζεται ξαφνικά στις διαμονές τους. Άρχισαν λοιπόν να φωνάζουν και να λένε, “Μας έχεις καθηλώσει. Θέλεις να μας αναστατώσεις ενώπιον του Κυρίου. Ποιος είσαι εσύ ο αδιάφθορος, μ’ αυτή τη φωτεινή εμφάνιση που είναι μια πλήρης απόδειξη του μεγαλείου σου και που δεν φαίνεται να την προσέχεις και τόσο πολύ;

Ποιος είσαι εσύ, τόσο ισχυρός και τόσο αδύναμος, τόσο σπουδαίος και τόσο μικρός, ένας ταπεινός κι όμως ένας στρατιώτης πρώτης τάξης, που μπορεί να διατάζει έχοντας τη μορφή υπηρέτη σαν ένας κοινός στρατιώτης;

Ο Βασιλιάς της Δόξας, νεκρός και ζωντανός, αν και τον σκότωσαν πάνω στο σταυρό;

Εσύ που ξάπλωσαν νεκρό στον τάφο, που κατέβηκες ζωντανός σε μας, που με το θάνατο σου ρίγησαν όλα τα πλάσματα και σείστηκαν όλα τα άστρα, κι έχεις τώρα την ελευθερία σου ανάμεσα στους νεκρούς και ταράζεις τις λεγεώνες μας;

Ποιος είσαι εσύ που απελευθερώνεις τους φυλακισμένους που κρατιούνταν από τις αλυσίδες του προπατορικού αμαρτήματος και τους ξαναφέρνεις στην παλιά τους ελευθερία;

Ποιος είσαι εσύ που απλώνεις ένα τόσο λαμπρό και θεϊκό φως πάνω σ’ εκείνους που είχαν τυφλωθεί από το σκοτάδι της αμαρτίας;”

Με όμοιο τρόπο, όλες οι λεγεώνες των διαβόλων καταλήφθηκαν απ’ τον ίδιο τρόμο και φώναξαν με την πιο φοβισμένη φωνή, “Πως γίνεται, Ιησού Χριστέ να είσαι ένας άνθρωπος τόσο ισχυρός και υπέροχος μέσα στο μεγαλείο σου, τόσο λαμπρός ώστε να μην έχεις ούτε ένα ψεγάδι και τόσο αγνός ώστε να μην έχεις ούτε μία αμαρτία; Γιατί αυτός ο κατώτερος κόσμος της γης, που μέχρι τώρα ήταν υποταγμένος σε μας κι απ’ τον οποίο παίρναμε φόρο υποτελείας, ποτέ πριν δεν μας έστειλε έναν τέτοιο νεκρό, ποτέ δεν έστειλε δώρα σαν κι αυτά στους πρίγκιπες της κόλασης.

Ποιος είσαι εσύ λοιπόν, που με τέτοιο θάρρος μπαίνεις στο βασίλειο μας κι όχι μόνο δεν φοβάσαι να μας απειλήσεις με τις μεγαλύτερες τιμωρίες, αλλ’ επίσης προσπαθείς να σώσεις κι όλους τους άλλους από τις αλυσίδες με τις οποίες τους κρατάμε; Ίσως να είσαι εκείνος ο Ιησούς για τον οποίο μόλις τώρα μίλησε ο σατανάς στον πρίγκιπα μας· εκείνος που με το σταυρικό σου θάνατο απέκτησες δύναμη πάνω στο θάνατο”.

Τότε ο Βασιλιάς της Δόξας ποδοπατώντας το θάνατο, συνέλαβε τον πρίγκιπα της κόλασης, του αφαίρεσε όλες τις δυνάμεις και πήρε μαζί του το γήινο πατέρα μας, τον Αδάμ, στη δόξα του».

Κεφάλαιο 19

«Άπλωσε τότε ο Ιησούς το χέρι του και είπε, “Ελάτε κοντά μου όλοι εσείς οι άγιοί μου, που δημιουργηθήκατε κατ’ εικόνα μου και καταδικαστήκατε από το δέντρο του απαγορευμένου καρπού και από το διάβολο και το θάνατο. Ζήστε τώρα από το ξύλο του σταυρού μου· ο διάβολος, ο πρίγκιπας αυτού του κόσμου, έχει νικηθεί και ο θάνατος κατακτήθηκε”.

Τότε αμέσως όλοι οι άγιοι ενώθηκαν μαζί κάτω από το χέρι του υψίστου Θεού και ο Κύριος Ιησούς έπιασε το χέρι του Αδάμ και είπε, “Ειρήνη σε σένα και σε όλους τους δίκαιους απογόνους σου, που είναι δικοί μου”.

Τότε ο Αδάμ, πέφτοντας στα πόδια του Ιησού, απευθύνθηκε σ’ αυτόν με δάκρυα, με ταπεινά λόγια και δυνατή φωνή, λέγοντας, “Θα σε υμνώ, ω Κύριε, γιατί με ανύψωσες και δεν επέτρεψες στους εχθρούς μου να χαίρονται εις βάρος μου. Ω Κύριε Θεέ μου, σε φώναξα κι εσύ με θεράπευσες. Ω Κύριε, ανέβασες την ψυχή μου από τον τάφο, με κράτησες ζωντανό, για να μην πέσω στο βάραθρο. Υμνείτε τον Κύριο, όλοι εσείς οι άγιοι του και δίνετε ευχαριστίες ενθυμούμενοι την αγιότητά Του. Γιατί ο θυμός του δεν διαρκεί παρά μόνο για μια στιγμή. Η ζωή υπάρχει στη χάρη του”.

Με τον ίδιο τρόπο, όλοι οι άγιοι, γονατισμένοι στα πόδια του Ιησού, είπαν με μια φωνή, “Ήρθες, Λυτρωτή του κόσμου και εκπλήρωσες πάντα όσα προείπες με το νόμο και με τους αγίους σου προφήτες. Λύτρωσες τους ζωντανούς με το σταυρό σου και κατέβηκες σε μας, για να μας σώσεις με το σταυρικό σου θάνατο από την κόλαση και με τη δύναμή σου από το θάνατο. Ω Κύριε, όπως έθεσες τα λάβαρα της δόξας σου στον ουρανό και το σημείο του λυτρωμού σου, το σταυρό σου, πάνω στη γη, έτσι Κύριε, θέσε το σημείο της νίκης σου του σταυρού σου και στην κόλαση, ώστε ο θάνατος να μην έχει πια εξουσία”.

