Τα αγιορείτικα διακονήματα

Στα αγιορείτικα κοινόβια τα διακονήματα αλλάζουν από την 1η του έτους έως και την 7ην αυτού. Συνήθως διαρκούν ένα έ­τος ή και περισσότερα. Αυτή η συνήθεια είναι αγιοπατερική, διότι παραδόθηκε από τον διοργανωτή του κοινοβιακού βίου στον Πόντο και στην Καππαδοκία, τον Μέγα Βασίλειο. (Στις «Ασκητικές διατάξεις» του ορίζει πώς πρέπει να πορεύεται ο αληθής μοναχός μέσα στο κοινόβιο).

Η ανάθεσις των διακονημάτων γίνεται από τον Καθηγούμενο του κοινοβίου και τους επιτρόπους, ανάλογα πάντα με τον εσωτερικό κανονισμό της Μονής. «Οι καλούμενοι διακονηταί εν ταις Μοναίς διοριζόμενοι υπό της Συνάξεως των Προϊσταμένων, βάλλοντες μετάνοιαν εις τον πολιούχον της Μονής και των προϊσταμένων προς ένδειξιν της μετ’ αφοσιώσεως εκπληρώσεως των ανατιθεμένων αυτοίς καθη­κόντων».

Στα λοιπά αθωνικά καθιδρύματα δίδεται από τον Γέροντα της συνοδίας.

Πάντα λαμβάνεται υπ’ όψιν η δυνατότητα του κάθε μονα­χού, η ηλικία, η μόρφωσις κ.α. Τα διακονήματα, που έχουν σχέση με τα διοικητικά καθή­κοντα, δίδονται πάντα στους αρχαιοτέρους και προϊσταμέ­νους, γι’ αυτό ονομάζονται και προσϊταμενικά.

Συνήθως μένουν για περισσότερα χρόνια σ’ αυτά και αυτό γίνεται, για να τα καλλιεργήσουν και να τα επιμεληθούν περισσότερο ή διότι υπάρχει η ανάλογη εμπειρία. Οι νεώτεροι εις την τάξιν και ηλικίαν αναλαμβάνουν τα κοπιαστικώτερα και χειρωνακτικά διακονήματα.

Δια τους αρχαρίους φροντίζεται να περάσουν από τα περισ­σότερα διακονήματα, ώστε να εξοικειωθούν με αυτά και λαμβάνοντας πείρα να γίνουν δημιουργικώτεροι και θετικότεροι παράγοντες.

Όλοι μαζί και έκαστος με τις δυνάμεις του, φροντίζουν για την καλή και εύρυθμη λειτουργία τού κοινοβίου.

Ο αββάς Δωρόθεος παρομοιάζει τούς διακονητάς ως μέλη ανθρωπίνου σώματος, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Δεν καταλαβαίνετε ότι είναι ένα σώμα όλοι και ο καθένας μέ­λος του άλλου; Εκείνοι μεν που ασχολούνται με την διοίκηση τής Μονής είναι το κεφάλι. Εκείνοι πού προσέχουν και διορθώνουν είναι τα μάτια. Όσοι ωφελούν τους άλλους με τον λόγο, είναι το στόμα. Τα αυτιά είναι εκείνοι πού κάνουν υπακοή. Τα χέρια είναι αυτοί που εργάζονται. Πόδια είναι οι αποκρισάριοι και όσοι έχουν διακονήματα. Είσαι κεφάλι; Διοίκησε. Είσαι μάτι; Πρόσεχε, κατάλαβε καλά. Είσαι στόμα; Μίλησε, ώφέλησε. Είσαι αυτί; Κάνε ύπακσή. Είσαι χέρι; Δούλεψε. Είσαι πόδι; Κάνε τo διακόνημά σου. Καθένας ας υπηρετήσει το σώμα ανάλογα με την δύναμή του».

(απόσπασμα από το βιβλίο του Ιερομονάχου Προδρόμου: «Αθωνικός Μελλισών», Τα εν Αγίω Όρει διακονήματα, εργόχειρα και εργαστήρια.)

πηγή

Οἱ Ναπολέοντες - Ἀρχιμανδρίτης Ἄνθιμος Ἠλιόπουλος

Ἄς ποῦμε πὼς φτιάχνουμε μιὰ παρέα. Καὶ ἄς ποῦμε πώς συναποφασίζουμε πὼς στὴν παρέα αὐτὴ ἐγὼ θὰ εἶμαι ὁ Ναπολέων, ἐσεῖς θὰ εἶσθε ὁ Μέγας Ἀλέξανδρος, ἄλλος ὁ Ἀχιλλεὺς, ἄλλος ὁ Σωκράτης κ.λ.π. Σκεφτεῖτε, μάλιστα, νὰ ἀγαπήσουμε αὐτὸ ποὺ συναποφασίσαμε καὶ νὰ τὸ πάρουμε γιὰ ἀλήθεια. Καὶ ὄχι μόνο νὰ τὸ πάρουμε γιὰ ἀλήθεια, ἀλλὰ καὶ νὰ τὸ ὑποστηρίξουμε μὲ πάθος κάθε φορὰ ποὺ κινδυνεύει νὰ ἀποκαλυφθεῖ τὸ ψέμμα του. Μπορεῖ καὶ νὰ χάσουμε ὁριστικὰ τὴν ἐπαφὴ μὲ τὸ πραγματικὸ κόσμο τῶν ἀνθρώπων καὶ νὰ βουλιάξουμε ὁλότελα στὸ ψέμμα μας.

Τὸ νὰ ζεῖς μακρυὰ ἀπὸ τὸ βλέμμα τοῦ Θεοῦ μπορεῖ νὰ εἶναι αὐτὸ ἀκριβῶς ποὺ περιγράψαμε. Ἕνας πλαστὸς συμφωνημένος τρόπος ζωῆς, ὅπου τὰ πρόσωπα, οἱ ἀξίες, οἱ σχέσεις μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων νὰ καθορίζονται, ὄχι πλέον ἀπὸ τὴν ἀλήθεια, ἀλλὰ ἀπὸ συμφωνίες μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων. Ὅπως μπορεῖ νὰ συμφωνήσουμε νὰ εἶμαι ὁ Ναπολέων, ἔτσι μπορεῖ νὰ συμφωνήσουμε καὶ τὸ ὁτιδήποτε.

Εἶναι, γιὰ παράδειγμα, ἡ ἔκτρωση φόνος ἤ ὄχι; Ἔ, λοιπὸν, αὐτὸ μπορεῖ νὰ καθορισθεῖ, καὶ καθορίζεται ἐν Ἑλλάδι νομοθετικὰ, μὲ βάση τὴν ἀνθρώπινη συμφωνία καὶ ὄχι μὲ βάση τὴν ἀλήθεια τῶν πραγμάτων. Νομοθετεῖ λοιπὸν καὶ ἀποφαίνεται τὸ κλειστὸ σύστημα τῆς παρέας ὅτι στὴν περίπτωση τῆς ἔκτρωσης φόνος δὲν ὑπάρχει· ὑπάρχει μόνο αὐτοδιάθεση τῆς γυναίκας κυριαρχικὰ καὶ ἐλεύθερα.

Εἶναι ἡ ὁμοφυλοφιλία πρόβλημα ψυχιατρικῆς φύσεως ἤ ἁπλὴ ἐπιλογή; Σπεύδει λοιπὸν τὸ κλειστὸ σύστημα τῆς παρέας καὶ ἀποφαίνεται πὼς ἀσφαλῶς εἶναι θέμα ἐπιλογῆς καὶ συνεπῶς δὲν πρόκειται νὰ γίνει ἀνεκτὴ ἄλλη θέση. Καὶ τόσα ἄλλα παρόμοια.

