——————————————————————————————-
Ας ανεβούμε στο Θαβώρ.
‘‘Δεύτε αναβώμεν εις το όρος Κυρίου, και εις τον οίκον του Θεού ημών και θεασώμεθα την δόξαν της Μεταμορφώσεως αυτού, δόξαν ως Μονογενούς παρά Πατρός «φωτί προσλάβωμεν φως» και μετάρσιοι γενόμενοι τω Πνεύματι, Τριάδα ομοούσιον υμνήσωμε εις τους αιώνας’’.
Άλλος ένας μεγάλος μυσταγωγός θα μας ανεβάσει στο ιερό όρος της Μεταμορφώσεως, για να ατενίσουμε τη δόξα του Κυρίου: ο άγιος Ανδρέας ο Ιεροσολυμίτης, Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κατά τον όγδοο αιώνα. Είναι ο περίφημος ποιητής του Μεγάλου Κανόνος της Σαρακοστής και βαθύτατος θεολόγος. Ας τον ακολουθήσουμε στο Θαβώρ:
“Όσοι, λέει, πιστεύοντας στον Λόγο αφαιρέσαμε το κάλυμμα της αλογίας και υψώσαμε τη διάνοια πάνω από τη γη και εμάθαμε να φρονούμε τα άνω, ελάτε κοντά μου μαζί με τον Λόγο να ανεβούμε και μεις σήμερα στο υψηλό όρος της Μεταμορφώσεως, αφού ενδυθούμε τη στολή που υφάνθηκε άνωθεν και ομορφαίνει με τις ακτίνες των αρετών πάντοθεν. Λευκοντυμένοι λοιπόν στο βίο και στο λόγο και αναπτερούμενοι από τις καθαρές έννοιες του πνεύματος, ας ανεβούμε μαζί με τον Χριστό …“
Έτσι με εναλλασσόμενες αλληγορικές εικόνες μας προσκαλεί ο ρήτωρ στην ιερή αυτή ανάβαση των ψυχών. Για να μας διδάξει τι; Για να δείξει ο Κύριος την υπεραπαστράπτουσα της θεότητός Του δόξα και λαμπρότητα, την οποία προηγουμένως μας εφανέρωσε μυστικότερα, τώρα όμως εμφανέστερα δια της μεταμορφώσεώς Του … Αυτό λοιπόν εορτάζουμε σήμερα: τη θέση της φύσεως, την αλλοίωση προς το καλύτερο, την ανάβαση από τα κατά φύσιν εις τα υπέρ φύσιν. Ο άγιος Ανδρέας επιμένει στην ιερή ανάβαση: Ας ανεβούμε προθύμως, επαναλαμβάνει. Μέχρι πότε θα παραμένουμε στις υπώρειες του πνευματικού όρους του λόγου θαυμάζοντας το κάλλος το προ της ανόδου; Ας ανεβούμε μαζί με εκείνους που υψώθηκαν με το λόγο, ας αξιωθούμε για τα υψηλά, ας φωτισθούμε από τη νεφέλη, ας απομακρυνθούμε από τα βλεπόμενα, ας μυηθούμε στο υπέροχο φως πάνω από τα ανθρώπινα, αφού προηγουμένως καθαρθούμε από όλα τα υλικά. Τότε θα ακούσουμε και τη μακαρία εκείνη φωνή του Πατρός, η οποία μαρτυρεί αψευδώς την θεότητα του Μονογενούς.
Αυτή η μυσταγωγία του πνεύματος είναι ο σκοπός της Μεταμορφώσεως και με τέτοιο τρόπο πρέπει να υμνούμε το μυστήριο τούτο. Κατανοώντας δηλαδή το βάθος του γεγονότος με περισσότερη επίγνωση, να αντλήσουμε τη χάρη πιο έντονα δια της μιμήσεως Εκείνου, ο οποίος μεταμορφώθηκε, ώστε να ενεργηθή και μέσα μας αυτό το θαυμαστό και παράδοξο μυστήριο. Σ’ αυτή τη ‘‘νοητή πανδαισία’’ μας καλεί ο σοφός πατήρ με τη συνοδεία του Παναγίου Πνεύματος.
Η πνευματική ανάβαση συνεχίζεται. Προσθέτει ο Άγιος: Όταν πια ανεβούμε μαζί με τον Ιησού και εισέλθουμε μέσα στην ουράνια νεφέλη, τότε πολύ τρανότερα και υψηλότερα θα αξιωθούμε της μυστικής ενατενίσεως ‘‘δια των ιματίων του Λόγου’’, τα οποία είναι λευκά σαν το χιόνι και λάμπουν σαν το φως, αφού υπεχώρησαν πλέον τα σύμβολα ενώπιον της αλήθειας. Και ποια είναι αυτά τα ιμάτια του Λόγου; Τα λόγια Του και τα έργα Του, με τα οποία φάνηκε ο απέραντος βυθός της θείας οικονομίας Του. Και τα δύο λάμπουν σαν το φως και φανερώνουν τον Αόρατον και Απόρρητον.
