Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΜΑΤΘΑΙΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ Ευαγγελικό ανάγνωσμα εορτής Ευαγγελιστού Ματθαίου. (Ματθ. Θ΄ 9-13) - Αρχιμ. Ιωήλ Κωνστάνταρος

Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΜΑΤΘΑΙΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Ευαγγελικό ανάγνωσμα

εορτής Ευαγγελιστού Ματθαίου.

(Ματθ. Θ΄ 9-13)

Στις 16 του μηνός Νοεμβρίου η Εκκλησία μας εορτάζει την μνήμη τού Αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Ματθαίου. Για τον λόγο αυτό το Ευαγγελικό Ανάγνωσμα που θα ακούσουμε στην λατρευτική μας σύναξη, αναφέρεται στην κλήση τού Ματθαίου, όπως αυτή καταγράφεται από τον ίδιο τον Ευαγγελιστή.

Η αμεσότητα με την οποία ο τελώνης Λευίς (αυτό ήταν το όνομά του πριν τον καλέσει ο Χριστός) , αποκρίνεται στην πρόσκληση του Ιησού, συγκινεί όσους μελετούν το ιερό κείμενο. « Και παράγων ο Ιησούς εκείθεν είδεν άνθρωπον καθήμενον επί το τελώνιον, Ματθαίον λεγόμενον, και λέγει αυτώ, ακολούθει μοι. Και αναστάς ηκολούθησεν αυτώ» (Ματθ.θ΄9). Δηλ. Προχωρώντας πιο πέρα ο Ιησούς, είδε να κάθεται στο τελωνείο ένας άνθρωπος που τον έλεγαν Ματθαίο, και του λέει: “Ακολούθησέ με”. Κι εκείνος σηκώθηκε και τον ακολούθησε.

Από εκείνη την ευλογημένη στιγμή, ο Τελώνης εγκαταλείπει τα πάντα και η Χάρις τού Ιησού Χριστού τον μεταβάλλει σε ό,τι ανώτερο και πολυτιμότερο θα μπορούσε να δεχθεί ο άνθρωπος, αφού τώρα ως καινούργια ύπαρξη λαμβάνει και νέο όνομα με το οποίο θα είναι για πάντα γνωστός. Έτσι λοιπόν ο Ματθαίος αναδεικνύεται σε Απόστολο. Επιπλέον δε λαμβάνει το προνόμιο να γίνει Ευαγγελιστής, του οποίου το ιερό κείμενο η Εκκλησία μας το τοποθετεί πρώτο στον Κανόνα τής Καινής Διαθήκης.

Το Ευαγγελικό αυτό κείμενο ο Απόστολος Ματθαίος το έγραψε αρχικά στην Εβραϊκή (Αραμαϊκή) γλώσσα, λόγω του ότι απευθυνόταν προς τους συμπατριώτες του Εβραίους. Το μετέφρασε όμως στην Ελληνική ο ίδιος ή άλλος Αποστολικός άνδρας, επειδή το θεόπνευστο κείμενο, μέσω της Ελληνικής έπρεπε να καταστεί γνωστό σε όλο τον κόσμο που κοινή γλώσσα είχε την Ελληνική.

Είναι από τα πρώτα κείμενα της Εκκλησίας μας, αφού γράφτηκε μεταξύ των ετών 60-66 μ.Χ. Αλλά λόγω της εορτής, μας δίνεται σήμερα η ευκαιρία να γνωρίσουμε περισσότερο την αποστολική αυτή προσωπικότητα που τόσα πρόσφερε στην Εκκλησία μας και τελικώς θυσιάστηκε για την αγάπη τού Χριστού και την δόξα τής Εκκλησίας Του.

Καταγόταν από την Καπερναούμ, στην οποία και ασκούσε το επάγγελμα του Τελώνου. Επειδή δε η περιοχή αυτή υπαγόταν στη δικαιοδοσία τού Ηρώδου τού Αντίπα, ήταν αυτού υπάλληλος για την είσπραξη των φόρων και όχι της Ρώμης.

Δεν είχε κληθεί ευθύς εξαρχής από τον Κύριο. Πάντως Τον είχε ακούσει διδάσκοντα, είχε δει τα καταπληκτικά Του θαύματα και η καλοπροαίρετη καρδιά του είχε ελκυσθεί από Αυτόν. Άλλωστε όπως γνωρίζουμε ο Ματθαίος ήταν ευσεβής και περίμενε με πόθο τον Μεσσία και μάλιστα παρά την οικονομική του άνεση, λόγω του επαγγέλματός του, βίωνε ζωή ασκητική.

Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς αναφέρει ότι έτρωγε καρπούς και λάχανα, ουδέποτε δε κρέας : «Ματθαίος μεν ουν ο Απόστολος, σπερμάτων και ακροδρύων και λαχάνων άνευ κρεών μετελάμβανεν»!

Φαίνεται λοιπόν και από την περίπτωση αυτή του Ευαγγελιστού ότι εάν ο άνθρωπος είναι καλοπροαίρετος και εάν βεβαίως αγωνίζεται να βιώνει τον ορθό τρόπο ζωής, όπου κι αν ευρίσκεται, τελικώς η Χάρις θα τον σαγηνεύσει. Γι' αυτό και βλέπουμε στο ιερό κείμενο ότι την ημέρα τής κλήσεώς του την θεωρούσε επίσημη και μεγάλη για τον εαυτό του, παραθέτοντας γεύμα στους φίλους, τους συγγενείς και τους γνωστούς. Στο γεύμα μάλιστα αυτό παρεκάθησε και ο Κύριος με τους άλλους μαθητές, όπως επίσης «πολλοί τελώναι και αμαρτωλοί ελθόντες συνανέκειντο τω Ιησού και τοις μαθηταίς Αυτού» (Ματθ., θ΄ 10).

Το γεύμα εκείνο είχε διπλό σκοπό. Έφερε τον χαρακτήρα τού αποχαιρετισμού, αλλά και τον σκοπό μήπως κάποιος από τους συνδαιτυμόνες παραδειγματισθεί για να ακολουθήσει τον Χριστό, όπως έπραξε και ο ίδιος, ή έστω κινηθεί κανείς σε μετάνοια και διόρθωση της ζωής του.

Από εκείνη την ημέρα ο Ματθαίος εντάσσεται στον αποστολικό χορό και αποστέλλεται κι αυτός με τους άλλους συμμαθητές του « προς τα πρόβατα τα απολωλότα οίκου Ισραήλ» για να κηρύξει « ότι ήγγικεν η βασιλεία των ουρανών» ενεργώντας θαύματα μεγάλα και πρωτόγνωρα, ώστε δι' αυτών να επικυρούται η αλήθεια τού κηρύγματος.

Μετά την Ανάσταση του Κυρίου ο Ματθαίος αναφέρεται στον κατάλογο των δώδεκα μαθητών οι οποίοι « πάντες ήσαν προσκαρτερούντες ομοθυμαδόν τη προσευχή και τη δεήσει » (Πραξ., α΄13-14), αναμένοντας την εκπλήρωση της επαγγελίας τού Χριστού περί του Παρακλήτου. Έτσι, την ημέρα τής Πεντηκοστής και ο Ματθαίος λαμβάνει το Πνεύμα το Άγιον και ξεκινά, όπως και οι άλλοι Απόστολοι, για το κήρυγμα της Αναστάσεως και την ίδρυση των κατά τόπους Εκκλησιών.

Επίσης έλαβε μέρος στην Αποστολική Σύνοδο το 49 μ.Χ. στα Ιεροσόλυμα, και έδρασε εκτός των ορίων τής Παλαιστίνης, περνώντας σε άλλα έθνη όπως Αιθιοπία, Συρία, Περσία, Παρθία, αλλά και στη Μηδία. Στην χώρα δηλ. των ανθρωποφάγων. Ακόμα παράδοση, την οποία διέσωσε ο Νικηφόρος Κάλλιστος, αναφέρει ότι ο Ευαγγελιστής Ματθαίος υπέστη θάνατο μαρτυρικό δια πυρός, κατά διαταγή του Φουλβιανού, βασιλέως των ανθρωποφάγων.

Όπως λοιπόν κατανοούμε, πρόκειται περί μορφής πρώτου μεγέθους και στύλο στον χώρο τής Εκκλησίας και ιδίως στα θεόπνευστα Ευαγγελικά κείμενα. Αυτός δε είναι και ο λόγος για το ότι η αγιογράφησίς του εκτός από άλλα σημεία τού ναού, φέρεται σε όλες τις Ορθόδοξες εκκλησίες σε μια από τις τέσσερις μεγάλες κόγχες που δημιουργούνται στη βάση των τεσσάρων τόξων επί των οποίων στηρίζεται ο τρούλος των ναών, πράγμα που συμβαίνει και με τους άλλους τρεις Ευαγγελιστές, Μάρκο, Λουκά και Ιωάννη.