Τότε ο Κύριος απλώνοντας το χέρι του, έκανε το σημείο του σταυρού πάνω στον Αδάμ και πάνω σε όλους τους αγίους του. Και παίρνοντας τον Αδάμ από το δεξί του χέρι, ανέβηκε από την κόλαση και όλοι οι άγιοι του Θεού τον ακολούθησαν.

Τότε ο βασιλιάς προφήτης Δαβίδ, φώναξε με τόλμη και είπε, “Ψάλετε στον Κύριο άσμα νέο, γιατί έκανε έργα θαυμάσια. Η δεξιά του και ο άγιος βραχίονάς του, του έδωσαν τη Νίκη. Ο Κύριος έκανε γνωστή τη σωτηρία του, τη δικαιοσύνη του αποκάλυψε μπροστά στα έθνη”.

Και όλο το πλήθος των αγίων απάντησε λέγοντας, “Αυτή τη δόξα έχουν όλοι οι όσιοι αυτού, Αμήν, Αινείτε τον Κύριο”.

Ύστερα ο προφήτης Αββακούμ φώναξε και είπε, “Εξήλθες για τη σωτηρία του λαού σου· ναι, για τη σωτηρία του λαού σου”.

Και όλοι οι άγιοι είπαν, “Ευλογημένος ο ερχόμενος στο όνομα του Κυρίου, γιατί ο Κύριος μας φώτισε. Αυτός είναι ο Θεός μας για πάντα· αυτός θα μας βασιλεύσει στον αιώνα τον άπαντα. Αμήν”.

Με τον ίδιο τρόπο είπαν όλοι οι προφήτες τα ιερά λόγια του ύμνου του και ακολούθησαν τον Κύριο”.

Στο Κεφάλαιο 20 περιγράφεται πως ο Χριστός παραδίνει τον Αδάμ στον αρχάγγελο Μιχαήλ να τον οδηγήσει στον Παράδεισο. Εκεί συναντά τον Ενώχ και τον Ηλία, οι οποίοι δεν είχαν πεθάνει, καθώς επίσης και τον ληστή που συγχώρεσε ο Χριστός την στιγμή της σταυρικής του θυσίας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Απόκρυφα κείμενα της Καινής Διαθήκης, Τόμος 1^ος, Έκδοση «Πύρινος Κόσμος»

2.  Σχολικό εγχειρίδιο Θρησκευτικών Β΄ Γυμνασίου
το είδαμε εδώ

ΜΕΓΑ ΣΑΒΒΑΤΟ (ΠΡΩΪ) Η ΚΑΘΟΔΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΣΤΟΝ ΑΔΗ Υπό Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αντινόης κ.κ. ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ

ΜΕΓΑ ΣΑΒΒΑΤΟ (ΠΡΩΪ)

Η ΚΑΘΟΔΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΣΤΟΝ ΑΔΗ

Υπό

Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αντινόης

κ.κ. ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ

Ο Προφήτης Ησαϊας στο 14^οκεφάλαιο του ομωνύμου βιβλίου του εν Πνεύματι Αγίω προφητεύει λέγοντας:«Ο Άδης κάτωθεν επικράνθη συναντήσας σοι, συνηγέρθησάν σοι πάντες γίγαντες οι άρξαντες της γης»(Ησ. 14:6).  Ο δε Προφήτης Ωσηέ λέγει:«Εκ χειρός Άδου ρύσομαι και εκ θανάτου λυτρώσομαι αυτούς.  Πού η δική σου, θάνατε; Πού το κέντρον σου, Άδη»(Ωσηέ 13:14).

            Ο Κύριος μας Ιησού Χριστός, προ της Σταυρικής Του Θυσίας, διαβεβαίωσε τους αγίους Αποστόλους και Μαθητάς Του λέγοντας, ότι«και άλλα πρόβατα έχω, α ουκ έστιν εκ της αυλής ταύτης κακείνα με δει αγαγείν, και της φωνής μου ακούσουσι, και γενήσεται μία ποίμνη, είς ποιμήν»(Ιωάν. 10:16).  Μ’ αυτά τα λόγια υπαινήσετο την εις Άδη Κάθοδό Του.  Όπως, όταν ευρίσκετο στη γη, δίδαξε τους ανθρώπους, έτσι και μετά τον θάνατό Του έπρεπε να φωτίσει και τις ψυχές όλων εκείνων, που ευρίσκοντο στον Άδη.

            Κατά την Ιερά Παράδοση, το χρονικό διάστημα μεταξύ του σωματικού θανάτου του Κυρίου και της Αναστάσεώς Του ονομάζεται«Η εις Άδου Κάθοδος».  Στο διάστημα αυτό η ψυχή του Κυρίου, που ήταν υποστατικά ενωμένη με τον Θεό Λόγο, κατέβηκε στο βασίλειο των νεκρών για να κηρύξει και προς αυτούς το Ευαγγέλιο της σωτηρίας.  Έτσι, όλοι όσοι ήσαν επιδεκτικοί και άξιοι αυτής να σωθούν.  Σύμφωνα, λοιπόν, μ’ αυτή την Παράδοση, ο Κύριος έμεινε τριάντα τρεις ώρες στον Άδη, όσα ήσαν τα χρόνια της επί γης ζωής Του.

Στον Άδη κατέβηκε η ψυχή του Θεανθρώπου Σωτήρος Χριστού, που ήταν ενωμένη με την θεότητα του Θεού Λόγου, ενώ το Άγιο Σώμα Του έμεινε στο Τάφο ενωμένο αχώριστα με την θεότητα.  Αυτή την δογματική αλήθεια διδάσκει και ο υμνογράφος της Ορθοδόξου μας Εκκλησίας λέγοντας:«Εν Τάφω σωματικώς, εν Άδου δε μετά ψυχής ως Θεός, εν Παραδείσω δε μετά ληστού, και εν θρόνω υπήρχες, Χριστέ, μετά Πατρός και Πνεύματος, πάντα πληρών ο απερίγραπτος».

