Ο Φαεινός Αστέρας της Θεοτόκου καί τό εργο των ποιμένων της Εκκλησίας -π. Στέφανος Αναγνωστόπουλος

Χαίρε αστήρ εμφαίνων τον ήλιον.
Το άστρο χριστιανοί μου που μας προαναγγέλλει την εμφάνιση του ηλίου της ημέρας και μας δίδει αυτό το φως λέγεται Αυγερινός.
Χαίρε λοιπόν συ Θεοτόκε, ο πρωινός αστέρας, ο Αυγερινός, που προμηνύεις την εμφάνιση του ηλίου Χριστού.
Έτσι ερμηνεύεται αυτός ο χαιρετισμός, της πρώτης στάσεως των Χαιρετισμών που μόλις πριν από λίγο απαγγείλαμε.
Γι’ αυτό όσοι ζουν στα χωριά και στην ύπαιθρο και μάλιστα οι γεωργοί και οι ποιμένες, μας λένε ότι μόλις προβάλλει ο Αυγερινός, στον ξάστερο βέβαια ουρανό, σε λίγο θα ξημερώσει.
Και πράγματι με το ξημέρωμα έρχεται και η ανατολή του ηλίου.
Προπορεύεται λοιπόν ο Αυγερινός της ανατολής του ηλίου.
Έτσι και εδώ ο μελωδός των Χαιρετισμών, παρουσιάζει την Παναγία μας σαν αστέρι, που προαναγγέλλει αλλά και συγχρόνως εμφανίζει και γεννά, τον ήλιο της δικαιοσύνης, τον Χριστό, τον Σωτήρα του κόσμου.
Το ίδιο συνέβη και με το άστρο της Βηθλεέμ που είναι ο βεβαιωτικός προάγγελος της γεννήσεως, του Σωτήρος Χριστού, - μας το λέει και το Ευαγγέλιον τα Χριστούγεννα.
Και ο αστήρ έστι επάνω, ου ην το παιδίον, μετά Μαρίας της μητρός Αυτού της Παρθένου.
Και δω βέβαια είναι το θαύμα των θαυμάτων.
Η Παναγία μας η Παρθένος Μαριάμ, ως αστέρας γεννά τον ήλιον.
Θαύμα θαυμάτων.
Η παρθένος να γίνεται μητέρα χωρίς άνδρα, και νύμφη ανύμφευτος, γι’ αυτό και λέμε «χαίρε Νύμφη Ανύμφευτε».
Είναι τόκος άσπορος και αδιάφθορος, και μητέρα αειπάρθενος.
Χαίρε λοιπόν αστήρ Θεοτόκε, που εμφαίνεις τον ήλιον Χριστόν.
Τώρα θα πάμε στον εκατοστόν ένατον (109ο) ψαλμόν, και τον τρίτο στίχο, που μας λέγει ότι «προ Εωσφόρου εκ γαστρός εγέννησά Σε».
Αυτόν τον στίχο τον ψάλουμε τα Χριστούγεννα.
Τον ψάλουμε και μείς οι ιερείς, στη μικρά είσοδο της Θείας Λειτουργίας, και όλων των ημερών των Χριστουγέννων.
Τι θέλει να μας πει τώρα ο προφήτης με αυτόν τον στίχον;
Την απάντηση βέβαια δεν την δίνουμε εμείς, την δίνουν οι Πατέρες της Εκκλησίας μας.
Κατά πρώτον λόγον ο Μέγας Αθανάσιος, μας λέγει ότι ο στίχος αυτός προφητεύει την κατά σάρκα γέννηση του Χριστού, από την Παναγία, την αμόλυντη αυτή κόρη της Ναζαρέτ.
Άρα «πρό Εωσφόρου» σημαίνει «πριν από την ανατολή του ηλίου».
Πρίν βγεί ο ήλιος. Και το «εκ γαστρός εγέννησά Σε» σημαίνει «εγώ σε εγέννησα από τα σπλάχνα μου, σ’ ένα σταύλο μια νύκτα στην πόλη της Βηθλεέμ.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μας κάνει πιο πολλές ερμηνείες, και λέγει ότι το «εκ γαστρός» φανερώνει τη διπλή φύση του Ιησού Χριστού, ότι δηλαδή ο Χριστός είναι τέλειος άνθρωπος, και τέλειος Θεός, ο Θεάνθρωπος Ιησούς Χριστός, ο Σωτήρας του κόσμου.
