Ἱερὸς Χρυσόστομος - Τοῦ Ἄρχ. Π. Ἰωὴλ Κωνστάνταρου

Ἱερὸς Χρυσόστομος

Τοῦ Ἄρχ. Π. Ἰωὴλ Κωνστάνταρου
Ἡ ἁγία μας Ὀρθοδοξία, εἶναι ὁμολογουμένως ὁ χῶρος ἐντός του ὁποίου ἀνθίζει ἡ Ἁγιότητα.

Ἕνα δὲ τέτοιο μοναδίκο μυρίπνoον ἄνθος τοῦ Παραδείσου, ἕνας ἀστέρας πρώτου μεγέθους εἶναι ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ὁ ὁποῖος ἑορτάζει στὶς 13 Νοεμβρίου.

Δὲν θὰ σταθοῦμε τώρα στὰ βιογραφικά του στοιχεῖα τὰ ὁποῖα εὔκολα κανεὶς μπορεῖ νὰ τὰ βρεῖ καὶ νὰ τὰ μελετήσει. Ἁπλῶς ἐδῶ σημειώνουμε ὅτι γεννήθηκε στὴν Ἀντιόχεια τὸ 347 καὶ ἐκοιμήθη στὶς 14 Σεπτεμβρίου τοῦ 407 ὡς ἐξόριστος Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, ζώντας μία ζωὴ στὴν κυριολεξία μαρτυρικὴ γιὰ τὴν ἀγάπη καὶ τὴν δόξα τοῦ Χριστοῦ. Θὰ προσπαθήσουμε ὅμως μὲ δέος καὶ συγκίνηση νὰ ἑστιάσουμε σὲ ὁρισμένες βασικὲς πτυχὲς τῆς ἁγίας του βιοτῆς καὶ ποὺ ἀποτελοῦν κώδικες ὀρθῆς Πνευματικῆς πορείας, τόσο γιὰ τὸν καθένα πιστό, ὅσο κυρίως γιὰ τοὺς ποιμένες καὶ μάλιστα αὐτοὺς ποὺ εὑρίσκονται στὶς κορυφὲς τῆς Ἐκκλησιαστικῆς διοικήσεως. Ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος δὲν εἶναι ἁπλῶς ὁ πρύτανις τῶν Ἱεροκηρύκων καὶ ὁ κορυφαῖος ἑρμηνευτὴς τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ ( ἐξ’ οὐ καὶ Χρυσόστομος ), ἀλλὰ στὴν δυναμική του προσωπικότητα συνδυάζει τρία χαρακτηριστικὰ τὰ ὁποῖα συγκινοῦν κάθε ἕναν ποὺ ζητᾶ νὰ συναντήσει αὐθεντικὸ ποιμένα.

Ά) Τὴν ἄσκηση. Δὲν ἦταν ὁ ποιμένας ποὺ ἔζησε μέσα στὸν Ἐκκλησιαστικὸ πλοῦτο καὶ στὴν Αὐτοκρατορικὴ χλιδή. Οὔτε φυσικὰ ἔφερε στὴν ψυχὴ τοῦ παιδικὰ πλέγματα στερήσεων, ποὺ ἂν δὲν προσέξει κανεὶς ὄχι μόνο δὲν ἐξαλείφονται, ἀλλὰ προϊόντος του χρόνου, ὁλονὲν καὶ περισσότερον βασανίζουν αὐτὸν ποὺ τὰ φέρει, καὶ ποὺ ἂν κατέχει ἐξουσία, παρουσιάζεται ὡς ἄλλος κοσμικὸς ἄρχοντας, μὲ ὅ,τι ἀρνητικὸ αὐτὸ συνεπάγεται γιὰ...

τὴν Ἐκκλησία καὶ τὴν κοινωνία γενικώτερα.

Ὁ Ἅγιος Χρυσόστομος ἦταν ὁ γνήσιος ἀσκητής, ἀπὸ τὰ πρῶτα νεανικά του χρόνια, ἕως καὶ τὴν τελευταία του πνοὴ στὴν ἐξορία. Στὴν ἐξορία ποὺ τὸν ἔστειλε ὁ ἀνήθικος συνασπισμός, τόσο τῆς διεφθαρμένης ἐξουσίας, μέσω τῆς Εὐδοξίας, ὅσο καὶ τὸ «λόμπυ» τῶν ψυχικῶς διεστραμμένων Ἀρχιερέων, μέσω τῶν ληστρικῶν συνόδων.

Βίωνε τὴν ἄσκηση σὲ τέτοιο βαθμὸ ποὺ μπροστά του ἐκπλήσσονται καὶ οἱ μεγαλύτεροι ἀσκητὲς τῆς Χριστιανοσύνης. Καὶ ἑπόμενο εἶναι μία τέτοια γνήσια προσωπικότητα νὰ μὴ μπορεῖ νὰ ἔρθει σὲ ἐπαφὴ μὲ τὰ «Ἠρωδιανὰ γενέθλια» καὶ τὴν κοσμικὴ ἐθιμοτυπία...

