Ἀπόστολος Κυριακῆς πρὸ τῶν Χριστουγέννων, (Ἑβρ. 11, 9–10 καὶ 32, 40)

«Ἐπιλείψει γάρ με διηγούμενον ὁ χρόνος περὶ Γεδεών,
Βαράκ τε καὶ Σαμψὼν καὶ Ἰεφθάε, Δαυίτ τε καὶ Σαμονὴλ καὶ τῶν προφητῶν».

«Ὁ χρόνος δὲν εἶναι ἀρκετός, γιὰ νὰ διηγηθῶ τὰ κατορθώματα τῶν κριτῶν, τῶν βασιλιάδων καὶ τῶν προφητῶν τοῦ Ἰσραήλ, ποὺ μὲ τὴν ἀκατάβλητη πίστη τους, ἔκαναν ἀληθινὰ θαύματα», γράφει ὁ κορυφαῖος Ἀπόστολος στὴν πρὸς Ἑβραίους ἐπιστολή του. Καὶ εἶναι ἀληθινὰ ἕνας ὕμνος πρὸς τοὺς πρὸ Χριστοῦ δικαίους καὶ τοὺς μετὰ Χριστὸν μάρτυρες τῆς πίστεως τὸ σημερινὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα. Αὐτοὶ οἱ δίκαιοι καὶ οἱ ἅγιοι «διὰ πίστεως» στὸ Θεὸ καταπολέμησαν καὶ ἀνέτρεψαν βασιλεῖς, ἔπραξαν δικαιοσύνη, πέτυχαν ὑποσχέσεις, ἔκλεισαν στόματα λιονταριῶν, ἔσβησαν τὴ δύναμη τῆς φωτιᾶς, ξέφυγαν ἀπὸ τὴν κόψη τοῦ μαχαιριοῦ, δηλ. τὴν σφαγή· ἔγιναν καλὰ ἀπὸ ἀρρώστιες, ἔγιναν δυνατοὶ σὲ καιρὸ πολέμου, κυνήγησαν καὶ ἔτρεψαν σὲ φυγὴ παρατάξεις ἀντιπάλων.

Ἀδελφοί μου, ἡ ζωὴ τῶν ἁγίων εἶναι μιὰ ἀπεράντη ἱστορία, ποὺ δὲν ἀναλύεται στὰ στενὰ ὅρια τοῦ χρόνου καὶ τοῦ χώρου. Οὔτε τὸ πινέλο τοῦ ἱκανώτερου ζωγράφου οὔτε ἡ πέννα τοῦ ταλαντούχου συγγραφέα οὔτε ἡ σμίλη τοῦ ἐμπνευσμένου γλύπτη μπορεῖ ν’ ἀπεικονίση τὸ μεγαλεῖο τῶν ἁγίων μας· γιατὶ ἡ ἁγιότητα δὲν ζυγίζεται μὲ ἀνθρώπινα μέτρα καὶ σταθμά, ἀφοῦ εἶναι βίωμα ἐσωτερικό· οἱ ἅγιοι, ἀδελφοί μου, ἀποτελοῦν «νέφος» ἀπέραντο.

Ἄλλοι εἶναι γνωστοί, ἄλλοι ἄγνωστοι. Ἄλλοι πλούσιοι, ἄλλοι πτωχοί. Ἄλλοι ἔνδοξοι, ἄλλοι ἄσημοι. Ἄλλοι τότε, ἄλλοι σήμερα· ψυχές ποὺ πέρασαν ἀπὸ τὸ καμίνι τοῦ πόνου· ψυχές ποὺ φώτισαν τὴν οἰκουμένη. Ψυχὲς ἁγνὲς καὶ καθαρές, φλογερὲς καὶ ἡρωικές, ψυχὲς ἰδανικές. Ἡ μάχη τῆς γῆς τοὺς χάρισε τὸ στεφάνι τ’ οὐρανοῦ. Ἡ φωτιὰ τοῦ πόνου τοὺς καθάρισε· τὰ δάκρυα τοὺς ξέπλυναν. Ἡ θλίψη τοὺς ἑξάγνισε. Ὁ πειρασμὸς τοὺς γιγάντωσε. Ποῖος δὲν ὑποκλίνεται μπροστὰ στὸ μεγαλεῖο τους; «Ἀγαπῶσι πάντας καὶ ὑπὸ πάντων διώκονται· ἀγνοοῦνται καὶ κατακρίνονται, θανατοῦνται καὶ ζωοποιοῦνται. Λοιδοροῦνται καὶ εὐλογοῦσιν, ὑβρίζονται καὶ τιμῶσιν. Ἀγαθοποιοῦντες ὡς κακοὶ κολάζονται». Ὁ καθένας ἀπ’ αὐτοὺς ἦταν μία ζωντανὴ εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ.

Ἀδελφοί· ὅταν οἱ ἄνθρωποι σὲ καιροὺς δύσκολους τὰ χάνουν καὶ λυγίζουν ἢ ἀποστατοῦν, ὅπως συμβαίνει σήμερα, τότε ὁ Θεὸς ἀναδεικνύει τοὺς «δοξάσαντας Αὐτόν», τοὺς ἀντιδοξάζει καὶ τοὺς στέλνει νὰ ξυπνήσουν τοὺς μὲν ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ ἐλέγξη μὲ τὴ ζωὴ καὶ τὸ παράδειγμά τους τοὺς ἀποστάτες καὶ νὰ ποῦνε: «Τάδε λέγει Κύριος· φυλάσσεσθε» (Ἠσ. 56, 1) ἢ «Τάδε λέγει Κύριος ὁ Θεός· διορθώσατε τὰς ὁδοὺς ὑμῶν» (Ἱερ. 4 7-3). Οἱ ἅγιοι ἀνορθώνουν «τὰς παρειμένας χεῖρας καὶ τὰ παραλελυμένα γόνατα» (Ἑβρ. 12, 12) καὶ εἶναι παρήγοροι ἄγγελοι καὶ σάλπιγγες τῆς ἀληθείας. Καὶ εἶναι τόσοι πολλοί· παλαιοὶ καὶ νέοι πατριάρχες, προφῆτες, κριτές, βασιλεῖς, ἀπόστολοι, μάρτυρες, ὅσιοι, δίκαιοι, ἀναχωρητές, ἐγκρατευτές, ὁμολογητές, πατέρες καὶ διδάσκαλοι τῆς οἰκουμένης.