Διά μεν της αναμαρτήτου και αμώμου ψυχής Του ο Κύριος κατέλυε το κράτος του θανάτου, ευαγγελιζόμενος στις ψυχές, που εκρατούντο αιχμάλωτες, την σωτηρία και την απολύτρωση˙ διά δε του αφθάρτου Σώματός Του καταργούσε την σωματική φθορά και προτύπωνε την αφθαρσία και την εκ νεκρών γενική ανάσταση όλων των ανθρώπων.  Όλα αυτά τα γεγονότα τα προείδε ο Προφήτης Δαβίδ γράφοντας τον 15^οΨαλμό: «Ουκ εγκαταλείψεις την ψυχήν μου εις Άδου, ουδέ δώσεις τον όσιόν σου ειδείν διαφθοράν»(Ψαλμ. 15:10).

Ο Όσιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός διδάσκει λέγοντας, ότι αμέσως μετά τα τελευταία λόγια του Κυρίου,«τετέλεσται»και μέσα από το εμφανισθέν σκοτάδι, που κάλυψε όλη τη γη, η θεία και παναγία ψυχή του Κυρίου χωρίσθηκε από το ιερό και ζωοποιό Σώμα και«επεδήμησε»στην καρδιά του Άδου, σύμφωνα με όσα προείπε (Ματθ. 12:40. Λουκ. 23:43. Ιωάν. 20:17 και Α΄ Πέτρ. 3:18-19).

Επισκέφθηκε ο Κύριος θεοπρεπώς τον Άδη και πρόσφερε την σωτηρία.  Έτσι, ο Κύριος έγινε«η ανάστασις και η ζωή»(Ιωάν. 11:25) όλων των ανθρώπων.  Ο Όσιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός μας διδάσκει λέγοντας:«Κάτεισιν εις Άδη ψυχή τεθεωμένη, ίνα ώσπερ τοις εν γη ευηγγελίσατο ειρήνην, αιχμαλώτοις άφεσιν και τυφλοίς ανάβλεψιν, και τοις μεν πιστεύσασι γέγονεν αίτιος σωτηρίας αιωνίου, τοις δε απειθήσασιν απιστίας έλεγχος, ούτω και τοις εν Άδου, ίνα αυτώ παν γόνυ κάμψη επουρανίων και επιγείων και καταχθονίων».

Ο σκοπός, λοιπόν, της καθόδου του Χριστού στον Άδη ήταν γιά να καταργήσει και εκμηδενίσει διά του ιδικού Του θανάτου εκείνον που είχε την εξουσία του θανάτου,«τουτέστι τον διάβολο»(Εβρ. 2:14).  Έτσι, φανέρωνε την απόλυτη θεϊκή δύναμη, εξουσία και κυριότητά Του πάνω στους ζώντας και νεκρούς.

Ο άγιος Κύριλλος, Πατριάρχης Αλεξανδρείας, μας διδάσκει λέγοντας, ότι ενώ ο Κύριος δίδαξε προς όλους τους απ’ αιώνος κεκοιμημένους, δεν σώθηκαν όλοι, αλλά μόνον εκείνοι που δέχθηκαν διά πίστεως τον Σωτήρα Χριστό. «Όσοι πιστεύειν έμελλον, ει κατ’ εκείνο καιρού σαρκωθείς τοις επί γης επεφοίτησεν». 

Ο άγιος Γερμανός, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, λέγει:«Και τω εκ νεκρών πρωτοτόκω, λύσαντι τας του θανάτου ωδίνας, οι εν τη κοιλία του Άδου συνείποντο όσοι δηλαδή, το της απιστίας δεν έπαθον άμβλωμα».  Όσοι δεν απίστησαν, αλλά ακολούθησαν τον Αναστάντα Χριστό, αυτοί και σώθηκαν· όσοι όμως ήσαν, κατά την επί της γης ζωή τους, πόρνοι, μοιχοί, άδικοι, κλέπτες, ληστές και γενικά όσοι έζησαν μία αμαρτωλή ζωή, αυτοί δεν μπόρεσαν να δουν το Φως του Χριστού.  Αυτοί, δυστυχώς, ζούσαν θεληματικά μέσα σ’ ένα αδιαπέραστο σκοτάδι αμετανοησίας, αιχμάλωτοι στις ηδονές και της επιθυμίες της σαρκός. 

Όσοι, λοιπόν, σύμφωνα με τον Όσιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό, είχαν έργα αγαθά, αυτοί δέχθηκαν και την παρ’ Αυτού ωφέλεια.  Όσοι δεν είχαν αρετές, αυτοί δικαίως στερήθηκαν και της ωφελείας. 

Τέλος, ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μας διδάσκει λέγοντας, ότι«ο Χριστός ουδένα έσωσεν εν των Άδη, μη όντα και ο επί της γης άξιον σωτηρίας».

Ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός σταυρώθηκε για να χαρίσει ζωή και αθανασία σ’ όλους τους ανθρώπους.  Ας ανοίξουμε την καρδιά μας για να κατεβεί στα βάθη της ψυχής μας.  Εκεί θα λάμψει το θεϊκό Του Φως, θα σου προσφέρει την σωτηρία, την απολύτρωση, τον αγιασμό.  Εκεί θα στήσει τον θρόνο Του και θα σου χαρίσει την χαρά και την ειρήνη, που καμία δύναμη δεν μπορεί να σου την αφαιρέσει.  Μόνον, όταν δεχθούμε την Νίκη του Χριστού κατά του θανάτου με πίστη ακλόνητη, θα μπορέσουμε να υπερνικήσουμε το δικό μας θάνατο.

Ο Χριστός κατέβηκε μέχρι τον Άδη, για να ανεβάσει τον πεσμένο άνθρωπο μέχρι τον Ουρανό και ο Άδης«επικράνθη»για την μεγάλη απώλεια και καταστροφή που υπέστη.

