«ΘΑΝΑΤΟΥ ΕΟΡΤΑΖΟΜΕΝ ΝΕΚΡΩΣΙΝ» .

Είναι φρικτό και απαίσιο πράγμα ο θάνατος για τον άνθρωπο. Είναι το πιο κύριο και μεγάλο πρόβλημά του. Ο άνθρωπος πλάστηκε για να ζει και μάλιστα αιώνια. Ήρθε από την ανυπαρξία, αλλά προορισμός του δεν είναι να ξαναγυρίσει σ’ αυτήν. Βεβαίως ο Αδάμ δεν πλάστηκε αθάνατος ούτε βέβαια και θνητός, αλλά με τη δυνατότητα να γίνει αθάνατος ή θνητός, ανάλογα με τη συμμόρφωσή του με το θέλημα του Θεού. Ο Θεός του έβαλε ένα όρο για να παραμείνει αθάνατος· να τον υπακούει και να συνεργάζεται με τον δημιουργό του και τον προειδοποίησε για το ενδεχόμενο να πεθάνει εάν παρακούσει. Δυστυχώς ο άνθρωπος δεν τήρησε τον όρο αυτό. Και με την παρακοή του φάνηκε ότι ο όρος αυτός δεν ήταν μόνο για να μη πεθάνει αλλά και για να ζήσει ευτυχισμένος και να μη γίνει η ζωή του σκέτη κόλαση, εδώ και τώρα. Η μετέπειτα ιστορία του ανθρώπου αυτό αποκαλύπτει. Μετά την αποστασία του ανθρώπου από το Θεό ήρθε η διχοστασία του με τον αδελφό του. Μετά την απόσειση της κηδεμονίας του Θεού εμφανίζεται η τάση για την εξόντωση του αδελφού, την εξουθένωσή ή την καταδυνάστευσή του. Ο Κάιν σκοτώνει τον αδελφό του, που ήταν αθώος και δεν του έφταιγε σε τίποτα. Έτσι ο θάνατος εμφανίζεται πρόωρα και κατά τον χειρότερο τρόπο. Προτού να τελειώσει το όριο της ζωής, που υπάρχει και μετά την αποστασία του ανθρώπου, ο άνθρωπος φροντίζει να πεθάνει ο αδελφός του. Έτσι πεθαίνει όχι μόνο βιολογικά αλλά και ηθικά, πνευματικά, συναισθηματικά. Καταστρέφει το «κατ’ εικόνα» που του έδωσε ο Θεός και καθιστά αδιάβατο το δρόμο προς το «καθ’ ομοίωσιν». Αργότερα ο Λάμεχ, ένας απόγονος του Κάιν, θα προχωρήσει πιο πέρα, στον εξευτελισμό και την εξουθένωση του γυναικείου φύλλου, παίρνοντας για τον εαυτό του δύο γυναίκες την Αδά και την Σελλά, και θα επαναλάβει το αμάρτημα του Κάιν. Θα σκοτώσει κι αυτός άνθρωπο, αν και είχε δει τη φρικτό αποτέλεσμα που προκάλεσε η πράξη του Κάιν. Βέβαια σε μια στιγμή ανανήψεως θ’ αναγνωρί-σει ότι ουσιαστικά με τη πράξη του έβλαψε ανεπανόρθωτα τον ίδιο τον εαυτό του. Και η κατρακύλα του ανθρώπου θα συνεχισθεί. Ο Χαμ δεν θα συμμετέχει συναισθηματικά στο χαμό της ανθρωπότητας με τον κατακλυσμό, αλλά θα ασκεί τα συζυγικά του καθήκοντα την ώρα που όλοι χάνονται και θα γελοιοποιεί αργότερα τον αίτιο της σωτηρίας του, τον πατέρα του· ο Ησαύ θα πουλά την ευλογία του Θεού για ένα πιάτο φακή· τ’ αδέλφια του Ιωσήφ θα προσπαθήσουν να τον σκοτώσουν και μετά, κρίνοντας εμπορικά το θέμα, θα τον πουλήσουν σαν δούλο! Και ο θάνατος ο πνευματικός και ηθικός θ’ αναπτύσσεται έκτοτε αφάνταστα πιο γρήγορα από τον βιολογικό. Λέμε γιατί επέτρεψε ο Θεός το θάνατο μετά την πτώση και δεν λέμε, εμείς οι ελεήμονες και φιλάνθρωποι και φιλάγαθοι δήθεν, γιατί αρχίσαμε να σκοτώνουμε ο ένας τον άλλον, προτού στείλει ο Θεός τον «φυσικό» θάνατο, που τον επέτρεψε για να μη γίνει το κακό αθάνατο και δηλητηριάσει ανεπανόρθωτα όλη τη δημιουργία. Για να μη γίνει αιώνια η κόλαση του ανθρώπου από τη πρώτη στιγμή και δεν υπάρχει πλέον ελπίδα διορθώσεως και σωτηρίας. Λέμε γιατί ο Θεός επιτρέπει το ποικίλο κακό και δεν σκεφτόμαστε γιατί