Ἡ παραβολὴ τοῦ Ἀσώτου (Λουκ.15,11-32) Μετάνοια: ἐπιστροφὴ ἀπὸ τὴν ἐξορία τοῦ κόσμου

 

Ἡ εὐαγγελικὴ παραβολὴ τοῦ ἀσώτου μέσα ἀπὸ τὸν παραστατικὸ λόγο της ἀπεικονίζει τὸ μυστήριο τῆς ἀνομίας τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλὰ καὶ τὸ μεγαλεῖο τῆς ἀποδοχῆς καὶ τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ. Μὲ τρόπο ἀξεπέραστο παρουσιάζει τὴν πτώση καὶ τὴ μετάνοια τοῦ ἀνθρώπου, τὴν ἀποστασία του καὶ τὴν ἐπιστροφή του.



Ἡ περιπλάνησή μας στὸν κόσμο

Ὁ νεώτερος γιὸς «ἀπεδήμησεν εἰς χώραν μακράν». Ὁ ἄσωτος γιός, μᾶς λέει τὸ ἱερὸ κείμενο, ἔφυγε καὶ ἐγκατέλειψε τὸ σπίτι του πηγαίνοντας σὲ μακρινὴ καὶ ξένη χώρα. Τὸ συμβολικὸ βάθος αὐτῆς τῆς εἰκόνας εἶναι σπουδαῖο. Ὅσο καὶ ἂν μᾶς φαίνεται παράξενο, ἡ ζωὴ μας σ' αὐτὸ τὸν κόσμο εἶναι ἀποδημία, εἶναι ἐξορία σὲ ξένη χώρα. Καὶ αὐτὸ γιατί ἡ περιπλάνησή μας στὸν κόσμο ἀναποδογυρίζει τὴν ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ. Συσκοτίζει τὴ σκέψη μας καὶ διαβρώνει τὶς πνευματικές μας εὐαισθησίες. Ἀνατρέπει τὰ σταθερὰ μέτρα καὶ κριτήρια μὲ τὰ ὁποῖα ζυγίζουμε τὰ πράγματα τοῦ κόσμου καὶ ἀξιολογοῦμε τὶς προτεραιότητες τῆς ζωῆς.

Ζοῦμε σ' ἕναν κόσμο ποὺ εἶναι ἀνίκανος νὰ ἀναγνωρίσει καὶ νὰ ἐμπιστευθεῖ τὸν Θεὸ ὡς δημιουργὸ καὶ σωτήρα του, ὅπως μᾶς βεβαιώνει ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης. «Ἐν τῷ κόσμῳ ἦν, καὶ ὁ κόσμος δι' αὐτοῦ ἐγένετο, καὶ ὁ κόσμος αὐτὸν οὐκ ἔγνω», δηλαδὴ ὁ Χριστὸς ἦρθε καὶ ἦταν μέσα στὸν κόσμο καὶ ἐξαιτίας του δημιουργήθηκε ὁ κόσμος, ὅμως «ὁ κόσμος» δὲν τὸν ἀναγνώρισε. Ἡ διαδρομὴ τῆς ζωῆς μας γίνεται ἐξορία ὅταν διαπιστώνουμε ὅτι αὐτὸς ὁ κόσμος, δημιουργημένος ἀπὸ τὸν Θεό, παραδίδεται καὶ κυριαρχεῖται ἀπὸ τὸν «ἄρχοντα τοῦ αἰῶνος τούτου». Τὸ φρόνημα τοῦ κόσμου διαστέλλεται καὶ διαχωρίζεται ἀπὸ τὸ φρόνημα τοῦ Θεοῦ μὲ μία κάθετη διαχωριστικὴ γραμμή, καθὼς «ὅστις φίλος εἶναι τοῦ κόσμου ἐχθρός τοῦ Θεοῦ καθίσταται».

Ὁ σημερινὸς ἄνθρωπος ζεῖ σὲ μία ἐξορία καὶ ἀποξένωση ἀπὸ τὸν Θεὸ καθὼς σπαταλᾶ τὰ ποικίλα χαρίσματά του ἀσώτως, χωρὶς ὅρους καὶ ὅρια. Ζεῖ σὰν νὰ μὴν ὑπάρχει Θεός, σὰν νὰ μὴν ἦρθε ὁ Χριστὸς στὴ γῆ καὶ τότε ἡ τραγωδία τῆς ἐξορίας του γίνεται πιὸ πικρή. Στὴν προσπάθειά του νὰ γευθεῖ καὶ νὰ ἀπολαύσει τὸν πλοῦτο τῆς ζωῆς, νὰ κατακτήσει καὶ νὰ ἀποκτήσει πολλά, συνήθως τὸ πληρώνει ἀκριβά.



Ἡ ἐπιστροφὴ στὸ σπίτι τοῦ Θεοῦ Πατέρα

Τὸ πατρικὸ σπίτι γίνεται ὁ τύπος καὶ ἡ εἰκόνα τῆς ἀληθινῆς ζωῆς καὶ κοινωvίας τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸν Θεὸ στὴ βασιλεία Του. Ἡ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἡ ἐμπειρία τῶν Ἁγίων μᾶς βεβαιώνουν γιὰ αὐτὴ τὴν πραγματικότητα. Μᾶς προτρέπουν γιὰ τὴν ἐπιστροφὴ ἀπὸ τὸ ἀδιέξοδο τῆς ἐξορίας τοῦ ἀσώτου. Ἡ εὐαγγελικὴ παραβολὴ καὶ ἡ ὑμνολογία τῆς κατανυκτικῆς περιόδου ποὺ διανύουμε μᾶς βοηθοῦν νὰ ξαναδοῦμε τὴν πνευματική μας κατάσταση μέσα σ' αὐτὴ τὴν προοπτική: «Εἰς ἑαυτὸν δὲ ἐλθών» (Λκ. 15,17).

Ὅταν βρίσκουμε τὸν ἀληθινό μας ἑαυτό, ξαναβρίσκουμε τὸ δρόμο τοῦ γυρισμοῦ καὶ τῆς ἐπανασύνδεσής μας μὲ τὸν Θεό. Τότε ἡ μετάνοια γίνεται ἕνα βαθὺ βίωμα, μία πνευματικὴ ἐμπειρία τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ ποὺ μᾶς θεραπεύει ἀπὸ τὴν ἀρρώστια τῆς ἁμαρτίας. Τότε ὁ ἀγώνας μας ἀποκτᾶ ἄλλο νόημα καὶ δυναμική. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι, ἔστω καὶ ἂν οἱ πτώσεις καὶ οἱ ἀδυναμίες μας εἶναι πολλές, δὲν μᾶς βυθίζουν πλέον στὴν ἀπόγνωση. Ἔστω καὶ ἂν τὰ πάθη καὶ τὰ λάθη μας, εἶναι μεγάλα καὶ μᾶς ταλαιπωροῦν δὲν μᾶς τρομάζουν πιά. Οἱ ἐνοχές μας, ὅσο βαριὲς καὶ ἂν εἶναι, δὲν μᾶς ἀρρωσταίνουν ψυχικά. Ἄλλο ἔμμονες ἐνοχές, κατάθλιψη, φόβος, ἄγχος, πληγωμένος ἐγωισμός, γιὰ τὶς ἁμαρτίες καὶ τὰ λάθη ποὺ κάναμε, καὶ ἄλλο ἐσωτερικὴ συντριβή, ταπείνωση, ἀλλὰ καὶ ψυχικὴ γαλήνη ἡ ὁποία ἀπορρέει ἀπὸ τὴν ἀγάπη καὶ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ, ποὺ μᾶς ἀποδέχεται καὶ μᾶς περιμένει ὑπερνικώντας τὴν ἁμαρτωλότητά μας.

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ἂν αἰσθανόμαστε «εὐτυχισμένοι ὑπαρξιακά», ἄνετοι καὶ βολεμένοι στὸν παρόντα κόσμο, τότε γιατί θὰ πρέπει νὰ ἀναζητήσουμε καὶ νὰ βροῦμε μία εὐτυχία ποὺ δὲν καταλαβαίνουμε ὅτι χάσαμε ἤ τουλάχιστον δὲν νιώθουμε ὅτι μᾶς λείπει; Ἂν δὲν νιώθουμε ἐξόριστοι καὶ ἀποξενωμένοι ἀπὸ τὴν κοινωνία τοῦ Θεοῦ, τότε γιατί θὰ πρέπει νὰ ἀγωνισθοῦμε καὶ ποῦ πρέπει ἄραγε νὰ ἐπιστρέψουμε; Ἴσως θὰ πρέπει νὰ νοσταλγήσουμε τὴ χαμένη χαρὰ στὴν ἀντίπερα ὄχθη τῆς ὄντως ζωῆς, γιὰ νὰ μποροῦμε νὰ ζοῦμε καὶ νὰ ὁμολογοῦμε αὐτὸ ποὺ ἔλεγε ἕνας ὀρθόδοξος μοναχός: «Πιστεύω Κύριε σὲ Ἐσένα γιατί ἔξω ἀπὸ Ἐσένα δὲν ὑπάρχει τίποτε γιὰ ἐμένα». Ἀμήν. 

Ἡ Παραβολή τοῦ Ἀγαθοῦ Πατέρα

Εἶπε ὁ Κύριος αὐτή τήν παραβολή: «Κάποιος ἄνθρωπος εἶχε δύο γιούς. Ὁ μικρότερος ἀπ' αὐτούς εἶπε στόν πατέρα του: “πατέρα, δῶσε μου τό μερίδιο τῆς περιουσίας πού μοῦ ἀναλογεῖ”· κι ἐκεῖνος τούς μοίρασε τήν περιουσία. Ὕστερα ἀπό λίγες μέρες ὁ μικρότερος γιός τά μάζεψε ὅλα κι ἔφυγε σέ χώρα μακρινή. Ἐκεῖ σκόρπισε τήν περιουσία του κάνοντας ἄσωτη ζωή. Ὅταν τά ξόδεψε ὅλα, ἔτυχε νά πέσει μεγάλη πείνα στή χώρα ἐκείνη, καί ἄρχισε κι αὐτός νά στερεῖται. Πῆγε λοιπόν κι ἔγινε ἐργάτης σέ ἕναν ἀπό τούς πολίτες ἐκείνης τῆς χώρας, ὁ ὁποῖος τόν ἔστειλε στά χωράφια του νά βόσκει χοίρους. Ἔφτασε στό σημεῖο νά θέλει νά χορτάσει μέ τά ξυλοκέρατα πού ἔτρωγαν οἱ χοῖροι, ἀλλά κανένας δέν τοῦ ἔδινε. Τελικά συνῆλθε καί εἶπε: “πόσοι ἐργάτες τοῦ πατέρα μου ἔχουν περίσσιο ψωμί, κι ἐγώ ἐδῶ πεθαίνω τῆς πείνας! Θὰ σηκωθῶ καί θά πάω στόν πατέρα μου καί θά τοῦ πῶ: πατέρα, ἁμάρτησα στόν Θεό καί σ' ἐσένα· δέν εἶμαι ἄξιος πιά νά λέγομαι γιός σου· κᾶνε μέ σάν ἕναν ἀπό τούς ἐργάτες σου”. Σηκώθηκε, λοιπόν, καί ξεκίνησε νά πάει στόν πατέρα του.

»Ἐνῶ ἦταν ἀκόμη μακριά, τόν εἶδε ὁ πατέρας του, τόν σπλαχνίστηκε, ἔτρεξε, τόν ἀγκαλίασε σφιχτά καί τόν καταφιλοῦσε. Τότε ὁ γιός του τοῦ εἶπε: “πατέρα, ἁμάρτησα στόν Θεό καί σ' ἐσένα καί δέν ἀξίζω νά λέγομαι παιδί σου”. Ὁ πατέρας ὅμως γύρισε στούς δούλους του καί τούς διέταξε: “βγάλτε γρήγορα τήν καλύτερη στολή καί ντύστε τον· φορέστε του δαχτυλίδι στό χέρι καί δῶστε του ὑποδήματα. Φέρτε τό σιτευτό μοσχάρι καί σφάξτε το νά φᾶμε καί νά εὐφρανθοῦμε, γιατί αὐτός ὁ γιός μου ἦταν νεκρός καί ἀναστήθηκε, ἦταν χαμένος καί βρέθηκε”. 'Ἔτσι ἄρχισαν νά εὐφραίνονται.

»Ὁ μεγαλύτερος γιός του βρισκόταν στό χωράφι· καί καθώς ἐρχόταν καί πλησίαζε στό σπίτι, ἄκουσε μουσικές καί χορούς. Φώναξε, λοιπόν, ἕναν ἀπό τούς ὑπηρέτες καί ρώτησε νά μάθει τί συμβαίνει. Ἐκεῖνος τοῦ εἶπε: “γύρισε ὁ ἀδερφός σου, κι ὁ πατέρας σου ἔσφαξε τό σιτευτό μοσχάρι, γιατί τοῦ ἦρθε πίσω γερός”. Αὐτός τότε θύμωσε καί δέν ἤθελε νά μπεῖ μέσα. Ὁ πατέρας του βγῆκε καί τόν παρακαλοῦσε, ἐκεῖνος ὅμως τοῦ ἀποκρίθηκε: “ἐγώ τόσα χρόνια σοῦ δουλεύω καί ποτέ δέν παράκουσα καμιά ἐντολή σου· κι ὅμως σ' ἐμένα δέν ἔδωσες ποτέ ἕνα κατσίκι γιά νά εὐφρανθῶ μέ τούς φίλους μου. 'Ὅταν ὅμως ἦρθε αὐτός ὁ γιός σου, πού κατασπατάλησε τήν περιουσία σου μέ πόρνες, ἔσφαξες γιά χάρη του τό σιτευτό μοσχάρι”. Κι ὁ πατέρας του τοῦ ἀπάντησε: “παιδί μου, ἐσύ εἶσαι πάντοτε μαζί μου κι ὅ,τι εἶναι δικό μου εἶναι καί δικό σου. Ἔπρεπε ὅμως νά εὐφρανθοῦμε καί νά χαροῦμε, γιατί ὁ ἀδερφός σου αὐτός ἦταν νεκρός κι ἀναστήθηκε, ἦταν χαμένος καί βρέθηκε”» (Λουκ. 15, 1-32).

