Αληθινή και ψεύτικη νηστεία.

Σε πολλά μέρη συνηθίζονται οι βεντέτες ανάμεσα σε οικογένειες για λόγους τιμής. Μια τέτοια βεντέτα ξέσπασε κάποτε, λέει το ανέκδοτο, και στην περιοχή της Μάνης. Και, όπως σ’ όλες τις περιβόητες αυτές διαμάχες, τα όπλα ανέλαβαν ν’ αποκαταστήσουν τα πράγματα.
Ο θιγμένος Μανιάτης κατέστρωσε σχέδιο, για να ξεκάνει αυτόν που τον πρόσβαλε. Πήρε το όπλο του και φεύγοντας λέει στη γυναίκα του:
-«Στο τάδε σημείο θα στήσω καρτέρι για να τον ”καθαρίσω”. Αν δεις κι οργώ, φέρε μου να φάω εκεί».
Έτσι και έγινε. Η γυναίκα μαγείρεψε και, σαν είδε πως αργούσε ο άνδρας της, του πήγε το φαγητό στο καρτέρι. Με το όπλο στο χέρι και το δάχτυλο στην σκανδάλη εκείνος, πανέτοιμος για φόνο, ανοίγει το καπάκι και βλέποντας το φαγητό, «σε καλό σου, βρε γυναίκα», γυρίζει και της λέει. «Μέρα Παρασκευή σήμερα! Κρέας μου έφερες να φάω;»
Εδώ τελειώνει το ανέκδοτο κι εμείς γελάμε με την παράξενη ευαισθησία του επίδοξου δολοφόνου. Όμως σκεφθήκαμε ποτε μήπως του μοιάζουμε; Μήπως κι εμείς τηρούμε με ευλάβεια κάποιες θρησκευτικές συνήθειες, χωρίς να μπαίνουμε στο βαθύτερο νόημα των πραγμάτων; Τώρα π.χ. έχουμε σαρανταήμερο και καταγινόμαστε με τη νηστεία. Πολλοί όμως μένουν στον εξωτερικό μόνο τύπο της νηστείας. Απέχουν δηλ. σχολαστικά από μερικά φαγητά. Αλλὰ τίποτε περισσότερο.
Να μη νηστεύουμε λοιπόν; Δεν είναι απαραίτητο; Μα και βέβαια είναι. Καλό, άγιο και θεοπαράδοτο πράγμα η νηστεία. Μ’ αυτήν ελέγχουμε τον εαυτό μας, βάζοντας φρένο στις αχαλίνωτες επιθυμίες μας. Είναι το μέτρο που ορίζει ο Θεός, για να μη βυθίζεται η ζωή μας στην αμετρία των παθών. Είναι το φάρμακο για τη θεραπεία της ασυδοσίας τους. Γι’ αυτό και πρέπει η νηστεία να προχωράει παραπέρα. Να μη σταματάει στην αποχή μονάχα απ’ τα ωραία φαγητά. Να είναι άσκηση εγκράτειας σε όλα.
Όσο αυστηρά και να νηστεύει κανείς, αν δεν προσπαθεί παράλληλα να απέχει και από κάθε είδους κακία και να εφαρμόζει έμπρακτα την αγάπη, η νηστεία του είναι άχρηστη. Αληθινή νηστεία είναι «η των κακών αλλοτρίωσις», η αποξένωση δηλ. από κάθε κακό. Όπως: εγκράτεια γλώσσας (από κατάκριση, κουτσομπολιό, αργολογία, αισχρολογία, βλασφημία), αποχή από θυμό, ψεύδος, επιορκία, αποφυγή κάθε αδικίας. Παράλληλα, έμπρακτη αγάπη και διάλυση κάθε έχθρας. Δεν φτάνει δηλ. η εξωτερική νηστεία (από μερικά φαγητά μόνο).
«Ου ταύτην την νηστείαν εξελεξάμην», λέει ο Κύριος, «αφού κατά τις ημέρες των νηστειών σας κάνετε όλα τα κακά σας θελήματα, έρχεστε σε διαμάχες μεταξύ σας, χτυπάτε τους μικρούς και ταπεινούς. Ακόμα κι αν κάμψεις τον τράχηλό σου σαν κρίκο απ’ την πολλή νηστεία, αυτή δεν είναι ευπρόσδεκτη. Αλλά διάλυσε κάθε αδικία, μοιράσου με πεινασμένους το ψωμί σου, περιμάζεψε άστεγους και φτωχούς στο σπίτι σου, ντύσε τον γυμνό, φρόντισε τους φτωχούς σου συγγενείς» (Ησ. 58,3-11).
Στο Γεροντικό διαβάζουμε, πως κάποιος αδελφός είπε στον αββά Μακάριο: «Πάτερ, έχω τριάντα χρόνια που δεν έφαγα κρέας, κι ακόμα δυσκολεύομαι πάνω στο θέμα αυτό». Ο γέροντας αποκρίθηκε: «Καλύτερα, παιδί μου, πληροφόρησέ με για το εξής, αλλά πες μου την αλήθεια: Πόσες μέρες έχεις που δεν είπες λόγια εναντίον αδελφού, που δεν κατέκρινες και ούτε βγήκε λόγος ανώφελος από το στόμα σου»; Τότε κατάλαβε ο αδελφός πόσο ανώτερος είναι ο αγώνας αυτός, ζήτησε συγχώρηση και είπε: «Ευχήσου με, πάτερ, να κάμω αρχή σ’ αυτή την εργασία».
Δεν αξίζει άραγε τον κόπο, να ξεκινήσουμε κι εμείς τον αγώνα για μια τέτοια αληθινή νηστεία;
(Πρωτ. Δ. Μ.
Πηγή: «Λυχνία», Νικοπόλεως, Νοέμβριος 2011)