Οἱ φίλοι τῆς παρέας φαίνεται νὰ μοιράζουν μεταξύ τους τὶς λειτουργίες καὶ τοὺς ρόλους σὰν νὰ πρόκειται γιὰ θεατρικὸ παιχνίδι καὶ ὄχι γιὰ τὸ μυστήριο τῆς ζωῆς. Κάθε θέμα, ποὺ ἀγγίζει τὰ ὅρια τῆς ἀλήθειας καὶ ἀποζητᾶ νοηματοδότηση, ξεπέφτει σὲ ἕνα ἀνθρώπινο παιχνίδι συμφωνιῶν, ἀλληλεπιδράσεων, ἐκβιασμῶν, ἐπιβολῆς τοῦ ἰσχυροτέρου, ἐθισμῶν καὶ ἐν τέλει διαχείρισης τῆς μάζας. Καὶ ὅλα αὐτὰ γιατὶ; Μὰ, προφανῶς, γιατὶ ἐπιλέχθηκε τὸ παιχνίδι τοῦ ψέμματος. Μιὰ ζωὴ μακρυὰ ἀπὸ τὴν ἀλήθεια· μὲ συμβάσεις καὶ ὑποκρισίες. Ἐγὼ θὰ εἶμαι ὁ Ναπολέων. Ἐσεῖς θὰ εἶστε ὁ Σωκράτης. Λοιπὸν, ἄς παίξουμε.


 

Πόσοι ἄνθρωποι δὲν δηλώνουν κουρασμένοι ἀπὸ τὴν ζωή τους καὶ τὰ σχήματά της. Πόσοι δὲν ὁμολογοῦν μὲ ἀφοπλιστικὴ εἰλικρίνεια ὅτι πῆραν τὴν ζωὴ τους λάθος. Πόσοι δὲν νιώθουν ὅτι ἡ ζωή τους ἔγινε ξένη, ἄδεια, φορτική.

Σχήματα ζωῆς σὲ κρίση. Ἄνθρωποι σὲ κρίση. Σχέσεις σὲ κρίση. Συνειδήσεις σὲ κρίση. Ἔθνη σὲ κρίση. Καὶ πίσω ἀπὸ ὅλα αὐτὰ παρέες νὰ συνεχίζουν νὰ ἐπεξεργάζονται τὰ ψέμματά τους, τὶς ἀπατηλὲς τους συμβάσεις. Μιὰ ζωὴ μακρυά ἀπὸ τὸ βλέμμα τοῦ Θεοῦ. Μιὰ ζωὴ γεμάτη μικροὺς νομοθέτες. Παρέες θεατρικές, ἀνθρώπινα μπουλούκια ποὺ ὑποβιβάζουν τὴν ζωὴ καὶ τὴν ἀλήθειά της σὲ σχῆμα παρέας αὐτόβουλης. Καὶ αὐτὴ ἡ ἀπάτη βαπτίζεται ἐλευθερία, καὶ ἔτσι φτάνει κανεὶς νὰ πεῖ: «Ἔ, καὶ τὶ εἶναι ἡ ψυχή, τὶ εἶν’ ὁ θάνατος, τὶ ἡ ἁμαρτία, τὶ ἡ ἔκτρωση, τὶ εἶναι ἡ ὁμοφυλοφιλία, τὶ ἡ ζωὴ»; Τὴν ἀπάντηση σὲ ὅλα αὐτὰ ἀναλαμβάνει νὰ τὴν προωθήσει ἡ παρέα. Γιατὶ ὅλα, ἐν προκειμένῳ, γίνονται θέμα ἁπλῆς ἐπιλογῆς, θέμα ἀνθρώπινων συμβάσεων.

Κι ὅμως ἀκοῦμε τὸν λόγο τοῦ Κυρίου: «Εἰς τὸν Θεὸν πιστεύετε καὶ εἰς ἐμὲ πιστεύετε» Νὰ τὸ καθοριστικὸ δίλημμα· τὰ σχήματα καὶ οἱ ἀξίες τῆς ζωῆς θὰ διαμορφώνονται μὲ τὴν λογικὴ τῆς ἀνθρώπινης κλειστῆς παρέας ἤ θὰ ἐξετάζονται μὲ ἀκρίβεια ἀπὸ συνειδήσεις ποὺ συνεχῶς διευρύνουν τὰ ὅριά τους ἐπιλέγοντας νὰ τίθενται βασανιστικὰ ὑπὸ τὸ βλέμμα τοῦ Θεοῦ.

Οἱ κρίσεις κάθε μορφῆς παράγονται ἀπὸ παρέες κλειστὲς καὶ φοβικὲς ποὺ δὲν ἀντέχουν νὰ ἐκτεθοῦν στὴν ἀλήθεια. Πῶς νὰ τὸ κάνουμε· δὲν εἶμαι ὁ Ναπολέων, ὅσο κι ἄν συμβατικὰ ἐσεῖς μπορεῖ νὰ τὸ ἀποδέχεσθε. Καὶ, ἄν συνεχίζω νὰ ζῶ ὡς ὁ Ναπολέων, κάνω κακὸ καὶ στὸν ἑαυτό μου καὶ σὲ σᾶς.

Ἄς μάθουμε νὰ ζοῦμε ταπεινὰ. Καί, εἰδικὰ σήμερα, θὰ ἀποτελοῦσε ὕψιστη πνευματικὴ προσφορὰ πρὸς τὴν πατρίδα νὰ τῆς προσφέρονται πολίτες ποὺ δὲν ζοῦν μὲ τὴν λογικὴ τῶν μελῶν μιᾶς παρέας ποὺ τὰ ἔχουν βρεῖ μεταξύ τους, ἀλλὰ πολίτες μὲ συνειδήσεις ὀξύτατες, ποὺ ἀγαποῦν νὰ ἐλέγχονται ἀπὸ τὸ βλέμμα τοῦ Θεοῦ.

Πηγή

Άγιος Μιχαήλ Χωνιάτης, Μητροπολίτης Αθηνών

Ο άγιος Μιχαήλ καταγόταν από τις Χώνες της Φρυγίας και προ­ερχόταν από μία εκ των πλέον επιφανών οικογενειών του τόπου (1138). Μαθήτευσε πρώτα κοντά στον μητροπολίτη Νικήτα, κατόπιν σπούδασε στην Κωνσταντινούπολη υπό την καθοδήγηση του αγίου Ευσταθίου, του μελλοντικού μητροπολίτη Θεσσαλονίκης [20 Σεπτ.], ο οποίος του ενέπνευσε την αγάπη του για τον Όμηρο και τον Πίνδαρο. Εισήλθε έπειτα στην πατριαρχική αρχιγραμματεία, όπου οι ικανότητες του εκτιμήθηκαν και εξελέγη μητροπολίτης Αθηνών (1182), που κατά τους χρόνους εκείνους είχε καταντήσει μικρή πολίχνη, θύμα συχνών πειρατικών επιδρομών και της οποίας ο λαός είχε περιπέσει σε αθλιότητα, τόσο υλική όσο και πνευ­ματική.