Ας ανεβούμε από τα βάθη του Άδου της αμαρτίας και του θανάτου στα ύψη των αρετών και της αγιότητας, ώστε μαζί με τον ιερό Χρυσόστομο να αναφωνήσουμε:«Ο Άδης, φησίν, επικράνθη, συναστήσας σοι κάτω.  Επικράνθη και γαρ κατηργήθη.  Επικράνθη και γαρ ενεπαίχθη. Επικράνθη και γαρ ενεκρώθη.  Επικράνθη και γαρ καθηρέθη.  Επικράνθη και γαρ εδεσμεύθη.  ¨ελαβε σώμα και Θεώ περιέτυχεν.  Έλαβεν γην, και συνήντησεν ουρανώ.  Έλαβε όπερ έβλεπε, και πέπτωκεν όθεν ουκ έβλεπε.  Που σου, θάνατε, το κέντρον;  Που σου, Άδη, το νείκος; ΑΝΕΣΤΗ ΧΡΙΣΤΟΣ, και συ καταβέβλησαι.  ΑΝΕΣΤΗ ΧΡΙΣΤΟΣ, και πεπτώκασι δαίμονες.  ΑΝΕΣΤΗ ΧΡΙΣΤΟΣ, και ζωή πολιτεύεται.  ΑΝΕΣΤΗ ΧΡΙΣΤΟΣ, και νεκρός ουδείς επί μνήματος.  Χριστός γαρ εγερθείς εκ νεκρών, απαρχή των κεκοιμημένων εγένετο».

Αντιαιρετικόν Εγκόλπιον       www.egolpion.com 

6   ΜΑΪΟΥ  2013

το είδαμε εδώ

Τί νόημα έχει το έθιμο να περνούν οι πιστοί μετά την περιφορά του Επιταφίου, κάτω από τον Επιτάφιο;

Το να περνούν οι πιστοί κάτω από τον Επιτάφιο, είναι μια πολύ καλή και ευσεβής συνήθεια.
Το νόημα, είναι εμφανές.: «Εκφράζω τη βαθύτατη ευλάβειά μου και την πίστη μου στον θυσιασθέντα, παθόντα και ταφέντα Κύριο, και θέτω τον εαυτό μου εν ταπεινώσει κάτω από Αυτόν και κάτω από τη θαυμαστή και θεϊκή επίδραση και ευλογία Του».

Το ίδιο γίνεται και με το Ι.Πετραχήλι, όπου σκύβω κάτω από αυτό, για να δεχθώ την ευλογία και την ευχή του Ιερέα, είτε στην Εξομολόγηση, είτε στο Ευχέλαιο, είτε σε οποιαδήποτε άλλη Ευχή.

Το ίδιο γίνεται και όταν εορτάζει κάποιος Άγιος και λιτανεύεται η Ιερά Εικόνα του, ή το σκήνωμά του (πχ Αγ.Γεράσιμος) ή ένα θαυματουργό Εικόνισμα της Παναγίας (πχ στην Τήνο). Βλέπουμε εκατοντάδες ανθρώπων που στρώνονται στο έδαφος, γιά να περάσει από πάνω τους η «χάρη». Συχνά το ίδιο επαναλαμβάνεται και με τα Άγια Δώρα, στη Μ.Είσοδο.
Αλλά, παρόμοια συνήθεια περιγράφεται και στις Πράξεις των Αποστόλων, όπου θαυμαστά σημεία λάμβαναν χώρα, όταν και μόνο η σκιά των Αποστόλων που περνούσε πάνω από ασθενείς, ήταν αρκετή για να τους θεραπεύσει: «Ο σεβασμός δε και η εκτίμησις του λαού προς αυτούς (τους Αποστόλους) δια την θείαν δύναμιν, που ενεργούσε δια μέσου αυτών, ήτο τόσος, ώστε έβγαζαν τους ασθενείς εις τας πλατείας και τους έβαζαν οι μεν πλούσιοι επάνω εις κλίνας, οι δε πτωχοί εις απέριττα κρεββάτια, ώστε, όταν θα ήρχετο και θα επερνούσε ο Πετρος, και η σκια του έστω να πέση επάνω εις κανένα από αυτούς, δια να τον θεραπεύση». (Πράξ. 5,15)

Το μόνο, που απαιτεί προσοχή και δηλώνει ασέβεια και ολιγοπιστία, είναι εκείνο το άγχος να τρέξουμε και να περάσουμε οπωσδήποτε από 3 ή από 7 Επιταφίους.. Πάντα η θρησκοληψία καιροφυλακτεί, για να θολώσει την θεοσέβεια...
π.Θεολόγος

πηγή

Λόγος εις την Ταφή και την εις Άδου Κάθοδο του Κυρίου μας Ιησού Χριστού Αγίου Επιφανίου Κύπρου

Σένα Αδάμ, σε προστάζω: σήκω από τον αιώνιο ύπνο σου. Δεν σε έπλασα, για να μένης φυλακισμένος στον Άδη. Ανάστα εκ των νεκρών. Γιατί εγώ είμαι η ζωή των θνητών. Σήκω επάνω, πλάσμα δικό μου, σήκω επάνω συ που είσαι η μορφή μου, που σε δημιούργησα κατ’ εικόνα μου. Σήκω να φύγουμε από εδώ.

(…) Γιατί απέραντη σιωπή βασιλεύει σήμερα στη γη; μεγάλη σιωπή και πολλή ηρεμία. Μεγάλη σιωπή, γιατί ο βασιλεύς κοιμάται. Η γη φοβήθηκε και ησύχασε, γιατί ο Θεός με το σώμα κοιμήθηκε. Ο Θεός με το σώμα πέθανε και ο Άδης ετρόμαξε. Ο Θεός για λίγο κοιμήθηκε και αυτούς που κοιμόνταν αιώνες, από τον Άδη ανέστησε (…).

Σήμερα σώζονται και αυτοί που ζουν επάνω στη γη και αυτοί που αιώνες τώρα βρίσκονται κάτω από τη γη. Σήμερα σώζεται όλος ο κόσμος, ορατός και αόρατος. Σήμερα είναι διπλή η παρουσία του Δεσπότου Χριστού. Διπλή ευσπλαχνία. Διπλή κατάβασις μαζί και συγκατάβασις. Διπλή φιλανθρωπία. Διπλή επίσκεψις στους ανθρώπους. Από τον ουρανό στη γη και από τη γη στα κατοχθόνια κατεβαίνει ο Χριστός. Οι πύλες του Άδου ανοίγονται. Χαρήτε όλοι εσείς που κοιμάσθε από τους πανάρχαιους αιώνες. (…).

