῾Τίς ἀσθενεῖ καί οὐκ ἀσθενῶ; Τίς σκανδαλίζεται καί οὐκ ἐγώ πυροῦμαι;᾽ (Β´ Κορ. 11, 29)
α. Θέλεις νά φύγεις καί νά κρυφτεῖς, νά μήν ἀκοῦς καί νά μή βλέπεις, ὅταν ἀκοῦς μέ κομμένη τήν ἀνάσα τόν ἀπόστολο Παῦλο νά διηγεῖται καί νά ζωγραφίζει μπροστά σου τά πάθια καί τά βάσανα πού ὑπέστη γιά τόν εὐαγγελισμό τῶν ἀνθρώπων. Πῶς νά σταθεῖς, ὅταν μπροστά στήν ἀποστολική ζωή του νιώθεις ὄχι ἁπλῶς τή μικρότητά σου, ἀλλά τήν ἔσχατη κατάντια σου; Τό δικό μας βόλεμα στόν κόσμο τοῦτο, ὁ δικός μας ἄχρωμος χριστιανισμός: χριστιανός ναί, ἀλλά ὄχι καί νά ἀφήσουμε τά καλά τοῦ κόσμου, ὑφίσταται ἀνηλεές σφυροκόπημα ἀπό ἐκεῖνον πού κατέθεσε ἀληθινά τή ζωή του στόν Κύριο, μετέχοντας στόν Σταυρό Του καί φανερώνοντας τή δική Του ζωή ὡς προσωπική του ζωή. Πέτρου καί Παύλου σήμερα, καί ἡ ᾽Εκκλησία μᾶς θέτει ἐνώπιον τοῦ ἀληθινοῦ χριστιανισμοῦ, τοῦ χριστιανισμοῦ τῶν ἀποστόλων, γιά νά μετρήσουμε τόν ἑαυτό μας, γιά νά κλάψουμε γιά τίς ἁμαρτίες μας, γιά νά μετανοήσουμε. Κι ἀκόμη πιό βαθιά: νά κατανοήσουμε ὅσο εἶναι δυνατόν τήν αἰτία τῶν ἀποστολικῶν παθῶν προκειμένου νά μένουν αὐτοί ἐν Χριστῷ, γεγονός πού ἀποκαλύπτεται καί ἀπό τά συγκλονιστικά λόγια τοῦ ἀποστόλου: ῾τίς ἀσθενεῖ καί οὐκ ἀσθενῶ; Τίς σκανδαλίζεται καί οὐκ ἐγώ πυροῦμαι;᾽ (Ποιανοῦ ἡ πίστη ἀσθενεῖ καί δέν ἀσθενῶ κι ἐγώ; Ποιός ὑποκύπτει στόν πειρασμό καί δέν ὑποφέρω κι ἐγώ;᾽)
β. 1. Ἡ περιγραφή τῆς μαρτυρικῆς ζωῆς τοῦ ἀποστόλου Παύλου: ῾μέ χτύπησαν μέ ἀφάνταστη ἀγριότητα, φυλακίστηκα, κινδύνεψα πολλές φορές νά θανατωθῶ,...μαστιγώθηκα, ...μέ τιμώρησαν μέ ραβδισμούς, ...μέ λιθοβόλησαν, ...τρεῖς φορές ναυάγησα, ...κόπιασα καί μόχθησα πολύ, ξαγρύπνησα πολλές φορές, πείνασα, δίψασα, ....ξεπάγιαζα καί δέν εἶχα ροῦχα νά φορέσω...᾽, ὅπως καί ἄλλα πολλά, δέν εἶχε αἰτία ἀσφαλῶς μία μαζοχιστικοῦ χαρακτήρα θεώρηση τοῦ κόσμου οὔτε πολύ περισσότερο μία ληστρική ζωή πού ἐπισύρει τό κυνηγητό τῶν ἀνθρωπίνων θεσμῶν καταστολῆς. Αἰτία τῶν μαρτυρικῶν του βασάνων ἦταν ἡ ἀγάπη πού ἔνιωθε πρός ὅλους τούς συνανθρώπους του, ἡ ὁποία τόν ἔσπρωχνε νά θέλει καί τή ζωή του νά δώσει γι᾽ αὐτούς προκειμένου νά τούς γνωρίσει τόν Σωτήρα τοῦ κόσμου ᾽Ιησοῦ Χριστό. ῾᾽Οφειλέτης ὅλων εἶμαι᾽, γράφει κάπου ἀλλοῦ στίς ἐπιστολές του, ῾γιά νά κηρύξω τό εὐαγγέλιο