17 Μαΐου 1914: Μετὰ τὸν ἔνοπλο ἀγώνα ὑπογράφεται διεθνὴς συνθήκη ποὺ κηρύσσει τὴν Αὐτονομία τῆς Βορείου Ἠπείρου

Τοῦ Χρύσανθου Σιχλιμοίρη

Φωτογραφία: Ἔνοπλες Δεροπολίτισσες ἕτοιμες νὰ ριχτοῦν στὴν μάχη γιὰ τὴν Βόρειο Ἤπειρο! "Γυναῖκες Ἠπειρώτισσες ξαφνιάσματα τῆς φύσης"

Αὐτόνομος Βόρειος Ἤπειρος - Ἱστορικὰ Στοιχεῖα 

 Ἡ δημιουργία τοῦ Ἀλβανικοῦ κράτους τὸ 1912 δὲν ἦταν ἀποτέλεσμα ἀγώνων ἑνὸς λαοῦ ποὺ ζητοῦσε τὴν ἀπελευθέρωσή του καὶ τὴν ἀνεξαρτησία του ἀπὸ τὸν Ὀθωμανικὸ ζυγό, ἀλλὰ ἐπινόηση τῆς Αὐστροουγγαρίας καὶ τῆς Ἰταλίας οἱ ὁποῖες ἐνεργοῦσαν ἡ κάθε μία γιὰ ἴδιο συμφέρον.

Τὸ ἐθνικὸ συναίσθημα ἦταν ἄγνωστο στοὺς Ἀλβανοὺς μέχρι καὶ τὶς ἀρχὲς τοῦ 20ού αἰώνα . Οἱ πιστοὶ στὸ Ἰσλὰμ Ἀλβανοὶ τοῦ Βορρᾶ ἔνιωθαν Τοῦρκοι, ἐνῶ οἱ Ὀρθόδοξοί τοῦ Νότου, ὅπου ὑπῆρχαν συμπαγεῖς Ἑλληνικοὶ πληθυσμοὶ καθὼς ἐπίσης καὶ ἀρκετοὶ μουσουλμάνοι, Ἕλληνες κάτοικοι τῆς Ἠπείρου. Ἔτσι, μὲ τὴν ἔναρξη τοῦ Α' Βαλκανικοῦ πολέμου τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 1912, ἐνῶ ὅλα τα Βαλκανικὰ κράτη: Ἑλλάδα, Μαυροβούνιο, Σερβία, Βουλγαρία συμμάχησαν κατὰ τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας, οἱ Ἀλβανοὶ μὲ ἀπόφαση τῶν ἀρχηγῶν τῶν ἐθνικιστικῶν τους ὁμάδων πῆραν μέρος στὸν πόλεμο, στὸ πλευρὸ τῶν Τούρκων. Βλέποντας οἱ Ἀλβανοὶ τὴν ἀτυχῆ γι' αὐτοὺς ἔκβαση τοῦ πολέμου καὶ διαπιστώνοντας, μετὰ ἀπὸ ἐπίσκεψη τοῦ Ἰσμαὴλ Κεμὰλ Βλιώρα στὴ Βιέννη, ὅτι πιθανὴ ἵδρυση Ἀλβανικοῦ κράτους δὲν ἦταν ἀντίθετη μὲ....

τὴν πολιτικὴ θέληση τῆς Αὐστροουγγαρίας,  προχώρησαν στὴν ἀνακήρυξη τῆς ἀνεξαρτησίας τῆς Ἀλβανίας. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἔγινε στὶς 28 Νοεμβρίου 1912 στὸν Αὐλώνα καὶ ἦταν ἀπόφαση ἐθνοσυνέλευσης,  ποὺ συγκλήθηκε ἐκεῖ ἀπὸ τὸν Ἰσμαὴλ Κεμὰλ Βλιώρα ἀμέσως μετὰ τὴν ἀποβίβασή του ἀπὸ Αὐστριακὸ ἀντιτορπιλικό,  ποὺ τὸν μετέφερε στὸν Αὐλώνα, ἀπὸ τὴν Τεργέστη τῆς Ἰταλίας. Στὴ συνέχεια οἱ Ἀλβανοὶ ζήτησαν ἀπὸ τὶς Μεγάλες Δυνάμεις καὶ τὴν Τουρκία τὴ διεθνῆ ἀναγνώριση τοῦ κράτους τους καὶ ἡ ὁποία τελικὰ ἐπετεύχθη στὶς 7 Δεκεμβρίου 1912 ἀπὸ τὴν Πρεσβευτικὴ Συνδιάσκεψη τοῦ Λονδίνου.

 Τὴν ἴδια στιγμὴ ὁ ἑλληνικὸς στρατὸς μὲ τὴ νικηφόρα προέλαση του ἐλευθέρωνε τοὺς Ἄγ. Σαράντα, τὴν Κορυτσά, τὰ Ἰωάννινα, τὸ Ἀργυροκάστρο, τὴν Κλεισούρα, τὸ Τεπελένι. Ἡ Χειμάρρα εἶχε ἐλευθερωθεῖ νωρίτερα   ἀπὸ ἐθελοντὲς μὲ ἀρχηγὸ τὸν Χειμαρριώτη μακεδονομάχο Σπύρο Σπυρομήλιο. Ὁ πληθυσμὸς τῶν περιοχῶν αὐτῶν μὲ ἀπερίγραπτο ἐθνουσιασμὸ ἐκδήλωνε τὰ ἀκραιφνῆ Ἑλληνικά του αἰσθήματα πρὸς τὸν ἐλευθερωτὴ Ἑλληνικὸ στρατό, καὶ συνέτασσε ψηφίσματα καὶ ὑπομνήματα μετὰ ἀπὸ πάνδημα συλλαλητήρια πίστης καὶ ἀφοσίωσης πρὸς τὸν Διάδοχο.Τὸ περιεχόμενο τῶν ψηφισμάτων καὶ τῶν ὑπομνημάτων  αὐτῶν ἀποτελεῖ ἀδιάψευστο ἱστορικὸ ντοκουμέντο τῆς Ἑλληνι­κότητας τῆς Βορείου Ἠπείρου ἰδιαίτερα περιοχῶν, ποὺ δὲν ἀναγνωρίζονται ἀπὸ τοὺς Ἀλβανοὺς ὅτι κατοικοῦνται ἀπὸ Βορειοηπειρῶτες.

Καταπληκτικὸ εἶναι τὸ γεγονὸς ὅτι οἱ Μουσουλμάνοι τῆς περιοχῆς δὲν διαφοροποιοῦνται στὰ αἰσθήματα πρὸς τὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τοὺς Χριστιανούς. Καὶ αὐτό, γιατί στὴ συντριπτική τους πλειοψηφία ἦταν Ἕλληνες στὴν καταγωγή, ἐξισλαμισθέντες κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Τουρκοκρατίας.Μικρὰ παιδιά, γυναῖκες καὶ ἄνδρες μέχρι τὰ κατάλευκα γηρατειά, ἐκδήλωναν τὴν Ἑλληνικότητά τους μὲ τρόπο, ποὺ δὲν ἀφήνει ἀσυγκίνητο καὶ τὸν πιὸ ψύχραιμο ἐρευνητή.Πόθος ὅλων ἡ ἕνωση μὲ τὴ μητέρα Ἑλλάδα καὶ πρόθεση τοὺς ὁ ἀγώνας μέχρις ἐσχάτων γιὰ τὴν ἐλευθερία.

Δυστυχῶς, μὲ τὴ λήξη τοῦ Α' Βαλκανικοῦ πολέμου  καὶ μὲ τὴν ὑπογραφὴ τῆς Συνθήκης Εἰρήνης τοῦ Λονδίνου στὶς 17 Μαΐου 1913, συναρτήθηκε ἡ  τύχη τῆς Βορείου Ἠπείρου μὲ αὐτὴ τῶν νησιῶν τοῦ Ἀνατολικοῦ Αἰγαίου - σύμφωνα μὲ τὸ ἄρθρο 5 τῆς Συνθήκης-. Τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου θὰ δίνονταν στὴν Ἑλλάδα μόνο ἐὰν ἡ χώρα μας θὰ " ἐδέχετο ἄνευ ἀντιρρήσεων, ὅπως ἡ Βόρειος Ἤπειρος περιληφθῆ ἐντός των Ἀλβανικῶν συνόρων".

Πληροφορούμενοι οἱ Βορειοηπειρῶτες τοῦ Ἀργυροκάστρου, τῆς Πρεμετῆς, τοῦ Τεπελενίου, τοῦ Δελβίνου καὶ τῆς Χειμμάρας ὅτι σχεδιάζεται ἀπὸ τὶς Μεγάλες Δυνάμεις ἡ προσάρτησή τους στὸ Ἀλβανικὸ κράτος, διοργάνωσαν στὶς 5 Ἰουνίου μεγάλο συλλαλητήριο στὸ Ἀργυροκάστρο καὶ στὶς 17 Ἰουνίου συνέταξαν πληρεξούσιο σὲ ἀντιπροσώ­πους τοὺς προκειμένου νὰ τοὺς ἐκπροσωπήσουν μὲ παράστασή τους ἐνώπιόν της Πρεσβευτικῆς Συνδιάσκεψης τοῦ Λονδίνου. Μὲ τὸ κείμενό τους στοὺς Πρεσβευτὲς τῶν Μεγάλων Δυνάμεων, οἱ πληρεξούσιοί των Βορειοη­πειρωτῶν ζήτησαν τὴν ἀποστολὴ "Εἰδικῆς Ἐπιτροπῆς" στὴ Βόρειο Ἤπειρο γιὰ νὰ ἐξακριβώσει τὸν ἐθνολογικὸ χαρακτήρα τοῦ τόπου καὶ τὴ θέληση τῶν κατοίκων καὶ αὐτοχρονα ἀποκάλυψαν, μὲ τὸν πλέον κατηγορηματικὸ τρόπο, τὴν ἀπόφασή τους νὰ πολεμήσουν γιὰ τὴν ἐλευθε­ρία τους.

Ἔμενε ὅμως ἐκκρεμές το θέμα τοῦ καθορισμοῦ τῶν Ἑλληνο-Ἀλβανικῶν συνόρων, ποὺ  ἀνατέθηκε σὲ Διεθνῆ Ἐπιτροπὴ ἀποτελούμενη ἀπὸ ἐκπροσώπους τῶν Μεγάλων Δυνάμεων. Ἀμέσως μετὰ τὸ διορισμὸ τῆς Διεθνοῦς Ἐπιτροπῆς γιὰ τὸν καθορισμὸ τοῦ ἐθνολογικοῦ χαρακτήρα τῆς Βορείου Ἠπείρου, οἱ Ἕλληνες τῆς Κορυτσᾶς, ἀπέστειλαν ὑπόμνημα πρὸς τὴ Διεθνῆ Ἐπιτροπὴ τονίζοντας τὴν Ἑλληνικότη­τα τῆς περιοχῆς καὶ καταλήγοντας: "ἐν ἐκ τῶν δύο λοιπὸν ὑπολείπεται ἠμίν, ἢ ἕνωσις μετὰ τῆς μητρὸς Ἑλλάδος, συμφώνως τὴ καταγωγή, τὴ ἱστορία, ταῖς παραδόσεσι καὶ τοῖς ἐθίμοις ἠμῶν, ἢ μεταβολὴ τῶν πάντων εἷς ἐρείπια καὶ τέφραν". Ἡ Διεθνὴς Ἐπιτροπὴ "χρησιμοποίησε ὡς μοναδικὸ κριτήριο γιὰ τὸν χαρακτηρισμὸ τῶν κατοίκων ὡς Ἑλλήνων, τὴν Ἑλληνικὴ μονογλωσσία καὶ κατάταξε στοὺς Ἀλβανοὺς τοὺς χρῆστες τοῦ Ἀλβανικοῦ γλωσσικοῦ ἰδιώματος ἀκόμη καὶ μέσα στὴν οἰκογένεια".Μόνο οἱ ἀντιπρόσωποι τῆς Γαλλίας καὶ τῆς Ἀγγλίας δὲν ἀρκοῦνταν στὴν ἐξέταση τῆς γλώσσας ὡς μοναδικοῦ κριτηρίου, ἀλλὰ ὑποστήριζαν ὅτι ἔπρεπε νὰ λάβουν ὑπόψη τοὺς τὴν ἐκπαιδευτικὴ καὶ θρησκευτικὴ ἄποψη τῶν κατοίκων καθὼς ἐπίσης καὶ τὸ φρόνημά τους.

Στὸ μεταξὺ ἡ Πρεσβευτικὴ Συνδιάσκεψη τοῦ Λονδίνου τῆς 26ης Αὐγούστου 1913 ἀποφάσισε νὰ δοθεῖ στὴν Ἀλβανία παραλιακὴ λωρίδα μέχρι Φτελιᾶς, ἡ νῆσος Σάσων καθὼς καὶ ἡ ἐπαρχία (πρώην Καζᾶς) Κορυτσᾶς. Μάταια ἡ Ἑλληνικὴ κυβέρνηση στὶς 13 Ὀκτωβρίου διαμαρτυρήθηκε τόσο γιὰ τὴν παραπάνω ἐδαφικὴ ρύθμιση ὅσο καὶ γιὰ τὴ λήψη ὡς μοναδικοῦ κριτηρίου τῆς ἐθνικότητας, τὸ γλωσσικὸ ἰδίωμα τῶν κατοίκων στὸ χῶρο τῆς οἰκογενείας. Οἱ προτάσεις τῆς Διεθνοῦς Ἐπιτροπῆς υἱοθετήθηκαν ἀπὸ τὶς Μεγάλες Δυνάμεις στὴ Φλωρεντία στὶς 17 Δεκεμ­βρίου 1913, ὅπου ὑπογράφηκε πρωτόκολλο μὲ τὸ ὁποῖο ἐπιδικάστηκε στὸ νεοσύστατο Ἀλβανικὸ κράτος ἡ πε­ριοχὴ τῆς Βορείου Ἠπείρου.