Χτες εζήσαμε στην υποταγή Του, σήμερα την κυριαρχία Του. Χθες φανερώθηκαν τα σημάδια της ανθρώπινής Του φύσεώς και σήμερα της θεϊκής. Χθες τον ερράπιζαν και σήμερα με την αστραπή της θεότητος σχίζει το σκοτεινό κατηκητήριο του Άδου. Χθες τον έδεναν και σήμερα δένει Αυτός τον τύραννο διάβολο με άλυτα δεσμά (…).

Εκείνος που χθες, μέσα στην άπειρη συγκατάβασί Του, δεν εκαλούσε να τον βοηθήσουν οι λεγεώνες των Αγγέλων, λέγοντας στον Πέτρο, ότι είναι στο χέρι μου να παρατάξω τώρα αμέσως περισσότερες από δώδεκα λεγεώνες Αγγέλων, σήμερα κατέρχεται με τον θάνατο Τον κατά του Άδου και του θανάτου, του τυράννου, όπως ταιριάζει σε Θεό και Κυρίαρχο, επί κεφαλής των αθανάτων και ασωμάτων στρατευμάτων και των αοράτων ταγμάτων, όχι με δώδεκα μόνο λεγεώνες, αλλά με μύριες μυριάδες και χίλιες χιλιάδες Αγγέλων, Αρχαγγέλων, Εξουσιών, θρόνων, Εξαπτερύγων, Πολυομμάτων, τα οποία, ως βασιλέα και Κύριο τους, προπέμπουν, δορυφορούν και τιμούν τον Χριστό (…).

Και καθώς συμβαίνει όταν παρουσιασθή μια φοβερή, αήτητη και παντοδύναμη βασιλική στρατιωτική παράταξι, φρίκη μαζί και τρόμος και ταραχή και οδυνηρός φόβος κυριεύει τους εχθρούς του ακαταγώνιστου Στρατηγού, το ίδιο έγινε ξαφνικά, μόλις παρουσιάσθηκε τόσο παράδοξα ο Χριστός στα καταχθόνια του Άδη. Από επάνω μια δυνατή αστραπή ετύφλωνε τα πρόσωπα των εχθρικών δυνάμεων του Άδη και ταυτόχρονα ακούονταν βροντερές στρατιωτικές φωνές που διέταζαν: Άρατε πύλας• όχι ανοίξετε, αλλά ξερριζώστε τις από τα θεμέλια, βγάλτε τις τελείως από τον τόπο τους. ώστε να μην μπορούν πια να ξανακλείσουν.

Άρατε πύλας οι άρχοντες υμών, όχι γιατί δεν μπορεί να τις ανοίξη ο Κύριος μας, που όταν θέλη, διατάζει και μπαίνει με κλεισμένες τις πόρτες, αλλά σας διατάζει, σαν δραπέτες δούλους, να σηκώσετε και να μεταφέρετε αυτές τις προαιώνιες πύλες. Για τούτο και δεν διατάζει τους όχλους σας, αλλά σας που παρουσιάζεσθε σαν αρχηγοί τους: άρατε πύλας, οι άρχοντες υμών. Από τώρα και έπειτα δεν θα είσθε πια άρχοντες κανενός, παρ’ όλο που κάκιστα κυριαρχήσατε πάνω στους μέχρι τώρα κεκοιμημένους. Ούτε αυτών θα είσθε πλέον άρχοντες, ούτε άλλων, ούτε των εαυτών σας ακόμη. Άρατε πύλας, γιατί ήρθε ο Χριστός, η ουράνια θύρα. Ανοίξετε δρόμο σ’ Αυτόν που έβαλε το πόδι Του στη φυλακή του Άδη (…).

Και μόλις οι αγγελικές δυνάμεις εβόησαν, την ίδια στιγμή άνοιξαν οι πύλες! Την ίδια στιγμή έσπασαν οι αλυσίδες και οι μοχλοί. Έπεσαν τα κλειδιά και συγκλονίσθηκαν τα θεμέλια της φυλακής. Οι εχθρικές δυνάμεις ετράπησαν σε άτακτη φυγή, ο ένας έσπρωχνε τον άλλο, άλλος μπερδευόταν στα πόδια του άλλου και καθένας φώναζε στο διπλανό του να φεύγη γρήγορα. Έφριξαν, συγκλονίσθηκαν, τα έχασαν, εταράχθηκαν, άλλαξε το χρώμα τους, φοβήθηκαν, στάθηκαν και απόρησαν, απόρησαν και τρόμαξαν (…).

Κι ενώ αυτά διεδραματίζοντο στον Άδη και εσείοντο τα πάντα, ο δε Κύριος επλησίαζε να φθάση στα πιο έσχατα βάθη, ο Αδάμ ο πρωτοδημιούργητος και πρωτόπλαστος και πρωτόθνητος που βρισκόταν δεμένος γερά και βαθύτερα από όλους, άκουσε τα βήματα του Κυρίου, που ερχόταν στους φυλακισμένους και αμέσως ανεγνώρισε την φωνή Του, καθώς επερπατούσε μέσα στη φυλακή. Στράφηκε τότε προς όλους τους επί αιώνες συγκροτούμενους του και τους φώναξε: «Ω φίλοι μου! Ακούω να πλησιάζη σ’ εμάς ο ήχος των βημάτων Κάποιου. Εάν πραγματικά μας αξίωσε να έρθη έως εδώ, τότε είμαστε ελεύθεροι! Εάν τον ιδούμε ανάμεσά μας, σωθήκαμε από τον Άδη!».

Και την ώρα που ο Αδάμ έλεγε αυτά προς τους συγκαταδίκους του, εισέρχεται ο Κύριος, κρατώντας το νικηφόρο όπλο του Σταυρού. Μόλις τον αντίκρυσε ο Αδάμ, χτύπησε το στήθος από την χαρούμενη έκπληξι και φώναξε προς όλους τους επί αιώνες κεκοιμημένους: «Ο Κύριος μου ας είναι μαζί με όλους»! Και ο Χριστός απάντησε στον Αδάμ: «Και μετά του πνεύματός σου».

