Πέτρος και Παύλος. Οι δύο κορυφαίοι (Του μακαριστού Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου)

Οἱ δύο κορυφαῖοι

(Ομιλία του μακαριστού Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου)

ΣΗΜΕΡΑ, ἀγαπητοί μου, εἶνε ἑορτὴ καὶ πανήγυρις. Εἶνε ἡ ἑορτὴ τῶν κορυφαίων ἀποστόλων. Δὲν εἶνε 12 οἱ ἀπόστολοι· εἶνε 13. Ἐκτὸς τοῦ Ἰούδα, ποὺ ἐπρόδωσε τὸν Διδάσκαλο καὶ τὴ θέσι του κατέλαβε ὁ Ματθίας, ἦλθε κατόπιν καὶ προσετέθη σ᾽ αὐτούς, 13ος, ὁ ἀπόστολος Παῦλος. 13 λοιπὸν ἀπόστολοι, 13 θεμέλιοι λίθοι, 13 ἀστέρια πνευματικά. Διότι, ἐκτὸς ἀπὸ τὰ ἀστέρια ποὺ βλέπουμε στὸν οὐρανό, ὑπάρχουν καὶ τὰ πνευματικὰ ἀστέρια. Κάθε ἅγιος εἶνε ἕνα ἀστέρι. Καὶ οἱ ἀπόστολοι εἶνε τὰ μεγάλα ἀστέρια τοῦ οὐρανοῦ τῆς Ἐκκλησίας.

Ὅπως λοιπὸν «ἀστὴρ ἀστέρος διαφέρει ἐν δόξῃ», ἀστέρι δηλαδὴ ἀπὸ ἀστέρι διαφέρει στὴ λάμψι (Α΄ Κορ. 15,41), ἔτσι καὶ στὸν ἀστερισμὸ τῶν 13 ἀποστόλων διακρίνονται 2. Εἶνε οἱ κορυφαῖοι ἀπόστολοι, ὁ Πέτρος καὶ ὁ Παῦλος, ἀστέρες πρώτου μεγέθους, τῶν ὁποίων τὴ μνήμη ἑορτάζει σήμερα ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία.

Νὰ τοὺς ἐγκωμιάσουμε; Ὄχι ἕνα στόμα, δέκα στόματα καὶ δέκα γλῶσσες νὰ εἴχαμε, δὲν θὰ μπορούσαμε νὰ ὑμνήσουμε τὸ μεγαλεῖο τους. Ἀλλὰ δὲν ἔχουν ἀνάγκη ἀπὸ δικά μας ἐγκώμια, ἀπὸ δικούς μας ὕμνους, ἀπὸ δικές μας ῥητορικὲς ὁμιλίες. Γι᾽ αὐτοὺς ὑπάρχει ἕνας ἄλλος ἔπαινος, μία ἄλλη μαρτυρία.

Ἐκεῖνο ποὺ ψάλλει ἡ Ἐκκλησία μας γιὰ τὸν ἅγιο Ἰωάννη τὸν Πρόδρομο, «Μνήμη δικαίου μετ᾽ ἐγκωμίων, σοὶ δὲ ἀρκέσει ἡ μαρτυρία τοῦ Κυρίου, Πρόδρομε», φτάνει δηλαδὴ γιὰ σένα ἅγιε Ἰωάννη Πρόδρομε ἡ μαρτυρία τοῦ Κυρίου (ὅτι «μεταξὺ ὅσων γέννησαν γυναῖκες δὲν ὑπάρχει ἀνώτερος ἀπὸ τὸν Βαπτιστή» Ματθ.11,11.Λουκ.7,28), ἰσχύει καὶ ἐδῶ. Καὶ γιὰ τοὺς δύο κορυφαίους εἶνε ἀρκετὰ αὐτοὺς τὰ λόγια ποὺ εἶπε γι᾽ ὁ Χριστός. Διότι καὶ γιὰ τοὺς δύο ἔχει μιλήσει τιμητικῶς ὁ ἴδιος ὁ Κύριος. Τί θὰ πῇ ὁ κόσμος γιὰ μᾶς δὲν ἔχει καμμιά ἀξία, τί θὰ πῇ ὁ Κύριος μᾶς ἐνδιαφέρει.