Ἡ ὡραία παραβολή πού διαβάζεται τή δεύτερη Κυριακή του Τριωδίου καί πού ὀνομάζεται συνήθως «παραβολή τοῦ ἀσώτου ὑiοῦ», χαρακτηρίστηκε ὡς «ὁ μαργαρίτης μεταξύ τῶν παραβολῶν». Ἡ Ἐκκλησία μας, θέλοντας νά προτρέψει τούς ἀνθρώπους στή μετάνοια, ἐν ὄψει μάλιστα τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς καί τῆς Μ. Ἑβδομάδας, προβάλλει τό παράδειγμα τοῦ μετανοήσαντος «ἀσώτου υἱοῦ». Ἄς μή ξεχνοῦμε ὅμως καί τή μορφή τοῦ ἄλλου παιδιοῦ τῆς παραβολῆς, τοῦ μεγαλύτερου παιδιοῦ, πού ἐπικρατεῖ στό δεύτερο μέρος τῆς διηγήσεως. Αὐτός μᾶς θυμίζει ὁπωσδήποτε τόν Φαρισαῖο, γιά τόν ὁποῖο ἔγινε λόγος στήν περικοπή τῆς προηγούμενης Κυριακῆς: Ὅπως ὁ Φαρισαῖος, ἐπαινεῖ καί αὐτός τόν ἑαυτό του γιά τήν ἐργασία πού προσφέρει, ζητεῖ τήν ἀμοιβή του, αἰσθάνεται ὑπεροχή ἔναντι τοῦ ἀσώτου ἀδελφοῦ του καί τέλος δέν μετέχει στήν πατρική χαρά γιά τήν ἐπιστροφή καί μετάνοια τοῦ νεότερου ἀδελφοῦ. Ἀσφαλῶς σέ τέτοιους ἀνθρώπους ἀπευθυνόταν ὁ Ἰησοῦς, ὅταν ἔλεγε τήν παραβολή αὐτή, σέ ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι, ἱκανοποιημένοι ἀπό τή δική τους θρησκευτική αὐτάρκεια, δέν ἔβλεπαν τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πού ἀπευθύνεται πρός ὅλους, ἀκόμη καί πρός τούς ἁμαρτωλούς.

Βέβαια, ἡ συμπεριφορά τοῦ μεγαλύτερου παιδιοῦ ἔχει μέσα της κάτι τό πολύ ἀνθρώπινο: ἐκφράζει τήν ἀπαίτηση τοῦ εὐσεβοῦς ἀνθρώπου νά φέρεται ὁ Θεός μέ δικαιοσύνη, τιμωρώντας τόν ἁμαρτωλό καί ἀμείβοντας τόν ἐνάρετο. Βρίσκεται ὅμως μακριά ἀπό τή θρησκεία τῆς ἀγάπης πού ἀποκαλύπτει στόν κόσμο ὁ Χριστός. Αὐτήν τήν ἀγάπη ἐνσαρκώνει ἕνα πρόσωπο τῆς παραβολῆς πού δεσπόζει ἀπ’ ἀρχῆς μέχρι τέλους τῆς διηγήσεως, τό πρόσωπο τοῦ καλοῦ πατέρα. Μπορεῖ στό πρῶτο μέρος τῆς διηγήσεως νά προέχει ἡ μορφή τοῦ ἀσώτου πού μετανοιωμένος ἐπιστρέφει στό πατρικό σπίτι καί στό δεύτερο μέρος ἡ μορφή τοῦ «ἐνάρετου» μεγαλύτερου παιδιοῦ. Σέ ὁλόκληρη ὅμως τή διήγηση κυριαρχεῖ ἡ μορφή τοῦ ἀγαθοῦ καί εὔσπλαγχνου πατέρα.



Ἄς φέρουμε στό νοῦ μας τά ἑξῆς σημεῖα ἀπό τή διήγηση τῆς παραβολῆς:

α. Ἤδη στήν ἀρχή τῆς διηγήσεως ὁ πατέρας, σεβόμενος τήν ἐλεύθερη ἀπόφαση τοῦ νεότερου παιδιοῦ του, ἱκανοποιεῖ τό αἴτημά του καί τοῦ δίνει τό μερίδιο τῆς περιουσίας πού τοῦ ἀνήκει.

β. Περιμένει τήν ἐπιστροφή τοῦ παιδιοῦ του. Κι ὅταν πρῶτος αὐτός τό ἀντικρίζει νά ἐπιστρέφει, τρέχει νά τό προϋπαντήσει, τό ἀγκαλιάζει καί τό «καταφιλεῖ».

γ. Δέν συζητεῖ κἄν τό αἴτημα τοῦ παιδιοῦ του νά γίνει δοῦλος στό πατρικό σπίτι, ἀλλά τό ἀποκαθιστᾶ στήν προηγούμενή του θέση, τό ντύνει, τοῦ βάζει δακτυλίδι στό χέρι καί πανηγυρίζει χαρούμενος γιά τήν ἐπιστροφή του, δίνοντας τό σύνθημα ἑνός γενικοῦ ἑορτασμοῦ γιά τό χαρούμενο γεγονός.

δ. Τήν ἴδια στοργή δείχνει στή συνέχεια καί ἀπέναντι τοῦ μεγαλυτέρου παιδιοῦ του πού δυσανασχετεῖ γιά τόν ἑορτασμό· τό παρακαλεῖ μέ ἀγάπη νά πάρει μέρος στή χαρά γιά τήν ἐπιστροφή τοῦ χαμένου ἀδελφοῦ του.

ε. Τέλος, καί στό μέρος ἀκόμη τῆς διηγήσεως, ὅπου περιγράφεται ἡ ἀσωτεία καί ἡ ἀπόφαση μετάνοιας τοῦ νεότερου παιδιοῦ, στό ὑπόβαθρο βρίσκεται ἡ μορφή τοῦ πατέρα. Θά σκεπτόταν ποτέ νά ἐπιστρέψει στό πατρικό σπίτι ὁ ἄσωτος, ἐάν μέσα στή μνήμη του δέν διατηρόταν ζωηρή ἡ γλυκιά ἀνάμνηση ἑνός πατέρα γεμάτου στοργή καί καλοσύνη;



Μετά ἀπό τή σύντομη σκιαγράφηση τῆς μορφῆς τοῦ ἀγαθοῦ πατέρα μποροῦμε νά διατυπώσουμε τό διπλό μήνυμα τῆς σημερινῆς παραβολῆς ὡς ἑξῆς:

1. Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ἀποτελεϊ κίνητρο γιά τή μετάνοια τοῦ ἀνθρώπου καί τήν ἐπιστροφή του στήν πατρική οἰκία, στήν κοινωνία μέ τόν Πατέρα. Ἡ παράσταση τοῦ Θεοῦ σάν ὀργισμένου τιμωροῦ ἐμβάλλει φόβο στόν ἄνθρωπο καί τόν ἀπομακρύνει περισσότερο, ἐνῶ ὁ τονισμός τῆς θείας ἀγαθότητας ἀνταποκρίνεται στή χριστιανική ἀντίληψη περί Θεοῦ καί ἐνθαρρύνει τόν ἄνθρωπο νά τόν πλησιάσει.

Καί 2. Τό ἐπίπεδο τῆς πνευματικῆς τελειότητας τοῦ χριστιανοῦ φαίνεται ἀπό τή στάση του καί τή συμμετοχή του στή χαρά τοῦ ἀδελφοῦ. Πολλές φορές μετέχει κανείς πιό εὔκολα στή θλίψη τοῦ ἄλλου, μία καί ἡ θλίψη αὐτή εὐτυχῶς δέν εἶναι δική του. Στή χαρά ὅμως δυσκολοτέρα μετέχει μέ εἰλικρίνεια, ἐπειδή ἀκριβῶς δέν εἶναι δική του. Στήν περίπτωση τῆς παραβολῆς μας ἡ χαρά γιά τή μετάνοια τοῦ ἀδελφοῦ δείχνει τό μέτρο τῆς πνευματικῆς μας ὡριμότητος.

Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης για τις απόκριες και τα καρναβάλια

Ποιός μπορεί να διηγηθεί τις αταξίες, που κάνουν

 οι Χριστιανοί κατά την περίοδο των Αποκρέων, 

και μάλιστα στα νησιά;

Στ’ αλήθεια, θα μπορούσε να πεί κανείς, ότι τότε οι Χριστιανοί

 δαιμονίζονται όλοι, διότι χορεύουν, παίζουν, τραγουδούν

ασυνείδητα, μέχρι και αυτοί οι πλέον γέροντες. Καί, όποιος δεν χορέψει ή δεν τραγουδήσει, θεωρείται τρελλός,

διότι οι άνδρες φορούν γυναικεία φορέματα και

 οι γυναίκες ανδρικά·

διότι ντύνεται ο καθένας με διαφορετικά ρούχα και μάσκες, 

τις κοινώς αποκαλούμενες μουτσούνες· τότε δεν έχει διαφορά

 ηημέρα από την νύκτα· διότι επίσης με την ημέρα και όλη η 

νύκτα ξοδεύεται σε χορούς και μασκαριλίκια· 

τότε δεν διαφέρουν οι λαικοίαπό τους κληρικούς και τους

 ιερωμένους· διότι όλοι εξ ίσου ατακτούν· τότε, για να πώέτσι, 

πανηγυρίζει ηασέλγεια· γιορτάζει ηακολασία· ευφραίνεται η μέθη· 

αγάλλεται η τρυφή και ηασωτεία· χορεύει ο διάβολος με δέκα μανδύλια

και μαζί με αυτόν χορεύει όλο το πλήθος των δαιμόνων· διότι το κέρδος,

 που κάνουν μόνο στις αποκριές, δεν μπορούν να το αποκτήσουν

 σε ολόκληρο τον χρόνο.

Λυπάται δε η αρετή· στενοχωριέται η σωφροσύνη·

 οδύρεται η χριστιανική σεμνότητα και η ευταξία· 

διώχνεται ο φόβος του Θεού και ο φόβος της κολάσεως 

και της κρίσεως· πενθείο Χριστός και θρηνούν όλοι οι

άγγελοι και οι δίκαιοι.
«Ω, και ποιός να μη κλάψει; και ποιός να μη χύσει καρδιοστάλακτα

δάκρυα, βλέποντας την απώλεια και την ανοησία αυτών των Χριστιανών;
Αυτοί είναι τόσο ανόητοι, πούαντί να κερδίσουν από την νηστεία της Αγίας Τεσσαρακοστής, περισσότερο ζημιώνονται από τις απόκριες, και, 

για να κερδίσουν ένα, χάνουν εκατό· και κάνουν οι άθλιοι σαν τους

ανόητους εμπόρους, τρέχοντας σε ζημία και όχι σε κέρδος· διότι

 ασύγκριτα μεγαλύτερη είναι η βλάβη που δέχονται κατά τις απόκριες,

παρά ηωφέλεια που λαμβάνουν από την Τεσσαρακοστή που έρχεται·

 ίλεως, ίλεως, ίλεως να γίνη ο Θεός.
Καί μακάρι αυτός να φωτίση τους άγιους Αρχιερείς και τους 

πνευματικούς και τους διδασκάλους, να εμποδίσουν αυτά τα κακά

με αφορισμούς και με επιτίμια, όπως ορίζει και ο ξβ’ Κανόνας της αγίας και Οικουμενικής Συνόδου:
«Τας ούτω λεγομένας Καλάνδας, και τα λεγόμενα Βοτά,

 και τα καλούμενα Βουμάλια…κατά τι έθος παλαιόν και αλλότριόν

του των Χριστιανών βίου, αποπεμπόμεθα, ορίζοντες μηδένα άνδρα γυναικείαν στολήν ενδιδύσκεσθαι ή γυναίκα την ανδράσιν αρμόδιον

αλλά μήτε προσωπεία κωμικά ή σατυρικά ή τραγικά υποδύεσθαι·

 μήτε το του βδελυκτού Διονύσου όνομα την

 σταφυλήν εκθλίβοντος εν τοις ληνοίς επιβοάν….
Τούς ούν από του νυν τι των προειρημένων επιτελείν εγχειρούντας,

 εν γνώσει τούτων καθισταμένους, τούτους, ει μεν κληρικοί είεν, 

καθαιρείσθαι προστάσσομεν, ει δε λαικοί, αφορίζεσθαι».
*«Χρηστοήθεια των Χριστιανών», Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου, 

Λόγος Β’, Μεταφραστής: Βενέδικτος Ιερομόναχος Αγιορείτης, 

Εκδότης: Συνοδία Σπυρίδωνος Ιερομονάχου Νέα Σκήτη Αγίου Όρους, 

Έτος έκδοσης: 2010

Το αγόρι που διαρκώς περπατούσε

Πάνω από 20 χιλιάδες πρόσφυγες έχουν εγκλωβιστεί στην Ελλάδα, γιατί η Ευρώπη αρνείται να «πείσει» την Τουρκία να πάψει να στέλνει τα καράβια των δουλεμπόρων της και επίσης αρνείται να εμποδίσει τα παρασυνέδριατων χωρών που κλείνουν τα σύνορα στους πρόσφυγες, καθιστώντας ξεφτιλισμένα κουρελόχαρτα τις αποφάσεις των ευρωπαϊκών οργάνων για το θέμα αυτό.

Δύο απ’ αυτούς τους ανθρώπους που ξεκίνησαν το ταξίδι της ζωής τους -που τους το ανέστειλαν οι παζαρτζήδες της ανθρώπινης ελευθερίας- κρεμάστηκαν στην πλατεία Βικτωρίας και όταν γράφονταν αυτές οι γραμμές -ευτυχώς- η αστυνομία είχε προλάβει να εμποδίσει την αυτοκτονίακαι μεταφέρονταν στο νοσοκομείο.

Άλλοι -αποκλεισμένοι στις εθνικές οδούς της χώρας- εγκαταλείπουν τα παρκαρισμένα λεωφορεία που θα τους πήγαιναν στα σύνορα και ξεκινούν με τα πόδια και άλλοι πάλι παραμένουν στα ρείθρα των πεζοδρομίων, περιμένοντας την ευσπλαχνία των πεινασμένων πολιτώνπου μοιράζονται μαζί τους την μπουκιά του ψωμιού που δεν τους φτάνει.