Πηγή:http://voutsinasilias.blogspot.gr/

Ξεκίνησε με την αναμόρφωση τού κλήρου, εξασφάλισε από τον αυτοκράτορα φορολογικές ελαφρύνσεις που τον κατέστησαν δημοφιλή και επέκρινε την τοπική αριστοκρατία για την φιλοχρηματία της και την αδιαφορία της για τα συμφέροντα της επαρχίας. Όταν ο ηγεμόνας της Κορινθίας και Αργολίδος, Λέων Σγουρός, επωφελούμενος από την Τέ­ταρτη Σταυροφορία (1204) που προκάλεσε τον διαμελισμό της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας πολιόρκησε την Αθήνα, ο άγιος Μιχαήλ οργάνωσε την αντίσταση στην Ακρόπολη, δεν μπόρεσε όμως να εμποδίσει την πυρπό­ληση της υπόλοιπης πόλης. Λίγο αργότερα, όταν η Βασιλεύουσα αλώθηκε από τους Σταυροφόρους, η Αθήνα βρέθηκε επικεφαλής ενός φραγ­κικού Δουκάτου εξαρτημένου από τον βασιλέα της Θεσσαλονίκης, Βονιφάτιο τον Μομφερρατικό.

Εμποδιζόμενος να ασκήσει ελεύθερα τα ποιμαντικά του καθήκοντα, ο άγιος Μιχαήλ κατέφυγε μετά από διάφο­ρους σταθμούς στην Κέα των Κυκλάδων (1207), αρνούμενος την πρόσκληση του αυτοκράτορα Θεόδωρου Λάσκαρη να τον συναντήσει στην Νί­καια. Από την εξορία του εξακολούθησε να παρακολουθεί τις υποθέσεις της Εκκλησίας και να ενδυναμώνει το ποίμνιό του με επιστολές. Κατα­βεβλημένος από την κακή κατάσταση της υγείας του, αποσύρθηκε στην Μονή Προδρόμου της Βουδονίτσας στις Θερμοπύλες (1217) γλυτώνοντας την τελευταία στιγμή από τους Φράγκους βαρόνους, που υποπτεύονταν ότι είχε περάσει στο πλευρό των εχθρών τους. Στο μοναστήρι αυτό πα­ρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο (1222). Αμέσως σχεδόν τιμήθηκε ως άγιος στην Αττική.

(Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας-Ιούλιος, εκδ. Ίνδικτος, σ.47-48)

Ὁ Ἅγιος Ἀνδρέας ὁ Ἱεροσολυμίτης, Ἀρχιεπίσκοπος Κρήτης

«Ζηλοῦτε τὰ πνευματικά». Νὰ ἐπιθυμεῖτε μὲ ζῆλο τὰ πνευματικὰ χαρίσματα. Τέτοιο ζῆλο σὲ ὅλη του τὴν ζωὴ εἶχε καὶ ὁ ἅγιος Ἀνδρέας. Ἀπὸ τοὺς μεγάλους ἐκκλησιαστικοὺς ποιητὲς ὁ Ἀνδρέας, γεννήθηκε στὴ Δαμασκὸ ἀπὸ γονεῖς εὐσεβεῖς, τὸ Γεώργιο καὶ τὴν Γρηγορία.

Σὲ ἡλικία 15 χρονῶν, κατατάχθηκε στὸν κλῆρο (ἀναγνώστης) τοῦ πατριαρχικοῦ θρόνου τῶν Ἱεροσολύμων, ἀπὸ τὸν τότε Πατριάρχη Θεόδωρο. Στὴν Ἱερουσαλήμ, ὁ Ἀνδρέας διακρίθηκε γιὰ τὴν μόρφωση καὶ τὴν ἀρετή του μεταξὺ τῶν ἁγιοταφιτῶν πατέρων, γι᾿ αὐτὸ καὶ τὸν προέκριναν νὰ σταλεῖ στὴν Κωνσταντινούπολη, γιὰ τὴν ἕκτη Οἰκουμενικὴ Σύνοδο κατὰ τῶν Μονοφυσιτῶν. Μετὰ τὸ τέλος τῆς Συνόδου, ὁ Ἀνδρέας παρέμεινε στὴ βασιλεύουσα, ὅπου χειροτονήθηκε διάκονος καὶ διορίσθηκε διευθυντὴς τοῦ ὀρφανοτροφείου « Ἅγιος Παῦλος».

Ἡ ἔξοχη ἐπιμέλεια ποὺ ἀνέπτυξε στὸ φιλανθρωπικὸ αὐτὸ ἵδρυμα, τὸν ἀνέδειξε ἀρχιεπίσκοπο Κρήτης. Ἀφοσιωμένος στὰ καθήκοντα τῆς νέας του θέσης, ἀναδείχθηκε μέγας ἐκκλησιαστικὸς διοικητής, ἀλλὰ καὶ λαμπρὸς διδάσκαλος καὶ ρήτορας. Γι᾿ αὐτὸ καὶ ὅλο του τὸ ποίμνιο τὸν θεωροῦσε πραγματικὰ πατέρα.

Ἀλλ᾿ ὡς μητροπολίτης πῆρε μέρος στὴ σύνοδο ποὺ συγκάλεσε ὁ Φιλιππικὸς Βαρδάνης (712) καὶ ὑποστήριξε τὸν Μονοφυσιτισμό, ἀλλ᾿ ἐπανῆλθε στὴν ὀρθὴ πίστη μετὰ τὸν θάνατο τοῦ Βαρδάνη. Στὸ γυρισμὸ ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη, ὅπου εἶχε πάει γιὰ διάφορες ὑποθέσεις, πέθανε (740μ.Χ.) ἐπάνω στὸ καράβι.

Τὸν ἔθαψαν στὴν Ἐρεσὸ τῆς Μυτιλήνης, στὸ ναὸ τῆς Ἁγίας Ἀναστασίας. Νὰ σημειώσουμε ἐπίσης, ὅτι ὁ Ἅγιος Ἀνδρέας, συνέθεσε καὶ ἀρκετὰ μουσικὰ τροπάρια καὶ κανόνες. Ἕνα ἀπὸ τὰ σπουδαία ἔργα τοῦ εἶναι καὶ ὁ Μέγας Κανόνας, ποὺ ψάλλεται τὴν Πέμπτη της Ε´ ἑβδομάδος Νηστειῶν τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς.

Μέγας Κανὼν
Ἀποτελεῖται ἀπὸ 261 τροπάρια, ἀπὸ τὰ ὁποία 11 εἶναι Εἱρμοί. Ὀνομάστηκε Μέγας λόγω τῆς ἔκτασής του καὶ ἀποτελεῖται ἀπὸ 9 ὠδές. Ὁ ἀριθμὸς τῶν τροπαρίων ποικίλλει στὰ διάφορα χειρόγραφα. Στὴν τελευταία ἔκδοσή του ( Migne ), ποὺ χρησιμοποιεῖ τὸ ἐν χρήσει Τριώδιο τῆς Ἐκκλησίας ὁ ἀριθμὸς τῶν τροπαρίων κατὰ ὠδὲς ἔχει ὡς ἑξῆς: ἃ΄ 25, β΄ 29+12, γ΄ 9+19, δ΄ 29, ἐ΄ 23, στ΄ 17+16, ζ΄ 22, ἡ΄ 22, θ΄ 27. Ἡ ὁμοιοκαταληξία ἂν καὶ ὄχι συστηματικὴ εἶναι συχνή: Οὐκ ἤκουσα τῆς φωνῆς σου /παρήκουσα τῆς γραφῆς σου. / Τὸ σῶμα κατερρυπώθην. / Τὸ πνεῦμα κατεσπιλώθην. - Μὴ ὑπερίδης μέ. - Μὴ παρίδης μέ. Οἱ παρομοιώσεις εἶναι ἄφθονες, τὰ δὲ κοσμητικὰ ἐπίθετα εἶναι πολὺ ἐντυπωσιακά, πολλὲς φορὲς μὲ νεολογισμούς, ὅπως φιλήδονος ὁρμή, πατρόθεος Δαυίδ, αἰσθητὴ Εὕα, πρωτοκτιστὸν κάλλος . Ἡ γλώσσα τοῦ Μεγάλου Κανόνα εἶναι ἡ λόγια κοινή της ἐποχῆς.

