Η προσφορά συνοπτικά του Μεγάλου Κωνσταντίνου στο Χριστιανισμό



με στοιχεία από το βιβλίο του Σωκράτη Μιλτ. Νίκα «Εκκλησία – Ο λαός του Θεού σε πορεία», Αθήνα 1993

Βιογραφικά

• Γιος του Κωνσταντίνου του Χλωρού και της Αγ. Ελένης.

• Νικάει τον Μαξέντιο στον Τίβερη· κυριαρχεί στη Δύση — Το όραμα.

• Εκδίδει με τον Λικίνιο το Διάταγμα των Μεδιολάνων (τέλος διωγμών ανεξιθρησκεία).

• Υποστηρίζει την Εκκλησία.

• Συγκαλεί την Α’ Οικ. Σύνοδο (325 μ.Χ.).

• Χτίζει την Κωνσταντινούπολη

• Βαφτίζεται (337 μ.Χ.)

Η προσφορά του Μ. Κωνσταντίνου

v Έδωσε τέλος στους διωγμούς – Εξέδωσε το Διάταγμα των Μεδιολάνων, της ανεξιθρησκείας

v Προστάτεψε τη Χριστ. πίστη από την αίρεση του Αρείου – Συγκάλεσε την Α΄Οικουμενική Σύνοδο

v Έκτισε την Κωνσταντινούπολη

v Έκτισε ναούς(της αγ. Σοφίας, των Αγίων Αποστόλων, της Αγίας Ειρήνης, του Αγίου Μωκίου, του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, της Αναστάσεως του Χριστού στα Ιεροσόλυμα κλπ)

v Έκλεισε ειδωλολατρικούς ναούς(Αστάρτης Φοινίκης)

v Θέσπισε νόμους εναντίον των θυσιών και των ειδωλικών τελετών

v Απέστειλε τη μητέρα του, την Αγία Ελένη, στα Ιεροσόλυμα για την ανεύρεση του Τιμίου Σταυρού

v Ρύθμισε το πότε πρέπει να γιορτάζεται το άγιο Πάσχα σ’ όλο τον κόσμο

v Θεσμοθέτησε πρώτος αυτός την Κυριακή, ως την κατεξοχήν ήμερα προσευχής και την καθιέρωσε με νόμο ως ημέρα αργίας

v Με εντολή του ακόμη τιμώνταν χαρμόσυνα οι ήμερες του μαρτυρίου των Αγίων Μαρτύρων, καθώς και οι λοιπές εορτές της Εκκλησίας μας

v Περαιτέρω πρόσταξε και χαράχτηκε ο Σταυρός στα όπλα των στρατιωτών του

v Έγραψε για όλους τους στρατιωτικούς(στα λατινικά) προσευχή για να προσεύχονται

v Προνόησε για τους Χριστιανούς στην Περσία, έγραψε επιστολή προς τον βασιλέα των Περσών Σαβώρ Β’ (310-381), οπού με λόγους κατάλληλους τον παρακινεί να φροντίζει, ώστε οι εκεί πιστοί να διάγουν ειρηνικά, και όπου ομολογεί ξεκάθαρα την πίστη του στον Χριστό

v Επανέφερε σε υψηλά αξιώματα χριστιανούς που είχαν εκδιωχθεί από το ειδωλολατρικό καθεστώς

v Έδωσε πίσω τις περιουσίες των χριστιανών που είχαν αρπαχθεί από τους ειδωλολάτρες

v Απάλλαξε την Εκκλησία από τη φορολογία και της έδωσε το δικαίωμα να δέχεται δωρεές

v Έκοψε νομίσματα με χριστιανικά σύμβολα

v Σταμάτησε τους αγώνες των μονομάχων

v Κατάργησε τον δια σταυρού θάνατον

v Τέλος, βαπτίζεται ο ίδιος χριστιανός

Γιατί υποστήριξε την Εκκλησία

• Ήταν ο ίδιος μονοθεϊστής

• Επηρεάστηκε από τη μητέρα του, την αγία Ελένη

• Θαύμαζε τους μάρτυρες και τη ζωή των πραγματικών χριστιανών

• Πίστευε πως οι Χριστιανοί αποτελούσαν τη μόνη αναγεννητική δύναμη μέσα στην Αυτοκρατορία

• Η οικουμενικότητα της Εκκλησίας εξασφάλιζε την ενότητα στο κράτος του

• Κλήθηκε από το Θεό.

Κείμενα

I

«Ο Κωνσταντίνος ίσταται εις τα μεθόρια δύο κόσμων, του αρχαίου και του νέου, του εθνικού και του χριστιανικού· εγεννήθη και ανετράφη εντός του πρώτου, έπραξε και απέθανεν εντός του δευτέρου. Δεν είναι άρα πρέπον να κριθή υπό την μονομερή και απόλυτον του ενός ή του άλλου έποψιν αλλά κατά τας εκάστοτε αυτών περιστάσεις δέον να κριθώσι, δέον να εκτιμηθώσιν αι ποικίλοι του βίου αυτού περιπέτειαι. Ο Κωνσταντίνος ομοιάζει τα καρποφόρα εκείνα φυτά εις τα οποία ενεκεντρίσθη ο χυμός φυτών ετέρων και των οποίων ο καρπός μετέχει αμφοτέρων των ουσιών και αμφοτέρων των φύσεων…»

(Κων. Παπαρηγόπουλος: «Ιστορία του Ελλ. Έθνους» Τόμος 2, σελ. 151 Εκδ. «Ελευθερουδάκη» 1925).