Η κυβέρνηση, αλαλιασμένη, δεν ξέρει κατά πού να κάνει, αντιλαμβανόμενη -με τραγικά επικαιροποιημένο τρόπο- πόσο δύσκολο είναι να διανύσεις τον δρόμο από τα μανιφέστα, τις ανόητες μαγκιές με τα νταούλια και τα κουνήματα του Γιάνη με ένα ν, ως την πραγματικότητα της διακυβέρνησης μιας χώρας.

Τώρα πια είναι και είμαστε στο τέλος του δρόμου, με την διαφορά ότι εμείς έχουμε ακόμη Θεό να πιστεύουμε και να ελπίζουμε ενώ αυτοί ανακαλύπτουν πως όποια φορά αριστερά ή δεξιά στραφούν, τα είδωλα που υπηρέτησε η μωροφιλοδοξία, η αλαζονεία και η ελλείπουσα παιδεία τους, καταπίπτουν -τελικά- με κρότο. Οι ίδιοι δε, περιφέρονται σαν τραγικές καρικατούρες, αυτού στο οποίο ένας ολόκληρος λαός επένδυσε απελπισμένος.

Ο δρόμος τελειώνει κάτω από τα κουρασμένα βήματα των προσφύγων. «Καταναλώνεται ο δρόμος» και όλοι κάποτε θα φτάσουμε στα σύνορα: Οι σημερινοί ικέτες για να περάσουν απέναντι (στις χώρες που θα τις κάνουν προσωρινές πατρίδες) κι’ εμείς άλλοι για να κλάψουμε και μετά να σφίξουμε τα δόντια και να ξεκινήσουμε για όπου η Άνοιξη (με την προσδοκία ότι θα κερδίσουμε τον χαμένο καιρό) και άλλοι για να αναζητήσουν τα σύνεργα απαγχονισμού του Ιούδα (ο οποίος δεν κρεμάστηκε επειδή πρόδωσε αλλά επειδή δεν μετάνιωσε).

Οι Ευρώπες αυτών που μίσησαν τον Άνθρωπο και γέμισαν τα πουγκιά των λιμασμένων της εξουσίας με αργύρια, για άλλη μία φορά θα θρηνήσουν το μοιραίο λάθος τους να χτίσουν πύργους της Βαβέλ.

Όσοι επιζήσουμε νομίζω πως θα είμαστε κουρασμένοι αλλά και αρκετά σοφοί πια, για να μην θέλουμε να εκδικηθούμε.

Όμως αυτό το αγόρι (που η φωτογραφία του κάνει θραύση στο διαδίκτυο) αυτό το προσφυγόπουλο που με τόσο κουράγιο φορτώθηκε τα πράγματά του και αποφασιστικά προχωράει μόνο του στον απέραντο δρόμο, είμαι βέβαιη πως είναι ένας από την γενιά των αυριανών….εκδικητών.

Το βλέπεις στα μάτια του πως είναι αποφασισμένος να ζήσει, να νικήσει, να γίνει ευτυχισμένος και αυτό ακριβώς θα είναι η «εκδίκηση»: Το πάλεμα για να περπατούν οι άνθρωποι σε μεγάλους ανοιχτούς δρόμους, που δεν σταματούν παρά εκεί που τελειώνουν τα βήματα. Άλλωστε αυτός είναι ο επί γης ορισμός του νυν και αεί, η πρόγευση δηλαδή  του δίχως όρια υπέροχου, που μας ανήκει!

Κοιτάξτε αυτό το αγόρι, όπως αξίζει σε κείνους που γκρεμίζουν τα τείχη….

Κοιτάξτε αυτό το παιδί…Έχει πολύ Απρίλη η κίνησή του και στο βλέμμα του καίνε οι φωτιές τ’ Αϊ Γιαννιού.

Νομίζω πως αύριο θα είναι ένας από τους αγαπημένους των κοριτσιών και εκ των υπερασπιστών των πατρίδων… Θα είναι τότε που θα έχουν αδειάσει τα πλοία από τα ποντίκια και οι αγροί από τους τυφλοπόντικες και θα μπορούν τα καράβια να ξεκινήσουν ταξίδια για «θάλασσες γεμάτες μέρα» και τα χωράφια να ανθίσουν τις ελλείπουσες τόσων ετών αγάπες!

πηγή

Εντοπίστηκε ο τόπος που κρατούνται όμηροι οι δύο Επίσκοποι της Συρίας(;)

Οι Ελληνορθόδοξοι της Συρίας, που έχουν ξεπουλήσει ο Βαρθολομαίος κι ο Ιερώνυμος... με δύο Επισκόπους ακόμη όμηρους των μισθοφόρων της "πολιτισμένης" δύσης, μαζί με τους αδελφούς τους Μουσουλμάνους και την προστασία του "δικτάτορα" Άσαντ και της Χεζμπολά... θα νικήσουν!

Οι "μετριοπαθείς" εκδημοκρατιστές της Συρίας -σύμφωνα με την "πολιτισμένη" δύση κρατούν ομήρους δύο Ελληνορθόδοξους Επισκόπους

Οι δυνάμεις του "δικτάτορα" Άσαντ κι οι δυνάμεις της Μουσουλμανικής Χεζμπολά, εντόπισαν τον χώρο ομηρία τους στο Χαλέπι...

Ευχή όλων η απελευθέρωσή τους και να είναι ζωντανοί!

Συρία γερά... φωτιά κι ατσάλι στα σκυλιά των ιμπεριαλιστών και των λακέδων τους!

Πατριαρχείο Αντιοχείας (Δαμασκός - Συρία): "Έχει μεγάλη Τιμή αυτή η Σημαία για τη Σοσιαλιστική Αραβική Δημοκρατία της Συρίας"!

Για την Ελλάδα, τι τιμή έχει;
τρελογιάννης

ΚΥΡΙΑΚΗ 28 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2016 – ΙΖ ΛΟΥΚΑ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ Τα φιλάνθρωπα σπλάχνα «Νεκρός ήν και ανέζησε…»

ΚΥΡΙΑΚΗ 28 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2016 – ΙΖ ΛΟΥΚΑ

ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ
(Λουκ. ιε΄11-32) (Α΄ Κορ. στ΄12-20)

  Τα φιλάνθρωπα σπλάχνα

   «Νεκρός ήν και ανέζησε…»

Η γνωστή και τόσο ζωντανή παραβολή του Ασώτου Υιού αναδεικνύει μέσα από το περιεχόμενό της τα φιλάνθρωπα σπλάχνα του Θεού, στα οποία μπορεί ν΄ αναπαυθεί ο άνθρωπος όσο κι αν έχει ξεπέσει, όσο χαμηλά κι αν έχει βρεθεί. Η στάση του νεώτερου υιού αλλά κυρίως του Πατέρα, δίνουν τη δυνατότητα στον άνθρωπο να εντρυφήσει μέσα από το χρυσορυχείο του ευαγγελικού λόγου και να αντλήσει βαθύτερα μηνύματα.

Η ανταρσία

Το σκηνικό που φανερώνει την ανταρσία του νεώτερου γιου κινείται στο επίπεδο μιας λογικής, στη βάση της οποίας ο άνθρωπος αναζητεί και ψάχνει την ελευθερία του σε καταστάσεις που ο ίδιος δεν υποπτεύεται ότι μπορούν να τον εκβάλουν στην πιο αβάστακτη δουλεία και ανυπόφορη σκλαβιά. Δεν υπολόγισε ο νεώτερος γιος ότι η ουσία των πραγμάτων δεν βρίσκεται στην όποια περιουσία απαιτούσε, αλλά στην ίδια την κοινωνία που βρισκόταν με τον πατέρα του και την οποία τόσο αυθαίρετα επιθυμούσε να διακόψει.

Στην πραγματικότητα, ο νέος αυτός δεν βίωνε την αληθινή σχέση αγάπης με τον πατέρα του, αλλά στο βάθος της έβαζε το υλικό συμφέρον. Αν ήταν ειλικρινής, στην παρούσα φάση της ζωής του, από τη στιγμή που ζητούσε να απομακρυνθεί από τη ζεστή αγκαλιά του πατέρα του, δεν θα έπρεπε να αποβλέπει στην περιουσία του. Βλέπουμε ακριβώς εδώ ότι ο άνθρωπος όταν προσκολλάται στα υλικά αγαθά, πόσο αφήνει τον εαυτό του να αναποδογυρίζεται ως ύπαρξη και κατ΄ επέκταση να διαταράσσει την αληθινή σχέση που θα μπορούσε να έχει με τους γύρω του. Τρέφει την ψευδαίσθηση ότι το νόημα της ζωής μπορεί να το ανακαλύψει μέσα από μια αυτονόμηση του εαυτού του, η οποία στο τέλος, δυστυχώς, τον απανθρωπίζει.  

 Η αγάπη ως υπέρβαση

Είναι εκπληκτικό το γεγονός  ότι παρά τις ανθρώπινες παρενέργειες, οι οποίες εκδηλώνονται σ΄ όλο το φάσμα της ανθρώπινης ζωής, αυτές σε καμιά περίπτωση δεν είναι ικανές να ακυρώσουν ή να αναστρέψουν το μεγαλείο της θείας αγάπης.

Η αγάπη του Πατέρα απλώνεται με ένα μοναδικό μεγαλείο, ακόμα και στη φάση που αποκαλύπτεται το έσχατο σημείο κατάπτωσης του άσωτου υιού. Πάντα υπομένει, πάντα περιμένει, πάντα προσκαλεί με ολάνοικτες τις αγκάλες. Η αγάπη του Πατέρα προσφέρει κοινωνία στον νεώτερο υιό και μάλιστα στις χειρότερες φάσεις της ζωής του και τη στιγμή που όλοι τον είχαν άσπλαχνα εγκαταλείψει και τον άφησαν να βιώνει την πιο οδυνηρή μοναξιά. Ποτέ ο Πατέρας δεν είχε χάσει την αίσθηση της υιοθεσίας. Όσο κι αν η ανταρσία του υιού την ανατίνασσε, ο Πατέρας εξακολουθούσε το ίδιο και ακόμα πιο πολύ να τον αισθάνεται παιδί του. Γι΄ αυτό πάντοτε προσδοκούσε και προσέβλεπε στην ευλογημένη ώρα της μεγάλης επιστροφής του. Και όταν επιστρέφει, τον αγκαλιάζει και τον καταφιλεί. Τα οποιαδήποτε λόγια δεν είναι ικανά να φανερώσουν το βάθος της αγάπης του Πατέρα. Το ίδιο το παιδί μπροστά σ΄ αυτό το μεγαλείο της αγάπης, αισθάνεται τη δική του αναξιότητα. Κατάλαβε τι είχε χάσει με την ανταρσία του και πόσα κερδίζει με την επιστροφή του. Περιορίζεται να ζητήσει μια θέση «ως εις των μισθίων» του Πατέρα. Δεν θέλει να ζητήσει τίποτε για τον εαυτό του. Γι΄ αυτό και ο Πατέρας του τα δίνει όλα. Το μεγάλο πανηγύρι της  ζωής στήνεται πάντοτε στο ισχυρό βάθρο της αγάπης, της θεϊκής συγγνώμης, της αληθινής κοινωνίας των προσώπων. Ο μόσχος ο σιτευτός γίνεται η εν Χριστώ σωτηρία για όλους τους ανθρώπους.

Αγαπητοί αδελφοί, 

τα μηνύματα της ωραιότατης αυτής παραβολής που ξεδιπλώνει μπροστά μας η μητέρα μας Εκκλησία, μπορούν να διαπερνούν την ύπαρξη του ανθρώπου και να τον προσανατολίζουν στις πιο ασφαλείς σταθερές στη ζωή του. Ιδιαίτερα η αίσθηση ότι η θεϊκή συγγνώμη και αγάπη, αφήνει ανοικτές τις αγκάλες του Θεού για να μας δέχεται πάντοτε σε όποια θέση κι αν βρεθούμε, όσο κι αν έχουμε εκπέσει. Μπορούμε και εμείς, όπως ο μικρότερος υιός, να έλθουμε «εις εαυτόν» και να γυρίσουμε εκεί όπου η αγάπη του Θεού θα σκεπάζει όλη τη ζωή μας. 

Γένοιτο.

Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος

Ο ΜΙΚΡΟΤΕΡΟΣ ΑΔΕΛΦΟΣ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ…

 Ο εκπαιδευτικός και αρθρογράφος Δημήτρης Μάρκου έχοντας ως βάση την παραβολή του 'ασώτου' προχωρά την σκέψη του προτείνοντας μια άλλη εκδοχή της.

Στην Εκκλησία μας τη δεύτερη Κυριακή του Τριωδίου ο ιερέας διαβάζει από το Ευαγγέλιο την παραβολή του ασώτου υιού. Με αυτή την παραβολή μεταφέρεται το μήνυμα της άπειρης αγάπης που έχει ο Θεός για κάθε άνθρωπο και μάλιστα για τον αμαρτωλό. Όταν ο άνθρωπος μετανοήσει και θελήσει να επιστρέψει στον "οίκο του Πατρός του", Αυτός είναι έτοιμος να τον δεχτεί με μεγάλη χαρά.