Ὁ Μέγας Κανὼν εἶναι ἕνα κείμενο βαθύτατα κατανυκτικό, γεμάτο δύναμη καὶ εἰκόνες, οἱ ὁποῖες χαρακτηρίζονται ἀπὸ ἔντονα δραματικὰ στοιχεῖα μὲ παράλληλη χρήση παραδειγμάτων ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφή.

Ἀπὸ τὰ ἐσωτερικὰ στοιχεῖα τοῦ Μεγάλου Κανόνα μποροῦμε νὰ διακρίνουμε, τὴν ἁμαρτωλὴ κατάσταση τοῦ ἀνθρώπου, τὸν τέλος τῆς ροπῆς πρὸς ἠθικὴ κατάρρευσή του, τὴ συναίσθηση τῆς ἁμαρτίας του, τὴ μετάνοιά του, τὴ βεβαιότητα τῆς σωτηρίας του.

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.
Κανόνα πίστεως, καὶ εἰκόνα πραότητος, ἐγκρατείας διδάσκαλον, ἀνέδειξε σε τῇ ποίμνῃ σου, ἡ τῶν πραγμάτων ἀλήθεια· διὰ τοῦτο ἐκτήσω τῇ ταπεινώσει τὰ ὑψηλά, τῇ πτωχείᾳ τὰ πλούσια. Πάτερ Ἱεράρχα Ἀνδρέα, πρέσβευε Χριστῷ τῷ θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον 
Ἦχος πλ. α’. Τόν συνάναρχον Λόγον.
Τοῦ Δαβίδ τήν κινύραν Πάτερ μιμούμενος, ἐν Ἐκκλησία Ὁσίων προσάδεις ἄσμα καινόν, ὡς σοφός ὑφηγητής τοῦ θείου Πνεύματος, σύ γάρ ἐβρόντησας ἡμῖν, τάς τῆς χάριτος ὠδάς, καί λόγον δικαιοσύνης, Ἀνδρέα Πατέρων κλέος, πρός σωτηρίαν τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον Ἦχος πλ. β’.
Ὀρθοδοξίας ὁδηγέ, εὐσεβείας διδάσκαλε καὶ σεμνότητος, τῆς οἰκουμένης ὁ φωστήρ, Ἀρχιερέων θεόπνευστον ἐγκαλλώπισμα, Ἀνδρέα σοφέ, ταῖς διδαχαῖς σου πάντας ἐφώτισας, λύρα τοῦ Πνεύματος. Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Κοντάκιον 
Ἦχος β’. Τὰ ἄνω ζητῶν.
Σαλπίσας τρανῶς, τὰ θεῖα μελωδήματα, ἐδείχθης φωστήρ, τῷ κόσμῳ τηλαυγέστατος, τῷ φωτί λαμπόμενος, τῆς Τριάδος Ἀνδρέα Ὅσιε· ὅθεν πάντες βοῶμέν σοι, Μὴ παύσῃ πρεσβεύων ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.

Κάθισμα 
Ἦχος πλ. δ'. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον.
Λαμπρυνθεὶς τὴν καρδίαν θείῳ φωτί, ἐξηρεύξω δογμάτων φωτοειδῆ, μακάριε λόγια, καὶ τὸν κόσμον ἐφώτισας, γεγονὼς δὲ θεῖον, τοῦ Πνεύματος ὄργανον, ἡδυτάτοις φθόγγοις, ἡδύνεις ἑκάστοτε, πάντων τὰς καρδίας, ἀνυμνῶν τὴν Τριάδα, Ἁγίων τὰ τάγματα, καὶ Παρθένον τὴν ἄχραντον, ὦ Ἀνδρέα πανεύφημε· Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.

Μεγαλυνάριον 
Χαίροις εὐσεβείας θεῖος αὐλός, καὶ τῆς Ἐκκλησίας, θεορρήμων ὑφηγητής· χαίροις ὁ ἐν λόγοις, καὶ ᾄσμασιν ἐνθέοις, Τριάδα μεγαλύνων, Ἀνδρέα πάνσοφε.

Σὲ ποιὸν νὰ τὸ πῶ;

Ὁ Γκύντερ Γκράς εἶναι ἕνας διάσημος γερμανός συγγραφέας, ὁ ὁποῖος τό 1999 τιμήθηκε μέ τό βραβεῖο Νόμπελ λογοτεχνίας.

Τό 2006 προκλήθηκε διεθνής σάλος ἀπό τό ἑξῆς γεγονός (Ἐφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 20-8-2006, σελ. Α37-Α38):

Ὁ Γκράς, στά ἑβδομήντα ὀκτώ του χρόνια, ἐξέδωσε ἕνα βιβλίο-αὐτοβιογραφία του, μέ τίτλο «Ξεφλουδίζοντας τό κρεμμύδι». Ἐκεῖ, μετά ἀπό ἐξήντα χρόνια, ἀποκάλυψε, ὅτι ὡς νέος γιά ἕνα διάστημα ἦταν μέλος τῶν Ἔς-Ἔς στήν Ναζιστική Γερμανία. Ὁπότε ξεσηκώθηκαν οἱ πάντες. Ἐν τῷ μεταξύ, μέχρι τήν ὥρα πού ἐκδόθηκε τό βιβλίο, ὁ Γκράς ἀποτελοῦσε σύμβολο ἠθικῶν ἀξιῶν καί πνευματικῶν ἀρχῶν γιά ὁλόκληρη τήν Γερμανία, καί ὄχι μόνο. Μερικοί ἔφτασαν στό σημεῖο νά ζητήσουν ἀπό τόν Γκράς νά ἐπιστρέψει τό βραβεῖο Νόμπελ! Γιατί; Γιατί ἔκανε μιά πράξη πού ἦταν πολύ φοβερή, ἔστω καί ἄν ἦταν πολύ νέος ὅταν τήν ἔκανε. Ὁ ἴδιος ἐδήλωσε ὅταν ξέσπασε ὁ θόρυβος:

-Πίεσα τόν ἑαυτό μου νά τό κάνει (!) Δέν μποροῦσα νά κρατήσω πιά τό γεγονός μυστικό (!)

Ὡς φαίνεται, ὁ ἄνθρωπος εἶχε μέσα του περιεχόμενο. Γι᾿ αὐτό δήλωσε ὅτι τόν πίεζε ἀφόρητα αὐτό τό ἁμάρτημα τῆς νεότητός του. Στίς 11 Αὐγούστου τοῦ 2006, δήλωσε στίς ἐφημερίδες: «Αὐτό τό γεγονός θά μέ στιγματίζει γιά πάντα». Προφανῶς ὁ Γκράς διακατεχόταν ἀπό ἐνοχές καί τύψεις. Καί, ἀντί νά τό πεῖ στόν πνευματικό του (πού δέν εἶχε, βέβαια!), προκειμένου αὐτός νά διορθώσει τό ἀτόπημα τῆς ψυχῆς του, τό εἶπε σέ ὅλο τόν κόσμο! Παρά ταῦτα ψυχική ἀνάπαυση καί πάλι δέν φαίνεται νά βρῆκε! Μόνο λίγη προσωρινή ἀνακούφιση, κυρίως διότι ἀποκάλυψε κάτι ἄσχημο καί κακό πού ἔκανε.

