Εἰς τὴν παραβολὴν τῶν δέκα παρθένων, καὶ περὶ ἐλεημοσύνης. Τῇ ἁγίᾳ καὶ μεγάλῃ Τρίτη

Ὅταν τὸ εὐδαπάνητον τῆς ζωῆς ἐννοήσω,
καὶ τοῦ ἐνιαυτοῦ τὸν ἐπινεύοντα κύκλον,
καὶ τὴν πολύσκυλτον τῶν ἀνθρώπων διαγωγὴν,
καὶ τὰς βιωτικὰς περιστάσεις,
τό τε παρατρέχον τοῦ παρόντος αἰῶνος,
καὶ τὴν σκιὰν τῶν πραγμάτων,
τῆς δόξης τὸ πρόσκαιρον,
τῆς δυναστείας τὸ εὐδιάλυτον,
τῆς εὐημερίας τὴν φαντασίαν,
καὶ τοῦ πλούτου τὸ ὄναρ·

εἶτα σκοπήσω τὴν τοῦ τέλους ἡμέραν,
καὶ τῆς συντελείας ἐκεῖνο τὸ ἀπαραίτητον τάχος,
τόν τε τοῦ λογοθεσίου καιρὸν,
καὶ τὸν ἀκολάκευτον δικαστὴν,
καὶ τὴν γέμουσαν φρίκης κατάστασιν,
πῶς ἀστράπτων ὁ κριτὴς παραγίνεται ἐξ οὐρανῶν,
πῶς ταραττόμεναι αἱ δυνάμεις προτρέχουσι,
πῶς ὁ φοβερὸς ἑτοιμάζεται θρόνος,
πῶς ὁ οὐρανὸς ὡς βιβλίον εἱλίσσεται,
πῶς καυσοῦνται τὰ στοιχεῖα τῷ φόβῳ λυόμενα,
πῶς κλονεῖται τὸ ἔδαφος προσδεχόμενον τὴν τοῦ κριτοῦ ἐπίβασιν,
πῶς φοβερῶς ἀλαλάζουσι σάλπιγγες,
πῶς ἀνοίγονται τὰ μνήματα,
πῶς ἐκτινάσσονται τάφοι,
πῶς ὡς ἐξ ὕπνου ἀποπηδῶσιν οἱ νεκροὶ,
πῶς ὁ χοῦς ὡς ἐν ῥιπῇ ὀφθαλμοῦ πρὸς τὴν οἰκείαν ἐπανέρχεται τάξιν,
πῶς παλινδρομοῦσιν αἱ ψυχαὶ πρὸς τὰ σώματα,
πῶς εἰς ἀπάντησιν οἱ δίκαιοι τρέχουσι,
πῶς ἐφίσταται ὁ νυμφίος μεσονυκτίῳ,
πῶς ἀξιοῦνται τῆς εἰσόδου οἱ δίκαιοι,
πῶς τοῖς ῥᾳθύμοις ἀποκέκλεισται ἡ θύρα τοῦ νυμφῶνος·

ὅταν ταῦτα πάντα ἐν τῇ ψυχῇ μου μεριμνήσω,
μακαρίζω τὰς φρονίμους ἐκείνας παρθένους,
ἃς ἡμῖν ἀρτίως ἡ τῶν Εὐαγγελίων παρήγαγε βίβλος,
ὅτι πρὸς τοῦ ὕπνου κατηγωνίσαντο τοῦ πάθους,
ὅτι τὸ εὐόλισθον καὶ ἐμπαθὲς τῆς ἐπικήρου ζωῆς βδελυξάμεναι,
τῆς ἀκηράτου καὶ θείας ζωῆς ἀξίως ἐφρόντισαν,
ὅτι τὸ ἀπαραίτητον τοῦ χρόνου σκοπήσασαι,
τὴν ὥραν τῆς παρουσίας ἐτήρησαν,
καὶ τῆς ἐπιστασίας ἐκείνου τοῦ ἀφθάρτου νυμφίου τὸν φόβον ἐνεθυμήθησαν,
καὶ τὸ νυκτερινὸν δοκιμάσασαι σκότος,
ἀκριβῶς τῶν λαμπάδων ἐφρόντισαν.
Οὐδὲν δὲ κωλύει καὶ αὐτὰς τὰς θείας τοῦ Εὐαγγελίου διεξελθεῖν συλλαβάς.

Ὡμοιώθη γὰρ, φησὶν, ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν δέκα παρθένοις,
αἵτινες λαβοῦσαι τὰς λαμπάδας αὐτῶν,
ἐξῆλθον εἰς ἀπάντησιν τοῦ νυμφίου.
Πότε ἐξῆλθον;
ἆρα μὴ ὅτε κατέλαβεν αὐτὰς τῆς ζωῆς τὸ ἐμπρόθεσμον;
ὅτε ἔφθασε τὸ πρόσταγμα;
ὅτε ἐπέστη τοῦ θανάτου ἡ ἀπόφασις;
ὅτε ἀπεστάλησαν οἱ κατεπείγοντες τοῦ τέλους ἄγγελοι,
τότε ἐξῆλθον εἰς ἀπάντησιν τοῦ νυμφίου;
Οὐδαμῶς.
Ἀλλὰ πότε ἐξῆλθον;
Ὅτε τοῖς βιωτικοῖς περισπασμοῖς ἀπετάξαντο,
ὅτε τὴν στενὴν καὶ τεθλιμμένην ὁδὸν βαδίζειν προείλοντο,
ὅτε τὴν ἑκούσιον σκληραγωγίαν ἠγάπησαν,
ὅτε τοῖς γάμου οὐχ ὑπετάγησαν νόμοις,
ὅτε τῶν τοῦ βίου ἡδονῶν κατεφρόνησαν,
ὅτε τὴν ἀγαθὴν μερίδα τῆς ἀφθαρσίας ἐξελέξαντο,
ὅτε τῆς εὐφροσύνης τὸν τρόπον ἠγάπησαν,
ὅτε τὸν τῆς ἁμαρτίας ἐβδελύξαντο ῥύπον,
ὅτε τὰ τῆς σωφροσύνης συνέθεντο,
ὅτε τοῦ καθαροῦ νυμφίου ἠράσθησαν,
ὅτε τοῦ τῆς βασιλείας ἐπεθύμησαν κάλλους,
ὅτε πᾶσαν βιωτικὴν ἀπεδύσαντο φροντίδα,
τότε ἐξῆλθον εἰς ἀπάντησιν τοῦ νυμφίου.

Ἦσαν δὲ, φησὶν, αἱ πέντε φρόνιμοι, καὶ αἱ πέντε μωραί.
Καὶ τί τῶν φρονίμων τὸ γνώρισμα;
Ὅτι συνῆψαν τῇ σωφροσύνῃ τὴν ἐλεημοσύνην,
ἐκόσμησαν τὴν παρθενίαν τῇ εὐποιίᾳ,
ἔγνωσαν ὅτι ἡ πίστις χωρὶς τῶν ἔργων νεκρά ἐστιν,
ἐδοκίμασαν ὅτι τὸ ἓν οὐκ ἐπαρκεῖ πρὸς σωτηρίαν κατόρθωμα·
ἑνὶ γὰρ πτερῷ ἀετὸς εἰς ὕψος οὐκ ἐφικνεῖται·
Ἐμνημόνευσαν τῆς τοῦ νυμφίου φωνῆς τῆς λεγούσης.
Ἔλεον θέλω, καὶ οὐ θυσίαν·
καὶ πάλιν, ὅτι κατακαυχᾶται ἔλεος κρίσεως.

Ταῦτα καλῶς βουλευόμεναι,
ἐπλήρωσαν τὰ ἀγγεῖα αὐτῶν ἐλαίου.
Ποῖα ἄρα ἀγγεῖα;
Τὰς τῶν πεινώντων κοιλίας.
Μεσίτας γὰρ τοῦ πνευματικοῦ γάμου τοὺς πτωχοὺς ἐπορίσαντο, ἐσκεύασαν μεθ' ἑαυτῶν τῶν οἰκτιρμῶν τὰ ἐφόδια·
οἱ πεινῶντες ἐτρέφοντο, καὶ αἱ λαμπάδες ἐφαιδρύνοντο·
οἱ πτωχοὶ ηὐχαρίστουν, καὶ ὁ νυμφίος ἐτέρπετο·
ἡ ἐλεημοσύνη ἐσπείρετο, καὶ ὁ προσδοκώμενος μισθὸς ηὐτρεπίζετο.
Καὶ αἱ φρόνιμοι τὰ τοῦ ∆αυῒδ ἐβόων·
Ἡτοιμάσθημεν, καὶ οὐκ ἐταράχθημεν·

αἱ δὲ μωραὶ τὰς λαμπάδας κρατοῦσαι χωρὶς ἐλαίου πόῤῥωθεν ἀπὸ τοῦ νυμφίου ἐβλέποντο.
Πῶς εἴχοντο ἑνὶ κατορθώματι;
πῶς τὴν μὲν ἁγνείαν ἐκτήσαντο,
τὴν δὲ φιλανθρωπίαν ἀπώσαντο;
πῶς ἀπάθειαν μὲν τῷ σώματι περιεποιήσαντο,
συμπάθειαν δὲ περὶ τοὺς δεομένους οὐκ ἐπεδείξαντο;
πῶς τὴν μὲν σωφροσύνην ἠγάπησαν,
τὴν δὲ φιλοξενίαν ἀπεστράφησαν;

Τί οὖν τὸ πέρας;
Χρονίζοντος γοῦν τοῦ νυμφίου, φησὶν,
ἐνύσταξαν πᾶσαι, καὶ ἐκάθευδον.
Ἀλλ' αἱ μὲν προαποθέμεναι τὸ ἔλαιον,
εἶχον τὸ ἀσφαλὲς, ὅτι αἱ λαμπάδες αὐτῶν οὐ σβεσθήσονται·
αἱ δὲ μωραὶ τὸν τῆς ἀνάγκης καιρὸν ἐξεδέχοντο.

Τί οὖν συντόμως οὐ λέγω;
Ἐπέστη ἡ ὥρα,
ἔφθασεν ὁ καιρὸς,
οἱ κτύποι κατήρξαντο,
ἤχουν αἱ σάλπιγγες,
ἐδονοῦντο τὰ στοιχεῖα,
ὁ ἀνὴρ ἐκλονεῖτο,
ἐκλίνετο ὁ οὐρανὸς,
ἔτρεμε τὸ στερέωμα,
ἀστέρες ἐλύοντο,
ἐταράττοντο αἱ δυνάμεις,
προέτρεχον ἄγγελοι,
ἀστραπαὶ προεβάδιζον,
μέγαν εἶχεν ἡ κτίσις τὸν θόρυβον.

Οὐ γὰρ ἐν ἡμέρᾳ,
ἀλλ' ἐν μεσονυκτίῳ ὁ δικαστὴς παραγίνεται.
Εἶτα τί;
Γίνεται κραυγὴ καλοῦσα πρὸς τὴν ἀπάντησιν·

Ἰδοὺ ὁ νυμφίος ἔρχεται, ἐξέλθετε εἰς ἀπάντησιν αὐτοῦ.

Τί οὖν τὸ γινόμενον;
Ἐξανέστησαν πᾶσαι αἱ παρθένοι,
ἀπετινάξαντο τὸν ὕπνον,
ἐπελάβοντο τῶν λαμπάδων·
ἀλλ' αἱ μὲν ἐκαίοντο, αἱ δὲ οὐκ ἔφαινον.
Αἱ τῶν φρονίμων τῷ ἐλαίῳ τῆς εὐποιίας ἠρδεύοντο,
αἱ δὲ τῶν μωρῶν ἀπεσβέννυντο.
Ὄντως ἐλεεινὸν ἦν τὸ πρᾶγμα.
Ἄφευκτος ἐκύκλωσεν ἀνάγκη τὰ γύναια·
οὐκ εἶχεν ἡ ἀποτυχία ἀφορμὴν παρακλήσεως.

Τότε οὖν προσελθοῦσαι ταῖς φρονίμοις ἐπεζήτουν,
ὅπερ λαβεῖν οὐκ ἠδύναντο.
∆ότε γὰρ ἡμῖν ἐκ τοῦ ἐλαίου ὑμῶν,
ὅτι αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται.
Ἔδει οὖν πάλαι αὐτὰς μιμήσασθαι, καὶ μὴ νῦν ἱκετεύειν·
ἔδει γὰρ παρὰ τῶν πωλούντων ἀγοράσαι τὸ ἔλαιον.
∆ότε ὑμεῖς ἔλαιον, φασὶν, ἡμῖν.
Μάτην παρακαλεῖτε τὰς φρονίμους, ὦ ῥᾴθυμοι·
ἔφθασε λυθῆναι τῆς ζωῆς ἡ πανήγυρις,
παρῆλθε τοῦ βίου τὸ θέατρον·
οὐκ ἔστι νῦν συναλλαγμάτων καιρός·
νῦν ἡ τῶν ἔργων ἐπιζητεῖται ἐπίδειξις.
Ἔδει προθεωρεῖν τὸν κίνδυνον τοῦ παρόντος αἰῶνος·
ἔδει ταύτης φροντίσαι τῆς ἀπαντήσεως·
ἔδει ἐνθυμηθῆναι, ὅτι αἱ λαμπάδες χωρὶς ἐλαίου φωτίζειν οὐ δύνανται.
Λέγετε, ∆ότε ἡμῖν ἐκ τοῦ ἐλαίου ὑμῶν.
Οὐδεὶς ἀλλοτρίοις ἐγκαλλωπίζεται ἔργοις·
ἕκαστος θερίζει ὅπερ ἔσπειρε.
«∆ότε ὑμεῖς ἡμῖν ἔλαιον.»