Ύστερα τον πιάνει από το χέρι, τον σηκώνει επάνω και του λέει: Σήκω συ που κοιμάσαι και ανάστα από τους νεκρούς, γιατί σε καταρτίζει ο Χριστός! Εγώ ο Θεός, που για χάρι σου έγινα υιός σου, έχοντας δικούς μου πλέον και σένα και τους απογόνους σου, με την θεϊκή εξουσία μου δίνω ελευθερία και λέω στους φυλακισμένους: εξέλθετε.

Σένα Αδάμ, σε προστάζω: σήκω από τον αιώνιο ύπνο σου. Δεν σε έπλασα, για να μένης φυλακισμένος στον Άδη. Ανάστα εκ των νεκρών. Γιατί εγώ είμαι η ζωή των θνητών. Σήκω επάνω, πλάσμα δικό μου, σήκω επάνω συ που είσαι η μορφή μου, που σε δημιούργησα κατ’ εικόνα μου. Σήκω να φύγουμε από εδώ. Γιατί συ είσαι μέσα σε μένα και εγώ μέσα σε σένα! Για σένα ο Κύριος έλαβε τη δική σου μορφή του δούλου. Για δική σου χάρι, εγώ που βρίσκομαι ψηλότερα από τους ουρανούς, κατέβηκα στη γη και πιο κάτω από τη γη. Για σένα τον άνθρωπο έγινα σαν ένας ανυπεράσπιστος άνθρωπος, βρέθηκα χωρισμένος κι εγώ από τη ζωή, ανάμεσα σ’ όλους τούς άλλους νεκρούς. Για σένα που βγήκες μέσα από τον κήπο του παραδείσου, μέσα σε κήπο παραδόθηκα στους Ιουδαίους και μέσα σε κήπο εσταυρώθηκα.

Κύτταξε στο πρόσωπο μου τα φτυσίματα, που καταδέχθηκα προς χάριν σου, για να σε αποκαταστήσω στην παλαιά σου δόξα, που σου είχα δώσει με το εμφύσημά μου. Κύτταξε στα μάγουλά μου τα ραπίσματα που καταδέχθηκα, για να επανορθώσω την διεστραμμένη μορφή σου και να την φέρω στην όψι που είχε σαν εικόνα μου. Κύτταξε στη ράχη μου τη μαστίγωσι που καταδέχθηκα, για να διασκορπίσω το φορτίο των αμαρτημάτων σου. Κύτταξε τα καρφωμένα χέρια μου, που τα άπλωσα καλώς επάνω στο ξύλο του Σταυρού, για να συχωρεθής συ που άπλωσες κακώς το χέρι σου στο απαγορευμένο δένδρο. Κύτταξε τα πόδια μου που καρφώθηκαν και τρυπήθηκαν στον Σταυρό, για να εξαγνισθούν τα δικά σου πόδια που έτρεξαν κακώς στο δένδρο της αμαρτίας (…). Η πληγωμένη πλευρά μου εθεράπευσε τον πόνο της πλευράς σου. Ο δικός μου ύπνος θα σε βγάλη από τον ύπνο σου μέσα στον Άδη. Η ρομφαία που χτύπησε έμενα, σταμάτησε τη ρομφαία που στρεφόταν εναντίον σου. Γι’ αυτό σηκωθήτε, ας φύγουμε από εδώ. Από τον θάνατο στη ζωή. Από την φθορά στην αφθαρσία. Από το σκοτάδι στο αιώνιο φως. Από την οδύνη στην ελευθερία. Από τη φυλακή του Άδη στην άνω Ιερουσαλήμ. Από τα δεσμά στην άνεσι. Από τη σκλαβιά στην τρυφή του Παραδείσου. Από τη γη στον ουρανό.

Γι’ αυτόν τον σκοπό ο Χριστός απέθανε και ανέστη, για να γίνη Κύριος και νεκρών και ζώντων. Σηκωθήτε, λοιπόν. Ας φύγουμε από εδώ. Ο ουράνιος Πατέρας περιμένει με λαχτάρα το χαμένο πρόβατο. Τα ενενήντα εννέα πρόβατα των αγγέλων περιμένουν τον σύνδουλό τους Αδάμ, πότε θα αναστηθή, πότε θα ανέλθη καί θα επανέλθη προς τον Θεό. Ο Χερουβικός θρόνος είναι έτοιμος. Αυτοί που θα σας ανεβάσουν είναι γρήγοροι και βιάζονται. Ο νυμφικός θάλαμος έχει προετοιμασθή. Το μεγάλο εορταστικό δείπνο είναι στρωμένο. Τα θησαυροφυλάκια των αιωνίων αγαθών άνοιξαν. Η Βασιλεία των Ουρανών έχει ετοιμασθή «από καταβολής κόσμου». Αγαθά που μάτια δεν τα είδαν και αυτιά δεν τα άκουσαν περιμένουν τον άνθρωπο.

Αυτά και άλλα παρόμοια είπεν ο Κύριος. Και αμέσως ανασταίνεται μαζί Του ο ενωμένος σ’ αυτόν Αδάμ και μαζί τους και η Εύα. Ακόμη δε και «πολλά σώματα δικαίων, που είχαν πεθάνει πριν από αιώνες, αναστήθηκαν» διακηρύσσοντας την τριήμερο Ανάστασι του Χριστού. Αυτήν ας την υποδεχθούμε και ας την αγκαλιάσουμε οι πιστοί με πολλή χαρά, χορεύοντες με τους αγγέλους και εορτάζοντες με τους αρχαγγέλους και δοξάζοντες τον Χριστό, που μας ανέστησε από την φθορά. Εις Αυτόν αρμόζει η δόξα και η δύναμις, μαζί με τον αθάνατο Πατέρα και το πανάγιο και αγαθό και ζωοποιό και ομοούσιο Πνεύμα, εις όλους τους αιώνες των αιώνων. Αμήν.