Ἡ περίπτωση Γκράς μᾶς δίνει ἀφορμή γιά μερικά πολύτιμα συμπεράσματα:

1. Οἱ ἐνοχές καί οἱ τύψεις μᾶς βασανίζουν γιά κάθε κακό-ἁμαρτία πού κάνουμε. Φυσικά, ἀπό αὐτές ὑποφέρουν καί οἱ μή χριστιανοί! Καί εἶναι ἀναμενόμενο αὐτό, γιατί κάθε ἁμαρτία μᾶς χωρίζει καί μᾶς ἀποξενώνει ἀπό τόν Χριστό, πού εἶναι ὁ Θεός καί Δημιουργός μας.

2. Ὁ μόνος τρόπος ἐξάλειψης τῶν ἁμαρτιῶν εἶναι ἡ μετάνοια ἐκ μέρους μας καί ἡ ἄφεση-συγχώρηση τοῦ Χριστοῦ. Ἡ ἄφεση μᾶς δίνεται ἀπό τόν ἱερέα-πνευματικό πατέρα στό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, σύμφωνα μέ τήν ἐντολή Του στούς ἀποστόλους: Λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον. Ὅποιου συγχωρήσετε τίς ἁμαρτίες, θά τοῦ συγχωρηθοῦν (Ἰωάν. 20, 21-22).

3. Ἡ εἰλικρινής, λοιπόν, ἐξομολόγηση διορθώνει-σβήνει καί τίς χειρότερες ἁμαρτίες μας. Καί τότε, ἔρχεται ἡ χαρά καί ἡ εἰρήνη τοῦ Χριστοῦ στίς καρδιές μας.

Πηγή

π. Βασ. Γεωργόπουλος, Ποιμαντικά λάθη εις την αντιμετώπισιν των αιρέσεων - Η περίπτωσις του κηρύγματος

Ποιμαντικά λάθη εἰς τήν ἀντιμετώπισιν τῶν αἱρέσεωn - Ἡ περίπτωσις τοῦ κηρύγματος 

Τοῦ πρωτ. π. Βασιλείου Ἀ. Γεωργοπούλου,

Ἐπικ. Καθ. Θεολογικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ

Βασικός παράγοντας στήν ποιμαντική πράξη γιά τή σωστή καί ὑπεύθυνη ἀντιμετώπιση τῶν διαφόρων αἱρέσεων δέν εἶναι μόνο ἡ καλή γνώση τῶν δοξασιῶν καί τῶν πρακτικῶν τῆς κάθε αἱρετικῆς κίνησης, ἀλλά καί ἡ ἀποφυγή διαφόρων ποιμαντικῶν λαθῶν.

Ἡ ἀποφυγή αὐτῶν τῶν λαθῶν εἶναι καίριας σημασίας ἀναγκαιότητα γιατί, μεταξύ τῶν ἄλλων, σχετίζεται μέ τήν ὀρθή στρατηγική τοῦ ποιμένα ἤ καί τοῦ χριστιανοῦ γιά νά βοηθηθεῖ ὁ πλανεμένος συνάνθρωπός μας. Ἕνα τέτοιο ποιμαντικό λάθος εἶναι ὁρισμένες φορές καί ἡ ποιότητα καί τό περιεχόμενο τοῦ ἀντιαιρετικοῦ κηρύγματος.

Εἶναι αὐτονόητο ὅτι τό ὀρθόδοξο ἐκκλησιαστικό κήρυγμα δέν μπορεῖ νά εἶναι οὔτε προτεσταντικοῦ τύπου εὐσεβιστική ἠθικολογία οὔτε ρωμαιοκαθολικοῦ τύπου σχολαστική καθηκοντολογία. Εἶναι ὅμως, ἐπίσης, ἀδιανόητο τό ἀντιαιρετικό κήρυγμα νά περιλαμβάνει τήν καλλιέργεια φανατισμοῦ καί σκληρότητας πρός τόν ἄνθρωπο πού ἔχει ἐμπλακεῖ στήν πλάνη.

Ἐκφράσεις ἀκραῖες, ἀνάρμοστες, βλαπτικές, ἰσχυρισμοί ἀναληθεῖς, φημολογίες ἀνεύθυνες ἤ ἀνεξέλεγκτες εἶναι ὄχι μόνο ἀσυμβίβαστες μέ τό ὀρθόδοξο ἦθος ἀλλά δέν μποροῦν νά ἀποτελοῦν ἐπιλέον περιεχόμενο τοῦ κηρύγματος. Εἶναι ἐπιλήψιμες καί βλαπτικές γιά τήν ἀντιμετώπιση τῆς ποικιλόμορφης πλάνης.

Εἶναι σοβαρότατο σφάλμα ἡ διαβολοποίηση ἤ ἡ ἀπαξίωση τῶν συν ανθρώπων μας, στά πλαίσια τοῦ κήρυγματος, πού εἶναι θύματα τῆς πλάνης. Τέτοιος λόγος δέν εἶναι λόγος « ἅλατι ἠρτυμένος» (Κολ.4, 6) . Δέν ἐκφράζει τήν ἀγάπη καί τό ἄδολο ἐνδιαφέρον τοῦ ποιμένα ἤ τοῦ χριστιανοῦ πρός τά πνευματικά θύματα τοῦ ὄφεως. Δέν συμβάλλει στήν κατά Χριστόν οἰκοδομή τοῦ πληρώματος, οὔτε ἀποτελεῖ ὑπεύθυνη ἐνημέρωση.

Ὅτι εἶναι σφάλμα ἡ διαβολοποίηση ἤ ἡ ἀπαξίωση τῶν πλανεμένων συνανθρώπων μας, μᾶς τό ὑπενθυμίζουν δύο Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας. Διαχρονικά ἐπίκαιρος παραμένει, καί στό θέμα αὐτό, ὁ λόγος τοῦ Ἱ. Χρυσοστόμου: «τῷ λόγῳ διώκω οὐ τόν αἱρετικόν ἀλλά τήν αἵρεσιν, οὐ τόν ἄνθρωπον ἀποστρέφομαι ἀλλά τήν πλάνην μισῶ, καί ἐπισπάσασθαι βούλομαι»(PG 50, 701).

Tό δεύτερο παράδειγμα εἶναι εὐρύτερα γνωστό. Προέρχεται ἀπό τό Γεροντικό καί ἀπό τή ζωή τοῦ ἁγίου Μακαρίου τοῦ Αἰγυπτίου. Σέ ἀντίθεση μέ τήν ἀναποτελεσματική σκληρότητα τοῦ ὑποτακτικοῦ του ἀπέναντι στόν ἱερέα τῶν εἰδώλων καί τά τραγικά ἀποτελέσματά της ,ἡ ἀγαπητική καί διακριτική στάση τοῦ ἁγίου Μακαρίου ἔκανε τόν εἰδωλολάτρη ὄχι μόνο χριστιανό , ἀλλά καί μοναχό.

Προσοχή λοιπόν στά κενά καί στά σφάλματα.

Κάθε λόγος ἀνακριβής ἤ ἐπιθετικός ἤ φανατικός πού βλέπει τόν πλανεμένο συνάνθρωπο ὡς ἐχθρό καί ὄχι ὡς ἀδελφό πού χρήζει βοήθειας κάνει μεγαλύτερη ζημιά καί δέν ὠφελεῖ. Καί κάτι ἀκόμη. Ὅσοι ἐπιλέγουν τέτοιες ἀδιέξοδες πρακτικές , ἄθελά τους ἐνισχύουν τήν αἱρετική προπαγάνδα πού συνηθίζει νά ταυτίζει τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καί πίστη μέ ἐσφαλμένες συμπεριφορές τῶν μελῶν της.

