ΣΧΕΔΙΑΣΜΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΟΥ ΚΗΡΥΓΜΑΤΟΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Θ´ ΛΟΥΚΑ

῾Ψυχή, ἔχεις πολλά ἀγαθά, κείμενα εἰς ἔτη πολλά. ᾽Αναπαύου, φάγε, πίε, εὐφραίνου᾽ (Λουκ. 2, 19)

α. Στό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα ὁ Κύριος φωτογραφίζει τήν τραγωδία τοῦ ὑλιστῆ ἀνθρώπου: ἐκείνου πού εἶναι προσανατολισμένος μόνον στά ὑλικά πράγματα προκειμένου νά ὑπηρετεῖ τίς αἰσθήσεις του καί πού ἔχει διαγράψει γι᾽ αὐτό ἀπό τή ζωή του τόν Θεό καί τόν συνάνθρωπό του. Εἶναι ὁ ἄφρων ἄνθρωπος, αὐτός πού δέν ἔχει φρόνηση καί μυαλό, ὁ ὁποῖος ζεῖ μέσα σέ ψευδαισθήσεις καί φαντασιώσεις, μέ ἀποτέλεσμα νά χάνει καί τήν ἐδῶ ἀλλά καί τήν αἰώνια ζωή.

β. 1. Τρεῖς εἶναι οἱ ψευδαισθήσεις τοῦ ἄφρονος πλουσίου τῆς παραβολῆς:

(α) ῾ψυχή μου, ἔχεις πολλά ἀγαθά᾽. Πιστεύει ὅτι τά ὑλικά ἀγαθά τοῦ ἀνήκουν, ὅτι εἶναι πράγματα δικά του. ῾Η ψυχή του εἶναι γεμάτη ἀπό αὐτά. Διακατέχεται συνεπῶς ἀπό μία αἴσθηση κατοχῆς τῆς ὕλης.

Ποιά εἶναι ὅμως ἡ πραγματικότητα; Τά πάντα ἀνήκουν στόν Θεό. ῎Αν ὑπάρχουν ἀγαθά πού ἀνήκουν σέ ἐμᾶς, εἶναι γιατί ὁ Θεός ἐπέτρεψε νά τά ἔχουμε, προκειμένου νά τά διαχειριστοῦμε ὀρθά. Νά καλύψουμε δηλαδή τίς οὐσιαστικές ἀνάγκες μας, ἀλλά καί τίς ἀνάγκες τῶν συνανθρώπων μας. Στήν πρώτη ᾽Εκκλησία πού συνιστᾶ κριτήριο γιά ὅλες τίς ἐποχές, πουλοῦσαν τά ἀγαθά τους καί τό ἀντίτιμο τό ἔδιναν στούς ἀποστόλους γιά νά τό μοιράσουν στούς ἀναγκεμένους.

(β) ῾κείμενα εἰς ἔτη πολλά᾽. Πιστεύει ὅτι τό μέλλον εἶναι δικό του καί τοῦ ἀνήκει, ὅτι εἶναι σχεδόν αἰώνιος ἄνθρωπος. ῾Ο θάνατος δέν φαίνεται νά τόν ἀπασχολεῖ κι οὔτε ὑπάρχει στόν ὅποιον προβληματισμό του. Κι ἀκόμη: πιστεύει ὅτι ἡ ζωή του πάντοτε θά εἶναι ἡ ἴδια γι᾽ αὐτόν: πλούσια καί καρποφόρα.

Ποιά εἶναι ὅμως ἡ πραγματικότητα; ᾽Αφενός τό μέλλον εἶναι τοῦ Θεοῦ. ᾽Εκεῖνος εἶναι ῾ὁ Πατήρ τοῦ μέλλοντος αἰῶνος᾽. Αὐτός συνιστᾶ τό Α καί τό Ω. Κανείς δέν γνωρίζει τό μέλλον πέραν τοῦ Θεοῦ ἤ πέραν ἐκείνου στόν ὁποῖο ὁ Θεός ἀποκαλύπτει κάτι σχετικό. ῾Ο θάνατος γνωρίζουμε ὅλοι ὅτι παραμονεύει ἀνά πᾶσα στιγμή στή ζωή μας. Εἶναι ὁ μόνιμος συνοδοιπόρος μας. ᾽Αφετέρου ἡ ζωή ἀποκαλύπτει ὅτι ῾ὁ καιρός, ὅπως λέμε, ἔχει γυρίσματα᾽. Τά πράγματα ἀλλάζουν συνήθως μέ ρυθμούς καταιγιστικούς. Τίποτε δέν μένει τό ἴδιο. ῞Οπως ἀλλάζουν οἱ ἐποχές τοῦ ἔτους, ἔτσι συνήθως ἀλλάζει καί τό σκηνικό τῆς ζωῆς τῶν ἀνθρώπων. Πόσοι πλούσιοι γιά παράδειγμα ἐν μιᾷ νυκτί κυριολεκτικῶς ἔχασαν τά πάντα καί ὁδηγήθηκαν στήν ἀπόλυτα ἔνδεια καί τή φτώχεια; ῾Παράγει τό σχῆμα τοῦ κόσμου τούτου᾽ κατά τόν λόγο τοῦ ἀποστόλου, ἀλλά καί ῾τά πάντα ῥεῖ᾽ κατά τόν ἐμπειρικό λόγο τοῦ ἀρχαίου φιλοσόφου.