Ἀπὸ τὴ στιγμή, ποὺ ἡ Ἑλληνικὴ Κυβέρνηση "κατ' ἀνάγκην" ἀποδέχθηκε τὸν ἐκβιασμὸ τῶν Μεγάλων Δυνάμεων καὶ δεσμεύθηκε μὲ τὴν ὑπογραφή της, θὰ ἦταν ἀντίθετη σὲ κάθε μορφὴ ἀντίστασης ἢ διεξαγωγῆς αὐτονομιακοῦ ἀγώνα στὰ ἐδάφη, ποὺ εἶχαν ἐπιδικασθεῖ στὴν Ἀλβανία. Στὸ μεταξὺ οἱ Βορειοηπειρῶτες, ποὺ πληροφοροῦνταν τὰ τεκταινόμενα σὲ βάρος τους, ὀργανώνονταν μὲ τὴ σύσταση Ἐπιτροπῶν Ἐθνικῆς Ἀμύνης καὶ Ἐπιμελητειῶν. Κύριος στόχος τῶν ἀνωτέρω ἐπιτροπῶν ἦταν ἡ στρατολόγηση ἐθελοντῶν καὶ ἡ ἔνταξή τους σὲ ἱεροὺς λόχους καθὼς καὶ ἡ ἐξεύρεση οἰκονομικῶν πόρων γιὰ τὴ διεξαγωγὴ ἔνοπλου ἀγώνα. Ἤδη οἱ Χειμαρριῶτες διαμαρτυρήθηκαν καὶ γνωστοποίησαν ταυτόχρονα μὲ τὴν τελευταία πρόταση τῆς ἐπιστολῆς τους πρὸς τοὺς ὑπουργοὺς τῶν ἐξωτερικῶν των Μεγάλων Δυνάμεων στὶς 24 Νοεμβρίου 1913, τὴν ἀμετάκλητη ἀπόφασή τους νὰ ἀγωνισθοῦν γιὰ τὴν ἐλευθερία, ποὺ μὲ τόσους ἀγῶνες εἶχαν κερδίσει: "θὰ φονευθῶμεν πάντες, ἀλλ' ἡ Χειμάρρα ἐνωθεῖσα μετὰ τῆς Ἑλλάδος δὲν θὰ λεχθῆ ὅτι ὑπεδουλώθη εἰς Ἀλβανούς". Στὶς ἀρχὲς Δεκεμβρίου τοῦ 1913 οἱ Ἕλληνες φοιτητὲς ἔκαμαν ἔκκληση πρὸς τοὺς συναδέλφους τοὺς τῆς Εὐρώπης καὶ τῆς Ἀμερικῆς νὰ διακηρύξουν "ἐν ὀνόματι τῆς διεθνοῦς φοιτητικῆς ἀδελφότητάς τα πρὸς τὸ δίκαιον καὶ τὴν ἐλευθερίαν τῶν ἄλλων καθήκοντα τῶν λαῶν των". Διετράνωσαν δέ, στὴν ἔκκλησή τους, τὴν ἀπόφασή τους νὰ ὑπερασπισθοῦν "βῆμα πρὸς βῆμα τὸ ἔδαφος, ὅπερ διὰ ποταμοῦ αἱμάτων ἐπὶ ἔτος ὅλον μαχόμενοι ἀνεκτήσαμεν, καὶ νὰ μὴ ἐπιτρέψωμεν τὴν βεβήλωσιν αὐτοῦ καὶ τὴν αὐθαίρετον ἁρπαγήν του".

Οἱ ἀπόγονοί των ἱερολοχιτῶν τοῦ Δραγατσανίου δὲν σταμάτησαν ἐδῶ. Σχημάτισαν φάλαγγα, ποὺ πῆγε στὴν Ἤπειρο, γιὰ νὰ ὑπερασπισθοῦν μὲ τὸ αἷμα τοὺς τὸ Δίκαιο καὶ τὴν Ἐλευθερία. Προτοῦ ἀναχωρήσουν ἀπὸ τὴν Ἀθήνα ἐξέδωσαν μνημειώδη προκήρυξη ποὺ κατέληγε ὡς ἑξῆς: "Λαὸς ἐλευθερω­θεῖς διὰ τοῦ ξίφους δὲν δουλοῦται διὰ τοῦ καλάμου".

Στὶς 10 Ἰανουαρίου 1914 ὁ Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως Βασίλειος μὲ τὴν ἰδιότητα τοῦ προέδρου τῆς Ἐπίτροπης Ἐθνικῆς Ἀμύνης Ἀργυροκάστρου, Τεπελενίου συγκάλεσε Πανηπειρωτικὸ Συνέδριο στὸ Ἀργυροκα­στρο, γιὰ τὶς 30 Ἰανουαρίου.

Ἐξέτασε ὅλες τὶς δυνατότητες γιὰ εἰρηνικὴ λύση τοῦ προβλήματος. Μὴ ἔχοντας ὅμως δυνατότητα γιὰ πολιτικὴ λύση ἕνεκα τοῦ γεγονότος ὅτι ἡ Ἑλληνικὴ κυβέρνηση θὰ ἦταν ὑποχρεωμένη νὰ δεχθεῖ τὶς θέσεις τῶν Μεγάλων Δυνάμεων γιὰ τὴν τύχη τῶν νησιῶν τοῦ Αἰγαίου, ἀποφάσισε στὴ Β'συνεδρία της τὴ σύσταση ἁρμοδίου ὀργάνου, ποὺ θὰ ἀναλάμβανε ἔνοπλο ἀγώνα μὲ σκοπὸ τὴν Ἀνεξαρτησία.Πρὸς τοῦτο συγκρότησε "Ὀργανωτικὴ Ἐπιτροπή", ποὺ μέχρι νὰ συμπληρωθεῖ θὰ ἀποτελοῦνταν ἀπὸ τοὺς μητροπολίτες Δρυϊνουπόλεως Βασίλειο, Βελλᾶς καὶ Κονίτσης Σπυρίδωνα καὶ Κορυτσᾶς Γερμανό. Στὸ ἑξῆς ἀποφά­σεις γιὰ τὸν Ἀγώνα θὰ ἔπαιρνε μόνο ἡ "Ὀργανωτικὴ Ἐπιτροπή". Στὴν Ἐ" συνεδρία της ἡ Πανηπειρωτικὴ Συνέλευση ἀποφάσισε νὰ ἀνακηρύξει τὴν αὐτονομία τῆς Βορείου Ἠπείρου.  Ἡ "Ὀργανωτικὴ Ἐπιτροπή", ὡς τὸ ὄργανο λήψεως ἀποφάσεως γιὰ τὴ διεξαγωγὴ τοῦ Ἀγώνα, στὶς 10 Φεβρουαρίου 1914 ἀνακήρυξε τὴ Βόρειο Ἤπειρο, "Αὐτόνομη Πολιτεία".  Ὁ δὲ Γεώργιος Χρηστάκη Ζωγράφος φθάνοντας στὸ Ἀργυροκάστρο στὶς 15 Φεβρουα­ρίου   σχημάτισε ὑπὸ τὴν προεδρία τοῦ προσωρινὴ κυβέρνηση μὲ πρῶτα μέλη, τὰ μέλη τῆς "Ὀργανωτικῆς Ἐπιτροπῆς" . Τὴν ἴδια μέρα κυκλοφόρησε πρὸς τὸν Ἠπειρωτικὸ λαὸ ἡ πρώτη προκήρυξη  τῆς Προσωρινῆς Κυβερνήσεως. Στὶς 17 Φεβρουαρίου ἀνακηρύχθηκε ἐπίσημα καὶ μάλισα μὲ πανηγυρικὸ χαρακτήρα γιὰ τὴν τόνωση τοῦ ἠθικοῦ τοῦ λαοῦ, ἡ Ἀνεξαρτησία τῆς Βορείου Ἠπείρου.

Ἡ Ἑλληνικὴ κυβέρνηση εἶχε δώσει διαταγὲς πρὸς τὶς ἀρχὲς τῆς Βορείου Ἠπείρου, γιὰ τὴν παρεμπόδιση τῶν ἐκδηλώσεων. Παρ'ὅλα αὐτὰ ὁ πληθυσμὸς τῆς πόλεως καὶ τῆς εὐρύτερης περιοχῆς Ἀργυροκάστρου συγκεντρώθη­κε στὶς ὄχθες τοῦ Δρίνου ποταμοῦ ἀπὸ τὶς πρωινὲς ὧρες πάνοπλος. Οἱ ἀστυνομικὲς ἀρχὲς βρέθηκαν σὲ ἀδυναμία νὰ παρέμβουν καθὼς ἐπίσης καὶ ὁ στρατὸς γιὰ νὰ ἀποφευχθεῖ αἱματοκύλισμα. Στὶς 3 μ.μ. ἄρχισε ὁ ἁγιασμός. Παρόντες ἦταν ἑπτὰ χιλιάδες ἔνοπλοι.Ρίγη συγκίνησης διαπέρασαν τοὺς παρευρισκομένους ὅταν σὲ στιγμὲς κατάνυξης ὑψώθηκε ἡ σημαία τῆς "Αὐτο­νόμου" καὶ ὑποστάλθηκε ἡ Γαλανόλευκη. Ὁ μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως Βασίλειος τὴν ἅγια ἐκείνη ὥρα προχώρησε λίγα βήματα καὶ ἀτενίζοντας τὴν Ἑλληνικὴ σημαία, μὲ παλόμενη ἀπὸ λυγμοὺς φωνὴ τὴν ἀποχαιρέτη­σε ἐκ μέρους τοῦ Ἑλληνισμοῦ τῆς Βορείου Ἠπείρου. "Χάριν τῆς ὑπέρτατης Ἐθνικῆς ἀνάγκης κατεβιβάσθης, ὢ θεῖον ὄνειρον, ἠμῶν τὲ καὶ τῶν πατέρων μας γαλανόλευκή μας, ἐθνική μας Σημαία. Ἀλλὰ ἀντί Σου δὲν ἀνυψώνομεν ξένην ἀλλὰ τὴν θυγατέρα σου, Ἠπειρωτικὴν προωρισμένην νὰ κατησχίση κατὰ τῆς ἀλβανικῆς ἡμισελήνου!"

Μετὰ τὴν τελετὴ τὸ πλῆθος κατευθύνθηκε στὸ Ἀργυροκάστρο ὅπου καὶ ὕψωσε στὸ διοικητήριο τὴ σημαία τῆς Αὐτονόμου Πολιτείας τῆς Βορείου Ἠπείρου.

Ἡ Χειμάρρα στὸ μεταξὺ εἶχε ἀνακηρύξει τὴν Αὐτονομία ἀπὸ τὶς 10 Φεβρουαρίου,   ἡμέρα κατὰ τὴν ὁποία ἀνακηρύχθηκε ἡ Βόρειος Ἤπειρος σὲ "Αὐτόνομη Πολιτεία" ἀπὸ τὴν "Ὀργανωτικὴ Ἐπιτροπή". Ἡ ἀνακήρυξη τῆς Αὐτονομίας στοὺς Ἄγ. Σαράντα καὶ τὸ Δέλβινο ἔγινε στὶς 16 Φεβρουαρίου. Στὸ Λεσκοβίκι στὶς 20 καὶ στὴν Πρεμετὴ στὶς 23 Φεβρουαρίου.

Κοινὸ στοιχεῖο σὲ ὅλες τὶς περιοχὲς τῆς Βορείου Ἠπείρου ἦταν ἡ θέληση καὶ ἡ ἀποφασιστικότητα τῶν κατοίκων νὰ πολεμήσουν γιὰ τὴ σωτηρία τῆς Βορείου Ἠπείρου ἔστω καὶ μόνοι. Ὁ τιτάνιος ἀγώνας τῶν Βορειοηπειρωτῶν στέφθηκε μὲ ἐπιτυχία στὰ πεδία τῶν μαχῶν παρὰ τὰ προβλήματα ποὺ δημιούργησε ἡ Ἑλληνικὴ κυβέρνηση.   Οἱ Μεγάλες Δυνάμεις ζήτησαν τὴν ἔναρξη διαπραγματεύσεων μὲ τοὺς Βορειοηπειρῶτες. Ἡ προσωρινὴ κυβέρνηση τῆς Αὐτονόμου Πολιτείας τῆς Βορείου Ἠπείρου ἦρθε σὲ συνενόηοη μὲ τὴ Διεθνῆ Ἐπιτροπὴ Ἐλέγχου, στὴν ὁποία εἶχε ἀνατεθεῖ ὁ ἔλεγχος τῆς πολιτικῆς διοικήσεως καὶ τῶν οἰκονομικῶν τοῦ Ἀλβανικοῦ κράτους.  "Σκοπὸς τῆς προσωρινῆς κυβερνήσεως ἦταν νὰ ἐπιτύχη χάριν τῶν Βορειοηπειρωτῶν προνόμια, ἰσοδυναμούντα πρὸς αὐτονομίαν ".

Οἱ διαπραγματεύσεις ποὺ ἀκολούθησαν κατέληξαν στὴν ὑπογραφὴ τοῦ Πρωτοκόλλου τῆς Κέρκυρας στὶς 17 Μαΐου 1914.