Β) Ἱεραποστολή. Ὁ Μέγας Ἀρχιερέας τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἀδιστάκτως μπορεῖ νὰ ὑποστηριχθεῖ ὅτι ἦταν ἡ προσωποποίηση τῆς Ἱεραποστολῆς. Τόσο τῆς ἐσωτερικῆς, ὅσο κυρίως τῆς ἐξωτερικῆς, ἀφήνοντας αἰώνιο Ἀρχιερατικὸ παράδειγμα, γιὰ τὸ τί εἴδους φλόγα θὰ πρέπει νὰ κατακαίει τὴν καρδιὰ τοῦ Χριστιανοῦ ποιμένα.

Οἱ ἐπιστολὲς τοῦ «Ἱεραποστολὴ ἀπὸ τὴν ἐξορία» ( ποὺ θὰ πρέπει νὰ μελετηθοῦν ἀπ’ ὅλους μας), ἀποτελοῦν ἕνα εὐωδιαστὸ λιβανωτὸ στὸ θυμιατήριον τῆς Ὀρθοδόξου Ἱεραποστολῆς. Τῆς πράξεως αὐτῆς τῆς Ἐκκλησίας ἡ ὁποία εἶναι ἐκ τῶν ὧν οὐκ ἄνευ. (Δυστυχῶς ἀπὸ ὁρισμένους ἡ Ἱεραποστολὴ θεωρεῖται ὡς εἶδος πολυτελείας ἢ ἀκόμα χειρότερα ἀπὸ κάποιους ἄσχετους, ὡς Προτεσταντικὴ πρακτική!). Ἀποδεικνύει λοιπὸν ξεκάθαρα ὁ Ἱερὸς Πατὴρ ὅτι «ἅμα Χριστιανός, ἅμα Ἱεραπόστολος» καὶ ἀναδεικνύει τὰ ὕψη τῆς τελευταίας ἐντολῆς τοῦ κυρίου μᾶς Ἰησοῦ Χριστοῦ «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη...» ( Μὰτθ ΚΗ΄ 19).

Καὶ ὅπως στοιχεῖο γνησιότητας εἶναι ἡ ἄσκηση καὶ ὁ ἡσυχασμός, ἔτι πλέον, γιὰ ἕνα ποιμένα ἀλλὰ καὶ ποιμενόμενο, στοιχεῖο ὀρθῆς πορείας εἶναι ὁ ζῆλος πρὸς τὴν Ἱεραποστολή.

Ἡ μεγαλύτερη ἐπιθυμία τοῦ Ἁγίου Πατρός, ἦταν τὸ νὰ γνωρίσουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι τὸν Χριστό, νὰ ἐνταχθοῦν στὸ Σῶμα Του ποὺ εἶναι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καὶ νὰ ἐπεκτείνεται συνεχῶς ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

Ὄντως, ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος εἶναι πρωτοπόρος καὶ στὸν τομέα αὐτό. Ὅταν μάλιστα βλέπει κανεὶς καὶ τὶς ἀφάνταστες δυσκολίες, ἐντὸς τῶν ὁποίων ἐργαζόταν, μὴ χάνοντας ποτὲ τὸ θάρρος του καὶ κυρίως ὅταν μὲ πόνο ὁ μελετητὴς τοῦ βίου του καὶ τῆς πολιτείας του, ἀτενίζει τὸν ἀνελέητο πόλεμο ποὺ ὑφίσαστο ἀπὸ τοὺς ψευδαδέλφους, τότε συνειδητοποιεῖ ὅτι βρίσκεται μπροστὰ σὲ μία μοναδικὴ προσωπικότητα. Μπροστὰ σὲ ἕνα ἐκ τῶν μεγαλυτέρων Ἁγίων της Ἐκκλησίας μας.

Γ) Κοινωνικὸς ἔλεγχος. Οὐδεὶς ἤλεγξε τὶς κοινωνικὲς παρανομίες τῆς ἐποχῆς τοῦ τόσο ὅσο ὁ Ἀσκητὴς καὶ Ἱεραπόστολος Ἀρχιεπίσκοπος τῆς Κωνσταντινουπόλεως.

Ὁ λόγος του, ἐνῶ ἔρρεε ὡς μέλι καὶ χρυσάφι στὴν ἑρμηνεία τῶν Γραφῶν, μετατρεπόταν σὲ τρίπλοκο φραγγέλιο ὅταν ἀναφερόταν στὴν κοινωνικὴ ἀδικία. Ἡ δὲ γραφίδα τοῦ πετοῦσε φωτιὲς ὅταν χάραζε τὸν βαθύ του πόνο γιὰ τὶς Ἐκκλησιαστικὲς ἀντικανονικότητες καὶ ὅταν ἀποκάλυπτε τὴν ἀνάλγητη στάση τῆς πλουτοκρατίας καὶ τὶς ἐν γένει κοινωνικὲς πληγὲς τῆς Αὐτοκρατορίας.