Μετάφραση Αρχιμανδρίτου Ιγνατίου (Ιερά Μονή Παρακλήτου Αττικής)
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «ΣΥΝΑΞΗ» ΤΕΥΧΟΣ 3 

Μεγάλη Παρασκευή Εσπέρας (Όρθρος Μεγάλου Σαββάτου)Τοῦτό ἐστι τό ὑπερευλογημένον Σάββατον, ἐν ᾧ Χριστός ἀφυπνώσας, ἀναστήσεται τριήμερος᾽

                                                         
                         ῾Τοῦτό ἐστι τό ὑπερευλογημένον Σάββατον, ἐν ᾧ Χριστός ἀφυπνώσας, ἀναστήσεται τριήμερος᾽

(Αυτό είναι το υπερευλογημένο Σάββατο, κατά το οποίο ο Χριστός αφού κοιμήθηκε τον ύπνο του θανάτου, θα αναστηθεί σε τρεις ημέρες)

         Ἡ σημερινή ἡμέρα εἶναι ἐντελῶς ξεχωριστή. ῎Οχι μόνον εἶναι Μεγάλη, ἀλλά καί ὑπερευλογημένη. Αἰτία γι᾽ αὐτό εἶναι τό γεγονός ὅτι ὁ Κύριος ᾽Ιησοῦς Χριστός, ἀφοῦ διῆλθε ἀπό τόν Σταυρό, πάνω στόν ὁποῖο πραγματοποιήθηκε κυρίως ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρωπίνου γένους μέ τήν κατάργηση τοῦ σώματος τῆς ἁμαρτίας, κατέπαυσε ἀπό τά ἔργα Του καί ἐτάφη ὡς κοινός θνητός, εἰσερχόμενος ἔτσι μέ τήν ψυχή Του στό βασίλειο τοῦ θανάτου. Ὁ Κύριος, ὅπως σημειώνει καί τό γνωστό τροπάριο, εἶναι ῾ἐν τάφῳ σωματικῶς, ἐν ῞Αδου δέ μετά ψυχῆς ὡς Θεός, ἐν Παραδείσῳ μετά ληστοῦ καί ἐν θρόνῳ μετά Πατρός καί Πνεύματος, πάντα πληρῶν ὡς παντοδύναμος᾽. Τά τροπάρια τοῦ Μ. Σαββάτου εἶναι καταπληκτικά στήν ἀπόδοση τῆς θεοσώμου ταφῆς τοῦ Κυρίου καί τῆς εἰς ῞Αδου καθόδου Του, χρησιμοποιώντας ἐκφράσεις ἄφθαστης ποιητικῆς σύλληψης. 

       Μέ ἐξαίσιο τρόπο καταγράφεται ἐν πρώτοις τό μυστήριο τῆς ἴδιας τῆς ταφῆς, πού προκαλεῖ τήν κατάπληξη ὄχι μόνον τῶν πιστῶν ἀνθρώπων, ἀλλά καί τῶν ἀγγελικῶν δυνάμεων. Κι αὐτό γιατί ἀντιμετωπίζεται τό μεγαλύτερο παράδοξο: νά κηδεύεται ἡ ἴδια ἡ ζωή. ῾Ἡ ζωή ἐν τάφῳ κατετέθης, Χριστέ, καί ἀγγέλων στρατιαί ἐξεπλήττοντο, συγκατάβασιν δοξάζουσαι τήν σήν᾽ (῾Χριστέ, που είσαι η ζωή κατατέθηκες στον τάφο, και οι στρατιές των αγγέλων εκπλήττονταν, δοξάζοντας τη συγκατάβασή Σου᾽). Ταυτόχρονα, διατρανώνεται ἡ πίστη τῆς ᾽Εκκλησίας γιά τό τί διαδραματίστηκε τήν ἡμέρα αὐτή ἀπό τή συνάντηση τοῦ Κυρίου μέ τόν ῞Αδη, τί ὑπέστη δηλαδή ὁ θάνατος ἀπό τή θεότητα τοῦ Χριστοῦ, ἑνωμένη μέ τήν ἀνθρώπινη ἁγία ψυχή Του: ῾Ὅτε κατῆλθες πρός τόν θάνατον, ἡ ζωή ἡ ἀθάνατος, τότε τόν ῞Αδην ἐνέκρωσας τῇ ἀστραπῇ τῆς θεότητος᾽ (῾Όταν κατέβηκες στον θάνατο, Συ που είσαι η αθάνατη ζωή, τότε νέκρωσες τον Άδη με την αστραπή της θεότητός Σου᾽).  ῾Τέτρωται ῞Αδης, ἐν τῇ καρδίᾳ δεξάμενος τόν τρωθέντα λόγχῃ τήν πλευράν, καί στένει πυρί θείῳ δαπανώμενος᾽ (῾Πληγώθηκε ο Άδης κατάστηθα, καθώς δέχτηκε Αυτόν που πληγώθηκε με τη λόγχη στην πλευρά, και στενάζει καθώς κατατρώγεται από τη θεία φωτιά᾽).  ῾Φρίττουσιν ῞Αδου οἱ πυλωροί, βλέποντες ἠμφιεσμένον στολήν ᾑμαγμένην τῆς ἐκδικήσεως᾽ (Φρίσσουν οι θυρωροί του Άδη, βλέποντάς Σε να φοράς τη ματωμένη στολή της εκδίκησης᾽).  ῾Ὁ ἐχθρός ῞Αδης ἐσκύλευται᾽ (῾Ο εχθρός Άδης απογυμνώθηκε᾽).