Βεβαίως, λόγω του περιορισμού τής εκτάσεως του κειμένου δεν είναι δυνατόν να επεκταθούμε σε όλα τα θαυμαστά που περιγράφουν οι ιεροί Συναξαριστές τής Εκκλησίας μας και αποδεικνύουν τόσο την έκταση του έργου, όσο και την ένθερμη αγάπη τού Ευαγγελιστού προς τον Χριστό. Αυτά μπορεί αλλά και πρέπει να τα μελετήσει ο καθένας κατ' ιδίαν «εις το ταμείον του», βλέποντας το ξεκίνημα της Εκκλησίας μας, την δύναμη της Πίστεως, αλλά και τα θεόπνευστα κείμενα που κατέχει η ίδια η Εκκλησία μας.

Επιβάλλεται όμως, κλείνοντας την μικρή μας αναφορά στον Ευαγγελιστή Ματθαίο να γίνει ειδικός λόγος στο Ευαγγέλιο και γενικώτερα στην Αγία Γραφή. Ο Απόστολος Ματθαίος συνέγραψε το ιερό Ευαγγελικό του κείμενο, μετά την Πεντηκοστή ως Ευαγγελιστής, εντός της Εκκλησίας, για την λειτουργική χρήση και τις κατηχητικές ανάγκες τής Εκκλησίας. Έρχεται μάλιστα το ίδιο το σώμα τής Εκκλησίας και το περιλαμβάνει εντός τού Κανόνος των Βιβλίων τής Καινής Διαθήκης και της Αγίας Γραφής. Τούτο σημαίνει πως η Αγία Γραφή από μόνη της δεν μπορεί να σταθεί εκτός τής Εκκλησίας και ότι απευθύνεται στους ανθρώπους που κατέχουν την εμπειρία τής Πίστεως και σ' όσους καθοδηγούνται υπεύθυνα υπό της Εκκλησίας ώστε να ενταχθούν δια του Βαπτίσματος οργανικά στο σώμα τού Χριστού. Σε αυτούς που γνωρίζουν δια της Ορθοδόξου Εκκλησίας να μελετούν και φυσικά να ερμηνεύουν αυτό που διαφυλάσσεται εντός τού Λειτουργικού Σώματος.

Εννοείται δε ότι οι κατέχοντες την αλήθεια της Πίστεως, οι φωτισμένοι δηλ. και οι θεούμενοι γνωρίζουν και κατέχουν την αυθεντικότητα όχι μόνο όσων είναι καταγεγραμμένα στο σύνολο της Αγίας Γραφής, αλλά και όσα βιώνονται ακαταπαύστως μέσω της εμπειρίας τού Αγίου Πνεύματος. Γνωρίζουν δηλ. όσα κατέχει η Εκκλησία μας τόσο μέσω της “γραπτής” (Αγία Γραφή), όσο και της “προφορικής”, Ιεράς Παραδόσεως.

Έτσι λοιπόν καταλήγουμε ότι η μελέτη και φυσικά η ορθή ερμηνεία των Βιβλίων τής Αγίας Γραφής, δεν είναι υπόθεση του καθενός, πολύ ολιγότερο όσων βρίσκονται εκτός Εκκλησίας, αλλά αυτού τού Εκκλησιαστικού Σώματος.

Εκτός Εκκλησίας δεν μπορεί να σταθεί η Γραφή. Επιπλέον, εκτός του Λειτουργικού Σώματος απουσιάζουν οι Άγιοι. Οι φωτισμένοι και οι θεούμενοι οι οποίοι κατανοούν και ερμηνεύουν αυθεντικά τα κείμενα των θεοπνεύστων Αγίων Αποστόλων, αφού κατέχουν την εμπειρία τής Πεντηκοστής.

Άρα δεν αρκεί να λέμε ότι θα τιμήσουμε τον Απόστολο και Ευαγγελιστή Ματθαίο εάν απλώς διαβάσουμε το Ευαγγελικό του κείμενο, αλλά όταν αγωνιστούμε να βιώσουμε στη σωστή βάση την Αποστολική Πίστη, παραλαμβάνοντας ως συνειδητοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί δια της μετανοίας και των ορθών δογμάτων την αυθεντική εμπειρία τής Πίστεως. Την εμπειρία που κατέχουμε μέσω της Αγίας Γραφής, της Ιεράς Παραδόσεως και της ζωής των Αγίων. Όλα δε αυτά εντός και μόνο εντός της Ορθοδοξίας.

Αμήν.

Αρχιμ. Ιωήλ Κωνστάνταρος