Τί οὖν πρὸς αὐτὰς αἱ φρόνιμοι;
Μήποτε οὐκ ἀρκέσῃ ἡμῖν καὶ ὑμῖν·
πορεύεσθε δὲ μᾶλλον πρὸς τοὺς πωλοῦντας, καὶ ἀγοράσατε.
Ἔτι κἂν μικρά τις ὑπολέλειπται ὥρα, δράμετε, κάμετε·
οὔπω ἐφέστηκεν ὁ νυμφίος·
σπεύσατε πρὸ τοῦ κλεισθῆναι τὰς θύρας,
πρὸς τοὺς πωλοῦντας ἀπέλθετε.
Καὶ τίνες, ὦ φρόνιμοι, οἱ πωλοῦντες; εἴπατε·
ἀγνοοῦσι γὰρ αὗται μὴ κτησάμεναι συναλλάγματος τοιούτου συνήθειαν.
Τίνες οἱ πωλοῦντες;
Οἱ ταῖς θύραις τῶν ἐκκλησιῶν παρακαθήμενοι πένητες,
αἱ λογικαὶ χελιδόνες,
αἱ τῶν ψυχῶν εὐαγγελιζόμεναι λογικὸν ἔαρ,
οἱ αἰδέσιμοι πρὸς τὸν ∆εσπότην μεσῖται,
οἱ ἀήττητοι ῥήτορες ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς διαγνώσεως.

Ἀπερχομένων δὲ αὐτῶν ἀγοράσαι τὸ ἔλαιον,
ἦλθεν ὁ νυμφίος, καὶ ἐκλείσθησαν αἱ θύραι.
Ὢ τῆς ἐπιβλαβοῦς ῥᾳθυμίας·
ὢ τῆς ἀθεραπεύτου ὀδύνης·
ὢ τῆς ἀπαραμυθήτου ζημίας·
ὢ πένθους ἀπαρακλήτου.
Ἀπερχομένων δὲ αὐτῶν ἀγοράσαι,
ἦλθεν ὁ νυμφίος.
Ἦλθεν ἡ προσδοκωμένη χαρὰ,
ἦλθε τῶν δικαίων τὸ καύχημα,
ἦλθε μεσονυκτίῳ τὸ φῶς.

Ἀπήντησαν αἱ φρόνιμοι,
συνεισῆλθον τῷ νυμφίῳ, καὶ ἐκλείσθησαν αἱ θύραι.

Φρίττω, τὸ γενόμενον ἐνθυμούμενος·
τρέμω, τὸ συμβὰν τοῖς γυναίοις ἀστόχημα διηγούμενος.
Τὴν παστάδα τὴν φοβερὰν ἰδεῖν ἐπεθύμουν·
δι' αὐτὴν γὰρ τοῖς τοῦ κόσμου τερπνοῖς ἀπετάξαντο,
τρυφῆς κατεφρόνησαν,
δόξης ὑπερεῖδον,
ὁδοὺς σκληρὰς ἐφυλάξαντο,
παθῶν κατεκράτησαν,
ἡδονῶν κατηγωνίσαντο·
καὶ ἐπειδὴ ἔλαιον οὐκ εἶχον,
εὗρον ἀπαράνοικτα τῆς βασιλείας τὰ κλεῖθρα.

Ἐλθοῦσαι γὰρ ἔκρουον, λέγουσαι·
Κύριε, Κύριε, ἄνοιξον ἡμῖν·
ἔνδοθεν τοῦ Κριτοῦ φοβερῶς κεκραγότος·
Ἀμὴν, ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐκ οἶδα ὑμᾶς.

Ὢ τῆς ἐσχάτης ἀποφάσεως·
κἂν οὔτε δι' ἀγγέλου,
ἀλλὰ δι' ἑαυτοῦ τὴν ὀδυνηρὰν ἀπόκρισιν δέδωκεν·
ἵνα τῆς φωνῆς ἀκούσασαι,
καὶ τὸ πρόσωπον ἰδεῖν μὴ δυνάμεναι,
μείζονα τὴν βάσανον ὑπομείνωσιν.

Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐκ οἶδα ὑμᾶς.
Οὐκ οἶδας ἡμᾶς, ∆έσποτα;
ἐκ μήτρας ἐπὶ σὲ ἐπεῤῥίφημεν,
ἠκολουθήσαμεν ὀπίσω σου ἐκ νεότητος ἡμῶν,
τὴν ἁγνείαν διεφυλάξαμεν, ὅπερ ἔπλασας ἡμῖν σῶμα, ἄφθαρτον διετηρήσαμεν,
οὐ προυδώκαμεν τὰ μέλη τοῖς πάθεσι,
στεφάνους παρὰ τῆς σῆς δεξιᾶς προσεδοκήσαμεν δέξασθαι·
καὶ νῦν τὰς θύρας ἐπέκλεισας καὶ λέγεις, «Οὐκ οἶδα ὑμᾶς;» Ναὶ, ὄντως οὐκ οἶδα ὑμᾶς.
∆ιὰ τί, ὦ ∆έσποτα;

Ὁ ∆εσπότης· ∆ιὰ τί;
Ἐπειδὴ ἐπείνασα, καὶ οὐκ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν·
ἐδίψησα, καὶ οὐκ ἐποτίσατέ με·
ξένος ἤμην, καὶ οὐ συνηγάγετέ με·
γυμνὸς, καὶ οὐ περιεβάλλετέ με·
ἀσθενὴς καὶ ἐν φυλακῇ, καὶ οὐκ ἤλθετε πρός με.
Ἐγγράφως διεστειλάμην ὑμῖν, λέγων·
Ἐφ' ὅσον οὐκ ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων καὶ μικρῶν, οὐδὲ ἐμοὶ ἐποιήσατε.

Αἱ δὲ εἶπον·
Μάτην οὖν, ∆έσποτα,
τὸν πόνον καὶ τὴν ταλαιπωρίαν τῆς σαρκὸς ὑπεμείναμεν;
μάτην ἀγρυπνίαις καὶ νηστείαις ἑαυτὰς κατετήξαμεν;
μάτην τὸν οὐράνιον νυμφίον μέχρι τέλους ποθήσασαι,
τὴν παρθενίαν ἄτρωτον διεφυλάξαμεν;

Ναὶ, φησὶ, παρθένοι μέν ἐστε, ἀλλὰ προῖκας οὐκ ἔχετε·
παρθένοι μὲν, ἀλλὰ νυμφικὸν οὐ περίκεισθε κόσμον·
τὴν τῆς σαρκὸς ἠσκήσατε ἁγνείαν,
ἀλλὰ ἀπανθρωπίᾳ τὴν ἁγνείαν ἐτρώσατε·
ἀμόλυντον ὑμῶν τὸ σῶμα,
ἀλλ' ὁ τρόπος ἀνελεὴς, οὐ φύσεως, ἀλλ' ἀπανθρωπίας.
Ὁ ἐμός ἐστι νυμφὼν κτησαμένων τῆς εὐποιίας τὸ ἔλαιον.
∆εῖ τοίνυν τὰς ἐμοὶ νυμφευομένας κατάλληλον τῷ κόσμῳ περικεῖσθαι καὶ τρόπον.
Οὐ δύναμαι τοῖς ἐμοῖς θαλάμοις μαχομένην νύμφην λαβεῖν·
οὐκ εἰσάγω πόλεμον εἰς παστάδας εἰρηνικάς.
Λοιπὸν ἀπέλθετε ἀπ' ἐμοῦ, μή μου μάτην ταῖς θύραις ἐνοχλεῖτε·
τῶν ἐλεημόνων ἐστὶν οἰκητήριον ἡ ἐμὴ βασιλεία.
Ἐκεῖνος ἐμοὶ εὐκόλως συνεισέρχεται,
ὁ τὴν ἐμὴν μιμησάμενος περὶ τοὺς πτωχοὺς εὐσπλαγχνίαν,
ὁ πτωχεύσας τῷ πνεύματι,
ὁ τοῖς δεομένοις τὴν ἀκοὴν ὑποκλίνας,
ὁ τὰ τοῦ πλησίον οἰκειωσάμενος πάθη,
ὁ δακρύσας ἐπὶ συμφοραῖς ἀλλοτρίαις,
ὁ ἐμπλήσας ἀγαθῶν τὴν ψυχὴν τοῦ πεινῶντος,
ὁ τῶν γυμνῶν διαθερμάνας τοὺς ὤμους,
ὁ μὴ παρακούσας τῆς φωνῆς τοῦ νοσοῦντος,
ὁ δανείσας ὀλιγοψύχῳ παρακλήσεως λόγον,
ὁ τὸν ξένον ὑπὸ τὴν στέγην δεξάμενος,
ὁ τῷ σπόγγῳ τῆς συμπαθείας τῶν χηρῶν ἀποσμήξας τὸ δάκρυον,
ὁ ἐλαφρύνας τῇ προστασίᾳ τῆς ὀρφανίας τὸ βάρος.

Ταῦτα εἰδότες, ἀδελφοὶ, μὴ τῇ γλώσσῃ θαυμάζετε,
ἀλλὰ τοῖς ἔργοις μιμήσασθε.
Σφραγὶς γὰρ γλώσσης ἡ χεὶρ,
καὶ ταύτην ἑρμηνεύει τῆς δεξιᾶς ἡ ἐπίδοσις,
ζηλοῦσα τὰ ῥήματα.

Τὴν φιλοπτωχίαν περὶ πολλοῦ ποιησώμεθα,
σκορπίζειν τοῖς πένησι τοὺς ὀβολοὺς μὴ φεισώμεθα, παρακαλῶ·
τῶν δεσποτικῶν φωνῶν ἐπακούσωμεν·
τοῦ φόβου μαθόντες τὴν πεῖραν ἐκκλίνωμεν·
ἑαυτῶν διὰ τῶν πενήτων φροντίσωμεν.

Αἱ γὰρ παρθένοι φιλανθρωπίαν μὴ τιμήσασαι,
τοῦ νυμφῶνος ἐκβάλλονται.

Ποία λοιπὸν τοῖς ἁμαρτωλοῖς ἐλπὶς περιλείπεται ἀπανθρωπίᾳ ὑβρίσασι;
Ταῦτα πρὸς τὸ πλῆθος λέγων,
τῶν ῥᾳθυμοτέρων τὸ συνειδὸς ἀσφαλίζομαι,
βλάπτων οὐδὲν τοὺς εὐγνώμονας,
ἀλλὰ καὶ θερμοτέρους πρὸς τὴν εὐσέβειαν ἐργαζόμενος.

Οὐκοῦν σκόρπισον, ἀδελφὲ,
ἕως ἔτι συνέστηκεν ἡ τοῦ βίου πανήγυρις.
Τὰ τῆς ἀπολογίας πραγμάτευσαι·
πρὸ τοῦ τεθῶσιν οἱ θρόνοι, θρῆνον ἐπίδειξαι·
φθάσον τοῦ νυμφίου τὴν παρουσίαν·
δράμε τῆς ἁμαρτίας ὀξύτερον·
πρόλαβε τὴν ἐμπρόθεσμον διάγνωσιν·
θεράπευσον τὸν κριτήν·
μὴ καταδέξῃ τῷ βήματι παραστῆναι γυμνός.
Νῦν σκόρπισον χρήματα,
ἵνα τότε διαλύσῃς ἐγκλήματα·
λάλησον τῷ δικαστῇ καταμόνας,
ἵνα μὴ ἐπὶ πάντων καταδικάσῃ σε·
λάβε μεσίτην πρὸς τὴν αὐτοῦ θεραπείαν τὸν πένητα·
δι' αὐτοῦ τὸν κριτὴν δωροδόκησον·
αὐτῷ μόνῳ θάῤῥει τὸ τοιοῦτον μυστήριον·
δι' αὐτοῦ πώλει τοῖς καταδίκοις τὸ δίκαιον.

Ὁ πτωχὸς λαμβάνει,
καὶ ὁ κριτὴς ὑπογράφει συγχώρησιν·
ἀγράφως δέχεται, καὶ προσφέρει χειρόγραφα.
Ὁ γὰρ ἐλεῶν πτωχὸν, δανείζει Θεῷ.
Ὅπερ ἂν νῦν βάλλῃς ἐν τῇ χειρὶ τοῦ πτωχοῦ,
γνωρίσεις ἐν τῇ παλάμῃ τοῦ δικαστοῦ.
Εἰ διαδράσαι τὴν κρίσιν τοίνυν σπουδάσωμεν,
ἐντεῦθεν ἤδη τὸν δικαστὴν διὰ τῶν πτωχῶν δυσωπήσωμεν.
Εἰ καὶ ὁπηνίκα τελευταῖα διατυποῖς, γράψον μετὰ τῶν συγγενῶν ἢ φίλων τὴν ἀποδημοῦσαν τοῦ βίου ψυχήν·
δὸς αὐτῇ κἂν μικρὰ τῆς ἀνάγκης ἐφόδια·
ἐχέτω τοῦ δικαστοῦ τὸ ὄνομα τῆς διαθήκης τὰ γράμματα·
μνήμης πτωχοῦ μὴ ἀμοιρείτω ὁ χάρτης.
Χαρᾶς πρόξενον, καὶ μὴ θρήνων ἄξιον ἔργασαι τὸν θάνατον·
συνηγόρων ἐκτὸς μὴ παραστῇς τῷ φοβερῷ κριτηρίῳ·
χόρτασον τὰς κοιλίας τῶν ὀφειλόντων ταῖς γλώσσαις ὑπὲρ σοῦ ῥητορεῦσαι πρὸς τὸν Κύριον.
Κτησώμεθα δι' αὐτῶν χρεώστην τὸν κτίσαντα,
τοῦ μὴ δοῦναι δίκην κατ' ἐκείνην τὴν ἡμέραν·
ὠνησώμεθα χρήμασι τῆς τοιαύτης ἐπιτυχίας ῥήτορας.
Ἔχεις γὰρ, φησὶ, μάρτυρα τῆς περὶ ἐμὲ φιλίας τὸν πένητα·
οἶδάς με τὰ τῶν πτωχῶν οἰκειούμενον.
Ἐξανατέλλω χόρτον τοῖς κτήνεσι,
καὶ πᾶσι τὴν τροφὴν χορηγῶ·
καὶ ὅμως σοῦ ποιοῦντος τὴν ἐλεημοσύνην,
ἐγὼ τῷ πένητι συγκλίνω τὴν χεῖρα,
καὶ τὸν ὀβολὸν ὑποδέχομαι.
Ἀναβάλλομαι τὸ φῶς ὡς ἱμάτιον·
κἂν μόνον σὺ τὸν πτωχὸν περιβάλῃς,
ἐγὼ τῆς θέρμης αἰσθάνομαι.
Οἶδάς με ἐν οὐρανῷ τῷ Πατρὶ συγκαθήμενον·
κἂν μόνον ὁρμήσῃς τοὺς ἐν φυλακῇ ἐπισκέψασθαι,
εὑρήσεις με τοῖς δεσμοῖς συγκαθήμενον·
κἂν δράμῃς πρὸς νοσοῦντας, τῆς κλίνης οὐκ ἀπολιμπάνομαι.