Αυτός γαρ σώσει τον λαόν αυτού από των αμαρτιών, αυτών, μας βεβαιώνει πάλι το Ευαγγέλιο με το στλομα του Αρχαγγέλλου Γαβριήλ, προς τον μνήστορα Ιωσήφ.
Ενώ της φράσης «προ Εωσφόρου εγέννησά σε, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μας δίνει δύο ερμηνείες.
Μια που είναι πολύ αναγωγική και πολύ θεολογική μας λέγει ότι εδώ μιλάει ο Θεός Πατέρας, που αναφέρεται στην άχρονη, αιώνια και αείδιο γέννηση του Υιού και Λόγου του Θεού προ πάντων των αιώνων.
Αυτές τις ερμηνείες όμως και αυτά τα κηρύγματα ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, δεν τα έκανε στους μορφωμένους. Τά ’κανε στον απλόν λαόν του Θεού, όταν γύριζαν ειδικότερα από τους αγρούς, και οπωσδήποτε έκλειναν τα καταστήματά τους, για να πάν να ακούσουν μετά την δύση του ηλίου τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο να κηρύττει τότε στους μητροπολιτικούς ναούς, είτε της Αντιόχειας, είτε της Κωνσταντινουπόλεως.
Μια άλλη ερμηνεία που μας δίνει, και που την έδωσε στους χριστιανούς, τη λέμε και μείς, την συνδέει με την Αποκάλυψη.
Τι μας λέγει η Αποκάλυψη.
Εγώ είμαι η ρίζα, το γένος Δαβίδ, ο αστήρ ο λαμπρός, ο πρωινός. Όποιος διαβάζει λίγο Αποκάλυψη, δεν χρειάζεται πολύ, θα το βρεί και αυτό μέσα στο εικοστό δεύτερο (22ο) κεφάλαιο. Δηλαδή εγώ είμαι το λαμπρό αστέρι της αυγής, ο Αυγερινός, που ως Θεοτόκος προαναγγέλλω τον ερχομό της ανεσπέρου ημέρας της αιωνίου ζωής.
Αυτή είναι η ερμηνεία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου.
Μια τέτοια όμως ανέσπερη ημέρα, μόνον ο αιώνιος Ήλιος της Δικαιοσύνης, δηλαδή ο Χριστός, ο Σωτήρας μας, μπορεί να προκαλέσει.
Η Παναγία μας λοιπόν είναι το λαμπρό αστέρι που εμφαίνει τον Ήλιον Χριστόν.
Αλλά ο Ήλιος Χριστός φαίνει πάσι, έτσι δεν διακηρύττουμε σε κάθε Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία; Μας φωτίζει όλους.
Όλους, μηδενός εξαιρουμένου.
Από τη στιγμή που θα βαπτιστεί μέχρι τη στιγμή που θα κοιμηθεί ο άνθρωπος, διαρκώς φωτίζεται, από το φώς το ανέσπερον του Ιησού Χριστού, τον Ήλιον της Δικαιοσύνης.
Αλλά ιδιαιτέρως όμως φωτίζει τους συνετούς ποιμένες των λογικών προβάτων της δικής του ποίμνης, δηλαδή τους ιερείς.
Φωτίζει λοιπόν ο Χριστός, όλους εκείνους τους ιερείς και τους επισκόπους που καταβάλλουν μια φιλότιμη προσπάθεια, για την αναγέννηση και την μεταμόρφωση του χριστιανού που κρέμονται στο πετραχήλι τους.
Μπορεί και οι κληρικοί να είναι άνθρωποι με κάποιες αδυναμίες και ελαττώματα, αυτό δεν το αρνούμεθα, αλλά ο Χριστός που θέλει πάντας σωθήναι, τους χαριτώνει, τους ευλογεί, γιατί βλέπει την αγωνία τους για τη σωτηρία των χριστιανών, υπέρ των οποίων Χριστός απέθανε.