Ορθόδοξος Τύπος, α.φ. 2029, 4 Ιουλίου 2014

ΠΗΓΉ

 

Ο ΙΜΑΜΗΣ ΨΕΛΝΕΙ ΚΑΙ Ο ”ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ” ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ ΑΚΟΥΕΙ ΚΑΙ ΣΥΜΠΡΟΣΕΥΧΕΤΑΙ... ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΕΥΧΕΤΑΙ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΕΙ Ο ΑΛΛΑΧ ΝΑ ΝΙΚΗΣΟΥΝ ΤΟΥΣ ΑΠΙΣΤΟΥΣ…

ΕΜΑΣ ΤΟΥΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥΣ ΔΗΛΑΔΗ ….Ο ΟΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΤΟΥ…

πηγή

Εορτή του Αγίου Ανδρέα του Ιεροσολυμίτου και Αρχιεπισκόπου Κρήτης

Γιορτάζουμε σήμερα 4 Ιουλίου, ημέρα μνήμης του Αγίου Ανδρέα του Ιεροσολυμίτου και Αρχιεπισκόπου Κρήτης.

«Ζηλούτε τα πνευματικά» (Α' προς Κορινθίους, ιδ' 1). Να επιθυμείτε με ζήλο τα πνευματικά χαρίσματα. Τέτοιο ζήλο σε όλη του τη ζωή είχε και ο άγιος Ανδρέας.

Από τους μεγάλους εκκλησιαστικούς ποιητές ο Ανδρέας, γεννήθηκε στη Δαμασκό από γονείς ευσεβείς, το Γεώργιο και τη Γρηγορία.
Σε ηλικία 15 χρονών, κατατάχθηκε στον κλήρο (αναγνώστης) του πατριαρχικού θρόνου των Ιεροσολύμων, από τον τότε Πατριάρχη Θεόδωρο. Στην Ιερουσαλήμ, ο Ανδρέας διακρίθηκε για τη μόρφωση και την αρετή του μεταξύ των αγιοταφιτών πατέρων, γι' αυτό και τον προέκριναν να σταλεί στην Κωνσταντινούπολη, για την έκτη Οικουμενική Σύνοδο κατά των Μονοφυσιτών.

Μετά το τέλος της Συνόδου, ο Ανδρέας παρέμεινε στη βασιλεύουσα, όπου χειροτονήθηκε διάκονος και διορίσθηκε διευθυντής του ορφανοτροφείου «Άγιος Παύλος».

Η έξοχη επιμέλεια που ανέπτυξε στο φιλανθρωπικό αυτό ίδρυμα, τον ανέδειξε αρχιεπίσκοπο Κρήτης. Αφοσιωμένος στα καθήκοντα της νέας του θέσης, αναδείχθηκε μέγας εκκλησιαστικός διοικητής, αλλά και λαμπρός διδάσκαλος και ρήτορας. Γι' αυτό και όλο του το ποίμνιο τον θεωρούσε πραγματικά πατέρα.

Αλλά ως μητροπολίτης πήρε μέρος στη σύνοδο που συγκάλεσε ο Φιλιππικός Βαρδάνης (712 μ.Χ.) και υποστήριξε τον Μονοφυσιτισμό, αλλά επανήλθε στην ορθή πίστη μετά τον θάνατο του Βαρδάνη.

Στο γυρισμό από την Κωνσταντινούπολη, όπου είχε πάει για διάφορες υποθέσεις, πέθανε (740μ.Χ.) επάνω στο καράβι. Τον έθαψαν στην Ερεσό της Μυτιλήνης, στο ναό της Αγίας Αναστασίας.

Να σημειώσουμε επίσης, ότι ο Άγιος Ανδρέας, υπήρξε ο καλύτερος ρήτορας της εποχής του, με έργα όπου αναπτύσσει λόγο πλούσιο, με ρητορικά σχήματα απαράμιλλου κάλλους. Πρώτος αυτός παρουσίασε πλήρες σύστημα εορταστικών ομιλιών, από τις οποίες σώζονται περίπου 30, εκδιδόμενες και ανέκδοτες. Έγραψε αρκετά εγκώμια και λόγους. Σώζονται περίπου 100 Κανόνες και πολυάριθμα ιδιόμελα τροπάρια. Ως μελωδός έγραψε όχι μόνο τα κείμενα αλλά και την μουσική τους.

Ο Μέγας Κανών, που ψάλλεται την Πέμπτη της Ε' εβδομάδος Νηστειών της Μ. Τεσσαρακοστής, είναι το κατεξοχήν πρωτότυπο και εκτεταμένο υμνογραφικό έργο του Ανδρέα Κρήτης. Είναι πιθανόν ο Μέγας Κανών να γράφτηκε στην Κωνσταντινούπολη ή στον τόπο θανάτου του, την Ερεσό της Λέσβου, σε μεγάλη ηλικία.

Στους εορτάζοντες και στις εορτάζουσες, χρόνια πολλά και ευάρεστα στο Θεό !!!

Απολυτίκιο:
Ήχος δ΄. Ταχύ προκατάλαβε.
Σοφία διέπρεψας, και αρετών τω φωτί, και Κρήτης γεγένησαι, αρχιερεύς ευκλεής, Ανδρέα Πατήρ ημών, όθεν εν Ερεσώ δε, κοιμηθείς Ιεράρχα, ταύτην καθαγιάζεις,τω αγίω σου σκήνει, αιτούμενος τοις πάσιν, ειρήνην και θείον έλεος.

Η πνευματικη αρενα του Χριστιανου

Αν πάρεις την πνευματική ζωή σοβαρά και υπεύθυνα, ο Θεός θα σε φωτίζει κάθε στιγμή τι να κάνεις, πως να ενεργήσεις. Και δεν θα χρειάζεται να είναι συνεχώς δίπλα σου κάποιος δάσκαλος να σε ορμηνεύει τι να κάνεις. Πρέπει όμως να προσκολληθεί η ψυχή σου στον Χριστό και όχι στις πραγματείες του κόσμου τούτου.

Αν λες πώς αγαπάς μεν τον Χριστό και θέλεις να είσαι του Χριστού, αλλά το μυαλό σου συνεχώς είναι στις πραγματείες του κόσμου τούτου, δεν θα νικάς το κακό την κάθε στιγμή.
Σκεφθείτε -έλεγε ο π. Τιμόθεος- μια ομάδα αθλητών να μπαίνουν για αγώνισμα στο στάδιο και να ψάχνουν καμιά σκιά, κανένα παγκάκι να ξαπλώσουν! Μπαίνουν εκεί για να ματώσουν.
Για, να σκεφτούμε τούς μάρτυρες τα πρώτα χρόνια των διωγμών. Κάθε χριστιανός ευθύς εξαρχής ήταν ένα υποψήφιο θύμα-μάρτυρας.
Αυτό τούς βοήθησε ακριβώς να μην εμπλέκονται στις πραγματείες τού κόσμου τούτου.
«Πνευματικά Μηνύματα 2014», π. Συμεών Κραγιόπουλος

(ευχαριστουμε τον αδελφο Γιαννη Πατρωνη που μας εστειλε το παραπανω κείμενο του φωτισμενου γέροντα )

πηγή

Στέργιος Σάκκος, Τι σημαίνει «ο αποθανών δεδικαίωται από της αμαρτίας» (Ρω μ. 6,7)