Μὲ τὸ Πρωτόκολλο τῆς Κέρκυρας ἀναγνωρίσθηκε ὁ Ἑλληνικὸς χαρακτήρας τῆς Βορείου Ἠπείρου καὶ ἐδόθη­σαν στοὺς κατοίκους τῶν ἐπαρχιῶν Ἀργυροκάστρου καὶ Κορυτσᾶς "ἐκτεταμένα προνόμια διοικητικά, ἐκκλησιαστικά, σχολικὰ καὶ γλωσσικὰ ἰσοδυναμούντα πρὸς πραγματικὴν αὐτονομίαν".

Τὸ Πανηπειρωτικὸ Συνέδριο, ποὺ συνῆλθε στὸ Δέλβινο στὶς 23 Ἰουνίου 1914, ἐνέκρινε τὸ Πρωτόκολλο τῆς Κέρκυρας καθὼς ἐπίσης οἱ Μεγάλες Δυνάμεις  καὶ ἡ Ἀλβανία ,  ποὺ τὸ δέχθηκε καὶ τὸ προσυπέγραψε ἄνευ ὅρων στὶς 12 Ἰουνίου 1914.

Ἡ Ἑλλάδα εἶχε κατακτήσει τὸν πρῶτο ἐπίσημο  διεθνῆ τίτλο ἐπὶ τῆς Βορείου Ἠπείρου.

Ἡ ἑκατέρωθεν ὅμως δυσπιστία τῶν ἀντιμαχομένων, ὁδήγησε σὲ νέες συγκρούσεις, οἱ ὁποῖες ἀποτελοῦν τὴ Β' φάση τοῦ Αὐτονομιακοῦ Ἀγώνα. Οἱ στρατιωτικὲς δυνάμεις τῆς Αὐτόνομης Πολιτείας τῆς Βορείου Ἠπείρου, ὄχι μόνο ἀπώθησαν τοὺς ἐπιτιθέμενους Ἀλβανοὺς ἀλλὰ προχώρησαν καὶ πέραν τῆς ὁροθετικῆς γραμμῆς Τεπελενίου  - Κλεισούρας κλπ., μέχρι τοῦ Βερατίου. Στὸ μεταξὺ στὴν Ἀλβανία ἡ πολιτικὴ κατάσταση χειροτέρευε ἐπικίνδυνα. Παντοῦ ἐπικρατοῦσε ἀβεβαιότητα καὶ ἀναρχία.Γὶ αὐτὸ στὶς 14 Ὀκτωβρίου 1914 οἱ Μεγάλες Δυνάμεις μὲ τὴ συγκατάθεση τῆς Ἰταλίας ζήτησαν ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα νὰ ἀνακαταλάβει στρατιωτικὰ τὴ Βόρειο Ἤπειρο, προκειμένου νὰ ἐπιβάλλει τὴν τάξη καὶ τὴν ἀσφάλεια στὸ ἀναρχοκρατούμενο κράτος τῆς Ἀλβανίας.

Κατὰ τὸν Ἐλευθέριο Βενιζέλο ἡ πρόσκληση ἀποτελοῦσε "τὴν ἐπισημοτέραν διεθνῆ ἀναγνώρισιν τοῦ ἰδιαιτέρου ἐνδιαφέροντος τὸ ὁποῖον ἔχει καὶ δικαιοῦται νὰ ἔχη ἡ Ἑλλὰς διὰ τοὺς ὁμοεθνεῖς πληθυσμοὺς τῆς περιφερείας ταύτης". Μὲ τὴν ἀνακατάληψη τῆς Βορείου Ἠπείρου ἀπὸ τὸν Ἑλληνικὸ στρατὸ ἔληξε ἡ Α' φάση τοῦ Βορειοηπειρωτικοῦ Ἀγώνα, τοῦ Ἀγώνα τῆς Ἀνεξαρτησίας τῆς Βορείου Ἠπείρου.

Ἀφοῦ ἔγινε ἡ παράδοση τῆς Χώρας στὸν Ἑλληνικὸ στρατὸ μέσα σὲ γιορταστικὴ ἀτμόσφαιρα, ἡ κυβέρνηση τῆς Αὐτονόμου Πολιτείας τῆς Βορείου Ἠπείρου παραιτήθηκε, ἐκδίδοντας τὴν τελευταία ἐμπνευσμένη ἐγκύκλιό της. Ὁ Βορειοηπειρωτικὸς Ἀγώνας εἶχε δικαιωθεῖ. Τὰ ἐδάφη τῆς Βορείου Ἠπείρου ἀποτελοῦσαν ἀναπόσπαστο τμῆμα τοῦ Ἑλληνικοῦ κράτους. Οἱ Βορειοηπειρῶτες ἐκπροσωπήθηκαν στὸ Ἑλληνικὸ Κοινοβούλιο μὲ δέκα ἕξι βουλευτές. Ὅμως ὁ πολιτικὸς διχασμός, ἡ μικροκομματικὴ πολιτική, οἱ σκοπιμότητες καὶ ἡ ἔλλειψη ἐθνικῆς ὁμοψυχίας στὴν Ἑλλάδα, ἦρθαν ἀρωγοὶ στὶς ἀποφάσεις τῶν Μεγάλων Δυνάμεων, ποὺ εἶχαν χαράξει διαφορετικὰ τὴ μοίρα τοῦ τόπου.

 Ἡ ἱστορικὴ ἐξέλιξη ἐπιφύλαξε ἔκτοτε ποικίλα στάδια στὸ Βορειοηπειρωτικὸ Ζήτημα, χωρὶς ὅμως νὰ ὁδηγήσει ἀκόμη στὴ δίκαιη λύση του.Οἱ νέες πολιτικὲς ἀνακατατάξεις στὴ Βαλκανικὴ πρέπει νὰ ὁδηγήσουν ἀνεπιφύλακτα σὲ ἕνα νέο καθεστὼς καὶ γιὰ τὴ Βόρειο Ἤπειρο, σὲ μιὰ νέα Αὐτονομία μέσα στὰ πλαίσια τῆς γείτονος, ἐνέργεια τὴν ὁποία τὸ ἀλβανικὸ κράτος ὄχι μονάχα πρέπει νὰ σεβαστεῖ καὶ υἱοθετήσει – κάτι ποὺ δὲν ἔκανε στὸ παρελθὸν – ἀλλὰ καὶ νὰ ὑποστηρίξει. Ἔχει βαρύνουσα σημασία ἡ ἄποψη τοῦ Γέν. Γραμματέα τοῦ UNPO (UNREPRESENTED NATIONS AND PEOPLES ORGANIZATION) στὶς 18/4/94 στὴ Χάγη ὅτι, «ἐὰν μιὰ μειονότητα ἀγωνισθεῖ ἀποφασιστικὰ καὶ δημιουργήσει ἀκόμα καὶ ταραχές, τότε γίνεται γνωστὴ καὶ μπορεῖ νὰ ἀγωνίζεται γιὰ τὰ δίκαιά της μὲ πιθανότητα ἐπιτυχίας. Ἐὰν μείνει σὲ μιὰ εἰρηνικὴ συμπεριφορὰ μόνο, τότε θὰ ἐξαφανιστεῖ, μὲ τὶς μεθοδεύσεις καταπίεσης, ἐθνικῆς ἐκκαθάρισης μὲ ἀμφίδρομες μεταφορὲς πληθυσμῶν καὶ μὲ ἄλλες μεθόδους τοῦ κυρίαρχου κράτους».Ὑποστήριξη ὅμως  ποὺ πρέπει νὰ ἔχει τὸ δίκαιο αἴτημα τῆς Αὐτονομίας καὶ ἀπὸ τὴν Ἑλληνικὴ πλευρά, κάτι τὸ ὁποῖο δὲν βλέπουμε μὲ σαφήνεια στὶς δηλώσεις – οὔτε λόγος γιὰ  πράξεις - τῶν πολιτικῶν.

Καὶ ἐπειδὴ τὸ ἐθνικὸ αὐτὸ θέμα εἶναι καὶ πολιτικό,  καὶ τοῦ ὁποίου ἡ λύση  θὰ πρέπει νὰ δρομολογηθεῖ μέσα ἀπὸ τὰ διεθνῆ fora καὶ μὲ βάσει τὶς διεθνεῖς συνθῆκες ποὺ ὑπαγορεύουν τὸ μέλλον τῶν ἐθνικῶν μειονοτήτων, καλὸ θὰ ἦταν  τὰ πολιτικὰ κόμματα στὴν Ἑλλάδα  νὰ συμπεριλάβουν στὴν ἀντζέντα τῶν ἐξωτερικῶν θεμάτων καὶ τὸ Βορειοηπειρωτικό, πρὶν εἶναι ἀργά.

Ὁ Βορειοηπειρωτικὸς Ἑλληνισμὸς ἔχει  “χορτάσει” ἀπὸ παχιὰ λόγια, ἀπὸ “ἐπιθέσεις φιλίας”, ἀπὸ συνθηματολογία «περὶ γέφυρας φιλίας»  τῆς μειονότητας, ἀπὸ πολιτικάντικη καὶ ξύλινη γλώσσα ποὺ δὲν διστάζει, γιὰ λόγους πολιτικῆς σκοπιμότητας νὰ  ἐκμεταλλεύεται τὸ πολύπαθο  αὐτὸ κομμάτι τοῦ ἑλληνισμοῦ, χωρὶς ὅμως νὰ δεσμεύεται γιὰ τὸ πρακτέον.
σφεβα

το είδαμε εδώ

ΗΓΟΥΜΕΝΗ ΜΑΡΙΑ. Ρώτησα κάποτε την Μητερούλα πώς είναι δυνατόν οι άγιοι να θεωρούν τούς εαυτούς τους τόσο αμαρτωλούς, ενώ ταυτόχρονα ήταν αυτοί πού ήταν. Τότε, εκείνη μου απάντησε: «Επειδή έβλεπαν τις δικές τους αμαρτίες και όχι τις αμαρτίες των άλλων.

Το επαναστατικό κίνημα του παπα-Θύμιου Βλαχάβα

Παπα-Θύμιος Βλαχάβας
(Λαογρ. Μουσείο Μεγ. Μετεώρου)

Φόρος τιμής στον ήρωα της πίστης και της πατρίδας, στον αγωνιστή παπα-Θύμιο Βλαχάβα

“... παιδί μου, μη φοβού, το αίμα το δικό μας

σαν τη βροχή της άνοιξης το χώμα θα ποτίσει,

για να φυτρώσει η λευτεριά, επλάκωσεν η ώρα...

Εμείς θε να κοιμώμεθα βαθειά βαθειά στο μνήμα

και θα ν’ ακούμε τη βοή του φοβερού πολέμου,

τον κρότο, την ποδοβολή, τη χλαλοή της νίκης

επάνω από το χώμα μας να τρέχη να διαβαίνη,

και τα παιδιά μας θάρχωνται ελεύθερα, Βλαχάβα,

να μας σχωρούν στην εκκλησιά και να μας μνημονεύουν.”

Αρ. Βαλαωρίτης, Τα δυό βουνά (παπα-Θύμιος Βλαχάβας)

Ένα από τα πιο γνωστά στασιαστικά κινήματα λίγο πριν ξεσπάσει η Επανάσταση του 1821 είναι αυτό που οργανώθηκε στην περιοχή της Θεσσαλίας από τον Θύμιο Βλαχάβα, στις αρχές του 19ου αιώνα, εναντίον του Αλή πασά των Ιωαννίνων.

Ο Ευθύμιος Βλαχάβας (Μπλαχάβας) γεννήθηκε στο χωριό Σμόλιανη (Ισμόλια) Τρικάλων. H ακριβής χρονολογία της γέννησής του είναι άγνωστη, ωστόσο πρέπει να την τοποθετήσουμε γύρω στα 1770.

Ο πατέρας του, γερο-Βλαχάβας, ήταν αρματολός στα Χάσια, σύγχρονος των αρματολών Ζίδρου και Λάζου και σύμφωνα με τον Νικόλαο Κασομούλη πρέπει να πέθανε στο 1780.

Ιερά Μονή Αγίου Δημητρίου: ορμητήριο του Παπα-Θύμιου Βλαχάβα

Υπάρχει πάντως η πιθανότητα, σύμφωνα με μια ενθύμηση που έχουμε από χειρόγραφο της μονής Μεταμορφώσεως Μετεώρων και αναφέρεται σε κάποιον καπετάν Θανάση Μπλαχάβα, να ζούσε ακόμη στα 1792.

Είτε έτσι είτε αλλιώς ο Θύμιος αφού πρώτα χειροτονήθηκε παπάς (απ' όπου και το Παπαθύμιος με το οποίο έμεινε γνωστός) ύστερα από τον θάνατο του πατέρα του ανέλαβε ο ίδιος το αρματολίκι στα Χάσια.

Από αυτήν την πρώτη περίοδο της ζωής του ως αρματολού έχουμε μια περιγραφή του προξένου και περιηγητή Πουκεβίλ που έγινε δεκτός από τον Βλαχάβα και τους άνδρες του, έφαγε μαζί τους και τους άκουσε να τραγουδούν:

«Σ' αυτόν τον ερημικό ξενώνα μας περίμενε ο Ευθύμιος Βλαχάβας, αρχηγός ενόπλων στη Θεσσαλία, με σύντροφο τον Ζόγγο, αρχηγό παλικαριών των Αγράφων και του Αχελώου.