Πανταχοῦ γάρ εἰμι, καὶ τοῖς ἐν ἀνάγκῃ προΐσταμαι.
Ὅπερ ἂν δώσῃς τῷ πένητι, ὄψει τοῦτο παρ' ἐμοῦ πληθυνόμενον.
Ἐὰν εἰσάγῃς εἰς τὴν οἰκίαν σου τὸν ἄστεγον,
καὶ δι' αὐτοῦ λάβῃς με ἐν οἴκῳ σου,
τρία ταῦτα παρέξω σοι·
καὶ τὸ κέρδος αὐξήσω,
καὶ τὸν οἶκόν σου φυλάξω,
καὶ μονὴν ἐν οὐρανοῖς ἑτοιμάσω σοι·
ἐν ᾗ ἀπέδρα ὀδύνη καὶ λύπη καὶ στεναγμὸς, ἐν Θεῷ Πατρὶ, ἅμα τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, ᾧ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος, νῦν καὶ ἀεὶ, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

Αγρυπνείτε! (Σχόλια στην παραβολή των δέκα παρθένων )+ Μητροπολίτης Φλωρίνης Αυγουστίνος

Διανύουμε,αγαπητοί μου, την αγία και Μεγάλη Εβδομάδα. Αν όλες οι ημέρες οι ώρες και τα λεπτά του χρόνου πρέπη να φέρουν τη σφραγίδα της αγιότητος, πολύ περισσότερο η εβδομάδα αυτή. Όλα τώρα πρέπει να είνε άγια. Η σκέψι μας, η καρδιά μας,η θέλησί μας, η γλώσσα μας, όλη η υπαρξί μας να είνε στο Χριστό 100%.

Αυτή την εβδομάδα δεν επιτρέπεται καμμιά αμαρτία.Η αμαρτία είνε κατακριτέα οποιαδήποτε ημέρα• αλλά αν γίνεται τη Μεγάλη Εβδομάδα,είνε φρικτή. Άλλο ν αμαρτάνῃ κανείς την καθημερινή, και άλλο την Κυριακή και τη Μεγάλη Παρασκευή.

Δεν είναι πολύς καιρός που κάποιος Χριστιανός ήρθε και μου είπε• «Πάτερ, εξωμολογήθηκα• είπα τ αμαρτήματά μου, αλλά ένα αμάρτημα με τρώει, δε μπορώ να ησυχάσω», κι άρχισε να κλαίη• «είνε μια αμαρτία που την έκανα Μεγάλη Παρασκευή…». Είδα κ έπαθα να τον παρηγορήσω. Είναι όντως φοβερό ν αμαρτάνῃ κανείς την ημέρα που σείεται η γη, που κτυπούν πένθιμα οι καμπάνες, που κλαίνε οι μοναχοί, που ψάλλουν οι ψάλτες το «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου …ο Υιός της Παρθένου».

Για τους αναίσθητους αυτούς αρμόζουν τα «ουαί»του σημερινού ευαγγελίου (Ματθ. 23,13-39). Ο Κύριος είπε οκτώ «ουαί» στους πωρωμένους γραμματείς και φαρισαίους, αλλά εκατόν οκτώ «ουαί» αρμόζουν σε όσους δεν σέβονται τη Μεγάλη Εβδομάδα και αμαρτάνουν. Από χθες το βράδι, για να μιλήσω με γλώσσα σύγχρονη, άνοιξε η τηλεόρασι. Όχι η βρωμερή τηλεόρασις επιγείων σταθμών, αλλά η τηλεόρασι του ουρανού. Οι ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδος είνε η πνευματική τηλεόρασι .Τέτοιες ακολουθίες δεν υπάρχουν σε καμμιά θρησκεία του κόσμου. Κάθε μέρα παρουσιάζονται νοερώς μπροστά μας διάφορα πρόσωπα με τα έξοχα τροπάρια, με τα ευαγγέλια και τις άλλες περικοπές. Χθες ο Ιωσήφ ο πάγκαλος. Και σήμερα; Το είπαν οι ψαλτάδες, αλλά ποιός προσέχει; Απόψε η πνευματική τηλεόρασι έδειξε τις δέκα παρθένες.

Για να καταλάβουμε την παραβολή αυτή, αγαπητοί μου, πρέπει να γνωρίζουμε τα έθιμα του γάμου στο Ισραήλ, που μένουν τα ίδια εδώ και τόσες χιλιάδες χρόνια. Εμείς τα ωραία χριστιανικά έθιμα, που μυρίζουν θυμάρι και λιβάνι, πάμε σιγά – σιγά να τα ξεχάσουμε, για να γίνουμε Ευρωπαίοι• το Ισραήλ διατηρεί τα εθιμά του. Μεταξύ αυτών είνε και τα έθιμα του γάμου.Η νύφη μπαίνει στο σπίτι στολισμένη. Τη συνοδεύουν δέκα παρθένες, δέκα νέα κορίτσια,ντυμένα στα άσπρα. Κρατούν στα χέρια τους λουλούδια και λυχνάρια. Σταματούν έξω από το σπίτι, εμπρός στο δρόμο, και περιμένουν να έρθη ο γαμπρός από το σπίτι του πατέρα του. Τον περιμένουν με αναμμένα τα λυχνάρια, με τραγούδια και ετοιμασία.Κι όταν έρθη, τον συνοδεύουν, μπαίνουν μαζί στο σπίτι και η πόρτα κλείνει.Σ αυτό το έθιμο του Ισραηλιτικού γάμου στηρίζεται η παραβολή που είπε ο Κύριος για δέκα παρθένες, που περίμεναν μέχρι αργά τη νύχτα να έρθη ο νυμφίος κ εκείνος αργούσε.

Νύσταξαν όλες και κοιμήθηκαν. Κατά τα μεσάνυχτα άκουσαν φωνή• «Ιδού ο νυμφίος έρχεται…» (Ματθ. 25,6). Ξύπνησαν να ετοιμάσουν τα λυχνάρια. Οι πέντε ήταν φρόνιμες• είχαν μαζί τους λάδι, γέμισαν τα λυχνάρια, συνώδευσαν με τα φώτα το νυμφίο στο σπίτι που θα γινόταν ο γάμος, και έκλεισε η θύρα. Οι άλλες πέντε ήταν μωρές• δεν είχαν λάδι, έσβησαν τα λυχνάρια τους, κ ἔμειναν έξω από το γάμο (βλ. ε.α. 25,1-13).

Στην παραβολή ο Κύριος άλλα λέει και άλλα εννοεί.Νυμφίος, γαμπρός , είνε μια λέξι που συγκινεί τους νέους και την έχουν στολίσει με πολλά τραγούδια. Εδώ νυμφίος, ο «ωραίος κάλλει παρά τους υιούς των ανθρώπων»(Ψαλμ.44,3), είνε ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός .Αυτό το Νυμφίο, αδελφοί μου, πρέπει ν ἀγαπήσουμε. Εάν η νύφη αγαπά το νυμφίο της μια φορά, εμείς εκατό και χίλιες φορές πρέπει ν ἀγαπήσουμε το Χριστό. Δυστυχώς όμως μόνο γήινες αγάπες έχουμε• τον «αντρούλη» μας,τη «γυναικούλα» μας, το «παιδάκι» μας.Δεν κατηγορώ τις αγάπες αυτές• είνε φυσικές, ο Θεός τις φύτευσε. Αλλοίμονο στον άντρα που δεν αγαπά τη γυναίκα του και στη γυναίκα που δεν αγαπά τον άντρα της. Αλλ υπάρχουν και αγάπες μεγαλύτερες.Γυναίκα,αν αγαπάς μια φορά τον άντρα σου, χίλιεςφορές ν ἀγαπήσῃς το Χριστό!Κρύες οι καρδιές των γυναικών, Βόρειος Πόλος οι καρδιές των αντρών• και έτσι περιοριζόμαστε στις μικρές αγάπες.Νυμφίος λοιπόν είνε ο Χριστός. Και νύμφη ,καλλονή έξοχη, μοναδική, υπέροχη και αιώνια, είνε η Ορθόδοξος Εκκλησία μας. Κανέ-νας γαμπρός δεν αγάπησε τόσο δυνατά τήνύφη του όπως ο Χριστός την Εκκλησία. Γιαχ άρι της έχυσε το τίμιο αίμα του. Γι αυτὸ τήθέλει να λάμπη και να είνε πολύ ψηλά. Μέλη της Εκκλησίας είμαστε εμείς, που βαπτισθήκαμε στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του αγίου Πνεύματος. Και εμείς, όπως οι δέκα παρθένες, πρέπει να περιμένουμε•να περιμένουμε τον ερχομό του Κυρίου ,τη δευτέρα παρουσία. – Παραμύθι των παπάδων και των δεσποτάδων είνε αυτά, λένε οι άθεοι.Όχι, κύριοι• δεν είνε παραμύθι, είνε γεγονός πραγματικό. Το είπε το στόμα εκείνου,που δεν λέει ποτέ ψέματα• το είπε ο Χριστός. Κι αυτό είνε γεγονός αληθινό 100%. Θ ἀλλάξῃ ο κόσμος και θα έρθη ο Κύριος, είτε μας αρέσει είτε όχι. Το λέμε στο Πιστεύω• «…Και πάλιν ερχόμενον μετά δόξης κρίναι ζώντας και νεκρούς»(7).

Θα έρθη ο Κύριος. Το σκεφτήκατε αυτό καλά; Ο χρόνος που θα έρθη μας είνε άγνωστος. Μόνο οι χιλιασταί, που είνε ψευδοπροφήτες,ορίζουν ημερομηνίες κ εξευτελίζονται. Θα έρθη ο Κύριος απροειδοποίητα, όπως ο κλέφτης. Γι αυτό πρέπει να είμαστε πάντοτε έτοιμοι και να τον περιμένουμε. Μας έδωσε και μερικά σημάδια που θα προηγηθούν πριν από τον ερχομό του. Ποιά ειν᾽ αυτά;Ω κόσμε, ο Χριστός σε ειδοποιεί•γιατί μένεις αδιάφορος; Το μικρόβιο της απιστίας έχει μπη πολύ βαθειά, και χρειάζονται μεγάλα γεγονότα και σεισμός ισχυρός, για να συνέλθουμε και ν ανακτήσουμε την πίστι που χάσαμε. Από συνήθεια ερχόμαστε στην εκκλησία τις άγιες αυτές ημέρες. Δεν μας συγκινούν τα άγια πάθη του Χριστού. Μερικά σημάδια, που θα προηγηθούν της ελεύσεως του Κυρίου, είναι οι σεισμοί. Οι σεισμοί, που γίνονται «κατά τόπους» (Ματθ. 24,7. Μαρκ. 13,8.Λουκ. 21,11), μικροί και μεγάλοι, είναι προάγγελοι του παγκοσμίου σεισμού, που δεν θα γκρεμίση πλέον σπίτια, αλλά θα σείση συνειδήσεις• θα συντρίψη τις καρδιές εκείνες που πωρώθη-καν, έγιναν μπετόν αρμέ, και δεν δέχτηκαντόν Κύριο.Τότε «όψονται εις ον εξεκέντησαν» (Ιω. 19,37) .Και τότε «κόψονται» (Ματθ. 24,30) . Τότε και οι βλάσφημοι οι άθεοι και οι ανήθικοι, που δεν σεβάστηκαν ούτε τη Μεγάλη Παρασκευή, θα γονατίσουν . Ναι, θα γονατίσουν και θα φωνάξουν• Ανοίξτε, βουνά, να μας γλυτώσετε από την οργή του Θεού!… (πρβλ. Λουκ. 23,30). Αυτά δεν είναι παραμύθια. Θα έρθη ο Κύριος • και είναι τόσο βέβαιο όσο είναι ότι αυτή τη στιγμή πατούμε τούτη τη γη.

Άντρες γυναίκες και παιδιά, που με ακούτε! Δεν σας κοροϊδεύω, σας λέω την αλήθεια και μόνο την αλήθεια. Όπως η νύφη ετοιμάζεται για να υποδεχθή το γαμπρό, έτσι ας ετοιμάσουμε κ εμείς τις ψυχές μας για να υποδεχθούμε το Νυμφίο της Εκκλησίας, τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν.

Λυχνάρια και μανουάλια αναμμένα να γίνουμε, αδελφοί μου, και να φωτίζουμε μέσα στο σκοτάδι του κόσμου. Πολλά καντήλια έχει η εκκλησία.Το βράδυ όλα θα σβήσουν• ένα δεν πρέπει να σβήση, αυτό που καίει μπροστά στον Εσταυρωμένο.Ο νεωκόρος τροφοδοτεί με λάδι αυτή την κανδήλα, για να μένη ακοίμητη. Κ εμείς να τροφοδοτήσουμε την πίστι , εις πείσμα των δαιμόνων και χαράν των αγγέλων. Ν ανάψουμε τα καντήλια της ψυχής μας, που είνε η πίστις η πατρίδα και η οικογένεια,και να γίνουμε φώτα , στον σκοτεινό αιώνα της διαφθοράς και απιστίας που ζούμε,για να δοξάζεται ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός• ον, παίδες, υμνείτε εις πάντας τους αιώνας• αμήν.