Φωτίζει λοιπόν ο Χριστός όταν βλέπει τους ταπεινούς και ευλαβείς πνευματικούς πατέρες και γέροντες, να πονούν και να υποφέρουν, στην προσπάθειά τους να σηκώσουν τους πεσμένους, να θεραπεύσουν τις πληγές που προκαλούν πάθη, να διορθώσουν τις πονηρές αταξίες, να αναζωοπυρώσουν την πίστη προς Αυτόν και την Εκκλησία, να επιστρέψουν στο σωστό δρόμο της Ορθοδόξου Εκκλησίας όσοι επλανήθηκαν και παρασύρθηκαν από τις αιρέσεις που με τόση ευκολία δρουν στην δύστυχη πατρίδα μας.
Να αναπτερώσουν τις χαμένες τους ελπίδες και να επανευαγγελίσουν βέβαια τον λαόν του Θεού, τονΕλληνικόν λαόν, εμάς δηλαδή, που αυτός ο λαός έχει πεθάνει μέσα στη βρωμιά όχι μόνο της αμαρτίας αλλά και της άγνοιας και της αδιαφορίας και της πολεμικής.
Είναι όλοι αυτοί που εδώ και δυο χιλιάδες χρόνια, διακόνησαν και διακονούν επάξια το επίγειο Θυσιαστήριο, την Ιερά Εξομολόγηση, τον άμβωνα, την ποιμαντική διακονία των ψυχών, την ιεραποστολή, εξωτερική και εσωτερική και όλα τα μυστήρια.
Είναι όλοι αυτοί που υπηρέτησαν και υπηρετούν την εδώ στρατευομένη Εκκλησία, μέχρι θυσίας και μαρτυρίου, όχι βέβαια όπως εγώ ο ταλαίπωρος, και το έργο τους αυτό δεν είναι μικρό, είναι πολύ μεγάλο και πολύ κοπιαστικό, γιατί δεν είναι έργο δικό τους, είναι έργον της Εκκλησίας του Χριστού, είναι έργο Αποστολικό, είναι έργο Ευαγγελικό. Αυτό το έργο έδωσε και εξακολουθεί να δίδει τους οσίους και τους ασκητάς, τους ομολογητάς και τους μάρτυρας, τους μεγάλους Αγίους και τους Θεοφόρους Πατέρας, αυτούς που καθημερινά πεθαίνουν για να σωθούν μερικές ψυχές.
Αυτό το έργο είναι που γεμίζει τον Παράδεισο, από ποιούς γεμίζει τον Παράδεισο; Από τους αγωνιζομένους εν τω κόσμω πιστούς χριστιανούς.
Αλλά αυτό το έργο απαιτεί αιματηρούς αγώνες, απαιτεί κόπους, μόχθους και οδύνες πνευματικές, από όλους εκείνους τους επισκόπους και ιερείς που θυσιάζονται για την αγάπη του Χριστού και της Εκκλησίας Του, δηλαδή για την σωτηρία των χριστιανών.
Για να αγωνίζονται, για να ανοιχτούν τα τυφλά μας μάτια, για να φωτιστεί ο σκοτισμένος μας νους, για να καθαρισθεί η μαυρίλα της ψυχής μας, για να ξαναβρούμε τη χαμένη μας ειρήνη και τη χαμένη μας ελπίδα, για να καλλιεργηθεί μέσα μας η μετάνοια, η ταπείνωσις, η πίστις, η αγάπη, η υπομονή -που δεν την έχουμε-, και η χαρά της σωτηρίας.
Ας μην περιφρονούμε λοιπόν τις αγωνιώδεις προσπάθειες που καταβάλλουν οι πνευματικοί μας πατέρες, ιερείς και γέροντες, για τον πνευματικό μας καταρτισμό.
Είναι προσπάθειες για το αιώνιον συμφέρον της ψυχής μας, για τη σωτηρία μας, είναι ο πόνος της μητέρας Εκκλησίας, είναι η Θυσία του Εσταυρωμένου Θεανθρώπου, η Θυσία του Χριστού.
Αλήθεια χριστιανοί μου, ποιος συνδράμει στο σωτήριο αυτό έργο των ποιμένων της Εκκλησίας; Ασφαλώς συνδράμει η Θεία Χάρις.