Οι δυο αυτοί καπεταναίοι με γέμισαν φιλοφρονήσεις, και θέλησαν με κάθε τρόπο να με φιλέψουν αρνί ψημένο όπως το συνήθιζαν οι ομηρικοί ήρωες...

Αφού ετεμάχισαν το ψητό, έκαναν τις συνηθισμένες προπόσεις που αρχίζουν πάντοτε για ορισμένους αγίους...

Οι καπεταναίοι θέλησαν έπειτα να μου προσφέρουν μια συναυλία με τους στρατιώτες τους, που έπαιρναν μετριόφρονα τον τίτλο του κλέφτη, και το κατόρθωσαν τραγουδώντας μεγαλόφωνα το τραγούδι του Μπουκουβάλα, που το συνόδεψαν με τον ήχο από τις παράτονες λύρες...».

Ο Θύμιος Βλαχάβας έζησε λοιπόν στα τέλη του 18ου και τις αρχές του 19ου, χρονική περίοδο η οποία προσδιορίζεται από σημαντικά γεγονότα τόσο στο πολιτικό, όσο και στο ιδεολογικό και στρατιωτικό επίπεδο και τα οποία σηματοδοτούν καίρια τα χρόνια που θα ονομασθούν αργότερα προεπαναστατικά.

Η αποδιοργάνωση του Οθωμανικού κράτους έχει προχωρήσει σε σημαντικό βαθμό, η ισχυροποίηση του Αλή πασά των Ιωαννίνων επίσης είναι γεγονός σημαντικό ενώ ο Ελληνισμός με τον ένα ή τον άλλο τρόπο βρίσκεται σε άνοδο και στην πορεία της εθνικής χειραφέτησης.

Πέρα από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα που ευνοεί την ανάληψη αντιστασιακής δράσης, στο ατομικό επίπεδο της ιδεολογικής συγκρότησης είναι σημαντική η πληροφορία που μας δίνει ο Κασομούλης σύμφωνα με την οποία ο Παπαθύμιος είχε έλθει σε επαφή με κείμενα όπως ο Χρονογράφος και ο Αγαθάγγελος.

Από αυτά το πρώτο είναι μια καταγραφή γεγονότων που έχουν σχέση με την εκκλησιαστική ιστορία, γραμμένο σε απλή γλώσσα που γνώρισε μεγάλη διάδοση στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, ενώ το δεύτερο είναι έργο προπαγάνδας που συντελεί οπωσδήποτε στο «ξύπνημα της λαϊκής ψυχής», όπως πολύ εύστοχα παρατηρεί ο Κ. Θ. Δημαράς.

Προτομή του παπα-Θύμιου Βλαχάβα απέναντι ακριβώς
από το ορμητήριό του, την μετεωρίτικη Μονή του Αγίου Δημητρίου

Γενικά βέβαια και τα δύο έργα και ειδικότερα το δεύτερο με την εξαγγελία για την έλευση του «ξανθού γένους» που θα ελευθερώσει τους Έλληνες περιέχουν στοιχεία που ευνοούν με τη σειρά τους την όλη επαναστατική κινητικότητα.

Στο σημείο αυτό ωστόσο αξίζει να αναφέρουμε και κάποια άλλα γεγονότα που συμβαίνουν στον ευρύτερο χώρο της Βαλκανικής και επηρεάζουν καίρια το όλο σκηνικό, συντελώντας στη δημιουργία επαναστατικού αναβρασμού.

Βρισκόμαστε στα χρόνια του Ρωσοτουρκικού πολέμου (1806-1812) και ο ρωσικός στόλος έχοντας επικεφαλής τον ναύαρχο Σενιάβιν δρα στην περιοχή του Βορείου Αιγαίου, όπου έχει σημαντικές επιτυχίες εναντίον των Τούρκων με μεγαλύτερη εκείνη της κατάληψης της Τενέδου, γεγονός που αναπτερώνει τις ελπίδες των ραγιάδων.

Στη ναυτική μοίρα του Σενιάβιν έχουν ενσωματωθεί και Έλληνες πολεμιστές ενώ φυγάδες Σουλιώτες στέλνονται από τους Ρώσους στη Λευκάδα που απειλείται από τον Αλή πασά.

Με την έναρξη του πολέμου εξάλλου, ο Αλή πασάς που ανησυχεί για την ασφάλεια της επικράτειάς του είχε αφαιρέσει από τους αρματολούς των Αγράφων και του Κάρλελι (η περιοχή της σημερινής Αιτωλοακαρνανίας περίπου) κάθε εξουσία.

Πρέπει ακόμα να σημειώσουμε ότι ένταση επικρατεί και στην περιοχή της Σερβίας, όπου, πριν ακόμη από την κήρυξη του Ρωσοτουρκικού πολέμου εκδηλώνεται επαναστατικό κίνημα στην αρχή κατά των τοπικών γενιτσάρων και αργότερα εναντίον Τούρκων, το οποίο με τον απελευθερωτικό χαρακτήρα που προσλαμβάνει και τις επιτυχίες στα πεδία των μαχών (κατάληψη Βελιγραδίου από τους εξεγερθέντες) αποτελεί στα μάτια των υποδούλων ένα παράδειγμα προς μίμηση.

Μέσα στις ευνοϊκές αυτές συνθήκες για την έξαρση του επαναστατικού πνεύματος αλλά και εξαιτίας της καταδίωξης του Αλή πασά ξεσπά πρώτα το κίνημα του Νικοτσάρα και των άλλων αρματολών και κλεφτών του Ολύμπου που διώχνουν τους Αλβανούς ντερβεναγάδες του Αλή και επιτίθενται στα ασκέρια του.

Ωστόσο στη φάση αυτή ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος δεν θα αργήσει με την παρεμβολή και των άλλων ευρωπαϊκών δυνάμεων να οδηγηθεί σε ανακωχή (συνθήκη του Τιλσίτ, 1807), πράξη ιδιαίτερα αρνητική για τους εξεγερμένους κλέφτες και αρματολούς αφού η θέση του Αλή πασά ενισχύεται σημαντικά.

Όμως τα πράγματα δεν ηρεμούν αφού ο Νικοτσάρας και οι σύντροφοί του μετατρέπονται σε πειρατές και δρουν στο Αιγαίο προτού η όλη επιχείρηση γνωρίσει τελικά το άδοξο τέλος και ο αρχηγός της σκοτωθεί πολεμώντας κοντά στο Λιτόχωρο.

Ωστόσο η όλη δράση του, που καλύπτει μεγάλο χρονικό διάστημα αφού ουσιαστικά έχει αρχίσει από το 1793, και ο ηρωικός θάνατός του συντελούν στη δημιουργία ενός θρύλου που συντηρεί την έξαψη των πνευμάτων.

Παράλληλα ο Κατσαντώνης και ο Κίτσος Μπότσαρης με τους Σουλιώτες μετά την αρνητική γι' αυτούς τροπή του Ρωσοτουρκικού πολέμου, αφού δράσουν για ένα διάστημα στην Ακαρνανία, όπου είχαν σημαντικές επιτυχίες εναντίον των Αλβανών του Αλή πασά, καταφεύγουν τελικά στην Κέρκυρα και στην Πάργα.

Μέσα στο κλίμα αυτό της γενικευμένης αναστάτωσης, ο Αλή πασάς δεν έχασε την εμπιστοσύνη του προς το πρόσωπο του Θύμιου Βλαχάβα και των αδελφών του, που έχοντας συγκροτήσει ένα σώμα από 60 αρματολούς εξακολουθούσαν να προστατεύουν την περιοχή του βιλαετιού των Τρικάλων από τους ληστές και να μισθοδοτούνται από αυτόν.

Ωστόσο τα γεγονότα δεν άφησαν τελικά ανεπηρέαστο και τον Παπαθύμιο.

Στην ανέλιξη του κινήματος του Βλαχάβα από τη σύλληψη και την οργάνωσή του έως την εκτέλεσή του πέρα από το γενικότερο κλίμα των εξεγερμένων κλεφτοαρματολών, που τώρα βρίσκονταν όπως είπαμε στην περιοχή των Ιονίων υπηρετώντας τους Ρώσους, ο Βλαχάβας φέρεται ότι είχε έλθει σε επαφή με τον ηγέτη των Σέρβων επαναστατών Καραγεώργη και τον Ρώσο ναύαρχο Σενιάβιν.

Ωστόσο καμιά ιστορική πηγή δεν βεβαιώνει παρόμοιες κινήσεις μολονότι ο Τουρκαλαβανός ποιητής Χατζησεχρέτης που έγραψε την Αληπασιάδα, μακροσκελές ποίημα που εξυμνεί τα κατορθώματα του Αλή πασά, παρουσιάζει τον Βλαχάβα να απευθύνεται στους αγάδες της Λάρισας και των Τρικάλων και να τους λέει ότι είχε έλθει σε συνεννοήσεις με τον Καραγεώργη.

Bέβαια ο Χατζησεχρέτης επιζητεί να μεγεθύνει τις δυσκολίες που συνάντησε ο πασάς των Ιωαννίνων προκειμένου να υπερτονίσει τα επιτεύγματά στο στρατιωτικό πεδίο αλλά την άποψη αυτή συμμερίζεται και ο δικός μας Κωνσταντίνος Σάθας χωρίς να έχει άμεση ή έμμεση υποστήριξη από ιστορικές πηγές, ο οποίος κάνει λόγο για Ρώσους απεσταλμένους με επιστολές προς τον Βλαχάβα εκ μέρους του ηγέτη των Σέρβων Καραγεώργη και του Ροδοφοινίκη, Έλληνα στην υπηρεσία των Ρώσων.

Πιθανότερο ωστόσο είναι ότι κάποιες συνεννοήσεις έγιναν ανάμεσα στον Βλαχάβα και τους κλεφτοαρματολούς που είχαν καταφύγει στα νησιά για την οργάνωση κάποιου συντονισμού ενεργειών και κοινής δράσης κατά των Τουρκαλβανών.

Ο Σάθας και πάλι προεκτείνοντας τα πράγματα αναφέρει ότι στα μέσα Φεβρουαρίου 1808 ο Βλαχάβας συγκάλεσε συγκέντρωση των αρματολών της Στερεάς, ακόμη και των Τούρκων της Λάρισας και των Τρικάλων που μισούσαν τον Αλή πασά, ότι ο αριθμός των μυημένων συνεχώς μεγάλωνε και ότι νέα συνέλευση στον Όλυμπο όρισε συμβολικά ως ημέρα της εξέγερσης την 29η Μαΐου 1808 και ότι τελικά το όλο εγχείρημα προδόθηκε στον Αλή των Ιωαννίνων.

Την ίδια ασάφεια παρουσιάζουν και κάποιες ενθυμήσεις οι οποίες πάντως μας οδηγούν στο πιθανό συμπέρασμα ότι ορισμένες βιαιοπραγίες των Αλβανών εναντίον κλεφταρματολών της περιοχής της Θεσσαλίας εξώθησαν τελικά τον Ευθύμιο Βλαχάβα να εγκαταλείψει τη νομιμόφρονα στάση και να ξεκινήσει το επαναστατικό κίνημά του εναντίον του Αλή πασά.

Την άνοιξη, λοιπόν, του 1808, ο Θύμιος Βλαχάβας και τα αδέλφιά του, επικεφαλής μιας αρκετά μεγάλης δύναμης ενόπλων κλεφταρματολών, ξεκίνησαν στη Θεσσαλία την εξέγερσή τους κατά του Αλή πασά. Μια ενθύμηση και πάλι αναφέρει, προφανώς εκ παραδρομής, ότι το κίνημα ξέσπασε στις 8 Μαΐου 1808, ημέρα Τρίτη (ο Κασομούλης τοποθετεί το γεγονός στις αρχές Απριλίου και πλέον είμαστε βέβαιοι ότι βρίκεται πολύ κοντά στην αλήθεια), πριν επαναληφθούν οι εχθροπραξίες ανάμεσα στους Τούρκους και τους Ρώσους.

Τότε λοιπόν οι Βλαχαβαίοι, παπα-Θύμιος και Θοδωράκης, μαζί με τον καπετάνιο Δομενίκου Γιώτα Τζίμου ξεσηκώθηκαν εναντίον των Αλβανών ντερβεναγάδων και σουμπασάδων (επιστατών των μεγαλοκτηματιών) και άρχισαν να τους σκοτώνουν, χωρίς όμως να ενοχλούν τους Οθωμανούς. Φαίνεται ότι απώτερος σκοπός του Βλαχάβα ήταν να ξεσηκώσει και τους Τούρκους αγάδες εναντίον του Αλή, πράγμα που τελικά φαίνεται ότι δεν το κατάφερε πάντως, μαζί του έδρασαν αρχικά και μερικοί Αλβανοί και Τούρκοι, προφανώς δυσαρεστημένοι από τις ενέργειες του Αλή πασά.

Οι Βλαχαβαίοι είχαν συνεννοηθεί επίσης με τον αρματολό της Πίνδου Δεληγιάννη, καθώς και με τον Ευθύμιο Στουρνάρη, προκειμένου αυτοί να καταλάβουν τα στενά του Μετσόβου και των Καλαριτών και να εμποδίσουν με αυτόν τον τρόπο τα στρατεύματα του Αλή να περάσουν προς τη Θεσσαλία, ώσπου οι εξεγερθέντες να εδραιώσουν την κυριαρχία τους στη Θεσσαλία.