Ανήκουμε στην κάστα των ανθρώπων που θέλουν να πάνε τα πράγματα λίγο παραπέρα από 'κει που "κάποιοι" βάζουν σαν όριο. Γιατί ο ανήσυχος νους δε γνωρίζει από όρια, δε βολεύεται από τις τετριμμένες ερμηνείες. Η παραβολή μιλάει για δύο αδελφούς και αναφέρει τον μεγαλύτερο αδερφό του ασώτου. Μα εμείς μπορούμε να πλάσουμε στο μυαλό μας μια άλλη παραβολή, στην οποία να υποθέσουμε πως υπήρχε και τρίτος αδερφός, ένας μικρότερος, πιο ανήσυχος και πιο τολμηρός από τον δεύτερο. Σίγουρα θα συναντήσουμε την αντίρρηση των θρησκόληπτων που θα αντιτάξουν ότι στις ιερές γραφές δε χωρούν προσθήκες, πως απαγορεύονται οι παραποιήσεις. Πώς κάθε προσπάθεια να αλλοιωθεί η Γραφή είναι έργο του Πειρασμού! Κι όμως… Μπορούν ακόμη και τα λόγια του Πειρασμού να φέρουν θετικό αποτέλεσμα. Μη ξεχνάμε πως ο Πειρασμός δεν είναι αντίμαχος μόνο του Θεού, όπως λέει η εκκλησία, είναι και συνεργάτης Του και συνομιλητής Του! (διάβασε προσεχτικά το βιβλίο "Ιώβ" και σκέψου πάνω στο πάλεμα του Ιησού με τον πειρασμό στην έρημο). Ο Ν. Καζαντζάκης στο μυθιστόρημα "Ο Φτωχούλης του Θεού" έχει παρόμοια άποψη: [[ Συχνά τα λόγια του Πειρασμού και τα λόγια του Θεού, φράτε Λεόνε, είναι ένα· κάποτε πέμπει ο Θεός τον Πειρασμό να μας μηνύσει το θέλημά του. ]]
Η Αλκυόνη Παπαδάκη διακρίνει τρεις κατηγορίες ανθρώπων γράφοντας:" Είναι μερικοί άνθρωποι που δεν μπόρεσαν ποτέ να διαβάσουν το μυστικό σημείωμα που άφησε μέσα τους ο Θεός. Δεν είχαν το απαιτούμενο φως για να το διαβάσουν.
Και τ' άφησαν διπλωμένο να κιτρινίζει σε ένα κρυφό συρταράκι της ψυχής τους.
Είναι μερικοί άνθρωποι που πίστεψαν αλήθεια πως ο Θεός αγαπάει τους μουτρωμένους.
Χαρά σ' αυτούς που γέμισαν την ψυχή τους και διάβασαν τραγουδιστά το μυστικό τους σημειωματάκι.
Αν το 'σκισαν μετά, αν το 'καψαν, το έκαναν μόνο και μόνο για το κέφι τους. Για να κλείσουν μάτι στο Θεό."
Πεποίθησή μας είναι πως ο Θεός καμαρώνει για όσους Του κλείνουν το μάτι… Έστω και στα κρυφά είναι υπερήφανος γ' αυτούς τους αντάρτες στη σκέψη, γιατί δεν Του αρέσουν οι νωθροί, οι χλιαροί, οι παθητικά πιστοί και υπάκουοι. Θέλει αντάρτες, παιδιά Του που ξεστρατίζουν από την πεπατημένη οδό. Υιούς και κόρες που τραβάνε το δικό τους μονοπάτι γνωρίζοντας πως θα ξεσκίσουν τα πόδια τους, θα ματώσουν τα γόνατα, αλλά αυτό θα είναι το μονοπάτι τους. Και στο τέρμα τους περιμένει Εκείνος, γιατί όλα τα μονοπάτια και όλοι οι δρόμοι είναι δικά Του μονοπάτια και δικοί Του δρόμοι που στο τέλος οδηγούν σ' Εκείνον!
Θα αναφέρουμε αρχικά τη γνωστή παραβολή από μετάφραση:
[[ Είπε ο Κύριος αυτή την παραβολή. Ένας άνθρωπος είχε δυο γιους. Και είπε ο πιο μικρός από αυτούς στον πατέρα του· πατέρα, δώσ' μου, το μερίδιο που μου ανήκει από την περιουσία. Και τους μοίρασε την περιουσία. Και ύστερα από λίγες μέρες τα μάζεψε όλα ο μικρότερος γιος και έφυγε σε μακρινή χώρα· και εκεί διασκόρπισε την περιουσία του κάνοντας άσωτη ζωή. Και όταν αυτός τα ξόδεψε όλα, έπεσε μεγάλη πείνα σ' εκείνη τη χώρα· και αυτός άρχισε να στερείται. Τότε πήγε και προσκολλήθηκε σ' έναν από τους πολίτες εκείνης της χώρας και εκείνος τον έστειλε στα χωράφια να βόσκει χοίρους. Και λαχταρούσε να γεμίσει την κοιλιά του από τα ξυλοκέρατα που έτρωγαν οι χοίροι και κανένας δεν του έδινε. Τότε ήρθε στον εαυτόν του και είπε. Πόσοι υπηρέτες του πατέρα μου τρώνε ψωμί και τους περισσεύει και εγώ πεθαίνω της πείνας; Θα σηκωθώ και θα πάω στον πατέρα μου και θα του πω· Πατέρα' ήμαρτον στον ουρανό και σε σένα και δεν αξίζω πια να με πεις παιδί σου· κάνε με σαν έναν από τους υπηρέτες σου.
Και σηκώθηκε και ήρθε στον πατέρα του. Και ενώ ήταν ακόμη μακριά, τον είδε ο πατέρας του και τον πόνεσε η ψυχή του και έτρεξε και έπεσε στο λαιμό του και τον φίλησε καλά καλά. Τότε του είπε ο γιος· Πατέρα, ήμαρτον στον ουρανό και σε σένα και δεν αξίζω πια να με πεις παιδί σου. Και ο πατέρας είπε στους υπηρέτες του· βγάλτε και φέρτε την πιο καλή φορεσιά και ντύστε τον και βάλτε δαχτυλίδι στο χέρι του και υποδήματα στα πόδια· και φέρτε και σφάξτε το θρεμμένο μοσχάρι, και ας φάμε και ας χαρούμε· γιατί τούτο το παιδί μου ήταν πεθαμένο και ξανάζησε και ήταν χαμένο και βρέθηκε. Και άρχισαν να διασκεδάζουν.
Και ήταν ο μεγαλύτερος γιος του στο χωράφι' και όπως ερχόταν και πλησίασε στο σπίτι, άκουσε όργανα και τραγούδια, και κάλεσε έναν από τους υπηρέτες και ζητούσε να μάθει τι τάχα να ήσαν τούτα. Και ο υπηρέτης του είπε πως ήρθε Ο αδελφός σου και ο πατέρας σου έσφαξε το θρεμμένο μοσχάρι, γιατί τον είδε και ήρθε πίσω γερός. Τότε Οργίστηκε και δεν ήθελε να μπει στο σπίτι.
Βγήκε λοιπόν ο πατέρας του και τον παρακαλούσε. Και εκείνος αποκρίθηκε και είπε στον πατέρα· τόσα χρόνια σε δουλεύω και ποτέ δεν παραμέλησα εντολή σου, και ποτέ δεν έδωκες σε μένα ένα κατσίκι για να διασκεδάσω με τους φίλους μου· αλλά όταν ήρθε τούτος ο γιος σου, που σου έφαγε όλο το βίος με τις αμαρτωλές, έσφαξες για χάρη του το θρεμμένο μοσχάρι. Τότε Ο πατέρας του είπε· παιδί μου, συ πάντα είσαι μαζί μου και όλα τα δικά μου είναι δικά σου· αλλά έπρεπε να διασκεδάσουμε και να χαρούμε, γιατί τούτος ο αδελφός σου ήταν πεθαμένος και ξανάζησε και ήταν χαμένος και βρέθηκε. ]] (Λουκάς, ιε΄ 11- 32)
Ο κρητικός συγγραφέας Ν. Καζαντζάκης, που δεν ήταν αντίθεος αλλά αντιθέτως φλεγόταν από Θεό, πήγε την παραβολή λίγο παραπέρα, γιατί η ψυχή του δε βολευόταν με όσα έγραψαν οι Ευαγγελιστές, δεν ικανοποιούταν με την ερμηνεία των Πατέρων της εκκλησίας. Στη μυθιστορηματική αυτοβιογραφία του με τίτλο "Αναφορά στον Γκρέκο" γράφει:
[[ Ο αρχοντάρης με ζύγωσε:
- Είναι μεσημέρι, είπε· κοπιάστε στην Τράπεζα.
Κάθουνταν οι καλόγεροι σ' ένα μακρουλό τραπέζι, ο γούμενος στην κορφή. Έφερε ο τραπεζάρης το φαΐ- αστακούς βρασμένους με χόρτα, ψωμί, μια κούπα κρασί του καθενός. ’ρχισαν οι πατέρες να τρων, κανένας δε μιλούσε. Ο διαβαστής ανέβηκε σ' ένα χαμηλό άμβωνα κι άρχισε να διαβάζει ψαλμουδιστά την ερμηνεία του σημερινού Ευαγγέλιου, την Επιστροφή του Ασώτου.
Συχνά έχω ζήσει το λειτουργικό τούτο ρυθμό του τραπεζιού σε πολλά Μοναστήρια· το φαΐ έτσι παίρνει τη μυστική του μεγάλη σημασία· ένας ραβίνος είπε: "Ο ενάρετος άνθρωπος που τρώει, λευτερώνει το Θεό που βρίσκεται μέσα στο ψωμί."
Ο διαβαστής τερέριζε για τον άσωτο Υιό, πώς βασανίστηκε και ταπεινώθηκε μακριά από το πατρικό σπίτι, πώς έτρωγε ξυλοκέρατα σαν τους χοίρους και πώς μια μέρα δεν μπορούσε πια να βαστάξει και γύρισε πίσω στον πατέρα…
Κι εγώ, μέσα στη χριστιανική ετούτη κατάνυξη συλλογίζουμουν: Σ' ένα άλλο Μοναστήρι, πιότερο αρμοσμένο στη σημερινή ανησυχία κι ανταρσία της ψυχής, θα διάβαζαν το λαμπρό συμπλήρωμα που έκαμε ένας σύγχρονος ανήσυχος στην παραβολή του Ασώτου: Ο άσωτος γύρισε κουρασμένος, νικημένος στο γαληνό πατρικό σπίτι· και το βράδυ, όταν ξάπλωσε στο μαλακό κρεβάτι να κοιμηθεί, άνοιξε σιγά η πόρτα και μπήκε μέσα ο μικρότερός του αδερφός. "Θέλω να φύγω, δε με χωράει πια το σπίτι του πατέρα", είπε. Κι ο αδερφός που είχε απόψε γυρίσει νικημένος, χάρηκε να το ακούσει, αγκάλιασε τον αδερφό του, κι άρχισε να του δίνει συμβουλές, τι να κάμει, κατά που να πάει, και τον έσπρωχνε να φανεί πιο γενναίος από αυτόν, πιο περήφανος, και να μην καταδεχτεί να γυρίσει πια στο πατρικό στάβλο, έτσι έλεγε το πατρικό σπίτι. Τον προβόδησε ως την πόρτα, του ΄σφιξε το χέρι. "Ίσως να βγει τούτος πιο δυνατός από μένα και να μη γυρίσει", συλλογίστηκε. ]]
Θα αποπειραθούμε να πάρουμε το τόλμημα της σκέψης του κρητικού διανοητή και να το πάμε ακόμη παραπέρα:
[[ Ο μικρότερος γιος του άρχοντα μετά την ενθάρρυνση από τον μεσαίο αδερφό του, πήγε ήσυχα στο δωμάτιό του κι έκαμε έναν μικρό μπόγο με λίγα ρούχα. Μετά στο δισάκι του έβαλε μισό καρβέλι ψωμί, δυο φούχτες ελιές και λίγο τυρί. Γέμισε το φλασκί του με νερό κι αφού τέλειωσε τις ετοιμασίες ξάπλωσε ήρεμος στο κρεβάτι του. Με το πρώτο λάλημα των κοκοριών σηκώθηκε, έριξε στον ώμο του τα πράγματα της στράτας και πήρε στο χέρι το ραβδί του. Έκαμε το σταυρό και κίνησε να βρει τον γονιό του.
- Πατέρα, πήρα την απόφαση να φύγω από το σπιτικό. Θα πάω να γνωρίσω τις συνήθειες άλλων ανθρώπων και να κάμω την τύχη μου στα ξένα. Δε θέλω το μερτικό μου από την περιουσία. Θέλω μονάχα την ευκή σου. Σου δίνω την υπόσχεση σε δέκα χρόνια να έρθω να σε βρω, του είπε.
- Γιέ μου, δε θέλω να σου στερήσω την ελευθερία σου. Κάμε όπως σε φωτίσει ο Θεός. Από καρδιάς σου δίνω την ευχή μου, απάντησε ο πατέρας.
Ο μικρός φίλησε το χέρι του πατέρα, τον ασπάστηκε και πήρε το δρόμο της ξενιτειάς. Βάδισε αρκετές μέρες. Πέρασε από χωριά και μικρές πόλεις, από βουνά και λιβάδια, από ποτάμια και καρπερά χωράφια, ώσπου έφτασε σε μια μεγάλη πολιτεία. Θαμπωμένος από τα πλούσια μεγάλα σπίτια, τα μαγαζιά με την πολύ πραμάτεια, τους πολύβουους δρόμους, τις μεγάλες πλατείες με τα σιντριβάνια και τ' αγάλματα, τρεις μέρες περιφερόταν και έβλεπε χωρίς χορτασμό. Την τέταρτη διάβασε σε ένα μεγάλο εμπορικό: "Ζητείται υπάλληλος". Διάβηκε την είσοδο του καταστήματος και ζήτησε να δει το αφεντικό. Έκαμε εντύπωση το ευγενικό παρουσιαστικό του νέου στον καταστηματάρχη και τον πήρε στη δούλεψή του. Ήταν πρόσχαρος, υπομονετικός με τους πελάτες και πολύ εξυπηρετικός. Μόλις το αφεντικό του ζητούσε να του κάμει μια δουλειά, χωρίς δεύτερη κουβέντα την έκαμε και με τον καλύτερο τρόπο. Τόσο ενθουσιάστηκε με τον νέο, που στο χρόνο απάνω τον πάντρεψε με την μοναχοκόρη του, μια ωραιότατη και ευγενική νέα. Το δεύτερο χρόνο του ανέθεσε τη διεύθυνση του καταστήματος. Ο γερο-καταστηματάρχης αραίωσε την παραμονή στο μαγαζί, γιατί ο γαμπρός του ήταν πολύ πιο προκομμένος απ' αυτόν και οι δουλειές πήγαιναν καλύτερα. Τον τρίτο χρόνο αγόρασαν και το διπλανό κτίριο, που το γέμισαν κι αυτό μ' εμπόρευμα. Όλοι σέβονταν κι αγαπούσαν τον προκομμένο νέο που είχε έρθει από μακριά.
Στον ελεύθερο χρόνο του ο νέος διάβαζε πολύ και με τον καιρό έγινε ένας πολύξερος πολίτης, που όλοι τον συμβουλεύονταν. Η γυναίκα του, που την έκαμε ξέχωρα ευτυχισμένη, του χάρισε δυο χαριτωμένα αγόρια. Όλα πήγαιναν κατ' ευχή και ο νέος ήταν ικανοποιημένος που έφυγε από το πατρικό σπίτι. Μα έφτασε ο δέκατος χρόνος, από τότε που αποχωρίστηκε τους δικούς του στη μικρή τους πόλη κι έπρεπε να κρατήσει την υπόσχεση προς το γονιό του. Ήθελε πολύ να αγκαλιάσει τον πατέρα και τη γλυκιά του μάνα, τα αδέρφια του και να γνωρίσει τα ανίψια του.
Διάλεξε για όλους δώρα και μια μέρα έβαλε στην άμαξα την οικογένεια παίρνοντας το δρόμο για μια ολιγοήμερη επίσκεψη στους δικούς του. Σαν έφτασαν στο πατρικό, ο πατέρας κι η μάνα βγήκαν να υποδεχτούν το στερνοπαίδι τους. Ο τρίτος γιος δεν έπεσε στα πόδια του πατέρα, όπως ο άσωτος, αλλά τον κοίταξε με νόημα στα μάτια, έσκυψε του φίλησε το χέρι με σεβασμό και μετά τον έσφιξε στην αγκαλιά του. Ο γερο- πατέρας δάκρυσε από διπλή ευχαρίστηση, και που είδε το γιο, και που ο γιος τον είχε ξεπεράσει σε αξιοσύνη! Ο δεύτερος, ο άσωτος, καμάρωνε που ο μικρός τον ξεπέρασε και τα κατάφερε! Ο νεοφερμένος τους γνώρισε την οικογένειά του και το βράδυ όλοι μαζί γιόρτασαν τον ερχομό του πετυχημένου γιου κι αδερφού… ]]
Τολμήσαμε και πήγαμε την ιστορία πιο πέρα… Ο τρίτος αδερφός τα κατάφερε! Έφυγε από το πατρικό χωρίς υλική περιουσία. Πήρε μαζί του τα ψυχικά χαρίσματα που κληρονόμησε από τους γονιούς του και την ευχή τους! Αυτή ισοδυναμούσε με πολλά πουγκιά λίρες. Αλλά και τα ψυχικά χαρίσματα ήσαν πολύ ανώτερα από την περιουσία που κατασπατάλησε ο άσωτος αδερφός. Τα υλικά αγαθά μπορούν να φθαρούν και να σε φθείρουν. Τα ψυχικά δεν φθείρονται και αντίθετα σε βελτιώνουν σαν χαρακτήρα και σε εξελίσσουν τείνοντας να σε κάνουν τέλειο σύμφωνα με την προτροπή: "έσεσθε ουν υμείς τέλειοι, ώσπερ ο πατήρ υμών ο εν τοις ουρανοίς τέλειός εστιν" (Ματθαίος, ε΄ 48)
Ο στιχουργός Δημήτρης Αποστολάκης έγραψε ένα τραγούδι με τίτλο "Η επιστροφή του ασώτου", από το οποίο παραθέτουμε ένα μέρος, στο οποίο περιγράφεται η βραδινή συνάντηση του μικρότερου αδερφού με τον δεύτερο και οι συμβουλές του προς τον μικρό:
" Κι όπως εξετυλίγονταν τα όνειρα τα πρώτα
ο αδερφός του χτύπησε της κάμαρας την πόρτα
και τού 'πε πως από καιρό τον τυρρανά η σκέψη
μα απόψε τ' αποφάσισε αλάργο να μισέψει.
Επόνεσε όπως πονεί παλιά πληγή π' ανοίγει
και του διπλοπαράγγελνε τι πρέπει ν' αποφύγει
"Εκεί στα ξένα που θα πας, μην πιείς νερό αδερφέ μου
τση λησμονιάς και μαραθείς, ανθέ και καντιφέ μου.
Κάμε σαΐτα την καρδιά να σκίσει τον αέρα
να φτάσεις όπου έφτασα κι ακόμη παραπέρα.
Και το στερνό που θα σου πω πριν από τη φυγή σου
πρόσεξε στο ταξίδι σου μη χάσεις την ψυχή σου"."