Αλλά πίσω απ’ αυτήν, κρύβεται και η πρεσβεία της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Πόσοι και πόσοι ευλαβείς ποιμένες δεν καταφεύγουν στις πρεσβείες της, στις μεσιτείες της, για να βοηθηθούν και να φωτιστούν στο δυσκολότατο αυτό έργον της ποιμαντικής διακονίας; Πόσοι και πόσοι;
Η ευλάβεια προς την Παναγία, όχι μόνον των ποιμένων της Εκκλησίας, αλλά και όλων των πιστών χριστιανών, αυτή η ευλάβεια, αυτή η πνευματική αγάπη, αυτή και οδηγεί και φωτίζει τον δρόμον της σωτηρίας.
Άρα οι πρεσβείες Της είναι Φώς, αφού Φώς Χριστού φαίνει πάσι.

Χαίρε αστήρ ενφαίνων τον Ήλιον.
Αλλά αστέρας που γεννά τον Χριστόν, είναι και αυτός φώς.
Φώς ο Χριστός, αλλά και φώς η Υπεραγία Θεοτόκος, η Παναγία Μητέρα Του, ως αστέρας όμως φαεινός.
Φώς ο Χριστός, ο φωτίζων πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον, Φώς εκ Φωτός, Θεός Αληθινός εκ Θεού Αληθινού, ομολογούμε και στο Σύμβολον της Πίστεως.
Αυτός όμως ο φαεινός αστέρας, η Θεοτόκος, με το δικό της φώς, δηλαδή με τις πρεσβείες Της, άλλοτε προηγείται του αληθινού φωτός και άλλοτε έπεται, ακολουθεί, σύμφωνα και πάντοτε με τις δικές μας παρακλήσεις και σύμφωνα με τη δική μας πορεία και σύμφωνα προς το δικό μας συμφέρον.
Άλλοτε μας βοηθάει στο να φωτίζεται ο δρόμος μας, για να ακολουθήσουμε το φως του Χριστού, και άλλοτε έπεται για να μας ξυπνήσει αυτό το φώς, από τη νάρκη και το σκότος στο οποίον ευρισκόμεθα.
Το τέμπλον του κάθε ιερού ναού, το αποδεικνύει αυτό ότι ίσταται πάντοτε, εκ δεξιών του Θεού και Υιού της.
Φως ο Χριστός λοιπόν, το αληθινόν Φως, ο Ήλιος της Δικαιοσύνης, αλλά και φως η Θεοτόκος, η Παναγία Μητέρα του, ως φαεινός αστέρας, εκ της γαστρός της οποίας γεννήθηκε ως άνθρωπος ο Χριστός, ο Θεάνθρωπος Κύριος, ο Σωτήρας του Κόσμου, αλλά και δικός μας Σωτήρας, και δικός σου, και δικός σου, και δικός μου, ο Σωτήρας για τον καθέναν από εμάς χωριστά.
Φώς λοιπόν αληθινόν ο Χριστός, φώς και η Παναγία μας ως αστέρας φαεινός, φως οι άγγελοι, φως οι Απόστολοι, φως οι Άγιοι, φως οι μάρτυρες, φως και όλοι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί.
Άρα φωτοφόρα τέκνα της Εκκλησίας του Χριστού και εμείς όλοι, που βρισκόμαστε αυτή την στιγμή, μέσα σ’ αυτόν τον ναό, σεις όλοι, εγώ, οι άλλοι, εμείς, εμείς όλοι, όλοι μας δηλαδή.
Και αυτό το φως πρέπει να το μεταδίδουμε και στους άλλους.
Δεν μπορούμε να το κρατούμε μόνον για μας.
Θα γίνει φως στη συνείδησή μας, και ύστερα θα γίνει φως όχι για μας προσωπικά, αλλά εμείς να γίνουμε κατόπιν εφόσον φωτιστήκαμε, φως για τη γυναίκα μας, φως για τον άνδρα μας, φως για τα παιδιά μας, φως για την κοινωνία, φως για όλους, για όλους όσους μας περιβάλλουν, εχθρούς και φίλους,
αυτή είναι η Παναγία,
και αυτό είναι το καθήκον μας,