Τα πολύτιμα στοιχεία αποδεσμεύουν τα ανέκδοτα έγγραφα με τη δράση των ανταρτών Βλαχαβαίων, τις πρώτες επιτυχίες τους εναντίον του Αλβανού οπλαρχηγού στην υπηρεσία του πασά των Ιωαννίνων Τάρε Βασιάρη και τις ενέργειες του Αλή πασά για την καταστολή του κινήματος.

Οι εξεγερθέντες έχουν σημαντικές επιτυχίες και κυριαρχούν στον Θεσσαλικό Κάμπο και οι αναφορές προς τον Αλή πασά αναφέρουν για τη δράση περίπου πεντακοσίων ανδρών, χωρισμένων σε τρία μπουλούκια, οι οποίοι συνεχώς αυξάνονται και έχουν σκορπίσει σε όλα τα χωριά, σκοτώνοντας ανθρώπους και προβαίνοντας σε λεηλασίες και αρπαγές ζώων.

Εντύπωση, επίσης, προκαλεί το γεγονός ότι την αποφασιστικότητα των εξεγερθέντων την αποδίσουν είτε σε δυτικό δάκτυλο είτε επειδη «τόσο τους σήκωσε ο Θεός τη γνώση».

Στην τροπή που παίρνουν τα πράγματα, όπως μαρτυρούν οι πηγές, οι Τούρκοι, εξοργισμένοι από την ανταρσία των Βλαχαβαίων, ήταν έτοιμοι να λάβουν σκληρά αντίποινα εναντίον των ραγιάδων, τους οποίους κατηγορούν ότι «τα έχουν ένα με τους κλέφτες».

Γι' αυτό οι πιστοί ραγιάδες γράφουν στον Αλή πασά και ζητούν την προστασία του, ενώ οι άνθρωποί του Καμπέρης και Γιουσούφης του Μπεκήραγα, πριν ακόμη λάβουν εντολή του αφέντη τους, παρεμβαίνουν και αποτρέπουν τα χειρότερα. Το γεγονός αυτό έρχεται να πιστοποιήσει ότι τελικά οι Βλαχαβαίοι δεν κατόρθωσαν να ξεσηκώσουν τους χωρικούς της θεσσαλικής πεδιάδας, πράγμα που κατά τον Πουκεβίλ οφείλεται στη δράση του Μητροπολίτη Λαρίσης Γαβριήλ, που ενεργώντας ως εντολοδόχος του Αλή έπεισε τους δυσαρεστημένους να μην κινηθούν, επισείοντας τα τρομερά αντίποινα που θα ξεσπούσαν εναντίον τους.

Αυτό υπήρξε ένα αρνητικό γεγονός, όπως κρίσιμο γεγονός είναι ότι ο Βλαχάβας δεν κατόρθωσε να κινητοποιήσει τους ραγιάδες του Θεσσαλικού Κάμπου το άλλο και το πιο αποφασιστικό για την τύχη του κινήματος, όμως, έχει να κάνει με τους αρματολούς Δεληγιάννη και Στουρνάρη, οι οποίοι παρά την αρχική συμφωνία τους με τον Βλαχάβα, τελικά επέτρεψαν στον στρατό του Αλή πασά να περάσει ανενόχλητος από την Ήπειρο στη Θεσσαλία και να κινηθεί κατά των επαναστατών.

Επικεφαλής του αληπασαδικού στρατεύματος, που αποτελείται από περίπου έξι χιλιάδες Αλβανούς, είναι ο ίδιος ο γιος του Αλή Μουχτάρ πασάς, ο οποίος πρόλαβε να χτυπήσει τους επαναστάτες πριν καταφέρουν να ενώσουν τις δυνάμεις τους, οι οποίες, όπως αναφέρουν οι πηγές, δρούσαν χωρισμένες σε τρία τμήματα, πιθανότατα για να δημιουργούν με την ταυτόχρονη παρουσία τους σε διαφορετικά σημεία του Θεσσαλικού Κάμπου την εντύπωση μιας γενικευμένης εξέγερσης.

Έτσι, η αποφασιστική μάχη δόθηκε στις 5 Μαΐου 1808 στο Καστράκι, έξω από την Καλαμπάκα κοντά στα Μετέωρα, ανάμεσα στους Αλβανούς του Μουχτάρ πασά και τους ξεσηκωμένους, επικεφαλής των οποίων ήταν ο αδελφός του παπα-Θύμιου, Θοδωράκης Βλαχάβας.

Διάφορες διηγήσεις και ενθυμήσεις αναφέρουν ότι ο αγώνας υπήρξε σκληρότατος, διήρκεσε είκοσι τέσσερις ώρες και πέρασε από διάφορες φάσεις. Αρχικά, εξορμούν οι Τουρκαλβανοί αρχηγοί Βελή μπέης και Μπεκίρ αγάς από τα Τρίκαλα και συμπλέκονται με τους Έλληνες στο Καστράκι.

Έπειτα από κάποιον χρόνο, που δεν προσδιορίζεται από τις πηγές, καταφθάνει και ο Μουχτάρ πασάς, που είχε ξεκινήσει από τα Γιάννενα, με νέα στρατεύματα. Η μάχη κοπάζει για κάποιο διάστημα, αλλά επαναρχίζει με μεγαλύτερη ένταση, για να σταματήσει με τον ερχομό τής νύχτας.

Σχεδιαστική απεικόνιση του μαρτυρικού τέλους
του παπα-Θύμιου Βλαχάβα (Ιστορία Ελληνικού Έθνους)

Σύμφωνα με στιχούργημα που έχει δημοσιεύσει ο καθηγητής Απόστολος Βακαλόπουλος και το οποίο περιγράφει τα γεγονότα από την οπτική των Αλβανών, οι Βλαχαβαίοι υποχωρούν, ενώ ο Μουχτάρ μπαίνει στην Καλαμπάκα και οχυρώνεται. Τ

ην επόμενη ημέρα τού επιτίθενται πολυάριθμα ελληνικά ασκέρια, αλλά ο Μουχτάρ κάνει γιουρούσι και υποχωρεί προς το Καστράκι πολεμώντας.

Το τελευταίο γεγονός πιθανόν οφείλεται στη φαντασία του Αλβανού στιχοπλόκου, καθώς δεν μαρτυράται από καμιά άλλη πηγή, ο οποίος προφανώς εξογκώνει τα πράγματα, για να προσδώσει μεγαλύτερη βαρύτητα στη νίκη του Μουχτάρ.

Ωστόσο, πέρα από την ακριβή αναπαράσταση των πολεμικών δρώμενων, γεγονός παραμένει ότι οι επαναστάτες κατατροπώθηκαν, πολλοί σκοτώθηκαν και ανάμεσά τους νεκρός είναι και ο αδελφός του παπα-Θύμιου Θοδωράκης Βλαχάβας.

Όπως γίνεται αντιληπτό, η είδηση ότι τα στενά του Μετσόβου είχαν αφεθεί ελεύθερα και ότι πολυάριθμες αληπασαδικές δυνάμεις είχαν τη δυνατότητα να ξεχυθούν ανενόχλητες προς τη Θεσσαλία, αποθάρρυνε τους υπόλοιπους Έλληνες οπλοφόρους υπό την ηγεσία του Ευθύμιου Βλαχάβα, που ακόμη δεν είχαν προλάβει να ενωθούν με τους αγωνιζόμενους στο Καστράκι της Καλαμπάκας, να τρέξουν προς βοήθειά τους.

Το αντίθετο. Ο παπα-Θύμιος με τους άντρες του, μετά τα καταστροφικά γεγονότα της Καλαμπάκας, υποχώρησαν προς τα μέρη του Ολύμπου και από εκεί, για να μη δώσουν λαβή αντιποίνων εις βάρος των χωρικών της περιοχής, μπήκαν στα καράβια και κατέφυγαν στα νησιά Σκόπελο, Σκύρο και Σκιάθο, που αποτελούσαν το γνωστό άσυλό τους. Από εκεί άρχισαν πάλι τις πειρατικές επιδρομές τους στο Αιγαίο Πέλαγος.

Όμως, ο Βλαχάβας τελικά δεν ξεφεύγει από τα χέρια του Αλή πασά. Ύστερα από έναν χρόνο, παρασυρμένος από τις υποσχέσεις αμνηστίας του Τούρκου αρχιναυάρχου, παραδίνεται σ' αυτόν.

Ο τελευταίος, όμως, δεν κάνει τίποτε άλλο από το να τον παραδώσει στον πασά των Ιωαννίνων, ο οποίος τον έκλεισε στη φυλακή και ύστερα από τρεις μήνες τον εκτελεί, αφού προηγουμένως, κατά τη συνήθειά του, τον υπέβαλε σε βασανιστήρια.

Ο Γάλλος πρόξενος στα Γιάννενα Πουκεβίλ και σημαντικός μάρτυρας των γεγονότων της εποχής, συνάντησε και πάλι τον παλιό γνώριμό του, όμως τώρα υπό τελείως διαφορετικές συνθήκες και γίνεται έτσι αυτόπτης μάρτυρας του μαρτυρίου του παπα-Θύμιου Βλαχάβα: «Στα Γιάννενα δεμένο σ' έναν πάσσαλο στην αυλή του Σεραγιού ξαναείδα τον Ευθύμιο Βλαχάβα, που τον είχα συναντήσει άλλοτε στην Πίνδο (=Χάσια) μαζί με τους στρατιώτες του.

Εγνώριζε την τύχη του και, πιο ήσυχος από τον τύραννο που ηδονιζόταν με την ιδέα ότι θα χύση το αίμα του, σήκωσε προς το μέρος μου τα μάτια του γεμάτα γαλήνη, σαν να αποζητούσε την μαρτυρία μου στον θρίαμβο της ύστατης ώρας του.

Την είδε να πλησιάζει, την ώρα αυτή την φοβερή για τον κακό, με την ηρεμία του δίκαιου. Ένοιωσε, χωρίς να αναρριγήσει και δίχως να παραπονεθεί, τα χτυπήματα των δήμιων και τα μέλη του, που τα έσυραν μέσα από τους δρόμους της πολιτείας, έδειξαν στους τρομαγμένους Έλληνες τα υπολείμματα του τελευταίου καπετάνιου της Θεσσαλίας».

Ο Άγγλος Ουίλιαμς Λικ, επιζητώντας μια αιτιολογημένη κατάθεση για τον θάνατο του παλιού έμπιστου του Αλή πασά, υποστηρίζει ότι κύρια αιτία του θανάτου τού Θύμιου Βλαχάβα υπήρξε η ανακάλυψη αλληλογραφίας του αρματολού με τους Ρώσους της Κέρκυρας, οι οποίοι προετοίμαζαν εξέγερση των Ελλήνων.

Έτσι, λοιπόν, δικαιολογούνται, κατά τον Λικ, τα βασανιστήρια στα οποία υπέβαλε ο Αλή πασάς τον αιχμάλωτο αρματολό, επειδή σκόπευαν να τον αναγκάσουν να ομολογήσει τους συνεργάτες του.

Μολονότι η πληροφορία για την ύπαρξη της αλληλογραφίας αυτής δεν φαίνεται πράξη πιθανή, αφού κατά την περίοδο της εξέγερσης του Βλαχάβα η Κέρκυρα βρισκόταν υπό γαλλική κατοχή, αν αληθεύει, πρέπει να αναφέρεται σε προγενέστερη της εξέγερσης εποχή και, πάντως, πρέπει να αναφέρεται σε σχέσεις του Βλαχάβα με τους άλλους κλεφταρματολούς, που είχαν καταφύγει στα Ιόνια μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Τιλσίτ.

Η δράση του Ευθύμιου Βλαχάβα και ο μαρτυρικός θάνατός του προξένησαν μεγάλη εντύπωση σε Έλληνες και Αλβανούς και οι επιβιώσεις τους συνετέλεσαν, ώστε να γραφούν πολλές πεζές και έμμετρες διηγήσεις των γεγονότων.

Αξίζει, εξάλλου, να σημειωθεί ότι την ίδια εποχή πιάστηκε και ο μοναχός Δημήτριος από τη Σαμαρίνα με την κατηγορία ότι υποκινούσε τους χωρικούς σε εξέγερση, μολονότι φαίνεται ότι αυτός προσπαθούσε το αντίθετο.

Ο Δημήτριος βασανίστηκε και στο τέλος θανατώθηκε και η τύχη του συνδυάστηκε με εκείνη του παπα-Θύμιου. Μάλιστα, ο Πουκεβίλ παραδίδει διάλογο ανάμεσα στα δύο πρόσωπα του δράματος, από τον οποίο φαίνεται ότι άντλησε και ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης στη δική του ποιητική εκδοχή των γεγονότων.

Συνοψίζοντας, μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι στο κίνημα του Ευθύμιου Βλαχάβα, τόσο εξαιτίας της γενικότερης κατάστασης όσο και από ορισμένες ενέργειές του, οι οποίες όμως δεν στηρίζονται ικανοποιητικά από τις ιστορικές πηγές, ανιχνεύονται ορισμένα στοιχεία που συνιστούν ό,τι θα χαρακτηρίζαμε ως συγκροτημένο ιδεολογικό σχήμα, που οδηγεί αναπόφευκτα σε επαναστατική δράση.

Άλλωστε, όπως αναφέραμε και στην αρχή της παρούσας διήγησης, βρισκόμαστε πάρα πολύ κοντά στα χρόνια που θα αναληφθεί η κυρίως επαναστατική προσπάθεια.

ΕΝΘΥΜΗΣΗ

Δ. Λουκόπουλος, «Από ένα κώδικα διαλυμένου μοναστηριού του Ολύμπου», Ημερολόγιο της Μεγάλης Ελλάδος 1936, σ. 129.