Πολύ σπουδαία η προτροπή να μη χάσει την ψυχή ο μικρός και πολυαγαπημένος!
Στην ίδια οικογένεια οι ίδιοι γονείς έφεραν στον κόσμο τρεις γιους. Ο πρώτος ήταν δουλευτής της γης, αλλά άνθρωπος άξεστος και χωρίς αγάπη. Ο δεύτερος επιπόλαιος, άμυαλος, με καλύτερο ψυχικό κόσμο. Ο τρίτος συνετός, άνθρωπος που γνώριζε τι ήθελε, που είχε στόχους και πίστευε στον εαυτό του. Με πλούσια ψυχικά χαρίσματα, τα οποία βελτίωσε. Θέλησε να ξεφύγει από το πατρικό σπίτι, να δοκιμάσει τις δυνάμεις του και κυρίως να μάθει. Η γνώση απαιτεί αναζήτηση, θέλει ανθρώπους ανήσυχους, μη βολεμένους. Ο Όμηρος αρχίζει την Οδύσσεια με τους στίχους:
"Τον άντρα τον πολύτροπο, Μούσα, τραγούδησέ μου,
που χώρες πέρασε πολλές, σαν κούρσεψε της Τροίας
τ' άγιο κάστρο, πολλών θνητών γνώρισε τόπους, τρόπους…"

Η γνώση αποκτάται με ταξίδια και συναναστροφή των ανθρώπων από κοντά: "πολλ?ν δ? ?νθρώπων ?δεν ?στεα κα? νόον ?γνω". Ο Πυθαγόρας και ο Πλάτωνας έγιναν σοφοί γιατί γύρισαν πολλές χώρες, γνώρισαν πολλούς ανθρώπους και ήρθαν σε επαφή με τα ήθη τους, τον πολιτισμό τους. Πήραν στοιχεία του πολιτισμού και των θρησκευτικών δοξασιών από τους κατοίκους των χωρών που επισκέφτηκαν και με τη δύναμη της δικής τους σκέψης δόμησαν τη δική τους φιλοσοφική θεωρία. Μόνο αν αποφασίσεις να απομακρυνθείς από τον "πατρικό στάβλο", που λέει ο Καζαντζάκης, μπορείς να γνωρίσεις, δηλαδή ν' αποκτήσεις γνώση. Οι πρωτόπλαστοι, που βρίσκονταν στον κήπο της Εδέμ, απόκτησαν τη γνώση όταν αποφάσισαν να φάνε τον καρπό, έστω κι αν ήταν απαγορευμένος: "… και έφαγον· και διηνοίχθησαν οι οφθαλμοί των δύο, και έγνωσαν …". Και τότε βγήκαν από τον παράδεισο της απραξίας και με μόχθο και πόνο άρχισαν να γνωρίζουν.
Ο Ν. Καζαντζάκης γράφει στο μυθιστόρημα "Ο Φτωχούλης του Θεού":
[[ Κάθουνται ο Αδάμ κι η Εύα στην παράδεισο και κουβεντιάζουν:
- Ν' ανοίγαμε την πόρτα να φύγουμε!
- Πού να πάμε, αγαπημένη;
- Ν' ανοίγαμε την πόρτα να φύγουμε!
- Έξω είναι η αρρώστια, ο πόνος, ο θάνατος!
- Ν' ανοίγαμε την πόρτα να φύγουμε! ]]
Αψήφησαν την αρρώστια, τον πόνο και τον θάνατο κι άνοιξαν την πόρτα… Ο παντογνώστης Πατέρας δεν γνώριζε την ανυπακοή; Φυσικά και την γνώριζε. Αν ήθελε θα έβρισκε κάποιον τρόπο να εμποδίσει τον Πειρασμό να τους παραπλανήσει… Για να γίνουν όλα καταπώς έγιναν, το πιθανότερο είναι να συμπεριλαμβάνονταν στο Θείο Σχέδιο. Ο άυλος Πατέρας έπρεπε να αποκτήσει τη γνώση της υλικής φύσης της δημιουργίας Του. Ο Ανρί Λακοντέρ είχε πει πως: "Η γνώση είναι το μάτι που φιλάει, που ερευνά, που συγκρίνει, που σκέφτεται, που περιμένει, που αρπάζει το φως, που προσθέτει στους περασμένους αιώνες το βάρος των καινούριων και υπομονετικός φρουρός του χρόνου αποσπά ένα-ένα απ' το σύμπαν τα αιώνια μυστικά του." Ο άνθρωπος θέλει να διεισδύσει στο μυστήριο του σύμπαντος, να αποκτήσει τη γνώση του σύμπαντος. Κι αυτό ήταν κατορθωτό αν ο άνθρωπος βιωματικά το γνώριζε από κοντά. Έπρεπε να απομακρυνθεί από τον παράδεισο, να πειραματιστεί με τον υλικό κόσμο, να τον μελετήσει, να τον καταγράψει, να εννοήσει τους νόμους του, να αποκτήσει την εμπειρία του, κι όλα αυτά να καταγραφούν στο συνειδητό του σαν γνώση. Στο τέλος των καιρών, όταν όλα και πάλι γυρίσουν στην αγκάλη του αιώνιου Ενός και Αυτός τα απορροφήσει, η καταγεγραμμένη εμπειρία και γνώση των μερών Του θα γίνει δική Του εμπειρία και γνώση. Στον επόμενο κύκλο δημιουργίας το Σύμπαν θα είναι αρτιότερο και πληρέστερο…
Ο Πατέρας δεν επιθυμεί τα τέκνα Του να παραμένουν παθητικά και να δουλεύουν μόνο σαν τα ζώα, όπως έκανε ο μεγαλύτερος αδερφός της παραβολής. Μα ούτε θέλει να έχουν την τύχη του ασώτου. Όσο κι αν χάρηκε με την επιστροφή του ασώτου, που κατάφερε και βγήκε από τον βούρκο, αφού κατάλαβε τα λάθη του γυρνώντας νικημένος από τη ζωή στο πατρικό σπίτι, κατά βάθος ήταν μελαγχολικός γιατί ο γιος δεν προόδευσε. Δε μπόρεσε να εξελίξει την ψυχή του. Η επιστροφή ήταν επιστροφή ηττημένου που αναζήτησε το πατρικό λιμάνι για να αράξει. Ο μικρότερος ήταν αυτός που εξελίχθηκε και ανέβηκε πνευματικά. Ανάπτυξε την ψυχή του, την εξύψωσε. Από άνθρωπος- ύλη έγινε άνθρωπος- πνεύμα. Επιστρέφοντας στην πατρική εστία, έκανε υπερήφανο τον Πατέρα για την πρόοδό του. Κοιτάχτηκαν στα μάτια- μάτια που άστραφταν από ικανοποίηση- γιατί γνώριζαν ότι ο μικρός από το "κατ' εικόνα" πέτυχε το "καθ' ομοίωσιν". Ο υιός του ανθρώπου έγινε Υιός του Πατρός!
Λέγοντας γνώση, δεν εννοούμε την εγωιστική γνώση ή την γνώση του "ξερόλα" ημιμαθή, η οποία σε τίποτα δεν τον βοηθάει, αλλά αντίθετα τον υποβιβάζει βάζοντας φραγμούς στην ψυχική του ανάπτυξη. Πολλές φορές τον οδηγεί να κάνει κακό στους γύρω του ή να φέρει σε αμηχανία τους συνανθρώπους του. Σκεφτείτε για παράδειγμα τη γνώση ενός γιατρού που χρηματίζεται για να κάνει μια χειρουργική επέμβαση απαιτώντας φακελάκι από κάποιον που δεν έχει χρήματα, υποχρεώνοντάς τον να πουλήσει κάποιο κτήμα για να σώσει τον άνθρωπό του. Και πόσο ζημιογόνος είναι η γνώση της πυρηνικής ενέργειας όταν δίνει βόμβες πυρηνικού ολέθρου. Πολύ σωστά ο Πλάτωνας είχε πει: "Γνώση χωρίς δικαιοσύνη πρέπει να ονομάζεται πανουργία και όχι εξυπνάδα."
Χρησιμοποιούμε τη λέξη γνώση, εννοώντας τη γνώση του σοφού, τη γνώση εκείνου που ανιδιοτελώς θα προσφέρει τις υπηρεσίες του στους μη γνωρίζοντες και θα τους βοηθήσει να προχωρήσουν και να γίνουν καλύτεροι υλοποιώντας το: " καγώ εάν υψωθώ εκ της γης, πάντας ελκύσω προς εμαυτόν" (Ιωάννης, ιβ΄32). Για να προσθέσει ο Τόμας Φούλερ: "Αν έχεις γνώσεις, δώσε από το φως τους στους συνανθρώπους σου για ν' ανάψουν τις δάδες τους." Ο μύστης της γνώσης και των μυστηρίων, ο Πλούταρχος από τον Ορχομενό, έδωσε με ελάχιστες λέξεις την τεράστια σημασία της γνώσης: "Οι γνώσεις είναι για το πνεύμα ό,τι τα μάτια για το σώμα, δηλαδή, το φως της διάνοιας. Αντίθετα, η άγνοια και η αμάθεια είναι το σκοτάδι." Ο μικρότερος αδερφός του ασώτου αναζήτησε τη γνώση, την απέκτησε και την χρησιμοποίησε επωφελώς για την πνευματική του εξέλιξη, ώστε να επιστρέψει στον Πατέρα του χωρίς ενοχές και κόμπλεξ. Δεν είχε ενοχές για προπατορικά αμαρτήματα, για αμαρτωλότητες κι αποστασίες. Ο απογαλακτισμός, η απομάκρυνση από τον "Οίκο" του Πατέρα ήταν για να Του δείξει ότι μπορούσε όχι κατά "χάριν..

πηγή

δεν έχει νόημα να υπάρχουμε συλλογικά ή ατομικά , αν χάσουμε την ανθρωπιά μας...

Στο παιδί πρόσφυγα θα βλέπω 

πάντα τον μικρό Χριστούλη... 