Ὅταν ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἔγραφε γιὰ τὰ μεγάλα τῆς πίστεως κατορθώματα, εἶχε στὸ νοῦ του τοὺς δικαίους τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Ἂν ζοῦσε 2–3 αἰῶνες ἀργότερα καὶ ἔβλεπε τὶς ἀμέτρητες στρατιὲς τῶν μαρτύρων τοῦ Χριστοῦ, σίγουρα θὰ πολλαπλασίαζε τοὺς ὕμνους καὶ τὰ ἐγκώμια τῆς πίστης.

Ποιᾶς ὅμως πίστης, ἀδελφοί μου· Πιστεύω, δὲν σημαίνει ἁπλῶς ὅτι παραδέχομαι μερικὲς ἀλήθειες τῆς θρησκείας, ὅπως ὅτι ὑπάρχει Θεὸς καὶ ὅτι ὑπάρχει ψυχή. Αὐτὰ τὰ πιστεύει καὶ ὁ διάβολος. Πιστεύω θὰ πῆ: ἐμπιστεύομαι ἀπολύτως τὰ πάντα στὸ Θεό, δὲν ἀμφιβάλλω γιὰ τὴν ἀγάπη καὶ τὴν προστασία Του καὶ πιστεύω ὅτι, ὅταν ὅλοι οἱ δρόμοι κλείνουν, Αὐτὸς δίνει τὴν θαυμαστὴ λύση, ὁδηγεῖ σὲ θυσίες, ἀσφαλίζει τὴν ἀρετή· ἀδελφοὶ ἀκροατὲς τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, εἶστε μακάριοι· «Μακάριοι οἱ ἀκούοντες τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ». Τῆς πίστεως οἱ ἥρωες μᾶς δείχνουν τὸν δρόμο τῆς ἁγιότητος.

Προσοχὴ ὅμως! Μπορεῖ κάποιος νὰ προχωρήση πολύ, μὰ ὡστόσο νὰ μὴ φτάση τὴν ἀληθινὴ ἁγιότητα· δὲν εἶναι ἡ γνώση ποὺ κάνει τὸν ἅγιο, γιατὶ καὶ ὁ Βαρλαὰμ γνώση εἶχε· οὔτε τὸ ὑπούργημα, γιατὶ τέτοιο εἶχε καὶ ὁ Ἰούδας· οὔτε μερικὲς καλὲς πράξεις, γιατὶ καὶ ὁ Ἡρώδης τὶς ἔκανε· οὔτε ὁ ζῆλος γιὰ κάποια περίοδο, γιατὶ τέτοιο ζῆλο εἶχε καὶ ὁ Δημᾶς καὶ ἀπερρίφθη· οὔτε συνεργασία μὲ ἅγια πρόσωπα, γιατὶ ὁ Ἰωὰβ καὶ ὁ Γιεζῆ τὴν εἶχαν· οὔτε ὁ θρησκευτικὸς ἐνθουσιασμὸς τῆς στιγμῆς, γιατὶ καὶ οἱ Ἰουδαῖοι τὸν εἶχαν στὴν ὑποδοχὴ τοῦ Κυρίου στὰ Ἱεροσόλυμα. Οὔτε ἡ ὑπηρεσία στὸ ναὸ τοῦ Θεοῦ, γιατὶ αὐτὴ τὴν εἶχαν καὶ τὰ παιδιὰ τοῦ Ἠλί. Ἡ ἁγιότης εἶναι μιὰ προοδευτικὴ πνευματικὴ διαδικασία καὶ ἐργασία ποὺ χρειάζεται πόνο, μόχθο καὶ κόπο.

Ἀγαπητοί μου· πρέπει καὶ ἐμεῖς νὰ στοχεύσουμε στὴν ἁγιότητα. Τὸ ζητεῖ ὁ Θεός· «Τοῦτο ἐστὶ θέλημα τοῦ Θεοῦ ὁ ἁγιασμὸς ὑμῶν» (Α΄ Θεσσ. 3,3), γιατὶ δίχως ἁγιασμὸ «οὐδεὶς ὄψεται τὸν Κύριον». Ὁ ἀπόστολος Πέτρος προσθέτει: «Κατὰ τὸν καλέσαντα ὑμᾶς ἅγιον καὶ αὐτοὶ ἅγιοι ἐν πάσῃ ἀναστροφῇ γενήθητε» (Α΄ Πέτρ. 1–15). Καὶ τότε μόνον ἐλπίζουμε στὴν ἁγιότητα, ὅταν μισήσουμε τὴν ἁμαρτία καὶ υἱοθετήσουμε τὴν ἀρετή.

Χωρὶς ὅμως πίστη στὸν Ἰησοῦ «Οὐ δυνάμεθα ποιεῖν οὐδέν». Καὶ βασιλεία οὐρανῶν κανένας δὲν θὰ γευθῆ παρὰ μόνον «Ὅσοι ἔλαβον Αὐτὸν» (τὸν Ἰησοῦν), γιατὶ «ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν τέκνα Θεοῦ γενέσθαι» (Ἰωάν. 1–12).