Eυχές για όλες τις δουλειές

του Γιώργου Μιλτ. Σαλεμή


Έχουμε, λέει, ευχές για όλες τις δουλειές, για ό,τι κάνουμε. Πριν από κάθε τί διαβάζουμε τη σχετική ευχή. Πώς να έχουμε έτσι εμπιστοσύνη στον άνθρωπο, αναρωτήθηκε ο φιλόσοφος, όταν όλα τ’ αναθέτουμε στο Θεό; Και πώς να μη μάθουμε στο ρουσφέτι αφού συνέχεια παρακαλούμε τους αγίους να μεσιτεύσουν στο Θεό;

Αν και θα συμφωνήσω ότι έχουμε για όλα ευχές, ότι πριν από όλα λέμε μιαν ευχή ή πρέπει να λέμε μιαν ευχή, δεν θα συμφωνήσω στο ότι αυτό αποδεικνύει ότι δεν έχουμε εμπιστοσύνη στον άνθρωπο... Επειδή όμως διατηρώ, παιδιόθεν, μιαν άλλη σχέση με τους αγίους δεν περιορίζομαι στην ευχή αλλά απευθύνομαι στο νου και στην καρδιά του αναγνώστη για να μπορέσουμε επί τέλους να συνεννοηθούμε μπας και κάνουμε – αν θέλουμε - χωριό...

Το όλον έθνος, κάθε πρωί που ξυπνάει λέει «καλημέρα» και ισχυρίζεται μάλιστα ότι «είναι του Θεού». Ουδόλως όμως παραιτείται από τον αγώνα του άρτου του επιούσιου και από τον μόχθο για να γίνει η μέρα όσο μπορεί καλύτερη . Και αν πάσχει από κάτι το έθνος δεν είναι γιατί λέει πολλές «καλημέρες» κι επαφίεται μετά στον Θεό αλλά γιατί έχει πάρει όλα τα «καθήκοντα» του Θεού και τ’ έχει μοιράσει, τα περισσότερα στο κράτος και τα υπόλοιπα στον εαυτό του. Νομίζει ότι μπορεί να εξασφαλίσει τον άρτον τον επιούσιον χωρίς τη βοήθεια του Θεού. Δεν πάσχει δηλαδή ο ανθρωπολογικός τύπος που εύχεται και προσεύχεται, πάσχει ο ακριβώς αντίθετος!

Όταν ο Γέροντας, ο οψοποιών μαγγανείας, δέχεται επιδοκιμασίες για την τέχνη του δείχνει τον άγιο Ευφρόσυνο τον Μάγειρο και εξηγεί με ταπεινοφροσύνη: εκείνος είναι ο μάστορας! Γιατί;
Γιατί ξέρει ότι μολονότι κάθε φορά βάζει τα ίδια υλικά, με την ίδια σειρά, με τις ίδιες αναλογίες, με την ίδια διαδικασία, κάθε φορά το φαγητό είναι και λίγο διαφορετικό! Ξέρει εκείνος, από τον τρόπο της ζωής του, εκείνο που μόλις τώρα ανακάλυψαν οι Χαολόγοι ότι δεν υπάρχει «ακριβώς», ότι όλα είναι στο «περίπου» και ότι «η κάθε φορά» είναι «μια άλλη φορά»! Ξέρει ο Γέροντας ότι όση και μαστοριά να βάνει πάντα θα μείνει ένας μικρός χώρος εκτός της μαστορικής εμβέλειάς του όπου μέσα εκεί χωράει το άπειρο. Γι’ αυτό χαμηλώνει το κεφάλι και δείχνει τον άγιο. Κι εμείς προσκυνάμε και θαυμάζουμε το γεγονός ότι οι επιστήμονες ανέβηκαν στην κορυφή του Έβερεστ και βρήκαν εκεί πάνω μια παρέα από Πατέρες να συζητάνε – και να σε ζητάνε - από καιρό.

Να εύχεσαι λοιπόν και να προσεύχεσαι δεν σημαίνει παραίτηση από τη δράση, δεν σημαίνει ότι αφήνεις κάτι που είναι δική σου αρμοδιότητα στο Θεό. Αντίθετα, αφήνεις στο Θεό αυτό που είναι πράγματι δικό Του και που ουδέποτε ήταν δικό σου: τον χρόνο του μέλλοντος. Αυτός ο τύπος καταμερισμού των έργων ανάμεσα σε σένα και στον Θεό είναι που σου δίνει περισσότερη δύναμη να παλέψεις σαν λιοντάρι και να κάνεις ό,τι περνάει από το χέρι σου.

Όσοι έχουν επιχειρηματικές δραστηριότητες φαντάζομαι ότι θα έχουν συναντήσει πολλές φορές την κατάσταση αυτή όπου δεν μπορείς ν’ αποφασίσεις ανάμεσα μια δυο- τρεις εκδοχές. Όλες έχουν υπέρ και κατά. Ακόμα κι όταν μπορείς να φανταστείς τί θα προκύψει «αν» δεν ξέρεις «αν θα υπάρξει αν».

Υπάρχει ο ανθρωπολογικός τύπος που μπροστά στην αρρώστια λέει: «να είμαστε τυχεροί». Και υπάρχει κι εκείνος ο τύπος που λέει: « να μας βοηθήσει ο Θεός». Ποιος έχει πιο πολύ εμπιστοσύνη στον άνθρωπο, ποιος τον αγαπάει περισσότερο; Ποιος είναι ο καλύτερος; Εκείνος που προσβλέπει στη βοήθεια της τύχης ή εκείνος που προσβλέπει στη βοήθεια του Θεού; Εκείνος που πιστεύει ότι είναι γέννημα τυχαίο ή εκείνος που πιστεύει ότι κοτζάμ Θεός κάθισε, με ξεχωριστό μεράκι, μαστόρεψε τον Κόσμο και μέσα σ’ αυτόν έβαλε τον Άνθρωπο να είναι φίλος και μπιστικός του; Υπάρχει ο ανθρωπολογικός τύπος που λέει: «το Σύμπαν συνωμότησε» και υπάρχει και ο άλλος που λέει: «με βοήθησε ο Θεός». Ποιος είναι πιο όμορφος; Εκείνος που συνωμοτεί με το Σύμπαν – τρομάρα του – ή εκείνος που προσπέφτει σε Ό,τι Καλό;

Μα προσπέφτουμε; προσκυνάμε; αντιδράει το νέο παλληκάρι!
Ναι,γιέ μου! Προσκυνάμε και προσπέφτουμε στο Κάλλος και στην Αγάπη!
Εκεί και πουθενά αλλού!