στην έγκυο με τη μαντήλα πάντα την μικρομάνα Παναγιά.... 

Οτιδήποτε άλλο ειναι στη συνείδηση μου, αίρεση χειρότερη απ του Άρειου και δαιμονισμός χειρότερος του Ιούδα....

 Όπως είχε πει ο άγιος πατριάρχης των Σέρβων Παύλος ,

 δεν έχει νόημα να υπάρχουμε συλλογικά ή ατομικά , αν 

χάσουμε την ανθρωπιά μας.

Ἀρχιμ. Γεώργιος Χρυσοστόμου: Ο ρατσισμός και η ξενοφοβία δεν έχουν θέση μέσα στην Εκκλησία.

*********************

«Ξενοφοβία-ρατσισμός, ἀπό τή μιά καί φιλαδελφία, από τήν ἄλλη». Ὁ ἀπό­στολος Παῦλος ἔχει κάνει ἤδη τήν ἐπιλογή του ἀνάμεσα στίς δύο αὐτές ἔννοιες, ἀνάμε­σα σέ αὐτέςτίς δύο συμπε­ριφο­ρές, στήν ἐπιστολή του πρός τούς Ἑβραίους:«Ἡ φιλα­δελφία με­νέ­τω· τῆς φιλοξενίας μή ἐπιλαν­θάνε­σθε».

Ἡ ἐπιλογή τοῦ ἀποστόλου εἶναι σαφής. Καί δέν μποροῦ­σε νά εἶναι διαφορετική γιά τόν ἀπόστολο πού γεννήθηκε σέ μία πόλη-τόπο συναντήσεως ἐθνῶν καί θρησκειῶν, σέ μία πόλη ἀνοι­κτή στό διαφορετικό καί στό «ξένο». Ἡ μετα­στρο­φή του στή θρησκεία τοῦ Ναζω­ραίου, τόν ἔκαναν νά ἐπανεξετάσει τή ση­μασία τῶν δύο ὅρων στή ζωή του καί νά ἐπανα­δια­τυπώσει τό περιε­χόμενο καί τό νόημά τους. Ἀφετηρία καί τῶν δύο εἶναι ἡ ἀγά­πη, ἡ ἀγάπηὅπωςτήν δίδαξε καί τήν ἐνσάρ­κωσε ὁ Χριστός καί ὅπως τή βίωσε ἡ Ἐκκλησία μας στό πέρασμα τῶν καιρῶν.

Ἡ βίωση τῆς ἀγάπης ὑπό τό φῶς τοῦ Εὐαγγελίου, ἡ ὁποία ἀντιμε­τωπίζει τόν πλησίον ὡς ἑαυ­τόν, ἔχει ὡς αὐτο­νόητο ἐπακό­λουθό της τή φιλα­δελ­φία. Συχνά δημιουργεῖται ἡ ἐντύ­πωσηὅτι, ὅταν ἡ Ἐκκλησία ἀνα­φέ­ρεται στή φιλα­δελ­φία, ἀναφέ­ρεται ἀπο­­κλειστικά σέ ἀδελ­φού ἐν Χριστῷ. Ἡ Ἐκκλησία ἀντι­με­­τωπίζει ὡς ἀδελφούς ὅλους τούς ἀνθρώπους γιά τούς ὁποίους «Χριστός ἀπέ­θανεν», καί πρός χάριν ὅλων αὐτῶν, ἀνε­ξαρτήτως τῆς ἐθνι­κότητος καί τοῦ θρησκεύ­ματος, ἀσκεῖ τό ἱεραποστολικό, φιλανθρωπικό καί κοινωνικό τῆς ἔργο.

Ὁ ἴδιος ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ὅταν ἔρχεται πρός τή Μα­κε­δονία, δέν ἔρχεται πρός ἀδελ­φούς, ἀλλά πρός ξέ­νους. Ὅταν ἀνεβαίνει στόν Ἄρειο Πάγο καί ἀπευθύνεται στούς Ἀθηναίους πού ἔχουν στήσει βωμό στόν ἄγνωστο Θεό, δέν ὁμι­λεῖ πρός ἀδελφούς ἀλλά πρός ξέ­νους. Ὁ ἴδιος, ἄλλωστε, ζεῖ ὡς ξένος στή γῆ, καθώς ἀντιμε­τω­πίζεται ὡς ξένος κατά τή διάρκεια τῶν ἀπο­στολικῶν πε­ριοδειῶν του καί ἀνα­γκά­ζεται συχνά νά φεύγει κατα­­­διω­κό­μενος καί συκοφα­ντού­μενος ἀπό τίς πόλεις  στίς ὁποῖες κηρύττει τόν εὐαγγε­λικό λόγο. Ζεῖὡς ξένος καί κινεῖται ὡς ξένος. Ὅμως ὁ ἴδιος μοχθεῖ καί κο­πιάζει καί κινδυ­νεύει καί προσεύχεται γιά ὅλους ὅσους τόν διώκουν ἤ τόν εἰρω­νεύο­νται ἤ τόν κατηγοροῦν, γιατί θέλει νά ἐξοικειώσει αὐτούς τούς ξένους γι᾽αὐτόν ἀνθρώ­πους μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ καί νά τούς μεταποιήσει σέ ἀδελ­φούς του.

*********************

Αὐτή ἡ ἀντιμετώπιση τοῦ κό­σμου καί τῶν ἀνθρώπων ὁδήγησε τήν Ἐκκλησία στό νά ἔχει μιά δια­φο­ρετική ἀπό τή συνήθη θεώρηση τῶν ξένων. Γιά τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία δέν ὑπάρχουν οὐσιαστι­κά ξένοι. Εἴμαστε ὅλοι ξένοι στή γῆ, γιατί «οὐκ ἔχομεν ὧδε μένουσαν πόλιν ἀλλά τήν μέλ­λουσαν ἐπιζητοῦμεν», τήν ἐπουράνια πατρίδα. Δέν εἴμαστε ὅμως ξένοι, ἐφόσον ὅλοι ἀν εξαι­ρέ­τως εἴμαστε τέκνα τοῦ Θεοῦ. Γι᾽αὐτό καί ἡ ἔννοιες τῆς ξενο­φοβίας καί τοῦ ρατσισμοῦ εἶναι παντελῶς ξένες πρός τήν Ἐκκλησία, καθώς «οὐκἔνι Ἕλλην καί Ἰου­δαῖος, ... βάρβαρος, δοῦλος, ἐλεύ­θερος».

Ὑπό τήν προοπτική αὐτή εἶναι ἀνά­γκη νά ἐπανατοποθε­τηθοῦμε καί ἐμεῖς ὡς πρό­σωπα καί ὡς μέλη τῆς Ἐκκλη­σίας στό ἀντιθετικό δίπολο τῆς ξενοφοβίας-ρατσισμοῦ καί τῆς φιλα­δελφίας, ἀκολουθώντας τή δισχιλιετῆ διδασκαλία καί πρακτική τῆς Ἐκκλησίας.

Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος καί ὁ σύγχρονος κόσμος καλεῖται διά τῆς οὐσιαστικῆς ἐφαρμογῆς τῆς ἀρετῆς τῆς ἀγάπης πρός τόν πλησίον νά ἀντι­μετωπίσει τό φαινόμενο τῆς ξενοφο­βίας καί τοῦ ρατσισμοῦ, πού τελι­κά ἀποξενώνει τόν ἴδιο καί ἀπό τόν συνάνθρωπό του καί ἀπό τόν Θεό.

Ἀρχιμ. Γεώργιος Χρυσοστόμου

Πρωτοσύγκελλος Ι.Μ.Βεροίας - Καθηγητής Πανεπιστημίου

πηγή

Αγάπα τον πλησίον σου: Η Εκκλησία και οι πρόσφυγες

Ιερείς στα Βαλκάνια βρίσκονται μεταξύ αυτών που βοηθάνε τους χιλιάδες ανθρώπους οι οποίοι καταφθάνουν στις ακτές της Ευρώπης 
– ακόμη και αν ορισμένοι από τους συναδέλφους τους 
γεννούν φόβους για την άφιξη μεγάλου αριθμού Μουσουλμάνων

Κώστας Κουκουμάκας 
Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Λέσβος, Βελιγράδι και Σουμποτίτσα

Ο πατέρας Στρατής Δήμου, Έλληνας Ορθόδοξος ιερέας στη Λέσβο, στην είσοδο του κτιρίου της φιλανθρωπικής οργάνωσης που ίδρυσε  για να βοηθήσει πρόσφυγες και μετανάστες. Φώτο: Κώστας Κουκουμάκας Ο πατέρας Στρατής Δήμου, Έλληνας Ορθόδοξος ιερέας στη Λέσβο,  στην είσοδο του κτιρίου της φιλανθρωπικής οργάνωσης που ίδρυσε  για να βοηθήσει πρόσφυγες και μετανάστες. Φώτο: Κώστας Κουκουμάκας

Περίπου στις 6 τα ξημερώματα της 1ης Ιουνίου 2015, ο συρτός ήχος μιας μικρής μηχανής έφθανε από την ήρεμη θάλασσα στην παραλία της Λέσβου. Σύντομα φάνηκε μία φουσκωτή βάρκα που μετέφερε περί τους 20 ανθρώπους.

 Καθώς η βάρκα προσέγγιζε την παραλία της Εφταλούς στη βόρεια πλευρά του νησιού, οι επιβάτες ύψωναν τα χέρια στον ουρανό και φώναζαν “Allahu Akbar” («Ο Θεός είναι μεγάλος» στα Αραβικά).

 Μέσα στην επόμενη μία ώρα, δύο ακόμα βάρκες βγήκαν στην ακτή. Οι περισσότεροι από τους επιβαίνοντες ήταν άνθρωποι από τη Συρία, το Αφγανιστάν και διάφορα αφρικανικά κράτη. Το πέρασμα των περίπου 10 χιλιομέτρων από τις τουρκικές ακτές ήταν το τελευταίο κομμάτι ενός μεγάλου ταξιδιού. Για πρώτη φορά, πατούσαν το πόδι τους σε ευρωπαϊκό έδαφος.

 Περίπου 25 χιλιόμετρα μακριά, στο χωριό Κεράμι Καλλονής, ένας 57χρονος Έλληνας Ορθόδοξος ιερέας με το όνομα Στρατής Δήμου, ψηλός άντρας με λαμπερά γαλάζια μάτια, πληροφορήθηκε από το τηλέφωνο για τις νέες αφίξεις.

 Ο πατέρας Στρατής έφυγε αμέσως από το σπίτι του για το μικρό κτίριο που στεγάζει την «Αγκαλιά», τη φιλανθρωπική οργάνωση που ίδρυσε το 2009 για να βοηθήσει πρόσφυγες και μετανάστες. Ετοίμασε σάντουιτς και μπουκάλια με νερό για τους νέους αφιχθέντες, οι οποίοι θα έφθαναν στο χωριό μέχρι το απόγευμα, με τα πόδια. Καθώς είχαν μπει στη χώρα παράνομα, η ελληνική νομοθεσία απαγορεύει τους ντόπιους να τους μεταφέρουν με δικά τους μέσα.

 Ο πατέρας Στρατής, ο οποίος φορούσε μάσκα οξυγόνου εξαιτίας αναπνευστικών προβλημάτων, μου είπε ότι η οργάνωσή του είχε διαθέσει όλα αυτά τα χρόνια περισσότερους από 60 τόνους τροφίμων, προσφορές των κατοίκων του νησιού, και είχε βοηθήσει περί τις 10.000 μετανάστες και πρόσφυγες.

 «Πολύ πρόσφατα, τρεις γυναίκες έφθασαν στο χωριό – δύο από αυτές εγκυμονούσες. Είχαν όλες χάσει τους συζύγους και τα παιδιά τους. Αναλάβαμε δράση και επανενώσαμε τις οικογένειες» είπε.

 «Τότε, ένας από τους άντρες στάθηκε μπροστά μου και με φίλησε. Η αγάπη δεν έχει θρησκεία. Ο Απόστολος Παύλος γράφει στην Επιστολή προς Κορινθίους: ‘Εάν τις γλώσσες των ανθρώπων μιλώ και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπη, έγινα χαλκός που ηχεί ή κύμβαλο που αλαλάζει’».

Σκηνές σαν κι αυτή στην παραλία της Εφταλούς επαναλήφθηκαν αμέτρητες φορές στα ελληνικά νησιά από τηναρχή του χρόνου, καθώς η Ευρώπη αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη προσφυγική κρίση των τελευταίων δεκαετιών.

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
  

Άνθρωποι από τη Συρία, το Αφγανιστάν και άλλες χώρες φθάνουν στο νησί της Λέσβου, νωρίς το πρωί της 1ης Ιουνίου 2015. Φώτο: Κώστας Κουκουμάκας

Μέχρι στιγμής τη φετινή χρονιά, σχεδόν 800.000 πρόσφυγες και μετανάστες αφίχθησαν στην Ελλάδα από την Τουρκία μέσω θαλάσσης. Ολόκληρο το 2014, οι αφίξεις ήταν μόλις 43.500. Περισσότεροι από 3.600 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στη θάλασσα ή αγνοούνται στην προσπάθειά τους να φθάσουν στην Ευρώπη, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες..

 Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, οι Χριστιανικές εκκλησίες και οι φιλανθρωπικές οργανώσεις τους δραστηριοποιούνται ενεργά στις πρωτοβουλίες για παροχή βοήθειας σε πρόσφυγες και μετανάστες. Ωστόσο στην Ελλάδα, η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν έχει τον πρώτο λόγο, μάλιστα ορισμένοι ιερείς έχουν εκφράσει ακόμη και την άποψη ότι οι Μουσουλμάνοι μετανάστες αποτελούν κίνδυνο για τη χώρα.

 Την ίδια στιγμή, άλλοι ιερωμένοι έχουν κρατήσει την ίδια θέση με τον πατέρα Στρατή, ο οποίος υπέκυψε τελικά από καρκίνο του πνεύμονα στις 2 Σεπτεμβρίου 2015.  Πέθανε την ίδια μέρα με τον Αϊλάν Κουρντί, το τρίχρονο αγόρι από τη Συρία, ο θάνατος του οποίου έγινε σύμβολο της προσφυγικής τραγωδίας μετά τη δημοσίευση σε ολόκληρο τον κόσμο των φωτογραφιών με τη σορό του, ξεβρασμένη από τα κύματα σε μια τουρκική ακτή.