Με τον τρόπο αυτό δια των ιματίων φανερώνεται ο απόκρυφος Λόγος και αφήνει να φανεί το φως της γνώσεως Αυτού. Σε ποίους; Σε εκείνους οι οποίοι σαν τον Πέτρο και τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη είναι αγνισμένοι διά του Πνεύματος. Διότι ο μεν ένας είναι σταθερά στηριγμένος στην πέτρα, στο θεμέλιο της πίστεως, στο οποίον διά των αρετών οικοδομείται η Εκκλησία οι άλλοι δύο, ως υιοί της βροντής δέχονται τη μυστική ενατένιση της υψηλής θεολογίας από τον Λόγο, έχοντες σαν βάση στερεά και ακράδαντη την ακίνητη πέτρα. Ο ένας δείχνει, κατά τη γνώμη του αγίου Ανδρέα, το βάθος της πίστεως, οι άλλοι δύο το πλάτος και το ύψος του απερίγραπτου μυστηρίου που ξεπερνάει το άπειρο.
Εάν αυτά είναι τα λαμπερά ιμάτια του Σωτήρος κατά την αλληγορική ερμηνεία, ποιο είναι το αστραφτερό πρόσωπό Του; είναι το πρωτότυπο κάλλος, το υψηλότερο και τιμιότερο από όλα τα προσφιλή, το οποίο γίνεται πρόξενο ακατάπαυστης ευφροσύνης σε όσους το βλέπουν, όσο μπορεί να φανερώνεται. Αυτό ποιος νους ή λόγος μπορεί να το ιδή ή να το εκφράσει; Εάν τα ιμάτια Αυτού από το φως που ανέβλυζε από μέσα τους ήταν τέτοια, πόσο λαμπρότερο ήταν αυτό που εκάλυπταν, πάνω από κάθε όραση και γνώση; Ποιος θα μπορούσε να αντικρίσει εκείνη την αγία ‘‘στολή Του’’, την οποία κατασκεύασε από παρθενικό αίμα διά του Αγίου Πνεύματος μυστηριωδώς για τον εαυτό Του; Τίποτε δεν μπορεί μέσα στην κτίση να χωρέσει αυτή την υπερβολή της λαμπρότητας …
Γι’ αυτό κι ο Πέτρος μέσα σ’ αυτήν την φωτοφάνεια και θεοπτία, χαίρων υπερφυσικά κατά την ψυχή και θελγόμενος και ενθουσιαζόμενος, χωρίς να μπορεί να ερμηνεύσει με τα λόγια του τα όσα ένοιωθε, αλλά και χωρίς να μπορεί να τα ξεπεράσει με τη σιωπή, λέει εκείνα τα λόγια, που δεν είναι λόγια αφροσύνης, όπως τα θεωρούν μερικοί, αλλά βλαστήματα της αρρήτου εκείνης μυσταγωγίας. Τι λέει; ‘‘Κύριε, καλόν έστιν ημάς ώδε είναι’’.
Γιατί; Για να απαλλαγούμε από την πολυτάραχη ενόχληση των ανθρώπων και καθαρμένοι κατά την ψυχή και τις αισθήσεις να απολαμβάνουμε την απερίγραπτη αυτή θεοφάνεια. Τι καλύτερο και ποθητότερο και προσφιλέστερο από το να κατασκηνώσουμε κοντά στον ενανθρωπήσαντα Λόγον, ο οποίος εσκήνωσε μεταξύ των ανθρώπων; Και έτσι καταλαμπόμενοι από το απρόσιτο φως της δικής Του φωτοχυσίας, να έχουμε Αυτόν κατοικούντα και εμπεριπατούντα μέσα μας, αφήνοντας την παλιά μας ζωή και ακολουθώντας τη δική Του με ζέση του Αγίου Πνεύματος.
Και καταλήγει: Συνόδευσε τον Χριστό, ο οποίος για σένα οδοιπορεί στον κόσμο και μη σταματήσεις πουθενά στο δρόμο … Ανέβα και στον ουρανό μαζί Του. εκεί να μετοικήσεις την ψυχή και τον βίο σου. Είναι καλό να ζεις με τον θεό, στο πανηγύρι των αγίων …
Η Κάθοδος από το Θαβώρ..
‘‘Και καταβαινόντων αυτών από του όρους ενετείλατο αυτοίς ο Ιησούς λέγων:”Μηδενί είπητε το όραμα έως ού ο Υιός του Ανθρώπου εκ νεκρών αναστή”
Και ενώ κατέβαιναν από το βουνό, ο Ιησούς τους διέταξε. Μην πείτε σε κανένα το όραμα, μέχρι που ο Υιός του ανθρώπου να αναστηθεί από τους νεκρούς.