Εν έτει 1808, Μαΐου 5, ημέρα Τρίτη, ο Παπαθύμιος και Θοδωράκης, παιδιά του Πλαχάβα εσήκωσαν κεφάλι και εσκότωσαν τους Αρβανίτες, άλλους εις τα τερβένια, άλλους εις τα χάνια τους έκοψαν.

Έκαυσαν και το σπίτι του Γιαννάκου από Λευθεροχώρι με 5 Αρβανίτες μέσα, και ήτον εις τον καιρόν του Αλή πασά όπου όριζεν εις τον Μορέαν, Μακρυνίτσα, Γιαννιτσά και Θεσσαλονίκην εις Καπρολί, Οχρίδα, Αλπασάνι, Αυλώνα, Κακοσούλι, Δέλβινον, Αγία Μαύρα και άλλα σύνορα. Και ο Μουχτάρ πασάς και ο βεζίρ Αλή πασάς έστειλεν δύναμιν και επιάστηκεν εις πόλεμον με τους Πλαχαβαίους και έγινε μέγας θρήνος.

Εσκοτώθηκαν όλοι οι Πλαχαβαίοι έως 500 άνθρωποι. Εγλύτωσε δε μόνον ο Θοδωράκης και ο Μιχαλογιάννης και άλλοι. Και ύστερον τους εσκότωσεν ο Σιαπέρας με απιστίαν και αυτούς. Και τα παιδιά τους όπως έκαμαν αυτοί με τους Αρβανίτες έτσι έπαθαν.

Βιβλιογραφία

- Α. Αγγέλου, «Ο Πουκεβίλ και η Ελλάδα», Περιηγήσεις στον ελληνικό χώρο, Αθήνα 1968, σ. 127.

- Απόστολος Βακαλόπουλος, «Νέα στοιχεία για τα ελληνικά αρματολίκια και για την επανάσταση του Θύμιου Μπλαχάβα στη Θεσσαλία στα 1808», ΕΕΦΣΠΘ 9 (1965), σ. 230-251 και σε ανάτυπο.

- Απόστολος Βακαλόπουλος, Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, τ. Δ', Θεσσαλονίκη 1973, σ. 722-726.

- Ιστορία του Ελληνικού Έθνους (Εκδοτικής Αθηνών), τ. ΙΑ', Αθήνα 1975, σ. 412-413.

- Αλέξης Πολίτης (επιμέλεια), Το δημοτικό τραγούδι. Τα Κλέφτικα,Αθήνα 1981, σ. 76-79 και 133-134.

- Κ. Σάθας, Ιστορικαί Διατριβαί, Αθήνα 1870, όπου (σ. 123-336) δημοσιεύεται μεγάλο μέρος της Αληπασιάδος του Χατζησεχρέτη.

- Γ. Σιορόκας, Άγνωστη διασκευή της «Αληπασιάδας» του Χατζή Σεχρέτη. Μια ιστορική προσέγγιση, Ιωάννινα 1983.

Πηγή: Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ

πηγή

Ολιβιέ Κλεμάν: «Αν δεν είχα γίνει Ορθόδοξος δεν ξέρω αν θα είχα κατορθώσει να ζω…»

Ούτε το ένα πόδι δεν μπορώ να απομακρύνω από το άλλο, παρά μόνο μέσα σ’ αυτό το γλυκύτατο φως, μέσα από το οποίο η Ορθόδοξη Εκκλησία με δίδαξε να βλέπω το Χριστό, κάθε ανθρώπινο πρόσωπο, κάθε χορταράκι όπως τους αστερισμούς του ουρανού. 

Γιατί με δίδαξε ότι και οι αστερισμοί οι πιο απόμακροι καθρεφτίζονται στο πρόσωπο εκείνου η εκείνης που αγαπώ». ( Ολιβιέ Κλεμάν, «Ορθοδοξία και πολιτική», εκδόσεις Μήνυμα, Αθήνα 1985, μετάφραση -επιμέλεια Γιάννης Λάππας-Γιάννης Ζερβός).
- «Γνωρίζετε, βέβαια, το πιο πεζό επιχείρημα των αθέων: Γιατί ο Θεός δεν τα ρυθμίζει όλα αυτά αφού είναι παντοδύναμος; Είναι παντοδύναμος ο Θεός. Αλλά η δύναμή του δεν είναι αυτή των δικτατόρων και των δημίων, ούτε καν η δύναμη που μπορώ να ασκήσω μέσα στο μίσος μου. Η παντοδυναμία του Θεού είναι –κι εδώ χρησιμοποιώ όρο δυσκολομετάφραστο που θέλει ανάλυση - η Αγάπη.» (ο.π. σελ.11).
«Οι καλύτεροι ψυχολόγοι, οι καλύτεροι παιδαγωγοί σήμερα, είναι ρητοί: η ανταρσία των εφήβων προέρχεται από το γεγονός ότι απογοη τεύθηκαν κατάβαθα από τον ώριμο απόντα πατέρα η πατέρα χαμένο, που γίνεται περιοδικά «flic». Αλλ’ ας εμφανιστεί ένας άνθρωπος λιγάκι αυθεντικός, ένας αληθινά ώριμος, και τότε όλες οι λιγοθυμισμένες ανάγκες του θαυμασμού και σεβασμού θα τον αγκαλιάσουν. Η ανταρσία του εφήβου εναντίον του πατέρα δεν είναι, γενικά, η άρνηση της ουσίας της πατρότητας. Είναι η αναζήτηση μιάς άλλης πατρότητας, μιάς πατρότητας που θα την διάλεγε και που δεν θα επιβάλλονταν, μιάς πατρότητας συνδεμένης με την ελευθερία με έναν αδελφικό δεσμό, μιάς πατρότητας για τη μύηση στο Πνεύμα. Καί εδώ θίγουμε ορισμένες από τις ρίζες του σύγχρονου αθεισμού (γιατί ο «θάνατος του πατρός» είναι βαθιά δεμένος με τον αθεισμό) και, λοιπόν, τους δρόμους της θεραπείας του για μερικούς από αυτούς που καλούμαστε να βοηθήσουμε. Γιά τον χριστιανό παιδαγωγό, για τον χριστιανό μέσα στο χώρο της πατρότητας, το πρωτότυπο θα μπορούσε να είναι, κατά κάποιο τρόπο, ο άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής, ο πιο αρρενωπός και ο πιο ταπεινός:«Εκείνον δεί αυξάνειν, εμέ δε ελαττούσθαι», δηλαδή (και τούτο μπορεί κανείς να το κάνει αισθητό, ακόμα και αν δεν το πεί): «είστε συγκεντρωμένοι γύρω μου, πιστεύετε ότι είστε συγκεντρωμένοι γύρω μου, αλλ’ απατάσθε⋅ στην πραγματικότητα είμαστε συγκεντρωμένοι γύρω από τον Χριστό». ( Ολιβιέ Κλεμάν, Παρατηρήσεις ενός Λαικού πάνω στη Μαρτυρία της Πίστης, Απόδοση: Λουκίας Ι. Μεταξά, Από το «Χριστιανικόν Συμπόσιον» Αθήναι 1967, Εκδ. Ι.Δ. Κολλάρου & Σιας Α.Ε.).
- «Γιατί ὅμως μᾶς δημιουργεῖ τόσα προβλήματα ἡ ἐξουσία; Μὰ γιατὶ χάσαμε τὴν ἔννοια τῆς αὐτοθυσιαστικῆς καὶ ἀπελευθερωτικῆς πατρότητας. Μόνον οἱ μοναχοὶ τὴ διατήρησαν. Πρέπει τὴν πατρότητα αὐτὴ νὰ τὴν ἀνακαλύψουμε ξανὰ μέσα στὴν κοινωνία τῶν πολιτῶν… ἕνα ἀπὸ τὰ χαρακτηριστικὰ ποὺ ξεχωρίζει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὰ ζῶα εἶναι ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔχει ἕναν πατέρα. Τὰ ζῶα δὲν ἔχουν πατέρα, ἀλλὰ μόνο γεννήτορες… Ὁ πατέρας εἶναι ἐκεῖνος ποὺ πρέπει νὰ μάθει στὸ παιδί του ὅτι θὰ πεθάνει, θὰ ἀναστηθεῖ καὶ ὅτι αὐτὸ ἔχει κάποιο νόημα» ( Ὀρθοδοξία καὶ πολιτικὴ, σελ. 32).
- «Οἱ μοναχοὶ ἀντικαθιστοῦν θεληματικὰ τοὺς μάρτυρες ὅταν ἡ Ἐκκλησία γνωρίζει μιὰ σχετικὴ εἰρήνη. Ὁ μοναχὸς εἶναι ἐκεῖνος ποὺ βυθίζεται ζωντανὸς μέσα στὸ θάνατο γιὰ νὰ βρεῖ τὴν Ἀνάσταση προκειμένου νὰ τὴν μεταδώσει στὴν ἀνθρωπότητα» (ὅ.π. σελ. 15).
ΠΗΓΗ: ΓΙΑΝΝΗ ΖΕΡΒΟΥ, ΑΦΗΓΗΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ, «ΠΕΙΡΑΪΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ», τευχ. 206, 2009, σσ. 42-43

πηγή

Άγιος Παΐσιος: Το «Εξαμίλι» θα είναι η αρχή του τέλους…

Ο Αγιος Παΐσιος είχε κατά καιρούς μιλήσει σε πολλούς ανθρώπους για ό,τι βλέπουμε σήμερα στο Αιγαίο και για ό,τι άλλο πρόκειται να δούμε.

Συγκεκριμένα θα αναφέρουμε μερικά εξόχως αποκαλυπτικά σημεία, που αφορούν τις σχέσεις με την Τουρκία, η οποία όπως έλεγε με απόλυτη βεβαιότητα και ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός «θα μας επιτεθεί ύπουλα ως τα «Εξαμίλια»».

Ο Γέρων Παΐσιος για Τουρκία, Πόλη, Αιγαίο
«Οι Τούρκοι τα κόλλυβα τα έχουν στη μέση τους. Θα πάθουν μεγάλο κακό. Τότε θα επέμβη από πάνω ο Ρώσος και θα γίνει όπως τα λέει η προφητεία του Αγίου Κοσμά. Οι μεγάλοι θα φροντίσουν… Την Κωνσταντινούπολη οι Έλληνες πρέπει να τη φυλάξουν. Και, έτσι, ο Θεός θα τη χαρίσει σε μας. Θα μας βοηθήσει ο Θεός, γιατί είμαστε Ορθόδοξοι».

«Η Τουρκία θα διαλυθεί και, μάλιστα, θα τη διαλύσουν οι ίδιοι οι σύμμαχοι».

«Άντε, άντε, δε θα είμαι να σε καμαρώσω στην προέλαση, όταν θα προελαύνει ο ελληνικός στρατός για την Κωνσταντινούπολη».

«Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός είχε δίκιο που είπε για τα «Εξαμίλια», διότι τα «Εξαμίλια» δεν είναι ούτε χωριά, ούτε πόλεις, αλλά είναι τα έξι ναυτικά μίλια, η ζώνη των έξι μιλίων που περιβάλλει τα παράλια της Ελλάδας και κάθε νησί μας. «Εξαμίλι» είναι κάθε σημείο που απέχει έξι μίλια από τις ακτές της Ελλάδας, χερσαίες ή νησιωτικές. Εκεί, λοιπόν, θα γίνει εκείνο που είπε ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός».

«Όταν ο τουρκικός στόλος ξεκινήσει να κατευθύνεται κατά της Ελλάδος και φθάσει στα έξι μίλια, πράγματι θα καταστραφεί. Θα είναι η ώρα που θα έχουν τα κόλλυβα στο ζωνάρι τους. Αλλά, αυτό δε θα γίνει από εμάς. Αυτό είναι το θέλημα του Θεού. Το «Εξαμίλι» θα είναι η αρχή του τέλους…..Μετά θα αρχίσουν όλα τα γεγονότα, που θα καταλήξουν στο να πάρουμε την Πόλη…. Την Πόλη θα μας τη δώσουν….. Θα γίνει πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας. Στην αρχή, οι Τούρκοι θα νομίσουν ότι νικάνε, αλλά αυτό θα είναι η καταστροφή τους. Οι Ρώσοι, τελικά, θα νικήσουν και θα πέσει η Πόλη στα χέρια τους. Μετά θα την πάρουμε εμείς…… Θα αναγκασθούν να μας τη δώσουν…».

Οι Τούρκοι «θα καταστραφούν. Θα σβήσουν από το χάρτη, διότι είναι ένα έθνος, το οποίο δεν προέκυψε από την ευλογία του Θεού. Από τους Τούρκους το 1/3 θα πάει από όπου ξεκίνησαν, στα βάθη της Τουρκίας, το 1/3 θα σωθεί, διότι θα έχει εκχριστιανισθεί και το τελευταίο 1/3 θα σκοτωθεί στον πόλεμο αυτόν….». ( πρόκειται για τη γνωστή Προφητεία του Αγίου Κοσμά).

«Δεν ήθελα τίποτα άλλο. Να με κρατούσε ο Θεός ακόμη λίγα χρόνια στη ζωή, για να έβλεπα την πατρίδα μου μεγαλωμένη. Θα μεγαλώσει…».

«Η Τουρκία θα διαμελισθεί. Ο διαμελισμός αυτός σίγουρα μας ικανοποιεί και μας συμφέρει ως κράτος. Έτσι θ΄ απελευθερωθούν τα χωριά μας, οι αλύτρωτες πατρίδες. Η Κωνσταντινούπολη θα ελευθερωθεί, θα ξαναγίνει ελληνική. Θα ξαναλειτουργήσει η Αγία Σοφία».