Ο ΑΠΟΘΑΝΩΝ ΔΕΔΙΚΑΙΩΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΣ ΑΜΑΡΤΙΑΣ (Ρωμ. 6,7)

Ἕνα ἀπό τά χωρία τῆς ἁγ. Γραφῆς πού παρανοοῦν οἱ πολλοί, εἶναι τό Ρω 6,7 («ὁ ἀποθανών δεδικαίωται ἀπό τῆς ἁμαρτίας»). Ὅταν οἱ πολλοί λένε ὁ ἀποθανών δεδικαίωται ἐννοοῦν ὅτι ὁ ἄνθρωπος πού πέθανε ὁποιοσδήποτε κι ἄν ἦταν εἴτε καλός εἴτε κακός ἐφόσον πέθανε ἔχει δικαιωθεῖ καί ἔχει σωθεῖ στήν μετά θάνατον ζωή. Καί κανείς δέν ἐπιτρέπεται νά τόν κρίνει καί νά τόν κατηγορήσει. Ἀλλά πρέπει νά εἶναι σεβαστός πλέον μεταξύ τῶν ζώντων καί ἀπρόσβλητος. Ὑπ' αὐτήν τήν ἔννοια χρησιμοποιοῦν τό χωρίο καί εὐλαβεῖς ἀκόμη χριστιανοί ἀπό ἀμάθεια βεβαίως καί ἁπλότητα καρδίας. Τό χρησιμοποιοῦν δέ καί ἄνθρωποι οἱ ὁποῖοι δέν πιστεύουν στήν ἀθανασία τῆς ψυχῆς· αὐτοί ὅμως τό χρησιμοποιοῦν μέ τήν ἔννοια ὅτι ὁ νεκρός εἶναι σεβαστός καί ἀπρόσβλητος μεταξύ τῶν ζώντων. Ἀρκετοί χρησιμοποιοῦν τό χωρίο καί σέ ἐπικήδειους ἤ ἐπιμνημόσυνους λόγους ἐννοώντας ὅτι ὁ ἀποθανών ἅπαξ καί πέθανε δικαιώθηκε, δηλαδή τοῦ συγχωρήθηκαν τά πάντα. Ἔτσι δημιουργεῖται ἡ ἀντίληψη ὅτι ὁ θάνατος ἐξιλεώνει τόν ἄνθρωπο ἀπό τίς ἁμαρτίες, ὅλες τίς ἁμαρτίες, καί τόν εἰσάγει καθαρό στήν μέλλουσα ζωή. Μία τέτοια ἀντίληψη ὑπῆρχε καί στόν ἀρχαῖο εἰδωλολατρικό κόσμο καί σέ πολλούς ραββίνους τῶν Ἑβραίων.

Ἀλλά ἡ ἀνωτέρω ἀντίληψη εἶναι προφανῶς ἐσφαλμένη, διότι καταργεῖ τήν κόλαση. Ἐφόσον ὅλοι οἱ ἄνθρωποι πεθαίνουν, ὅλοι δικαιώνονται καί σώζονται. Ἡ ἀντίληψη αὐτή καταργεῖ ἀκόμη τό μυστήριο τῆς μετανοίας, διότι ἄν ὁ θάνατος ἐξιλεώνει τόν ἄνθρωπο ἀπό τίς ἁμαρτίες, τί χρειάζεται τό μυστήριο τῆς μετανοίας;