(†) επίσκοπος Αυγουστίνος-

Απομαγνητοφωνημένη ομιλία, η οποία έγινε στον ι. ναὸ Αγ. Κων/νου & Ελένης Αμυνταίου την 4-4-1977.

«ΜΗ ΜΕΙΝΩΜΕΝ ΕΞΩ ΤΟΥ ΝΥΜΦΩΝΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ»

(Θεολογικό σχόλιο στο περιεχόμενο και το νόημα της Μεγάλης Τρίτης) «ΜΗ ΜΕΙΝΩΜΕΝ ΕΞΩ ΤΟΥ ΝΥΜΦΩΝΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ»            «Τη αγία και μεγάλη Τρίτη της των δέκα παρθένων παραβολής, της εκ του ιερού Ευαγγελίου, μνείαν ποιούμεθα». Αυτό είναι το συναξάρι της δεύτερης ημέρας της Μεγάλης Εβδομάδος. Ο Νυμφίος της Εκκλησίας και της ψυχής μας, «ο ωραίος κάλλει παρά πάντας βροτούς», οδεύει προς το εκούσιο Πάθος Του, καλώντας κοντά Του όλους εμάς τους πιστούς Του, για να μας κάνει κοινωνούς των σωτηριωδών παθημάτων Του και του θριάμβου της Αναστάσεώς Του. Οι θείοι Πατέρες όρισαν την αγία αυτή ημέρα να θυμηθούμε μια από τις πιο παραστατικές και διδακτικές παραβολές του Κυρίου μας: την παραβολή των Δέκα Παρθένων. Κι' είχαν το σκοπό τους. Η συνοδοιπορία με το Χριστό μας προς το Θείο Πάθος δεν θα πρέπει να είναι τυπική και απλά συναισθηματική, αλλά να είναι ολοκληρωτική συμμετοχή στην εν Χριστώ πορεία και να συνοδεύεται από οντολογική αλλαγή  του είναι μας.  Η ενθύμηση της παραβολής των δέκα παρθένων είναι μια άριστη πνευματική άσκηση για να μην διαφεύγει από τη σκέψη μας η επερχόμενη μεγάλη, επιφανής και συνάμα φοβερή ημέρα της Δευτέρας Παρουσίας του Κυρίου μας.         Την παραβολή των δέκα Παρθένων διασώζει ο ευαγγελιστής Ματθαίος στο 25ο  κεφάλαιο του Ευαγγελίου του. Με την ευκαιρία μιας καταπληκτικής εσχατολογικής ομιλίας Του ο Κύριος είπε και την εξής παραβολή: Η Βασιλεία των ουρανών μοιάζει με δέκα παρθένες οι οποίες αφού πήραν μαζί τους τα λυχνάρια τους πήγαν να υποδεχθούν τον νυμφίο. Πέντε από αυτές ήταν σώφρονες και φρόντισαν να έχουν μαζί τους απόθεμα λαδιού για τα λυχνάρια τους, ενώ οι άλλες πέντε ήταν ανόητες και δεν φρόντισαν να έχουν μαζί τους το αναγκαίο απόθεμα λαδιού. Επειδή δε αργούσε ο νυμφίος και η νύχτα προχωρούσε έπεσαν να κοιμηθούν. Τα μεσάνυχτα ακούστηκε μια γοερή κραυγή η οποία ανήγγειλε τον ερχομό του νυμφίου. Οι παρθένες σηκώθηκαν για να προαπαντήσουν τον νυμφίο. Οι μεν σώφρονες παρθένες που είχαν απόθεμα λαδιού άναψαν τα λυχνάρια τους, οι δε μωρές ζητούσαν απεγνωσμένα από τις σώφρονες να τους δώσουν λίγο λάδι. Εκείνες τους απάντησαν πως μόλις αρκεί για τα δικά τους τα λυχνάρια και καλά θα κάνουν να πάνε να αγοράσουν. Οι ανόητες παρθένες έτρεξαν να αγοράσουν λάδι, αλλά εν τω μεταξύ ο νυμφίος έφθασε και μπήκε στο χώρο του γάμου με τις πέντε φρόνιμες και έκλεισε την πόρτα. Οι ανόητες παρθένες έφθασαν μετά και άρχισαν να φωνάζουν Κύριε, Κύριε άνοιξέ μας. Αυτός τους απάντησε αλήθεια σας λέγω πως δεν σας γνωρίζω και έμειναν τελικά έξω του νυμφώνος. Κλείνει την παραστατική αυτή παραβολή του ο Κύριος με την εξής σωτήρια προτροπή: «Γρηγορείτε ουν, ότι ουκ οίδατε την ημέραν ουδε την ώραν εν η ο Υιός του ανθρώπου έρχεται» (Ματθ.κε΄13 ) και «γρηγορείτε ουν΄ ουκ οίδατε γαρ πότε ο κύριος της οικίας έρχεται, οψέ ή μεσονυκτίου ή αλεκτροφωνίας ή πρωί΄ μη ελθών εξαίφνης εύρη υμάς καδεύδοντας»(Μάρκ.13:35).          Η παραβολή αυτή έχει ως σκοπό να θυμίσει στους πιστούς πως η Δευτέρα και ένδοξη Παρουσία του Κυρίου θα γίνει ξαφνικά, θα έρθει «ως κλέπτης εν νυκτί» (Α΄Θεσ.5:2). Γι' αυτό θα πρέπει οι πιστοί να είναι πάντοτε, ανά πάσα στιγμή έτοιμοι, για την υποδοχή Του, διαφορετικά θα μείνουν έξω από τη βασιλεία του Θεού και θα χαθούν. Έτσι οι θείοι Πατέρες έκριναν σκόπιμο να αφιερώσουν μια ημέρα της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδος στην ανάμνηση της εσχατολογικής αυτής παραβολής των δέκα παρθένων. Το κατανυκτικό κλίμα αυτών των αγίων ημερών είναι η καλλίτερη στιγμή για να υπενθυμίσει η αγία μας Εκκλησία στους πιστούς το φοβερό και απρόοπτο της Δευτέρας Παρουσίας του Κυρίου. Επίσης  η εγρήγορση   είναι συνυφασμένη με το Πάθος του Θεανθρώπου. Ο Ίδιος ο Κύριος κατά τη δραματική νύκτα της συλλήψεως Του στον κήπο της Γεθσημανή τόνιζε στους μαθητές του «Γρηγορείτε και προσεύχεσθε» (Μάρκ.14:38)!        Μέσα στην κατανυκτική ατμόσφαιρα της Μεγάλης Εβδομάδος η μνεία της Δευτέρας Παρουσίας και η ανάγκη της συνεχούς ετοιμασίας για την τρομερή εκείνη ημέρα, είναι επιτακτική. Ο επίγειος βίος μας είναι καθοριστικός για τον επέκεινα της ζωής αυτής προορισμού μας. Οι φρόνιμες παρθένες φρόντισαν να είναι έτοιμες για την υποδοχή του Νυμφίου, σε αντίθεση με τις μωρές και νωθρές παρθένες, οι οποίες είχαν διασπάσει την προσοχή τους σε άλλες δευτερευούσης σημασίας έννοιες και δεν φρόντισαν να έχουν τα απαραίτητα εφόδια για την υποδοχή του Νυμφίου και να εξασφαλίσουν την είσοδό τους στη λαμπρή γαμήλια ευφροσύνη.        Οι παρθένες είναι οι ψυχές μας και η προμήθεια λαδιού για το λυχνάρι είναι ο επίγειος συνεχής αγώνας για να κάνουμε το θέλημα του Θεού, να κάνουμε έργα ευποιίας, να παραμερίζουμε από την ύπαρξή μας συνεχώς όλα εκείνα τα στοιχεία που είναι παρείσακτα στη φύση μας και αντιστρατεύονται την πνευματική μας πρόοδο και τελείωση. Το λυχνάρι είναι η παρρησία μας μπροστά στο Θεό. Οι φρόνιμες παρθένες συμβολίζουν  τις αγαθής προαίρεσης ψυχές, οι οποίες ζουν αδιάκοπα την λαχτάρα της ένωσής τους με το Νυμφίο της Εκκλησίας, τον σωτήρα Χριστό. Γι' αυτό αγωνίζονται αέναα να αποκτούν αρετές και πνευματική προκοπή και να περιθωριοποιούν όλα εκείνα τα στοιχεία, τα οποία αντιστρατεύονται την ένωσή τους με το Θεό. Οι μωρές παρθένες συμβολίζουν τις ράθυμες, αδιάφορες και εν πολλοίς εχθρικά προς το Χριστό διατελούσες ψυχές. Είναι εκείνες οι ψυχές οι οποίες απορροφημένες από την υλιστική ευδαιμονία, αδιαφορούν για την πνευματική πρόοδο και την εν Χριστώ σωτηρία.          Το φοβερό γεγονός της Δευτέρας Παρουσίας του Κυρίου θα γίνει, όπως αναφέραμε ξαφνικά και σε χρόνο ανύποπτο και θα πληρώσει με χαρά ανείπωτη τις φρόνιμες και αγαθές ψυχές και θα φέρει φόβο και αγωνία τις μωρές ψυχές. Οι μεν πρώτες θα επιβραβευτούν για την σώφρονα στάση τους και θα εισέλθουν στην ατέρμονη βασιλεία του Θεού, ενώ οι δεύτερες εξ' αιτίας της αμέλειά τους θα αποκλειστούν από τη βασιλεία του Θεού και θα βυθισθούν στην κατάσταση της παντοτινής λύπης και της τιμωρίας, «εις το πυρ το αιώνιον το ητοιμασμένον τω διαβόλω και τοις αγγέλοις αυτού»(Ματθ.25:41)            Ως συνοδοιπόροι του Θείου Πάθους θα πρέπει να έχουμε συνεχώς στραμμένη τη σκέψη μας πως θα ενώσουμε την ψυχή μας με το Νυμφίο Χριστό. Τα φτηνά και εφήμερα πράγματα πρέπει να τα θέτουμε σε δεύτερη μοίρα, αν θέλουμε κι' εμείς να βρεθούμε στην ομάδα των φρονίμων παρθένων κατά τη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου. Ο δρόμος του Θείου Πάθους δείχνει και σε μας το δικό μας δρόμο, ο οποίος είναι ατραπός μαρτυρίου, ο οποίος όμως οδηγεί στη εν Χριστώ λύτρωση και στην αιώνια ζωή.

Ιδού ο Νυμφίος έρχεται…

Ο Νυμφίος της Εκκλησίας δεν ήρθε μόνο για μια φορά, «τω καιρώ εκείνω». Αλλά έρχεται πάντοτε και από παντού, κάθε στιγμή και σε κάθε τόπο. Κι αν εμείς δεν τον βλέπουμε και δεν τον γνωρίζουμε είναι γιατί έρχεται «εν τω μέσω της νυκτός». Που σημαίνει μέσα στα πιο βαθιά μεσάνυχτα και το πιο βαθύ σκοτάδι. Και ποιο σκοτάδι;

Πρώτα-πρώτα το σκοτάδι του παραλογισμού: Όπου η αφροσύνη και η παραφροσύνη περνιέται για ευφυΐα –και ενδεχομένως μεγαλοφυΐα- ενώ η σοφία εμπαίζεται ως μωρία και παραλογισμός. Έπειτα το σκοτάδι του αμοραλισμού: Όπου η ηθική ανωμαλία γίνεται καθεστώς και παρελαύνει και προελαύνει, ενώ το ήθος χλευάζεται και διώκεται. Κατόπιν το σκοτάδι της λεγόμενης δικαιοσύνης: Όπου οι άνθρωποι του λαού «δι’ ασήμαντον αφορμήν» καταδικάζονται, ενώ οι κανακάρηδες της Μπίλντεμπεργκ, για παράδειγμα, διέρχονται «αβρόχοις ποσί» τον ωκεανό της κακουργίας τους. Μετά το οικονομικό σκοτάδι: Όπου οι λήσταρχοι τραπεζίτες και οι απατεώνες πολιτικοί δανείζονται υπέρογκα ποσά για λογαριασμό δικό τους και της οικονομικής ολιγαρχίας, τα οποία όμως εξαναγκάζουν το λαό να τα πληρώνει. Κι ακόμη το πνευματικό σκοτάδι: Όπου οι ηλίθιοι αποφαίνονται επί παντός του επιστητού και ο λαός κάθεται μπροστά στους τηλεοπτικούς δέκτες και τους ακούει με ανοιχτό το στόμα και αποχαυνωμένη συνείδηση. Και πάνω απ’ όλα το θρησκευτικό σκοτάδι: Όπου η υποκρισία γίνεται δόγμα πίστεως, ενώ η πίστη διώκεται και σπιλώνεται παντοιοτρόπως. Που σημαίνει ότι:

Ο Νυμφίος της Εκκλησίας δεν είναι σαν τους θρησκευτικούς και πολιτικούς πρίγκιπες της καθωσπρέπει κοινωνίας. Τους «κεκονιαμένους, δηλαδή, τάφους», (Ματθαίου ΚΓ: 27), οι οποίοι απέξω φαίνονται αστραφτεροί και ωραίοι, ενώ από μέσα είναι γεμάτοι από δυσωδία και αδικία. Δεν είναι σαν τους κατ’ επάγγελμα απατεώνες, που τους ραίνουμε με ροδοπέταλα και τους χειροκροτούμε. Και τους δίνουμε άπειρες ευκαιρίες, για να εκμεταλλεύονται άπειρες φορές την αφέλεια και την ευπιστία μας. Δεν έχει στο κεφάλι του βασιλικό στέμμα ή τιάρα και μίτρα, όπως οι βασιλιάδες, οι πάπες και οι δεσποτάδες. Ούτε τον βλέπουμε να φορεί χρυσοστόλιστα άμφια και αδαμαντοποίκιλτα εγκόλπια ή να κρατεί βασιλικό σκήπτρο ή την χαρακτηριστική της αντιχριστιανικής, δεσποτικής εξουσίας ποιμαντορική ράβδο. Αλλά τον βλέπουμε να έχει στο κεφάλι του το αγκαθένιο στεφάνι της χλεύης, να περιβάλλεται με τη χλαίνα του εμπαιγμού και να κρατεί στο χέρι του το καλάμι του έσχατου εξευτελισμού. Που σημαίνει ότι δεν μοιάζει, σε καμιά περίπτωση, μ’ όλους αυτούς, που όχι μόνο με την αμφίεσή τους, αλλά και το βίο και την πολιτεία τους διακηρύττουν πως δεν θέλουν καθόλου να του μοιάζουν…

Μοιάζει αντίθετα με όλους τους «ελάχιστους αδελφούς» του. Τους ταπεινωμένους και καταφρονεμένους της Γης. Τους ανάπηρους και ρακένδυτους, τους αιχμάλωτους και τους σκλαβωμένους. Μοιάζει με τους άρρωστους και τους φυλακισμένους. Ακόμη και τους έγκλειστους σε φυλακές υψίστης ασφαλείας. Γιατί κι αυτός φυλακίστηκε και καταδικάστηκε να πεθάνει με ατιμωτικό θάνατο. Και είναι αυτός ,που πάνω απ’ τον οδυνηρό σταυρικό του θρόνο έδωσε χάρη στο συσταυρωμένο του ληστή.
Είναι δε χαρακτηριστικό ότι αυτοί, που τον σταύρωσαν δεν ήταν κάποιοι σαν αυτούς, που η καθωσπρέπει κοινωνία χαρακτηρίζει ως κακούργους και δολοφόνους, αλλά η αφρόκρεμα της καθωσπρέπει κοινωνίας: Το νομικό και θρησκευτικό κατεστημένο. Γεγονός, που σημαίνει ότι, αφού σταύρωσαν τον ίδιο το Θεό, το έγκλημά τους μαρτυρεί ότι είναι οι κακουργότεροι μεταξύ των κακούργων. Μπροστά στην κακουργία των οποίων όλοι οι άλλοι κακούργοι μοιάζουν ψιλικατζήδες του είδους.
Όπως βέβαια συνένοχος για το σταυρικό θάνατο του Χριστού είναι και ο εκπρόσωπος της πολιτικής εξουσίας Πιλάτος. Ο οποίος, παρότι κατάλαβε ότι ήταν αθώος και ότι από φθόνο επιζητούσαν το θάνατό του, τους τον παρέδωσε, για να τον σταυρώσουν. Όπως συμβαίνει και στις μέρες μας με τους Ιρακινούς και τους Αφγανούς, τους Παλαιστίνιους, τους Λίβυους, τους Σύρους και τόσους άλλους. Που σταυρώνονται, χρόνια τώρα, απ’ τους αρχιτρομοκράτες, γραμματείς και φαρισαίους των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Με πρόσχημα την τρομοκρατία ή τα χημικά και πυρηνικά όπλα, που δεν διαθέτουν. Την ίδια στιγμή, που ο Πιλάτος ΟΗΕ «νίπτει», υποκριτικά και ξεδιάντροπα «τας αιμοσταγείς χείρας» του.
Όμως συνένοχος ήταν και ο όχλος, που πριν από λίγες μέρες, του φώναζε «ωσαννά», ενώ μπροστά στο πραιτώριο απαιτούσε «άρον-άρον» τη σταύρωσή του. Κι όχι μόνο όχλος, αλλά και οι ίδιοι οι μαθητές του. Μεταξύ των οποίων δεν είναι μόνο ο Ιούδας, που τον πρόδωσε ή ο Πέτρος, που τον αρνήθηκε, αλλά και οι υπόλοιποι, που τον εγκατέλειψαν…
Όπως συνένοχοι για το σταυρικό θάνατο του Χριστού είμαστε κι εμείς, που στις εκκλησιές μας διεκτραγωδούμε τα πάθη τού Χριστού απ’ τους γραμματείς και φαρισαίους και παράλληλα με ύμνους και κηρύγματα κατακεραυνώνουμε την προδοσία του Ιούδα, ενώ την ίδια στιγμή μπορεί να είμαστε χειρότεροι προδότες και αρνητές και σταυρωτές. Όταν σαν τους όχλους, φωνάζουμε το «άρον-άρον σταύρωσον αυτούς» για πολλούς αθώους συνανθρώπους μας. Κι όχι μόνο για τους «ελάχιστούς αδελφούς» του Χριστού, αλλά και για τον ίδιο το λαό μας και την πατρίδα μας. Στο βαθμό που επιδοκιμάζουμε τους σταυρωτές, που σχεδίασαν και έστησαν σε βάρος του λαού μας και της πατρίδας μας την αγχόνη του χρέους και της γενοκτονίας. Και στηρίζουμε και υποστηρίζουμε τους ντόπιους πολιτικούς και πνευματικούς εφιάλτες, που στηρίζουν και υποστηρίζουν τους νομικούς και οικονομικούς δολοφόνους μας…

παπα-Ηλίας

https://papailiasyfantis.wordpress.com
e mail: yfantis.lias@gmail.com

Στην Παραβολή των Δέκα παρθένων

Στην παραβολή των Δέκα παρθένων είναι αφιερωμένη η αποψινή βραδιά, που ψάλλεται ο όρθρος της Μεγ. Τρίτης. Τί σχέση έχει η παραβολή των Δέκα παρθένων με τη Μεγ. Εβδομάδα; Γιατί γίνεται ιδιαίτερη μνεία γι’ αυτήν κατά τη Μεγ. Εβδομάδα;

     Ένας λόγος: Την παραβολή αυτή είπε ο Χριστός λίγο πριν από το εκούσιο Πάθος. Η τελευταία διδασκαλία του Χριστού πριν από το Μυστικό Δείπνο περιέχεται στο 25ο κεφάλαιο του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου, και είναι καθαρά εσχατολογική. Αναφέρεται στη βασιλεία των ουρανών και στη δευτέρα παρουσία του Χριστού. Στην αρχή είναι οι δύο γνωστές και συγγενείς παραβολές: η παραβολή των Δέκα παρθένων (Ματθ. 25,1-13) και η παραβολή των ταλάντων, ή μάλλον του κρύψαντος το τάλαντον (Ματθ, 25,14-30). Και ακολουθεί η γνωστή περικοπή της μελλούσης κρίσεως (Ματθ. 25,31-46). Το βράδυ της Μεγ, Δευτέρας οι ύμνοι μιλάνε και για τα τρία αυτά, και για την παραβολή των Δέκα παρθένων, και για την παραβολή του κρύψαντος το τάλαντον και για την περικοπή της μελλούσης κρίσεως.

      Περισσότερο μιλάνε οι ύμνοι για την παραβολή των Δέκα παρθένων. Αυτό δε γίνεται και για έναδεύτερο λόγο. Στην παραβολή ακούγεται η κραυγή: «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται, εξέρχεσθε εις απάντησιν αυτού» (Ματθ. 25,6). Και στις πρώτες μέρες της Μεγ. Εβδομάδας ακούγεται η ίδια κραυγή: «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός». Ακολουθίες του Νυμφίου λέγονται οι ακολουθίες των τριών πρώτων ημερών. Έρχεται ο Νυμφίος. Ο Νυμφίος της παραβολής έρχεται, για να μπει στο νυμφώνα και να γίνουν οι γάμοι. Και ο Νυμφίος Χριστός έρχεται την εβδομάδα αυτή, για να μπει θριαμβευτικά στο Νυμφώνα του ουρανού. Έρχεται να δώσει τη μάχη, για ν’ ανοίξει ο κλειστός νυμφώνας στους ανθρώπους. Έρχεται! Καλούμεθα να τον υπαντήσουμε, να τον υποδεχτούμε.

      Αλλά και για τρίτο λόγο γίνεται μνεία της παραβολής των Δέκα παρθένων απόψε. Ο Χριστός είναι ο Νυμφίος. Χρειάζεται πίστη για να το δεχθεί κανείς αυτό. Γιατί; Μπροστά μας τις μέρες αυτές βλέπουμε πληγωμένο και βασανισμένο το πρόσωπο του Χριστού, του Νυμφίου. Ο προφήτης Ησαΐας, 800 χρόνια προ Χρίστου, είδε με καταπληκτική ενάργεια όλα τα πάθη του Σωτήρος, και στην περίφημη προφητεία του 53ου κεφαλαίου του βιβλίου του, που την ακούμε το πρωί της Μεγ. Παρασκευής, παρουσιάζει αυτή την παραμόρφωση του προσώπου του Μεσσία, του πάσχοντος Λυτρωτή: «Και είδομεν αυ­τόν, και ουκ είχεν είδος ουδέ κάλλος» (Ησ. 53,2).

      Ένας που γνωρίζει το θεϊκό μεγαλείο, το άρρητο κάλλος και την απερίγραπτη ομορφιά του Λόγου του Θεού, του θεανθρώπου Ιησού, βλέποντάς τον το πρωί της Μεγ. Παρασκευής ραπισμένο, πληγωμένο, μαστιγωμένο, ματωμένο, θα μπορούσε ν’ αναφωνήσει: – Πω, πω! Πώς έγινε έτσι το ωραιότερο πρόσωπο τού κόσμου! Είναι και τούτο ένα στάδιο της ταπεινώσεως, της κενώσεως του Θεού Λόγου. Ταπείνωσε τον εαυτό του. Τον κατέβασε στη γη από τον ουρανό. Του φόρεσε την ανθρώπινη σάρκα. Τον περιτύλιξε μέσα στα άχυρα του σταύλου. Και τώρα η ταπείνωση πάλι τον περιτυλίγει μέσα στα αίματα και στον πόνο. Πω, πω! Πώς καταδέχτηκε να γίνει για μας ο Νυμφίος Χριστός!

     Κι όμως δεν παύει να είναι ο ωραιότερος Νυμφίος του κόσμου. Στο Ψαλτήρι εμφανίζεται ασύγκριτη η ομορφιά του: «Ωραίος κάλλει παρά τους υιούς των ανθρώπων» (Ψαλμ. 44,2).

Η παραβολή των Δέκα παρθένων

      Είπαμε τους τρεις λόγους, για τους οποίους η αποψινή βραδυά είναι αφιερωμένη στην παραβολή των Δέκα παρθένων.

     Είναι γνωστή η παραβολή. Μιλάει για δέκα παρθένες. Περιμένουν νάρθει ο νυμφίος, κατά τη συνήθεια που είχαν τότε. Ο νυμφίος στη περίπτωση εκείνη καθυστέρησε και θα έφθανε τη νύχτα για να παραλάβει τη νύμφη. Οι παρθένες κόρες τον περίμεναν με λαμπάδες αναμμένες λίγο πιο πέρα από το νυφικό σπίτι, να τον υποδεχθούν. Οι λαμπάδες ήταν τότε λυχνάρια, που άναβαν μόνο με λάδι. Αν σωνόταν το λάδι, έσβηναν οι λαμπάδες.

     Από τις δέκα παρθένες οι πέντε ήταν συνετές, μυαλωμένες. Μαζί με το λυχνάρι τους, τη λαμπάδα τους, πήραν και λάδι, να τροφοδοτούν τη λαμπάδα. Οι πέντε άλλες ήταν ανόητες, ασύνετες, άμυαλες, επιπόλαιες. Πήραν τη λαμπάδα χωρίς λάδι.

     Οι ώρες περνούσαν, ο νυμφίος αργούσε. Και νύσταξαν και έπεσαν να κοιμηθούν. Κατά τα μεσάνυχτα ακούστηκε φωνή. Ο αγγελιοφόρος προειδοποιεί: «Ιδού ο νυμφίος έρχεται…». Πετάχτηκαν και οι δέκα. Οι πέντε μυαλωμένες άναψαν τις λαμπάδες τους. Έτοιμες για την υποδοχή. Οι άμυαλες όμως! Πώς ν’ ανάψει το λυχνάρι τους; Λάδι δεν είχαν. Πώς να βρουν τελευταία στιγμή; Να πάρουν από τις άλλες πέντε; Δεν μπορούσαν, γιατί δεν θάφτανε για το δικό τους λυχνάρι το λάδι που θα τους έμενε. Να πάνε ν’ αγοράσουν; Άραγε θα προλάβουν; Μα δεν μπορούν να κάνουν τίποτε άλλο. Τρέχουν ν’ αγοράσουν.

      Ο νυμφίος όμως πλησιάζει. Οι πέντε σοφές τον υποδέχονται με αναμμένη τη λαμπάδα. Μπαίνουν μαζί του στο νυμφώνα. Μαζί στο γαμήλιο πανηγύρι, στη μεγάλη χαρά. Σε λίγο, να και φτάνουν, ασθμαίνουσες και καταϊδρωμένες, οι πέντε ασύνετες και άμυαλες. Προχωρούν να μπουν. Μα βρίσκουν κατάκλειστη την πόρτα. Χτυπάνε. Ξαναχτυπάνε. Μα απόκριση καμιά. Φωνάζουν με αγωνία: «Κύριε, Κύριε άνοιξον ημίν». Κι ακούγεται η απόκριση από μέσα. Απόκριση αυστηρή, απόλυτη, τραγική: «Αμήν λέγω υμίν, ουκ οίδα υμάς». Δεν σάς ξέρω… Μια για πάντα έξω από το νυμφώνα. (Αρχιμ. Δανιήλ Γ. Αεράκη, «Στη Μεγάλη Εβδομάδα»).