«Η Τουρκία θα διαμελισθεί σε 3-4 κομμάτια. Ήδη έχει αρχίσει η αντίστροφή μέτρηση. Εμείς θα πάρουμε τα δικά μας εδάφη, οι Αρμένιοι τα δικά τους και οι Κούρδοι τα δικά τους. Το κουρδικό θέμα έχει ήδη δρομολογηθεί. Αυτά θα γίνουν, όχι τώρα, αλλά σύντομα, όταν θα πάψει αυτή γενιά που κυβερνάει την Τουρκία και θα αναλάβει νέα γενιά πολιτικών. Τότε θα γίνει ο διαμελισμός της Τουρκίας. Πολύ σύντομα οι προσευχές που γίνονται κάτω από την επιφάνεια της γης, θα γίνονται επάνω στη γη και τα κεράκια που ανάβονται κάτω, θα ανάβονται επάνω (εννοούσε τους Κρυπτοχριστιανούς)….Πίστη και ελπίδα στο Θεό να υπάρχει και θα χαρούν πολλοί. Όλα αυτά θα γίνουν μέσα στα χρόνια αυτά. Έφτασε ο καιρός».

«Οι Εγγλέζοι και οι Αμερικάνοι θα μας παραχωρήσουν την Κωνσταντινούπολη. Όχι γιατί μας αγαπάνε, αλλά γιατί αυτό θα συμπλέει με τα συμφέροντά τους».

Οι Τούρκοι «θα κάνουν μόνο μία πρόκληση στην Ελλάδα, που θα έχει σχέση με την αιγιαλίτιδα ζώνη. Και εμάς θα μας πιάσει πείνα. Θα πεινάσει η Ελλάδα. Και επειδή θα κρατήσει αυτή η μπόρα κάποιο διάστημα, μήνες θα είναι, “θα πούμε το ψωμί ψωμάκι”». Και άλλη φορά έλεγε … «Να έχετε ένα κτηματάκι και λίγο να το καλλιεργήτε. Κοντά σε σας, θα βοηθήσετε και κάποιον που δε θα έχει».

«Όταν ακούσεις στην τηλεόραση να γίνεται θέμα για τα μίλια, για την επέκταση των μιλίων (της αιγιαλίτιδας ζώνης) από 6 σε 12 μίλια, τότε από πίσω έρχεται ο πόλεμος. Ακολουθεί….Μετά την πρόκληση των Τούρκων, θα κατεβούν οι Ρώσοι στα Στενά. Όχι για να βοηθήσουν εμάς. Αυτοί θα έχουν άλλα συμφέροντα. Αλλά, χωρίς να το θέλουν, θα βοηθάνε εμάς. Τότε, οι Τούρκοι για να υπερασπισθούν τα Στενά, που είναι στρατηγικής σημασίας, θα συγκεντρώσουν εκεί και άλλα στρατεύματα. Παράλληλα δε, θα αποσύρουν δυνάμεις από καταληφθέντα εδάφη. Όμως, θα δουν τότε τα άλλα κράτη της Ευρώπης, συγκεκριμένα η Αγγλία, η Γαλλία, η Ιταλία και άλλα έξι – εφτά κράτη της ΕΟΚ, ότι η Ρωσία θα αρπάξει μέρη, οπότε θα πουν: “Δεν πάμε κι εμείς εκεί πέρα, μήπως πάρουμε κανένα κομμάτι;” Όλοι, όμως θα κυνηγούν τη μερίδα του λέοντος. Έτσι θα μπουν και οι Ευρωπαίοι στον πόλεμο…..Θα βγάλει η (ελληνική) κυβέρνηση απόφαση να μη στείλη στρατό. Θα κρατήσει στρατό μόνο στα σύνορα. Και θα είναι μεγάλη ευλογία που δε θα πάρει μέρος. Γιατί , όποιος πάρει μέρος σ΄ αυτόν τον πόλεμο (εν. τον ευρωπαϊκό), χάθηκε…».

«Οι Τούρκοι θα μας χτυπήσουν, αλλά η Ελλάδα δε θα πάθει μεγάλη ζημιά. Δε θα περάσει πολύς καιρός μετά την επίθεση των Τούρκων στη χώρα μας και τότε οι Ρώσοι θα κτυπήσουν τους Τούρκους και θα τους διαλύσουν. Όπως ένα φύλλο χαρτί που το χτυπάς και διαλύεται, έτσι και οι Τούρκοι θα διαλυθούν. Το 1/3 από αυτούς θα σκοτωθεί, το 1/3 θα εκχριστιανισθούν και το 1/3 θα πάει στην Κόκκινη Μηλιά. Η χρησιμοποίηση των νερών του Ευφράτη για αρδευτικά έργα από τους Τούρκους θα είναι μια προειδοποίηση ότι άρχισε η προετοιμασία του μεγάλου πολέμου που θα ακολουθήση».

«Μετά τη διάλυση της Τουρκίας, η Ρωσία θα συνεχίσει τον πόλεμο μέχρι τον Περσικό Κόλπο και θα σταματήσουν τα στρατεύματά της έξω από την Ιερουσαλήμ. Τότε οι δυτικές δυνάμεις θα δώσουν προθεσμία στους Ρώσους για να αποσύρουν από τα μέρη αυτά τα στρατεύματά τους, τόσο χρόνο όσο χρειάζεται για να γίνουν τα λάχανα, δηλαδή 6 μήνες. Η Ρωσία, όμως, δε θα αποσύρει τις δυνάμεις της. Και τότε οι δυτικές δυνάμεις θα αρχίσουν να συγκεντρώνουν στρατεύματα, για να επιτεθούν στους Ρώσους. Ο Πόλεμος που θα ξεσπάσει θα είναι Παγκόσμιος και θα έχει ως συνέπεια να χάσουν οι Ρώσοι. Θα ακολουθήσει μεγάλη σφαγή. Οι μεγαλουπόλεις θα γίνουν παραγκουπόλεις. Εμείς, οι Έλληνες, δεν θα συμμετάσχουμε στον παγκόσμιο πόλεμο.».

«Η διοίκηση της Πόλης , από μας, θα είναι και στρατιωτική και πολιτική».«Εσύ (είπε σε νεαρό φοιτητή του Πολυτεχνείου Ξάνθης), ως πολιτικός μηχανικός, θα συμβάλεις στην ανοικοδόμηση της Πόλης, γιατί η Πόλη θα ανοικοδομηθεί από την αρχή».

Πηγή: Νικολάου Ζουρνατζόγλου «Γέροντας Παΐσιος ο Αγιορείτης, 1924 – 1994», εκδόσεις Αγιοτόκος Καππαδοκία

“Άνθρωπον ουκ έχω”: Η κραυγή αγωνίας της σημερινής εποχής

Αφορμή για τις σκέψεις που ακολουθούν, στάθηκε η  απάντηση που έδωσε ο παραλυτικός στον Ιησού στην γνωστή σε όλους περικοπή του Ευαγγελίου.

«Άνθρωπο ουκ έχω», μια αλήθεια ακόμα και στην εποχή μας  που οι τρόποι επικοινωνίας έχουν πολλαπλασιαστεί με την (κατα)χρήση της τεχνολογίας. Η διαπίστωση της μοναξιάς, η μοναχικότητα των ανθρώπων, το κλείσιμο στον εαυτό μας, οι επιφανειακές διαπροσωπικές σχέσεις και δυστυχώς οι  “συμβατικές συζυγίες ”, παραμένουν μια θλιβερή πραγματικότητα.

 α) Γράφει ο Αντώνης Σαμαράκης πως  «ποτέ άλλοτε οι στέγες των ανθρώπων δεν ήταν τόσο κοντά η μία στην άλλη , όσο σήμερα  και ποτέ άλλοτε οι καρδιές των ανθρώπων  δεν ήταν τόσο μακριά η μία από την άλλη, όσο σήμερα» . Είναι γεγονός πως στις μέρες μας επικρατεί πολλή και αβάσταχτη μοναξιά. Είναι γεγονός πως ανάμεσά μας υπάρχουν και κυκλοφορούν « άνθρωποι μονάχοι» .

Η μοναξιά στα κόκκινα.

Το κλείσιμο ανάγκη.

Η απελπισία συντροφιά.

Η κατάθλιψη κυρίαρχος  πολλών ψυχών!

Η διαπίστωση αυτή γίνεται ακόμα πιο τραγική όταν όλα τα παραπάνω συμβαίνουν μέσα στις οικογένειες, ανάμεσα στα ζευγάρια. Είναι συνηθισμένο αυτό το φαινόμενο πια στα σπιτικά της Ελλάδας μας εν έτη 2015.  Νομίζουμε πως φταίει η οικονομική κρίση αλλά μάλλον μας βολεύει αυτή η δικαιολογία. Όταν η συζυγία από συνοδοιπορία και συμπόρευση, γίνεται θλιβερή και αβάσταχτη συνύπαρξη, όταν, αντί να είναι ο ένας για τον άλλο βοηθός, γίνεται πρόβλημα,  όταν ο άλλος αντί να είναι ο παράδεισός μας, μετατρέπεται στην κόλασή μας, τότε η πραγματικότητα είναι η μοναξιά μας. Και δυστυχώς δεν είναι λίγες τούτες οι περιπτώσεις.

β) Υπάρχουν όμως και οι περιπτώσεις που «έχουμε άνθρωπο». Βέβαια, η λύση είναι να είμαστεεμείς άνθρωποι για κάποιους άλλους. Πολλοί αδελφοί μας εγκλωβίζονται και μένουν στάσιμοι στην αναζήτηση φίλων και ανθρώπων που να τους αγαπούν. Λησμονούν πως θα έπρεπε πρώτα και κύρια να είναι οι ίδιοι για κάποιους άλλους φίλοι και συνοδοιπόροι. Με τον τρόπο αυτό δεν θα υπήρχε μοναξιά στις ζωές των ανθρώπων.

          Οι  σχέσεις των ανθρώπων όμως, ακόμα και όταν υπάρχουν, λίγες φορές είναι σωστά προσανατολισμένες ( προς τον ουρανό & την αιωνιότητα ). Τις πιο πολλές φορές και όταν ακόμα έχουμε άνθρωπο ή όταν εμείς είμαστε για κάποιους άλλους φίλοι , δεν αποσκοπεί αυτή η επικοινωνία και η σχέση για την απόκτηση αρετών και την πνευματική οικοδομή μας. Αντίθετα για τα κοσμικά και τα επιφανειακά, είμαστε πρώτοι και ενωμένοι. Στην αμαρτία διαπρέπουμε όλοι μαζί.

γ) Ας κάνουμε όμως  ακόμα μια διαπίστωση. Βλέπουμε πως τα μέσα επικοινωνίας στις μέρες μας  βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη και άνθιση. Η σύγχρονή τεχνολογία κατακλύζει την καθημερινότητα μας. Οι τρόποι που μπορεί κάποιος να επικοινωνεί με τους άλλους είναι πάρα πολλοί.

Και όμως, όλα δεν είναι αρκετά και ικανά να σπάσουν την μοναξιά.

Και όμως, όλα αυτά είναι και παραμένουν επιφανειακές και πολύ ρηχές προσπάθειες επικοινωνίας.

Γιατί ο καλύτερος τρόπος επικοινωνίας και προσφοράς είναι αυτός της προσευχής.

Γιατί ο πραγματικά αγωνιζόμενος και υγιής σκεπτόμενος Χριστιανός θα είναι χωρίς δυσκολία και επιδεξιότητα φίλος και αδελφός.

Γιατί μέσα στην Εκκλησία και συγκεκριμένα μέσα στις Ενορίες μας βρίσκουμε τον τόπο μα και τον τρόπο αυτής της ευλογημένης επικοινωνίας.

 Μακάρι έτσι να πορευόμαστε και να αναπαύουμε στη ζωή μας.

ΑΜΗΝ !!!

Ο Λυτρωτής από την παραλυμένη ζωή της αμαρτίας

Δραματική ήταν η ζωή του σημερινού παραλύτου της προβατικής κολυμβήθρας, που κατά την εβραϊκή διάλεκτο ονομάζετο Βηθεσδά. Για τριάντα οκτώ ολόκληρα χρόνια ευρίσκετο σε κατάσταση παραλυσίας και εγκατάλειψης.  Μόνος, ανάμεσα σε τόσο πλήθος ασθενών και συμπατριωτών, περίμενε υπομονετικά την εξ ουρανού κίνηση των υδάτων της κολυμβήθρας, που θεράπευε θαυματουργικά μια φορά τον χρόνο τον πρώτο ασθενή που θα έπεφτε μέσα.  Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον πραγματοποιεί ο Κύριος την συνάντησή Του με τον παράλυτο.  Συναντάται ο Θεός με το πλάσμα Του· ο Θεάνθρωπος με τον άνθρωπο.

Με φιλάνθρωπο πνεύμα ο Κύριος πλησιάζει τον παράλυτο και τον ερωτά:  “Θέλεις υγιής γενέσθαι”; Ο Κύριος με πολλή διακριτικότητα και λεπτότητα ερωτά, προκειμένου να θεραπεύσει·  με αγάπη αναζητά, για να σώσει.