Ἀξίζει ἀγαπητοί μου ν’ ἀφήσει κανεὶς ὁποιαδήποτε ἄλλη μελέτη καὶ νὰ πάρει στὰ χέρια τὰ οἰκουμενικὰ πλέον συγγράμματα τῆς «χρυσῆς σάλπιγγος» τῆς Ἐκκλησίας μας.

Ἀναμφιβόλως, ἐὰν στὴν κάθε Χριστιανικὴ γενιὰ ὑπῆρχε ἕνας Χρυσόστομος, ἡ κατάστασις θὰ ἦταν ἐντελῶς διαφορετική, τόσο γιὰ τὴν Ἐκκλησία, ὅσο καὶ γιὰ τὴν Πολιτεία. Ἀλλὰ φαίνεται, ὅτι ὄχι ἁπλῶς δὲν εἴμαστε ἄξιοι νὰ καθοδηγούμαστε ἀπὸ ἀκέραιους κι ἀτρόμητους πνευματικοὺς ταγούς, ἀλλὰ ἐπιπλέον ἔχουμε καὶ τὴν κατάρα νὰ ἐκδιώκουμε, σὲ κάθε ἐποχή, ἀναπολόγητα τὰ τέκνα τοῦ Ἱεροῦ Χρυσοστόμου... Τοὺς ἀνθρώπους δηλαδὴ ποὺ ἀρνοῦνται τὴν διαπλοκὴ καὶ παραμένουν σταθεροὶ καὶ ἀσυμβίβαστοι. Σταθεροὶ στὸ νὰ μὴ καταντοῦν ἐπίορκοι τόσο τῶν Μοναχικῶν, ὅσο καὶ τῶν Ἀρχιερατικῶν τους ὅρκων καὶ ὑποσχέσεων, ἀποδεικνύοντας στὴν πράξη τί ἐστὶ Ἐκκλησιαστικὴ ἀξιοπρέπεια. Δυστυχῶς ἡ ταλαίπωρη ἐποχή μας, ἔχει πικρὰ πείρα καὶ στὸ σημεῖο αὐτό. Φαίνεται ὅτι ἡ Ἱστορία καὶ δὴ ἡ ἐκκλησιαστική, ἀρέσκεται στὸ νὰ ἀντιγράφει τὶς μελανές της σελίδες. (Καὶ τὸ πλέον τραγικὸ καὶ συνάμα ἐξοργιστικὸ εἶναι ὅτι ἐπιμένουμε στὸ νὰ τιμοῦμε καὶ νὰ ἑορτάζουμε τὸν δεδιωγμένον ἕνεκεν δικαιοσύνης Ἱερὸ Χρυσόστομο...Ὄντως κακόγουστο θέατρο καὶ πολιτικοεκκλησιαστικὸς ἐξευτελισμός...).

Ἀλλὰ ὅσο θὰ κατορθώσει ἕνας ἐκ γενετῆς τυφλὸς νὰ περιγράψει τὴν ἁρμονία τῶν χρωματικῶν συνδυασμῶν, ἄλλο τόσο θὰ μπορέσουμε καὶ ἐμεῖς οἱ τυφλοί της πνευματικῆς ζωῆς καὶ ἁγιαστικῆς βιοτῆς νὰ περιγράψουμε τὶς Χρυσοστομικὲς ἀρετές.

Δὲν ἔχουμε λοιπὸν παρὰ ἐν ταπεινώσει νὰ παρακαλέσουμε τὸν «χρυσοῦν ὠκεανὸν» τῆς Θείας Χάριτος, ποὺ μᾶς ὑποδεικνύει μὲ τὸν ὅλον βίον τοῦ τὸ ὕψος τῆς ταπεινοφροσύνης, νὰ πρεσβεύει γιὰ ὅλους μας. Νὰ πρεσβεύει ὥστε τελικῶς νὰ ἀναγνωρίσουμε τὶς ἀδυναμίες μας καὶ νὰ ξεκινήσουμε τὴν θεραπευτικὴ ἀγωγὴ τῆς Ὀρθοδόξου Πνευματικότητος, ποὺ δὲν εἶναι ἄλλη ἀπὸ τὴν μετάνοια. Ταυτοχρόνως δὲ νὰ δέεται ὁ Ἱερὸς Πατὴρ ὥστε νὰ ἐξέλθουμε ἀπὸ τὴν «Βαβυλώνιον αἰχμαλωσίαν», χαρίζοντάς μας ὁ Ἅγιος Θεὸς ποιμένες αὐθεντικούς, ἀξίους, ὁσίους, ἀσκητικούς, ἀκτήμονες καὶ ἱεραποστολικούς. Ποιμένες ποὺ θὰ εἶναι ἕτοιμοι ὡς ἄλλοι Χρυσόστομοι νὰ καθαρίσουν τὴν «κόπρον τοῦ Αὐγείου» καὶ τέλος φέροντας τὸ «ἀπόκριμα τοῦ θανάτου», νὰ ἐργάζονται ἰσοβίως πρὸς δόξαν τοῦ Κυρίου ἠμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Ἁγίας μας Ὀρθοδοξίας.

Ἀμήν.