 Αυτοί οι κληρικοί αντιλαμβάνονται ως μέρος της χριστιανικής τους αποστολής να βοηθούν εκείνους που καταφθάνουν από τις εμπόλεμες ζώνες της Μέσης Ανατολής, της Νότιας Ασίας και τις φτωχές αφρικανικές χώρες.

Ο μοναχός και ο πρόσφυγας

Ο πατέρας Χρυσόστομος Χατζηνικολάου, 41 ετών, είναι ένας μοναχός που διαβιεί σε ένα μοναστήρι του Αγίου Όρους στη Βόρεια Ελλάδα. Οι καλόγεροι εκεί θεωρούνται εσωστρεφείς και συντηρητικοί, ωστόσο ο πατέρας Χρυσόστομος ανέπτυξε μια ασυνήθιστη σχέση φιλίας με τον Αμίντ Φαντούλ, έναν 29χρονο δικηγόρο από τη Συρία, ο οποίος συμμετείχε στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις εναντίον του προέδρου Μπασάρ Αλ Άσαντ και διέφυγε από τον πατρίδα του το 2013, φοβούμενος για τη ζωή του.

 Τον περασμένο Μάιο σε ένα καφέ στη Θεσσαλονίκη, ο μοναχός, μία ψηλή φιγούρα με μαύρο ράσο και σταθερό βλέμμα, και ο Φαντούλ, φορώντας ένα μπλε μπουφάν και τσεκάροντας κάθε τόσο το κινητό του τηλέφωνο, εξιστόρησαν τα γεγονότα που τους έφεραν κοντά.

«Στην παραβολή του Καλού Σαμαρείτη,  αυτός περιποιήθηκε τον χτυπημένο ξένο,  τού φρόντισε τις πληγές, τον μετέφερε σε ένα πανδοχείο,  πλήρωσε ακόμη και τον λογαριασμό του.  Αλλά δεν τον έβαλε μέσα στο σπίτι του»

- Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος

Στις αρχές του 2014, ο πατέρας Χρυσόστομος επισκέφθηκε το μοναστήρι της Αγίας Τριάδας στη Χάλκη, ένα νησάκι απέναντι από την Κωνσταντινούπολη, όπου συνάντησε τον Φαντούλ, ο οποίος του εκμυστηρεύτηκε ότι ήταν Ορθόδοξος.

 Στα μέσα της περασμένης χρονιάς, ο Φαντούλ επικοινώνησε με τον μοναχό και του ζήτησε βοήθεια, ώστε να προσπαθήσει να έρθει νόμιμα στην Ελλάδα, καθώς δεν είχε καταφέρει να ανανεώσει την άδεια παραμονής στην Τουρκία.

 Ο πατέρας Χρυσόστομος απευθύνθηκε στις ελληνικές Αρχές, αλλά δεν βρέθηκε κάποια λύση. Τότε, ο Φαντούλ αποφάσισε να πράξει ό,τι και εκατοντάδες χιλιάδες άλλοι αυτή τη χρονιά – να πληρώσει έναν διακινητή, στη δική του περίπτωση 1.250 ευρώ, ώστε να τον μεταφέρει στην Ευρώπη.

 Καθώς πλησίαζαν τα Χριστούγεννα, τα μεσάνυχτα της 23ης Δεκεμβρίου 2014, επιβιβάστηκε σε μία φουσκωτή βάρκα κοντά στο Κουσάντασι στα τουρκικά παράλια, μαζί με ακόμη 36 ανθρώπους από τη Συρία, το Ιράκ και το Καμερούν και ξεκίνησε το επικίνδυνο ταξίδι για τη Σάμο. Κάποια στιγμή, ο Φαντούλ κοίταξε τον χάρτη στο κινητό του τηλέφωνο και συνειδητοποίησε ότι η βάρκα, με τα καύσιμα που διέθετε, ήταν πολύ μακριά για να φθάσει στη στεριά.

 «Πίστεψα ότι θα πνιγόμασταν», είπε ο Φαντούλ.

 Στις 2.45 τα ξημερώματα έστειλε μήνυμα στον πατέρα Χρυσόστομο, ζητώντας να ειδοποιήσει ένα σωστικό ελικόπτερο.

 Ο πατέρας Χρυσόστομος συνέχισε την αφήγηση από εκείνο το σημείο: «Ήμουν στο χωριό μου στη Φλώρινα, ήταν παραμονή Χριστουγέννων. Τηλεφώνησα σε κάποιον γνωστό μου στη Σάμο και μου είπε ότι δεν υπήρχε τρόπος να κινητοποιηθεί ελικόπτερο ή σωστικό σκάφος. Επιπλέον, οι Αρχές θα με ρωτούσαν πώς γνώριζα για τους μετανάστες και υπήρχε περίπτωση να κατηγορηθώ για συνέργεια σε διακίνηση. Δεν μπορούσα να κάνω τίποτα, παρά μονάχα να προσευχηθώ».

 Ο Αμίντ ανακάλεσε τις στιγμές στη μνήμη του: «Στο μέσον της νύχτας, η βάρκα προσέκρουσε στα βράχια. Πέσαμε στο νερό. Ήταν σκοτεινά. Κολύμπησα με όλη μου τη δύναμη και τελικά έφθασα στην ακτή. Ήταν ένα θαύμα».

 Ο ίδιος έφθασε αργότερα στη Θεσσαλονίκη και βρήκε στέγη σε ένα σπίτι που τού παραχώρησε ο πατέρας Χρυσόστομος. Σήμερα μαθαίνει ελληνικά στο πανεπιστήμιο της πόλης και σκέφτεται να ζητήσει πολιτικό άσυλο ώστε να παραμείνει στην Ελλάδα.

 Ο μοναχός είπε ότι θα βοηθούσε τον Φαντούλ ακόμη και αν δεν ήταν Χριστιανός.  

 «Ο Απόστολος Παύλος επισημαίνει στην Επιστολή του προς Γαλάτες: ‘Δεν υπάρχει Ιουδαίος ούτε Έλληνας, δεν υπάρχει δούλος ούτε ελεύθερος, δεν υπάρχει άνδρας και γυναίκα’» ανέφερε.

«Αρχίζουμε να τους φοβόμαστε»

Μπορεί να φαίνεται προφανές ότι Χριστιανοί ιερείς, αν οι ακολουθούσαν την προτροπή του Ιησού «Αγάπα τον πλησίον σου ως εαυτόν», τότε θα βοηθούσαν χωρίς δεύτερη σκέψη τους πρόσφυγες. Ωστόσο, αυτό δεν συμβαίνει πάντα.

 Ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος είναι ένας από τους πιο προβεβλημένους ιερωμένους στα ελληνικά μέσα ενημέρωσης. Στα κηρύγματά του συχνά καταφέρεται εναντίον των μεταναστών.

 Στο γραφείο του, μου είπε ότι οι Μουσουλμάνοι πρόσφυγες συνιστούν απειλή για τη θρησκευτική πίστη των Ελλήνων.

 «Δυστυχώς, σήμερα δεν υπάρχουν φωνές αντίστασης στην επίθεση που γίνεται με σκοπό να φύγουν οι πιστοί από την Ορθόδοξη Χριστιανική πίστη - και αν δεν υποκύψουν, τότε να εκτελεστούν» είπε.

 «Ούτε στον Μεσαίωνα δεν συνέβαιναν όσα κάνουν οι τζιχαντιστές σήμερα. Όταν μας λένε ότι υπάρχουν εξτρεμιστές μεταξύ των μεταναστών, τότε αρχίζουμε να τους φοβόμαστε».

 Στην επισήμανση ότι η Αγία Γραφή διδάσκει την αγάπη προς τον ξένο, ο Άνθιμος αποκρίθηκε αφοπλιστικά: «Ακριβώς! Να τους αγαπάμε, όχι να είμαστε τα θύματα μαζί τους. Στην παραβολή του Καλού Σαμαρείτη, αυτός περιποιήθηκε τον χτυπημένο ξένο, τού φρόντισε τις πληγές, τον μετέφερε σε ένα πανδοχείο, πλήρωσε ακόμη και τον λογαριασμό του. Αλλά δεν τον έβαλε μέσα στο σπίτι του».

Ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος στα κηρύγματά του καταφέρεται συχνά εναντίον των μεταναστών.  Φώτο: Αλέξανδρος Αβραμίδης

Ο Άνθιμος δεν είναι ο μοναδικός υψηλόβαθμος ιερωμένος που εκφράζει αντίστοιχες απόψεις. Η ρητορική του Μητροπολίτη Πειραιώς Σεραφείμ είναι ταυτόχρονα ξενοφοβική

 και ρατσιστική. Τον Μάιο του 2015, διένειμε εγκύκλιο σε όλες τις εκκλησίες του Πειραιά, καταδικάζοντας τον αντιρατσιστικό Νόμο που ψήφισε η ελληνική κυβέρνηση, καθώς και την απόφαση για την κατασκευή μουσουλμανικού τεμένους στην Αθήνα. Ο Σεραφείμ δεν ανταποκρίθηκε σε αλλεπάλληλες προσκλήσεις για συνέντευξη στο πλαίσιο αυτής της έρευνας.

 Η Νίκη Παπαγεωργίου, αναπληρώτρια καθηγήτρια στη Θεολογική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, σημείωσε ότι η ξενοφοβία δεν έχει καμία θέση στην Ορθοδοξία, η οποία αντίθετα διαπνέεται από πνεύμα ανεκτικότητας. Ωστόσο, τόνισε η ίδια, η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία συχνά αντιλαμβάνεται το ρόλο της ως φύλακα των ελληνικών παραδόσεων και της ελληνικής γλώσσας.

«Ορισμένο Ορθόδοξοι ιερείς, κι επίσης άνθρωποι κοντά στην εκκλησία, θεωρούν ότι το ελληνικός έθνος και η Ορθόδοξη πίστη είναι ένα και το αυτό. Αυτός είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο η εκκλησία παραμένει ένας συντηρητικός θεσμός και οι άνθρωποι μέσα σε αυτή είναι συνήθως συντηρητικοί, οι οποίοι φοβούνται την εξωστρέφεια, ή ακόμη θεωρούν την τεχνολογία ως μπαμπούλα» είπε η Παπαγεωργίου.

 Η Αγγελική Ζιάκα, επίκουρη καθηγήτρια Θρησκειολογίας στο ίδιο Πανεπιστήμιο, δήλωσε ότι οι ρατσιστές ιερωμένοι αντιπροσωπεύουν ορισμένες μόνο τάσεις μέσα στην εκκλησία, ωστόσο τα λεγόμενά τους έχουν απήχηση, διότι ακριβώς ακούγονται πιο δυνατά από εκείνους που εργάζονται αθόρυβα και προσφέρουν κοινωφελές έργο.

 Ένας ιερέας που σήκωσε ανάστημα στη ξενοφοβία είναι ο 55χρονος πατέρας Προκόπιος Πετρίδης, σημερινός βοηθός επισκόπου στη Μητρόπολη της Νίκαιας. Έως το 2009, ήταν εφημέριος του ναού του Αγίου Παντελεήμονα στην ομώνυμη γειτονιά της Αθήνας, όπου κατοικεί μεγάλος αριθμός μεταναστών.

 Η συγκεκριμένη περιοχή είναι επίσης προπύργιο του ακροδεξιού κόμματος της Χρυσής Αυγής. Στα τέλη του 2007, μία επιτροπή νέων – που αργότερα αποδείχθηκε ότι ήταν μέλη της Χρυσής Αυγής – εμφανίστηκαν στην εκκλησία και ζήτησαν από τον πατέρα Προκόπιο να υπογράψει μια αναφορά με την οποία ζητούσαν την εκδίωξη των αλλοδαπών από τη γειτονιά.

 «Απάντησα ότι ως ιερέας δεν θα μπορούσα να κάνω κάτι τέτοιο», μου είπε ο Πετρίδης, περιστοιχισμένος από τις οικόσιτες γάτες του μέσα στο διαμέρισμά του, που ήταν γεμάτο με χριστιανικές εικόνες.

 Ο ίδιος απάντησε στη ρατσιστική πρόκληση με την εντολή του Ιησού προς τους μαθητές του, όπως διαβάζουμε από τον ευαγγελιστή Ιωάννη: «Εντολή καινούργια σας δίνω, να αγαπάτε ο ένας τον άλλο. Καθώς αγάπησα εσάς, έτσι κι εσείς να αγαπάτε ο ένας τον άλλο».

Ο πατέρας Προκόπιος Πετρίδης, ο οποίος ύψωσε ανάστημα εναντίον της ξενοφοβίας όταν ιερουργούσε στην εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα στην Αθήνα. Φώτο: Κώστας Κουκουμάκας

Τα μέλη της ακροδεξιάς οργάνωσης εξαπέλυσαν τότε έναν σφοδρό πόλεμο κατά του πατέρα Προκόπιου. «Άρχισαν οι συκοφαντίες και οι λεκτικοί προπηλακισμοί. Απειλούσαν ότι θα έρχονταν στη λειτουργία της Κυριακής για να προκαλέσουν επεισόδια» ανέφερε. «Μου επιτίθονταν φραστικά στον δρόμο: ‘Να φύγεις από ‘δω. Εσύ μας έφερες τους ξένους’».

 Ο πατέρας Προκόπιος είχε μία «σιωπηρή» υποστήριξη από τον αρχιεπίσκοπο, ενώ δεν του συμπαραστάθηκαν ούτε καν οι υπόλοιποι ιερείς στην εκκλησία του.

 «Ήμουν εντελώς μόνος, αλλά είχα δίπλα μου τους απλούς ανθρώπους», είπε.

Προσφέροντας καταφύγιο

 Η επίσημη Εκκλησία της Ελλάδας ως φιλανθρωπικό ίδρυμα έχει λίγες δράσεις για την παροχή βοήθειας ειδικά σε πρόσφυγες και μετανάστες. Ο Χάρης Κονιδάρης, εκπρόσωπος της Αρχιεπισκοπής Αθηνών, σημειώνει ότι αυτοί περιλαμβάνονται μεταξύ των χιλιάδων που καταφεύγουν καθημερινά στα συσσίτια, τα οποία οργανώνουν ενορίες ανά την Ελλάδα.