 

            Ο παράλυτος περίμενε υπομονετικά τριάντα οκτώ ολόκληρα χρόνια και οι ελπίδες του δεν κάμφθηκαν, δεν ολιγοπίστησε, δεν υποχώρησε.  Περίμενε, παρ’ όλο που όλοι οι δικοί του τον εγκατέλειψαν.  Όλοι γύρισαν στα σπίτια τους, στις δουλειές τους, στις οικογένειές τους, γιατί έβλεπαν, ότι τίποτε δεν γινόταν.  Μάταια προσπαθούσαν να ρίξουν τον συγγενή τους μέσα στην κολυμβήθρα.  Άλλοι πιo γρήγοροι προλάμβαναν, και εκείνος έμενε αθεράπευτος.  Η πίστη και οι ελπίδες τους απόκαμαν και εγκαταλείπουν τον άνθρωπό τους.  Ο ίδιος ο παραλυτικός εκφράζει αυτό το παράπονο στον Κύριο λέγοντας, “Κύριε, άνθρωπον ουκ έχω”.

Κύριε, άνθρωπο δεν έχω!  Δεν έχω κανένα συγγενή!  Δεν έχω κανένα φίλο!  Δεν έχω κάποιο συνάνθρωπο, που να θέλει να μένει μαζί μου!  Παρέμεινα μόνος, μέσα στη μοναξιά της αρρώστιας και του πόνου μου, και κανείς δεν βρίσκεται να μου δώσει ένα χέρι βοηθείας!

Κάθε μέρα οι πέντε στοές της προβατικής κολυμβήθρας Βηθεσδά γέμιζαν από πολυάριθμο κόσμο και ασθενείς, και παρ’ όλο αυτά κανείς δεν βρισκόταν να συμμερισθεί τον πόνο του παραλυτικού.  Όπως και σήμερα, εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από φοβερές ασθένειες, είτε σωματικές, είτε νοητικές, είτε πνευματικές, και όλοι με μια φωνή φωνάζουν: “Κύριε, άνθρωπον ουκ έχωμεν!”   Ασθένειες, που θερίζουν κυριολεκτικά τον άνθρωπο και τον παραδίδουν στην αθυμία και την θλίψη, την απομόνωση και την μοναξιά, και οι άνθρωποι με παράπονο υψώνουν την φωνή τους λέγοντας: “Κύριε, άνθρωπον ουκ έχωμεν”!

Η θλίψη και ο πόνος είναι συνυφασμένα με τον άνθρωπο.  Ο πλούτος και τα υλικά αγαθά δεν εμποδίζουν την είσοδο της θλίψης  και του πόνου στη ζωή μας.  Τις εισάγουν οι αδιαθεσίες και οι ασθένειες των συγγενών και προσφιλών μας προσώπων.  Τις εισάγουν οι αχαριστίες των φίλων και οι θάνατοι των συγγενών μας.  Τις εισάγουν οι διαβολές και τα συκοφαντικά λόγια.  Τις εισάγουν οι καχυποψίες και οι παρεξηγήσεις.  Τις εισάγουν οι υπηρεσίες που δεν εκτιμήθηκαν, οι ικανότητες που καταφρονήθηκαν, τα αισθήματα που αποκρούστηκαν και οι πόθοι που δεν ικανοποιήθηκαν.

Η θλίψη και ο πόνος στέκονται έξω από την ανθρώπινη ζωή και κρούουν την θύρα όλων των ανθρώπων.  Δεν γνωρίζουν πρόσωπα ή κοινωνικές καταστάσεις και θέσεις.  Δεν κάμνουν διακρίσεις μεταξύ πτωχών και πλουσίων, μορφωμένων και αγραμμάτων.

Ο παράλυτος της σημερινής ευαγγελικής περικοπής είχε θέσει σαν πρόγραμμα της ζωής του την παραλυμένη ζωή της αμαρτίας.  Ο Κύριος, δεν αρκείται στο να του δώσει την υγεία του.  Οι αμαρτίες του παραλύτου τον είχαν καταστρέψει.  Θα άξιζε να γίνει καλά, αλλά με μία προϋπόθεση, να μην αμαρτάνει πλέον.

Η αμαρτία και η άσωτη ζωή είναι πρόξενοι μυρίων κακών στον άνθρωπο.  Οι υλικές, ηθικές και οικογενειακές μας δυστυχίες προήλθαν εξ αιτίας της δικής μας θέλησης.  Τις προκαλέσαμε με τις δικές μας ανόητες και αμαρτωλές πράξεις.  Γι’ αυτό ο Κύριος συνιστά στον παραλυτικό, “ίδε υγιής γέγονας· μηκέτι αμάρτανε, ίνα μη χείρον σοι τι γένηται”, δηλαδή, τώρα έγινες καλά· πρόσεξε στο εξής να μη ακολουθείς μια αμαρτωλή ζωή, για να μη σου συμβούν χειρότερα.

Δυστυχώς όμως, ενώ γνωρίζομε όλοι, ότι η σύσταση αυτή είναι τόσο λογική, τόσο ανθρώπινη, την αθετούμε. Αφήνομε τον εγωϊσμό μας να κυριαρχήσει επάνω στο λογικό.  Κινδυνεύομε από τις άτακτες διασκεδάσεις, από το παράλογο μεθύσι, από το παρανοϊκό κάπνισμα, από τις ανώφελες αγρυπνίες της χαρτοπαιξίας, από τις άνομες σαρκικές απολαύσεις, από τις ολέθριες συναναστροφές, από τις απάνθρωπες εκτρώσεις, από τα θανατηφόρα ναρκωτικά.

Πόσες φορές, ενώ υποσχεθήκαμε, ότι δεν θα ξαναμαρτήσουμε, ξαναβρεθήκαμε μέσα στα θανατηφόρα πλοκάμια της αμαρτίας;  Πόσες φορές, ενώ θελήσαμε να αντισταθούμε στις αμαρτωλές μας ορέξεις, παραδοθήκαμε από της πρώτης κιόλας στιγμής στα πάθη της σάρκας;  Πόσες φορές αισθανθήκαμε ισχυροί, αλλά αποδειχθήκαμε αδύνατοι;

Όπου η ψυχή δεν φρόντισε να  επισκιάζεται από τη Χάρη του Χριστού, νικάτε από την αμαρτία, η οποία σέρνει και εξευτελίζει τον άνθρωπο. Γι’ αυτό πολύ χαρακτηριστικά αναφωνεί ο Προφητάναξ Δαβίδ, “Εάν μη Κύριος οικοδομήσει πόλιν, μάτην εκοπίασαν οι οικοδομούντες.  Εάν μη Κύριος φυλάξει πόλιν, εις μάτην ηγρύπνησαν οι φυλάσοντες φυλακάς νυκτός”. 

Λειτουργεί μια θέληση χωρίς ηθική δύναμη.  Έτσι ο άνθρωπος, που είναι αιχμάλωτος στην αμαρτία, παρομοιάζεται με ακυβέρνητο πλοίο, που δεν έχει ούτε πηδάλιο, ούτε πυξίδα και ούτε άγκυρα.  Μιά τέτοια κατάσταση καθιστά τον άνθρωπο παράλυτο πνευματικά και σωματικά.  Στο τέλος, τον οδηγεί σ’ αυτό τον θάνατο.  Και σ’ αυτό ακριβώς το σημείο, ο Μέγας των Εθνών Απόστολος Παύλος διακηρύσσει λέγοντας, “Τα γαρ οψώνεια της αμαρτίας θάνατος” (Ρωμ 6:23).“Ταλαίπωρος εγώ άνθρωπος’ τις με ρύσεται εκ του σώματος του θανάτου τούτου;” και απαντά:“διά Ιησού Χριστού του Κυρίου ημών” (Ρωμ. 7:24-25), διότι “το δε χάρισμα του Θεού ζωή αιώνιος”(Ρωμ. 6:23).

Και πράγματι, αγαπητοί μου εν Χριστώ αδελφοί, η αμαρτία νικάτε μόνο με την Χάρη του Θεού.  Ο ίδιος ο Κύριος μας το διαβεβαίωσε λέγοντας, “ότι χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν” (Ιωάν. 15:5).

Ο άγιος Απόστολος Παύλος διακήρυξε λέγοντας:  “Συνίστησι δε την εαυτού αγάπην εις ημάς ο Θεός, ότι έτι αμαρτωλών όντων ημών Χριστός υπέρ υμών έπαθε” (Ρωμ. 5:8), γιά να μας χαρίσει το χάρισμα της υιοθεσίας (Γαλ. 4:5) και να καταξιωθούμε να γίνουμε “κληρονόμοι μεν Θεού, συγκληρονόμοι δε Ιησού Χριστού” (Ρωμ 8:17).

Ας αγωνισθούμε, λοιπόν, να αποτινάξουμε από πάνω μας την παραλυσία της αμαρτωλής ζωής, της θρησκευτικής αδιαφορίας και της πνευματικής νέκρωσης.  Με τη Χάρη του Αναστάντος Σωτήρος μας Ιησού Χριστού, να αξιωθούμε της θεραπείας της ψυχής και του σώματος μας, της προσωπικότητάς μας, και γενικά της όλης ύπαρξής μας, διότι αυτό αποτελεί την δοξολογία του Αγίου Θεού.

γ. Θαδδαίος Βιτόβνιτσας: Η μαύρη μαγεία

Ερώτηση: Πώς θα προστατευθούμε από κάποιον πού κάνει μαύρη μαγεία;

Απάντηση γέροντος Θαδδαίου: Η μαγεία ενεργεί μόνον εκεί, πού δεν υπάρχει δυνατή προσευχή και όπου δεν υπάρχει δυνατή ελπίδα στον Κύριο. Αυτό σημαίνει, ότι εκείνοι πού προσεύχονται και έχουν δυνατή ελπίδα στον Κύριο, δεν παθαίνουν τίποτε από την μαύρη μαγεία.

Ήρθε κάποτε σέ μένα μία νέα γυναίκα πού είχε σπουδάσει πολιτικές επιστήμες. Συνήθως στη χώρα μας οι απόφοιτοι αυτής της επιστήμης είναι άθεοι, αυτή όμως μου έκανε εντύπωση, γιατί ήταν πολύ θρησκευόμενη. Είχε παντρευτεί έναν άνδρα πού ήταν γιατρός και ο όποιος ήδη ήταν χωρισμένος από προηγούμενο γάμο. Η προηγούμενη γυναίκα του ήταν γιατρός στο επάγγελμα, αλλά μετά από ένα μήνα γάμου έφυγε από το σπίτι.

Ο άνδρας της είχε και ένα μεγαλύτερο αδελφό πού επίσης ήταν γιατρός. Αυτός ο μεγαλύτερος αδελφός είχε χωρίσει επίσης τρεις φορές. Και οι τρεις γυναίκες τον εγκατέλειψαν και αυτός είχε πλέον παραιτηθεί με την ιδέα του γάμου. Αυτά τα δύο αδέλφια, είχαν μάνα πού επίσης ήταν γιατρός, καθηγήτρια της ιατρικής σχολής, και η οποία δεν ζούσε με τούς γιους της αλλά ζούσε με την αδελφή της. Πολύ σπάνια έβλεπε τα παιδιά της.

Η πεθερά μία φορά μόνον ήρθε στο νιόπαντρο ζευγάρι. Ήρθε θυμωμένη και είπε στην νύφη της:

«Εγώ έδιωξα, εκείνη την κακιά, την πρώην γυναίκα του γιου μου μέσα σέ ένα μήνα.

Πώς δεν μπορώ να καταφέρω να κάνω τίποτε με σένα;»

Βλέπετε, πώς αυτή η νέα γυναίκα πού ήταν βαθιά θρησκευόμενη, δεν επηρεαζόταν καθόλου από τη μαύρη μαγεία πού της έκανε η πεθερά της.

Η πεθερά συνεργαζόταν με τα πονηρά πνεύματα πού βρίσκονται κάτω από τον ουρανό, και τα έστελνα να πηγαίνουν να βασανίζουν την νύφη, για να εγκαταλείψει η νύφη τον γιό της. Όμως, τα κακά πνεύματα δεν μπορούσαν να πλησιάσουν την νύφη.

Αυτή προσευχόταν συνεχώς και ήταν αφιερωμένη στον Κύριο Γνώριζε πώς ο Κύριος είναι προστάτης της και ότι τα κακά πνεύματα δεν μπορούν να της κάνουν τίποτε. Και οι δαίμονες, επειδή δεν μπορούσαν να πειράξουν την νύφη πού προσευχόταν και είχε δυνατή πίστη, γύριζαν πίσω στην πεθερά και χόρευαν την πεθερά στο ταψί!

Στη συνέχεια η νύφη γέννησε και η πεθερά, πού δεν ερχόταν να δει για πολύ καιρό το εγγόνι ήρθε, και ρώτησε πάλι θυμωμένη: «Εκείνος ο άνδρας σου, αγαπάει το παιδί του;». Η νύφη ευγενικά της απάντησε: «Ναι βεβαίως το αγαπάει πολύ…».

Η νύφη όταν ήρθε σέ μένα μου διηγήθηκε αυτή την ιστορία και μου είπε ακόμα και τώρα επισκέπτεται την πεθερά της και πίνει καφέ μαζί της ενώ ο άνδρας της δεν επιθυμεί να την επισκέπτεται.

Δεν του αρέσει επειδή η μάνα του ασχολείται με την μαγεία….

Να, ορίστε, τί σημαίνει δυνατή πίστη.

Σέ αυτήν την γυναίκα δεν μπορούν τίποτε να της κάνουν τα πονηρά πνεύματα….

Πηγή: ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΘΑΔΔΑΙΟΥ ΒΙΤΟΒΝΙΤΣΑΣ, "ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ". ΕΚΔ.: ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