τῆς σωτηρίας σέ ὅλους᾽. ῾Τοῖς πᾶσι γέγονα τά πάντα, ἵνα πάντως τινάς σώσω᾽. Μιλᾶμε λοιπόν γιά μία ἀγάπη πού ξεπερνοῦσε ἀπείρως τά φυσικά μέτρα τῆς ἁπλῆς συμπάθειας πρός τούς ἄλλους καί ἐκτεινόταν στούς πάντες, ἀκόμη καί τούς ὑποτιθέμενους ἐχθρούς, σέ βαθμό θυσίας κάθε προσωπικοῦ συμφέροντος, ἀκόμη καί τῆς ἴδιας τῆς ζωῆς· μία ἀγάπη ἔτσι πού ἔκανε τόν ἀπόστολο νά θεωρεῖ τόν ἄλλον, τόν κάθε ἄλλον, ὄχι κάτι διαφορετικό ἀπό τόν ἴδιο, ἀλλά κομμάτι τοῦ ἑαυτοῦ του, μᾶλλον τόν ἴδιο τόν ἑαυτό του. ᾽Από τήν ἄποψη αὐτή ὁ ἀπόστολος ζοῦσε ταυτισμένος μέ ὅλον τόν κόσμο, περιλάμβανε μέσα του ἐν ἀγάπῃ τούς πάντες καί φανέρωνε τό μυστήριο τοῦ ἀληθινά παγκόσμιου ἀνθρώπου. ῾Χαίρειν μετά χαιρόντων καί κλαίειν μετά κλαιόντων᾽.
2. Πρόκειται γιά χαρισματική κατάσταση ἀσφαλῶς. Ἡ πλάτυνση τῆς καρδιᾶς τοῦ ἀποστόλου, τέτοια πού περιλάμβανε ἐν ἀγάπῃ ὁλόκληρο τόν κόσμο, ἦταν καρπός τῆς χαρισματικῆς σχέσης του μέ τήν πηγή τῆς ἀγάπης ᾽Ιησοῦ Χριστό. ῎Αν ὁ ἀπόστολος ζοῦσε τό μεγαλεῖο τῆς περιχώρησης τῶν πάντων μέσα του, ἦταν γιατί στήν πραγματικότητα ζοῦσε ὁ Χριστός μέσα του, ὁ ῾Οποῖος τοῦ ἔδινε τή δυνατότητα αὐτή. Διότι ὁ ἄνθρωπος ἀπό μόνος του, μετά μάλιστα τήν πτώση του στήν ἁμαρτία, τό μόνο πού μπορεῖ νά κάνει καί νά ζεῖ εἶναι ἡ ἁμαρτία. ῾Χωρίς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν᾽ σημείωσε ἀποκαλυπτικά ὁ Κύριος. Χωρίς Χριστό ὁ ἄνθρωπος εἶναι ὑποταγμένος στά πάθη τοῦ ἐγωϊσμοῦ του, κυριολεκτικά δέσμιος τοῦ ἑαυτοῦ του καί τοῦ Πονηροῦ διαβόλου, συνεπῶς ἡ διάσπαση καί ὁ χωρισμός εἶναι τό κύριο γνώρισμά του. Μέ τόν Χριστό ὅμως δέχεται τήν παντοδύναμη ἐνέργεια ᾽Εκείνου, καθώς ἐνσωματώνεται σέ Αὐτόν διά τοῦ ἁγίου βαπτίσματος γινόμενος μέλος Του, ὁπότε ἡ ζωή του εἶναι πιά μία φανέρωση Χριστοῦ: ὁ ἴδιος ὁ Χριστός μέσω αὐτοῦ. ῾Ζῶ δέ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δέ ἐν ἐμοί Χριστός᾽. ῾Η ταύτιση λοιπόν τοῦ ἀποστόλου μέ τούς συνανθρώπους του, ἡ οὐσιαστική ἑνότητα πού ἔνιωθε μέ τούς ἄλλους, ἦταν ὁ φυσιολογικός καρπός τῆς ταύτισής του μέ τόν Κύριο, πού τόν ἔκανε νά προεκτείνει τήν ἀγκαλιά τοῦ Χριστοῦ γιά τόν κόσμο μέσα καί ἀπό τήν δική του ὕπαρξη. Αὐτό ἦταν ὁ ἀπόστολος Παῦλος, αὐτό ἦταν καί ὅλοι οἱ ἀπόστολοι, ὅπως καί ὅλοι οἱ ἅγιοι τῆς ᾽Εκκλησίας.