εμείς το δημιουργούμε. Όλα τα φορτώνουμε στο Θεό· και εμείς, κατά το παράδειγμα των πρωτοπλάστων προγόνων μας, είμαστε τα αθώα περιστέρια που δεν φταίνε σε τίποτα. Λοιπόν εμφανίσθηκε ο θάνατος στον κόσμο, πιο γρήγορα από ότι επέτρεψε ο Θεός, και μάλιστα στην αρχική του εμφάνιση χτύπησε τον πιο αθώο και καλό. Να ο καρπός της αποστασίας μας από το Θεό· η σφαγή των αθώων και αναιτίων. Να η θέωση και η προκοπή που μας υποσχέθηκε ο διάβολος. Είδαν οι πρωτόπλαστοι και ο Κάιν τον Άβελ να παγώνει, να χάνει την ελαστικότητά του, την ομορφιά του, να μυρίζει λίγο αργότερα, και στο τέλος να σαπίζει και να γίνεται χώμα. Να το κατόρθωμα του ανθρώπου· πέτυχε να ξαναγίνει χώμα! Πόσο σπουδαίος στ’ αλήθεια ο άνθρωπος! Είναι να μη τον θαυμάζεις και να μη μιλάς για τα θαυμάσια του χουμανισμού και τις άλλες υπέροχες φιλοσοφίες και θεωρίες του;
* * *
«Παρελθέτω απ’ εμού το ποτήριον τούτο» (Ματθ. 26,39) θα κραυγάσει ο Χριστός σαν άνθρωπος στον επουράνιο πατέρα του. Η κραυγή αυτή του Χριστού δείχνει τη φρίκη του θανάτου και αποκαλύπτει ότι ο άνθρωπος, και μάλιστα ο αγαθός και υπάκουος στο Θεό, δεν πλάστηκε για το θάνατο, αλλά πλάστηκε για την αφθαρσία. «Ο Θεός θάνατον ουκ εποίησεν, ουδέ τέρπεται επ’ απωλεία ζώ-ντων. Έκτισε γαρ εις το είναι τα πάντα» (Σοφ. Σολ. 1,13-14). «Έκτισε τον άνθρωπον επ’ αφθαρσία και εικόνα της ιδίας ιδιότητος εποίησεν αυτόν» (Σοφ. Σολ. 2,23). Ο θάνατος είναι το μη ον. Είναι η απουσία της ζωής. Η Ζωή ούτε καν μπορεί να τον σκεφθεί. Συνεπώς ο αναμάρτητος Ιησούς είχε κάθε λόγο να αντιδρά με απέχθεια και αφάνταστη δυσφορία στο ενδεχόμενο να γνωρίσει μία αφύσικη κατάσταση και να φορτωθεί τις αμαρτίες του κόσμου, αυτός ο αναμάρτητος. Διότι και το κακό είναι μη ον. Είναι η απουσία του αγαθού. Πως ο Θεός, πανάγαθος ων, θα το φορτωνόταν; Πλην όμως σαν άνθρωπος θα κάνει τέλεια υπακοή στον Θεό πατέρα του. Η προσευχή του ήταν ευγενική και χωρίς καμμία απαίτηση. «Πάτερ μου, ει δυνατόν εστί, παρελθέτω απ’ εμού το ποτήριον τούτο». Και η υπακοή του πλήρης και απόλυτη. «Πλην ουχ ως εγώ θέλω, αλλ’ ως συ». Δέχτηκε την αφύσικη και μη υπάρχουσα γι’ αυτό κατάσταση του θανάτου θεληματικά, από αγάπη για μας, για να την καταστρέψει μια για πάντα· και να επαναφέρει τον άνθρωπο στη κατά Θεό ζωή και ευτυχία. «Διά τούτο ο πατήρ με αγαπά, ότι εγώ τίθημι την ψυχήν μου, ίνα πάλιν λάβω αυτήν. Ουδείς αίρει αυτήν απ’ εμού, αλλ’ εγώ τίθημι αυτήν απ’ εμαυτού· εξουσίαν έχω θείναι αυτήν και εξουσίαν έχω πάλιν λαβείν αυτήν· ταύτην την εντολήν έλαβον παρά του πατρός μου» (Ιω. 10, 17-18). Ο Κύριος λοιπόν διά λόγους υπακοής και θεληματικά, από αγάπη για μας, απέθανε -και μάλιστα σταυρικά- και δέχθηκε το φόβο και τις οδύνες του θανάτου. Η ανάστασή του θ’ αποκαλύψει πανηγυρικά τα όσα είπε πριν σταυρωθεί και η Εκκλησία μας, εμπειρικά πλέον, θα ψάλλει ανά τους αιώνες·
«Θανάτου εορτάζομεν νέκρωσιν, άδου την καθαίρεσιν, άλλης βιοτής, της αιωνίου, απαρχήν· και σκιρτώντες υμνούμεν τον αίτιον, τον μόνον ευλογητόν των πατέρων Θεόν και υπερένδοξον».Αυτώ η δόξα και το κράτος και η δύναμις εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