Tον νυμφώνα Σου βλέπω, Σωτήρ μου, κεκοσμημένον 

και ένδυμα ουκ έχω, ίνα εισέλθω εν αυτώ˙ 

λάμπρυνόν μου την στολήν της ψυχής, 

Φωτοδότα, και σώσον με.

sophia-siglitiki.blogspot.gr

το είδαμε εδώ

ΜΕΛΗ ΤΗΣ Μ. ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΑΚΑΡΙΣΤΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΠΑΤΡΩΝ ΝΙΚΟΔΗΜΟ (1915-2008)

Με την ευκαιρία του Έτους Μητροπολίτου Πατρών Νικοδήμου Βαλληνδρά (1915-2015/100 χρόνια από την γέννησή του), παραθέτουμε εδώ μέλη της Μ. Εβδομάδος όπως τα έψαλε ο μακαριστός Μητροπολίτης, τα οποία προέρχονται από το προσωπικό αρχείο του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου. 

"Πάσα Πνοή", ήχος α', μέλος Νικολάου Πρωτοψάλτου Σμύρνης. 

"Ερχόμενος ο Κύριος προς το εκούσιον πάθος", ιδιόμελον Όρθρου Μ. Δευτέρας, ήχος α', μέλος Κωνσταντίνου Πρίγγου, Άρχοντος Πρωτοψάλτου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας. Ζωντανή ηχογράφηση από τον Μητροπολιτικό Ναό Ευαγγελιστρίας Πατρών.

 "Εν ταις λαμπρότησι", ήχος α', μέλος Νικολάου Πρωτοψάλτου Σμύρνης

πηγή

Μεγάλη Δευτέρα

Χθες, αγαπητοί μου, μιλήσαμε για το θαύμα της ξηρανθείσης συκής, πού είναι σύμβολο του ανθρώπου ή του λαού πού δεν έχει να παρουσίαση καρπούς. Συνεχίζουμε τώρα.  Ο Χριστός τη νύχτα της Μεγάλης Δευτέρας βγήκε πάλι έξω από τα Ιεροσόλυμα, βρήκε ένα τόπο έρημο, και εκεί διανυκτέρευσε με τους μαθητές του. Το πρωΐ της Τρίτης επέστρεψε στην πόλη.

Ανέβηκε στο ναό του Σολομώντος και στάθηκε στο προαύλιο. Εκεί τον περίμενε λαός, που διψούσε να ακούσει τα θεϊκά του λόγια. Τον περίμεναν όμως και εχθροί. Εχθροί του Χριστού ήταν τα τρία μεγάλα κόμματα που κυριαρχούσαν τότε στην δημοσία ζωή. Το ένα κόμμα ήταν οι Ηρωδιανοί, το δεύτερο οι Σαδδουκαίοι, και το τρίτο οι Φαρισαίοι. Όπως σήμερα έχουμε κόμματα που διαιρούν το λαό, έτσι και την εποχή εκείνη. Και δυστυχώς τα κόμματα δεν θα εκλείψουν όσο διαρκεί αυτή ή ζωή.

Οι Ηρωδιανοί ήταν οι άνθρωποι του Ηρώδου, του βασιλέως της Ιουδαίας τον οποίο είχε εγκαταστήσει η ρωμαϊκή εξουσία ήταν φίλοι του Καίσαρα. Οι Σαδδουκαίοι ήταν τρόπον τινά οι υλιστές της εποχής εκείνης δεν παρεδεχόντουσαν  την αθανασία της ψυχής και την ανάσταση των νεκρών, και έλεγαν ότι ό άνθρωπος ψοφάει όπως το ζώο. Οι δε Φαρισαίοι καυχόντουσαν για τις αρετές τους θεωρούσαν τον εαυτό τους ως την αφρόκρεμα της κοινωνίας, και περιφρονούσαν τους άλλους ως αμαρτωλούς.

Τρία κόμματα. Είχαν διαφωνίες, μισούσε το ένα το άλλο, αλλά —περίεργο πράγμα σ' ένα σημείο συμφωνούσαν. Όπως και σήμερα τα κόμματα διαφωνούν μέσα στη βουλή, αλλά σ' ένα σημείο είναι όλα σύμφωνα, από την άκρα δεξιά μέχρι την άκρα αριστερά συμφωνούν στο να βάλλουν εναντίον της αγίας μας πίστεως. Έτσι και τότε τα τρία κόμματα συμφωνούσαν στο να εξοντώσουν το Χριστό. και ναι μεν δεν μπορούσαν να τον συλλάβουν άπ' ευθείας, γιατί ήταν αγαπητός στο λαό, συμμάχησαν όμως αύτη τη φορά κατ' άλλο τρόπο. Προσπάθησαν να τον συλλάβουν στο λόγο.

Τι έκαναν δηλαδή. Ετοίμασαν ερωτήσεις, στις οποίες νόμιζαν ότι ό Χριστός δέ' θα μπόρεση ν' απάντηση, θα τον μπλέξουν και θα κλονίσουν το κύρος του ως διδασκάλου, ως ραβί του Ισραήλ. Έκαναν ό,τι κάνουν στα δικαστήρια οΐ δικηγόροι, πού νύχτες ολόκληρες ετοιμάζουν ερωτήσεις, και την ώρα της δίκης περιπλέκουν μ' αυτές τον αθώο και τον εξευτελίζουν, ότι τάχα δεν έχει το δίκαιο. Έτσι σχεδίαζαν κι αυτοί να κάνουν στο Χριστό. Ποιοι; Οι νάνοι!

Ήθελαν οι νάνοι να τα βάλουν με το γίγαντα Τι λέω γίγαντα, με το Θεό, με τον Υιό και Λόγο του Θεού. Ήθελαν οι πυγολαμπίδες να τα βάλουν με τον ήλιο, τον άδυτο ήλιο, πού είπε ότι «Εγώ ειμί ή οδός και ή αλήθεια και ή ζωή» .Απ' όλο το ευαγγέλιο πού ακούσαμε (Ματθ. 22,1523,39) ας στρέψουμε την προσοχή μας στις ερωτήσεις τους. Θέλετε να μάθετε τις ερωτήσεις; Μία, δύο, τρεις. Η πρώτη ερώτησης είναι των Ηρωδιανών. Τι λένε οι Ήρωδιανοί;

Πλησίασαν με πονηρία και του λένε Διδάσκαλε, ξέρουμε ότι λες πάντα την αλήθεια του Θεού και δεν υπολογίζεις κανένα. Πες μας λοιπόν, πρέπει να πληρώνουμε φόρους στο δημόσιο; Πονηρά ή έρώτησις. Πάντοτε οι λαοί αναστενάζουν κάτω από φόρους. Εάν καταργηθούν οΐ φόροι, μεγάλη ανακούφιση θα αισθανθούν οι άνθρωποι. είναι βαρύτατοι οι φόροι πού επιβάλλουν όλα τα κράτη, και μάλιστα τα σημερινά για τους εξοπλισμούς. Αυτοί λοιπόν ερωτούν πονηρά, «Να πληρώνουμε φόρους στη Ρώμη;», και θέτουν τον Κύριο προ διλήμματος.

Αν ό Χριστός απαντούσε ότι πρέπει να πληρώνουν, θα έλεγαν Αυτός είναι εναντίον του έθνους, θέλει να δουλεύει ό λαός μας σαν σκλάβος στο κατεστημένο, στους Ρωμαίους αυτοκράτορες, εμείς περιμέναμε απ' αυτόν μεγάλα συνθήματα, και τώρα βλέπουμε να συμβιβάζεται μην τον ακούτε λοιπόν. .. "Αν πάλι έλεγε να μην πληρώνουν, τότε θα έτρεχαν στον Ηρώδη και στον Πιλάτο και θα τους έλεγαν Αυτός είναι εναντίον του κράτους, κάνει ανταρσία, συλλάβετε τον... Δύσκολη ή απάντησης.

Ο Χριστός Τι απήντησε; —Δείξτε μου, λέει, ένα νόμισμα απ' αυτά πού κυκλοφορούν. Του έδειξαν ένα δηνάριο. Τους έρωτα. Τίνος είναι ή εικόνα και ή επιγραφή πού φέρει; (πάντοτε πάνω στα νομίσματα, όπως και σήμερα στις χρυσές λίρες Αγγλίας, υπάρχουν σκαλισμένες οι εικόνες των βασιλέων και τα γράμματα του κράτους). Του απαντούν. Του Καίσαρος. Ε λοιπόν, τους λέει, χρησιμοποιώντας το νόμισμα αναγνωρίζετε την εξουσία του καίσαρας. συνεπώς, δώστε στον καίσαρα ότι του χρωστάτε, και στο Θεό δώστε ό,τι του χρωστάτε.

«Απόδοτε ουν τα καίσαρας καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ» (έ.ά. 22,21). Δεν είναι του παρόντος ν' αναπτύξουμε Τι μεγάλα νοήματα περικλείει αυτή ή απάντηση του Χριστού για τις σχέσεις Εκκλησίας και κράτους. Έτσι οι Ηρωδιανοί αποστομώθηκαν. Έρχονται τώρα οι Σαδδουκαίοι, πού δεν πίστευαν σε άλλη ζωή και σε ύπαρξη πνεύματος. Αυτοί με την ερώτηση τους κάνουν μία φανταστική υπόθεση της αισχράς διανοίας τους. Διδάσκαλε, λένε, θέλουμε να μας λύσης ένα πρόβλημα.

Ένας άντρας πήρε μια γυναίκα, αλλά πέθανε άτεκνος. Σύμφωνα με μια διάταξη του μωσαϊκού νόμου, επιτρέπετο τότε ή γυναίκα να πάρη τον αδελφό του άτέκνου. Παντρεύτηκε λοιπόν το δεύτερο αδελφό του, αλλά τίποτα πεθαίνει και αυτός άτεκνος. Παίρνει τον τρίτο αδελφό κι αυτός άτεκνος. Παίρνει τον τέταρτο τίποτα. Παίρνει τον πέμπτο, παίρνει τον έκτο, παίρνει τον έβδομο τίποτα. Όλοι πέθαναν άτεκνοι. Στον άλλο κόσμο τώρα, πού πιστεύετε εσείς, Τι θα γίνει; τίνος γυναίκα θα είναι; Αυτά τα εφτά αδέρφια θα μαλώνουν για αυτή τη μια γυναίκα; Γιατί όλοι την είχαν σύζυγο.

Κι ό Χριστός τους άπαντα. «Πλανάσθε μη ειδότες τάς γραφάς μηδέ την δύναμιν του Θεού» (έ.ά. 22,29). Στον άλλο κόσμο, εκεί πλέον θα δημιουργηθούν νέες συνθήκες εκεί δέ' θα υπάρχει αρσενικό και θηλυκό γένος, εκεί δέ' θα υπάρχει άντρας και γυναίκα. Εκεί θα είναι κάτι άλλο θα υποστούν αλλοίωση, μια μεταμόρφωση τα πρόσωπα των ανθρώπων, και θα ζούνε πλέον ζωή πνευματική θα ζουν όπως οι άγγελοι στον ουρανό. Γάμοι, συνοικέσια και διαζύγια δέ' θα υπάρχουν εκεί. Όλα αυτά, οι αδυναμίες αυτές πού παρουσιάζονται εδώ στη γη, δέ' θα υπάρχουν εκεί. Αποστομώθηκαν και αυτοί.

Τέλος έρχεται ή σειρά των Φαρισαίων. Αυτοί Τι έκαναν; Κάθονταν και ψιλοκοσκίνιζαν το νόμο του Μωϋσέως και λεπτολογούσαν γύρω από τις διατάξεις των ραβίνων. Έτσι είχαν φτιάξη εκατοντάδες εντολές, ένα πλήθος διατάξεις, ολόκληρο κατάλογο εντολών, 618 και πλέον εντολές! Ή πολυνομία όμως, όπως είναι φυσικό, επιφέρει σύγχυση. Διεπληκτίζοντο λοιπόν μεταξύ τους, ποια από τις αμέτρητες αυτές εντολές είναι ή μεγαλύτερη και σπουδαιότερη.

Και αυτό ήταν το ερώτημα πού υπέβαλε ένας άπ' αυτούς στο Χριστό. Διδάσκαλε, ποια είναι ή μεγαλύτερη εντολή του νόμου; και ό Χριστός του απήντησε, Μεγαλύτερη εντολή είναι ή εντολή της αγάπης προς τον Θεό και αγάπης προς τον πλησίον. Έτσι αποστομώθηκαν και αυτοί. 'Αφού ό Χριστός τους αποστόμωσε, στη συνέχεια περνάει στην αντεπίθεση και ρωτάει τους Φαρισαίους. Δέ' μου λέτε, ό Χριστός τίνος υιός είναι; —Ό Χριστός, λένε, είναι υιός του Δαβίδ, κατάγεται απ' το Δαβίδ.

Ναι, άλλ' αφού είναι απόγονος του Δαβίδ, πώς ό Δαβίδ τον λέει Κύριο και μάλιστα «εν Πνεύματι», φωτιζόμενος δηλαδή από το άγιο Πνεύμα; (έ.ά. 22,43) Τον έχει απόγονο, και τον ονομάζει Κύριο, πώς είναι δυνατόν; Πώς μπορεί να είναι και απόγονος και Κύριος; Πάνε μαζί αυτά τα πράγματα;... Κανένας τους δε' μπορούσε ν' απάντηση. αποστομώθηκαν, κι από την ήμερα εκείνη δεν τόλμησε πλέον κανείς να του θέση τέτοια ερωτήματα. αποστομώθηκαν και δε' μπορούσαν ν' απαντήσουν, διότι το πρόβλημα αυτό λύνεται μόνο αν παραδεχθούμε ότι ό Χριστός είναι Θεός.

