Μεταμόρφωση. Θεός και Άνθρωπος

Παραλαμβάνοντας ο Χριστός τους τρείς μαθητές του, Πέτρο, Ιάκωβο και Ιωάννη, ανέβηκαν στο όρος Θαβώρ, καλώντας και τον Ηλία που κατέβει εκ των ουρανών και τον Μωϋσή, έμπροσθεν των οποίων μετεμορφώθη, λάμποντας σαν ήλιος το πρόσωπό του και τα ιμάτιά του γενόμενα λευκά σαν φως. Μ’ αυτό τον τρόπο θέλησε να τους δείξει την δόξα της θεότητας, ότι είναι «ο Υιός του Θεού, ο προ αιώνων εκ Πατρός γεννηθείς, και επ’ εσχάτων εκ της Παρθένου σαρκωθείς»…

Επειδή οι μαθητές του γνώριζαν τον Χριστό ως άνθρωπο και δεν είδαν ότι είναι Θεός, με την Μεταμόρφωσή Του απέδειξε σ’ αυτούς ότι είναι και Θεός Αληθινός. «Θεός εν σώματι φανείς εις τον κόσμον», φορέσας σάρκα αναμάρτητον, με τις δύο φύσεις συνελθούσες και ενωθείσες σε μια υπόσταση.