Ἂς δοῦμε λοιπὸν τί λόγια εἶπε ὁ Χριστὸς γιὰ τὸν ἀπόστολο Πέτρο καὶ τί λόγια εἶπε γιὰ τὸν ἀπόστολο Παῦλο. Ποιά ἡ μαρτυρία τοῦ γιὰ τοὺς δύο κορυφαίους;

Καὶ πρῶτα γιὰ τὸν ἀπόστολο Πέτρο. Ὁ Χριστὸς πῆρε κάποτε τοὺς μαθητάς του, βγῆκε ἔξω σὲ ἐρημικὸ μέρος, κ᾽ ἐκεῖ τοὺς ὑπέβαλε ἕνα ἐρώτημα·―«Τίνα με λέγουσιν οἱ ἄνθρωποι εἶναι;», τί ἰδέα ἔχει γιὰ μένα ὁ κόσμος - ὁ λαός; Δὲ ρωτάει τί ἰδέα ἔχουν οἱ ἄρχοντες, οἱ γραμματεῖς καὶ φαρισαῖοι, ὁ Ἄννας κι ὁ Καϊάφας· αὐτοὶ εἶχαν κακία καὶ φθόνο, καὶ ὠνόμαζαν τὸ φῶς σκοτάδι καὶ τὸ σκοτάδι φῶς. Ἐρωτᾷ τί ἰδέα ἔχει ὁ ἁπλὸς καὶ ἀπονήρευτος λαός.

Οἱ μαθηταὶ ἀπαντοῦν· ―Σὲ θεωροῦν ἕνα μεγάλο ἄνθρωπο, ἕνα μεγάλο προφήτη· ἄλλοι λένε ὅτι εἶσαι ὁ Ἰωάννης ὁ βαπτιστής, ἄλλοι ὁ Ἠλίας, ἄλλοι ὁ Ἰερεμίας ἢ ἕνας ἀπὸ τοὺς προφῆτες. Κατόπιν ὁ Χριστὸς τοὺς κάνει δεύτερη ἐρώτησι. Ζητάει νὰ τοῦ ποῦν τί γνώμη ἔχουν ὄχι ὁ κόσμος ἀλλὰ αὐτοί· ―«Ὑμεῖς δὲ τίνα με λέγετε εἶναι;», σεῖς οἱ ἴδιοι τί ἰδέα ἔχετε γιὰ μένα; Ἐδῶ οἱ ἄλλοι μαθηταὶ σταμάτησαν. Ἀλλὰ ὁ Πέτρος, ποὺ ἦταν τὸ στόμα τῶν ἀποστόλων, λαμβάνει τὸν λόγο καὶ ἀπαντᾷ· «Σὺ εἶ ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος», ἐσὺ δηλαδὴ εἶσαι πολὺ πιὸ ψηλὰ ἀπὸ ὅλους τοὺς προφῆτες, πιὸ ψηλὰ ἀπὸ κάθε ἄλλο μεγάλο ἄνθρωπο ποὺ παρουσιάστηκε στὸν κόσμο· ἐσὺ ἀγγίζεις τὰ ἄστρα, εἶσαι ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ Θεός. Καὶ ὁ Κύριος, ποὺ ἄκουσε ἀπὸ τὸ στόμα τοῦ Πέτρου αὐτὴ τὴν ὁμολογία, τοῦ λέει· ―«Μακάριος εἶ, Σίμων Βαριωνᾶ, ὅτι σὰρξ καὶ αἷμα οὐκ ἀπεκάλυψέ σοι, ἀλλ᾽ ὁ πατήρ μου ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς. κἀγὼ δέ σοι λέγω ὅτι σὺ εἶ Πέτρος, καὶ ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τὴν ἐκκλησίαν, καὶ πύλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς. καὶ δώσω σοι τὰς κλεῖς τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, καὶ ὃ ἐὰν δήσῃς ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται δεδεμένον ἐν τοῖς οὐρανοῖς, καὶ ὃ ἐὰν λύσῃς ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται λελυμένον ἐν τοῖς οὐρανοῖς» (Ματθ. 16,17-19).