3. Τό μυστήριο αὐτό τῆς ὕπαρξης τοῦ χριστιανοῦ, ἀπρόσιτο στίς ἀνθρώπινες φυσικές αἰσθήσεις, μπορεῖ νά συνιστᾶ παραδοξότητα καί ἴσως παραλογισμό γιά τά δεδομένα τοῦ φυσικοῦ λεγομένου ἀνθρώπου, τοῦ ἐκτός ᾽Εκκλησίας καί μή ἐν Χριστῷ ζῶντος, ἀλλά συνιστᾶ μία φυσιολογική κατάσταση γιά τά δεδομένα τῆς πίστεως καί τῆς ἀποκάλυψης τοῦ Θεοῦ. Μή ξεχνᾶμε ὅτι ἡ βασική ἐντολή πού δίνει ὁ Θεός στόν ἄνθρωπο εἶναι ἀκριβῶς τό ῾ἀγαπήσεις Κύριον τόν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς, ἐξ ὅλης τῆς καρδίας, ἐξ ὅλης τῆς διανοίας καί ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος, καί τόν πλησίον σου ὡς σεαυτόν᾽. Κι αὐτό γιατί ὁ ἄνθρωπος εἶναι ῾κατ᾽ εἰκόνα καί καθ᾽ ὁμοίωσιν Θεοῦ᾽ δημιουργημένος. ῾Η ἀγάπη πρός τόν Θεό καί τόν συνάνθρωπο ἔτσι ἀποτελεῖ τή φυσιολογία τοῦ ἀνθρώπου, ἐνῶ ἡ ἀγάπη πρός τόν συνάνθρωπο κατανοεῖται ὡς ταύτιση πρός αὐτόν: τό ἐσύ ὡς ἐγώ, καί τό ἐγώ ὡς σύ. ῾Ο Κύριος λοιπόν φέρνει τόν ἄνθρωπο στήν πραγματικότητα τῆς φυσιολογικῆς του κατάστασης μέ τόν ἐρχομό Του, ἀπό τήν ὁποία εἶχε ἐκπέσει λόγω τῆς ἁμαρτίας του, κι αὐτό ζοῦν καί κηρύσσουν οἱ ἀπόστολοι. Μία φυσιολογία ὅμως πού προκαλεῖ χαρά καί ἀγαλλίαση στούς πιστούς, βλασφημία καί δαιμονισμό ἀπό τήν ἄλλη στούς ἀπίστους. Κι αὐτό γιατί ὁ κόσμος αὐτός ἐξακολουθεῖ καί ὑφίσταται τίς ἐπιθέσεις τοῦ Πονηροῦ ἄχρι καιροῦ, πού σημαίνει ὅτι ὑπάρχουν πολλοί οἱ ὁποῖοι ἀρνοῦνται τόν Κύριο καί ἐναντιώνονται συνεπῶς καί σ᾽ Αὐτόν καί στούς μαθητές Του. ῾᾽Ιδού οὗτος κεῖται εἰς πτῶσιν καί ἀνάστασιν πολλῶν καί εἰς σημεῖον ἀντιλεγόμενον᾽.