‘‘Η απαγόρευση της ανακοίνωσης του γεγονότος της Μεταμορφώσεως αποτελεί ισχυρή απόδειξη της ιστορικότητας του υπερφυούς γεγονότος. Αν η οπτασία ήταν επινόηση, πως θα εξηγήσομε την επινόηση της απαγορεύσεως;’’ (Π. Τρεμπέλας).
Η εντολή της απαγόρευσης είναι σύμφωνη με την συνηθισμένη τακτική του Χριστού. Οι ερμηνείες που δίνονται είναι:
(α) Για να μην απιστήσουν όσοι σουν τον ‘‘Ούτω δεδοξασμένον Σταυρούμενον ’’ (Ωριγενής).
(β) Για να μην προκληθεί σφοδρότερη αντίδραση εκ μέρους των εχθρών του Χριστού
(γ) Για να αποφευχθούν άκαιρος ενθουσιασμός και ταραχώδεις εκδηλώσεις εκ μέρους των Εβραίων οι οποίοι ακούγοντας για την εμφάνιση του Μωϋσή και Ηλία, θα ενίσχυαν τις παχυλές προσδοκίες τους για τον Μεσία – Ελευθερωτή και θα εμπόδιζαν το πνευματικό έργο του Χριστού (Π. Τρεμπέλας).
‘‘Και στις τρείς αφηγήσεις των Συνοπτικών, ο Πέτρος, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης κατεβαίνουν από το Όρος για να βρεθούν αντιμέτωποι με μια σκηνή σύγχυσης και οδύνης: ένα επιληπτικό παιδί σε κρίση σπαραγμού η αγωνία του πατέρα του η ανημπόρια κι αμηχανία των άλλων μαθητών (Μαρκ. 9, 14-18). Για μια ακόμη φορά δεν πρόκειται για μια τυχαία αντιπαράθεση. Ο Πέτρος θέλησε να μείνει στην κορυφή του βουνού φτιάχνοντας τρείς σκηνές, και έτσι να παρατείνουν το όραμα (Μαρκ. 9,5).
Αυτό κ Κύριός μας δεν το επιτρέπει: επιμένει να κατέβουν και πάλι στην πεδιάδα. Στην παρούσα ζωή συμμετέχουμε στη χάρη της Μεταμόρφωσης όχι απομονώντας τον εαυτό μας από τα πάθη του κόσμου, αλλά μπαίνοντας σ’ αυτά. Το Θαβώρ και ο Γολγοθάς συναποτελούν ένα μυστήριο η δόξα και το πάθος πάνε μαζί. Ο καθημερινός μας βίος μεταμορφώνεται ακριβώς στο ποσοστό που – ο καθένας ανάλογα με την κλίση του – μοιραζόμαστε τον πόνο, την μοναξιά και την απόγνωση αυτών που μας περιβάλλουν. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Τα πάντα μπορούν να μεταμορφωθούν. Αλλά τέτοια μεταμόρφωση είναι δυνατή μόνο ‘‘δια της άρσεως του σταυρού’’. ‘‘ΙΔΟΥ ΓΑΡ ΗΛΘΕ ΔΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΧΑΡΑ ΕΝ ΟΛΩ ΤΩ ΚΟΣΜΩ’’.
(Επίσκοπος Διοκλείας Κάλλιστος)\
‘‘Ευσεβέστατοι Χριστιανοί, όσοι φωταγωγηθήκατε από την Μεταμόρφωση του Κυρίου και διδαχθήκατε την δόξα της Ορθοδοξίας, όσοι ελάβατε αυτόν τον Υιόν του Θεού, και πιστεύετε την Θεία του Σάρκωση και την Θείαν αυτού Μεταμόρφωσιν, και γι’ αυτό σας έδωκε εξουσία να γίνετε τέκνα Θεού, καθώς σας φανερώνει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, πιστεύετε και λατρεύετε αυτόν τον Μεταμορφούμενο Θείο Λόγο, για να σας αξιώσει να δείτε την αστραπηφόρο μορφή του στην Βασιλεία του, καθώς την είδαν οι Απόστολοι στο Θαβώρ όρος όσοι βαπτισθήκατε και αγιασθήκατε με το Θείον Βάπτισμα, όσοι θρέψατε και ποτίσατε την ψυχή σας με το άχραντο Σώμα και Αίμα Του, όσοι διδαχθήκατε το μυστήριο της Αγίας Τριάδος με το παράδειγμα των Αγίων Αγγέλων, με την λογική σας ψυχή, και με τον λαμπρότατο ήλιο του Ουρανού, πιστεύετε και προσκυνείτε αυτόν τον τρισυπόστατο Θεό, για να σας αξιώσει να απολαύσετε και την Βασιλεία του. Αμήν’’(Αγ.Εφραίμ ο Σύρος).
Αποσπασμα από την εργασία μας.”Η ΔΕΣΠΟΤΙΚΗ ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗΣ”(Πατερική και υμνογραφική προσέγγιση της εορτής)