Νά τὸ ἐγκώμιο. Προσέξατε τί λόγια εἶπε ὁ Χριστὸς γιὰ τὸν Πέτρο; Τὸν ἐπαίνεσε. Εἶσαι «μακάριος», εὐτυχής, τοῦ εἶπε. Γιατί;Ὄχι γιὰ τὰ χρήματά σου ἢ γιὰ τὴ σοφία σου ἢ γιὰ τὴνκαταγωγή σου, ἀλλὰ γιατὶ σ᾽ ἐσένα φανερώθηκε μιὰ ἀλήθεια, ποὺ δὲν εἶνε ἀποτέλεσμα γνώσεως, ἀλλὰ εἶνε ἀλήθεια ἐξ ἀποκαλύψεως· σ᾽ ἐσένα φανέρωσε ὁ Πατήρ, ὅτι ἐγὼ εἶμαι ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ· καὶ αὐτὴ ἡ ὁμολογία εἶνε «πέτρα», βράχος δηλαδή, ἐπάνω στὸν ὁποῖο εἶνε κτισμένη ἡ Ἐκκλησία.Ὅσοι πιστεύουν ὅτι ὁ Χριστὸς εἶνε Θεός, αὐτοὶ ἔχουν θεμέλιο. Ἔτσι εἶνε ἡ πίστι στὸ Χριστό, εἶνε κάτι θεμελιῶδες, ἀπαραίτητο. Γι᾽ αὐτὸ καὶ δὲν μπορεῖ νὰ κλονισθῇ ἡ Ἐκκλησία, διότι στηρίζεται σ᾽ αὐτὸ τὸ βράχο. Κι ἂν ἀκόμη ὁ διάβολος ἐπιστρατεύσῃ ὅλες τὶς δυνάμεις του, δὲν μπορεῖ νὰ κλονίσῃ τὴν Ἐκκλησία, διότι αὐτὴ ἔχει θεμέλιο τὸ Χριστό. Οἱ μωαμεθανοὶ ἱδρυτὴ τῆς θρησκείας τους ἔχουν ἕναν ἄνθρωπο· ἐμεῖς ἔχουμε θρησκεία ποὺ τὴ θεμελίωσε ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ. Κ᾽ ἐσύ, Πέτρε, θὰ ἔχῃς ἐξουσία ποὺ δὲν τὴν ἔχει οὔτε ὁ βασιλιᾶς· θὰ ἔχῃς τὴν ἐξουσία νὰ συγχωρῇς ἁμαρτίες! Τὴν ἐξουσία αὐτὴ ἔχει ὄχι μόνο ὁ Πέτρος, ὅπως ἰσχυρίζονται οἱ φράγκοι - οἱ παπικοί, ἀλλὰ καὶ ὅλοι οἱ ἀπόστολοι. Βλέπετε, ἀγαπητοί μου, τὸ ἐγκώμιο τοῦ Πέτρου;

Ἀλλ᾽ ἐξ ἴσου τιμητικὸ ἐγκώμιο ἔχει πλέξει ὁ Χριστὸς καὶ γιὰ τὸν ἀπόστολο Παῦλο. Τί εἶπε γιὰ τὸν Παῦλο; Ὅπως γνωρίζουμε, ὁ Σαῦλος (ἔτσι λεγόταν πρῶτα) ἦταν διώκτης τῆς Ἐκκλησίας. Βαδίζοντας ὅμως γιὰ τὴ Δαμασκὸ ἄστραψε μπροστά του φῶς ποὺ τὸν τύφλωσε. Ἔπεσε κάτω κι ἄκουσε φωνὴ―«Σαοὺλ Σαούλ, τί μὲ διώκεις;». Στὴν ἀπορία του ―«Ποιός εἶσαι, κύριε;» ἔλαβε τὴν ἀπάντησι· ―«Ἐγώ εἰμι Ἰησοῦς ὃν σὺ διώκεις». Τὸν ὡδήγησαν ἐν συνεχείᾳ σὲ κάποιο σπίτι κ᾽ ἔμεινε ἐκεῖ τρεῖς μέρες μετανοώντας νηστεύοντας καὶ προσευχόμενος. Τότε ὁ Κύριος ἐμφανίζεται σὲ ἕνα Χριστιανό, τὸν Ἀνανία, καὶ τοῦ λέει·―Πήγαινε στὸ τάδε σπίτι νὰ συναντήσῃς τὸν Σαῦλο.

―Μὰ αὐτὸν νὰ συναντήσω, Κύριε; λέει ὁ Ἀνανίας μὲ ἀπορία· χειρότερος βλάστημος καὶ διώκτης τῶν παιδιῶν σου δὲν ὑπάρχει. ―Νὰ πᾷς νὰ τὸν βαπτίσῃς· διότι αὐτὸς ὁ βλάσφημος καὶ διώκτης εἶνε γιὰ μένα «σκεῦος ἐκλογῆς… τοῦ βαστάσαι τὸ ὄνομά μου ἐνώπιον ἐθνῶν καὶ βασιλέων υἱῶν τε Ἰσραήλ» (Πράξ. 9,5-15).