        Ἡ διάλυση αὐτή τοῦ βασιλείου τοῦ ῞Αδη, ὁ θάνατος τοῦ θανάτου σημαίνει κατά συνέπεια τήν ἐλευθερία καί τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τά θανατερά αὐτά δεσμά. ῾Ὑπνοῖ ἡ ζωή καί ῞Αδης τρέμει καί ᾽Αδάμ τῶν δεσμῶν ἀπολύεται᾽(῾Κοιμάται η ζωή και ο Άδης τρέμει και ο Αδάμ λύνεται από τα δεσμά του᾽). Ἡ ζωή εἶναι ἕτοιμη πιά νά βασιλεύσει καί πάλι, γιατί γι᾽ αὐτό ἀκριβῶς ἦλθε στόν κόσμο ὁ Δημιουργός.῾Δεῦτε ἴδωμεν τήν ζωήν ἡμῶν ἐν τάφῳ κειμένην, ἵνα τούς ἐν τάφοις κειμένους ζωοποιήσῃ᾽ (῾Ελάτε να δούμε Αυτόν που είναι η ζωή μας, να βρίσκεται στον τάφο, με σκοπό να δώσει ζωή σ᾽αυτούς που βρίσκονται στους τάφους᾽). Πῶς εἶναι τό λιοντάρι πού ᾽ναι μισοκοιμισμένο κι ἕτοιμο νά ξυπνήσει; ῎Ετσι καί ὁ Χριστός,  θανατώνοντας τόν ῞Αδη καί τό θάνατο, εἶναι ἕτοιμος νά ἀναστηθεῖ. ῾᾽Αναστήσεται τριήμερος᾽. ῾Δεῦτε σήμερον, τόν ἐξ ᾽Ιούδα ὑπνοῦντα θεώμενοι, προφητικῶς αὐτῷ ἐκβοήσωμεν. ᾽Αναπεσών κεκοίμησαι ὡς λέων. Τίς ἐγερεῖ σε, βασιλεῦ; ᾽Αλλ᾽ ἀνάστηθι αὐτεξουσίως, ὁ δούς σεαυτόν ὑπέρ ἡμῶν ἑκουσίως᾽ (῾Ελάτε σήμερα, βλέποντας να κοιμάται Αυτόν που προήλθε από τη γενιά του Ιούδα, να Του φωνάξουμε δυνατά με προφητικό τρόπο: Ξάπλωσες και κοιμήθηκες σαν λιοντάρι. Ποιος θα σε ξυπνήσει, βασιλιά; Αλλά αναστήσου με τη θέλησή Σου, Συ που έδωσες τον εαυτό Σου για χάρη μας με τη θέλησή Σου᾽).

        Ὁ Κύριος ὅμως καί στόν ῞Αδη ἀκόμη δέν ἔρχεται ἐκβιαστικά πρός τόν ὑπόδουλο ἄνθρωπο. Πράγματι, διαλύει τό βασίλειο τοῦ θανάτου, ἀλλά καλεῖ τίς ψυχές πού βρίσκονταν ἐκεῖ ν᾽ ἀνταποκριθοῦν στήν κλήση Του. Ὁ Κύριος κι ἐκεῖ ἀκόμη κηρύσσει τήν πίστη σ᾽ ᾽Εκεῖνον, ὥστε ἐλεύθερα οἱ ψυχές νά σωθοῦν, νά ἀναστηθοῦν μαζί Του. Μᾶς τό ἀποκαλύπτει ἰδίως ὁ ἀπ. Πέτρος, ὅταν μᾶς λέει ὅτι ὁ Κύριος ῾ἐκήρυξε καί τοῖς ἐν φυλακῇ πνεύμασι᾽, ὥστε νά μήν ὑπάρξει κανείς πού νά πεῖ ὅτι ἡ σωτηρία ἦρθε μονομερῶς στούς ἀνθρώπους, δηλαδή μόνον γιά τούς μετά Χριστόν. Εἴτε πρό Χριστοῦ εἴτε μετά Χριστόν οἱ πάντες κλήθηκαν καί καλοῦνται μέ προσωπική τους εὐθύνη νά σταθοῦνε μπροστά σ᾽ Εκεῖνον. ῎Ετσι, γιά νά ἐπανέλθουμε, τό Μ. Σάββατο μοιάζει μέ τή νηνεμία πού ἐπικρατεῖ πρίν ἀπό τήν καταιγίδα. Ὑπάρχει μιά φαινομενική ἠρεμία: ἡ ζωή εἶναι ἕτοιμη νά ξεσπάσει, τό φῶς νά ἀνατείλει. Ἡ νίκη εἶναι δεδομένη. ῾Απλῶς προσδοκοῦμε τήν ὥρα νά φανερωθεῖ. ῾Σήμερον ὁ ῞Αδης στένων βοᾶ. Κατεπόθη μου τό κράτος, ὁ ποιμήν ἐσταυρώθη, καί τόν ᾽Αδάμ ἀνέστησε. Ὧνπερ ἐβασίλευον ἐστέρημαι. Καί οὕς κατέπιον ἰσχύσας, πάντας ἐξήμεσα. ᾽Εκένωσε τούς τάφους ὁ σταυρωθείς. Οὐκ ἰσχύει τοῦ θανάτου τό κράτος᾽ (῾Σήμερα ο Άδης φωνάζει στενάζοντας: Εξαφανίστηκε η δύναμή μου, ο ποιμένας σταυρώθηκε και ανάστησε τον Αδάμ. Στερήθηκα αυτούς στους οποίους κυριαρχούσα. Και όσους κατάπια ως ισχυρός, όλους αυτούς τους ξέρασα. Άδειασε τους τάφους Αυτός που σταυρώθηκε. Δεν έχει πια  δύναμη το κράτος του θανάτου᾽). Ἡ γνωστή εἰκόνα τῆς ὀρθόδοξης ᾽Εκκλησίας μας, τῆς εἰς ῞Αδου καθόδου τοῦ Κυρίου, φανερώνει μέ αἰσθητικό τρόπο τήν πραγματικότητα αὐτή: ὁ Κύριος διαλύει τό βασίλειο τοῦ θανάτου καί ἀνασταίνεται, ἀνασταίνοντας ταυτόχρονα καί τούς ἀνθρώπους, τύποι τῶν ὁποίων εἶναι ὁ ᾽Αδάμ καί ἡ Εὔα. 

         Ἡ ᾽Εκκλησία μας αὐτήν τήν ἀνατολή τοῦ φωτός τῆς  ᾽Αναστάσεως πού μαρτυρεῖ ἡ σημερινή ἡμέρα, ἀρχῆς γενομένης ἀπό τό ἑσπέρας τῆς Μ. Παρασκευῆς, τήν προβάλλει μέ τά πανηγυρικά πιά τροπάριά της, τά γεμάτα χαρά καί φῶς – φεύγουμε ἀπό τό πένθιμο στοιχεῖο τῶν προηγουμένων ἡμερῶν – ἀλλά καί μέ τά φωτεινά ἐνδύματα τῆς ῾Αγίας Τράπεζας καί τῶν ἀμφίων τῶν ἱερέων. Ὅλα μᾶς προσανατολίζουν, μέ ρυθμό μάλιστα καταιγιστικό, στή νέα ἡμέρα, ῾τῇ μιᾷ τῶν Σαββάτων᾽, ῾τήν ἑορτήν ἑορτῶν καί τήν πανήγυριν τῶν πανηγύρεων᾽.