Ἡ διδασκαλία τῆς ἁγίας Γραφῆς εἶναι σαφής. Οὔτε ὁ θάνατος οὔτε τίποτε ἄλλο δέν μπορεῖ νά ἐξιλεώσει τόν ἀμετανόητο. Ἀλλά ἡ ἁμαρτία του ὅταν αὐτός πεθάνει, ἀκολουθεῖ τήν ψυχή του καί στήν ἄλλη ζωή ( ). Τό χωρίο «ὁ ἀποθανών δεδικαίωται ἀπό τῆς ἁμαρτίας» ἔχει ἔννοια ἐντελῶς διαφορετική ἀπό ἐκείνη πού δίνουν οἱ ἀμαθεῖς καί ἐπιπόλαιοι. Γιά νά καταλάβουμε δέ τήν σωστή ἔννοια πρέπει νά δοῦμε τό χωρίο ὄχι μεμονωμένο ἀλλά στή συνάφεια τοῦ λόγου. Πρέπει δηλαδή νά προσέξουμε τί λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος πρό τοῦ χωρίου αὐτοῦ καί τί λέγει κατόπιν, ὥστε ἀπό τά συμφραζόμενα νά βοηθηθοῦμε στήν ὀρθή ἐξήγηση αὐτοῦ. Πολλές παρερμηνεῖες γραφικῶν χωρίων ὀφείλονται στό ὅτι τά χωρία αὐτά ἐξηγοῦνται μεμονωμένα (ξεκάρφωτα) ἀπό τό κείμενο τῆς Γραφῆς. Στήν περικοπή λοιπόν ὅπου περιέχεται τό ἐν λόγῳ χωρίο ὁ ἀπόστολος Παῦλος μιλᾶ γιά τό Βάπτισμα. Λέγει δέ ὅτι τό Βάπτισμα ἔχει τό ἑξῆς βαθύ νόημα. Εἶναι τό «ὁμοίωμα» τοῦ θανάτου τοῦ Χριστοῦ. Τό Βάπτισμα δηλαδή μοιάζει μέ τόν θάνατο τοῦ Χριστοῦ. Ὅπως ὁ Χριστός σταυρώθηκε καί τάφηκε, ἔτσι καί ἐμεῖς κατά τό μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος σταυρωνόμαστε καί ἐνταφιαζόμαστε ἤ μᾶλλον συσταυρώνομαστε καί συνενταφιαζόμαστε μέ τόν Χριστό. Καί ὅπως κατά τόν θάνατο τοῦ Χριστοῦ νεκρώθηκε ἡ ἁμαρτία, τήν ὁποία ἐκεῖνος ἀνέλαβε γιά χάρη μας ὡς ἐξιλαστήριο θῦμα, ἔτσι κατά τήν Βάπτιση ὁ παλαιός ἡμῶν ἄνθρωπος τῆς πονηρίας καί τῆς παραβάσεως τόν ὁποῖο ἕκαστος φέρει μέσα του ἐρχόμενος στόν κόσμο, συνεσταυρώθη γιά νά καταργηθεῖ τό σῶμα τῆς ἁμαρτίας «τοῦ μηκέτι δουλεύειν ἡμᾶς τῇ ἁμαρτίᾳ». Ἡ διεφθαρμένη δηλαδή φύση μας σταυρώθηκε μαζί μέ τόν Χριστό, γιά νά καταστεῖ ἀνενέργητη πρός τήν ἁμαρτία ὡς νεκρή, ὥστε τοῦ λοιποῦ νά μή δουλεύουμε πλέον στήν ἁμαρτία. Εἶναι σάν νά φώναζε ὁ θεῖος ἀπόστολος Ἄνθρωπε! Πρόσεχε ἀπό τήν ἁμαρτία. Ἀφ' ἧς στιγμῆς βαπτίσθηκες πέθανες γιά τήν ἁμαρτία. Ἀφ' ἧς στιγμῆς κατῆλθες στήν ἱερά κολυμβήθρα ἐτάφης ἐκεῖ καί μένεις νεκρός γιά τήν ἁμαρτία. Αὐτό τό νόημα τονίζει ὁ ἀπόστολος. Καί εὐθύς προσθέτει· «ὁ γάρ ἀποθανών δεδικαίωται ἀπό τῆς ἁμαρτίας». Ὁ σύνδεσμος γάρ συνδέει μέ τό προηγηθέν χωρίο «ὁ παλαιός ἡμῶν ἄνθρωπος συνεσταυρώθη... τοῦ μηκέτι δουλεύειν ἡμᾶς τῇ ἁμαρτίᾳ» καί βοηθεῖ ἔπειτα ἀπό ὅσα ἐλέχθησαν ἀνωτέρω νά καταλάβουμε εὔκολα ποιά εἶναι ἡ ἀληθινή ἔννοια τοῦ ἑρμηνευομένου χωρίου. Εἶναι αὐτή· ὁ ἀποθανών ἔχει ἀπολυθεῖ, ἔχει ἐλευθερωθεῖ, ἔχει ἀπαλλαγεῖ ἀπό τοῦ ἁμαρτάνειν, διότι ὡς νεκρός δέν εἶναι δυνατόν οὔτε νά ἐπηρεάζεται ἀπό τήν ἁμαρτία οὔτε νά πράττει αὐτήν. Ὁ ἀποθανών ἔχει παύσει ἀπό τοῦ νά ἁμαρτάνει. Ὁ νεκρός ἔχει διακόψει κάθε σχέση μέ τήν ἁμαρτία. Συνδέοντας τώρα τό ἑρμηνευθέν χωρίο μέ τό προηγούμενο ἔχουμε τό ἑξῆς νόημα. Ἐφόσον βαπτισθήκατε, σταυρωθήκατε μαζί μέ τόν Χριστό καί ἀπεθάνετε κατά τόν παλαιό ἄνθρωπο. Ἐφόσον δέ ἀπεθάνετε, δέν μπορεῖτε νά δουλεύετε στήν ἁμαρτία, διότι ὁ ἀποθανών ἔχει παύσει ἀπό τοῦ νά ἁμαρτάνει. Ἡ ἰδέα τήν ὁποία ἐκφράζει ἐδῶ ὁ θεῖος ἀπόστολος εἶναι συγκλονιστική. Ὅπως δέν μποροῦμε ἐμεῖς νά ἐννοήσουμε νεκρό ἁμαρτάνοντα, ἔτσι δέν μπορεῖ καί ὁ Παῦλος νά ἐννοήσει χριστιανό ἁμαρτάνοντα! Ὁ ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος βαπτίσθηκε ἀπέθανε καί ἀναστήθηκε νέος ἄνθρωπος, καθαρός καί λαμπρός, μέ προορισμό νά ζῆ μόνο γιά τόν Θεό. Καί γι' αὐτό λίγο παραπάνω λέει· «οὕτω καί ὑμεῖς λογίζεσθε ἑαυτούς νεκρούς εἶναι τῇ ἁμαρτίᾳ ζῶντας δέ τῷ Θεῷ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν. Μή οὖν βασιλευέτω ἡ ἁμαρτία ἐν τῷ θνητῷ ὑμῶν σώματι». Τό ἴδιο λέει καί ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης· «Πᾶς ὁ γεγεννημένος ἐκ τοῦ Θεοῦ ἁμαρτίαν οὐ ποιεῖ, ὅτι σπέρμα αὐτοῦ ἐν αὐτῷ μένει· καί οὐ δύναται ἁμαρτάνειν ὅτι ἐκ τοῦ Θεοῦ γεγέννηται» (Α΄ Ἰω 3,9 καί 5,18). Στό σημεῖο ὅμως αὐτό πρός ἀποφυγήν παρεξηγήσεως πρέπει νά ἔχουμε ὑπ' ὄψιν ὅτι ὅταν ἡ ἁγία Γραφή λέει ὅτι ὁ βαπτισθείς καί ἀναγεννηθείς ἄνθρωπος δέν ἁμαρτάνει ἐννοεῖ ὅτι δέν ἁμαρτάνει σκοπίμως καί ἐκ συστήματος, ἐσκεμμένως καί καθ' ἕξιν, διότι διαφορετικά καί ὁ ἀναγεννημένος χριστιανός ἐνδέχεται νά πέσει σέ σοβαρές ἁμαρτίες, εἴτε ἀπό ἀδυναμία τοῦ χαρακτῆρος εἴτε ἀπό συναρπαγή· ἀλλά εὐθύς μετανοεῖ καί «μεριμνᾷ ὑπέρ τῆς ἁμαρτίας του». Σέ μικρές δέ καί συνήθεις ἁμαρτίες περιπίπτει πολλάκις· ἀλλά καί γιά αὐτές αἰσθάνεται λύπη. Καί ἔτσι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ δέν τόν ἐγκαταλείπει.

Ἡ ἑρμηνεία τήν ὁποία δώσαμε στό χωρίο «ὁ ἀποθανών δεδικαίωται ἀπό τῆς ἁμαρτίας» εἶναι ἡ αὐθεντική ἑρμηνεία τῆς Ἐκκλησίας. «Ὥσπερ ὁ ἀποθανών ἀπήλλακται τό λοιπόν τοῦ ἁμαρτάνειν νεκρός κείμενος, οὕτω καί ὁ ἀναβάς ἀπό τοῦ βαπτίσματος· ἐπειδή γάρ ἅπαξ ἀπέθανεν ἐκεῖ νεκρόν δεῖ μένειν διά παντός τῇ ἁμαρτίᾳ», λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης Χρυσόστομος. Τήν ἴδια ἑρμηνεία δίδουν καί ὁ Μ. Βασίλειος καί ὁ Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός καί πολλοί ἄλλοι πατέρες καί ἐκκλησιαστικοί συγγραφεῖς χωρίς νά ὑπάρχει καμία μεταξύ αὐτῶν διαφωνία. Χρησιμοποιοῦν μάλιστα στηριζόμενοι στήν φρασεολογία τοῦ ἀποστόλου καί τά ἑξῆς δύο παραδείγματα· ὅπως ὁ δοῦλος ὅταν πεθάνει δέν ἀνήκει πλέον στήν ἐξουσία τοῦ κυρίου του, ἔτσι καί ὁ ἁμαρτωλός ὅταν νεκρώσει ἐντός του τό σῶμα τῆς ἁμαρτίας, παύει νά εἶναι δοῦλος τῆς ἁμαρτίας. Καί ὅπως ὁ νεκρός δέν μπορεῖ οὔτε νά φονεύσει οὔτε νά πορνεύσει οὔτε κάποια ἄλλη ἁμαρτία νά διαπράξει, ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος διά τοῦ βαπτίσματος νέκρωσε μέσα του τό σῶμα τῆς ἁμαρτίας, δέν μπορεῖ πλέον νά ἁμαρτάνει, δέν νοεῖται, δέν ἐπιτρέπεται νά ἁμαρτάνει. Τήν ἰδέα αὐτή ὅτι ὁ χριστιανός εἶναι σταυρωμένος καί νεκρός ὡς πρός τήν ἁμαρτία ἰδιαίτερα τονίζουν ἀπό τούς πατέρες οἱ ἀσκητικοί. Ὁ ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης ὅταν εἶδε ἕνα μοναχό νά διαπληκτίζεται μέ ἄλλον, τόν ρώτησε· «Πότε κατέβηκες ἀπό τόν σταυρό;». Εἶναι σάν νά τοῦ εἶπε ξέχασες ὅτι σταυρώθηκες καί ὅτι ἕνας ἐσταυρωμένος καί νεκρός δέν μπορεῖ νά ἁμαρτάνει;

(Στέργιος Ν. Σάκκος, ομότιμος καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης)

Πηγή