Τί θὰ πῇ «σκεῦος ἐκλογῆς»;Ὅπως μέσα σ᾽ ἕνα σπίτι ἢ σ᾽ ἕνα ἀνάκτορο ὑπάρχουν ἐκλεκτὰ σκεύη γιὰ ὑψηλὲς ὑπηρεσίες, ἔτσι καὶ μέσα στὸ ἀνάκτορο τοῦ Θεοῦ, τὴν Ἐκκλησία, ὁ Σαῦλος θὰ γινόταν τὸ κατάλληλο ὄργανο γιὰ νὰ κηρυχθῇ τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ. Καὶ πράγματι ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἔγινε ἡ ῥομφαία, τὸ σπαθὶ τοῦ Χριστοῦ, ποὺ πολέμησε τὴν πλάνη καὶ τὴν ἁμαρτία· ἔγινε ἡ σάλπιγγα, ποὺ ἡ φωνή της ἀκούστηκε στὰ πέρατα τῆς γῆς· ἔγινε ἡ λύρα καὶ ἡ κιθάρα, ποὺ ἔψαλε τὸ ᾆσμα τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ καὶ σκόρπισε ἀγγελικὴ ἁρμονία στὸν κόσμο. Αὐτὸς ἔγινε ὁ σημαιοφόρος ποὺ κράτησε τὴ σημαία τοῦ Χριστοῦ καὶ τὴ μετέφερε σὲ κάθε μέρος·στὴ Μικρὰ Ἀσία, στὴ Μακεδονία, στὴν Πελοπόννησο, μέχρι τὴ ῾Ρώμη καὶ τὴν Ἱσπανία, παντοῦ. Καὶ γύρω ἀπὸ τὴ σημαία τοῦ Χριστοῦ, ἐπὶ 35 χρόνια, ἔδωσε κραταιὲς μάχες καὶ νίκησε.

Τὸ συμπέρασμα, ἀδελφοί μου, εἶνε ὅτι οἱ δύο αὐτοὶ ἀπόστολοι εἶνε ἀστέρια πρώτου μεγέθους, ποὺ σελαγίζουν καὶ μαρμαίρουν στὸν οὐρανό της άγίας μας Ἐκκληοίας. Δικαίως και πρεπόντος ονομάζονται κορυφαίοι και πρωτόθρονοι.

Διακρίθηκαν ἀπὸ ὅλου ς τοὺς ἀποστόλους γιὰ τὶς ἀρετές τους. Ποιές ἀρετὲς εἶχαν; Εἶχαν μιὰ πίστι βράχο, ποὺ δὲν κλονιζόταν καθόλου ἀπὸ τοὺς πειρασμούς. Εἶχαν ἀγάπη· ἀγάπη πρὸς τὸν Θεό, ἀγάπη πρὸς τοὺς ἀνθρώπους, ἀγάπη πρὸς τοὺς μετανοοῦντας, ἀγάπη πρὸς ὅλο τὸν κόσμο. Εἶχαν προθυμία·λὲς καὶ εἶχαν φτερά, πετοῦσαν ἀπὸ τὴν ἀνατολὴ ὣς τὴ δύσι, γιὰ νὰ μεταφέρουν τὸ εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ.

Καὶ ποιό ἦταν τὸ κήρυγμά τους, τί ἐδίδασκαν ὁ ἀπόστολος Πέτρος καὶ ὁ ἀπόστολος Παῦλος; Δίδασκαν, ὅτι κάτω ἀπὸ τὸν οὐρανὸ δὲν ὑπάρχει ἄλλο ὄνομα ποὺ μπορεῖ νὰ μᾶς σώσῃ ἐκτὸς ἀπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ. Ἂν ἀνοίξω τὴν καρδιά σας, ποιό εἶνε γιὰ σᾶς τὸ γλυκύτερο ὄνομα; τῆς γυναίκας σας, τοῦ ἀντρός σας, τοῦ παιδιοῦ σας, τοῦ μνηστῆρος σας; Πέστε μου, γιὰ νὰ σᾶς πῶ πόσο ζυγίζετε. Δὲν λέω νὰ μὴν ἀγαπᾶτε τὰ πρόσωπα αὐτά. Ἀλλὰ πάνω ἀπὸ τὰ ὀνόματα τῶν οἰκείων σας, τῶν φίλων σας, τῶν εὐεργετῶν σας, ὑπάρχει ἕνα ὄνομα. Ὅλα τὰ ὀνόματα μιὰ μέρα θὰ σβήσουν· τὰ πάντα παρέρχονται. Ἕνα ὄνομα δὲν θὰ σβήσῃ ποτέ, ἀλλὰ θὰ μένῃ γραμμένο παντοῦ· τὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστού. .Ὤ τὸ ὄνομα αὐτό, τί γλυκὸ εἶνε, τί φωτιὰ ἀνάβει στὴν καρδιά! Ὅποιος δὲν ἀγάπησε τὸ Χριστό, δὲν ἀξίζει νὰ ζῇ· δὲν ὑπάρχει ζωὴ χωρὶς τὸ Χριστό· ὅν, παῖδες, ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Ἰωάννου ὁδ. Βουλιαγμένης - Ἀθῆναι τὴν 29-6-1960.