(γ) ῾ἀναπαύου, φάγε, πίε, εὐφραίνου᾽. Πιστεύει ὁ ἄφρων  ὅτι ἡ ζωή εἶναι μία εὐχαρίστηση καί μόνο τῆς σαρκός. Σκοπός του φαίνεται νά εἶναι ἡ ἡδονή. Παραθεωρεῖ ὅτι ἡ ἡδονή περικλείει τήν ὀδύνη κι ὅτι ἡ ἀποκλειστική εὐχαρίστηση τῶν αἰσθήσεων ὁδηγεῖ στό στέγνωμα τῆς ψυχῆς, συνήθως δέ καί σέ πλῆθος σωματικῶν ἀσθενειῶν.

῾Η πραγματικότητα λοιπόν εἶναι καί πάλι διαφορετική: Μετά τήν πτώση τῶν ἀνθρώπων στήν ἁμαρτία τό κυριαρχικό στοιχεῖο τῆς ζωῆς εἶναι ἡ θλίψη καί οἱ δοκιμασίες της. ῾Κοιλάς πένθους καί δακρύων᾽ ἡ ζωή τοῦ ἀνθρώπου κατά τόν χαρακτηρισμό τῆς Γραφῆς. Κι ὅπως εἴπαμε: ἡ ὅποια ἡδονή περικλείει τίς περισσότερες φορές τήν ὀδύνη καί τόν πόνο. ῾Η ἐμπειρία μάλιστα διαρκῶς ἐπιβεβαιώνει ὅτι ἡ ὅποια ἀνάπαυση καί ἡ εὐφροσύνη τοῦ ἀνθρώπου συνιστοῦν καταστάσεις πρωτίστως τῆς ψυχῆς καί τοῦ πνεύματός του καί λιγότερο τῆς σαρκός.

2. ῾Ο Κύριος ἔκανε τήν ἀποτίμηση τῶν ψευδαισθήσεων αὐτῶν: ὅποιος τίς ἔχει εἶναι ἄφρων. Γιατί ἔρχεται ὁ θάνατος μέ τρόπο ἀνεπάντεχο καί ἐνώπιόν του φανερώνεται ὅτι ἡ ζωή τῆς ἀφροσύνης ἀποτελεῖ χαμένο κόπο (῾ἅ ἡτοίμασας τίνι ἔσται;᾽), ὁδηγεῖ δέ στό χειρότερο: στήν παράδοση στά χέρια τῶν ἐχθρῶν δαιμόνων καί τήν ἀπώλεια τῆς αἰώνιας ζωῆς (῾τήν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπό σοῦ᾽).

3. ῾Η τραγωδία τοῦ ἄφρονος πλουσίου φαίνεται νά ὑφίσταται καί στή ζωή πολλῶν ἀπό ἐμᾶς τούς χριστιανούς. Διότι ἴσως καί σέ ἐμᾶς

- νά ὑπάρχει ἡ ἐπιδίωξη τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν ὡς σκοπός ζωῆς, πού σημαίνει ὅτι διακατεχόμαστε ἀπό τήν ἰδιοκτησιακή ἀντίληψη τοῦ κόσμου,

- νά μή σκεπτόμαστε τόν θάνατο, ἔχοντας διαμορφώσει τήν ἄφρονα ἀντίληψη μίας αἰωνιότητας τῆς ἐδῶ ζωῆς μας,

- νά θέτουμε ὑπεράνω ὅλων τίς σαρκικές ἀπολαύσεις καί εὐχαριστήσεις μας.

῎Αν συμβαίνει αὐτό χρειάζεται ἀμέσως νά μετανοήσουμε, ὅσο ἀκόμη ἔχουμε χρόνο. Δηλαδή:

- νά μνημονεύουμε τόν ἐρχόμενο θάνατό μας (῾μιμνήσκου τά ἔσχατά σου καί οὐ μή ἁμάρτῃς εἰς τόν αἰῶνα᾽, συνιστᾶ καί πάλι ἡ ῾Αγία Γραφή),

- καί νά προσανατολιζόμαστε στήν κατά Θεό πάντοτε προκοπή μας. 

γ. ῾Ο Κύριος ἔδωσε τή λύση καί τή διέξοδο: ῾νά πλουτοῦμε κατά Θεόν᾽. Δηλαδή νά ζοῦμε κατά τό ἅγιο θέλημά Του μέ προσπάθεια τά βήματά μας νά εἶνα πάνω στά ἴχνη ᾽Εκείνου. Τότε ὁ πλοῦτος τοῦ Κυρίου θά εἶναι μαζί μας, τώρα καί πάντα!
π. Γεώργιος Δορμπαράκης