Σε έναν εκπληκτικό του λόγο ο Όσιος Εφραίμ ο Σύρος λέγει για τον Θεάνθρωπο: «Εάν δεν ήταν σαρξ (άνθρωπος), η Μαρία για ποιό λόγο εμφανίσθηκε; Και εάν δεν ήταν Θεός, ο Γαβριήλ ποιον καλούσε Κύριο; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, στη φάτνη ποιος βρισκόταν; Και εάν δεν ήταν Θεός, οι άγγελοι που κατέβηκαν ποιον εδόξαζαν; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, στα σπαργάνα ποιος ήταν τυλιγμένος; Και εάν δεν ήταν Θεός, οι ποιμένες ποιον προσκυνούσαν; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, ο Ιωσήφ ποιον περιέτεμε; Και εάν δεν ήταν Θεός, ο αστήρ στον ουρανό προς τιμήν ποιανού έτρεχε; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, η Μαρία ποιον εθήλαζε; Και εάν δεν ήταν Θεός, οι μάγοι δώρα σε ποιον πρόσφεραν; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, ο Συμεών στις αγκάλες του ποιον βάσταζε; Και εάν δεν ήταν Θεός, σε ποιον έλεγε, απόλυσόν με μετ’ ειρήνης; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, ο Ιωσήφ ποιον έλαβε και στην Αίγυπτο έφυγε; Και εάν δεν ήταν Θεός, το εξ Αιγύπτου εκάλεσα τον Υιόν, σε ποιον επληρώθη; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, ο Ιωάννης ποιον εβάπτισε; Και εάν δεν ήταν Θεός, ο Πατήρ εξ ουρανού σε ποιον έλεγε, «Ούτος εστίν ο Υιός μου ο αγαπητός, εν ω ηυδόκησα»; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, ποιος νήστευε και επείνασε στην έρημο; Και εάν δεν ήταν Θεός, οι άγγελοι που κατέβηκαν ποιον διακονούσαν; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, ποιος εκλήθη στους γάμους στην Κανά της Γαλιλαίας; Και εάν δεν ήταν Θεός, το ύδωρ σε οίνο ποιος το μετέβαλε; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, οι άρτοι στα χέρια ποιανού κρατήθηκαν; Και εάν δεν ήταν Θεός, τους όχλους και χιλιάδες εκτός γυναικών και παιδίων στην έρημο ποιος εχόρτασε εκ πέντε άρτων και δύο ιχθύων; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, στο πλοίο ποιος κοιμόταν; Και εάν δεν ήταν Θεός, τους ανέμους και την θάλασσα ποιος επετίμα; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, ο Σίμων ο Φαρισαίος με ποιον έτρωγε; Και εάν δεν ήταν Θεός, τα πλημμελήματα της αμαρτωλής ποιος συγχωρούσε; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, επάνω στο φρέαρ κουρασμένος από την οδοιπορία ποιος καθόταν; Και εάν δεν ήταν Θεός, ύδωρ ζων στη Σαμαρείτιδα ποιος έδωσε, και την έλεγχε ότι πέντε άνδρες είχε; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, ενδύματα ανθρώπου ποιος φορούσε; Και εάν δεν ήταν Θεός, δυνάμεις ποιος ποιούσε και θαύματα; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, στην γη ποιος έπτυσε και πηλό εποίησε; Και εάν δεν ήταν Θεός, από τον πηλό τους οφθαλμούς ποιος τους ανάγκαζε να αναβλέπουν; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, στο μνημείο του Λαζάρου ποιος έκλαιε; Και εάν δεν ήταν Θεός, νεκρόν όντα τετραήμερο διατάσσοντας ποιος τον εξέβαλε; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, επί πόλου όνου ποιος εκάθησε; Και εάν δεν ήταν Θεός, οι όχλοι μετά δόξης σε απάντηση ποιανού εξερχόταν; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, οι Ιουδαίοι ποιον εκράτησαν; Και εάν δεν ήταν Θεός, ποιος διέταξε τη γη, και επί πρόσωπον αυτής έρριψε; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, με ραπισμό ποιος ραπιζόταν; Και εάν δεν ήταν Θεός, το αυτί το αποτμηθέν από τον Πέτρο ποιος θεράπευσε και αποκατέστησε στον τόπο αυτού; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, το πρόσωπο ποιανού δεχόταν εμπτύσματα; Και εάν δεν ήταν Θεός, Πνεύμα Άγιο στο πρόσωπο των Αποστόλων ποιος ενεφύσησε; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, μπροστά στον Πιλάτο στο δικαστήριο ποιος παρίστατο; Και εάν δεν ήταν Θεός, την γυναίκα του Πιλάτου στον ύπνο της ποιος εφόβησε; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, τα ιμάτια ποιανού έβγαλαν και μοίρασαν οι στρατιώτες; Και εάν δεν ήταν Θεός, ο ήλιος πως σκοτίστηκε επί του Σταυρού; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, στον Σταυρό ποιος κρεμόταν; Και εάν δεν ήταν Θεός, την γη εκ θεμελίων ποιος την κινούσε; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, με τους ήλους ποιανού χέρια και πόδια καθηλώθηκαν; Και εάν δεν ήταν Θεός, το καταπέτασμα του Ναού πως σχίσθηκε και οι πέτρες ερράγησαν και οι τάφοι ανοίχθηκαν; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, «Θεέ μου, Θεέ μου, ίνα τι με εγκατέλειπες», ποιος έκραζε; Και εάν δεν ήταν Θεός, «Πάτερ, συγχώρησον αυτοίς», ποιος είπε; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, στον Σταυρό με τους ληστές ποιος κρεμόταν; Και εάν δεν ήταν Θεός, στον ληστή πως έλεγε, «Σήμερον μετ’ εμού έση εν τω Παραδείσω»; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, όξος και χολή σε ποιον προσέδωσαν; Και εάν δεν ήταν Θεός, ο άδης ποιανού φωνή ακούοντας ετρόμαξε; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, η λόγχη την πλευρά ποιανού άνοιξε και εξήλθε αίμα και ύδωρ; Και εάν δεν ήταν Θεός, πύλας άδου ποιος συνέτριψε και δεσμά διέρρηξε και με ποιανού προσταγή οι νεκροί απελευθερωμένοι εξέρχονταν; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, οι Απόστολοι στο υπερώο ποιον είδαν; Και εάν δεν ήταν Θεός, των θυρών κεκλεισμένων πως εισήλθε; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, σε ποιανού τα χέρια από τις πληγές των ήλων και της λόγχης στην πλευρά εψηλάφησε ο Θωμάς; Και εάν δεν ήταν Θεός, ποιος ανέκραξε «ο Κύριός μου και ο Θεός μου;» Εάν δεν ήταν άνθρωπος, στην θάλασσα της Τιβεριάδος ποιος έφαγε; Και εάν δεν ήταν Θεός, με προσταγή ποιανού γέμισε το δίκτυ με ψάρια; Εάν δεν ήταν άνθρωπος, οι Απόστολοι και οι Άγγελοι ποιον έβλεπαν αναλαμβανόμενο στον ουρανό; Και εάν δεν ήταν Θεός, ο ουρανός σε ποιον ανοίχθηκε; και οι δυνάμεις ποιον προσκύνησαν με τρόμο; και ο Πατήρ ποιον προέτρεπε, κάθου εκ δεξιών μου και τα εξής;

…Ομολογώ τον αυτόν, Θεό τέλειο και άνθρωπο τέλειο, σε δύο φύσεις καθ’ υπόσταση, δηλαδή πρόσωπο, ενωμένο γνωριζόμενο αδιαιρέτως και ασυγχύτως και ατρέπτως, σάρκα ενδυσάμενο την εμψυχωμένη, ψυχή λογική και νοερά κατά πάντα γενόμενο με εμάς ομοιοπαθή, χωρίς μόνο της αμαρτίας. Ο αυτός επίγειος και ουράνιος, πρόσκαιρος και αΐδιος, ηργμένος και άναρχος, άχρονος και υπό χρόνο, κτιστός και άκτιστος παθητός και απαθής, Θεός και άνθρωπος, κατ’ άμφω τέλειος, εν δύο και εν δυσίν είς. Ένα πρόσωπο του Πατρός, και ένα πρόσωπο του Υιού, και ένα πρόσωπο του Αγίου Πνεύματος. Μια Θεότης, μια δύναμη, μια Βασιλεία σε τρία πρόσωπα, δηλαδή υποστάσεις. Ούτω δοξάζομεν την Αγία Μονάδα εν Τριάδι, και την Αγία Τριάδα εν Μονάδι…»

σ.α.