 Επιπλέον, τον περασμένο Ιούνιο, η «Αποστολή», φιλανθρωπικός οργανισμός της Αρχιεπισκοπής Αθηνών, σε συνεργασία με το διεθνές δίκτυο Ορθόδοξων Χριστιανικών Φιλανθρωπικών Οργανισμών (IOCC), ανακαίνισε το κέντρο πρώτης υποδοχής προσφύγων στη Χίο. Τοποθετήθηκαν καινούριες ντουζιέρες και αποκαταστήθηκαν οι ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις του κέντρου, το οποίο άνοιξε για να υποδεχτεί 110 άτομα και σήμερα φιλοξενεί 500. Επίσης, διανεμήθηκαν στους πρόσφυγες πακέτα προσωπικής υγιεινής και παιδικές τσάντες με σχολικά είδη.

 Μία μακροχρόνια πρωτοβουλία της εκκλησίας για βοήθεια προς τους πρόσφυγες είναι ο ξενώνας  για τους ασυνόδευτους ανήλικους που φθάνουν στην Ελλάδα. Υπεύθυνη για τη λειτουργία της δομής στην περιοχή του Αγίου Δημητρίου στην Αθήνα, είναι η «Αποστολή». Από το 2011, οπότε εγκαινιάστηκε, έχει προσφέρει φιλοξενία σε 168 ανήλικους.

«Ακόμη και αν θεωρούσα εχθρούς αυτούς τους ανθρώπους θα ήταν υποχρέωσή μου να τους βοηθήσω»

- Τίμπορ Βάργκα, πάστορας στη σερβική πόλη Σουμποτίτσα

Η Βασιλική Γιαμαλή, κοινωνική λειτουργός η οποία διευθύνει τον ξενώνα, εξήγησε ότι το κτίριο ανήκει στην τοπική ενορία. Η λειτουργία της δομής χρηματοδοτείται από την Αρχιεπισκοπή Αθηνών και την ελληνική κυβέρνηση. Οι περισσότεροι ανήλικοι παρακολουθούν μαθήματα στο διαπολιτισμικό σχολείο. 

Ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί στον ξενώνα τούς μαθαίνουν τα

 δικαιώματά τους και προσπαθούν να τους επανενώσουν με τις οικογένειές τους.

 «Αυτή τη στιγμή, φιλοξενούμε 19 αγόρια, ηλικίας από 13 έως 18 ετών» σημείωσε η Γιαμαλή. «Τα περισσότερα είναι από το Αφγανιστάν, τη Συρία και το Πακιστάν».

 Ο Αλί Μοχαμαντί, Αφγανός λίγο μετά την ηλικία των 20, ο ποίος εργάζεται σήμερα ως μεταφραστής, έμεινε στον ξενώνα για δύο χρόνια. Ο πατέρας του, κυβερνητικό στέλεχος, δολοφονήθηκε από τους Ταλιμπάν. Ο Μοχαμαντί διέφυγε από τη χώρα σε ηλικία εννιά ετών μαζί με τον δεκάχρονο αδερφό του. Έζησαν σχεδόν έξι χρόνια στο Ιράν, όπου εργάστηκαν σε ένα εργοστάσιο μαρμάρου, όμως ο Μοχαμαντί πάντα ονειρευόταν να φθάσει στην Ευρώπη. Το 2011 πέρασε από την Τουρκία στην Ελλάδα με βάρκα, μέσω του ποταμού Έβρου.

Ο Αλί Μοχαμαντί, Αφγανός που έζησε στον ξενώνα ασυνόδευτων  ανηλίκων της «Αποστολής», φιλανθρωπικού οργανισμού της Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Φώτο: Κώστας Κουκουμάκας

Ο ίδιος, ψιλόλιγνη φιγούρα με μακριά φράντζα που πέφτει 

στα μάτια του, μίλησε με τα καλύτερα λόγια για τον ξενώνα και 

σημείωσε ότι ουδέποτε κάποιος από τους ανθρώπους του πίεσε 

τα παιδιά να ασπαστούν τον Χριστιανισμό.

 «Παρ’ όλο που είναι ίδρυμα της εκκλησίας, κανείς δεν μας μίλησε ποτέ για τον Χριστιανισμό. Ήμασταν ελεύθεροι να πηγαίνουμε για προσευχή στα

 αυτοσχέδια τζαμιά στην Αθήνα» ανέφερε.

 Ο περιορισμένος ρόλος της Σερβικής Εκκλησίας

 Η μεγάλη πλειονότητα των προσφύγων και των μεταναστών που φθάνουν στην Ελλάδα συνεχίζουν προς τη Δυτική Ευρώπη, ταξιδεύοντας μέσω της ΠΓΔΜ και της Σερβίας προς την Ουγγαρία, η οποία ανήκει στη Ζώνη Σένγκεν.

 Μόνο το πρώτο οκτάμηνο αυτής της χρονιάς, περισσότεροι από 155.000 μετανάστες πέρασαν από τη Σερβία στην Ουγγαρία, σύμφωνα με τη FRONTEX, την ευρωπαϊκή αρχή για τη φύλαξη των συνόρων.

 Το Βελιγράδι, η σερβική πρωτεύουσα, μετατράπηκε σε κομβικό σημείο της λεγόμενης Διαδρομής των Δυτικών Βαλκανίων, με χιλιάδες ανθρώπους να κατασκηνώνουν προσωρινά σε μικρές τέντες γύρω από τον σιδηροδρομικό σταθμό και τους σταθμούς των υπεραστικών λεωφορείων.

 Όμως, όπως και στην Ελλάδα, η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία δεν βρίσκεται στο επίκεντρο των προσπαθειών για τη στήριξη των προσφύγων και των μεταναστών. Η μεγαλύτερη βοήθεια προέρχεται από τις κατά περίπτωση συνεργασίες μεταξύ φιλανθρωπικών οργανώσεων της εκκλησίας, εθελοντών και ιδιωτικών επιχειρήσεων.

 Όπως οι ομόλογοί του στην Ελλάδα, ο πατέρας Μπράνισλαβ Γιόσιτς, αναπληρωτής διευθυντής του φιλανθρωπικού οργανισμού της Αρχιεπισκοπής Βελιγραδίου, 

σημείωσε ότι η εκκλησία προσφέρει βοήθεια σε ανήμπορους ανθρώπους με διαφορετικό κοινωνικό υπόβαθρο.

Ο πατέρας Μπράνισλαβ Γιόσιτς, αναπληρωτής διευθυντής του φιλανθρωπικού  οργανισμού της Αρχιεπισκοπής Βελιγραδίου, στην εκκλησία του στο κέντρο της πόλης.  Φώτο: Κώστας Κουκουμάκας

«Καθημερινά στα συσσίτια της εκκλησίας προσφέρουμε 1.800 μερίδες φαγητού, όχι μόνο σε μετανάστες, αλλά επίσης σε άνεργους και φτωχούς Σέρβους», είπε ο πατέρας Μπράνισλαβ.

 Ο ίδιος σημείωσε ότι η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία δεν έχει την οικονομική δυνατότητα ώστε να κάνει περισσότερα για τους μετανάστες. «Δεν αρνούμαστε βοήθεια σε κανέναν, αλλά δεν έχουμε οικονομικούς πόρους» ανέφερε.

 Στο μεταξύ, ειδικοί επισημαίνουν διαφορές στις παραδόσεις και τη θρησκευτική θέαση των πραγμάτων, προκειμένου να εξηγήσουν γιατί στην Ορθόδοξη Εκκλησία παρατηρείται η τάση μικρότερες εμπλοκής στο προσφυγικό από ό,τι συμβαίνει, για παράδειγμα, στις προτεσταντικές εκκλησίες και φιλανθρωπικές δομές.

 «Ο Προτεσταντισμός είναι περισσότερο ανοιχτός διότι εξ ορισμού περικλείει τον πλουραλισμό. Το βλέπουμε στη Γερμανία, την Αγγλία ή τις Σκανδιναβικές Χώρες. Αναπτύσσει πιο οργανωμένο κοινωνικό έργο και εξάλλου συνδέεται με την εμφάνιση της νεωτερικής κοινωνίας », εξήγησε η Νίκη Παπαγεωργίου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

 Ο Μάρτιν Ντούτσμαν, υψηλόβαθμος αξιωματούχος της Ευαγγελικής Εκκλησίας της Γερμανίας, ανέφερε ότι η τάση για βοήθεια προς τους φτωχούς και τους καταπιεσμένους ήταν πάντοτε ισχυρή στην Ευαγγελική Εκκλησία. Ιδιαίτερα στη Γερμανία, οι ευαγγελικές εκκλησίες κινητοποιούνται περισσότερο εξαιτίας και των αναμνήσεων της Ναζιστικής περιόδου, είπε ο Ντούτσμαν.

 «Είναι στο DNA μας να καταλαβαίνουμε πώς λειτουργούν αυτά τα πράγματα και να μη θέλουμε να ξανασυμβεί κάτι αντίστοιχο. Αισθανόμαστε ότι έχουμε την ευθύνη να βοηθήσουμε» δήλωσε ο ίδιος από τη Θεσσαλονίκη, κατά τη διάρκεια επίσκεψης σε προσφυγικούς καταυλισμούς στην Ελλάδα και την ΠΓΔΜ.

 Ο Ντούτσμαν επίσης σημείωσε ότι οι εκκλησίες σε οικονομικά εύπορες χώρες, όπως η Γερμανία, διαθέτουν περισσότερους πόρους από ό,τι εκείνες στα Βαλκάνια.

 «Έχουμε τη δυνατότητα να προσφέρουμε βοήθεια», είπε.

 Η ποιμαντική μέριμνα

 Η επαρχία γύρω από την πόλη της Σουμποτίτσα, 160 χιλιόμετρα βόρεια του Βελιγραδίου, είναι ο τελευταίος σταθμός εντός της Σερβίας για τους ανθρώπους που ακολουθούν τη Διαδρομή των Δυτικών Βαλκανίων. Η περιοχή βρέθηκε στο επίκεντρο των μέσων ενημέρωσης μετά την απόφαση της Ουγγαρίας να κατασκευάσει φράχτη κατά μήκος των συνόρων της, ώστε να εμποδίσει το πέρασμα προσφύγων και μεταναστών στην Ευρώπη.

Ο Φαριντουλάχ, 16χρονος Αφγανός, στο εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο  κεραμικών στη Σουμποτίτσα, στη βόρεια Σερβία, προσωρινό σταθμό για πολλούς μετανάστες και πρόσφυγες οι οποίοι ελπίζουν να περάσουν στην  Ουγγαρία. Φώτο: Κώστας Κουκουμάκας

Ο Τίμπορ Βάργκα, προτεστάντης πάστορας στη Σουμποτίτσα εδώ και 25 χρόνια, έχει αναλάβει ως προσωπική αποστολή τη βοήθεια σε πρόσφυγες και μετανάστες. Τον συναντήσαμε σε ένα εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο κεραμικών έξω από την πόλη, όπου οι άνθρωποι κατασκηνώνουν πριν επιχειρήσουν το πέρασμα των συνόρων. Φορούσε ένα καπέλο τζόκεϊ και αθλητικές φόρμες.

 «Επισκέπτομαι το παλιό εργοστάσιο δύο με τρεις φορές την εβδομάδα, ακόμη και καθημερινά αν υπάρχει ανάγκη. Θέλω να συζητώ με τους πρόσφυγες και να αφουγκράζομαι  τις ιστορίες τους. Τους προσφέρω τρόφιμα, ρούχα, κουβέρτες, τα οποία προέρχονται από δωρεές» είπε. Εθελοντές των Γιατρών Χωρίς Σύνορα επίσης επισκέπτονται τακτικά το σημείο.

 Τη συζήτηση διέκοψε το τηλεφώνημα στο κινητό του πάστορα ενός αγρότη, ο οποίος ήθελε να προσφέρει αυγά στο πλαίσιο του ανθρωπιστικού έργου.

 «Η προσπάθειά μου δεν είναι οργανωμένη, ούτε αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου των κρατικών υπηρεσιών» εξήγησε ο Βάργκα. Ο ίδιος είπε ότι δεν περιμένει καμιά οικονομική στήριξη από τις αρμόδιες υπηρεσίες.

Ο Τίμπορ Βάργκα, προτεστάντης πάστορας στην πόλη Σουμποτίτσα στη Βόρεια Σερβία, ο οποίος προσφέρει βοήθεια σε πρόσφυγες και μετανάστες.  Φώτο: Κώστας Κουκουμάκας

Στην ερώτηση αν οι Ορθόδοξοι ιερείς της περιοχής βοηθούν τους πρόσφυγες με τον ίδιο τρόπο, πρότεινε να ρωτήσουμε τους ίδιους. Ωστόσο, οι υπόλοιποι ιερωμένοι στην ίδια επαρχία αρνήθηκαν να μιλήσουν. Ορισμένοι είπαν ότι έπρεπε να ζητήσουν άδεια από τον μητροπολίτη.

 Μετά από μία μικρή παύση, ο Βάργκα συνέχισε: «Ο Ιησούς είπε: ‘Αν ο εχθρός σου πεινάει, τάισε τον – αν είναι διψασμένος, δωσ’ του κάτι να πιει’. Επομένως, ακόμη και αν θεωρούσα αυτούς τους ανθρώπους εχθρούς μου, θα ήταν υποχρέωσή μου να τους βοηθήσω».

 Λίγο πριν φύγω, ρώτησα αν θα μπορούσα να φωτογραφήσω τον πάστορα στην εκκλησία του στο κέντρο της πόλης. Έδειξε, τότε, προς το παλιό εργοστάσιο και τους ανθρώπους που πλένονταν από το νερό ενός πηγαδιού.

«Αυτή είναι η εκκλησία μου», είπε.

 Το άρθρο αυτό γράφτηκε στο πλαίσιο της υποτροφίας Balkan Fellowship for Journalistic Excellence, με τη στήριξη του ERSTE Foundation και του Open Society Foundations, σε συνεργασία με το Balkan Investigative Reporting Network.

 πηγή