Αυτοί όμως έπ' ουδενί λόγω μπορούσαν να δεχθούν ότι ό Χριστός είναι Θεός. Έτσι έπαψαν να τον ενοχλούν. Ό Χριστός, αδελφοί μου, απεστόμωσε τους εχθρούς του. Δε' θα μπορούσε λοιπόν, με τη θεία δύναμη του, ν' αποφυγή και την σύλληψη κα! το σταυρό; Ασφαλώς. Παρ' όλα αυτά δεν αποφεύγει το ποτήριο. Ενσυνείδητος και εκουσίως βαδίζει προς τη θυσία υπέρ ημών.

Ακολουθόντας τον Νυμφίο .Πορεία προς το Πάθος

“Ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός και μακάριος ο δούλος ον ευρήσει γρηγορούντα, ανάξιος δε πάλιν, ον ευρήσει ραθυμούντα. Βλέπε ουν ψυχή μου, μη τω ύπνω κατενεχθής, ίνα μη τω θανάτω παραδοθείς και της βασιλείας έξω κλεισθής. Αλλά ανάνηψον κράζουσα, Άγιος, Άγιος, Αγιος ει ο Θεός ημών. Δια της Θεοτόκου ελέησον ημάς”.

Από σήμερα εισερχόμαστε στην Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα στην ιερότερη εορτολογική περίοδο του έτους. Ονομάστηκε δε έτσι, όπως τονίζει ο ιερός Χρυσόστομος, όχι για τη χρονική διάρκεια των ημερών της, αλλά εξαιτίας των μεγάλων σωτηριολογικών γεγονότων που έλαβαν χώρα κατ’ αυτήν για τη σωτηρία του πεσόντος ανθρώπου.

Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας καθιέρωσαν την Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα των Παθών του Κυρίου και Θεού μας Ιησού Χριστού ως σπουδαιότατο σταθμό πλουσίου πνευματικού ανεφοδιασμού των ψυχών των πιστών. Τα Άγια και Σεπτά Πάθη του Χριστού μας ελάχιστες ψυχές ανθρώπων αφήνουν ασυγκίνητες. Μόνο οι πωρωμένες από την αμαρτία και το κακό ψυχές παραμένουν απαθείς τις άγιες αυτές ημέρες. Το μεγάλο πλήθος των ανθρώπων, οι οποίοι μάλλον θα μπορούσε κάποιος να τους χαρακτηρίσει αδιάφορους, αυτές τις άγιες ημέρες κατακλύζει τους ναούς με τη “Σύνοψη” στο χέρι για να σιγοψάλλει μαζί με τους ψάλτες τους ύμνους των ιερών ακολουθιών.

Πρέπει να επισημάνουμε σε αυτούς που δεν γνωρίζουν την εκκλησιαστική τάξη, πως η Εκκλησία μας έχει καθιερώσει τη Μ. Εβδομάδα να ψάλλεται ο Όρθρος της ημέρας το προηγούμενο βράδυ, π.χ. ο Όρθρος της Μ. Δευτέρας ψάλλεται το βράδυ της Κυριακής, ο Όρθρος της Μ. Τρίτης το βράδυ της Μ. Δευτέρας κ.ο.κ. Αυτό γίνεται για να μπορούν οι εργαζόμενοι πιστοί να παρακολουθούν τις ιερές ακολουθίες.

Αποφασίσαμε να δημοσιεύουμε κάθε μέρα της Μ. Εβδομάδος ένα άρθρο που σκοπό θα έχει να εισάγει τους ακροατές στο σωτηριολογικό νόημα των αγίων ημερών. Τη σειρά αυτή την ονομάσαμε “Πορεία προς το Θείο Πάθος”,επειδή και η δομή της Μεγάλης Εβδομάδος είναι ακριβώς η αναπαράσταση της τελευταίας εβδομάδος της επί γης παρουσίας του Χριστού μας και κάθε ημέρα “μνείαν ποιούμεθα”, όπως αναφέρει το ιερό συναξάρι, κάποιου από εκείνα τα σωτήρια γεγονότα. Τη Μεγάλη Δευτέρα τιμάμε μια μεγάλη προσωπικότητα της Π.Δ. τον Ιωσήφ τον Πάγκαλο, ο οποίος είναι ο ίδιος, με τα άδικα παθήματά του, τύπος του Χριστού και επίσης ενθυμούμαστε το γεγονός της “ξηρανθείσης συκής” από τον Κύριο. Τη Μεγάλη Τρίτη ενθυμούμαστε την παραβολή των Δέκα Παρθένων που έχει υψίστη σημασία για τη σωτηρία μας. Την Μ. Τετάρτη τιμάμε τη μετάνοια της αμαρτωλής γυναικός, η οποία άλειψε με μύρο από ευγνωμοσύνη τα πόδια του Κυρίου, λίγο πριν το Πάθος Του. Τη Μ. Πέμπτη εορτάζουμε τα σωτήρια γεγονότα που συνέβηκαν κατά τη διάρκεια του Μυστικού Δείπνου, τον ιερό Νιπτήρα, την παράδοση της Θείας Ευχαριστίας, την Αρχιερατική Προσευχή του Κυρίου και την Προδοσία του Ιούδα. Την Μ. Παρασκευή προσκυνούμε τα άγια και σωτήρια και φρικτά Πάθη του Κυρίου μας και το Μ. Σάββατο τιμάμε τη θεόσωμο Ταφή του Κυρίου μας και την εις Άδου Κάθοδόν Του.

Οι άγιοι Πατέρες στόλισαν τη Μ. Εβδομάδα με υμνολογικό περιεχόμενο υψίστης ποιητικής και μουσικής αξίας. Η υμνολογία της Μ. Εβδομάδος αποτελεί το απόγειο της παγκοσμίου ποιήσεως. Ποια ανθρώπινη καρδιά δεν μένει ασυγκίνητη στο άκουσμα του “Ιδού ο Νημφίος έρχεται”, η του “Σήμερον Κρεμάται επί ξύλου”, ή του “Εξέδυσάν με τα ιματιά μου” ή του “Η Ζωή εν τάφω”;

Σήμερα θα σχολιάσουμε το νόημα της Μεγάλης Δευτέρας. Όπως προαναφέραμε, την πρώτη ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδος τιμάμε τον Ιωσήφ τον Πάγκαλο, το γιο του Ιακώβ, τον οποίο πούλησαν, εξαιτίας μεγάλου φθόνου, τα αδέλφια του ως δούλο στην Αίγυπτο. Η πολύπαθη ιστορία του μας είναι λίγο πολύ γνωστή. Η φιλήδονη γυναίκα του Πεντεφρή, αυλικού του Φαραώ, αφού δεν μπόρεσε να τον παρασύρει στην!αμαρτία της μοιχείας, τον συκοφάντησε και τον έριξαν στη φυλακή. Μετά την εξήγηση των περιέργων ονείρων του Φαραώ κατέστη αντιβασιλέας της μεγάλης χώρας της Αιγύπτου. Συνάντησε τους αδελφούς του, τους οποίους όχι μόνο δεν τα τιμώρησε, αλλά τους ευεργέτησε και τους εγκατέστησε στο πιο έφορο μέρος της Αιγύπτου, προκειμένου να ζήσουν ευτυχισμένοι. Τη Μεγάλη Δευτέρα προβάλλεται η υπέροχη μορφή του Παγκάλου Ιωσήφ, γιατί αυτός σύμφωνα με τους Πατέρες της Εκκλησίας μας, αποτελεί προτύπωση και εικόνα του Χριστού. Όπως ο Κύριος υπέφερε άδικα εξαιτίας της ανθρώπινης κακίας, το ίδιο και εκείνος υπέφερε εξαιτίας της κακίας των αδελφών του και έδειξε όπως και ο Χριστός απέραντη ανεξικακία. Επίσης την ημέρα αυτή κάνουμε ανάμνηση του διδακτικού γεγονότος της ξηρανθείσης συκής από τον Κύριο πο συνέβηκε σύμφωνα με τα ιερά Ευαγγέλια την επομένη ημέρα της θριαμβευτικής Του εισόδου στην Ιερουσαλήμ. Μη βρίσκοντας καρπό στο δένδρο το καταράστηκε και αυτό αμέσως ξεράθηκε, θέλοντας να μας διδάξει με τον τρόπο αυτό, πως και εμείς αν δεν παράγουμε πνευματικούς καρπούς, μας περιμένει ο αιώνιος θάνατος! Επίσης η άκαρπος συκή συμβολίζει και την ιουδαϊκή Συναγωγή, και γενικότερα την ιουδαϊκή θρησκεία, η οποία δεν είχε πλέον να παρουσιάσει καμιά πνευματική υπηρεσία στο λαό, μάλλον αρνητικές υπηρεσίες προσέφερε και γι’ αυτό στηλιτεύτηκε έντονα από τον Κύριο. Οι άγιοι Πατέρες όρισαν να κάνουμε μνεία την Μ. Δευτέρα αφ’ ενός μεν του δικαίου Ιωσήφ και αφ’ ετέρου του γεγονότος της ξηρανθείσης συκής για να μιμηθούμε και εμείς τον Πάγκαλο Ιωσήφ στην αρετή και να αποφύγουμε την άκαρπη συκή και να στολισθούμε με αρετές και πνευματικούς καρπούς, προκειμένου να ακολουθήσουμε τον Κύριο στο σωτήριο Πάθος Του.

Υπέροχη είναι πραγματικά η υμνολογία της Μ. Δευτέρας, η οποία έχει ως στόχο να εισαγάγει τους πιστούς στο κατανυκτικό και πένθιμο κλίμα της εβδομάδος των Παθών του Κυρίου. Η ακολουθία του Όρθρου αρχίζει με το υπέροχο και πασίγνωστο τροπάριο “Ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός…”. Ακολουθούν τα καθίσματα “Τα πάθη τα σεπτά…” , “Αόρατε κριτά…” και “Των παθών του Κυρίου τας απαρχάς…” εισαγωγικά του Θείου Πάθους. Μετά την ανάγνωση του ιερού Ευαγγελίου ψάλλεται ο περίφημος κανόνας “Τω την άβατον κυμαινομένην θάλασσαν…” ποίημα του αγίου Κοσμά του Μελωδού. Παρεμβάλλεται το γνωστό κοντάκιο “Ο Ιακώβ ωδύρετο του Ιωσήφ την στέρησιν…”. Ακολουθεί το κατανυκτικότατο εξαποστειλάριο “Τον νυμφώνα σου βλέπω Σωτήρ μου κεκοσμημένον…”. Στους Αίνους ψάλλονται τα περίφημα τροπάρια, επίσης ποιήματα του αγίου Κοσμά, “Ερχόμενος ο Κύριος προς το εκούσιον πάθος…”, “Φθάσαντες, πιστοί, το σωτήριον πάθος Χριστού του Θεού…”. Στα υπέροχα τροπάρια των αποστίχων, ποιήματα και αυτά του αγίου Κοσμά, γίνεται μνεία του επεισοδίου με τους υιούς Ζεβεδαίου, οι οποίοι ζητούσαν πρωτοκαθεδρία στη βασιλεία του Χριστού. “Κύριε προς το μυστήριον το απόρρητον της σης οικονομίας…”, “Κύριε, τα τελεώτατα φρονείν τους οικείους παιδεύων μαθητάς, μη ομοιούσθε τοις έθνεσιν έλεγες…” και το δοξαστικό “Δευτέραν Εύαν την Αιγυπτίαν ευρών ο δράκων δια ρημάτων, έσπευδε κολακίαις υποσκελίσαι τον Ιωσήφ…”, αναφέρεται στο γεγονός του πάθους του Παγκάλου Ιωσήφ.

Είναι ανάγκη αγαπητοί φίλοι και φίλες αυτές τις ημέρες να διορθώσουμε την πορεία της ζωής μας, να στραφούμε στο δρόμο του Χριστού και να ακολουθήσουμε τα βήματά Του προς το Πάθος. Στην αντίθετη περίπτωση θα παραμείνουμε για μια ακόμα φορά αμέτοχοι των δωρεών που απορρέουν από τα εκούσια Παθήματα και τη Σταυρική Θυσία του Λυτρωτή μας Ιησού Χριστού. Ο ιερός υμνογράφος της Μ. Δευτέρας μας καλεί επιτακτικά “Δεύτε ουν και ημείς κεκαθαρμέναις διανίαις συμπορευθώμεν αυτώ και συσταυρωθώμεν και νεκρωθώμεν δι’ αυτόν ταις του βίου ηδοναίς, ίνα και συζήσωμεν αυτώ”. Και “Τη αυτού ευσπλαχνία συνεγείρη και ημάς νεκρωθέντας τη αμαρτία”.

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ
Θεολόγου - Καθηγητού

Η Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα

Τι είναι Μεγάλη Εβδομάδα; 

Η Μεγάλη Εβδομάδα είναι η εβδομάδα πριν το Πάσχα (από την Κυριακή των Βαϊων το βράδυ μέχρι το Μ. Σάββατο) και ονομάζεται «Μεγάλη», όχι γιατί έχει περισσότερες μέρες ή ώρες από τις άλλες εβδομάδες, αλλά γιατί τα γεγονότα όπου τελούνται και βιώνονται στους Ιερούς Ναούς είναι κοσμοσωτήρια για τον άνθρωπο!

Πώς βιώνεται ο λειτουργικός χρόνος τη Μεγάλη εβδομάδα; 

Η Εκκλησία από την μεγάλη της φιλανθρωπία, για να μπορέσουν όσο είναι δυνατόν περισσότεροι πιστοί να συμμετέχουν στις Ακολουθίες, επέτρεψε από την αρχή της Μ. Εβδομάδας, να ψάλλεται ο Όρθρος της επόμενης ημέρας. (π.χ. την Κυριακή των Βαϊων το βράδυ ψάλλεται ο Όρθρος της Μεγάλης Δευτέρας).

Τι τελείται τις ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας; 

Οι τέσσερις πρώτες ημέρες μας προετοιμάζουν πνευματικά για το θείο δράμα και οι Ακολουθίες ονομάζονται «Ακολουθίες του Νυμφίου».