II

«Ήτο αριστοτέχνης στρατηγός, αξιόλογος διοικητής, υπέροχος κυβερνήτης. Βεβαρημένος με τα προβλήματα της κυβερνήσεως είναι δυνατόν να επέτρεψεν εις τον φόβον και την ζηλοτυπίαν να εκθρονίσουν την λογικήν του δι’ εν διάστημα και υπάρχουν ενδείξεις ότι αϊ τύψεις εβάρυνον πολύ τα τελευταία έτη της ζωής του. Ο Χριστιανισμός του αρχίσας ως πολιτική, φαίνεται ότι εξειλίχθη εις ειλικρινή πεποίθησιν. Κατέστη ο πλέον επίμονος ιεροκήρυξ του βασιλείου του, κατεδίωξε πιστώς τους αιρετικούς και επεκαλείτο τον Θεόν ως συνεργόν εις πάσαν ενέργειάν του. Συνετώτερος από τον Διοκλητιανόν, έδωσε νέαν ζωήν εις μίαν γηρασμένην, αυτοκρατορίαν με μία νέαν θρησκείαν μίαν ισχυράν οργάνωσιν και μίαν νέαν ηθικήν. Δια της ενισχύσεως του ο Χριστιανισμός κατέστη Κράτος και Εκκλησία και επί 14 αιώνας το εκμαγείον της ευρωπαϊκής ζωής και σκέψεως. Εάν ίσως εξαιρέσωμεν τον Αύγουστον, είχε δίκαιον η ευγνώμων Εκκλησία να τον ονόμασε τον μέγιστον των αυτοκρατόρων».

(W. Durant: «Καίσαρ και Χριστός» Εκδ. Βίβλου σελ. 776

III

«Επειδή κατάλαβε ότι πλησιάζει το τέλος της ζωής του και θεώ ρούσε κατάλληλο πια τον καιρό να καθαριστεί από τα σφάλματα που κάποτε είχε κάμει, αποφάσισε να απαλλάξει την ψυχή του με τη δύναμη των λόγων των μυστηρίων, και μάλιστα με τα σωτήρια λόγια του βαπτίσματος, από όλα τα αμαρτήματα που είχε κάμει ως άνθρωπος. Αφού λοιπόν πήρε αυτή την απόφαση, γονάτισε στο έδαφος και παρακαλούσε το Θεό… Έφυγε δε από εδώ και φτάνει σε ένα προάστειο της Νικομήδειας· και εδώ αφού συγκέντρωσε τους επισκόπους, τους μίλησε περίπου ως εξής:

«… Καιρός είναι να απολαύσουμε και εμείς τη σφραγίδα του Πνεύματος που χαρίζει την αθανασία, καιρός είναι να λάβουμε μέρος στο σωτήριο σφράγισμα… Ας μην υπάρχει λοιπόν καμιά αμφιβολία. Γιατί, και αν πάλι ο Κύριος της ζωής και του θανάτου θέλει να συνεχίσουμε να ζούμε στην παρούσα ζωή, και αν έτσι έχει ορίσει ο Θεός, δηλαδή να συνεχίσω να ζω μαζί με το λαό μου, παίρνοντας μέρος στις εκκλησιαστικές συγκεντρώσεις και συμμετέχοντας μαζί με όλους στις κοινές προσευχές, τότε θα επιβάλω πια στον εαυτό μου κανόνες συμπεριφοράς που θα συμφωνούν με το θέλημα του Θεού».

Εκείνος λοιπόν αυτά έλεγε, ενώ οι επίσκοποι, κάνοντας όσα ήταν σύμφωνα με την εκκλησιαστική τάξη, εφάρμοζαν τους θείους κανόνες και, αφού συμφώνησαν από πριν μεταξύ τους, μετάδιδαν από τα μυστήρια όσα είναι αναγκαία. Τώρα λοιπόν μόνος ο Κωνσταντίνος, από όλους εκείνους που εξαρχής είχαν γίνει αυτοκράτορες, αφού αναγεννιόταν με τη μαρτυρία του βαπτίσματος του Χριστού, γινόταν τέλειος Χριστιανός· και αφού αξιώθηκε τις θείες δωρεές του αγίου Πνεύματος, ένιωθε πνευματική αγαλλίαση, γινόταν καινούργιος άνθρωπος και πλημμύριζε από θείο φως· ακόμη είχε χαρά στην ψυχή για την τόσο μεγάλη πίστη, και δοκίμαζε έκπληξη για την ολοφάνερη απόδειξη της θείας δυνάμεως. Όταν τελείωσαν όσα έπρεπε να γίνουν, φόρεσε λαμπρά και βασιλικά ενδύματα που ακτινοβολούσαν σαν το φως, και ξεκουραζόταν πάνω σε ολόλευκο στρωμένο κρεβάτι, γιατί δε θέλησε να πλησιάσει πια τη βασιλική πορφυρή φορεσιά».

(«Ανθολόγιο Πατερικών κειμένων» Ευαγ. Θεοδώρου εκδ. ΟΕΔΒ Αθήνα 1975, σελ. 46-48)