4. Καί τό τελευταῖο αὐτό ἐξηγεῖ ἀκριβῶς καί ὅ,τι ὑπέστη ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ὅπως καί ὅλοι οἱ ἀπόστολοι καί ὁλόκληρη ἡ ᾽Εκκλησία στήν ἱστορία της. ᾽Εννοοῦμε ὅτι ὅπως ὁ Κύριος ῾ἐρχόμενος εἰς τά ἴδια᾽ δέν ἔγινε ἀποδεκτός ἀπό ὅλους, καί μάλιστα ὁδηγήθηκε στόν Σταυρό γιά τή σωτηρία τοῦ κόσμου, τό ἴδιο συνέβη καί μέ τούς μαθητές Του σέ ὅλες τίς ἐποχές: τούς δίωξαν καί τούς κυνήγησαν καί τούς σκότωσαν. ᾽Ακόμη καί στίς θεωρούμενες εἰρηνικές ἐποχές, ἀκόμη καί τότε ἔχουμε ἕναν κρυφό καί ὕπουλο πόλεμο, ὁ ὁποῖος ἄν δέν πάρει τή μορφή τῆς ἐξωτερικῆς δίωξης, παίρνει τή μορφή τῆς ἀφανοῦς καί τῆς ὕπουλης. ῾Εἰ ἐμέ ἐδίωξαν καί ὑμᾶς διώξουσιν᾽. Κι αὐτό εἶναι τό τίμημα πάντοτε τῆς ἀγάπης: νά ὑπάρχει ἡ ἐναντίωση τῶν πονηρῶν δυνάμεων. ῞Οσο δηλαδή προσφέρεσαι ἀνιδιοτελῶς πρός χάρη τοῦ κόσμου, τόσο καί θά κατασπαράσσεσαι ἀπό ἐκείνους πού συνήθως δέχονται τήν εὐεργεσία σου. ῎Ετσι τό μαρτύριο τῶν ἀποστόλων καί ὅλων τῶν ἁγίων συνιστᾶ μετοχή στό μαρτύριο τοῦ ἴδιου τοῦ Χριστοῦ. ῾Ο Σταυρός τοῦ Κυρίου συνεχίζεται μέσα ἀπό τά παθήματα πιά τῶν ἴδιων τῶν ἁγίων Του.
γ. ῾Η ᾽Εκκλησία μας σήμερα γιά μία ἀκόμη φορά μᾶς ὑπενθυμίζει μέσα ἀπό τό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα τό μέτρο πρός τό ὁποῖο πρέπει νά κατατείνουμε. ῾Η μαρτυρική ζωή τοῦ ἀποστόλου καί ὅλων τῶν ἀποστόλων εἶναι ὅ,τι πρέπει νά περιμένουμε ἄν θέλουμε νά εἴμαστε συνεπεῖς καί ἐμεῖς πιστοί τοῦ Κυρίου. Κι ἄν βλέπουμε τά μαρτύρια τῶν ἀποστόλων καί ψάχνουμε ποῦ νά κρυφτοῦμε, ἴσως κι αὐτό νά μήν εἶναι κακό: μᾶς ὁδηγεῖ σέ ταπείνωση, πού μπορεῖ νά ἑλκύσει λίγο τή χάρη τοῦ Θεοῦ καί ἐπάνω μας. Σημασία ὅμως ἔχει τό γεγονός ὅτι δέν πρέπει νά ῾πετᾶμε στά σύννεφα᾽. Σ᾽ αὐτόν τόν κόσμο ἡ θλίψη καί ἡ δοκιμασία καί ἡ δίωξη θά εἶναι πάντοτε τά ἀναμενόμενα. Κάτι διαφορετικό ὡς προσμονή ἀπό ἐμᾶς ἁπλῶς θά σημαίνει τόν ἐλαττωματικό χριστιανισμό μας.