Μεγάλη Δευτέρα (Κυριακή Βαϊων βράδυ): 

Την Μεγάλη Δευτέρα κυριαρχούν δύο γεγονότα:

α) Η ζωή του Ιωσήφ του 11ου γιού του Πατριάρχη Ιακώβ, του ονομαζόμενου Παγκάλου, δηλαδή του ωραίου στο σώμα και τη ψυχή. Ο Ιωσήφ προεικονίζει με την περιπέτειά του (που πουλήθηκε σκλάβος στην Αίγυπτο) τον ίδιο τον Χριστό και το πάθος Του.

β) Το περιστατικό της άκαρπης συκιάς που ξέρανε ο Χριστός (Ματθ. 21, 18-22):
Συμβολίζει την Συναγωγή των Εβραίων και γενικά την ζωή του Ισραηλιτικού λαού που ήταν άκαρποι από καλά έργα.

Μεγάλη Τρίτη (Μεγάλη Δευτέρα βράδυ): 

Την Μεγάλη Τρίτη θυμόμαστε και ζούμε δύο παραβολές:

α) Των δέκα παρθένων (Ματθ. 25,1-13) που μας διδάσκει να είμαστε έτοιμοι και γεμάτοι από πίστη και φιλανθρωπία.

β) Των Ταλάντων (Ματθ. 25,14-30), που μας διδάσκει να είμαστε εργατικοί και πρέπει να καλλιεργούμε και να αυξήσουμε τα πνευματικά μας χαρίσματα.

Μεγάλη Τετάρτη (Μεγάλη Τρίτη βράδυ): 

Η Μεγάλη Τετάρτη είναι αφιερωμένη στην αμαρτωλή γυναίκα (Λουκ. 7,47), που μετανιωμένη άλειψε τα πόδια του Κυρίου με μύρο και συγχωρήθηκε για τα αμαρτήματά της, γιατί έδειξε μεγάλη αγάπη και πίστη στον Κύριο. Ψάλλεται το περίφημο τροπάριο (δοξαστικό) της Υμνογράφου Μοναχής Κασσιανής.

Μεγάλη Πέμπτη (Μεγάλη Τετάρτη βράδυ):

Την Μεγάλη Πέμπτη γιορτάζουμε 4 γεγονότα :

α) Τον Ιερό Νιπτήρα, το πλύσιμο δηλαδή των ποδιών των μαθητών από τον Κύριο, δείχνοντας για το ποια πρέπει να είναι η διακονία των πιστών στην Εκκλησία.

β) Τον Μυστικό Δείπνο, δηλαδή την παράδοση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας.

γ) Την Προσευχή του Κυρίου, στο Όρος των Ελαιών και

δ) την Προδοσία του Ιούδα, δηλαδή την αρχή του Πάθους του Κυρίου.

Μεγάλη Παρασκευή (Μεγάλη Πέμπτη βράδυ):

Την Μεγάλη Παρασκευή έχουμε την Κορύφωση του θείου δράματος, τελείται η «Ακολουθία των Παθών» και θυμόμαστε και βιώνουμε τα Σωτήρια και φρικτά Πάθη του Κυρίου και Θεού μας. Δηλαδή:

α) Τα πτυσίματα

β) τα μαστιγώματα

γ) τις κοροϊδίες

δ) τους εξευτιλισμούς

ε) τα κτυπήματα

στ) το αγκάθινο στεφάνι και κυρίως την

ζ) Σταύρωση και

η) τον θάνατο του Χριστού μας.

Μεγάλο Σάββατο (Μεγάλη Παρασκευή πρωϊ και βράδυ):

Το Μεγάλο Σάββατο το πρωϊ γιορτάζουμε:

α) την Ταφή Του Κυρίου και

β) την Κάθοδο Του στον Άδη, όπου κήρυξε σε όλους τους νεκρούς. Έτσι Μεγάλη Παρασκευή το πρωϊ (ημερολογιακά), τελούνται οι εξής ακολουθίες: Ακολουθία των Μεγάλες Ωρών και στις 12.00 το μεσημέρι της Αποκαθηλώσεως, δηλαδή την Ταφή Του Κυρίου από τον Ιωσήφ τον Αριμαθαίας και το Νικόδημο τον Φαρισαίο, μέλος του Μ. Συμβουλίου και κρυφό μαθητή του Κυρίου.

Την Μεγάλη Παρασκευή το βράδυ (ημερολογιακά) ψάλλονται τα Εγκώμια και έχουμε την περιφορά του Επιταφίου!

Κυριακή του Πάσχα (Μ. Σάββατο πρωϊ και νύχτα από τις 12.00 π.μ):

Το Μεγάλο Σάββατο (ημερολογιακά) το πρωϊ, έχουμε την λεγόμενη «1η Ανάσταση», δηλαδή το προανάκρουσμα της Αναστάσεως που μεταδίδουν οι ύμνοι και της προσμονής της λυτρώσεως όλης της κτίσεως από την φθορά και τον θάνατο!

Το Μεγάλο Σάββατο στις 12.00 (δηλαδή ουσιαστικά την Κυριακή), έχουμε την ζωηφόρο Ανάσταση του Κυρίου μας, την ήττα του θανάτου και της φθοράς και την αφή του Αγίου Φωτός στον κόσμο από το Πανάγιο Τάφο.

Κυριακή του Πάσχα στις 11.00 π.μ. ή το απόγευμα, τελείται ο «Εσπερινός της Αγάπης», όπου σε πολλές γλώσσες διαβάζεται το Ιερό Ευαγγέλιο και διατρανώνεται παγκοσμίως η νίκη του θανάτου και η εποχή της Καινούριας Διαθήκης, της χαράς και της Αναστάσιμης ελπίδας.

Ποιο είναι το βαθύτερο νόημα των Παθών και της Αναστάσεως για όλους εμάς τους Πίστους;

Οι πιστοί βιώνουμε τα πάθη και την ανάσταση του Χριστού συμμετέχοντας ενεργά σε αυτά με «συμπόρευση», «συσταύρωση» και «συνανάσταση»! Ο Χριστός με την θέληση του (εκουσίως), έπαθε και ανέστη για να σωθούμε όλοι εμείς! Αυτό σημαίνει ότι δεν λυπούμαστε «μοιρολατρικά» για το Πάθος του, αλλά για τις δικές μας αμαρτίες και αφού μετανοιώνουμε ειλικρινώς μπορούμε την αντικειμενική σωτηρία που χάραξε ο Χριστός να την κάνουμε και υποκειμενική - προσωπική σωτηρία!

Μ. Εβδομάδα: τα «απόρρητα» γεγονότα της θείας οικονομίας

Ο Θεός μας αξίωσε και περάσαμε την περίοδο της νηστείας, όπως κι αν νηστέψαμε ο καθένας, και  μπαίνομε πια στη Μεγάλη Εβδομάδα. Αυτή η Εβδομάδα λέγεται Μεγάλη, όχι γιατί τάχα οι ώρες και οι ημέρες τώρα είναι μεγαλύτερες και περισσότερες, μα γιατί σ’ αυτήν εορτάζουμε τα μεγάλα και θαυμαστά που έγιναν για τη σωτηρία μας. Όλα τα γεγονότα της θείας οικονομίας είναι τόσο μεγάλα, που δεν τα χωράει ο λογισμός μας, μα αυτά που έγιναν αυτές τις ημέρες είναι το δίχως άλλο τα μεγαλύτερα. Κι όχι μόνο έγιναν μια φορά, αλλά και γίνονται, κάθε που η Εκκλησία, τα εορτάζει, γιατί αυτό ακριβώς είναι οι εορτές της Εκκλησίας, όχι ιστορικές αναμνήσεις των όσων έγιναν, αλλά μυσταγωγικές επαναλήψεις των γεγονότων της θείας οικονομίας^- επαναλήψεις δηλαδή μέσα στις καρδιές των πιστών, που η Εκκλησία με τον κάθε εορτασμό τους χειραγωγεί για να ζήσουν μυστικά όσα έκαμε ο Θεός για τη σωτηρία του κόσμου.

Πηγή:notebook.pblogs.gr

Όταν λέμε «μυστικά», εννοούμε να ζήσουν οι πιστοί μέσα τους, και να αισθανθούν το έργο του Θεού για τον άνθρωπο, όχι με το μυαλό τους, με την ψυχρή δηλαδή λογική και με τις σωματικές αισθήσεις, ­αλλά με κάποια άλλα εσωτερικά αισθητήρια στον άνθρωπο· εκείνα, που όταν μιλάνε, δεν ακούεται η φωνή τους έξω, αλλά μόνο μας πλημμυρίζει μέσα μας μία ανείπωτη και ανέκφραστη χαρά και ευφροσύνη. Άλλη χαρά αυτή και πολύ διαφορετική από κείνη που μας δίνει ο κόσμος με την απόλαυση των αγαθών του. Δεν φοβούμαι τώρα μήπως και δεν με καταλαβαίνετε, γιατί κάθε άνθρωπος, ακόμα κι ο πιο απλός, μάλιστα δε αυτός ίσως περισσότερο, ζει και ξέρει τι είναι αυτή η εσωτερική χαρά, όσο κι αν τον στέγνωσε η ξερή γνώση του μυαλού, όσο κι αν πάει να τον σκοτώσει εσωτερικά η επιστήμη και η τεχνική, καθώς το λέει ο νεοέλληνας ποιητής, ότι «μού ’γινε η γνώση παιδεμός και πάει να με σκοτώσει».

Φτάσαμε λοιπόν στην Εβδομάδα, όπου η Εκκλησία εορτάζει τα μεγάλα γεγονότα της πίστεως μας, τα «απόρρητα» και «άρρητα», που δεν μπορεί δηλαδή να τα συλλάβει ο νους και να τα εκφράσει το στόμα. Ο Υιός του Θεού, που έγινε Υιός ανθρώπου, έρχεται προς το εκούσιο πάθος του, έρχεται να χτυπηθεί με το θάνατο, να τον νικήσει και να μας δώσει τη ζωή. Αυτή είναι η θεία πραγματικότητα των όσων μας διηγούνται τα ιερά Ευαγγέλια και μας παραδίδει η Εκκλησία ότι έγιναν στα Ιεροσόλυμα μέσα σ’ αυτή την Εβδομάδα. Αν δεν μπορούμε να εισχωρήσουμε στην πραγματικότητα των γεγονότων αυτών, επειδή μας λείπει ή πίστη, κι αν όσα ακούμε και βλέπομε αυτές τις ημέρες τα δεχόμαστε μόνο και τα ζούμε με μια ρηχή συναισθηματικότητα κι ακόμα, όπως είναι της μόδας, με μια λαογραφική αντίληψη, τότε δεν εγγίζουμε στο μυστήριο του Θεού μήτε ζούμε την άρρητη χαρά και ευφροσύνη για τη σωτηρία μας· δεν αισθανόμαστε καν μέσα μας τη δίψα της σωτηρίας.

Αυτά που έγιναν στα Ιεροσόλυμα αυτή την Εβδομάδα η Εκκλησία τα ονομάζει «απόρρητα», δηλαδή που δεν λέγονται γι’ αυτό δεν τα εξηγεί, αλλά τα υμνολογεί με τους καλύτερους ύμνους, που μεγάλοι Πατέρες και υμνογράφοι συνέθεσαν, και τα προσκυνάει, με όλη την ευπρέπεια και τη σεμνότητα της ευσέβειας. Αυτός είναι ο γνήσιος τρόπος της «λογικής» λατρείας της Εκκλησίας· δεν εξηγεί και δεν ερμηνεύει τα «απόρρητα» γεγονότα της θείας οικονομίας, αλλά τα ομολογεί και τα προσκυνάει. Ό,τι κάνει ο Θεός για τη σωτηρία μας εμείς, δεν μπορούμε να το καταλάβουμε και να το εξηγήσουμε· το προσκυνάμε μόνο και το δοξάζουμε· «Τον Σταυρόν σου προσκυνούμεν, Δέσποτα, και την αγίαν σον Ανάστασιν δοξάζομεν». Το ζούμε μυστικά μέσα μας και η ψυχή μας γίνεται ο τόπος, όπου ο Χριστός πάλι σταυρώνεται και ανασταίνεται· μάλλον δε, οδηγημένοι από την πίστη, εμείς πάσχουμε μαζί με το Χριστό, που έπαθε μια φορά κι αναστήθηκε για μας.

Ό,τι και να πούμε δεν θα μπορέσουμε ποτέ να εκφράσουμε αυτό που η Εκκλησία ονομάζει «απόρρητο», γιατί πραγματικά αυτό δεν μπορεί μα και δεν πρέπει να λέγεται αλλά είναι εκείνο που το ζει ο πιστός μέσα του. Το μυστήριο του Θεού μένει πάντα για τον άνθρωπο μυστήριο·  το αισθανόμαστε και το ζούμε, μα δεν είναι τρόπος να το καταλάβουμε λογικά και να το εκφράσουμε με λόγια. Γι’ αυτό σωπαίνουμε και το προσκυνάμε. Η καλύτερη γλώσσα της Μεγάλης Εβδομάδας είναι η σιωπή και η προσκύνηση. Ούτε να κλαίμε και να λυπούμαστε το Χριστό που πάσχει, γιατί εκείνος δεν είχε τάχα το ατύχημα να εμπλακεί σε μια δυσάρεστη γι’ αυτόν περιπέτεια, αλλά και ήξερε και ήθελε αυτό που έκανε· πορεύεται μόνος του προς το εκούσιο Πάθος. Πηγαίνοντας να τον σταυρώσουν, σε κάποιες γυναίκες που τον έκλαιγαν είπε· «Να μην κλαίτε για μένα, αλλά για σας να κλαίτε». Αν είναι λοιπόν κι εμείς να κλάψουμε, για μας να κλάψουμε, γιατί εξαιτίας μας και για χάρη μας ο Ιησούς Χριστός έπαθε. Κι όχι μόνο έπαθε, αλλά και πάσχει και ξαναστρώνεται από μας κάθε μέρα.

Συνεχίζεται

Το είδαμε εδώ